e
x
p
r
e
s
s
e
DOCUMENT ATI ECENTRUM
NEDERLANDSE POLITIEKE
_ PARTIJEN —
Een bewogen week
Afgelopen week stond in het teken van twee grote politieke operaties: het herstellen van de paarse coalitie en het debat met de regering over het Eindrapport van de enquêtecommissie Bijlmermeer.
Op het moment dat ik dit schrijf kan ik over het herstel van de coalitie slechts meedelen dat er een grote hindernis is genomen. Met PvdA en D66 is een akkoord bereikt over het referendum. Over enkele andere onderwerpen binnen de context van het Regeerakkoord wordt nog gesproken. De gesprekken vinden plaats in een goede atmosfeer onder deskundige leiding van informateur Tjeenk Willink, waardoor het zeer waarschijnlijk is dat na het weekend de coalitie weer als volwaardig kabinet door kan gaan.
Met de afronding van het debat met de regering over het Eindrapport van de enquête commissie Bijlmermeer is het zaak om vooruit te kijken. De VVD-fractie heeft van meet af aan een consistente lijn gevoerd die gericht was op waarheidsvinding en lessen voor de toekomst. Op basis van de volgende vragen hebben wij het rapport en het overheids beleid beoordeeld:
• Voldoet het rapport aan de gegeven opdracht?
• Hoe moeten de door de commissie naar voren gebrachte feiten c.q. het feitencomplex beoordeeld worden op volledigheid, toepasselijkheid en relevantie?
• Hoe logisch vloeien de conclusies per hoofdstuk voort uit het onderliggende materiaal? • Hoe logisch vloeien de eindconclusies voort uit de conclusies per hoofdstuk?
Na een systematische analyse is de VVD-fractie van mening dat lang niet alle conclusies van de commissie even consistent en hard zijn. Het rapport van de Enquêtecommissie alsmede de debatten met de commissie en de bewindslieden hebben de VVD-fractie dan ook geen moment tot de overweging gebracht dat er ministers zouden moeten aftreden. Ik ben verheugd dat ook met name de PvdA-fractie door het kabinet is overtuigd, zodat het kabinet kan werken aan de lessen voor de toekomst. Laten wij hopen dat de bevin dingen van de Enquêtecommissie en de debatten in de Kamer ertoe leiden dat ook voor de bewoners van de Bijlmer een eind is gekomen aan veel onzekerheid.
Hans Dijkstal
VVD ontevreden over optreden
Belgische en Nederlandse regering
De VVD Tweede Kamerfractie en de VVD- fractie in het Europese Parlement zijn niet te spreken over het optreden van de Belgische regering inzake het dioxineschandaal. Volgens VVD Tweede Kamerlid Gert-Jan Opiaat kan de Belgische regering grove nalatigheid worden verweten. "Het is on acceptabel dat Nederland pas een maand na het bekend worden van problemen in België op de hoogte is gesteld", aldus Opiaat. Volgens hem wordt de Nederlandse pluim veehouderij opgezadeld met de rekening van het lakse optreden van onze zuider buren. De VVD is van mening dat dit schan daal er eens te meer het bewijs van is dat er versneld een Europees kwaliteitsbeleid moet worden ingevoerd.
VVD-Europarlementariër Jan Mulder heeft daartoe reeds voorstellen gedaan die momenteel door de Europese Commissie worden uitgewerkt. Volgens Opiaat en Mulder moet een dergenjk kwaliteitsbeleid nu versneld worden ingevoerd om dit soort schandalen in de toekomst te voorkomen. Volksgezondheid moet daarbij volgens de VVD prioriteit nummer één zijn.
In een spoedoverleg met staatssecretaris Faber van Landbouw heeft VVD-woordvoerder Opiaat kritiek geuit over het feit dat het departe ment al op 29 april op de hoogte was van de aanwezigheid van dioxine in Belgisch kippenvlees en eieren zonder dat met die informatie iets is
gedaan. Pas op 1 juni heeft de Nederlandse regering maatregelen genomen die voorzien in een selectief verboaop kip en eiproduc- ten van Belgische afkomst. Opiaat: “De interne communicatie op het departement deugt van geen kant. Het wordt tijd dat de staatssecretaris eens flink de bezem door het ministerie haalt. Anders heeft ze de Kamer heel wat uit te leggen."
Meer informatie: Gert-Jan Opiaat Tel. 070 318 28 81
Gert-Jan Opiaat
e x p r e s s e
315
VVD vindt PvdA-landbouwplan
mosterd na de maaltijd
De VVD-fracties in het Europese Parlement en de Tweede Kamer vinden het merk waardig dat de PvdA afgelopen week een land- bouwplan heeft gelanceerd. Zeker nu de besluitenJan Geluk omtrent het land bouwbeleid tot 2006 zijn genomen.
Dit is "mosterd na de maaltijd", stellen VVD-Europarlementariër Jan Mulder en VVD-Tweede Kamerlid Jan Geluk vast.
Beide liberalen hebben zich in hoge mate verbaasd over het
landbouw-plan dat de PvdA vandaag
lanceerde. "Als liberalen zijn wij blij dat men bij de PvdA inmiddels ook inziet dat liberalisering onontkoom baar is". Met name in samenhang met landen buiten de Europese Unie zodat er een level-playing- field is. Maar de PvdA loopt wel hard van stapel met de hervorming van het landbouwbeleid. “Bij de afbouw van subsidies kan de knop niet in één keer om ".
Meer informatie: Jan Geluk, Tel. 070 318 29 14
Re c t i f i c a t i e s a m e n s t e l l i n g
Ee r s t e Ka m e r
Vorige week is per abuis een verkeerd overzicht gepubliceerd van de nieuwe samenstelling van de Eerste Kamer. Vanaf 2 juni ziet de samenstelling van ae Senaat er als volgt uit:
Partij 1 9 9 9 1 9 9 5 VVD 19 23 CDA 20 19 PvdA 15 14 GroenLinks 8 4 D66 4 7 RPF/GPV 4 2 SGP 2 2 SP 2 1 Bierman 1 1 De Ouderenpartijen (2 zetels in 1995) keren niet terug in de nieuwe Eerste Kamer.
Tegoeden Tweede Wereldoorlog
In een overleg met de minister van financiën heeft VVD-woordvoerder Frans Weekers gepleit voor een snefle en rechtvaardige afwikkeling van de Joodse tegoeden uit de Tweede
Wereldoorlog.
Het overleg in de Kamer ging over een tussenrapportage. Momenteel zijn nog enkele commissies bezig met onderzoek naar de afwikkeling van de Joodse tegoeden uit de Tweede Wereldoorlog. Totdat alle adviezen en rapporten binnen zijn, wil het kabinet geen definitief standpunt innemen. Hoewel dit wordt door de VVD-fractie wordt onderschreven, drong de VVD-woordvoerder erop aan wel vaart te houden in het proces. Hij besefte dat er een span ning bestaat tussen snelheid en dege lijkheid. “De onderzoeken moeten niet langer duren dan noodzakelijk, maar er mag omwille van de snelheid niet ingeboet worden aan kwaliteit. Rechtsherstel impliceert niet alleen de financiële afwikkeling van nog open staande claims, maar vooral recht doen aan het rechtvaardigheidsge voel. Weten wat er is gebeurd, geen feiten onder de mat schuiven en erkennen waar het is misgegaan. Voor de VVD-fractie moet bij de uitkomsten van alle onderzoeken centraal staan dat fouten uit het verleden worden rechtgezet op basis van de gevonden informatie", aldus Weekers.
In d iv id u e le claim s
De aandacht voor individuele claims mag niet op de achtergrond verdwij nen. Van een afkoop in de vorm van een collectief gebaar kan geen sprake zijn. Daar waar rechtvaardige indivi duele claims bestaan, moeten die
individueel afgewikkeld worden. Alleen daar waar dat het niet moge lijk is om individueel rechtsherstel te plegen, ligt een collectief gebaar aan Joodse gemeenschap voor de hand.
Vertrouw en
Om van rechtsherstel te kunnen spre ken, is vertrouwen in de onderzoeken van cruciaal belang. Joodse organisa ties hebben aangegeven veel vertrou wen te hebben in net onderzoek van Kordes, maar weinig in dat van Scholten. Hierbij lijkt het gebrek aan communicatie een belangrijke rol in te spelen. De VVD-woordvoerder drong er dan ook op aan dat de commissie Scholten de onderzoeks- suggesties van de vertegenwoordi gers van de Joodse gemeenschap in net onderzoek mee zou nemen. Weekers deed de suggestie de commissie Scholten uit te breiden met enkele vertegenwoordigers uit de Joodse gemeenschap.
T ransparantie
Er kan pas finaal met het verleden afgerekend worden als man en paard genoemd worden indien daar aanlei ding voor is. Dit betekent dat de rapporten transparant moeten zijn. Ze moeten controleerbaar zijn op onder liggende stukken en archieven. Openbaarheid is daarbij de leidraad.
V e rja rin g
De VVD-woordvoerder vroeg speciaal aandacht voor het juridische begrip
verjaring. Verjaring is een wapen om risico's te beper ken. Bij rechtsher stel past het echter
niet om alle iuridi- Frans Weekers
sche mogelijkhe
den uit de kast te halen. Dit geldt niet alleen voor de overheid, maar ook voor private partijen. Weekers wees in dit verband op de opstelling van de verzekeraars die al hebben laten weten, dat zij geen beroep op verja ring zullen doen. In antwoord op Weekers ondersteunde minister Zalm zijn betoog tegen het beroep op verjaring door de betrokken partijen.
H eksenjacht
De VVD-woordvoerder besloot zijn inbreng met een oproep aan het kabinet om waakzaam te zijn tegen acties uit binnen- en buitenland. Hij wees hierbij naar de boycot van diverse Amerikaanse staten van verzekeraars met een verdenking van een Holocaust-smet. "Dit soort acties onderstrepen het belang om zo spoe dig mogelijk alle rapporten klaar te krijgen, zodat rechtsherstel kan plaatsvinden en een mogelijk verkeerde beeldvorming wordt voor komen. Wij moeten er alles aan doen om een heksenjacht te voorkomen", aldus Weekers.
e x p r e s s e
315
VVD verheugd over speciale zorg werknemers
De VVD is blij dat Minister Borst en Staatssecretaris Hoogervorst met een plan komen waarin staat dat zieke werknemers sneller medische hulp kunnen krijgen. " De VVD vindt dit al lange tijd", aldus het kamerlid Anke van Blerck. "maar er moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan".
De VVD ziet al jaren voordelen in het uitbreiden aan ae zorg voor zieke werknemers. Doordat er extra gaat worden gewerkt in de avonden en weekenden kunnen ook andere mensen eerder worden geholpen",
aldus Van Blerck. "Je voorkomt hier mee dat mensen naar het buitenland aan waar ze wel snel hulp kunnen rijgen".
"Voorwaarde is wel dat de publieke en private geldstromen gescheiden
blijven. Je moet kunnen zien waar het geld blijft. De budgetten mogen niet afgeroomd worden, het extra geld moet aan zorg worden besteed, bijvoorbeeld om wachtlijsten weg te werken". De VVD hoopt dat het plan snel in het kabinet wordt besproken. Meer informatie: Anke van Blerck, Tel. 070 318 29 17
Modernisering Lerarenbeleid
Tijdens een overleg met de minister van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschappen heeft VVD-woordvoerder Clemens Cornielje over de nota Maatwerk voor morgen de visie van de fractie over de modernisering van het lerarenberoep uiteengezet.
In het regeerakkoord is een duidelijke passage opgenomen over de moderni sering van net lerarenberoep. Boven dien is een extra bedrag van ƒ 215 miljoen gereserveerd om buiten de normale loonruimte om op dit terrein duidelijke stappen voorwaarts te zetten door te komen tot een systeem van competentiebeloning.
In. de afgelopen jaren heDben zich in de samenleving veranderingen voltrokken die ook in het onderwijs niet onopgemerkt zijn gebleven. Toch hebben ze nog onvoldoende vertaling gekregen in de (rechts-)positie van de leraar en het personeelsbeleid op scholen. De onderwijs organisatie is nog steeds geen moderne arbeidsor ganisatie. De VVD-fractie drong er aan ook bij de betrokken verant woordelijken op aan om dit serieus op te pakken.
V akverb re d in g en Tw eevakkigheid
De VVD wil ae tweevakkigheid weer invoeren. Leraren zouden na hun studie bevoegd moeten zijn om twee (verwante) vakken te geven. Een dergelijke opzet biedt ook nieuwe mogelijkheden voor zittende reeds bevoegde docenten om middels bijscholing nieuwe bevoegdheden erbij te halen. Bovendien mag een extra bevoegdheid of competentie voor wat betreft de VVD-fractie ook leiden tot een extra beloning.
H oger O n d e rw ijsd ip lo m a
De VVD-fractie wil vasthouden aan een relevant hoger onderwijsdiploma als voorwaarde om zelfstandig les te mogen geven. Dit geldt niet alleen voor het basisonderwijs en het voort gezet onderwijs, maar ook voor het beroepsonderwijs. "Dit wil niet
S
en dat wij uitsluitend voor de tionele weg tot het leraarschap kiezen. Er zou serieus gekeken moeten worden om bijvoorbeeld ookvia de HTS, HEAO of andere hogere opleiding gekwalificeerde docenten op te leiden", aldus Cornielje. De VVD heeft een dergelijke ontwikke ling reeds in het verleden bepleit. Tot op heden is hier echter te weinig aandacht aan besteed.
Leraar In O p le id in g (L io )
De VVD-fractie is altijd kritisch geweest over de betaalde Leraar in opleiding (Lio). Op zich lijkt het systeem sympathiek. De student- docent krijgt eerder salaris, de school krijgt goedkopere extra arbeidskrach ten, voor de docenten leidt het tot een lagere werkdruk en voor de minister betekent het minder betalen van studiefinanciering.
De VVD-fractie hecht echter aan het vasthouden van het in bezit hebben van een Hoger Onderwijsdiploma om eindeverantwoordelijkheid voor het onderwijsleerproces te mogen dragen. Een Lio-werknemer en een Lio-stagiair zijn nog niet in het bezit van dit diploma. Er dient zorg gedra gen te worden voor een goede bege leiding van Leraren in opfeiding. In tijden van schaarste kan de verleiding groot worden om een Lio zonder toezicht voor de klas te zetten en dat wijst de VVD af.
O ndersteunende fu n ctie s en fu n ctie d iffe re n tia tie
De VVD-fractie is voorstander van het ontwikkelen van meer ondersteu nende functies in het onderwijs. Naast het verlichten van de werkdruk dragen ze bij aan het toegankelijker maken van de onderwijs arbeids markt. Wel zullen de klasse-assisten- ten en/of de technisch onderwijs assistenten onder de eindverantwoor delijkheid moeten functioneren van een bevoegde docent.
Daarnaast kunnen senior-leraren met andere verantwoordelijkheden worden belast dan junior-leraren. Het
begeleiden van stagiaires of leraren in opleiding kan het beste door ervaren docenten gebeuren. Dan moet echter wel de lestaak worden verminderd of moeten anderen taken worden over gedragen. De VVD heeft in het verle den meermalen gepleit voor functie differentiatie als middel om de carrièreperspectieven in het onderwijs te vergroten. VVD-woordvoerder Cornielje schetste routes van junior- leraar - leraar - senior leraar en tech nisch onderwijsassistent - junior leraar - leraar. De functieovergang zou geen automatisme moeten worden, maar gebaseerd dienen te zijn op basis van een beoordeling van geschiktheid.
C o m p e te n tie b e lo n in g
e s s e
315
De weg voor het MKB naar Europa
Europese subsidies gaan aan het MKB voorbij. Zo luidt de conclusie van een NIPO-enquete die op verzoek de redactie van Ondernemen! onder de achterban van MKB-Nederland is gehouden. Van ae 525 geënquêteerde onder nemers heeft 95% nog nooit gebruikt gemaakt van Europese subsidies. Van de bedrijven die wel eens subsidie ontvangen is het merendeel actief in de transportsector en de industrie. In onderstaand artikel reageren Elly Plooij en Hella Voüte op het onderzoek.
Het lijkt er dus op dat het Nederlandse MKB de weg naar Brussel niet goed weet te vinden. Maar is dat wel zo? De cijfers van de Europese Commissie geven een wat andere voorstelling van zaken. De deelname van het MKB aan Europese onderzoeks- en technologiepro- gramma's bijvoorbeeld is fors geste gen. Sinds 1994 is het aantal partici panten meer dan verdubbeld. Zo deden er in de periode 1990 tot1994 zo'n 5000 MKB bedrijven mee aan technologie projecten. Van 1994 tot 1998 waren dat er al 13.000. Ook het Nederlandse MKB wist vanaf 1994 de weg naar Brussel in toene mende mate te vinden. Van de 1.100 bedrijven die technologiesubsidies ontvingen behoorden 800 bedrijven tot het MKB. En dat zijn niet uitslui tend de hightech bedrijven, maar bijvoorbeeld ook bloemkwekers die informatietechnologie in hun bedrijfs processen willen integreren.
B e lan g rijke kansen
De stand van zaken is dus minder somber dan de resultaten van de MKB-enquête doen geloven. Feit blijft echter -en daar heeft MKB- Nederland gelijk in- dat de Europese subsidiemogelijkheden door het MKB nog niet ten volle benut worden. Dat is jammer, want in de komende 4 jaar is er alleen al in de technologiepro- gramma’s minstens drie miljard gulden voor het MKB te verdelen. En daar liggen belangrijke kansen. Denk alleen al eens aan de uitdagingen die op het nieuwe terrein van elektroni sche handel (e-commerce) te vinden zijn. Op initiatief van de VVD in het Europees Parlement is 10% van de totale hoeveelheid onderzoeksgeld namelijk speciaal gereserveerd voor projecten waaraan het Midden- en Kleinbedrijf deelneemt. Dit komt overeen met drie miljard gulden voor vier jaar. Daarmee wordt erkend dat stimulering van kleinere bedrijven hoge prioriteit heeft om de banen-
roei in Europa te bevorderen. Want et MKB is en blijft de banenmotor van Europa: circa 99% van de bedrij ven in Europa behoort tot het MKB en 70% van de Europese beroepsbe volking is in het midden- en kleinbe drijf werkzaam. De Europese techno- logiestimuleringsprogramma's vormen een belangrijke brandstof om de
motor draaiende te houden. Natuurlijke banengroei in het MKB komt immers voort uit innovatie en niet uit papieren banenplannen.
V ijfd e Kaderprogram m a
Voor het Vijfde Kaderprogramma voor Onderzoek en Technologische Ontwikkeling dat op 1 januari dit jaar van start is gegaan zijn de verwach tingen over MKB-deelname hoogge spannen. Dankzij de inspanningen van het Europees Parlement is deel name voor het MKB namelijk een stuk makkelijker geworden. Zo zijn de aanmelding- en selectieprocedures voor projecten versimpeld. Tot nu toe verloren ondernemers vaak veel tijd en geld bij het invullen van alle formulieren voor de subsidieaanvra gen zonder zeker te zijn dat de subsi die ook daadwerkelijk zou worden toegekend. Deze papierwinkel is sterk verminderd en moet verder vermin derd worden. Ook kunnen onderne mers die informatie wensen over deelname aan het Kaderprogramma of over de regels van de interne markt vanaf 25 januari j.l. terecht bij één enkel informatiepunt. Wie in het verleden wel eens geprobeerd heeft informatie te krijgen bij de Europese Commissie of het Europees Parlement heeft waarschijnlijk de ervaring dat dat niet eenvoudig is. De VVD in het Europees Parlement heeft daarom keer op keer gepleit voor een ombudsman speciaal voor het MKB, één loket waar ondernemers terecht kunnen, zonder van het kastje naar de muur te worden gestuurd. Internet
Dat de aanhouder wint bewijst de Europese One -Stop - Internet - Shop voor het MKB. Deze website in de elf officiële talen van de Unie biedt voor het eerst on-line verbindingen met de 230 Euro-info centra, de informatie centra voor ondernemingen in de regio's van de EU. Zo kan men on- line vragen stellen die per e-mail beantwoord worden. Daarnaast levert de website ook een kort overzicht van voor ondernemingen relevante Europese beleidsterreinen, evenals inlichtingen omtrent vier gebieden die bovenaan het verzoeklijstje om infor matie van het MKB staan, te weten: technische normen, financieringsmo- gelijkheden, intellectueel eigendoms
recht en overheidsopdrachten. Wat de aanbestedingsprocedures betreft biedt de site gratis toegang tot een databank die alle Europese tenders bevat. Ook gegevens over interne markt regels zijn on-line beschikbaar en de site biedt zelfs toegang tot een gratis vertaaldienst.
Voor wie dus gebruik maakt van Internet ligt de (elektronische) weg naar Brussel open en is een stuk beter begaanbaarder geworden. Hoewel er voor het MKB nog aanzienlijke hobbels te nemen zijn. Wat te denken van het woud aan kwaliteits normen, -keuringen en -certificerin gen. De extra kosten om producten of diensten aan te passen aan de verschillende nationale specificaties vormen voor het MKB een serieuze belemmering in het Europese handelsverkeer. Uniformiteit is dan ook noodzakelijk. Niet alleen voor de duidelijkheid naar de consument, maar ook om kansen te bieden aan bijvoorbeeld marktvergroting en duurzame productie.
Daarnaast vormen de administratieve lasten nog steeds een belangrijk obstakel voor het MKB dat zien op de Europese markt begeeft of wil bege ven. Nu steeds meer regelingen op Europees niveau worden afgesproken (voor Nederland al bijna 45% !) is het van belang dat de Europese wet- en regelgeving voortvarend en adequaat getoetst wordt op de administratieve gevolgen voor ondernemers. De Tweede kamerfractie van de VVD heeft daarom reeds in 1997 gepleit voor een Europese
Bedrijfseffectentoets. Een toets die in de huidige context alleen maar aan actualiteit gewonnen heeft.
Het MKB en de interne markt vormen de sleutel tot economische groei, concurrentievermogen en werkgele genheid. Die sleutel dient om de deur te openen voor een welvarend Europa in het volgend millennium. Elly Plooij-van Gorsel
Lid van het Europees Parlement (VVD) Hella Voüte-Droste
Lid van de Tweede Kamer (VVD)
