MR. TOXOPEUS TE ROTTERDAM.,

Vrijheid ^en Detnocratie

WEEKBLAD VAN

'-

VOOR VRIJHEID

NUMMER 909

DE EN

VOLKSPARTIJ.

DEMOCRATIE

VRIJDAG 17 MAART 1967

MR. TOXOPEUS TE ROTTERDAM.,

Belangrijke lessen uit jongste

verkiezingsuitslag

Tijdens de jaarlijkse alge- mene vergadering van de VVD, die op vrijdag 10 en zaterdag 11 maart jl. in het Rijnhotel te Rotterdam werd gehouden, heeft de fractieleider van de VVD in de Tweede Kamer, mr.

E. H. Toxopeus, een belangrijke politieke rede gehouden, welke ook door de radio werd uitge- zonden en die wij hieronder vol- ledig afdrukken.

Mr. E. H. Toxopeus sprak als volgt:

In de toespraak die ik in de buitenge- wone algemene ledenvergadering ruim twee maanden g.eleden voor u mocht houden, schetste ik het gevaar, dat·veel . kiezers de indruk zouden krijgen, dat de vijf grote partijen in feite één pot nat zijn. Ik wees op de verwarring die van deze indruk het gevolg zou zijn en sprak de hoop en het vertrouwen uit, dat de kiezers zelf verbetering in deze naar onze overtuiging funeste situatie zouden brengen.

Ik zou vandaag met u willen nagaan of deze verbetering inderdaad is inge- treden, welke conclusies wij uit de ver- kiezingsuitslag kunnen trekken en ten slotte: welke lessen wij uit de gebeurte- nissen van de afgelopen twee maanden kunnen en moeten leren.

Alvorens dit te doen zou ik duidelijk voorop willen stellen, dat de VVD suc- cesvolle verkiezingen achter de rug heeft. Ik wil er geen misverstand over laten bestaan, dat het handhaven van het niveau in deze tumultueuze verkie- zingsslag al als een uitstekend resultaat

. Mr. E. H. Toxopeu,s

beschouwd had moeten worden en dat het feit, èat wij erin geslaagd zijn winst te behalen, derhalve als een kroon op het vele harde werken van tallozen in onze partij mag worden ge- zien. (applaus).

Als u bedenkt dat D'66 7 zetels vero- verde, dat de Boerenpartij er vier t>ij won en dat de anti-revolutionairen hun zeteltal met 2 vergrootten en de CPN een zetel won, dat met andere woorden veertien Kamerzetels aan andere partij- en werden ontnomen, dan kan de con- clusie alleen maar zijn, dat onze cam- pagne de kiezers wel degelijk heeft aan- gesproken.

Als ik dan ook - ondanks dit succes - toch op sommige punten kritische woorden ga spreken, dan is dit louter en alleen, omdat naar mijn oordeel de beweging die onder het Nederlandse lde- zersvolk is ontstaan, bij deze verkiezin- gen zijn eindpunt nog niet heeft gevon- den en wij er dus, willen wij als partij verder groeien, voor moeten zorgen, dat onze tevredenheid van vandaag niet uitloopt in de zelfvoldaanheid. van mor- gen. Ik stel mij ·voor u duidelijk te maken, dat onze successen van dit mo- ment een prikkel zullen moeten zijn voor verdere activiteit en dat wij uit het behaalde resultaat inspiratie moe- ten putten voor een · gezamenlijke, aan de eisen van de moderne tijd aange- paste, actie in de toelmmst.

De verkiezingsstrijd heeft een hoogst eigenaardig beeld opgeleverd. Enerzijds was er de . duidelijke tegenstelling tus- sen VVD en PvdA, een tegenstelling die een J10rmaal politiek lmrakter had en die culmineerde in wederzijdse uitspra- ken, dat men niet met de andere partij in een kabinet wenste te zitten. Ander- zijds was er een heftige tegenstelling tussen PvdA en KVP met als hoofdmo- tief het socialistisch verwijt da:t de KVP-fractie een einde had gemaakt aan het leven van het kabinet-Cals. Tussen de VVD aan de ene kant en INP en ARP ter andere zijde ging de strijd juist om het deelnemen van deze laatste partijen aan het kabinet-Cals.

Zowel VVD als PvdA verweten beide confessionele partijen voorts dat zij in één parlementaire periode van beleid waren gewisseld. Deze partijen wezen dit verwijt van de hand met behulp van de lood-om-oud-ijzer-theorie van de heer Rooivink of door te zeggen, dat è.e lijn De Quay-Marijnen slechts nuance- verschillen vertoonde met de lijn Cals-Vondeling. Was het de kiezer al niet eenvoudig uit deze vrij chaotische gevechten zijn persoonlijke conclusies te trekken, dit werd hem nog moei- lijker gemaakt door drie andere compli- cerende factoren, te weten:

e de terugkeer van de PvdA naar een conservatief en: dogmatisch socialisme:

de ruk naar linl's ;

e het optreden van een nieuwe partij, D'66 die geen duidelijk sociaal-econo- misch programma had, maar haar pro- paganda voornamelijl' richtte op staatsrechtelijke hervormingen, die zeer omstreden zijn en waarvan de kie-

Vl'rvolg op pag. 6

P. R .I _• K.K.E.L.S

e Oud-staatssecretaris Egas (opperbeschermheer van de provo's) in een Handelsblad-intei·view: "\-Vie gezag met macht verwart, is een 1·eg·ent. Zoals burgeme~ter Van Hall. Die staat veel te ver van het vol!> af. l<jen typisch Amsterdamse regent. - Ziet u de heer Van Hall als een partijgenoot? - Nee ..• eigenlijl• niet.

Voor mij is Van Hall geen PvdA-man."

e Hoofdartikel "Het Vrije Volk'': "Van de aldus geschapen onklaarbeid profiteerde de Antirevolutionaire partij. Smallenbroel{

werd snel weggewerkt. De tegenstellingen tu:;-sen Rooivink en Bies- heuvel verdwenen naar d-s achtergrond. pe schutterige onderwijs- politiek van prof. Diepenhorst - niemand práát er meer over ...

Jelle zal wel zien. En dr. Zijlstra deed in de verkiezingstijd be- scheiden een paar duiten in het zakje. Net genoeg om zijn partij aan een paar zetels te helpen."

e In hetzelfde socialistische hoofdartikel: ·"Als informateur heeft dr. Zijlstra de confessionele pintUen en de VVD nog naar elkaar toegebracht. Dat paste bij zijn politiek inzicht. Hij behoorde tot de anti's, die de val van het kabint>t-Marijnen hebben betreurd en niet veel heil .zagen in de combinatie-Cals met de PvdA. En h~j mocht terecht nit de vel'l>iezingsnitslag de conclusie trekken, dat een combinatie met de \iVD het mt>est voor de hand lag."

• Mr. Van Mierlo in interview van Bibeb in Vrij Nederland: ,.Als je Van Riel in de Kamer ziet optreden ... zoals hij mensen aanpakt, vers_cheurt... zoals hij als een nijdige dwerg ze als een insekt (be- wegmg alsof hij een peuk uittrapt) vermorzelt. Een zeer grote fabriek van hersencellen, die draait op volle toeren .. .''

• ,J. de Ka!lt. in Hollands l\'laamlbhtd over Renate Rubenstein: "rel maar door, Renate, je kunt 't todt niet laten."

Vervagin.g van normen

DE vervaging van normen, die men allerwege in het maatschappelijke leven con- stateert, heeft zich nu ook uitgebreid tot het taalgebruik in de politieke sfeer.

Wij zijn daar vierkant tegt;n. Men kan best met een tegenstander op essentiële punten van mening verschillen, maar dat houdt nog niet in dat men taal uitslaat, die misschien geaccepteerd wordt in een nachtclub na het drinken van enige glazen geestrijk vocht, maar die in een normale maatschappij alleen maar een visitekaartje aanduidt van degene, die deze woo1·den uitspreekt.

POLITIEKE strijd behoeft allerminst zacht te zijn. Felheid en levendigheid in de debatten is bevorderlijk voor de belangstelling we·lke men voor de politiek tracht op te wekken. Maar als men buiten de normen van het normale spraakge- bruik gaat, zal men wellicht adhesie verkrijgen van hen, die in wezén niet opbou- wend denken, maar zich daardoor in feite buiten de politiek stellen.

Als men, zoals de VVD, zich aan deze normen houdt, dan kan het lijken of men in wezen niet zo krachtdadig durft op te treden, maar dan zal blijken, dat men in de politiek toch een betere en juistere koers vaart dan degenen, die de normen aan hun laars lappen. Politiek is een zaak van lange adem of om het in andere woorden te zeggen: men heeft niets aan sprinters,.maar wel aan stayers.

Wij hebben het vaste vertrouwen dat de VVD met het in acht nemen en hand- haven van normen tot de stayers behoort .

D. W. DETTMEYER

2 ...; vrijdag 17 maart 1967

J.i.opij voor deze runriek zen- den aan:

Jon. H Springer Alexanderst.raat 16 Haarlem

Boeiend congres

O

Vierendertig vrouwenverenigingen, waaronder wij, hadden elk kaarten ge- kregen voor vijf leden; redacties van vrouwenbladen en vrouwenrubrieken hadden een uitnodiging ontvangen en de algemene pers was aanwezig, De vergaderzaal van de Tweede Kamer was dan ook zo vol, als lang niet altijd het geval is.

Misschien zal menigeen gedacht heb- ben: moet er nu al weer "ver dit onder- werp gepraat worden, Maar deze dag stond op een niveau, dat veel vorig ge- praat eenvoudig niet haalde, De inlei- dingen van de drie sprekers (mannen!) en de slotbeschouwing van de voor- zitster waren ronduit voortreffelijk,

Het is jammer dat de beschik]}are ruimte niet toelaat alles zo uitvoerig weer te geven, zoals het verdient. Er kunnen nu slechts enkele punten naar voren gehaald worden maar misschien zal er later nog wel eens gelegenheid zijn op een en ander nader in te gaan.

De eerste spreker was prof. mr. I.

Samkalden, oud-minister van justitie.

Hij begon met een historisch overzicht sinds 1867, de oprichting in Haarlem van de eerste middelbare school voor meisjes (nog geen H.B.S .. ) en gaf veel cijfermateriaaL Zo hoorden wij dat in Engeland en de Ver. Staten het percen- tage gehuwde verpleegsters tien maal groter is dan hier. Hier komt het voor dat een inrichting of afdeling (zoals in Katwijk) gesloten moet worden door ge-·

brek aan personeel. Maar hij gaf ook een -.voorbeeld van het goede resultaat dat verkregen werd, daar waar men zich de moeite gegeven had van een organisatie, die getrouwde vrouwen inschakelt. Hij toonde met cijfers de traagheid waarmee de maatschappe- lijke gelijkgerechtigheid van de vrouwen zich voltrekt .. Aan het slot van zijn rede- voering sprak hij van middelpuntvlie- dende en middelpuntzoekende levenspa- tronen. Hij vond het opdringen van een bepaald levenspatroon niet gewenst, maar vertrouwde er op dat nog vele vrouwen haar levenspatroon zo zullen kiezen, dat het middelpuntzoekende

groot blijft. ·

Daar kreeg hij s' middags wat over te .horen!· To\!n werd gevraagd of de trage inschakeling waar hij over klaag- de niet juist veroorzaakt wordt door wat hij aan het slot opmerkte ...

De tweede spreker was de heer W.

G. Verweyen, adjunct-directeur van Vroom en Dreesmann. Hij kon spreken vanuit de praktische ervaring met part-timers (wie bedenkt een· bruikbaar Nederlands woord? J. S.) en gehuwde vrouwen in de detailhandeL Merkwaar-

Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid ·en Demo·cratie;

Adres vàn de administratie (zowei voor abonnementen als voor advertenties): Witte de Withstraat 73 te . Rotterdam (postbus 824 te Rotterdam).

Tel. 010-11 10 00, abonnemen- · ten toestel 249, advertenties toestel 224. Postgiro: 245103 t.n.v. Administratie Vrijheid en Dem.ocratie. te Rotterdam. · Hoofdredacteur:

Ph. C. la Chapelle jr.

Adres van de redactie:

Nieuwe Herengracht 89 B te Amsterdam-C.

' i ' ;

Radio-uitzending van de VVD: dinsdag 28 maart, 18.20-18.30 uur, over de zender Hilversum 11 (298 m).

dig was zijn mededeling dat het beroep aan het vermannelijken is (sportartike- len, doe-het-zeJf). Ook hij kwam met cijfèrs: zo verhoudt z.ich het verzuim van getrouwde vrouwen tot dat van ongetrouwde als 9:4.

De heer Verweyen roerde ook het fiscale aspect aan. En hij betv.ijfelde of de openingstijden veranderd moeten worden. Het zou kostenverhogend wer- ken doordat er meer mensen nodig zou- den zijn. Die kostenverhoging zal wel waar zijn, maar zijn mening zal velen teleurstellen.

Derde spreker was dr. H. M. de Lan- ge, directielid van het Universitair Insti- tuut Vormingswerk Bedrijfsleven. Voor ondergetekende was zijn rede het hoog- tepunt van de dag, maar smaken verschillen. Hij ging niet uit van cij- fers, rriaar leidde onze aandacht in een heel andere richting. Wat hij zei gold eigenlijk zowel mannen als vrouwen.

. Arbeid verdeelde hij in materiële ar- beid en arbeid die voortvloeit uit de maa,tschappelijke situatie, uit de relatie van mens tot mens.

Hij vindt het nodig dat meer aan- dacht besteed . wordt aan volksontwikke- ling en vorming. Onder vorming verstaat hij: het geven van informatie en het leren hanteren van criteria voor de informatie. Het is niet: kneden. Ook veel mensen op verantwoordelijke posten hebben vorming nodig. Maar volksontwikkeling en vorming op grote schaal vragen veel geld. Wij zullen daarvoor iets anders moeten laten of moetèn instemmen met belastingverho- ging. Een deel der aanwezigen applau- disseerde hierbij nadrukkelijk; een an- der deel even nadrukkelijk niet. Invloed van de omgeving?

Op zijn belangrijke rede kan mis- schien later uitgebreider worden terug-

gekomen. ·

Des middags werden wij verdeeld in vijf discussiegroepen. En toen, na ' de voortreffelijke inleidingen van 's mor- gens, za,kte het peil af. Hebben discus~

siegroepen, tegenwoordig zo iil de mo- de, werkelijk de waarde die men er aan toekent·? In dit gevai was het ook eigenlijk niet mogelijk nog met nieuwe ideeën te komen, nadat er een hele win- ter door al die vrouwenorganisaties op gestudeerd wa.s en het resultaat ver- werkt.

Weer in gezamenlijke vergadering bij- een luisterden de aanwezigen naar de rapporten van de discussiegroepen en de antwoorden van de drie sprekers op hun gestelde vragen.

In haar samenvatting ging de voor- zitster o.a. in op Cl€ vraag van de heer De Lange, of vrouwen'\\erenigingen ver- dere integratie van de vrouwen niet te- genhouden. Mevrouw Stoffels zei te me- nen dat misschien over een of twee generaties cie vrouwenorganisaties niet meer nodig zullen zijn, maar dat ze nu nog wèl nodig zijn, om de vrouwen de nodige informatie te geven. Er is een achterstand in te halen. Te lang was het cultuurpatroon ingesteld op de man- nen.

Het bovenstaande is maar een flauwe weergave van een zeer geslaagde dag, uitstekend en plezierig geleid. Dit is niet maar een beleefde frase.

J.H. S.

Een ^{op een}

Nu is het tijd voor Eén op Eén!. De.

lente komt en daarmee het zachtere weèr. Men kan op straat gaan wan~

delen . en ^èen praatje makelli met zij~ ' buurvrouw of buurman, met de melk~

boo>r 'of de· bakker. Vanzelf komt men daiJ. t~ spreken over maatschappelijke

toès~den. Da~ zal. blijken dat er nog vaalt misstanden zij:il, maar als men die verstandig en goed gedocumenteerd weet te weerleggen, dan zijn de velden voor de VVD wit om te oogsten,

De verwarring bij velen is groot. De invloed van de televisie is niet te on- derschatten, . maar nog altijd blijft een grote kracht de van mond tot mond reclame en propaganda.

Ik schreef: goed gedocumenteerd.

Dat betekent dat m~n de hoofdlijnen van het urgentie- en beginselprogram, alsmede van het gemeenteprogram moet kennen. Indien men dit niet in het bezit heeft, kan men het aanvragen bij het algemeen secretariaat van onze par- tij: Koninginnegracht61, Den Haag.

Uit ·mededelingen, die ik hierover ont- ving, is mij gebleken dat het velen reeds gelukt is een nieuw lid voor onze partij te werven. Sommigen hebbèn de gemakkelijkste weg gekozen en hebben als eerste hun vrouw als lid weten te werven· in deze actie "Eén óp Eén".

Een behartigenswaardig voorbeeld, waarmee velen een aanvang kunnen maken.

Nu is het tijd: "Een op Een" !

D. W. DE'ITMEIJER

SPREEKBEURTEN

17 maart·

. 17 maart 30 maart

8 april

periode 17 maart·· tot 17 april 1967

Den Haag Meppel Assen Winscboten,

(:JOVD) (JOVD)

(JOVD, studieg}:oep)

's middags (forum, georganiseerd door actiecomité Dollardinpoldering in hotel Dommering)

H. Wiegel

R. Zegering Hadders R. 'zegering Hadders, R. Zegering Hadders

Voor zover ons bekend, zijn plaats en aanvangsuur van de verc:aderiiJ!! vermeld.

- j . . . . , ··' :" ..

VRIJHEID_ EN DEMOCRATIE

UIT DE PARTIJ

• Culturele commissie

De culturele commissie van de VVD vergaderde op 7 maart in het Gemeen- temuseum te 's-Gravenhage. De com- missie beraadde zich over de positie van de orkesten en het toneel in Neder- land. Wat de orkesten betreft is de com- miss·ie van oordee,J dat het aantal grote orkesten beperkt moet blijven. Immers, voor een groot orkest, nodig voor het verantwoord spelen van een symfonie, ontbreekt in de kleine plaatsen

vee~·al. de geschikte zaalaccommoda- tie. Daarom dient gestree·fd te wor- den naar kamermuziek-ensembles, die aan een kleine zaal voldoende hebben.

Prijzenswaardig is het streven van verschillende mensen om in provin- ciesteden een eigen toneelgezelschap op te bouwen. Het grote gezelschap zal steeds meer alleen in zijn stad spelen.

Willen de provincies in de toekomst een toneelleven hebben, dan dient aan de opbouw hiervan nu begonnen te wor- den.

• Mijnstreek

Op de ledenvergadering van de afdeling Mijnstreek van 7 maart had een bestuurswisseling plaats. Het bestuur is thans als volgt samengesteld: ir. C. W.

Bais, ·voorzitter, mevr. A. Knuttel-Colde- wey, se.<:!_retaresse, ir. J. W. Zurhaar, penningmeester, ir. C. H Daleboud't ir.

P.J. F. van.Horssen, R.'F. Kramer: E.

van Loo en W. J. A. Simons, leden. Het aantal bestuursleden werd met twee uit- gebreid teneinde een grotere regionale spreiding te verkrijgen met de mogelijk- heid om locale kernen te vormen welke tot zelfstandige afdelingen kunnen. uit- groeien.

Tevens werd een commissie ingesteld voor de planning van een ledenwerfac- tie, waarbij gepoogd zal worden de aan- zienlijke ste•mmenwinst in Z.O.-Lim- burg in het ledental verdisconteerd te krijgen. ·

De voorzitter richtte woorden van dank aan de aftredende bestuursleden A. D. Kroesse en H. Ch. von Hoegen en, wenste hen suces bij hun optreden als r.esp. voorzitter der Kamercentrale Maastricht en H.B.-lid. Een geanimeer- de discussie over diverse punten van .de beschrijvingsbrief voor de Algemene Vergadering besloot deze goed bezochte bijeenkomst in hotel "Den Dael" te Nuth.

• Vlissingen

De uitslag van de schoolverkiezingen, waarbij de VVD in Vlissingen met goe- de cijfers uit de bus kwam, heeft enkele liberale jongeren doen besluiten zich wat actiever met politiek bezig te gaan houden. Een en ander heeft geresul- teerd in de oprichting van een onder- afdeling van de Jongeren Organisatie voor Vrijheid en Democratie van de af- deling Walcheren. Tijdens de onlangs gehouden oprichtingsvergadering is een voorlopig bestuur geïnstalleerd. Zowel de voorzitter, de heer N. W. Veldhuis, als de secretaresse mejuffrouw J. Gasil- le zijn leerling van de hts, de school waar het initiatief is ontstaan.· De heer Ch. L. Verhoeven, penningmeester van de VVD in Vlissingen, is als adviseur zeer nauw bij de oprichting betrokken.

De onderafdeling Vlissingen zal naast de activiteiten in de JOVD-Walcheren activiteiten · ontplooien in de jeugdge- meentera,ad Vlissingen, die momente,el in oprichtiilg 1s. Voorts zal er een verte,- genwoordiger zitting hebben in de Poli~

tieke Johgeren Contactraad Middel-.

burg. De JOVD-Vlissingen hoopt binnen- kort officieel van start te gaan met

een debatavond.

• Fivelingo

Ook in het seizoen 1966-1967 orga- niseerde de. ondercentrale Fivelingo drie bijeenkomsten. Op de eerste avond sprak .mr. ^·w. J. van Koldam uit Gronin- gen- ·over de' 'Mammoetwet. Daarna werd · . "dboi: . de' heer H. J. D_ijkema . (Glimmen) een inleiding gehouden over de Bijstandswet, Beide avóndeh' ·wal'èn. ·.

goed bèzoclit.' Het belang van deze inlei~-:.

dingen wèrd on-derstreept door de levért~

digç di?Ç~ssre· dié er op volgde. Op eeh ..

yerJ:;~ezingspropaganda-avond ten slotte·

sprak mr. W. J. Geertsema. Deze avond slaagde uitstekend. De strijd- en slagvaardige spreker vermocht een groot publiek te boeien.

ALGEMEEN SECRETARIAAT V.V.D.

Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon (070) 604803

Giro 67880

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

MR. H. VAN RI EL:

Middengroepers uit de

arbeidersklasse in VVD opvangen

MR. F. PORTHEINE:

Tijdens de vorige week ge- houden jaarlijkse algemene ver- gadering van de VVD te Rotter- dam hebben de heren mr. H. van Riel, fractie;voorzitter van onze partij in de Eerste Kamer, en mr.

F. Portheïne belangwekkende redevoeringen gehouden over de middengroepen en hun functie in de Westeuropese geïndustriali- seerde maatschappij.

De heer Van Tiiel begon met een uit- eenzetting over de vraag wat de mid- dengroepen eigenlijk zijn, en knoopte daaraan enige voor de hele Westeuro- pese samenleving geldende historische beschouwingen vast.

Het belangrijleste is, zo merkte spre- ker op, middengroepen en middenstand volstrekt niet te verwarren. Die verwar·

ring is begrijpelijk want tot voor niet zo heel lang geleden kenden wij eerder alleen een middenstand en was va.n middengroepen weinig sprake.

Voorts wees de heer Van Riel er op, dat het begrip middengroep wel iets met het inkomen te maken heeft maar toch eigenlijk niet zo bijster veel. Tàl van kleine middenstanders en tegen-

woordig ook tal van lmntooremployéll .verdienen minder dan typische arbei-

ders. zeker als deze laatsten in een goe- de branche zitten, overwerk verrichten en de echtgenote uit werlren gaat. Van de echtgenote van de middengroepen wordt vaak verwacht dat zij haar man helpt, extra betaling krijgt ze daar dilt·

Wijls niet voor.

Vijftig jaar geleden sprak sterll: het onderscheid tussen het al dan niet zelfstandig zijn. Spreker herinnerde zich dat omstreeks 1930 iemand, die wat uit de hoogte was behandeld door een directeur van een grote Rotterdamse instelling opmerkte: "De -man heeft niet eerts eigen zaken. Hij is feitelijlc maar een hoog betaalde bediende."

Sociaal geZien is dat niet juist. Qua inkomen, invloed, heel belangrijk, aan·

zien, behoren vele directeuren van gro- te ondernemingen, al zijn zij in loon- dienst, bepaald niet tot de. middengroe- pen maar tot de topla.ag van de- maatschappij.

Uiteindelijk is men in de wetenschap vrij algemeen tot de conclusie gekomen·

dat er geen objectieve van buitenaf aan te leggen maatstaf bestaat. De vraag is meer hoe iemand zich zelf voelt, en of dat g-evoel door zijn omgeving wordt g-edeeld. Va.n dit laatste bijvoorbeeld is een bekend geval het kind uit een mid·

dengroepsgezin dat niet slaag-t in de we~

reld, zichzelf als middengordeper blijft ..

zien maar door zijn omgeving làiigza:- merhand als behorende tot de arbei- dersklasse beschouwd wordt.

De toplaag van de samenleving is klein, aldus vervolgde de heer Van Riel; Het blijft willekeurig maar men schat deze tot ongeveer 2 pct. van de samenleving·. Behoren tot de toplaag is een kwestie van aanzien van de belde- de functie, inkomen, woning, levensge-

drag, dit alles in snel stijgende mate, afkomst . en fortuin, dit~ laatste factoren in snel dàlende mate. Ook een internati- onale merkwaardigheid is, . dat men in de eenvO'Udige kring-en van de samenle- ving het inkomen als een belangrijk cri- terium ziet, in de hogere krillgen zelf dit element weinig meetelt. Op den duur zal in de Westeuropese samenle- ving, ook in de Nedel'landse, positie en macht wel volstrekt doorslaggevend worden. Wij marcheren verder in de richting van wat indertijd de meritocra- tie werd genoemd.

In de meeste landen rekenen zich ver- der vijftig tot zestig procent van de mensen als te behoren tot de midden- groepen, veertig procent als te behoren tot de arbeidersklasse. De zelfstandige landbouwer, eigenaar of pachter doet er daarbij niets toe, heeft bijna overal typisch de status van een middengroe- per.

Wat is opvallend in het gedrag van de middengroepen. Hun groot vertrou- wen in en aanhankelijkheid aan bepaal- de gedragsnormen, een keurig gezinsle- ven, een zo mooi mogelijk ·ingericht huis, de wens om de kinderen verder te brengen in de wereld en het geloof dat tussen hun positie en hun prestaties op de een of andere manier een meer of minder vaag verband ·bestaat. Al deze eigenscha,ppen gelden precies w voor de toplaag van de arbeidersklasse, die naar hun levenshouding sociaal gezien middengroepers zijn of worden, en wier politiek gedrag zich aan dat statusge- voel op den duur zal gaan conforme- ren.

De maatschappelijke groep, waarin bij het sluiten van een huwelijk, van ouds de maatstaf bij uitstek, nog in sterlm' mate op naam en financiële po'Si·

tie van de ouders gelet wordt bedra.agt in Nederland niet meer dan plm. 1 pct.

van de bevolking. en het aantal mensen dat zonder aarzelen de namen van zijn acht overgrootouders opnoemen kan, een ander historisch criterium, is ook niet hoger dan 1 pct., schatte de heer Van Riel. Hij achtte het een duidelijke aanwijzing, dat wij wat de toplaag be·

treft, reeds midden in het ontbin- dingsproces zijn, en dat wijst sterk in de richting, door hem voorspeld, het positie-criterium. Wij gaan de kant uit van Noorwegen waar de elite zoals men anekdotisch noemt, bestaat uit re- ders, bankdirecteuren, chirurgen en hartspecialisten, volstrekt ongeacht de vraagt wat hun ouders waren, oÎ 'in de richting van Canada, waar, in Toronto, iemand spreker vertelde dat .hij, de Ca- nadees, tot de eerste families van To- ronto behoorde, maar dat, behalve hij- zelf, zijn vrouw en zijn schoonouders niemand zich van het feit bewust was.

Een voorbeeld van gezonde zelf-ironie _ener stervende klasse.

De positie van de middengroepen is niet onbedreigd. Een diepgaand onder- zoek. irt een stad in het Roer-gebied heeft uitgewezen, dat er een sterke naar beneden gerichte sociale mobiliteit van.

de middengroepen bestaat.

Een kwart van de kinderen uit de ,middengroepen komt uiteindelijk in on-

vrijdag 17 maart 1967 ....; 3

geschoolde beroepen terecht. Natuurlijk speelt het specifieke element van de emigratie v .. an Oost- naar West-Duits~

land hievbij wel een rol, ma.ar in het rapport van de Wiardi Beekman stichting over de onderste lagen van de Amsterdamse bevolking kwamen toch passages voor die in dezelfde richting wezen.

Om micldengroeper te blijven moet men over enige begaafdheid beschik·

>ken, en flink zijn best doen, wat spre- ker ook niet verkeerd vond.

Voor een vrije samenleving achtte de heer Van Riel de instandhouding van de middengroepen van het grootste be- lang. Men zou goed doen ook in liberale kring eens na te lezen wat minister ·- VeldkMUp op een congres in Spanje een jaar of tien geleden over het mid- dengroepenbeleid gezegd heeft. Spreker persoonlijk achtte het concurrentie-ele- ment nog wat belangrijker, maar in het verhaal van de heer Veldkamp zit een waardevol element. Iets als een inko- mensbeleid voor de boerenstand in Ne- derland kan onvermijdelijk worden. Op de middenstand gaat de heer Portheïne in.

Politiek was de hoofdzaalc, zo eindig- de de heer Van Riel, de nieuwe midden- groepers uit de arbeidersklasse in de VVD op te vangen, een stulc denlcwerk van de partij op hun problemen te rich- ten en de beeldvorming naar buiten me- de aan hun -wensen aan te passen.

Een school als de UTS zal in snel stijgende mate ontwilckelde en zeer scherp denkende jonge middengroepers voor de technische richting gaan a!leve- ren, en daaronder zullen zich zelrer geschikte kaderleden en a.s. Kamerle- den voor de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie bevinden.

_ Ook bij het spreken en denken over een zaak _als medezeggenschap behoort de VVD in de toekomst sterlc met de middengroepers te relcenen. Medezeg- genschap is geen vakbondszaàk in eerste instantie, maar een zaak van de bedrijfsgenoten zelf en daarbij kunnen de goed opgeleide jonge Nederlandse technici mede een rol van positieve be- tekenis gaan spelen.

De jonge middengroeper beslist de uitslag der verlciezingen, . juist in een land met een twee partijenstelsel. Wan- neer in Engeland niet een flink deel van de goede arbeiders zich zelf al middengroepers voelde, behaalde· de conservatieve pa.rtij nooit ca. 50 pct.

van de stemmen. Wanneer de VVD en haar politieke leiding er niet in slagen in de komende jaren een . aanzienlijlee . activiteit iU constructieve richting te ontwikkelen, kan dat voor Nederland fa~

tale resultaten hebben, leiden tot. afdrij.·

ven -in socialistische richting, , zelfs ong·e- acht de vraag of wij door een toevalli- ge constellatie eens een keer winst bij de verkiezingen maken of niet. Verkie- zingsuitslag{m zijn niet meer dan een soms boeien.de momentopname. Onze hoofdtaak als echte politieke partij is vorming en richting geven aan mentali- · teiten, aldus besloot de heer Van Riel zijn inleiding, die ·zeer langdurig werd toegejuichd.

"Streven van categorale organisaties naar erkenning krachtig steunen''

Hierna nam mr. Portheïne het woord.

Spreker merkte op dat aJs men het veel gebruikte woord middengroepen po- litiek-wetenschappelijk wil benaderen, men de nodige moeilijlcheden ontmoet.

In het bijzonder met de definitie. Spre·

ker zou zich willen aansluiten bij die van prof. v.d. Woestijne "oudE> en nieu- we middenstand", de zelfstandige onder- nemers, zij die ·in loondienst zijn als . employés van diverse categorieën en de vrije beroepsbeoefenaars. Spreker was van mening dat wat de aanpalc van de problematiek betreft, oolc ge- dacht moet worden aan de middeninko·

mens van f 10-40.000, waartoe ook bepaal·

de categorieën handarbeiders behoren.

De middengroepen zijn heterogee:n.

Het is goed, dat deze problematiek aan de _orde wordt gesteld, omdat deze er inderdàad is. Objectief, in alle publika·

ties van diverse richtingen wordt dit erlcend, zijn de middengroepen belang- rijk uit een oogpunt van creativiteit, van cultuuroverdracht, er vindt doorstroining plaats uit alle groepen, zij krijgen in de industriële ontwilcke- ling een steeds zwaarder accent. De zelfstandigen onder de middengroepen vormen een stabiliserend element in ons volk dat daarin essentieel is.

Het grote probleem van deze groep is de inkomensnivellering. Wij achten het po'sitief dat la8igbetaalden aanzienlijk in de welvaart zijn gestegen; doch ook de middengroepen, gezien htUl geschetste positie en kosten die ook een prikkel moeten inhouden voor andere groepen, dienen daarin te delen.

De naoorlogse ontwikkeling hield een zeer sterke nivellering in. Na 1951 kwam daarin verbetering o.m. voor ambtenaren door de zgn. Toxopeusron·

de.

Toch kan uit recente puhlikaties wor- den afgeleid dat de nivellering nog steeds doorgaat, zeker ook voor de zelfstandige. En dat ·alleen al aan de bruto-zijde van het inkomen.

Wat de netto-zijde betreft, zijn het de hoge directe belastingen en de progres- sie daarin· die juist de middengroepen zeer zwaar treffen, dat wordt allerwege erkend. De rtaar de directe belastingen scheefgetrokken verhouding directe-indi·

recte belastingen zal gelukkig onder druk van de EEG moeten verbeteren.

De hoge progessic die een aantal wat verouderde theorieën tot basis heeft, b1·engt hier in , inkomenslilassen van f 20.000-30.000 marignale tarieven van 36-47 peL, sterk afwijkend van die in de rest van Europa. Daarbij komt dan nog de zeer onrechtvaardige extra stijging van de belastingdruk . bij deze hoge progressie door de geldontwaarding.

Terugdraaien van deze onrechtva.ar- digheid dient dan ook permanente aan- dacht te hebben. Deze tariefskwestie in de inlcomstenbelasting is zeer belang- rijk, met name voor de zelfstandigen die risico dragen en vraagt uitbreiding van aftrekmogeltikheden voor de oude dag, ook voor de vrije beroepsbeoefe- naren en voor de werkende gehuwde vrouw. Aftrek voor lijfrente dient uiter- aard met waarborgen uitgebreid te worden 'tot andere vorm van besparing.

Wat de zelfstandigen betreft, vroeg spreker in alle opzichten gelijkberechti- ging en erkenning voor dit waardevolle onderdeel van de middengroep. Maatre- geJeu ter bevordering van evenwichtige concurrentieverhoudingen dienen te wor- den bevorderd, rompslomp moet wor- den vermeden. Er zijn nogal eens ten- densen van een aantasting van de micl- dengToepen. Ook oud-staatssecretarii>

Hoefnagels heeft daa .. raan meegewer'ltt door zijn idee tot vereenvoudiging van de I.B.' die f 600 mHjoen kost, belasting- verbeteling voorlopig onmogelijk maakt, laagbetaalden treft door ophef- fing van de belastingvrije voet, en mid- dengroepèn door proportioneel :arief tot f 14.000, daarboven tot f 20.000 l_}lus 5 pct. en boven f 14.000 progressief.

Ook op het punt van de sociale voor-.

zierringen bestaan wel gevaren van aan- tasting van de middengroepen. De niet- compensatie van hoge lasten door veel- vuldige verhoging van de premiegrens treft de middengroepen. Ook een groter beroep op de algemene middelen met betrekking tot de sociale voorzieningen zal in de belastingsfeer weer terug wor- den gevonden. Oolt organisatorisch zijn er nogal wat moeilijkheden.

De categorale organisaties die in de- ze sector vaak voorkmnen, vinden slechts moeizaam erkennin~. De YVD zal alle aandacht voor deze organisa- ties moeten hebben en het strPYr-n naa,r erl:enning krachtig moetPn . steunen.

Ook de coördinatie in die l•ring die ge- wenst is en op gang komt.

Te weinig werken de diverse organisa- torische groeperingen in de middengroe- pen samen, ten onrechte va.ak ook door sociologische verschillen. Organisato- rische sterlde oolc bij deze groep zal voorwaarde zijn voor het holwreren van veel wensen.

Sprelcer heeft in zijn betoog globàal een aantal ptmten aangevoerd. Hij besloot met het woord van prof. v.d.

Woestijne: "De mate waarin een partij aantrel:kingskracht heeft op meer groe- pen middenstanders, is een aanwijzing voor de mate waarin die partij in het volk is veranlterd."

4 - vrijdag 17 maart 1967 VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Congres van VVD

bezon zich op politieke

De ere~voorzitter van de VVD, prof. Oud, aan de bestuurstafel naast voorzitter Van der Pols. Verder ziet men rechts o.a . .de afgetreden hoofdbestuursleden jhr. Quarles van UfjoTd en mevT. mT. E. VedeT Smit.

De jongste jaarlijkse algemene vergadering, die ditmaal op vrij-dag 10 en zaterdag 11 m=rt in het Rijnhotel te Rotterdam werd gehouden toonde weer het vertrouwde beeld van een grote belangstelling van de afgevaardigden uit het gehele land en vaak uitgebreide, maar niettemin enthousiaste discussies over politieke vraag- stukken en onderwerpen van huishoudelijke aard.

Dat het daarbij aan de nodige humor niet ontbrak mag worden gezien als een bewijs voor' de uitstekende stemming, die ook nu weer de jaarlijkse vergadering kenmerkte, die overigens met ernst en toewijding diverse besluiten nam.

De bijeenkomst van vrij-dag werd ge- opend door partijvoorzitter, ir. K. van der Pols, die de talrij,ke aanwezigen als volgt toesprak :

Het is mij wederom een bijzonder groot voorrecht u allen op deze gewone algemene ledenvergadering van onze Volkspartij voor Vrijheid en Democra- tie hartelijk welkom te heten.

Uw grote belangstelling, .die blijkt uit de aanwezigheid van een zo groot aan- tal vertegenwoordigers van afdelingen

gesticht in januari 1965, omvat de volgende onder- nemir.gen:

N.V.

EERSTE NEDERLANDSE AUTO·

RIJWIELFABRIEK N.V.:

Solex bromfietsen - elektrische huishoudelijke toestellen - elektrisch handgereedschap - ventilatoren

INDOLA N.V.:

kosmetica - interieurverzorging N.V. INDUSTRIËLE ONDER- NEMING W. H. BRAS KAMP:

ventilatoren - kappers- . apparatuur - elektrische

huishoudelijke toestellen CHEMISCHE FABRIEK INDOLA COSMETICS N.V.:

chemische produkten VOKAP N.V.:

interieurverzorging N. V. ELEKTROTECHNISCHE MECHANISCHE INDUSTRIE (EMI): elektromotoren - ventila- toren - professionele motoren N.V. PHARMACEUT. CHEMISCHE FABRIEK v/h E. M. BRASKAMP,:

farmaceutische artikèlen INTERHEEM N.V.:

exportmaatschappij N.V. GEBR. VAN NiFTRH<:

kunststoffen Fabrieken in:

Den Haag, Rijswijk, Voorburg, Utrecht, Putte (N.Br.).

en centrales is ool{ thans weer voor ons een bewijs voor uw actief m-edeleven met het doen en laten van de partij.

Uw bestuur voelt zich hierdoor gesteund en gesterkt.

Een bijzonder woord van welkom richt ik tot onze ere-voorzitter, profes-

sor Oud. ·

Het doet ons heel veel genoegen dat hij ook vanavond in ons midden aanwe- zig wil zijn. Met grote erkentelijkheid denken wij aan de steun en raad die wij bij verschillende gelegenheden in de afgelopen maanden van hem moch- ten ontvangen (langdurig ovationeel ap- plaus).

Aangezien de tijd voor de radio-uitzen- ding van deze bijeenkomst beperkt is zou ik de begroeting van een aantal zeer gewaardeerde gasten tot straks willen uitstellen en thans overgaan tot enkele opmerkingen betreffende de organisatie van de partij en het werk van de partij in het organisatorische vlak gedurende de achter ons liggende periode.

Dat is _een periode van grote politieke activiteit geweest, die zijn weerslag vond in het werk van afdelingen, centra- les, partijraad, dagelijks- en hoofd- bestuur, alsook van uw vergadering, die twee maal in bijzondere zitting bij- eenkwam.

Ons beginselprogram ]{wam, na het werk dat daaraan door de redactiecom- missie onder leiding van de heer Geertsema was verricht, tot stand door de instemming van de partijraad in zijn bijeenkomst van 25 juni 1966. Het is reeds gebleken dat dit beginselpro- gram een duidelijke en betrouwbare leidraad voor ons JX>litieke streven vormt.

Aan de verkiezingen voor èe Provinci- :'l]e Staten en voor de Gemeenteraden in maart en juni 1966 is door de partij met hart en ziel gewerl{t. Ten aarizien van de Provinciale .3taten mochten wij een bescheiden, t.a.v. de Gemeenteraden een duidelijlke winst boeken. De verkie- zing van de helft van de leden van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, die in juli daarop volgde, had voor onze partij het l;>ijzonder gelukkige resultaat dat boven. en behalve vernieuwing van het mandaat van de zittende leden, mevrouw Schouwenaar-Franssen, de VVD-fractie kwam versterken. Wij zijn bijzonder verheugd dat mevrouw Schouwenaar thans weer deze belang- rijke plaats in het actieve rx>litieke le- ven inneemt. (applaus).

De kabinetscrisis van 14 oktober en de daarop .. volgende ontbinding van de Tweede Kamer der Staten-Generaal maakten een aanzienlijke versneMing van de proc-edures voor de kandi- daatstelling en de vaststelling van het verkiezingsprogram noodzakelijk. Ik ge- loof dat ik mag vaststellen dat het par- tij-apparaat heeft getoond tegen de daardoor gestelde problemen opgewas- sen te zijn door op korte termijn de nodige beslissingen voor te bereiden .en vast te stellen. Dat dit mogelijJ{ gewee·st is, is te danlwn aan de grOte toewijding en insparu1ing van zeer velen, die wij daarvoor bijzonder erkentelijk moeten zijn.

Ons verkiezingsprogram, samen- ge3teld uit een manifest, een zestal ur-

gentiepunten en een uitvoerige uiteen- zetting· over ane wezenlijke punten van politiek en maatschappelijk beleid, kwam tot stand uit een door d'e heer Toxopeus opgestelde discussie-nota door . de medewerking en de inspraak van zeer velen, te weten de daartoe ingestel- de commissie, de bijdragen van centra- les en afdelingen, alsmede van alle vaste commissies van de partij. Even- eens vond overleg plaats met vertegen- woordigers van de JOVD en de liberale studentenorganisaties. De vaststelling vond plaats in uw vergadering van ⁶ en 7 januari te Rotterdam.

De kandidatenlijst was door uw verga- dering van 10 december na raadpleging van de Verkiezingsraad op 12 november vastgesteld.

Met deze kandidatenlijst en dit verkie- zingsprogram ZIJD WIJ een verkie- zingsc3Jlllpagne ingegaan die voor onze Nederlandse verhoud-ingen bijLZ<mder fel en actief is gevoerd. Ook wij hebben ons hierbij niet onbetuigd gelaten en tk weet uit uw aller naam te spreken wan- neer ik hulde breng aan allen die zich zo actief geweerd hebben. Ten eerste de kandidaten die onvermoeibaar ten strijde getrokken 'zijn, van wie de aan- voerder, de heer Toxopeus, een bijna onmenselijke last op zich heeft geno- . men. Dan de afdelingen en centrales

die een ongewoon groot aantal bijeen- komsten organiseerden, waarvan vele op.

gezet als confrontatie en direct dispuut met andere partijen, en ten slotte het bureau en de propagandisten, die altijd weer klaar stonden om het materfaal te verschaffen en de regelingen te tref- fen.

Duidelijk was ook deze keer weer dat wij wat de moderne communicatiemid- delen betreft in het nadeel zijn ten op- zichte van andere partijen die naast ge- , rantsoeneerde zendtijd nog over andere

middelen bese<hikken om hun mening bij kijlkers ·en luisteraars te doen binnen- druppelen.'

Dames en heren, u kent het resultaat.

Wij zijn de nieuwe Tweede Kamer· bin-

nengetreden met 17 vertegenwoordigers tegenover 16 in de vm'ige. Ons past een woord van oprecbte d'ank aan degenen uit de vorige Tweede Kamer, die i1iet meer zijn teruggekeerd. Het zijn mejuf- frouw Ten Broec1ke Hoekstra, mevrouw Stoffels-van Haaften en de heren Cor- ver, Couzy, Kamroeraad en Visser.

Voor het vele goede werk dat zij in de afgelopen jaren voor ons gedaan hebben is de gehele partij hen bijzonder erken-

telij~i (applaus).

Wij wensen de herkozen en nieuw ge- kozen Kamerleden van harte geluk met hun verkiezing en wensen hen sterkte en wijsheid toe bij de uitvoering van hun moeilijke taak, waarbij wij hun de ver- zekering geven dat de partij steeds achter hen zal staan (applaus).

COMMISSIE

KIEZER-GEKOZENE

Dames en heren, dit was dan het resultaat van de Kamerverkiezing.

Over de resültaten zijn wij tevreden, maar niet voldaan. Wij vinden dat onze inspanning tegen de achtergrond van ons program en onze kandidatenlijst een grotere vooruitgang had verdiend.

In onze jongste vergadering hebb~n wij afgesproken een commissie in te sî"éllen voor het onderzoek naar het probleem van de verhouding lüezer-gekozene. Ik kan u tot mijn vreugde mededelen, dat het hoofdbestuur in· zijn vorige vergade- ring deze commissie heeft ingesteld en dat zij onder leiding van haar voorzit- ter, de heer Geertsema, spoedig haar werkzaamheden zal aanvangen. Zij is samengesteld als volgt:

A. W. Abspoel te 's-Gravenhage; A. J.

B. ·Hubert te Rotterdam; mej. mr. A.

Kappeyne van de Coppello te Leiden;

mr. F. Korthals Altes te Rotterdam; ir.

E. Nordlohne te s-Gravenhage; mr. dr.

W. K. J. J. van Ommen Kloeke te 's-Gravenhage; drs. G. H. · Scholten te

Vervolg op pa.g_ 5

Overzicht van äc za.al tij,dcns het congres