• No results found

Oefenformat ISPS oefening – stroomuitval

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Oefenformat ISPS oefening – stroomuitval"

Copied!
11
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

FORMAT VOORBEREIDING EN RAPPORTAGE ISPS OEFENING

Voorbereiding oefening (in te vullen ter voorbereiding van de oefening) Naam van de

oefening

Stroomuitval

Naam van de haven/ het havengebied / de havenfaciliteit

Bezoekadres

Postadres

Datum aanvang oefening (planning) Aanvangstijdstip uur Datum einde oefening (planning) Tijdstip einde uur Geplande oefenduur uur

Achtergrond van de oefening

Op grond van Richtlijn 2005/65/EG artikel 7 lid 7 resp. Bijlage III resp. EU- Verordening 725/2004 Bijlage II Deel A paragraaf 18.3 en 18.4 resp. Bijlage III Deel B paragraaf 18.4, 18.5 en 18.6 dienen er diverse soorten

oefeningen te worden uitgevoerd.

Oefening betreft Exercise / jaarlijkse integrale oefening (P(F)SO) in het kader van Richtlijn 2005/65/EG en EU-Verordening 725/2004

Drill / kwartaaloefening (PFSO) in het kader van EU-Verordening 725/2004

Thema/onderwerp Omschrijf hier het thema/onderwerp van de oefening

Het inschatten van de gevolgen van stroomuitval en oefenen van de reactie daarop

Focus en

begrenzing Havenveiligheidsplan (PSP)

Havenfaciliteitsveiligheidsplan (PFSP) - facultatief Anders, nl.

Doel van de oefening:

• Algemeen Doel Ervoor zorgen dat personeel van de Haven (resp. personeel van de in de Haven gelegen Havenfaciliteit(en)) kundig is in alle toegewezen

beveiligingstaken op alle veiligheidsniveaus en in het identificeren van alle ontoereikendheden met betrekking tot de veiligheid die moeten worden aangepakt.

• Operationele doelen

Omschrijf hier wat u concreet met de oefening wilt bereiken (kennis/vaardigheden)

Het verhogen van de vakbekwaamheid van het personeel in het reageren op plotseling stroomuitval. De deelnemers weten na afloop:

• welke systemen er afhankelijk zijn van stroomvoorziening

• wat er gebeurt als deze stroomvoorziening uitvalt

• welke voorzieningen zijn aangesloten op een noodstroomvoorziening

• hoe de noodstroomvoorziening inschakelt/wordt ingeschakeld en wie hiervoor verantwoordelijk is

• hoe lang het duurt voordat de noodstroomvoorziening inschakelt

• of de noodstroomvoorziening volstaat

• welke systemen volledig uitvallen

• of de noodprocedures volstaan

(2)

• hoe te handelen in situaties met verschillend dreigingsniveau:

o Stroomuitval (level 1)

o Moedwillige veroorzaking stroomstoring (level 2)

o Moedwillige stroomuitval met verwachting van aanvullende aanslag (level 3)

Omschrijving van de oefening

Omschrijf de oefening

De continuïteit van de stroomvoorziening is van belang voor de beveiliging van een haven/havenfaciliteit. Sommige havens/havenfaciliteiten

beschikken over back-up stroomvoorziening voor hun essentiële

bedrijfsonderdelen, andere niet. Met deze oefening wordt bekeken wat er gebeurt in een haven (resp. op een havenfaciliteit) als de stroom uitvalt.

Hierbij worden ook de verschillende beveiligingsniveaus behandeld.

Locatie van de oefening

Te bepalen

NB: De oefening kan voor de hele Haven/Havenfaciliteit worden gedaan of voor een deel ervan.

Oefenvorm Seminar

Tabletop Anders, nl.

Computersimulatie

Op ware grootte of live – facultatief (zie opdracht I)

Combinatie met

andere oefening? Nee

Ja, nl. BHV / EHBO Crisisoefening

Ontruiming – facultatief (zie opdracht I) Anders, nl.

Doelgroep Deelnemers / Rollen Aantal

Port Security Authority / Burgemeester (PSA/DA) - facultatief Port Security Officer (PSO)

Port Facility Security Officer(s) (PFSO) - facultatief Toezichthouders gemeente

Company Security Officer(s) (CSO) Ship Security Officer(s) (SSO) Havenbeveiligers

EHBO/BHV - facultatief

Koninklijke Marechaussee / Zeehavenpolitie Politie - facultatief

Brandweer - facultatief Ambulance - facultatief Andere deelnemers, nl.

Operationele staf - facultatief

Alarmcentrale – indien van toepassing Externe beveiligingsorganisatie – facultatief

Aantal deelnemers Minimaal: personen Maximaal: personen Voormelding aan

deelnemers? Nee Ja

Zo ja: Wanneer en hoe? Vooraankondiging per email, tevens aankondiging op de dag zelf via omroepinstallatie, alarm, persoonlijk contact, telefonisch en/of per email.

Indirect

betrokkenen Overige medewerkers Bezoekers

(3)

Buurbedrijven – indien nodig (in elk geval wanneer Opdracht E (uitschakelen stroom) en I (ontruiming) live worden uitgevoerd)

Anders, nl.

Voormelding aan

Alarmcentrale? Nee

Ja, indien van toepassing N.v.t.

Zo ja: Wanneer en hoe? Vooraankondiging per email, tevens aankondiging op de dag zelf telefonisch en/of per email, wanneer Opdracht E live wordt uitgevoerd. Met de alarmcentrale wordt in dat geval afgesproken dat zij de oefenleider of een andere contactpersoon terugbellen op het moment dat de stroom wordt uitgeschakeld, om te bevestigen dat de opdracht is gestart en daarmee tevens te verifiëren dat zij een alarmsignaal hebben gehad ten gevolge van de stroomuitval.

Is de oefening merkbaar voor de omgeving?

Bijv. door lawaai, rook, vuur, inzet van (lotus) slachtoffers, inzet van

bedrijfsbrandweer, deelname van overheidsdiensten of andere redenen.

Nee

Ja, wanneer Opdracht E (uitschakelen stroom) en I (ontruiming) live worden uitgevoerd

Wanneer u hier “Ja” invult, dient u de oefening uiterlijk 24 uur voor aanvang van de oefening voor aan te melden bij informatie.knooppunt.LE@

klpd.politie.nl en in c.c. aan pfso@dicwater.nl en de PSO van het

havengebied waarin de oefenlocatie gelegen is. Hiermee wordt voorkomen dat de hulpdiensten onnodige assistentieverzoeken krijgen van andere medewerkers, buurbedrijven of oplettende burgers. Gebruik hiervoor het meldformulier dat u kunt downloaden via

https://www.ilent.nl/onderwerpen/havenbeveiliging/melden Risico’s voor de

bedrijfsvoering Omschrijf eventuele risico’s voor uw bedrijfsvoering en maatregelen om deze te beperken.

Wanneer de stroomuitval live wordt geoefend (opdracht E), kan dit van invloed zijn op de continuïteit van de bedrijfsvoering. Ook kunnen systemen door plotselinge stroomuitval beschadigd raken. Het is daarom van belang de stroomuitval gecontroleerd te simuleren, bijvoorbeeld door eerst cruciale systemen gecontroleerd uit te schakelen, alvorens de hoofdschakelaar van de stroomvoorziening uit te zetten. Wanneer dit niet mogelijk blijkt, kan de stroomstoring ook middels de tabletop oefening gesimuleerd worden. De kans bestaat dan echter dat er systemen vergeten worden, waardoor men bij een echte stroomuitval alsnog voor verrassingen kan komen te staan.

Specifieke aandachtspunten voor:

Veilig- heid

Om schrikreacties en onveilige situaties te voorkomen wanneer de stroomuitval (opdracht E) en/of ontruiming (opdracht I) live wordt geoefend:

• dienen aanwezigen vooraf over de oefening te worden geïnformeerd,

• is het aan te bevelen de oefening gecontroleerd uit te voeren of de stroomstoring middels een tabletop te simuleren en

• dienen noodvoorzieningen beschikbaar te zijn.

Het wordt geadviseerd een veiligheidsverantwoordelijke aan te wijzen, wanneer door de stroomuitval een (deel van) de

haven/havenfaciliteit in het donker zal zijn gehuld. Dit geldt zeker, wanneer de oefening in de avond of nacht wordt uitgevoerd.

Wanneer de haven/havenfaciliteit beschikt over een

alarmsysteem, dient er rekening mee te worden gehouden dat er een alarm wordt doorgemeld, wanneer de stroom wordt

uitgeschakeld. Informeer in dat geval de alarmcentrale vooraf over de oefening en spreek met hen een bevestigingsprocedure af. Zie ook: Voormelding aan de Alarmcentrale.

Milieu Geen Effecti-

viteit

Wanneer de stroomuitval live wordt geoefend (opdracht E), kan dit van invloed zijn op de continuïteit van de bedrijfsvoering. Ook kunnen systemen door plotselinge stroomuitval beschadigd

(4)

raken. Het is daarom van belang eerst cruciale systemen gecontroleerd uit te schakelen, alvorens de hoofdschakelaar van de stroomvoorziening uit te zetten.

Benodigde

hulpmiddelen Oefenlocatie

Catering – indien nodig, afhankelijk van de planning Audiovisuele middelen – evt. ter ondersteuning

Beamer – indien nodig Scherm – indien nodig Geluid – indien nodig Microfoon

Flipover(s)/flipoverstiften Schrijfblokken/pennen Uitgewerkte casus (zie opdrachten) Handouts

Relevante wet- en regelgeving Sheets/handouts presentatie(s) Plattegrond

Responsplan van de veiligheidsregio, indien beschikbaar Inteken- en uitschrijflijst

Badges

Bewijs van deelname. Het Bewijs van deelname wordt alleen uitgereikt als de deelnemer voor ten minste 75 % heeft deelgenomen aan de oefening en de eventuele deelnemersbijdrage heeft betaald.

Veiligheidskleding – Conform eigen instructies Helm

Veiligheidsschoenen

Veiligheidsvest / Veiligheidsjas Anders, nl. (specificeer) Overige hulpmiddelen, nl.

Noodcommunicatiemiddelen (mobiele telefoon en/of portofoon) Benodigde

basiskennis

Relevante onderdelen uit:

Richtlijn 2005/65/EG

EG Verordening 725/2004, incl.

bijlage I (SOLAS Hoofdstuk XI-2), bijlage II (ISPS-Code Deel A) en bijlage III (ISPS-Code deel B) de Havenbeveiligingswet

De Leidraad Port Security Havenverordening

overige wet- en regelgeving, zoals bijv.:

Wet/Regeling op de Particuliere Beveiligingsorganisaties en Recherchebureaus (Wpbr/Rpbr)

Wet/Regeling/Circulaire Wapens en Munitie (WWM/RWM/CWM) Wet- en regelgeving over vervoer en opslag van gevaarlijke

stoffen (Wvgs/Bvgs/SOLAS/MARPOL/IBC Code/IGC Code/CSC 1972/IMDG code)

Anders, nl.

het Havenveiligheidsplan (PSP)

het Havenfaciliteitsveiligheidsplan (PFSP) - facultatief

(5)

overige relevante kennis, zoals bijv.

risico’s van gevaarlijke stoffen risico’s van wapens

gebruik van blusmiddelen EHBO/BHV

Anders, nl.

Overige basiskennis, nl.

Mogelijke opdrachten:

Omschrijf hier concreet de opdracht(en) die u de deelnemers wilt laten uitvoeren

• Opdracht A Bespreek welke systemen afhankelijk (kunnen) zijn van stroomvoorziening.

• Opdracht B Bespreek welke systemen een noodstroomvoorziening hebben of kunnen krijgen

• Opdracht C Pak de plattegrond van de haven/havenfaciliteit erbij en teken de systemen in die afhankelijk zijn van stroomvoorziening.

• Opdracht D Bespreek wat er gebeurt als de stroom uitvalt

• Opdracht E - facultatief

Schakel nu gecontroleerd de stroom uit

• Opdracht F Bedenk wat oorzaken van de stroomuitval zouden kunnen zijn, welke risico’s dit met zich meebrengt en wat er moet gebeuren om die risico’s te voorkomen

• Opdracht G De stroomstoring blijkt veroorzaakt te zijn door sabotage van een transformatorstation. Waarom zou iemand dat gedaan kunnen hebben?

En wat moet er gebeuren om te voorkomen dat de dader zijn zin krijgt?

• Opdracht H We zijn opgeschaald naar niveau 2. Wat betekent dit voor de procedures?

• Opdracht I Er blijken meer bedrijven last van de stroomstoring/sabotage te hebben. Er zijn al branden ontstaan en gewonden gevallen. Men is bang voor een aanslag. Een groot deel van het gebied is afgesloten en wordt ontruimd. Er ontstaan files, het openbaar vervoer ligt stil. Er wordt opgeschaald naar niveau 3. Wat betekent dit voor de procedures?

• Opdracht J De politie vraagt of we hen kunnen helpen te achterhalen wanneer en door wie de sabotage gepleegd is. Kunnen we dat? Zo ja, hoe en kan er dan een signalement worden opgesteld? Stel eens zo’n signalement op.

Wat doe je vervolgens met het signalement?

• Opdracht K De saboteur is mede dankzij jullie informatie getraceerd en gearresteerd.

Het gevaar is daarmee geweken. Wat moet er nu gebeuren?

• Opdracht L Evalueer de oefening na afloop gezamenlijk en vul de rapportage in Mogelijke beoordelingscriteria:

Omschrijf hier welke antwoorden/reacties op de opdrachten u minimaal wilt krijgen

• Opdracht A Er moet in elk geval gedacht zijn aan:

• Verlichting

• Computersystemen

• Klimaatsystemen

• Operationele en ondersteunende systemen

• Alarmvoorziening

• Elektrisch bedienbare toegangen

• Toegangscontrolesystemen

• Camerabewaking

• …

(6)

• Opdracht B Denk hierbij bijvoorbeeld aan UPS (Uninterruptible Power Supply)

voorziening van ICT-systemen en generatoren voor overige voorzieningen

• Opdracht C

• Opdracht D Er moet in elk geval gedacht zijn aan:

• Voor de systemen die op een noodstroomvoorziening zijn aangesloten, moet de noodstroomvoorziening vanzelf inschakelen of (handmatig) worden ingeschakeld. Wie doet dat en hoe lang duurt dat?

• Voor de systemen die niet op een noodstroomvoorziening zijn aangesloten, geldt:

o Het licht valt uit, dus sommige delen van de haven/havenfaciliteit zijn donker

o Computersystemen vallen uit, dus er kan niet meer gewerkt worden.

Wat zijn daarvan de gevolgen

o Klimaatsystemen vallen uit, dus het kan warm/of koud worden. Wat zijn daarvan de gevolgen? (denk bijvoorbeeld aan persoonlijk comfort, maar ook productbederf of operationele risico’s (bijv. in geval van temperatuurafhankelijke processen))

o Operationele processen komen stil te liggen (lopende banden, machines installaties, meetapparatuur). Wat zijn daarvan de gevolgen?

o De alarmcentrale ontvangt een alarm ten gevolge van de stroomuitval en het alarm verliest zijn werking. Welke procedure volgt? Wie zijn daarbij betrokken?

o Automatisch bedienbare toegangen kunnen niet meer open of dicht of gaan juist automatisch open. Welke risico’s levert dit op? Is er handbediening?

o Niet of beperkt toegankelijke gebieden zijn mogelijk onbeveiligd. Hoe ga je daar mee om?

o Toegangscontrolesystemen werken niet meer. Mensen kunnen niet meer in-/uitklokken en worden niet meer automatisch geregistreerd.

Hoe ga je daar mee om? Wat is de noodprocedure (bijv. papieren bezoekersregistratie)?

o Camera’s vallen uit. Beelden kunnen niet meer worden uitgekeken en worden ook niet opgeslagen. Wat zijn daarvan de risico’s? Zijn er noodprocedures?

o Moet er extra toezicht geregeld worden. Waar en hoeveel mensen heb je daarvoor nodig? Als er externe beveiligers moeten worden ingeschakeld, hoe snel zijn die dan beschikbaar? Wat doe je in de tussentijd?

o Als de operatie stil komt te liggen, welke gevolgen heeft dit dan voor de omgeving op korte en op lange termijn? (Toeleveranciers/klanten (wachttijden) / maatschappij (file/lege schappen))? En welke

gevolgen kan dit voor de haven/havenfaciliteit hebben?

(reputatieschade/boze mensen/omzetverlies)

o Als lading niet meer kan worden in- en uitgeklaard, welke gevolgen heeft dit dan?

o …

Extra punten kunnen worden gescoord, als ook overwogen wordt wat er gebeurt als de noodstroomvoorziening onverhoopt niet werkt.

• Opdracht E - facultatief

Bekijk of alle gevolgen hiervoor goed in kaart waren gebracht, of dat er nog verrassingen zijn. Schakel hierna de stroom weer in en test alles op een goede werking.

• Opdracht F De oorzaken kunnen bijv. bestaan uit:

• Kortsluiting (brandgevaar, oorzaak kortsluiting achterhalen en verhelpen, alvorens de stroom weer in te schakelen)

• Technische storingen (brandgevaar, oorzaak storing achterhalen en verhelpen, alvorens de stroom weer in te schakelen)

(7)

• Blikseminslag (brandgevaar, locatie inslag achterhalen, schade opnemen en gevolgen minimaliseren)

Belangrijk is dat hier ook als oorzaak wordt aangedragen:

• Sabotage (risico op aanvullend incident: communicatie (met wie?)).

• Opdracht G Wat zou een vervolgdoel kunnen zijn?

Wat kan er gedaan worden om dat doel te beschermen?

Welke procedure wordt daarbij gevolgd en wie moet daar bij betrokken worden?

Er moet in elk geval gedacht worden aan opschaling. Wie is hiervoor verantwoordelijk (Burgemeester) en hoe verloopt deze procedure?

• Opdracht H Welke maatregelen moeten er conform het P(F)SP getroffen worden?

Denk aan:

• toegangen sluiten,

• oproepen Havenbeveiliger(s),

• verscherpte toegangscontrole op personen, voertuigen, lading en voorraden,

• e.d..

Ligt er een schip te laden/lossen? Mag dat dan doorgaan met zijn werkzaamheden? Zo ja, onder welke voorwaarden?

Moet er een DOS worden opgesteld (nee, schip schaalt mee)?

• Opdracht I Als de stroomstoring/sabotage leidt tot brand of ongevallen, moeten ook BHV en hulpdiensten worden ingeschakeld. Bij ernstige incidenten kan ook de Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure (GRIP) in werking treden.

Er moet ontruimd worden. Welke procedure wordt hierbij gevolgd?

(Facultatief kan ook de ontruiming – eventueel in een aparte oefening - live geoefend worden) Gaat iedereen weg, of blijven er mensen achter om de hulpdiensten te ondersteunen?

Er wordt opgeschaald naar niveau 3. Wat betekent dit voor de procedures?

Mag een afgemeerd schip blijven liggen?

Moet er extra beveiliging worden ingeschakeld? Kan die er wel komen, als er overal files zijn en het Openbaar Vervoer plat ligt? Zo niet, welke

maatregelen treffen we dan?

• Opdracht J Zijn er camerabeelden? Is er een bezoekersregistratie? Zijn er getuigen?

Oefen met het opstellen van een signalement.

Het signalement en eventuele camerabeelden kunnen in elk geval gedeeld worden met de politie. Of het ook met anderen gedeeld mag worden, hangt af van de situatie. (Het beste is om dat in overleg met de politie te besluiten met inachtneming van de geldende wet- en regelgeving.)

• Opdracht K Afschalen en hervatten normale operatie. Welke procedure wordt daarbij gevolgd en wie moet daar bij betrokken worden?

Vergeet ook niet dat het incident gemeld moet worden via de geldende meldprocedure. Vul bij wijze van oefening het meldformulier in dat u kunt downloaden via https://www.ilent.nl/onderwerpen/havenbeveiliging/melden

• Opdracht L Wat ging goed, wat kan beter, wat hebben we ervan geleerd? Voldoen de procedures, of zijn er aanpassingen nodig? Vul hierbij de rapportage in.

Wanneer afbreken?

Oefenduur verstreken Oefendoel bereikt

Oefening buiten de kaders Ongewenst effect

Anders, nl.

Ontstaan van een onveilige situatie

(8)

Op aangeven van de oefenleider, het management of daartoe bevoegde autoriteiten

Tussentijdse beëindiging geschiedt door Alarmsignaal, omroepinstallatie, Persoonlijk contact, Telefonisch contact en/of Email Contactgegevens

oefenleider Naam contactpersoon:

Functie:

Organisatie/bedrijf:

Mobiel nummer:

E-mail adres:

Contactgegevens eventuele 2e contactpersoon

Naam contactpersoon:

Functie:

Organisatie/bedrijf:

Mobiel nummer:

E-mail adres:

Taak-/Rolverdeling Beschrijf hier wie wat wanneer doet:

(9)

Planning Begroting Pilot (bedragen in Euro, excl. BTW)

(in te vullen op basis van de verwachte inkomsten en uitgaven van de oefening)

Inkomsten Uitgaven

Oefenbudget

Deelnemersbijdragen

Anders, nl. Bijdrage Ministerie (alleen voor pilot)

€ PM

€ PM

€ 1.975

Locatie Catering

Audiovisuele middelen*

Ondersteuning

Overige benodigdheden

Anders, nl. Uitgewerkte oefening

€ PM

€ PM

€ PM

€ 225

€ PM

€ 1.750

TOTAAL INKOMSTEN € 1.975 TOTAAL UITGAVEN € 1.975

Wanneer er voor bepaalde inkomsten/uitgaven geen budget hoeft te worden aangevraagd, kunt u bij het bedrag “PM” (pro memorie) vermelden.

* Beamer, scherm en geluid kunnen eventueel door Port Security Center ter beschikking worden gesteld. De aanvullende kosten hiervoor bedragen € 350,- excl. BTW bij groepen/ruimtes tot 15 personen, € 500,- excl. BTW bij grotere groepen/ruimtes. Voor grotere groepen/ruimtes is een betere beamer en geluidsinstallatie nodig, vandaar het verschil in bedrag.

Realisatie Begroting

(in te vullen op basis van de werkelijke inkomsten en uitgaven na afloop van de oefening)

Inkomsten Uitgaven

Oefenbudget

Deelnemersbijdragen

Anders, nl. Bijdrage Ministerie (alleen voor pilot)

€ 1.975

Locatie Catering

Audiovisuele middelen*

Ondersteuning

Overige benodigdheden

Anders, nl. Uitgewerkte oefening

€ 225

€ 1.975

TOTAAL INKOMSTEN € 1.975 TOTAAL UITGAVEN € 1.975

RESULTAAT

WINST VERLIES

Beschrijf hieronder zo nodig de oorzaken van de verschillen tussen geplande en de

gerealiseerde begroting, m.a.w. de verklaring van het uiteindelijke resultaat, zodat u voor de volgende keer rekening kunt houden met eventuele afwijkingen.

(10)

Rapportage oefening (in te vullen tijdens of na afloop van de oefening) Naam van de

oefening

Stroomuitval

Naam van de haven/ het havengebied / de havenfaciliteit

Voormelding autoriteiten gedaan?

Ja d.d. Tijdstip

Nee N.v.t.

Voormelding deelnemers / derden gedaan?

Ja d.d. Tijdstip

Nee N.v.t.

Deelnemers Zie inteken- en uitschrijflijst.

Aanvang oefening Datum Tijdstip uur Einde oefening Datum Tijdstip uur Duur oefening uur

Oefening tussentijds beëindigd?

Nee

Ja. Reden beëindiging:

Omschrijf hoe de oefening is verlopen

Afwijkingen van de oefening t.o.v. de voorbereiding / planning

Conclusie(s)

Zijn de opdrachten uitgevoerd?

Ja Nee Deels, nl.

N.v.t.

Verbeterpunten:

Actie door:

Status:

Is het oefendoel bereikt?

Ja Nee Deels, nl.

N.v.t.

Verbeterpunten:

Actie door:

Status:

(11)

Is de basiskennis

op peil? Ja

Nee Deels, nl.

N.v.t.

Verbeterpunten:

Actie door:

Status:

Overige opmerkingen / leerpunten

Vervolgactie(s)

Actie door:

Status:

Bijzonderheden /

opmerkingen

Bijlagen:

1. Ondertekende inteken- en uitschrijflijst

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Naast de relatie tussen coaching en competentieontwikkeling in het algemeen wordt in de literatuur ook gerapporteerd over onderzoek naar de relaties tussen de vier dimensies

Een vast benoemd opvoeder (36/36) zal een tijdelijk andere opdracht uitoefenen in het ambt van leraar. Er worden

Dit voorstel geeft antwoord op de motie van de gemeenteraad van 20 juni 2013, Conclusie 1) en voorziet in een voorstel voor de noodzakelijke ingrepen die op korte termijn aan het

Omschrijf de oefening: Het oefenseminar begint met een introductie op de wet- en regelgeving die van toepassing is voor kleine havens:.. 

Wanneer u hier “Ja” invult, dient u de oefening uiterlijk 24 uur voor aanvang van de oefening voor aan te melden bij informatie.knooppunt.LE@. klpd.politie.nl en

Geef de gevraagde vorm (Let op: als er een * bij staat, betreft het een woord uit de mk-groep) 1.. Determineren zelfstandige naamwoorden

Bij de experimentele groep kan de invloed van de onafhankelijke va- riabele - in dit geval twee extra lessen lichamelijke oefening per week gedurende het schooljaar - op de

Naast de publicaties van Groot en Van Helden, Mol en Crom waren er weinig andere (praktische) typologieën te vinden in de wetenschappelijke literatuur. Het beschrijven en