Morele Moed Edgar Karssing

(1)

Morele Moed Edgar Karssing

Er is sprake van corporate silence als mensen ‘opzettelijk hun mening voor zich houden of informatie niet delen met het management over issues of risico’s die direct de prestaties van een organisatie ondermijnen’.

(2)

Een gezonde cultuur van

openheid en aanspreekbaarheid …

… is noodzakelijk voor lange termijn waardecreatie.

Volgens Aristoteles houdt moed het midden tussen lafheid en roekeloosheid. De kunst van de moed is dit juiste midden vinden, om rekening te houden met alle omstandigheden van de situatie:

wat is de meest effectieve oplossing om het doel te bereiken, zonder onnodig gevaren te trotseren? Een goed begrip van moed vereist dus in de eerste plaats inzicht in de twee uitersten: lafheid en roekeloosheid. Daarna kan de beweging naar het midden worden gemaakt, om zo een beter begrip van moed te krijgen.

(3)

1. Morele moed

2. Het morele kompas van de internal auditor 3. Gevaren en bedreigingen

4. Handelingsrepertoire (moed klein maken) 5. Moed-ondersteunende hulpbronnen 6. Afsluitende mijmeringen

Opbouw

(4)

1. Morele moed

Opbouw

(5)

Moed is nodig om in actie te komen als er gevaren en bedreigingen zijn.

Morele moed is de moed om te doen wat je moreel juist acht, ondanks de aanwezigheid van gevaar.

Moreel nadenken is dan niet goed genoeg, je moet je oordeel ook in handelen omzetten. Moed slaat de brug tussen denken en doen.

Morele moed

1. Morele moed

Opbouw

(6)

• A

• B

• C

Titel

Internal auditing is an independent, objective assurance and consulting activity designed to add value and improve an organization's operations. It helps an

organization accomplish its objectives by bringing a systematic, disciplined approach to evaluate and improve the effectiveness of risk management, control, and governance processes.

https://www.iia.nl/iia/vakgebied

Albert Bandura: Morele ontkoppeling

(7)

• Zelfrechtvaardiging

• Verhullend (eufemistisch) taalgebruik

• De gunstige vergelijking

• Het verleggen van verantwoordelijkheden

• Verwatering van verantwoordelijkheden

• Ontmenselijking van slachtoffers

• Schuld bij slachtoffer neerleggen

• Bagatelliseren, ontkennen of vertekenen van de gevolgen

• Afstomping

Vormen van morele ontkoppeling

• A

• B

• C

Titel

Eigen onderzoek

Met zeer grote dank aan…

Ronald Jeurissen Raymond Zaal Marion Smit

En de IIA en de respondenten!

(8)

A. De mate waarin internal auditors zich aan de wet houden, zich onafhankelijk opstellen, kortom: hun werk doen zoals dat van hen verwacht wordt.

B. De mate waarin internal auditors managers, de organisatie en elkaar kritisch aanspreken en risico’s bespreekbaar maken.

• Ten aanzien cluster A is men van mening dat internal auditors het veel beter doen dan ten aanzien van cluster B.

• Gemiddeld scoort men (op een schaal van 1-6) bij cluster A een 5,4 en bij cluster B een 4,6. Dat is een verschil van ruim 17%.

• Bij beide aspecten zijn significante leeftijdseffecten te zien.

• Naarmate de respondenten ouder zijn, scoort men lager.

Resultaten eigen onderzoek Code of ethics

1. Morele moed

Opbouw

(9)

P RESSURES F ACED BY I NTERNAL A UDIT

(10)

• Suppressing a finding or a report

• Restricting the scope of internal audit

• Directing internal audit to lower risk areas, specifically to use the audit to discredit an auditee

• Undermining the credibility of the internal audit function

Soorten politieke druk

P RESSURE TO C HANGE :

B Y S TAFF L EVEL

(11)

R ^{EASONS FOR} P ^RESSURE : A ^{NALYZED BY} S ^{IZE OF} I ^NTERNAL A ^UDIT F ^UNCTION

• In mijn werk word ik soms onder druk gezet om de regels te overtreden.

• Ik voel mij soms door mijn leidinggevende onder druk gezet om taken te verrichten waarvan ik denk dat deze onethisch zijn.

• Ik heb soms het gevoel dat het noodzakelijk is mij onethisch te gedragen teneinde een positieve beoordeling van mijn leidinggevenden te krijgen.

• Wanneer een keuze gemaakt moet worden tussen dat wat ik ethisch vind en wat het beste is voor mijn werkgever, voel ik mij onder druk gezet om te doen wat het beste is voor mijn werkgever.

Resultaten eigen onderzoek

Morele druk

(12)

1. Morele moed

4. Handelingsrepertoire (moed klein maken)

5. Moed-ondersteunende hulpbronnen 6. Afsluitende mijmeringen

Opbouw

Moed is des te belangrijker indien al dan niet ingrijpen:

• direct tastbare gevolgen heeft, die

• tot serieuze schade leiden, en

• onherstelbaar zijn, en

• een groot aantal mensen treffen.

Stap 1: herkennen kritieke momenten

(13)

Provincie Zuid-Holland

(14)

1. Morele moed

Opbouw

1. Stop met het geven van complimenten;

2. Wees onbarmhartig, vragen zijn altijd ‘domme vragen’;

3. Negeer je medewerkers;

4. Smeed connecties – lik naar boven, trap naar beneden;

5. Roddel – praat niet mét mensen, maar óver mensen;

6. Lieg – verdraai de waarheid, die is toch subjectief;

7. Dreig dagelijks – speel in op de gevoelige snaar van medewerkers;

8. Creëer onzekerheid – wacht zo lang mogelijk met informatie

Creëer angstcultuur in 9 stappen

(15)

• Provincie Zuid-Holland

• de eed of belofte voor goed ambtenaarschap;

• heldere kaders;

• de aanwezigheid van vertrouwenspersonen.

• vaker met elkaar casuïstiek te bespreken en zo van elkaar te leren;

• vaardigheden oefenen door competentieontwikkeling gericht op de weerbaarheid van ambtenaren;

• de communicatie tussen bestuur en ambtenaren te verbeteren zodat men beter leert zich in elkaars positie te verplaatsen.

Moed-ondersteunende hulpbronnen

• Je eigen geloofwaardigheid

• Klankbord (intern, extern)

• Bondgenoten

• De zorgen en angsten van anderen begrijpen

• Scenario’s doornemen

• De missie, visie, codes organisatie (audit charter!)

• F**k-you money

Andere bouwstenen

(16)

1. Morele moed

Opbouw

• Als ik een moreel probleem tegenkom, reageer ik daarop door moreel te handelen, ook als dat een negatieve invloed heeft op hoe anderen mij zien.

• Ik wijk niet van mijn standpunt in ethische kwesties, zelfs als er tegengestelde sociale druk wordt uitgeoefend.

• Ik handel ethisch, zelfs al brengt het me in een ongemakkelijke positie bij mijn leidinggevenden.

Hoe moedig zijn internal auditors?

Doelgroep Morele moed

gemiddelde score

Morele moed standaarddeviatie

IIA 4,89 0,73

Controllers 4,85 0,65

Nederlandse verzekeraar 4,71 0,78

Commercieel personeel internationale bank

5,15 0,69

Personeel internationale bank

4,98 0,64

Morele Moed Edgar Karssing