Mesalazine
bij colitis ulcerosa en ziekte van Crohn
Mesalazine bij colitis ulcerosa en ziekte van Crohn
Het medicijn mesalazine remt ontstekingen in de darmwand. De MDL-arts schrijft
mesalazine voor bij colitis ulcerosa en soms bij de ziekte van Crohn. De oorzaak van beide ziekten is niet bekend. Het zijn allebei chronische darmontstekingen. We noemen dit ook wel inflammatoire bowel disease (IBD). Het doel van de behandeling is de ontsteking te onderdrukken, waardoor klachten verminderen, de opvlamming van de ontsteking (exacerbatie) minder wordt en de kans op complicaties verkleint. Medicijnen kunnen de darmontsteking onderdrukken, maar de ziekte nog niet definitief genezen. De medicijnen passen we toe als onderhoudsbehandeling, om de ziekte onder controle te houden.
Mesalazine gebruiken we bij ontstekingen van de dikke darm. De werking is niet volledig bekend. De werkzame stoffen komen vrij in de darm, het effect treedt geleidelijk op. We gebruiken het middelom de ontsteking tot rust te brengen en om nieuwe ontstekingen te voorkomen. Mesalazine is de naam van de werkzame stof, het is bekend onder
verschillende (merk)namen. De meest voorkomende merknamen zijn: pentasa, salofalk, asacol en mesavant. Het is verkrijgbaar in tabletten, granulaat(korrels), klysma’s en zetpillen.
Behandeling
Hoe u het medicijn krijgt toegediend, is afhankelijk waar de ontsteking zich bevindt. U
kunt ook een combinatie van diverse toedieningsvormen voorgeschreven krijgen. Uw behandelend arts of verpleegkundige licht de keuze toe en geeft uitleg over hoe u het medicijn moet gebruiken.
Tabletten of granulaat
Schrijf uw behandelend arts tabletten of granulaat voor? De meest gebruikelijke dosering is dan 2 tot 4 gram in totaal. Dit kunnen tabletten zijn van 500 mg of 1000 mg (1gr).
De granulaat(korrels) zitten in een zakje. Er zijn verschillende doseringen verkrijgbaar.
U mag de medicijnen tijdens de maaltijd innemen. Slik de tabletten of het granulaat in hun geheel door met water. U mag het ook innemen met een vla, yoghurt of kwark.
Belangrijk: kauw niet op de tabletten of korrels, slik ze in zijn geheel door. Zo blijft de beschermlaag om de medicatie intact. De bedoeling is dat deze beschermende laag pas in de darmen oplost en daar de werkzame stof vrijkomt.
U mag de medicatie in één keer innemen, u mag dit ook verdelen over de dag.
Zetpil (suppositorium of suppositoire)
U krijgt een zetpil voorgeschreven als de ontsteking in het laatste gedeelte (tot ongeveer 10 cm) van uw darm zit. Dus in het anale gebied en in de endeldarm. Via de zetpil wordt de medicatie rechtstreeks in uw darm ingebracht. De werkzame stof kan daar dan – precies op de goede plek – zijn werk doen. In de rest van het lichaam komt het medicijn
nauwelijks. Dit vermindert de kans op bijwerkingen.
Tip: als u een zetpil in moet brengen, raden we u aan een vingerbeschermer (vingercondoom) om uw vinger te doen waarmee u de zetpil inbrengt. Deze vingerbeschermer kunt u vragen bij uw apotheek.
Het is de bedoeling dat de zetpil zo lang mogelijk in de darm blijft. Dan is de werking het best. Daarom adviseren we u de zetpil in te brengen voor u gaat slapen. Verliest u binnen 10 minuten de zetpil, bijvoorbeeld omdat u naar het toilet moet? Breng dan een nieuwe zetpil in.
Voordat u de zetpil inbrengt, raden we u aan het toilet te gaan en uw darm en blaas te legen.
Was uw handen voor en na het inbrengen van de zetpil.
Breng de zetpil voorzichtig in de anus totdat u weerstand voelt. Eventueel kunt u bij het inbrengen op uw zij gaan liggen en de knie optrekken.
Heeft u een gevoelige anus? Maak de zetpil dan glad met wat water of gebruik wat vaseline bij het inbrengen.
Klysma
voordoet in een gebied vanaf de anus tot ongeveer 40 cm. De ontsteking is dan te vinden in de endeldarm en het sigmoïd.
Volg altijd de voorbereiding en bereiding van het klysma, zoals dit beschreven staat in de bijsluiter die u van uw apotheek meekrijgt.
Het is de bedoeling dat de klysma zo lang mogelijk in de darm blijft. Dan werkt het medicijn het best. We adviseren u daarom het klysma in te brengen voor u gaat slapen.
Verliest u binnen 10 minuten uw klysma, bijvoorbeeld omdat u naar het toilet moet? Breng dan een nieuwe in.
Laat het klysma voor u dit toedient op lichaamstemperatuur komen. Bijvoorbeeld in een lauwwarm waterbadje. Door het op lichaamstemperatuur te brengen, verdraagt u het beter en geeft het minder buikkrampen.
Voordat u het klysma inbrengt, raden we u daarom aan eerst naar het toilet te gaan en uw darm en blaas te legen.
Was uw handen voor en na het inbrengen van het klysma.
Gebruik een oud laken, handdoek of absorberend matje onder uw billen voor het geval u knoeit met de vloeistof. De vloeistof kan bruine vlekken veroorzaken in het linnengoed. Die zijn er vaak moeilijk uit te wassen.
Ga op uw linkerzij liggen, zodat de vloeistof goed doordringt in uw darm. Houd uw onderbeen gestrekt en bovenbeen gebogen.
Doe eventueel de bijgeleverde handschoen aan.
Breng de tuit van het klysma voorzichtig in de anus. Als het inbrengen van de tuit in de anus moeizaam gaat, probeert u dan lichtjes mee te persen. Door het persen opent de anus zich een beetje. Het inbrengen gaat dan soepeler.
Klysma of zetpillen
Over het algemeen geeft het zetten van een klysma of een zetpil geen aanleiding tot complicaties. Het vullen van de (endel)darm met klysmavocht kan buikkrampen veroorzaken en een ongemakkelijk gevoel geven. Koude vloeistoffen zorgen hier vaak eerder voor.
Wees voorzichtig met het inbrengen van het klysma of zetpil. Onvoorzichtig
inbrengen kan het darmslijmvlies beschadigingen. Dit kan pijnlijk zijn of bloedverlies geven. Eventueel kunt u de tuit nog wat vochtig maken met water of vaseline.
Knijp de flacon rustig en zoveel mogelijk leeg. Houdt het klysma ingedrukt (dichtgeknepen) als u het klysma uit de anus haalt.
Er blijft altijd wat vloeistof achter in de flacon. Dit is normaal. De ingebrachte vloeistof is voldoende voor een goede werking.
Blijf op uw linkerzij liggen of – als u dit prettiger vindt – op uw buik. We raden u aan om hierna nog 5 tot 10 minuten te blijven liggen. Zo voorkomt u dat de vloeistof er weer uit druppelt.
Wat moet ik doen als ik een dosis vergeten ben?
Tabletten of granulaat
Als u het medicijn 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal gebruikt? Neem dan de vergeten dosis alsnog. Duurt het minder dan 8 uur? Sla hem dan over.
Als u het medicijn 2 keer per dag gebruikt: duurt het meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal gebruikt? Neem de vergeten dosis dan alsnog. Duurt het minder dan 4 uur? Sla hem dan over.
Zetpillen of klysma
Als u dit middel alleen ’s avonds gebruikt: duurt het meer dan 8 uur voor u de
volgende dosis normaal inneemt? Breng de vergeten dosis dan alsnog in. Probeer wel een paar uur na het inbrengen te blijven liggen, zodat het medicijn lang genoeg in de darm kan blijven om te werken. Duurt het minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
Als u dit middel 2 keer per dag gebruikt: duurt het meer dan 4 uur voor u de
volgende dosis normaal gebruikt? Breng de vergeten dosis dan alsnog in. Probeer een paar uur na het inbrengen te blijven liggen, zodat het medicijn lang genoeg in de darm kan blijven om te werken. Duurt het minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
Mogelijke bijwerkingen
Mesalazine geeft meestal weinig bijwerkingen. heeft u wel last van bijwerkingen? Neem dan contact op met de verpleegkundige of uw behandelend arts.
De meest voorkomende bijwerkingen zijn:
hoofdpijn duizeligheid
huiduitslag en jeuk diarree
stemmingsveranderingen
nierontsteking, alvleesklierontsteking of leverontsteking (dit komt zelden voor)
Vruchtbaarheid
Heeft u een zwangerschapswens? Bespreek dit dan ruim van tevoren met uw behandelend arts of verpleegkundige. Mesalazine is niet van invloed op de vruchtbaarheid. Met
uitzondering van sulfasalazine, dit medicijn heeft mogelijk wel invloed op de vruchtbaarheid van de man.
Zwangerschap
verhoogd risico op aangeboren afwijkingen. We adviseren om tijdens de zwangerschap door te gaan met het medicijn om een mogelijke opvlamming van de ziekte te voorkomen.
Borstvoeding
Mesalazine komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht. U kunt veilig
borstvoeding gegeven. Mogelijk kan uw baby wat klachten krijgen, zoals diarree. Als dit zo is, overleg met uw behandelend arts of verpleegkundige.
Tijdens de behandeling
Voor u start met het (oraal) innemen van het medicijn, vindt een bloedafname plaats (als dit nog niet is gedaan). We controleren uw bloed op nier- , bloed- en leverfuncties.
2 weken nadat u gestart bent met de medicatie nemen we opnieuw uw bloed af. Als hier aanleiding voor is, zullen we deze controle herhalen.
Als de ziekte stabiel en rustig verloopt, controleren we 2 keer per jaar uw bloed op nier- , bloed- en leverfuncties.
Vragen
Heeft u nog vragen over de medicatie of behandeling? Heeft u klachten? Neem dan gerust contact op met de IBD-verpleegkundige of uw behandelend arts.
De IBD-verpleegkundige kunt u bereiken op het telefonisch spreekuur op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag tussen 09:00-10:00 uur.
Contact
IBD team
T 088 753 16 10 of T 088 753 3952 (telefonisch spreekuur) E IBD@tergooi.nl
Maag-, Darm-, Leverziekten - Polikliniek T 088 753 16 10
klantcontactcentrum@tergooi.nl Ma t/m vr van 08:00 – 16:30 uur
