No.
95, B E T A L E N D E ABONNE'S 7500. J A N U A R I 1937.V A N DEN DOKTER
GEWIJD AAN DE E.H.B.O. ORGAAN VAN DE NED.
VEREENIGING „EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN"
BESCHERMVROUWE H.K.H. JULIANA, PRINSES DER NEDERLANDEN
V O O R
alle soorten DRUKWERK
naar
DRUKKERIJ P.v.d.
L I N D E NWarmoe zicntr. 6- ia TcL 336045 DEN HAAG
AUDOS
ZUURSTOF- REDDINGS- K O F F E R S
TECHNISCH BUREAU
J. DUIKER
DEN HAAG
RIJNSTRAAT 3 0
— • I I I I W I M I I H — 1— I I W H I I i a B I I I I I I I I I I I 111 lllllllllllllllll lllllllllllllllllllllllllll
ONVOORWAARDELIJK
alleen het beste voor Uw gezondheid
A S P I R I N
U i t s l u i t e n d v e r k r i j g b a a r i n d e o r a n j e - b a n d b u i s j e s van 30
iabl.
70 ets. e n o r a n j e jakje»van
2labL a
10 c t a .iiiiuiiiiliHniiiiiiiiüüiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiuiniHiiiiHiiini
Sluit U aan bij het
Algem. Voetverzorgingsfonds
Doorl. deskundige behandeling 12| ct. p.w.
Kinderen „ „ 7J ct. p.w.
Vereenigingen speciale condities
Inlichtingen kantoor:
Hendr. Jacobszstr. 34, tel. 94216, Amsterdam
Adm. van dit blad: A. J. ten Hope, Noordwijk a. Zee.
Drogisterij „SANA CURO"
N. C. ROEST,
Gedipl. Drogiste Lorentzplein 35 - Telef. 119411• g - G R A V E N H A G E ALLES OP 'T GEBIED VAN VER- • BANDSTOFFEN IN TROMMELS
DRUKKERIJ J. VAN LEEUWEN
DEN HAAG V R A A G T
Herderinnestraat 1-3-9 a Tel.
112733
- Giro151649
onze concurreer, prijzen voor nota'a, visite-kaar- ten, receptenboekjes enz.
M. H. C. A. HILKER-EVERS a«dlolom. chiropodist©
STEUNZOLEN op gipsafdruk op voor- schrift van H.H. Doctoren LANGE NIEUWSTR. 38 Tal. 2795 • TILBURG FIRMA C. F. KROON
Gediplomeerd Drogiste Opticien - Ban dis te —o—
TELEFOON 5550
HILLEGOM - HOOFDSTR. 37 Drogisterij „TUINWIJK"
Jac. v. d. Borchstraat 40, Tel. 181 57
UTRECHT
Het aangewezen adres voor H.H. Leden der E.H.B.O.
VERBANDSTOFFEN EN VERBAN DTROMMELS
Zr. W. WIEKMEYER - Zr. F. C. KAMERMANS
GARAGE KOREE Taxi- en Luxe Auto-Verhuur
T ELEFOON 31 MAASSLUIS
Eenigst aanbev. adres voor
Z I E K E N V E R V O E R EN - T R A N S P O R T
N.V. JOH. HICKENDORFF
M A R K I E Z E N - .
Z O N S C H E R M E N - E N R O L L U I K E N F A B R I E K
DEN HAAG
W. Pyrmontkade
73—74
T e l e f o o n No.
331105
D E L F T
N. Kerkstraat No. 15 A Telefoon 1830 (2 lijnen)
Leverancier van
Rijks- en Gemeentegebouwen
MEDISCH GEDIPLOM. PEDICURE
A. D. J. HAPPEL (voorheen PEREL)
Spreekuren:
Dagelijks (behalve Maandag)
van 9—10, 1—3, 6.30
—3 uur Zaterdags van 9—3 uurPASTEURSTRAAT 3 - UTRECHT TELEF. 14189
Ook aan huis te ontbieden
F.
Cappers-Collart -Geldrop
DROGISTERIJ, NIEUWENDIJK 19 TEL. 146
Verbandtrommels en Ziekenverplegingsartikelen Leverancier v. E.H.B.O. en div. inst.
LEWENSTEIN - Naaimachines
N.V. Amst. Naaimachineh.
voorheen A.LEWENSTEIN 's-GRAVENHAGE
SPUISTRAAT 38 - TELEF. 110830
WEIMARSTRAAT No. 108 BADHUISSTRAAT No. 170
Fa. K.J. SLIEKER - LEIDEN Apothekersdijk 7 - Telefoon 3897
is
uw adres
voor nieuwe rijwielen, onderdeelen enz. 1ste klas rep.-afd.Voorheen 16 j . Ie reparateur Fongers-filiaal te Leiden, —
dusuw adres v. uw Fongers-rijwiel
D E V E O
S T E U N K O U S E N
LUCHTIG. WASCHBAAR NIET K N E LLE N D
GEEN GUMMI
Kunnen uitstekend gerepareerd worden DEVEO-dépót voor Nijmegen en Omg.
ELLING'S DROGISTERIJ GROESBEEKSCHE DWARSWEG 261
TEL. 3903 - NIJMEGEN Kosteloos aan huls te ontbieden TE KOOP AANGEBODEN:
2 L I J K - A U T O ' S
merk PACKARD, f 1350 per wagen;
voor gebruik direct rijklaar. Adres:
GARAGE VERSPUY, Telefoon 650, Gorinchem.
S T E U N Z O L E N
NAAR MAAT V O L G E N S GIPS MODEL N.V. SCHMEINK SPUISTRAAT 256 - A'DAM
O m
yr
O o > « 2
> VS I NO
» Pl>*
O «?>
M 5H O mm o
S z8 S P A N N E N D E
R O M A N S
De vrouw en de schaduw Het spook op de heide Liefde en 'n schot Om goud en liefde
De schaduw van het onbekende Het dubbele aangezicht
Het kasteel aan de Loire Het drama van kamer 27
ontvangt U franco na toezending van 75 ct aan Uitgeverij „Het Prinsenhor, Postbus no. 107, Den Haag, Postgiro no. 130090
Amsterdamsche Begrafenis Onderneming
A.
r > . « krp
O *o .
mm a .
B-
Opgericht 2 Jan. 1932 ^wBwTtf Gemeente Giro B 6846
Kant.: VROLIKSTRAAT 157, AMSTERDAM-O., TELEFOON 55848
Verzorgt bij het overlijden van hare leden of diens huisgenooten de uitvaart van het stoffelijk overschot. Slechts in één klassestelsel en wel in eerste klasse uitvoering van de begrafenis tegen het kostende bedrag van
f 110.—.
Kosten van het lidmaatschap bedragen slechts éénmaal betaling van f0.50 per gezin, als inschrijfgeld, administratie- kosten, enz. Geeft u op als lid, het is in uw eigen belang, wacht niet tot het te laat is, en laat u nu inschrijven. Prospectus wordt opNo. 95. J A N U A R I 1937.
VAN DEN DOKTER Maandblad gewijd aan E. H. B. O.
Orgaan van de Ned. Ver. „Eerste Hulp bij Ongelukken"
REDACTEUR: W. N. van der Hout, Van Slingelandtstraat 70. Den Haag.
COMM. V A N REDACTIE: A. J. ten Hope, G. O. Meulman, Dr. J. A. Molhuysen en Dr. P. W. L. Penris.
V A S T E M E D E W E R K E R S : Dr. J. W. Loos, Dr. M. L. v. d. Stempel, Dr. W. S. Göbel, T. A. Hooftman.
ABONNEMENT- E N ADRES VERANDERINGEN: A.J. ten Hope, Noordwijk a.Z., Postrekening 158602.
A D V E R T E N T I E - E X P L O I T A T I E : Uitgeverij „Het Prinsenhof", Nobelstr. 20, Den Haag, Postrek. 136696.
Abonnement voor leden eener E. H. B. O.-Vereeniging 50 ct., voor niet-leden één gulden per jaar.
Aan het Vorstelijk Paar.
Op den 7en Januari is het huwelijk voltrokken tusschen H.K.H. Prinses Juliana, Beschermvrouwe onzer Nederlandsche Vereeniging, en Z.D.H. Prins Bernhard.
Bij de verschijning van dit nummer van ons maandschrift mag een hartelijke gelukwensch voor onze Beschermvrouwe niet achterwege blijven. Wij zijn er van overtuigd daarbij de gevoelens van onze leden te vertolken, wanneer wij Haar een lang en voorspoedig, een gelukkig en gezegend huwelijk toewenscfien.
Met groote waardeering hebben wij indertijd de toestemming van H.K.H.
verkregen voor het aanvaarden van de bescherming van onzen Bond, eenmaal door Haar Vader, Prins Hendrik, zooveel jaren vervuld. Wij weten, dat H.K.H.
groote belangstelling toont, groote waardeering heeft voor het werk der E.H.B.O. en dat Zij, waar noodig, bereid zal zijn onze Vereeniging te steunen.
Het is een belangrijke plaats, die H.K.H. in ons land inneemt, en Zij weet de belangrijkheid daarvan te verhoogen door daadwerkelijk aan gewichtig werk deel te nemen of Haar steun op andere wijze daaraan te verleenen.
Ook daarom gaan onze beste wenschen thans tot Haar uit. Wij hopen zeer, dat Zij in Haar Gemaal een steun zal vinden, óók bij het vervullen van zoo menigen arbeid op maatschappelijk gebied.
H.K.H. Prinses Juliana en Z.D.H. Prins Bernhard, veel geluk!
Massage en E.H.B.O.
Een van de afdeelingen schrijft:
„Het komt herhaaldelijk voor, dat een onzer leden bij sportevenementen verzocht wordt massage toe te passen.
Het bestuur is van meening, dat dit niet behoort tot de taak der eerste hulp, doch gaarne zouden wij dit vraagstuk be- antwoord willen zien, hetzij rechtstreeks, hetzij in ,,De Voorpost"."
Massage van het Latijnsche woord massare, d.i. kneden, is de algemeene be- naming voor handgrepen, die voor ge- neeskundige of hygiënische behandeling aan het menschelijke lichaam worden toe- gepast.
Bij het masseeren worden in het alge- meen geen instrumenten gebruikt, de han- den van den masseur zijn daartoe vol- doende. De techniek moet men leeren en zich door oefening eigen maken, daarbij is grondige kennis van de anatomie bepaal- delijk van het geheele spierstelsel en van de verrichtingen van het menschelijk lichaam en van het doel, dat men met de behandeling wil bereiken, noodzakelijk.
Er zijn enkele elementaire handgrepen gebruikelijk, die soms alleen, meestal ech- ter in combinatie met elkander en met ver- schillende variaties worden toegepast.
1°.
Effleurage =
strijken in één rich- ting, nl. in die van den aderlijken bloed- stroom en den lymphestroom (dus naar 't hart toe) heeft ten doel de weeke deelen te drukken en den afvoer van bloed te bevorderen.2°.
Bijpétrissage
of het kneden worden spiergroepen en omgevend weefsel als 't ware uitgeknepen. Het wordt uitgeoefend b.v. bij spierverhardingen met een of bei- de handen.3°. Door
frictie,
d.i. wrijven, wordt ge- tracht ziekelijke producties (zwellingen, uitstortingen van bloed of vocht e.d.) over een grooter oppervlakte te verdeelen, als 't ware fijn te wrijven, om hen sneller te doen verdwijnen.4°.
Tapoteeren
of kloppen kan op ver- schillende manieren worden gedaan. Men beoogt er mee een sterkeren bloedtoevoer te bewerken, een prikkel tot spiersamen- trekking te geven of een vermindering van de gevoeligheid der zenuwuiteinden te doen ontstaan.5 ° .
Vibraties
of schuddingen kan men opwekken met de vlakke hand of vinger- toppen.De snel uit te voeren bewegingen zijn zeer vermoeiend, daarom worden hiervoor dikwijls electrische toestellen gebruikt.
Men meent hiermede in 't bijzonder de zenuwuiteinden te beïnvloeden.
Massage wordt bij sportbeoefenaars tegenwoordig algemeen toegepast. De ver- sterking van bloed en lymphestroom in de spieren tengevolge van de massage ver- snelt den afvoer van de vermoeidheid ver- oorzakende stoffen, die bij de spierwerkin- gen ontstaan, b.v. melkzuur en voert zuur- stof en verbrandingsmateriaal aan. Voor de sportprestaties worden de spieren er door in goede conditie gebracht; er na verdwijnt de vermoeidheid spoediger en worden de organen sneller tot hernieuwd functionee- ren in staat gesteld.
De massage is een hulpmiddel in de ge- neeskunde geworden, dat in handen van betrouwbare en kundige masseurs en mas- seuses ter genezing van tal van ziekten en afwijkingen onmisbaar is te achten.
In Nederland streeft het Nederlandsch Genootschap voor Heilgymnastiek en Massage er naar de mechano-therapeuti- sche behandeling op een hoog peil te bren- gen en te houden. Het heeft o.a. den vak- opleidinggrondslag geregeld en reikt na met goed gevolg afgelegde examens aan heilgymnasten en masseurs diploma's uit.
Eerste Hulp bij Ongelukken bedoelt bij plotselinge ongevallen, die maatregelen te nemen, welke de nadeelen, die door het ongeval voor het lichaam ontstaan, ver- hinderen verder door te werken, of te ver- minderen. De E.H.B.O. verricht alleen die handelingen en onthoudt zich dus van elke geneeskundige
behandeling.
Hij neemt die maatregelen welke noodig zijn in afwach- ting van de komst van den geneesheer.Massage en E.H.B.O. hebben dus niets gemeen, zij dekken elkaar niet, zelfs raken zij elkaar niet.
N u zou 't nog mogelijk zijn dat de E.H.B.O.-er door zijn opleiding of door de ervaring die hij in de practijk opdoet, een zekere geschiktheid had om de mas- sage uit te oefenen, evenals een algemeen instrumentmaker er wel iets van terecht kan brengen als men hem een horloge toe- vertrouwt. Hier is echter geen enkel ver- band, noch in opleiding, noch in de toe- passing, noch in de eene richting, noch in de andere.
N u w i l ik gaarne aannemen, dat er onder de E.H.B.O.-ers zijn, die veel tegen- woordig zijn bij sportevenementen, wan- neer zij nogal eens hebben zien massee- ren, zich verbeelden dat zij dat ook wel kunnen doen. Die meening is onjuist. Het is ten eerste de vraag of zij de massage
M A S S A G E E N E.H.B.O.
wel altijd vakkundig zien toepassen, want bij de sportmassage is die behandeling nog wel eens in handen van kameraden of zoogenaamde verzorgers, die weliswaar wrijven, maar daarom nog niet „massee- ren" en dan nog: het lijkt zoo vreeselijk eenvoudig, als men 't ziet doen, maar zelf doen is nog heel wat anders en nog moei- lijker om te weten wat men doen moet en het allerbelangrijkste in welke gevallen men
niet mag
masseeren.Iets anders is of de E.H.B.O.-er daar- voor de geschikte persoon zou kunnen zijn.
Misschien wel. Ik zeg misschien, omdat men voor de massage behalve een zekeren aanleg, ook een fijn gevoel moet hebben
in de handen, om in diepte geringe afwij- kingen direct waar te kunnen nemen.
Om een betrouwbaar E.H.B.O.-er te zijn die door zijn hulp geen nadeel zal toe- brengen inplaats van goede hulp, moet hij zooveel mogelijk weten van bouw en ver- richtingen van het menschelijk lichaam en hij moet zekere eigenschappen hebben van vaardigheid en bekwaamheid. Er zullen er dus onder de E.H.B.O.-ers zeker zijn, die geschikt zijn om de sportmassage te
leer en.
W a n t zonder meer is een E.H.B.O.-er geen masseur, evenmin als een masseur een E.H.B.O.-er is.
Dr. J. A . M O L H U Y S E N .
Voorkomen van een ongeval is beter dan de beste eerste hulp.
Een kind van een jaar of drie zit een glaasje melk te drinken, 't Gaat niet met graagte; 't bijt in het glas en — voordat de moeder tijd heeft om een glasscherf uit zijn mond te verwijderen, heeft het kind ze al ingeslikt. W a t te doen? 't Best is wondwatten in kleine stukjes in een schaaltje melk te weeken en dit met een lepel 't kind te laten nuttigen; vooral niet te weinig watten. De glassplinter is in de maag terechtgekomen. Was hij te groot, dan zou 't kind hem niet hebben doorgeslikt.
Door de beweging van den maaginhoud als gevolg van de werking van de spieren in den maagwand zullen de watten zich om het stukje glas wikkelen. Op zijn weg door dunnen en dikken darm zal het niet licht tot verwonding van den darmwand komen en met een beetje geluk gaat alles dezen keer goed. 't Spreekt vanzelf dat 't toch goed is den huisdokter tijdig te waar- schuwen om 't geval te controleeren en misschien nog andere maatregelen te nemen. Zeker moet men dit doen zoo gauw 't kind eenige bijzondere klachten heeft.
Wanneer iemand een speld, naald, spijker of iets van dien aard inslikt, moet er ook een schaaltje melk met wondwatten aan te pas komen.
Een ander geval. De baby van om- streeks één jaar is op de babytafel uitge- kleed. De moeder houdt met één hand de spartelbeentjes omhoog, om met haar andere de rose billetjes te poederen, als ze tot haar schrik bemerkt, dat de kleine juist
een open veiligheidsspeldje, zooals er vele om 't kindje verspreid op de tafel liggen, in den mond heeft gestopt. Zij probeert het te grijpen, maar duwt het, mede als gevolg van haar zenuwachtigheid, verder naar achteren in de keel. Ze probeert weer en — nu ziet ze niets meer van het speldje.
Naar den keelarts. Hij kan met Röntgen- stralen zien waar de speld zit. Bij mijn patiëntje zat ze in den slokdarm met de opening naar boven als een letter V . De keelarts heeft een instrument, dat hij door den mond inbrengt door de keel tot bij de speld en waarmee hij de veiligheidsspeld eerst kan sluiten om ze daarna naar buiten te halen. Een mooi instrumentje, maar het lukte niet en hij stiet de speld in de maag, zooals weer een Röntgenphoto uitwees.
Nu komt weer de wattenmelk op de prop- pen. Om nu kort te gaan: de speld heeft haar weg door 't darmkanaal vervolgd steeds in de zooeven aangegeven positie met de opening naar boven en na ongeveer 40 uur kwam ze weer tevoorschijn. Maar
— zoo'n gunstig verloop is nooit te garan- deeren; 't kan ook minder goed gaan.
En wat leeren we nu uit deze gevallen?
Laat nooit een kind uit een dun glas drinken; geef het een stevigen beker van steen, bakeliet of metaal.
Gebruik voor de kleeding van U w baby uitsluitend de allergrootste soort veilig- heidsspelden.
PH. v. D.
Uit het Vereenigingsleven
O F F I C I E E L E M E D E D E E L I N G E N V A N H E T H O O F D B E S T U U R .
D E 108c A F D E E L I N G .
Harderwijk is de 108e. Secretaresse is mej. Posthumus. Stationslaan 9, aldaar.
D E 109c A F D E E L I N G .
Huizen (Gooi) is 109. Secretaris Dr. J.
v. d. Berg. Voorbaan 8. aldaar.
J A A R G E G E V E N S D E R A F D E E L I N G E N .
Aan het verzoek van het Hoofdbestuur aan alle afdeelingen om haar jaargegevens vóór 31 December bij den secretaris in te zenden hebben niet alle afdeelingen vol- daan.
Dringend verzoekt het H.B. zeer spoe- dige inzending! Men verzuime dit niet.
H E T O R A N J E K R U I S - B O E K J E . De 9e druk van het Oranje-Kruisboekje, bestaande uit 50.000 exemplaren, die in 1935 is verschenen, zal binnen niet al te langen tijd zijn uitverkocht.
De redactiecommissie verzoekt ieder, die aan- en opmerkingen heeft, die te willen meedeelen aan den secretaris. Stadhou- derslaan 57 te 's-Gravenhage.
Opgemerkt wordt, dat in verband met de pas gemaakte film de wijzigingen, die in het boekje voorkomen, niet al te groot zullen kunnen zijn.
Namens de Redactiecommissie voor het Oranje-Kruisboekje:
Dr. P. H . V A N ROOJEN.
secretaris.
NED. V E R E E N . V A N D O C E N T E N IN E E R S T E H U L P B I J O N G E L U K K E N .
In het Decembernummer gaf ik een kort verslag van de najaarsvergadering van de
„Docenten-Vereeniging", tevens opwek- king om als lid toe te treden. Tot nu toe gaven daaraan niet velen gehoor. Het is toch van belang voor de regeling van het onderwijs in E.H.B.O., dat de docenten daarin een voorname plaats innemen. Zij doen dat door middel van hun docenten- vereeniging. Deze vereeniging kan zich eerst goed doen gelden en heeft eerst dan recht op erkenning en om gekend te wor-
den inzake het onderwijs, wanneer een belangrijk deel van de docenten aan de vereeniging deelneemt.
Ik zal dus gaarne nog opgave ontvan- gen van docenten die willen toetreden.
Contributie ƒ 2.— per jaar. Opgave bij den secretaris, Bazarstraat 18.
Dr. J. A . M O L H U Y S E N . E . H . B . O . - O E F E N G E V A L L E N . De oplage van het boekje van Dr. J.
A. Molhuysen ,,E.H.B.O.-oefengevallen"
is thans zoo sterk geslonken, dat beslist moet worden over uitbreiding van den voorraad. De drukker heeft besloten op 1 Februari daaromtrent een definitieve be- slissing te nemen. Wanneer dan is vast- gesteld hoeveel exemplaren alsnog zullen worden gedrukt zal na afdrukken daarvan het zetsel worden opgeruimd. Dan wordt dus de voorraad gefixeerd.
In verband hiermede raden wij allen, die nog geen boekje kochten aan dit vóór 1 Februari te doen, aangezien later na- tuurlijk spoedig het ,,uitverkocht" zal moeten klinken.
Zend dus ten spoedigste 38 cent op de girorekening 29628 van P. van der Linden, den Haag, en ge ontvangt het boekje binnen een paar dagen franco thuis.
Aan het kantoor Warmoezierstraat 6 afgehaald, betaalt men slechts 35 cent.
A D R E S W I J Z I G I N G .
Slikkerveer:
Secr. J. den Boer, Nassau- straat 68.V A R I A .
Eén van de lezers maakt de opmerking, dat in het vorig nummer van ,,De Voor- post"
drie
advertenties voorkomen van begrafenisondernemingen en twee lijk- koetsen te koop worden aangeboden.Zou dit het tastbaar resultaat zijn van de goede E.H.B.O.? dat er gebrek komt aan dat soort werk?
A F D . LOPPERSUM.
Op initiatief van de afd. ,,Het Groene Kruis" Uithuizen werd daar op 29 Dec.
een propaganda-avond georganiseerd om te komen tot de oprichting van een afd.
E.H.B.O. Aan den avond werkten mee de heeren- en damesgroep der vaste brigade van Loppersum onder leiding van den heer van Assen. Dokter van Dijk van Appinge- dam legde op duidelijke wijze het ontstaan
U I T H E T V E R E E N I G I N G S L E V E N . en nut van de vereeniging uit. Na afloop
werden nog enkele vragen gesteld, welke door onzen docent, Dr. Sap, werden beant- woord.
Daar de opkomst niet erg groot was, mede door verschillende plaatselijke om- standigheden, kon niet direct een afd.
worden opgericht, doch hiermee hoopt men weldra klaar te komen.
G. D E B O E R - K N O T , Secr.esse.
AFD. V O O R B U R G .
Hoe 1936 voor ons was, zal op de jaar- vergadering geresumeerd worden. Ver- zuimt die vergadering niet. De agenda ontvangt u dezer dagen. Ook voor 1937 hebben we al heel wat op het programma staan. Nieuwe plannen worden reeds druk uitgewerkt. Moeten we de belang- stelling van onze leden nog opwekken?
Toch zeker niet, wel?
Het jaar zette al goed in.
5 Jan.: Lichtstoet in Voorburg. Een E.H.B.O.-praalwagen. 2 nieuwe banieren en een aantal leden, dat veel grooter had moeten en kunnen zijn. Was het marschje van 10 K . M . te groot?
7 Jan.: Nacht- en dagdienst in Voor- burg en dagdienst in Den Haag. Een zware dag, vooral voor de heeren, die zoowel voor het een als het ander klaar- stonden.
Verwacht wordt, dat de contributie voor 1937 (dit geldt voor de gediplomeerde leden) a ƒ2.50 in de maand Januari vol- daan zal worden. In Februari komt de penningmeester met de kwitantie aan de deur. S.v.p. geen tweemaal laten loopen.
Hij heeft best nog wat anders te doen voor de E.H.B.O.
Wie komt weer eens met nieuwe dona- teurs? (minimum ƒ 1 . — per jaar). W e werken toch zeker ook allen mee aan de verloting, welke in het voorjaar gehouden wordt?
Datum en plaats van onzen eerstvol- genden wedstrijdavond zullen op de agen- da vermeld worden.
A F D . N I J M E G E N .
Vele van onze leden zullen zich nog herinneren, men kan deze mededeelingen nog in het November-nummer terug vin- den, welke geldelijke offers den laatsten tijd gebracht zijn, voor aankoop van ma- teriaal. Het bestuur heeft toen een beroep gedaan op de leden, om voor zoover nog
Guldenskaarten
in omloop waren deze zooveel mogelijk te plaatsen. Enkelen heb-ONS NIEUWE TYPE
„ M E L O C O " Zuurstofapparaat,
t h a n s o o k d e s g e - w e n s c h t leverbaar, n a a r k e u z e , m e t
F I B E R - of H O U T E N K O F F E R
Zonder prijsverhooging
G. L. LOOS & CO'S FABRIEKEN
A M S T E R D A M — W E E S P
K e i z e r s g r a c h t 6 8 9 , Telef. 3 6 4 0 0 ( 3 lijnen)
ben hieraan reeds voldaan, maar nog vele kaarten zijn in omloop. W i j doen thans nogmaals een beroep op allen, deze als het eenigszins mogelijk is alsnog te plaatsen.
Een ander probaat middel ter verstevi- ging van onze kas is:
„Werft donateurs en donatrices".
Kijk eens rond in uwe omgeving, bij familie of kennissen, daarbij zijn er zeker die gaarne een klein bedrag over hebben voor het mooie doel.Een beetje propaganda en ook dat komt in orde. Laten wij allen ons best doen om minstens één donateur te winnen en dit kost u heusch geen moeite.
Thans nog een verzoekje van onzen penningmeester. Begin volgende maand zal een aanvang worden gemaakt met het innen der contributie. W i j verzoeken beleefd de lidmaatschapkaart, dus geen kwitantie meer, bij eerste aanbieding te willen voldoen. Voor hen die per giro of postwissel willen betalen: het adres van onzen penningmeester is A . J. Saakes, Acaciastraat 21. Postgiro 213269.
De secretaris.
AFD. O I S T E R W I J K .
Onze afdeeling organiseerde een loterij ter versterking van haar financiën, welke uitstekend is geslaagd. De trekking der prijzen vond plaats op 23 Dec. 1936.
Onze vereeniging behaalde een mooi succes op den te Goirle op 20 Dec. ge- houden wedstrijd voor den Brabantschen
361
U I T H E T V E R E E N I G I N G S L E V E N . Kring, waar onze ploeg als tweede werd
geplaatst.
Onze oefen-avonden zullen wederom worden gehouden op: de Vrijdagen 15 Jan. voor heeren, 22 Jan. voor dames, 29 Jan. voor heeren, 5 Febr. voor dames en
12 Febr. voor heeren.
A F D . ROCKANJE.
17 Dec. hield de afd. Rockanje een pro- paganda- en demonstratieavond. De zaal was overvol. Aanwezig waren o.a. Bur- gemeester Zeeman, Raadsleden, Bestuurs- leden van ,.Het Groene Kruis", Vereeni- ging Ziekenhuisverpl., V . V . V . en Red- dingsbrigade te Rockanje; de doctoren Touw, Reedijk, Veenenbos; afgevaardig- den van zustervereenigingen uit Brielle, Nieuwenhoorn, Hellevoetsluis; Z r . Syp- kens, directrice Stichting Vredeheim al- hier, e.a.
De voorzitter J. Groeneveld opende de bijeenkomst met een welkomstwoord en wees er op, dat voor afwisseling eenige amusante intermezzo's gegeven zouden worden.
Dr. van Soest, eerevoorzitter, hield daarna een causerie over het nut van de E.H.B.O. in 't algemeen en over het werk dat de vereeniqing Rockanje deed. Verder de groote taak waarop de E.H.B.O. nu reeds moet worden voorbereid, n.1. hun diensten bij de luchtbescherming. Dr. van Soest besprak de werking van de lucht- beschermingswet en de regeling vastge- steld bij het Koninklijk Besluit.
Zeer dankbaar was hij in zijn rede voor den financieelen steun, dien de vereeniging van de gemeente Rockanje mocht ontvan- gen, voor het gebruiken van het materiaal van het Groene Kruis, tijdens oefeningen, o.a. zuurstofapparaat, brancard e.a.
Een daverend applaus volgde op deze interessante bespreking.
Daarna werd door de leden een propa- gandatooneelstukje opgevoerd „Hoe 't was en hoe 't worden moet'', van Dr.
Greup. Dit werd heel verdienstelijk ge- speeld en de E.H.B.O.-oefeningen, die er in voorkwamen werden correct uitgevoerd.
Een vroolijke pantomime zorgde daarna voor afwisseling en wekte den lachlust van velen op.
De verloting gedurende de pauze bracht een mooi bedrag op. Na de pauze wer- den door de leden eenige demonstraties vertoond, o.a.: 't vervoeren van gewon- den, 't aanleggen van eenige moeilijke verbanden, toedienen van zuurstof, enz.
„Een dag op het kantoor van de Firma Druk te Schiedam" van Dr. Greup, was het volgende propagandastuk. Het werd zeer goed gespeeld.
De komische voordracht „Moeder Slochters en haar dochters", met haar goed gekozen costuums, oogstte veel bijval.
Tot slot een tableau, een symbolische voorstelling der E.H.B.O.; op den achter- grond de nationale kleur van het „Oranje Kruis Insigne". Vier leden (zusters van Vredeheim) in schitterend gewaad, droe- gen vier groote vergulde letters E.H.B.O., terwijl een lid het volgend gedicht decla- meerde:
Naast het jagend, jachtend leven Dat daar denderend henenraast.
Dat bij iedere seconde Sluipend op het leven aast, Leeft een edelmoedig streven In het medelijdend hart,
Dat ten doel heeft het verzachten Van de pijnen en de smart.
In den trein, den auto, 't vliegtuig.
Op de fiets en overal
Loert een vreeselijk grijpend monster En dat heet „Het ongeval".
't Spaart geen rang, geen stand, positie Overtuiging, politiek;
't Loert op 't water, langs de wegen, In 't kantoor, op de fabriek.
Dat het leger groot mag worden Van de helpers in den nood Steunt het daarbij met uw gaven Maak de „ E . H . B . O . " groot.
Burgemeester Zeeman sprak tot slot zijn waardeering uit voor dezen goed geslaagden avond. Hij dankte alle leden der E.H.B.O. afd. Rockanje voor het vele werk, dat ze in deze gemeente doen en speciaal dankte hij voor de moeite, die ze zich dezen avond hadden gegeven. Hier- na bracht hij een woord van dank aan Dr.
van Soest, Zuster Sypkens en het Bestuur der E.H.B.O.-vereeniging Rockanje.
A F D . L E I D E N .
De afd. Leiden hield 14 Dec. een bij- zondere Ledenvergadering, ter bespreking van het jubileum der afdeeling in het na- jaar 1937. De afd. kreeg door bemidde- ling van den Kring Leiden het verzoek binnen, om mede te werken aan de orga- nisatie der hulpverleening op 7 Januari bij de Huwelijksplechtigheden van het Prin- selijk Paar.
Voor deze hulpverleening deden ± 40 gediplomeerden leden spontaan toezegging
U I T H E T V E R E E N I G I N G S L E V E N dien dag ten dienste van de E.H.B.O. te
geven.
Tevens werd besloten uit de vergade- ring om op 7 Jan. namens de afd. Leiden het Prinselijk Paar telegrafisch onze ge- lukwenschen aan te bieden.
Daarna werd tot de Lustrumbespreking over gegaan. Er werd een Lustrumcom- missie gekozen, waarin zitting namen de heeren: C. van Muijen, voorzitter; F. T.
M . Zilverentant, secretaris, Bakhuijs Ro- zenboomstraat 36; W . Vis, penningmees- ter. Heerenstraat 72; G. Sierat; W . v.
Zonneveld.
Nader vernam het bestuur, dat de Lustrumcommissie tevens een Dames- comité gevormd heeft, dat zelfstandig ook eenige plannen in voorbereiding neemt.
In dit comité hebben zitting genomen de dames J. D. Kuiper, voorzitster; M . E.
Brouwer-Muzelaar, secretaresse, v. Bem- melenstraat 12; C. van Weeren, penning- meesteresse, Hoogl. Kerkgracht 30; T.
Questroo-Kloots; J. Zonneveld-Jansen.
Namens de Loterij-commissie werd ver- zocht om de prijzen gevallen op onder- staande nummers van de j.1. gehouden loterij en die nog steeds niet zijn afge- haald, alsnog zoo spoedig mogelijk af te halen bij den heer J. Eerland. De Ge- nestetstraat 20, Leiden.
75 144 176 213 293 450 493 506 538 543 545 548 558 578 579 609 618 722 804 807 808 817 856 927 929 940 952 962 966 978 981 990 994 1000
de secretaris.
H. C. H O L T Z . (Dit verslagje van 14 Dec. ontving de Redactie 9 Januari. Vriendelijk verzoek sneller toezending en tevens rechtstreeks aan den Redacteur).
A F D . A M S T E R D A M .
Ondergeteekende verzoekt hen, die eventueele voorstellen hebben voor de al- gemeene jaarvergadering der Nederland- sche Vereeniging E.H.B.O., welke 22 Mei a.s. te Zwolle zal worden gehouden, deze voorstellen vóór 1-Februari 1937 bij hem in te dienen.
Tevens wordt bekend gemaakt, dat 10 Februari een lezing gehouden zal worden door den Weled. Zeer Gel. Heer Dr. B.
Stokvis met als onderwerp: ,,In de Morgue van Parijs".
Uitnoodigingen voor deze lezing zullen tijdig worden toegezonden.
De secretaris, JAC. POLAK, Roompotstraat 19, Amsterdam Z d . K R I N G U T R E C H T - G O O I . Na de vergadering op 19 Sept. door de afd. Utrecht uitgeschreven, om te komen tot oprichting van een kring in ons gewest, en waarbij Dr. Imhof, voorzitter van de afd. Utrecht, ten duidelijkste het nut van een kring heeft uiteengezet, is het voor- loopige bestuur aan het werk getogen met het samenstellen van een reglement en be- grooting. In principe waren op deze ver- gadering toegetreden de afd. Utrecht.
Amersfoort, Jutphaas, de Meern, Schalk- wijk. Vleuten. Hilversum, Zegveld en Soest. Van de afd. Eist en Vianen was bericht van verhindering ingekomen, doch deze wenschten zich wel aan te sluiten.
Zaterdag 12 Dec. werd opnieuw te Utrecht vergaderd. Vertegenwoordigd waren de afd.: Hilversum, Utrecht. Amers- foort, Soest, de Meern, Zegveld, Vleuten en Eist.
Het voorgestelde reglement werd na enkele wijzigingen vastgesteld en de be- grooting tot 1 Mei a.s. aangenomen.
Bij de bestuursverkiezing deelde de heer Flore mede, door drukke werkzaamheden, de functie van bestuurder niet op zich te kunnen nemen; de afd. Utrecht heeft daar- voor in de plaats candidaat gesteld den heer J. D. Meering. Het voorloopig be- stuur werd en bloc gekozen, alsook de heer Meering, die allen hun functie heb- ben aanvaard.
Het bestuur bestaat uit de heeren: A . J.
Lodder, Amersfoort, voorzitter; G. F. Bus- hoff, Hilversum, secretaris: W . Beukers.
Zegveld en J. D. Zwiep, Soest.
Voor kascontrolecommissie zijn aange- wezen de afd. de Meern, Zegveld en Eist.
Als volaende vergaderplaats werd aan- gewezen Utrecht, op verzoek van de afd.
Eist, in verband met de ongelegen reisge- legenheid van die afd. naar andere plaatsen.
De afwezige afd. zullen op de hoogte gesteld worden van het op de vergadering behandelde.
Dr. de.Bruin, van de afd. Zegveld stelde zich ter vergadering bereid, tot het geven van propaganda met lantaarnplaatjes en toelichting daarvan. De afd. kunnen met
U I T H E T V E R E E N I G I N G S L E V E N deze mededeeling hun nut doen bij hun
propaganda-avonden, die zij ongetwijfeld dit seizoen nog zullen organiseeren.
De vergadering, die een zeer geani- meerd verloop had, werd door den voor- zitter gesloten met een woord van dank aan de afd. Utrecht, die het initiatief heeft genomen en den heer Flore, die in de voorbereiding zulk een aandeel heeft ge- had, waarna de heer Flore dank bracht aan de leden van het voorloopig bestuur.
Men neme nota van het volgende:
Secretaris woont Asterstraat 5 te Hilver- sum, tel. 9595 en de penningmeester van Alfenstraat 35, Utrecht, giro-no. 134109.
B.
K R I N G B A R E N D R E C H T E N O M S T R E K E N .
In de op 14 Dec. '36 gehouden jaarver- gadering bleek men volgens het verslag van den secretaris in stijgende lijn te zijn, daar er dit jaar een 3-tal onderlinge wed- strijden werden gehouden, waar alle afd.
aan hebben medegewerkt; bovendien bleek uit het verslag van den penningmeester een voordeelig saldo van ƒ 13. —. Bij de bestuursverkiezing werd de voorzitter met algemeene stemmen herkozen; tot pen- ningmeesteresse inplaats van mej. Westra werd gekozen mej. van Driel. Hierna werd besproken het werkplan voor het volgend jaar. Men zal trachten weer een 3-tal wedstrijden te organiseeren en wel: le. te IJsselmonde in April, 2e. te Bolnes in Juni.
Men zal trachten dezen wedstrijd te com- bineeren met een voetbalwedstrijd der plaatselijke vereenigingen, om ook onder de sportmenschen propaganda te maken voor de E.H.B.O.. Een 3e wedstrijd zal worden gehouden te Slikkerveer in Octo- ber. Daar het schminken dikwijls veel moeilijkheden met zich brengt en het niet altijd gemakkelijk is de practijk zooveel mogelijk na te bootsen wat betreft plaats van het ongeval, besluit men weer naar het oude systeem terug te gaan en de wed- strijden te houden met 5 min. bedenktijd en met groepen van 5 personen.
Elke vereeniging die als organisator op- treedt, tracht te zorgen voor gratis medailles bij de ingezetenen der gemeente, ter bestrijding van de hooqe kosten die een wedstrijd met zich mede brengt.
Door den Kring zullen de noodige stap- pen worden gedaan om te Rijsoord en te Hoogvliet een vereeniginq op te richten.
Tot slot worden de afdeelingspenning- meesters verzocht de contributie die ver-
schuldigd is in Januari en Juli, in het begin dier maanden op te zenden aan het adres van mej. W . Westra, B 46 te Barendrecht.
De Secretaris, R O M E I N . A F D . BRIELLE.
Bij het examen van den diploma-cursus E.H.B.O. slaagden: mevr. Boutkan, mevr.
Vlasblom, mej. M . v. d. Bos, mej. C.
Stolk, mej. P. J. Stok, mej. C. Hartog en de heeren L. van Rij en H . Berkhout.
Het examen werd afgenomen door Dr.
Van Herwaarden uit Rotterdam en Dr. I . Joppe van Brielle.
A F D . G R O N I N G E N .
Zaterdag 12 Dec. werd een kringwed- strijd gehouden, uitgeschreven door de Ned. Ver. ,,E.H.B.O.", afd. Groningen, waaraan 15 groepen deelnamen, o.a. drie politiegroepen Groningen, één brandweer- groep, twee Roode-Kruisgroepen Gronin- gen en Delfzijl, en de groepen van de Ned.
Ver. ,,E.H.B.O." Appingedam, Lopper- sum, Noorddijk, Ulrum en Groningen.
Juryleden waren: Jury I : dr. L. J. Ziel- stra, directeur Acad. Ziekenhuis, voorzit- ter; dr. J. C. H . Benkenkamp en dr. J.
Borth. Jury I I : dr. W . E. Jak, voorzitter;
J. A . Brons en F. R. v. d. Stadt. De cen- trale jury bestond uit: dr. S. B. Nathans, voorzitter; R. Miller en J. W . v. Rooy.
Om 2.45 uur opende de voorzitter, dr.
Nathans, de bijeenkomst met een woord van dank tot de H . H . Doctoren, die zich allen bereid verklaard hadden de moeilijke taak van de jury op zich te nemen. Spr.
zag hierin, dat de doctoren in Groningen de vereeniging E.H.B.O. een warm hart toedragen.
Verder dankte de voorzitter zijn mede- bestuurders, die tijd noch moeite hebben gespaard om dezen eersten kringwedstrijd te doen slagen. Ook een woord van dank komt den besturen van onze zuster-afdee- lingen toe, die direct bereid waren aan dezen wedstrijd hun medewerking te ver- kenen.
Opgave:
Bij een onbewaakten spoorweg- overgang ziet een automobilist op het laat- ste moment een trein naderen en tracht nog te stoppen.Door het regenachtige weer is de weg glad en door het plotseling remmen slipt de auto en slaat met een flinke vaart tegen een boom, terwijl door deze onverwachte
U I T H E T V E R E E N I G I N G S L E V E N manoeuvre een wielrijder wordt aange-
reden.
De chauffeur wordt uit den in brand ge- vlogen auto geslingerd. De machinist van den passeerenden trein, het ongeluk zien- de, stopt en door eenige zich in den trein bevindende E.H.B.O.-ers wordt de be- stuurder van den auto bewusteloos opge- nomen met brandende kleeren, spuitende bloeding uit de buiging van den linkerelle- boog en abnormalen stand van de rechter- hand ten opzichte van den onderarm.
De wielrijder wordt schijndood uit de spoorsloot opgehaald. Het gelaat is blauw- rood, bloed loopt uit zijn mond en de kin vertoont beneden de onderlip een diepe wonde.
Eerste hulp en vervoer van één patiënt.
• •
Om plm. 5.45 uur verscheen de laatste groep voor den rechterstoel en om 6 uur begaf de geheele jury zich naar een ander vertrek, om daarna de prijzen bekend te maken.
Na terugkomst van de jury sprak de voorzitter, dr. Nathans, nogmaals zijn dank
uit aan H . H . Doctoren en het bestuur voor het prachtige verloop van dezen wedstrijd.
Spr. deelde mede, dat de jury over het algemeen best tevreden was over hetgeen de deelnemende groepen hadden laten zien.
A l waren de groepen verschillend in haar werk en werden er ook wel fouten ge- maakt, dat neemt niet weg, aldus de voor- zitter, dat er altijd baas boven baas is.
Voor dezen wedstrijd waren 8 medailles beschikbaar gesteld, o.a. door den commis- saris der Koningin in de prov. Groninqen, den burgemeester van Groningen, het Ned.
Roode Kruis afd. Groningen, den comman- dant der Gron. brandweer, de afd. politie E. H.B.O. en de Ned. Ver. „ E . H . B . O . "
afd. Groningen. Deze werden als volgt door de groepen gewonnen. Ie prijs: Ned.
Ver. E.H.B.O. afd. Gron., leider H . Hoek- zema; 2e prijs: Ned. Roode Kruis, afd.
Groningen, leider D. G. v. Minnen; 3e prijs: Ned. Ver. E.H.B.O. afd. politie, leider E. A . Venema; 4e prijs: idem afd.
brandweer, leider J. v. d. Haak; 5e prijs:
idem afd. Loppersum, leider A . v. Assen;
6e prijs: idem afd. Groningen, leidster mej.
F. Kleinerda; 7e prijs: idem afd. politie Groningen, leider C. Zwart; 8e prijs: idem afd. Appingedam, leider G. J. v. d. Zee.
Met een toepasselijk woord werd aan de leidster en de leiders de medailles door
den voorzitter, dr. S. B. Nathans, over- handigd.
Het bestuur van de afd. Groningen kan met genoegen op dezen eersten kringwed- strijd terugzien.
G. H . H E E M S E , secretaris.
A F D . T I E L .
Aan het défilé op Dinsdagavond 5 Jan.
j.1., gehouden voor den Burgemeester onzer gemeente, ter gelegenheid van zijn instal- latie, nam een 40-tal leden onzer veree- niging deel. Onze kranige groep, met de nieuwe afdeelingsvlag, vormde een keurig geheel.
Aan den fakkeloptocht op den 7en Jan.
nam onze brigade met een 20-tal leden deel. Beide keeren had de deelname groo- ter kunnen zijn, en in dit verband wijzen wij er den leden nogmaals op, dat bij mogelijke verhindering, het noodzakelijk is de oproepkaart omgaand aan de opgege- ven adressen terug te bezorgen (e.v. als briefkaart, locaal port 2 cent).
Alleen met deze medewerking van onze leden is het mogelijk de organisatie naar behooren te doen verloopen, en voorkomen zij teleurstelling voor Docenten, Bestuur en aanwezige leden.
Het programma voor de eerstvolgende weken is als volgt:
Aanvangscursus 12, 19, 26 Jan., enz.
Diplomacursus 20 Jan., 3 Febr., enz.
Brigadeoefening op 27 Jan. a.s.
Buitengewone ledenvergadering op 15 Jan.; onder meer zal worden behandeld het voorstel tot benoeming als eerevoorzit- ter van onzen Burgemeester.
D A M E S V E R E E N I G I N G V O O R E.H.B.O. ' s - G R A V E N H A G E . Jaarvergadering op Dinsdag 23 Febr., des avonds 8 uur in Gebouw „St. Agnes", Beeklaan 267a.
A G E N D A .
1. Opening door de voorzitster.
2. Notulen vorige vergadering.
3. Jaarverslag van de secretaresse.
4. Jaarverslag van de penningm.resse.
5. Verslag der Kas-commissie.
6. Benoeming Kascommissie en haar plaatsvervangsters.
7. Verslag van de commissie tot het nazien van het materiaal.
U I T H E T V E R E E N I G I N G S L E V E N 8. Benoeming commissie tot het nazien
van het materiaal en haar plaatsver- vangsters.
9. Verkiezing der aftredende bestuurs- leden. Aan de beurt van aftreding zijn: Mej. W . J. van Beekum, voor- zitster en mej. W . Scheps, commis- saris. Beiden zijn echter terstond her- kiesbaar.
10. Vaststelling contributie voor het vol- gend jaar. Het bestuur stelt voor het bedrag van ƒ3.— te handhaven.
11. Vaststelling oefenavonden in voor- en najaar.
12. Rondvraag.
Gezien de belangrijkheid der punten, worden alle dames vriendelijk verzocht deze jaarvergadering vooral te willen bij- wonen.
Onze penningmeesteresse, mej. C. W . Feil, zou gaarne de contributie over 1937 ad ƒ3.— vóór 1 Februari ontvangen.
Haar gironummer is: 292978.
Het secretariaat onzer vereeniging is gevestigd: Nijkerklaan 17. Alle corres- pondentie gelieve u steeds aan dit adres te richten.
Opgaven en Vragen
Alle correspondentie voor deze rubriek aan den heer T. A. Hooftman, arts,
te Alblasserdam.
Beoordeling der inzendingen van opgave L V L
(Opgave in het November-nummer).
A l g e m e n e o p m e r k i n g e n . U hebt U geweerd, dames en heren!
Niet minder dan 91 inzendingen mocht ik ontvangen, waaronder 25 „eerstelingen".
Er is dus heel v/at werk voor mij aan de winkel geweest, maar tot mijn grote blijd- schap kan ik besluiten met de wetenschap, dat vader, moeder en zusje, dank zij Uw aller goede hulp, in het leven gebleven zijn!
Verscheidenen Uwer zullen het genoegen smaken moeder weder met een goed aan- gegroeid oor in hun midden te zien, maar dit kan helaas niet van alle inzenders (sters) gezegd worden.
Het was inderdaad een bloedig drama!
De gevaarlijkste verwonding had vader met zijn diepe, heftig bloedende wond, tien centimeter onder de lies. V a n welke soort de bloeding zal geweest zijn? Het is ondenkbaar dat hier uitsluitend slag- aderen en geen aderen of omgekeerd zul- len aangesneden zijn. Het is dan ook een gemengde bloeding, maar het „heftige"
bloedverlies wettigt volkomen het snel ruggelings neerleggen van vader op de grond met de handgreep voor zelfhulp bij zulke bloedingen: gebogen knie met beide handen sterk tegen eigen romp aantrek- ken.
Daarna kwam de blussing van zusje
aan de beurt, wat in het algemeen goed gedaan is door het hoofd vrij te houden van de vlammen. Nablussen met water tegen het doorschroeien der kledingstuk- ken was zeker nodig, maar niet ieder denkt er zo over!
Bij moeder vraagt de borstwond het allereerst verzorging, daar deze flink bloedt. Kiemvrij gaas of schone gestreken doek met dikke laag watten of meerdere doeken aangedrukt, moeten door een brede das of kruiszwachtelverband sterk drukkend worden bevestigd. Voor de bloeding ter plaatse van het afgeslagen oor is een drukkend wondverband even- eens noodzakelijk. Verschijnselen van in- wendige borst- en hoofdletsels waren niet aangegeven.
Van het resultaat van vaders hand- greep zal afhangen of hij voor of na moe- der moet geholpen worden met knevel- verband (zeker provisorisch!), later aan- gevuld met sterk drukkend wondverband.
En dan nog de inbreker, wiens bloed- spoor gij in de schuur hebt waargenomen!
Zult gij de drie slachtoffers aan hun lot overlaten om hem te gaan zoeken in de donkere nacht? Dat moogt U niet wagen.
Roepen buiten de deur, dat hij hulp kan krijgen was hier op zijn plaats.
De postwagen van vier uur was voor de meesten Uwer een uitkomst! Of deze het ook voor vader en moeder was? Va- der kon wellicht zo lang wachten door af en toe 't knevelverband even losser te maken. Maar voor het hechten van moe- ders oor, met de beste kans op vast- groeien, was spoed zeer gewenst! Jam- mer dat enigen Uwer dat afgeslagen oor
O P G A V E N E N V R A G E N geheel verwaarloosd hebben! Een methode
om sneller hulp te krijgen moest dus ge- probeerd worden. Het huis geheel ver- lichten en eventueel het paar stroobossen of takkenbossen aan de rand van de weg in brand steken ware althans te doen ge- weest! Dat hebben enigen Uwer dan ook aangegeven.
Anderen hadden meer fantasie en to- verden de kleine postwagen om in een vervoermiddel, waarin bedden voor alle drie slachtoffers konden worden gespreid!
De meesten Uwer hebben de toestand van het drama voor hen zelf goed vastge- legd in aantekeningen en een eenvoudig schetsje. Zij zullen daar later bij de open- bare behandeling voor het gerecht veel genoegen van hebben. Die dat niet de- den, zullen alsdan bij hun verhoor, heel wat minder zeker in hun schoenen blijken te staan, wat hen onaangenaam zal ver- rassen! Daaraan dus steeds denken bij politie-zaken.
*
Dr. Hooftman was door overstelpende werkzaamheden niet in de gelegenheid de 91 inzendingen tijdig af te werken. De bespreking daarvan komt dus in het Fe- bruari-nummer, maar hier volgt alvast een
nieuwe opgave. RED.
Opgave LVII.
Ongeluk op een onbewaakte overweg.
Voor U w ogen wordt een auto gegrepen door een losse locomotief. De vier inzit- tenden worden er uit geslingerd. Ge vindt aan één zijde van de spoorweg de vol- gende slachtoffers.
De chauffeur ligt voorover. Daar hij gekleed is in korte broek, ziet gij door een gat in de kous een zichtbaar botstuk, mid- den in rechter onderbeen. De bloeding is matig. Hij is sufferig, maar klaagt ook over pijn hoog in de rug, dicht bij het rechter schoudergewricht. De rechter arm durft hij niet te bewegen.
Een dame ligt achterover, bewusteloos.
Ze heeft een sterk verontreinigde scheur- wond boven haar rechter oog met geringe bloeding. U i t de neus vloeit bloed.
Een jonge man ligt achterover, volko- men bij kennis, doch niet in staat armen en benen te bewegen. Er is een scheur- wond aan de pols met heftige bloeding.
Een tiental meters verder ligt een meis- je. Ze is bewusteloos met braakneiging.
Haar rechter onderbeen is onder de knie geheel afgereden. De bloeding is echter zeer gering.
Gij zijt alleen gedurende drie minuten.
Dan voegen machinist en stoker van de locomotief zich bij U . Beiden hebben di- ploma E.H.B.O. Na ongeveer vijf minu- ten komt een ledige vrachtauto langs, waarin alleen een chauffeur zit.
Naaste stedelijke station is ongeveer 40 K . M . weg; het dichtstbijzijnde dorp ligt op 15 K . M . afstand, niet aan de spoorlijn.
Oplossingen tot uiterlijk 10 Februari.
Papier aan één zijde beschrijven en kant- strook vrij laten.
T. A . H O O F T M A N , Arts, Alblasserdam.
Litteratuur.
Veiligheid en Hygiëne
door Dr. J.A. Molhuysen. Uitg. JE. Kluwer, Deventer. Prijs ƒ1.25.
Deze leiddraad ten dienste van hen, die zich voorbereiden voor een bevoegdheid tot het geven van nijverheidsonderwijs, voor middelbaar technisch onderwijs en voor jeugdleiders, is een welkome ver- schijning voor hen, die tot nu toe moeite hadden aan de hand van een eenvoudige en toch leerzame uiteenzetting zooveel kennis van deze materie zich eigen te maken, dat zij daarmede zich veilig kon- den voelen voor een examen. Daar het examenvak voor de nijverheidsakten
tevens E.H.B.O. omvat, zullen ongetwij- feld onder de lezers van ,,De Voorpost"
er verscheidenen zijn, die met dit boekje gebaat zullen zijn.
Dr. Molhuysen is onzen lezers welbe- kend. Zooals we dat van hem gewoon zijn.
is ook dit boekje helder en eenvoudig, ter- wijl het toch in kort bestek heel veel be- handelt. De schrijver heeft de veiligheids- wet benevens de Koninklijke Besluiten zooveel mogelijk op den voet gevolgd, daar toch deze wet door den wetgever be- doeld is om veiligheid en hygiëne in fabriek en werkplaats te verzekeren. Toch is de behandeling geen droge kost gewor-
L I T T E R A T U U R den, daar die wet alleen dienst deed voor
de indeeling; het boekje, dat in totaal on- geveer 100 blz. groot is, leest aangenaam.
W i j kunnen het boekje warm aanbe- velen aan de a.s. examinandi, maar tevens aan degenen, die voor algemeene ontwik- keling wat willen weten over de hygiëne in fabriek en lokalen en beveiliging tegen de gevaren, die de arbeiders omringen, zon- der te vervallen in een van de handboe- ken over technische hygiëne, die voor den leek te veel geven. Het boekje is dan ook geschikt voor verschillende leeraren en docenten, die aan hun onderwijs wat meer diepte willen geven.
Het smakelijk omslagblad heeft een goed sprekende teekening waarin de vei- ligheid en de hygiëne beide tot uitdruk- king komen door kamrad met drijfriemen en het Oranjekruis als embleem van den Nationalen Bond die alle reddingswezen,, gezondheidszorg en E.H.B.O. onder zich vereenigt.
De uitgever Kluwer heeft het geheel keurig verzorgd.
W i j twijfelen niet of het boekje zal zijn weg vinden.
Aanbevelenswaardige boekjes.
Er zijn in den loop der tijden allerhande boekjes uitgegeven, die de aandacht van de E.H.B.O.-ers verdienen, al ligt het veld waarop zij zich bewegen, gedeeltelijk buiten dat der Eerste Hulp.
Zóó bijvoorbeeld het boekje ..Verbind- kunst", door W . F. J. Milatz, uitg. JE.
E. Kluwer te Deventer. Om iets na te zoeken voor cursus nam ik nog eens dat boekje over verbindkunst ter hand. dat reeds eenige jaren geleden verscheen. Het viel me nu weer op, dat 't een handig boekje is, dat met vele afbeeldingen is ver- duidelijkt. Het is geen
verbandleer,
maarhet bedoelt
verbindkunst.
Ik wil 't hier nog eens onder de aandacht brengen vandocenten en E.H.B.O.-ers. Bij navraag blijkt, dat er nog slechts een zéér klein restant is. De uitgever is bereid op verzoek van de redactie uitsluitend aan de lezers van ,,De Voorpost" bij vooruitbetaling per giro direct aan den uitgever op diens giro 2472 het franco te zenden voor f 1.25. Er is ook nog een kartonnen pop met beweeg- baren arm bij uitgegeven, om een kost- baren verbandpop te vervangen. Voor- zoover de plaats toeliet, zijn enkele zwach- telverbanden op het karton model getee- kend, wat niet verhinderen zal, dat ook vele andere met behulp er van zijn aan te leeren. De prijs hiervan is f 1.50.
Voor degenen, die nog eens iets willen bestudeeren over het menschelijk lichaam, is een aanbevelenswaardig boekje: Het menschelijk lichaam, zijn bouw en zijn in- wendige organen. Aanschouwelijk voorge- steld door 5 beweegbare, gekleurde platen en met geïllustreerden, verklarenden tekst, door dr. La Rütte, 6e
druk.
prijs f 1.75, eveneens bij Kluwer te Deventer uitgege- ven. De openslaande, gekleurde plaat be- vat in dun karton uitgevoerd alle inwen- 'dige organen, zoodat het een zeer heldere voorstelling geeft van het inwendige lichaam en een goede vervanging is van de buitengewoon kostbare papier maché modellen.Ten slotte vestig ik eens de aandacht op het bij dien uitgever indertijd versche- nen boekje ,,Onze Gezondheid". Korte inleiding tot de gezondheidsleer voor huis- vrouwen, huishoudscholen, kweekscholen, verpleegsters enz. Het is een Hollandsche vertaling van de 17e Duitsche uitgave van het Reichsgesundheitsamt. Dr. H . G. Rin- geling schreef er indertijd een korte aan- beveling voor. Voor E.H.B.O.-ers, die hun algemeene kennis willen uitbreiden, is het alleszins dienstig. Het kost f 1.50.
Dr. J. A . M O L H U Y S E N .
Uit de Practijk.
O N D E U G D E L I J K E V O O R L I C H T I N G . Eén van de lezers zend ons het No- vembernummer van een blaadje: ,,Voor Alles Gezondheid", hetwelk wordt uitge- geven te Maastricht, dat ook een rubriek Eerste Hulp bij Ongelukken bevat.
Hij vraagt ons de redactie van dat blaadje te wijzen op het onverantwoorde- lijke van haar geschrijf. Hij kan zich niet
indenken, dat het artikel door een des- kundige is geschreven. Hij vraagt of dit zoo maar geoorloofd is en of de redactie van ,,De Voorpost" daaraan geen paal en perk kan stellen.
Het gaat hier om een artikel over onderbeen- en enkelfracturen. Inderdaad wordt daarin een zeer gewaagde raad ge- geven, omdat de toelichting onvoldoende
U I T D E P R A K T I J K is. W a t de inzender zich voorstelt over de
macht van de redactie van ,,De Voor- post" is helaas fantastisch. Hadden we die macht maar, helaas we kunnen aan zulk geschrijf niets doen, noch aan de veel slechtere z.g.n. voorlichting van het groote publiek. De schrijvers beseffen vermoede- lijk het gevaar niet en begrijpen nog min- der dat zonder practische oefeningen geen E.H.B.O. is te leeren.
Propaganda maken in eigen omgeving, dat degenen, die lust hebben zich toe te leggen op E.H.B.O. zich aansluiten bij de bestaande vereenigingen. Zij kunnen dan veel bereiken, ook tot heil van anderen.
Dr. J. A . M O L H U Y S E N . W E D S T R I J D E N E . H . B . O . In het door mij ingezonden stuk be- treffende Wedstrijden E.H.B.O. kwamen eenige onduidelijkheden voor, mag ik die even herstellen?
I A afd. Uitmuntendheid Heeren 1B afd. Uitmuntendheid Dames
alleen open voor hen die een len prijs in de Seniorafd. hebben be- haald.
2A afd. Seniors Heeren 2B afd. Seniors Dames
alleen open voor hen,die een len pr. in de Junior-afd. hebben be- haald.
3A afd. Juniors Heeren 3B afd. Juniors Dames
alleen open voor hen die in deze afd. nog geen len pr. hebben behaald.
4e afdeeling transport Colonne: alleen open voor Roode Kruis, Politie, Brand- weer en voor Vereenigingen, waaraan een vrijwillige transportcolonne is verbonden.
Wanneer dan een persoon slechts in één afd. op denzelfden wedstrijd mag uitko- men heeft er al een belangrijke loozing plaats.
H . J. W E B E R Sr., R'dam. 't Zuiden.
• •
Een lid van één der jongste afd. heeft naar aanleiding van de beschouwing van den heer Weber de opmerking gemaakt dat hij het zeer betreuren zou als op Zon- dag wedstrijd werd gehouden.
Indertijd is dit punt reeds afgehandeld.
De practijk is dat op Zondag geen wed- strijd wordt gehouden. Het is daarom overbodig dit punt nog eens te behandelen.
RED.
NOG A L T I J D H E T Z E L F D E . C. J. H . schrijft ons:
Het geschiedde onlangs op het Paul- Krugerplein te 's-Gravenhage, waarbij een dame aangereden werd en haar linker- enkel brak met in de onmiddellijke na- bijheid daarvan een verwonding, zulks te oordeelen naar de gehavende kous. In ieder geval moest men rekenen te doen te hebben met een open enkelfractuur. Bij de dame zaten drie personen. De eerste persoon was bezig
geheel alleen een zwachtelverhand
aan te leggen. Juist toen ik bij het slachtoffer kwam, zag ik dat hij het been „iets" optilde om den zwach- tel onder den enkel door te halen. Ik ver- bood hem direct met deze marteling ver- der te gaan, hetgeen hij opvolgde. Door de verkeerde manoeuvre van den eersten- persoon had de tweede zich verplicht ge- voeld om met zijn knie op de dame te leunen en haar zoodoende in bedwang te houden. Dat zij niet rustig bleef liggen is heusch geen wonder, nu zij op zoo'n verschrikkelijke manier gemarteld werd.Op mijn verzoek, of hij zijn knie weg wilde halen, kreeg ik als antwoord: „laat mij mijn gang maar gaan, ik ben
dokter".
Dit was voor mij absoluut onaannemelijk.
De derde maakte er een soort vermake- lijkheid van en had om den eersten per- soon heen staan draaien of hij toch ook eens den zwachtel vast mocht houden, om de
eerste hulp
te verleenen. Ik verzocht een agent deze personen te verwijderen, waaraan voldaan werd. Het verwijderen ging niet zonder verzet te plegen, want zij wilden toch immers deeerste hulp
verleenen. Inmiddels was de G.G.D. ge-
arriveerd. , Bij een oppervlakkige beschouwing van
het verband constateerde ik dat er zelfs geen
steriel
gaasje op de wond gelegd was en de flarden van de kous niet eens voorzichtig waren weggeknipt. De met straatvuil besmeurde flarden werden dus in dit geval door den zwachtel op de wond gedrukt.Ik heb mij tot het Hoofd van de Po- litie gewend, om onder de aandacht van de agenten te willen brengen, dat zij uit- sluitend de eerste hulp laten verleenen
U I T D E P R A K T I J K door personen die zich als E.H.B.O.-er
kunnen legitimeeren.
Helaas komen dergelijke gevallen nog altijd voor. Men staat er machteloos te- genover dat onbekwame lieden, die er toevallig eerder bij zijn, aan het knoeien gaan. Het eenige middel is steeds weer uitbreiding te geven aan de oefening in eerste hulp èn verspreiding van betere opvattingen bij het publiek. Maar dat gaat langzaam en vele slachtoffers zullen nog de dupe blijven vóór iedereen door- drongen is van elementaire kennis.
S P A L K E N V A N H E T O N D E R B E E N . Een van onze lezers uit Zaandam vraagt bespreking in den V.P. omdat er verschil van meening bestaat.
Op blz. 128 van het O.Kr.-boekje 9e dr.
staat: Met vier smalle dassen bevestigen:
daarna legt gij dan het been omhoog.
Op blz. 133, fig. 62, ziet men een onder- beenbreuk met 5 doeken, waarvan no. 4 smal om enkels en voeten en 5 (breed) om beide knieën. In het boekje Vragen en Ant- woorden, 2e dr. blz. 121, antwoord 117, is het ook met 5 doeken.
De lezer vraagt: wat is nu juist?
Bij beide methoden is in het wezen van de zaak geen verschil. Bij beide worden boven en onder de breukplaats de twee spalken bevestigd en verder nog een doek aan boveneinde, dus boven de knie en on- deraan dus om den enkel; daarmede is het been
goed
gespalkt. Zooals 't O.Kr.-boekje aanneemt.N u kan men ten overvloede het gebro- ken been nog aanbinden tegen 't gezonde, wat voor bovenbeenbreuken als regel ge- daan wordt, maar bij onderbeen overbodig wordt geacht. W i l men aanbinden, dan komt er een kleine wijziging, n.1. de doek om den eenen enkel wordt nu een in acht- vorm loopende doek om de beide voeten en er komt bovendien een breede doek om de beide knieën, d. i. dan de vijfde doek.
Dr. J. A . M O L H U Y S E N . V E R D R I N K I N G IN 1936.
In Nederland verdronken 25 jaar ge- leden gemiddeld per jaar 939 menschen en kinderen. Door de uitbreiding der zwemkunst, door het bevorderen van het zwemmend redden door de Reddingsbri- gades, door bevordering van het opwek- ken der levensgeesten bij schijnbaar ver-
dronkenen en door het plaatsen van mo- dern reddingsmateriaal, trad een groote daling in. In de jaren 1920 tot 1934 be- droeg het aantal verdronkenen gemiddeld 675 per jaar.
Verdronken:
in totaal 504
in totaal 521
1934
1935
1936
Gered:
in totaal 474
in totaal 625
in totaal 538 in totaal 748 1936
Verdronken:
Jong: Meisj: Man: Vrouw:
le kwartaal 18 7 48 11 2e kwartaal 52 18 72 8 3e kwartaal 66 18 76 6 4e kwartaal 23 4 64 12 Totaal 159 47 260 37
Gered:
Jong: Meisj: Man: Vrouw:
le kwartaal 33 8 51 9 2e kwartaal 47 12 32 16 3e kwartaal 78 17 53 15 4e kwartaal 14 9 44 6 Totaal 172 46 180 46
Overzicht van het aantal te water ge- raakte auto's, bussen en vrachtwagens
(alleen ernstige gevallen worden genoteerd).
Gered of wisten Doodel.
Wagens: zich te redden: afloop:
1934 85 200 43
1935 108 226 36
1936 143 304 35
1936
Gered of wisten Doodel.
Wagens: zich te redden: afloop:
le kwart. 44 94 16
2e kwart. 29 60 2
3e kwart. 33 65 4
4e kwart. 37 85 13
Totaal 143 304 35
Adreslijst van Bestuursleden.
EERE-LID:Dr. C. B. Tilanus, Heerengracht 460, Amsterdam.
H O O F D B E S T U U R :
Dr. P. W . L. Penris, Voorzitter, Kroon- laan 1, Hilversum.
G. O. Meulman, Secretaris, J. Verhulst- straat 117, Amsterdam.
H. L. Boas, Penningmeester, de Lairesse- straat 73, Amsterdam.
A. J. ten Hope, Onder-Voorz., Noordwijk aan Zee.
M . Cohen de Heer, Boomstraat 22, Dordrecht.
Mevr. J. G. H . Azings Venema—Schaaf f, Nassaulaan 9, Assen.
Dr. J. P. van Erp, Stationsweg 14, den Bosch.
J. A. P. C. Grolman, Leeuwendaallaan 27, Rijswijk ( Z . - H . ) .
P. Flore, van Swindenstraat 102, Utrecht.
J. H . Fortgens, N . Groenmarkt 24b, Haarlem.
Dr. J. A. Molhuysen, Bazarstraat 18, den Haag.
Dr. E. A . Spanjaard, Gr. Weezenland 22, Zwolle.
G. de Goederen, Oude Maasstraat 21a, Schiedam.
A f deeling s-Secretarissen.
Alblasserdam: P. A. Stehouwer, C. 5.
Almelo: H . C. A. de Ruiter, Rohofstr. 86.
Alphen a. d. Rijn: E. de Goede, Stevin- straat 3.
Amersfoort: P. J. v. d. Woerd, Hein- siusstraat 16.
Amsterdam: J. Polak, Roompotstr. 19 Z.
Appingedam: Mevr. G. M . van Dijk-Mei- huizen, Julianaweg 1.
Arnhem: P. J. C. Nicolaas, Tromplaan 11, Velp.
Assen: G. Bakker, Molenweg 5.
Barendrecht: Mej. W . Westra, B. 46.
Berg-Ambacht: Mej. P. C. Schouten, Hoofdstr. C 125.
Beverwijk, Hoogovens: H . Kroeze, Pels- straat 46, Velsen-Noord.
Bierum: J. A . Heeres, Arwerd.
Bolnes: P. de Ruiter, Jhr. G. v. Zoelen- straat 11.
Boxtel: M . Oliemeulen, Rechtestraat 37.
Brielle: J. Schoordijk, Plantage 144.
Bunnik: G. H . v. d. Hoven, Huize Blazina.
Castricum: G. J. Hemmes, Ruiterweg 71.
Delft: A . J. v. Wingerde, Rott.weg 143A.
De Lier: J. Boekesteijn, Dorpstraat D 4 . Dirksland: Joh. de Man, Straatdijk.
Dordrecht: W . van Butselaar, Beverwijk- straat 1.
Dubbeldam: J. M o l Jzn., Reeweg Oost 116 (Dordrecht).
Eindhoven: F. J. L. Maertens. Stratums- eind 23.
Eist (Ut.): A . van Kranenburg, Rijks- straatweg U.A. 197.
Goirle: J. J. Meeuwesen, Dorpstraat 29.
Gouda: J. A. Nieuwland, Fluw.Singel 104.
's-Gravendeel: A. in 't Veld, Barth. Ver- bruggestraat 2.
's-Gravenhage: Dr. H . M . Hijmans, Laan van Meerdervoort 53.
Groningen: G. H . Hermse, Zaagmulders- weg 48.
Haarlem: J. H . de Boer, Croesenstraat 36, Overveen.
Harderwijk: Mej. Posthumus. Stations- laan 9.
Harlingen: Mevr. A . Barneveld-v. Zijt- veld, Bosb. Toussaintstraat 53.
Heemskerk: J. Muyen, KI. Houtweg 22.
Heerenveen: Mevr. G. Schutter—v. d.
Bosch, v. Maasdijkstraat 10.
's-Hertogenbosch: J. Robeerts, v. Heur- nestraat.
Hendrik Ido-Ambacht: J. Huyzer, Bou- quet 10.
Hillegersberg: Mej. W . v. d. Akker, Straatweg 6.
Hillegom: G. L. v. Waveren, ,.Oostduin".
Hilversum E.O.: G. F. Bushoff, Aster- straat 5.
Hoofddorp: J. W . Stassen, Raadhuis- laan 24.
Hoorn: (onbekend).
Houten: Mej. G. H . Roelofsen, ,,'t Groentje".
Huizen: Dr. J. v. d. Berg. Voorbaan 8.
Jutphaas: E. A . Oosterkamp. Nedereind- scheweg 10.
Kampen: W . Lamberts, Nieuwe weg 250.
Kethel: J. Dijkshoorn, Kerklaan 4.
Langendijk: S. Tromp," Oud Karspel B 6.
Leeuwarden: M . Burg, Bollemansteeg 6.
Leiden: H . C. Holtz, Vreewijkstraat 28a.
Lisse: B. L. Hooyer, Kanaalstraat 202.
A F D E E L I N G S - S E C R E T A R I S S E N . Loppersum: Mevr. G. de Boer—Knot.
Maasdijk: A. N . Middelburg, St. Joris- pad 10, Naaldwijk.
Maasland: J. v. Reeven, Nw. Huis ter Lucht B 178.
Maassluis: C. Tuitel, Prinsekade 35.
Maastricht: Mevr. E. Dresen, Kon. Clo- visstraat 20.
De Meern: Mevr. de Grood—Hasselman, Zandweg B. 106 b.
St. Michielsgestel: G. P. A. M . v. Rooy, Nieuwstraat 9.
Monster: J. B. v. Leeuwen, Havenstr. 42.
Naaldwijk: M . Prins Jr.. Molenstraat 14.
Nieuwenhoorn: W . Helmstrijd.
Nieuwerkerk a. d. IJsel: Mevr. J. H . de Jong —Rittel, Kerklaan 98.
Noorddijk (Gr.): Mej. J. Smidt. O. Hoo- gebrug A 124 d.
Nijmegen: H . M . Gijsberts. Acaciastr. 60.
Nijverdal e.o.: D. J. Bokhoven, Rijssen- sche straat 91.
Oisterwijk: D. van Opstal. Udenhout- scheweg C 223.
Overschie: W . Geervliet. Prins Maurits- singel 9.
Papendrecht: P. van Loon. Hoogedijk 8.
Pernis: Mej. Ro Dekker. Cremerstr. 143.
Poortugaal: P. Zwijnenburg, Dorpstr. 13.
Puttershoek: L. C. Boelhouwers, Wevers- eind 293.
Ridderkerk: Mej. A. v. Dijk, Dr. Kuy- perstraat 1.
Rijswijk ( Z . - H . ) : J. A. P. C. Grolman, Leeuwendaallaan 27.
Rockanje: Mej. A. Langedoen, Nieuwe weg A. 123.
Rotterdam: A. J. ten Hope, Noordwijk aan Zee.
Santpoort: Mej. C. R. Zuijdwijk, Duin- lustparkweg A. 27.
Sassenheim: W . T. v. Zelm, Gouverneur- laan 50.
Schalkwijk en Tuil in 't Waal: R. G.
Wieman, Stationsweg B 88.
Schiebroek: C. Heusdens, Ieplaan 45.
Schiedam: J. Hogeboom, Edisonstraat 14a.
Slikkerveer: J. den Boer, Nassaustr. 68.
Smallingerland: K. Kooistra, Noorder- buurt 11, Drachten.
Smilde: J. Klomp, W i j k B. 345 W . Z . Soest: Mej. M . van Herwaarden. Toren-
straat la.
Stompwijk: Mej. C. v. Staalduinen. Veur- sche Achterweg 25. Veur.
Ter Aar: Mej. J. H . Dijkstra. C 218.
Tiel: H . Snoek. Lingedijk 25.
Uitgeest: G. J. Bornebroek, Wester- geest 7.
Ulrum: W . A. Homan.
Utrecht: P. Flore, Van Swindenstraat 102.
Velp: H . Janse, Slotstraat 16.
Vianen: T h . J. van Loo, Lindenlaan 14.
Vierpolders: Mej. T. Poldervaart.
Vinkeveen-Waverveen: J. v. Vliet, V 222.
Vlaardingen: K. F. de Korte. A m . Hoog- vlietstraat 15.
Vleuten: P. Koren, Parkweg a 83.
Vlissingen: H . J. Bels, v. Dishoekstr. 4 11 1. Voorburg: Mej. S. J. Schoonboom, Ko-
ninginnelaan 38.
Voorschoten: J. G. Bouw, Veursche- weg 57a.
Voorthuisen: Mevr. B. Overdijkink-For- tanier, Apeld. weg 38.
Vught: H . L. Marechal, Molhuizenstr. 15.
Waddinxveen: P. Verboom, Julianastr. 3.
Wierden: A. Schipper, Marktstraat 176.
Wognum: D. Kool, C 53.
IJmuiden: J. W . Gjaltema, Zeeweg 182, Oost.
IJsselmonde: P. de Haan, Dorpstr. 87.
Zegveld: W . Beukers.
Zevenhoven: M . Verburg, Dorpstr. 164.
Zwolle: Dr. L. L. Hüpscher, Veerallee 41.
Zwijndrecht: M . van Besooyen, Juliana- straat 36.
372
E. H. B. O.
BIJEENGEBRACHT DOOR:
Dr. J. A. M O L H U Y S E N
O
Uitgegeven met instemming van het Hoofdbestuur der
„Nederlandsche Vereeniging P R IJ S E.H.B.O." en in samenwer-
rtffTi ^mtu ^ing
m e t^
eRedactie van l £ " ^
eVoorpost van den
Dokter" ^
C C N T Uitgever: P. van der Linden Warmoezierstraat 6-6a
Franco toezending na ontvangst op giro- rekening 2 9 6 2 8
van dan uitgever.
