De VVD van

(1)

c c

~D e

aderen everkiezingen

In dit artikel gaat de politieke lelder van de VVD, Hans Wie- gel, o.a. in op recente uit- spraken van de heren An- driessen en Van der Louw.

Met het oog op de naderen- de verkiezingen heeft de heer Wiegel zich voorgeno- men een reeks artikelen voor ons blad te schrijven; hierbij het eerste.

Partij-

referendum

Op de achterpagina van clit blad kunt n uw mening geven over het onderwijs. Dank zij mevrouw drs.

N. Smit-Kroes en haa.1.' conega•s in de Kamer, de technische hulp van beroepsmensen en de medewer- king van vele partijleden die zullen helpen bij het zogenaamde co- deren, gaat een lang gekoesterde wens in vervulling.

De vrouwen in de VVD hadden al lang geleden het initiatief genomen tot een onderwijs-enquête.

Dit plan is nu uitgegroeid tot een referendum voor de partij.

Doet u vooral mee, ook al heeft u geen kinderen (meer) op school, ook al heeft u voor uw gevoel geen directe betrolckeulteid bij bet onderwijs. Voor de toelmmst van ons land is onderwijs ongeveer het anerbelangrijkste. Doet u al·

len mee, en zendt uw formulier aan Postbus 50 te Bleiswijk,. onder vermelding van: Referendum VVD. Hoe meer inzenders hoe re- presentatiever de uitslag. Wij vragen u alleen tien minuten en een postzegel op een enveloppe.

Bij voorbaat dank. Wij hopen zo snel mogelijk de uitslag te publi- ceren.

G. V. \'an Someren-Downer

Nog anderhalve maand en de dag van de Statenverkiezingen staat voor de deur. Verkiezingen waarbij het niet alleen gaat om de samenstelling van de provinciale staten. De Statenverkiezin- gen zijn ook graadmeter voor de lande- lijke polltiek en test-case voor het kabinet-Den UyL

Sommige politieke aanvoerders ~ijn al aangetast door de verkiezingskoorts. Bij de voorzitter van de PvdA heeft dat zelfs geleld tot een onzinnige aanval op onze partij. Onze politiek zou een goed- koop appèl op hebzucht en Winstbejag zijn. De VVD zou alles doen om het on- mogelijk te maken, dat hardwerkende mensen op de maatschappelijke ladder omhoog zouden klimmen. De VVD zou alleen de prestaties van hoge inkomens- trekkers belonen. En de VVD zou ploe- terende kleine zelfstandigen niets te bie- den hebben.

Waarom zo'n aanval op ons! Waarom zo'n demagogische onzin? Ik ben ervan overtuigd, dat dit zijn reden vindt in het feit dat de PvdA vreest dat velen die in het vel'leden aan die partij hun vertrou- wen hebben geschonken nu inzien dat de PvdA haar beloften niet kan waarma- ken, on nloofwa.ardlg ia geworden voor de kiezcra en een beleid voert dat ertoe leidt dat ook diegenen die altijd PvdA hebben gestemd er door in de knel zijn gekomen.

Van de.r Louw sprak in zijn verldezings- rede ook over ,.het gat ^Va.J). Wiegel".

Mlsschien bedoelt hij daarmee de kuU waarin de PvdA bij de verkiezingen dreigt te vallen!

Rillerigheid

Bij KVP en ARP gaat de opkomende verkiezingskoorts gepaard met een gevoel van rillerigheid. KVP-fractlevoor- zitter Alldriessen heeft in een gedegen en polltiek interessant artikel in het blad ,.Politiek Perspectief" aan de link- se partijen gevraagd de confessionelen niet al te fel te bestrijden.

Gezien het nationale karakter da.t •leze verkiezingen krijgen ~ zo schreef hij ...

kan die bestrijding immers niet zonder gevolgen blijven voor de samenwerking binnen het regeringsverband. Van der Louw heeft de heer Andrlessen al antwoord. gegeven. KVP en ARP hebben het - zei hij op het verkiezlngscongres van de PvdA "... .,de komende maanden en daarna ... door hun houding tegenover de regering - zelf in de hand of zij in de harde stlijd die we tegemoet gaan, tegenover ons komen te staan".

Anders gezegd: alleen als KVP en ARP datgene, wat het kabine~·Den Uyl doet, slikken, zal de PvdA hen niet hard aan- pakltcn. Duidelijk is het wel!

WO en KVP J ^ARP

Formeel is de afstand op het niveau van de landspolitiek tussen de PvdA en KVP en ARP kleiner dan die tussen de VVD en KVP en ARP. De VVD zit in de oppositie en de PvdA zit samen met de KVP en ARP in de regering.

In de politieke werkelijkheid is dat echter lang niet altijd het geval. Bij de Kamerdebatten ~ niet altijd bij stem- mingen! .__. over de beleidsdaden van het kabinet-Den Uyl zijn de laatste maanden confessionelen en VVD in vele gevallen langs dezelfde lijnen opgetrok- ken. Dat is ook begrijpelijk, omdat er .- ik citeer uit Andriessens artikel- ,.tussen degenen die strak of minder strak

Andriessen: rillerig

de regering steunen geen gemeen~chap

pelijke visie ( cursifering van de heer Andriessen) bestaat over de politieke doelstel1ingen die bereikt moeten worden". Ander citaat: , •••• De behandeling van het dekkingsplan heeft in elk geval duidelijk gemaakt dat men het maar moelzaa.m eens kan worden over contro- versiële zaken. Met zo'n voorbeeld voor ogen gaat men twijfelen over gemeen overleg, over de ontwikkeling van het huur- en subsidiebeleid, de grondpoli- tiek, de aanvaardbare omvang van de stijging van de belaatingdruk in de komende jaren, de herziening van het on- dernemingsrecht, en meer in het algemeen de wijze waarop de machtsaprei- ding in onze samenleving tot stand moet komen."

Jammer vind ik het, dat de heer An- driessen naast het noemen van een reeks zeer wezenlijke politieke vraagstukken, waarbij de opvattingen van confessionelen en VVD elkaar meer naderen dan de opvattingen van socialisten en confessionelen, de meningsverschillen welke er tussen de KVP en de VVD bestaan over het vraagstuit van de inkomensverdeling buiten proporties opblaast.

De heer Alldriessen schrijft dat door de VVD een overheidstaak op het gebied van de inkomensverdeling wordt afge- wezen. Dat ia een karikatuur van datgene, wat onze partij op dit terrein voor- staat. Ook de heer Alldriessen weet zeer wel, dat de confessionele partijen en de VVD ten tijde van de kabinetten-De Jong en Biesheuvel vanuit hun eigen principiële benadering tot een gezamen- lijke praktische aanpak op sociaal gebied zijn gekomen, die er mag wezen.

Ook voor de komende jaren staat de VVD een beleid voor, dat gericht is op vooruitgang in welvaart en welzijn voor de hele bevolking, waarbij aan de zwak- ste groepen in de samenleving extra aandacht moet worden besteed. Op dit terrein ligt er juist een belangrijke taak voor de overheid.

Ik onderstreep dat hier, omdat wij van onze kant de tegenstellingen tussen de VVD en de KVP en ARP niet onnodig willen aanscherpen. Onze partij zal zich in de komende campagne niet in de eerste plaats opstellen tegenover de confessionele partijen.

Wel zullen wij onze aanval richten op het beleid van het kabinet-Den Uyl. Een beleid, dat wordt bepaald door de PvdA.

Net als de heer Van der Louw, ben ook ik van mening, dat de huidige Partij van de Arbeid en de VVD, waar het gaat om de landspolitiek elkaars duidelijkste te- genstander zijn.

Van der Louw: onzinnige aanval

Handen uit de mouwen

Anders dan bij de PvdA raken bij ons de gemoederen door de verkiezingskoorts niet oververhit. Onze partij komt ..._ da.t blijkt ove.ral in het land ...,. wel goed op temperatuur. Wij moeten pro-. be1 en de goede resultaten, die onze partij bij de verkiezingen voor de provinciale staten en gemeenteraden in 1970 boekte, te handhaven en te verbeteren.

In die provincies, waar wij geen gedepu- teerde hebben (Groningen, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg) moeten wij zien te bereiken, dat één van onze partij·

genoten in het dagelijks bestuur van die provincies wordt gekozen.

Dat houdt in, dat wij in de vel·ltiezings- campagne niet met een gevoel van ge- zapigheid moeten gaan neerzitten, maar met ons allen de handen uit de mouwen moeten steken.

De VVD heeft goede resultaten behaald bij tussentijdse verkiezingen in Amers- foort en Zaanstad. De VVD doet het redelijk in politieke enquêtes. Maar het zijn niet de enquêtes, die gewonnen moeten worden, maar de verkiezingen die ons te wachten staan.

Te hard juichen over onze vooruitgang is onverstandig. Het kan tot teleurstel- ling leiden. Wij moeten pas juichen over verkiezingswinst als wij die winst behaald hebben.

Als de Statenverkiezingen eenzelfde soort uitslag opleveren aL-; de verkiezingen in Amersfoort, zijn wij op de goede weg. In Amersfoort won de VVD aan~

zienlijk, hielden de confessionele partijen redelijk stand en verloor de PvdA.

De woede van de partijvoorzitter van de PvdA, de heer Van der Louw, tegen ons is daaruit te verklaren. Ooit de teneur van het artikel van de KVP-fractievoorzitter, de heer Andriessen, is te verklaren uit de uitspraak van de Amersfoort- se kiezers.

Spannend

De komende maanden worden spannend.

Ik weet, dat blijkt uit de voorbereidin- gen van de campagne, dat blijkt uit de oprichting van een r~eks van afdelingen, dat blijkt vooral uit de enorme leden- winst, die wij binnen één jaar tijd hebben geboelrt, dat onze gehele ~ snel groeiende partij - zich klaar maakt voor de ve-rkiezingsstrijd. Die strijd zal hard zijn en zal van onze kant fair en eerlijk worden gevoerd. Dat betekent, dat wij niet alleen het falende beleid van het kabinet-Den Uyl, maar ook en vooral onze eigen liberale opvattingen in de campagne naar voren moeten brengen. Daarover in een volgend artlkel.

veertiendaagse uitgave van de volkspartij vo .... - vrijheid en democratie nummer 1101. 8 fecruari 1974

(2)

2 - vriidag 8 februari 1974

In deze rubriek vindt men aankondigingen van spreekbeurten en VVD-vergade- ringen, bestuursmutaties en andere wetenswaardigheden uit afdelingen, kamer- en statencentrales. Kopij voor de volgende rubriek dient de vrijdag 15 februari. Adres:

Redactie Vrijheid en Demo- cratie, Pieter de Hooghlaan 87, Hilversum.

Handboek WO

Dezer dagen is een nieuwe uitgave verschenen van het Hand- boek van de VVD, vroeger beter bekend als het "blauwe boekje".

De uitgave is nu losbladig, om zodoende door het regelmatig laten verschijnen van wüzigings- en aanvullingsbladen de vermel- de gegevens zoveel mogelijk up to date te houden.

Krachtens besluit van de ledenvergadering van de partij worden dit handboek en de supplementen daarop in twee exemplaren aan elke kamercentrale en afdeling toegezonden, en aan het einde van elk jaar in rekening gebracht.

Deze exemplaren zijn inmiddels verzonden.

Daarnaast kan iedereen die dit wenst zich op bet handboek en de supplementen abonneren. Hiertoe dient men zich rechtstreeks op te geven bij Uitgeverij Kluwer B.V., Postbus 23 te Deventer. Ook eventuele adreswijzigingen of op- zeggingen dienen aan dat adres te worden gezonden. De prijs van het handboek bedraagt f 15,-, terwijl de supplementen per bladzijde in rebning worden gebracht. Bij elke zending wordt een rekening ge- voegd, die rechtstreeks aan Klu- wer B.V. dient te worden betsald.

VRtJHEtD EN DEMOCRATI

De VVD van

A tot Z

BERKENWOUDE - Op vrijdag 15 februari in Cultureel Centrum aanvang 20 uur. Verkiezingsbijeenkomst van de regio Krimpenerwaard met als sprekers H. J. de Koster (lid Tw. K.), G. van de Zande (lid GS) en mevr. Nobel-Van Vu- ren (kand. Statenlid).

DE BILT-BILTHOVEN - Op dinsdag 19 februari in Hotel Heidepark te

Bilthov~; aanvang 20 uur. Algemene ledenvergadering van de afdeling De Bilt-Bilthoven. Vaststelling kandidatenlijst gem.raadsverkiezingen.

BLOKKER Er is een afdeling Blokker van de VVD opgericht. Als voorz. treedt op W. G. Dijkstra, als secr.: G. C. M. de Ruijter, Oostcrblok- ker 133, Blokker.

BREDA - Op dinsdag 12 februari in hotel Cosmopite; aanvang 20 uur. Jaar- lijkse alg. ledenvergadering van de afd.

Breda.

BRUSSEL - Het bestuur van de afd.

Brussel en omstreken is als volgt samengesteld: drs. J. E. de Wind (voorz.), mr. J. P. Anemaet (secr.-penningm.) en ir. P. Alberti, dr. R. P. van Exter en drs. H.C. A. Tieleman (leden).

COTHEN - Op maandag 18 februari in het Dorpshuis te Cothen; aanvang 20 uur. Bijeenkomst van de afdelingen Co- then, Bunnik en Wijk bij Duurstede met als spreker ir. D. S. Toyoman (lid Tw.

K.) over agrarische zaken.

DEURNE - In Deurne is een onder- afdeling van de VVD van de afd. Hel- mond gevormd. Contactadres Suezlaan 12, tel. 04930-4467. In Deurne wil de VVD gaan deelnemen aan de verkiezingen voor de gemeenteraad, die hier geheel uit plaatselijke belangengroepen bestaat.

DRUNEN - In verband met ziekte van de huidige secretaris is het secretariaat tijdelijk overgenomen door T. A.

M. IJpelaar, Kennedystraat 37, tel.:

04163-2530.

GELDERMALSEN - op vrijdag 22 februari in hotel De Gouden Leeuw;

aanvang 20 uur. Bijeenkomst van de Statencentrale Tiel, georganiseerd door de afd. Geldermalsen. Spreker H. J. ·L.

Vonhoff (lid Tw. K.)

DEN HAAG - Op maandag 11 februari in de Ontmoetingskerk, Aaltje Noordewierstraat 199; aanvang 20.15 uur. Bijeenkomst van de onderafd. I Den Haag met als spreker mr. F. Por- theïne (lid Tw. K.) over de oliecrisis en de machtigingswet.

Vrijdag 8 maart in de Petrakerk, Al'- berdastraat 1; aanv. 20.15 uur. Discus- siebijeenkomst VVD Den Haag (onderafd. I) met als spreker mr. A. Geurtsen (lid Tw. K.) over actuele problemen van de middenstand.

HARLINGEN - In het bestuur van de afdeling Harlingen zijn thans voorzitter H. Broersma, secretaris A. A.

Vonk, Brouwersstraat 20 en penning- meester H. J. Harkema.

HEILOO - Op dinsdag 12 februari in de Oude Herberg; aanvang 20.15 uur.

Algemene ledenvergadering van de afdeling Heiloo. J. J. Schilstra (kand.

Prov. Staten) zal spreken over: Proble- men van de waterschappen.

DEN HELDER - Op vrijdag 1 maart in Bellevue; aanvang 20 uur. Bijeen- komst afdeling Den Helder met als spreker H. J. L. Vonhoff (lid. Tw. K.)

HOLTEN - In Holten zal de VVD na lange tijd weer deelnemen aan de ge- meenteraadsverkiezingen. De afdeling heeft inmiddels 125 leden.

HOOGEVEEN - Op maandag 25 februari in hotel Homan; aanvang 21.30 uur. Kennismakingsbijeenkomst met VVD-kandidaten voor de Prov. Staten, georganiseerd door de afdeling Hooge- veen.

KERKWIJK - Er is een afd. Kerk- wijk van de VVD opgericht (Kerkwijk, Bruchem, Delwijen, Garneren, Nederhe- mert, Bern en Nieuwaal). In het voorl.

best. hebben zitting: M. Deege (voorz.), mevr. A. P. Looyen-Vos (secr.) Koste- rijstraat 25, Bruchem, tel.: 04184-459 en mevr. M. J. Bos-Voogd (penningm.)

LEXMOND-VIANEN - Op donderdag 28 februari in 't Zwijnshoofd te Vianen; aanvang 20 uur. Bijeenkomst van de afdeling met als spreker mr. H.

van Riel (lid E.K.).

LIENDEN - In Lienden is een nieuwe afdeling opgericht (Lienden, Ingen en Omroeren). H. H. Rieske (voorz.), mevr. H. de Boer-Vogels (secr.) Omme- renveldseweg 65, Omroeren, tel.:

03443-1615 en M. Dirkse van de Heuvel ( penningm.)

MIDDELHARNIS - Het secretariaat werd overgenomen door E. Broeksema, Voorstraat 42, Sommelsdijk, tel.:

01870-3782.

MIJDRECHT-WILNIS - I n de afdeling Mijdrecht-Wilnis zijn G. G. Rosen- boom voorz., G. Handofsky-Van Dalen secr., Steven van Rumelaerstraat 61, Mijdrechit; en M. Hoogland penningm.

OOSTZAAN - Op vrijdag 1 maart in dorpshuis De Greep; aanvang 20 uur.

Bijeenkomst van de afd. Oostzaan met als spreker G. W. Keja (lid Tw. K.) en

w. Hezemans (voorz. afd. Landsmeer).

RAALTE-HEINO De afdeling Raalte-Heino heeft een nieuw bestuur.

Secretaris is J. A. Rijnhart, B. van Ga- lenstraat 26, Raalte; tel.: 05720-2107.

RENKUM - Op donderdag 14 februari in hotel Klein Zwitserland, aanvang 20 uur. Ledenvergadering van de afd. Renkum.

ROLDE - Op dinsdag 22 februari in hotel Erkelens; aanvang 20 uur. Bijeen- komst van de afdeling met als spreker mr. dr. C. Berkhouwer over Waarom liberaal?

, SCHELLUINEN- Op dinsdag 12 fe- . .bruari , in het· Dorpshuis; aanvang 20 . uur. Bijeenkomst gemeentebelang-Schel- -

luiDen met als spreker J. den Ouden (secr. Kamercentrale Dordrecht) over liberale gemeentepolitiek.

SCHOORt. - In de afdeling Schoor!

is het . bestuur als volgt. samengesteld:

,A., Bogaard (voorz.), .B. Th. de Bruin (secr.) Heereweg 129; tel.: 02209-2196 enK. A, v.d. Bririk (penl}ingm.)

TIEL - Het secretariaat van de afd.

wordt tijdelijk waargenomen door A. F.

M. Duquesnoy, Liendenlaan 271, Tiel.

T.I:e-TJERKSTERADEEL Op

maandag 11 februari in Hotel Hardega- rijp; aanvang 20 uur. Bijeenkomst van de afdeling Tietjerksteradeel met als spreker A. J. Evenhuis (lid. Tw. K.)

VEGHEL - Nieuwe secretaris van de afd. Veghel is V. G. Visser, Elzenstraat 1, Veghel.

VELP - Op maandag 18 februari in café-restaurant de Watermolen; aanvang 19.30 uur. Jaarvergadering afd.

Velp-Rozendaal. Daarna spreekt ir. J.

Baas (lid E.K.).

WINTERSWIJK - Op vrijdag 15 februari in Chi-Chi-club; aanvang 20.15 uur. Debat georganiseerd door VVD, PvdA en twee plaatselijke jongerencen- tra. Sprekers o.a. mr. F. Portheïne (lid Tw. K.), ir. A. J. Voortman (PvdA) en vertegenwoordigers van de PGEM en de stroomgroep Kalkar uit Amsterdam.

WOERDEN - Nieuwe secretaris van de afd. Woerden is A. J. Valk, Talma- laan 68, Woerden.

IJSSELSTEIN-Benschop - Op donderdag 7 maart in Dorpshuis te Ben- schop; bijeenkomst van de afdeling met als spreker ir. D. S. Tuijnman (lid. Tw.

K.)

ZAANSTAD Op maandag 18

maart in Reine Siertsemahuis te Zaan- dam; aanvang 20 uur. Bijeenkomst Sta- tencentrale Zaandam met als spreker H.

J. L. Vonhoff (lid Tw. K.)

ZEIST - Op donderdag 14 februari in Boschlust; aanvang 20 uur. Jaarver- gadering afd. Zeist met vaststelling kandidatenlijst gemeenteraadsverkie- zing.

Op 11 maart spreekt G. W. Keja eveneens in Boschlust; aanvang 20.15 uur.

Mede in het kader \'au de nade- rende verkiezingen spreekt de heer H. Wiegel, voorzitter van de VVD-fractie in de Tweede Ka- mer:

e op zaterdag 9 februari in zaal Entins 'te Nibbixwoud, aanvu,ng 10.30 uur;

e op maandag 11 februari in De Klinker te Winschoten; aanvang 20 uur;

e op maandag 18 februari in Kunstmin, Dordrecht; aanvang 20 uur;

• op maandag 25 februari in Doetinchem;

e op maandag 4 maart in Em- men (Kamercentrale Drenthe);

e op maandag 11 maart in Roer- mond;

e op vrijdag 15 maart in hotel Mondragon te Zierikzee.

Onze partijvoorzitster, mevrouw H. van Someren-Downer, spreekt:

• op maandag 11 februari in De '· ·reeniging te Nijmegen; aanvang 20 uur;

e op maandag 18 februari in de Spijkerzaal te Driebergen; aanvang 20 uur;

• op donderdag 28 februari in

D~ Schaapskooi te Wassenaar;

e op donderdag 7 maart in Gooi- land te Hilversum;

e op dinsdag 12 maart in Amici- tia Theater te Sneek; aanvang 20 uur.

ZOETERMEER - Op vrijdag 22 februari in 't Trefpunt; aanvang 20 uur.

Fractieberaad VVD-Zoetermeer.

ZWOLLE - Op maandag 4 maart In Suisse; aanvang 17.45 uur .bijeenkomst afdeling Zwolle met als spreker A. J.

Evenhuis (lid. Tw. K.)

Op donderdag 21 februari in café Schoonoord te Oosterbeek; van 17 tot 19 uur. Politiek café met als gastspreker de heer W. van Dam (voorz. PPR).

Radio-uitzending van de VVD:

woensdag 20 februari, van 18.20-18.30 uur- over de zen- der Hilversum I (402 m.).

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE vrijdag 8 februari 1974 - 3

Minister Vorrink in ^'tnauw

In clit artikel blikt ons Twee- de-kamerlid, mevrouw mr. E.

Veder-Smit, terug OP. het recente debat over de begroting voor volksgezondheid en milieuhygiëne. Daar- bij gaat ze ook in op de wijze waarop minister Vorrink en staatssecretaris Hendriks zich tegenover de Kamer hebben geweerd.

Hoorzitting fluoridering

Nadat de commissie Volksgezond- heid van de Tweede Kamer met zes tegen vijf stemmen had besloten geen hoorzitting te houden over het wetsontwerp inza){c de drinkwaterfluoridering, kon ,Je het VVD-kamerlid drs. D. Dees enige dagen later aan, dat op zijn initiatief een negental fracties had besloten toch een hoorzitting te organiseren.

Aan deze hoorzitting, die op 25 februari in de Tweede Kamer wordt gehouden, nemen niet deel de PvdA, KVP, PPR, CPN (tegenstanders van zo'n hoorzitting) en de AR, die er de voorkeur aan gaf om zelf hearings te beleggen.

Tijdens de behandeling van de begroting van Volksgezondheid he- kelde drs. Dees het standpunt van de tegenstanders van deze hoorzitting: Hij noemde het zeer opval- lend dat met name partijen, die altijd de mond vol hebben van inspraak en medezeggenschap thans geen gehoor geven aan de duidle- lijke behoefte aan een dergelijke hoorzitting. Vele organisaties en personen, zowel voorstanders als tegenstanders van de fluoridering, hadden daar immers om gevraagd.

Aanvragen om "gehoord" te wor- ilen kunnen worden gericht aan de heer Dees, p/a Tweede Kamer- tractie VVD, Binnenhof lA,

·s-Gravenhage.

De behandeling van de begroting biedt de Tweede Kamer altijd een welkome gelegenheld om de bekwaamheid van de desbetreffende minister of staatssecretaris te testen. Niet alleen zijn bekwaamheid in de vorm van vakkennis, maar ook zijn bekwaamheid in het be- heren van zijn departement, in het ver- dedigen van zijn beleid en het omgaan met de Kamer en haar individuele leden.

Het is duidelijk dat de bewindslieden van Volksgezondheid en MilieuhygU!ne deze test vorige week zeer verschillend doorstaan hebben.

Minister Vorrink heeft duidelijk moeilijkheden in het omgaan met de Kamer.

Zij wilde bv. aanvankelijk de behandeling van het gedeelte volksgezondheid van haar begroting niet bijwonen, hoe- wel zij daarvoor volledig medeverant- woordelijk is. Juist omdat bekend was geworden, dat zij in ernstig conflict met haar staatssecretaris Hendriks was ge- raakt over de zaak-Dennendal, gehoorde zij zich niet aan deze behandeling te onttrekken. Verder geeft zij zich weinig moeite om tot een goede verstandhou- ding met de individuele Kamerleden te komen, hetzij tijdens de debatten, hetzij daarbuiten. Het komt helaas vrij regelmatig voor, dat zij opmerkingen of vragen niet goed begrijpt, en dan antwoord geeft op iets anders dan is gevraagd.

Ik heb me ernstig afgevraagd wat de diepere oorzaak is van deze moeilijke communicatie, en ben tot de conclusie gekomen, dat daarvoor wellicht twee oorzaken zijn aan te wijzen. Of het komt, omdat minister Vorrink te weinig affiniteit heeft met haar eigen departement, zodat het moeilijk wordt om via het werk, via de zaken contact met haar te krijgen. Of het komt, omdat zij niet houdt van maatschappelijke afspra- ken, van spelregels waaraan ieder is ge- bonden. Indien haar gesprekspartners niet op de inachtneming van deze spelregels kunnen rekenen, moeten zij op hun hoede zijn, dan wordt de sfeer ge- spannen, en dan wordt een uitwisseling van gedachten moeilijker.

Staatssecretaris Hendriks blijkt heel anders tegenover de Kamer te staan.

Hij staat kennelijk open voor wat de Kamer zegt. Hij heeft daarbij als spreker een goede voordracht en een duide- lijke stem, hij stelt prijs op interruptles en weet die met veerkracht en humor te beantwoorden. Vanuit zijn vorige functie in het ziekenfondswezen kent hij de wereld van de gezondheidszorg goed en weet hij waarover hij praat.

Door ons is hij begroet als degene, die steeds heeft betoogd, dat de gezondheidszorg stuurloos of zelfs ziek is, en die nu zelf tot haar dokter is benoemd.

Wij hebben hem op het hart gedrukt, dat de gezondheidszorg een ingewikkeld en kwetsbaar instrument is, dat men bij te ruwe behandeling snel kan verstoren of beschadigen. De heer Hendriks heeft zich zePr bezorgd getoond over de snel stijgende kosten van de gezondheidszorg en uit dien hoofde verdient hij onze steun.

Fundamentele kritiek

Toch is er in verschillende opzichten fundamPntele kritiek op zijn optreden mogelijk. Allereerst heeft hij de neiging om de officiële adviesinstanties, die hem door de wet zijn toegewezen, terzijde te schuiven. Hij deed dit zowel met de SER all:1 met de Centrale Raad voor de Volksgezondheid en andere adviescolle- door aan te doen kondigen dat er een volksvcrzekering tegen ziektekosten zou komen. alvorens de SER daarover advies ha<l uitgebracht. Hij passeerde ver- volgens de Centrale Raad voor de

Volk~g··zondheid en andere adviescol-

De minister van volksgezondheid en milieuhygiène, lrene Vorrink, en haar staatssecretaris Hendriks tijdens de recente kamerdebatten over de begroting van hun departement.

ges, door een vijftal particuliere personen in de z.g. commissie-Festen advies te laten uitbrengen over de gewenste structuur van de gezondheidszorg. Het is dringend nodig, dat de regering thans met haar eigen voorstellen komt, die de Kamer kan toetsen aan officiële advie- zen.

Een daarbij aansluitend fundamenteel bezwaar is, dat de heer Hendriks "re- geert" zonder zich aan de wet te houden. We zien dit duidelijk bij zijn beleid ten aanzien van de ziekenhuizen, welk beleid bij de begrotingsbehandeling in het centrum van de belangstelling stond.

Door middel van circulaires en brieven bepaalt de heer Hendriks thans de gang van zaken in de ziekenhuizen. Hij voert een bouwstop door, stelt een per- soneelsstop in, stelt een maatstaf vast voor de omvang van ziekenhuizen, en kondigt de sluiting van sommige ziekenhuizen aan. Waarop berust dit alles?

Nauwelijks op de Wet Ziekenhulsvoor- zieningen!

Als deze wet volledig werd toegepast, dan zouden de ziekenhuizen inspraak hebben in het beleid, zouden zij op grond van deze wet beroep kunnen aan-·

tekenen tegen beslissingen, en zouden deze beslissingen openbaar zijn. Dit alles is geenszins het geval; de staatssecretaris neemt autonoom zijn beslissingen, die men uit brieven te weten moet komen. De Kamerleden rennen het land rond om de klachten aan te horen, en moeten door middel van schriftelijke vragen er achter komen, welke beslissingen genomen zijn. De staatssecretaris trekt op deze wijze de moeilijkheden naar zich toe: Enkhuizen, Den Haag, Horst, Laren, Lochem, Tilburg en vele

andere staan bij wijze van spreken op de stoep bij het departement.

Wij hebben de heer Hendriks nog eens gewezen op onze voorstellen, in mei 1973 gedaan, om d.m.v. een versnelde procedure de wet ziekenhuisvoorzienin- gen in te voeren. Daarvoor is een nood- wet nodig, die het departement zonder al te veel moeite kan maken. Wil de heer Hendriks dit niet, dan moet hij alle verantwoordelijkheid zelf blijven dra- gen. Dat zal, politiek gezien, niet in zijn voordeel zijn.

Vele andere onderwerpen passeerden de revue. Ik noem de gezondheidscentra, de kruisverenigingen, de kinderuitzen- ding, de tandheelkunde, de geestelijke volksgezondheid. Onze drs. D. J. D.

Dees kreeg de toezegging dat inzake het plan voor een nieuwe tandheelkundi- ge verstrekking in het ziekenfondspak- ket, waarvoor al gelden zijn gereser- veerd, spoedig een beslissing zal worden genomen.

Dennendal

Sterk verdeeld was de Kamer inzake de kwestie-DennendaL Voor ons staat vast, dat de heer Hendriks hier een mis- ser heeft begaan. Hij had aanvankelijk betoogd, terecht, dat hij geen bevoegd- heden bezit om in deze kwestie in te grijpen zolang niet patiënten in gevaar komen te verkere~l. Niettemin heeft hij daarna voor de KRO-televisie een duidelijk standpunt ingenomen, en verklaard dat hij politie-optreden betreurde en dat hij het wenselijk achtte dat drs. Muller in zijn functie werd gehandhaafd.

VERVOLG OP PAGINA 7

Friesch Groningsche Hypotheekbank N.V.

pandbrieven

een venige belegging met zeer hoog rendement

(4)

·· 4' - · vrijdag 8 februari 197 4 VRIJHEID EN DéMOCRATI

Amendement en "onaanvaardbaar"

Regering, parle-

ment en kiezers (2)

Bij vele nieuwe leden van de partij blijkt een behoefte te bestaan aan een duidelij- ke uiteenzetting over de wer- king van regering en parle- ment. Oud-redacteur A. W.

Abspoel heeft op verzoek van de redactie de taak op zich genomen in deze behoefte te voorzien. Hierbij plaatsen we het tweede artikel over dit onderwerp van zijn hand.

Lustrum- congres JOVD

De Staten-Generaal zijn niet alleen de controleurs van het algemeen regerings- beleid, maar hebben nadrukkelijk ook een mede-wetgevende taak. Ieder wets- voorstel moet, alvorens het aan de Ko- ningin ter bekrachtiging kan worden voorgelegd, door beide Kamers zijn aanvaard. Al ruim anderhalve eeuw (sedert de Grondwetsherziening van 1848) heeft de Tweede Kamer daarbij het recht van amendement. Dat wil zeggen dat de leden dier Kamer sedertdien de mogelijkheid hebben, door wijzigingsvoorstellen (amendementen) op bepaalde artikelen, constructief aan de wetgeving mee te werken.

Onze volksvertegenwoordigers kan bepaald niet worden verweten, dat zij van deze bevoegdheid een te·gering gebruik maken. In tegendeel, en dat ondanks het voorschrift in het reglement van orde der Kamer, dat een door een lid ingediend amendement om in behandeling te komen door tenminste vier andere leden moet zijn (of worden) mede-onderte- kend; Bij zeer belangrijke wetsontwer- pen met meestal ook vrij veel artikelen, kan het totale aantal amendementen een enkele maal zelfs wel eens tot boven de honderd oplopen. Dat geschiedde reeds in het verleden. In 1876, bij de behandeling van de Hoger-Onderwijswet in de Tweede Kamer, werden zelfs om- streeks 150 amendementen ingediend.

En de behandeling strekte zich dan ook uit over een periode van een hele maand.

Als aardige bijzonderheid kan hierbij worden vermeld, dat een der bij deze ge- legenheid ingediende amendementen, van de bekende liberaal mr. J. Kappey- ne van de Coppello, beoogde om aan de gemeente Amsterdam toe te staan, haar Atheneum Illustre onder bepaalde voor- waarden in een universiteit om te zetten. Ondanks bestrijding door minister Heemskerk, die (toen) o.a. drie univer- siteiten voldoende achtte en vreesde dat het bestaan van een vierde universiteit schadelijk zou werken op het bestaan van de overige drie, werd dit amendement (met 41 tegen 32 stemmen) aanvaard.

Onderwijs heeft - overigens terecht ~

altijd heel wat parlementaire tijd in be- slag genomen. Bij de behandeling in 1962, van de z.g. Mammoetwet van minister Cals, waarbij onze tegenwoordige partijvoorzitter, mevrouw Van Someren, zich als jong Kamerlid zozeer geweerd heeft, werden in totaal 117 amendementen ingediend. Hiervan werden er, in een openbare behandeling welke zich over achttien vergaderdagen uitstrekte, tenslotte zestig ingetrokken. Van de overblijvende werd ongeveer de helft verworpen en de andere helft overgenomen dan wel door de Kamer aanvaard.

Bij een ander belangrijk na-oorlogs ontwerp van geheel andere aard, namelijk dat inzake de materiële oorlogsschade, dat in november 1949 door de Tweede Kamer werd aanvaard, werden 71 amendementen ingediend.

De houding van een minister tegenover een amendement kan zeer variëren. In de eerste plaats is het mogelijk, dat een minister zelf ook tot de conclusie komt, dat een bepaald amendement een ver- betering betekent. De bewindsman· kan het amendement dan "overnemen", zodat daar dan niet verder over gepraat behoeft te worden. De voorwaarde is dan

Het hoofdbestuur van de JOVD nodigt de oud-leden uit voor het vijfde lustrum- congres dat op 15 en 16 februari wordt gehouden in het Jaarbeurscongrescentrum te Utrecht.

Door met spoed nevenstaan- de coupon in te vullen en op te sturen of zich telefonisch op te geven ontvangt men een toegangsbewijs.

natuurlijk wel, dat ook niemand in de Kamer daar stemming over vraagt. Is dat wel het geval, dan brengt de voorzitter het gewoon in stemming en be- slist dus de meerderheid of het amendement zal worden aangebracht.

Heeft de minister bezwaren tegen een amendement, dan zal hij die zo goed en zo overtuigend mogelijk trachten uiteen te zetten. Ten besluite zal hij dan, naar gelang van de ernst van zijn bezwaren, de beslissing "tenslotte aan de Kamer overlaten", dan wel de aanneming van het amendement "ontraden" of zelfs

"ernstig ontraden". Werkeli'jk gespan- nen echter wordt de sfeer pas wanneer de bewindsman zijn "onaanvaardbaar"

over een amendement uitspreekt. De

"temperatuur" in de Kamer loopt dan snel op. Visioenen over mogelijke intrek- king van het hele ontwerp (in geval dat althans mogelijk is) dan wel over een minister- of zelfs een kabinetscrisis, dui- ken op.

Het is goed, nadrukkelijk voorop te stel- len, dat een minider tenslotte een eigen verantwoordelijkheid draagt. Wanneer hij meent, dat de aanvaarding van een bepaald amendement een dusdanige om- buiging van zijn beleid zou betekenen, dan wel een dusdanig offer van de schat- kist zou vergen, dat hij of misschien zelfs het hele kabinet daarvoor niet de verantwoordelijkheid zou kunnen dra- gen, dan heeft hij het recht en zelfs de plicht, de Kamer dat onder het oog te brengen en voor de politieke gevolgen te waarschuwen. Anderzijds brengt de ernst van zulk een situatie ook mee, dat een minister het wapen van een onaanvaardbaar-verklaring niet lichtvaardig mag hanteren. Er zijn kabinetten (of bepaalde ministers) geweest, die duidelijk de neiging vertoonden, wel wat al te grif - en te veelvuldig - met derge- lijk grof geschut te werken. Zoiets wekt dan uiteraard irritatie in de Kamer.

Lichtvaardig ,,onaanvaardbaar''

Iets dergelijks heeft zich nog niet zo lang geleden - eind november j.l. - voorgedaan bij de behandeling van de belastingvoorstellen der regering, in het kader van het dekkingsplan 1974. Bij de behandeling van het voorstel tot ver- hoging van de vermogensbelasting van 7 naar 8 pro mille had de heer Van Amelsvoort (KVP) met instemming o.a.

van onze geestverwant mr. Koning, een amendement ingediend om deze verho- ging n i e t te doen doorgaan voor vér- mogens tot f 250.000, doch hiervoor het 7 pct-tarief te handhaven. Ter vermij- ding van verkeerde conclusies zij er nog eens op gewezen, dat het hier niet ging om "kapitalisten", maar om kleine ver- mogen.sbezitters, meest zelfstandigen, boeren of middenstanders, die hun ver- mogen meestal als bedrijfskapitaal ge- bruiken en er (mede voor hun pensioen- vool'ziening) sterk van afhankelijk zijn.

Bovendien was het tarief van de vermogensbelasting in korte tijd reeds sterk verhoogd. Tot voor kort was dat nog 5 pro mille, nu zou het dus 8 pro mille worden.

Uit de reacties in de Kamer bleek duidelijk, dat dit amendement alleen met de stem,men der "progressieven" tegen, zou worden aangenomen. Tot verontwaardi-

g~ng van de Kamermeerderheid I gmg bovendien/slechts om een budg tair offer van f 30 à f 35 mln) hield nister Duisenbeng niet alleen hardn kig vast aan zijn voorstel, dat hij

"troetelkind" van het kabinet noemde waar hij tevens een stuk inkomens·

vermogensverdeling in zag, maar noemde het ook "voor de regering on vaardbaar met de daaraan inherente kende gevolgen".

Als goed leider van de oppositie en Ie ling van prof. Oud sprong VVD-frac voorzitter Wiegel onmiddellijk naar ren en vroeg: "Betekent dat intrekk van het ontwerp, het aftreden van kabinet of houdt het de mogelijkheid dat de regering de Kamer zal ontb den?" Het antwoord van minister D senberg luidde: "De regering zal wetsontwerp niet intrekken. Het be kent dus het aftreden van de regeri (hij bedoelde: het kabinet), met een m

gelijk, zoals de heer Wiegel het noemde, daarop volgende ontbinding v

de Kamer".

De duidelijk blijkende irritatie van Kamermeerderheid was, zeker in dit 1 val, volkomen begrijpelijk. Mr. Aantj fractievoorzitter van de ARP, sprak g schokt van een "machtswoord", dat strijd was met de destijds door minist president Den Uyl afgelegde verklari dat het kabinet de uiterste terugh dendheid zou betrachten met het steil van de kabinetskwestie. Hij vreesde d het "maanden zou duren om de door machtswoord ontstane deuk in het trouwen te herstellen". De heer Anctri sen (KVP)' sprak in dezelfde geest, het in wat gematigder bewoording Maar het machtswoord en de dreigi met Kamerontbinding (en nieuwe v kiezingen!) had toch zijn uitwerking de KVP en de ARP. De heer Van Ame voort trok zijn amendement in en t de herenDrees (DS'70) en Koning (V het schielijk onder h u n naam opnie indienden, werd het prompt met ste o.a. van de KVP (met uitzondering v de heer Notenboom) en de ARP, verw pen.

Het is een klassiek voorbeeld van e veel te lichtvaardig uitgesproken ., aanvaardbaar" en van het zwicht daarvoor door fracties, die zich destï onnodig in de formatie-val van mr. B ger hebben laten lokken. Dat zich moties soortgelijke situaties kunn voordoen, zullen we in een volgend a.

tikel bezien.

Correct'

In de laatste kolom van ons eerste ar kei (in het vorige nummer) is een co rectieregel op de verkeerde plaats t recht gekomen, waardoor de tekst o duidelijk werd. Daar ons is gebleken, d sommigen de pagina's met de artikel van deze reeks als documentatie will bewaren, laten we hier dat gedeelte n eens volgen. Het had moeten luiden:

"Tenslotte is er al sinds verseheide jaren een "regionale taakverdeling" vo de leden van de Tweede-Kamerfracti volgens welke bepaalde Kamerleden · het bijzonder (door spreekbeurten, e.d contacten plegen te onderhouden rn daartoe aangewezen Kamercentrales de afdelingen dezer centrales."

Ik kom 15 februari naar Utrecht

Naam: ... .

Adres: ... .

Plaats: ... .

Verzenden aan: Alg. Secr. JOVD p/a N. Maas, Voorstraat 401 - Dordrecht - Tel. 078- 39801