De crisis in de

Zaterdag 10 Februari 1951 ·Ho. 147

VRIJHEID IN DEMOCRATIE

De crisis in de

legerleiding

(pag. 6)

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR V R IJ HE I D E N D E M 0 C R A T IE

EUVELE· VOORLit'BTING

D ^c Franse zegswijze "wie zich kwaad maakt heeft ongelijk" vindt op wel zeer treffende wijze bevestiging in de "voorlichting" die de rode pers haar lezers inzake de Kabinetscrisis geeft.

voornamelijk dan omtrent de oorzaken die tot het ontstaan dezer crisis hebben geleid.

Dat alle verbolgenheid zich daarbij keert tegen de heer Oud, die door zijn motie het Kabinet ten val bracht, spreekt vanzelf, al ware ook bierovet·

nog wel iets méér te zeggen dan van socialistische zijde hieromtrent gezegd is. Immers we hebben hier te doen met een novum in onze parlemenmire geschiedenis, waardoor elk beroep op onze geschre·

ven en ongeschreven constitutionele usanties faalt.

Het novum namelijk, dat een Kabinet in het stel·

len ener niet-aangenomen motie (die de strl!kking ener motie van afkeuring had) àanleiding tot aftreden vond.

Is het - ook met het oog op de toekomstige ont·

wikkeling onzer parlementaire democratie - nood- zakdiJk dit in deze dagen nadrukkelijk op de vóor•

grond te plaatsen, wij hebben niet de minste be·

hoefte, de heer Oud en zijn fractiegenoten te ont·

lasten van de verantwoordelijkheid, die zij voor het ontstaan der crisis dragen. Wij niet. Maar ook niet zij. Onze fractie en haar leider waren zich ten volle bewust van de gevolgen, welke het stel:

len bunner motie zou hebben. En zij hebben niet de minste geneigdheid zich aan deze verantwoor- delijkheid te onttrekken. Zij zijn ten volle over·

tuigd, in 's lands belang een goed werk te hebben gedaan door de gevolgen van de indiening hunner motie te aanvaarden, ook al komen die in eerste instantie voor rekening van het afgetreden Kabi-

net.

• • •

M

de dag wel zo duidelijk zich van de consequenties zijner motie bewust getoond - en bereid die te aanvaarden - , dàt het onnodig mocht heten daar nog bij stil te staan, ware het niet, dat de rode pers maar lustig voort blijft gaan, hem voor te stellen als een imbeciel, wien men zijn gemis aan verantwoordelijkheidsbesef ternauwernood kan verwijten, al verwijt zij het hem geducht en in bewoordingen, die men niet meer parlem!'lnmir kan noemen.

Het Parool en Vrij Nederland betwisten elkaar in dit opzicht de erepalm, die wij gaarne beiden gunnen. Deze week was het de "Onparlementaire medewerker" (nomen- est omen!) van laatstge- noemd blad die de kroon spande.

Om onze lezers een denkbeeld te geven van de betoogtrant van deze scribent moeten wij althans de aanhef van zijn artikel citeren. Het luidt z6:

6

,.Als een straatjongen in een balorige bui een ,.kinderhoofdje" door het raam van een etalage werpt, mag men aannemen dat hij niet be- paald, àlvorens te gooien, overwogen heeft, hoe er op het snelst een nieuwe ruit zou kunnen worden ingezet.

Indien echter een volwassen en ervaren man, in he~ bezit van al zijn positieven, een sloper

bestelt om een huis af te breken mag, ja moet men aannemen, dat hij precies in zijn hoofd heeft, waarom hij de slopers erbij heeft ge- haàld, waarvóór hij de afbraak deed geschie·

den en wannéér hij de grond zijn nieuwe be- stemming zou kunnen geven. Volwassen men- sen met ervaring beginnen zulke ingrijpende afbrekende werkzaamheden niet zonder. een positief doel tot opbouw duidelijk voor ogen te hebben".

n e lezer- niet van ons blad ~11 misschien zelfs niet alle lezers van Vrij Nederland - zal reeds uit deze. aanhef zijn conclusie gemaakt heb·

ben: de heer Oud heeft dat alles niet in zijn hoofd gehad, hij is niet in het bezit van al zijn positie- ven, hij is aan die veronderstelde straatjongen ge- lijk. _Wat Mr. Oud in de Kamer werkelijk heeft gezegd, blijft de Vrij Nederland-lezer onthouden!

~ ·çm te "bewijze11,", datde heer Oud-"mecr de mefitaliteit van de ruitentikker'' moet hebben, be- roept de "onparlementaire medewerker" van Vrij Nederland zich dan ook niet op hetgeen onze frac- tieleider zeide, doch insinueert hij, dat de heer Oud een opdracht (tot Kabinetsformatie) reeds bij voorbaat heeft weggewuifd, naar de "onparlemen- taire" het zelf zegt "in deze stijl". En dan volgen een paar zinnetjes, culminerend in "Maar nu kun- nen ze toch waarachtig van mij niet verwachten, dat ik die hele ruit ga betalen?"

Zo schrijft men, heel onparlementair, parlemen- taire geschiedenis in een land, dat voor cultureel wil worden aangezien en.,zich richt tot lezers van enig intellect! En daar voegt men dan nog aan toe, dat een zinnig mens daar alleen de conclusie uit kan trekken, dat - misschien! - de heer Oud en de zijnen de wereld een rad voor ogen trachten te draaien. Alsof zij daaraan ook maar de minste be- hoefte hadden!

* * *

D e veroorzaker van een crisis behoort, aldus de

"onparlementaire medewerker", naar aloud gebruik in vrijwel alle parlementaire democra- tiei!n de eerste te zijn, die belast wordt met de opdracht een nieuw Kabinet te vormen. "Want - voegt de man eraan toe - men mag niet aanne- men, dat iemand die een crisis veroorzaakt, welke het land van zijn regering berooft, niet·(sic!) alleen maar naar instinctieve ingevingen handelt, daar- voor rust op volksvertegenwoordigers, die niet in de communistische afbraakhoek zitten een te zwa- re verantwoordelijkheid voor het welzijn van het land". Van raddraaien gesproken!

Bad H.M. de Konirtgin de heer Oud nu met een opdracht tot Kabinetsformatie belast en bleek de .,crisisverwekker" zich te hebben verrekend (door·

dat hij niet slaagde!) dan zou hij in een volgend stadium wel een toontje lager zingen. Zo schrijft de onparlenientairè medewerker. Hij vergeet, dat, wat hij de heer Oud ook verwijten moge, het zeker niet dit is, dàt hem (Oud) zodanige opdracht niet is verstrekt. Het is voor de onparlementaire me-

dewerker wel heel erg spijtig, dat de "crisisverwek- ker" nu niet genoopt is, een toontje lager te zingen, doch daar moet hij niet de heer Oud boos op aan- zien, doch hen die H.M. ten deze adviseerden .en

daaronder zullen ook wel van zijn rode \TÎ<.'ndi·n

geweest zijn.

... ... ^~::

B oos als de rode heren· nu eenmaal zijn - et>

dat is naar het Franse spreekwoord een teken van ongelijk! - argumenteert de onparlementaire medewerker bij voortduring in strijd met all<' logica.

Wij hebben allerminst reden om boos te zijn·

reeds thans blijkt bij de dag duidelijker, dat de crisis een noodzakelijke crisis was. Zelfs k H. Vos - vocaal in de P.v.d.A. - erkende dit. En d€

moeizame onderhandelingen, die de hen•n Drees en Van Schalk moeten voeren om tot een program- kabinet te komen, bewijzen het steeds meer.

Wij lachen daarom veeleer wanneer wc lezen hoe- de man van Vrij Neder~d dan vu-de1· nog insinueert, dat de Partijraad (van de V.V.D.1 angst- yallig wordt ontweken. Wij hebben in onze partij nu. eenmaal·andere opvattingen van de democra·

tie dan 4e rode heren, die hun partijraad telkem nodig hebben om door zwaarwichtige verklarin- gen in de ene of de andere richting pressie uit tç oefenen. En onze partijraad is zelf mans genoc)!

zich te doen horen wanneer hij dit nodig acht, wat, dit kunnen wij de onparlementaire medewer·

ker wel verzekeren, in dit geval zeker niet zo is

Het koddigst is echter, dat de man zelis op dit punt allerminst zeker is van zijn zaak. Hij beweert, dat men van de zijde van de V.V.D. de laatste dagen zich herhaaldelijk de grootste moeite heeft gegeven om geruchten de kop in te drukken, die op een ernstig conflict tussen Stikker en Oud wezen. Ja, die geruchten en wie ze verspreiden!

Maar terwijl hij dan beweert, dat het vergeefse moeite geweest is, die geruchten de kop in te druk·

ken, moet hij er onmiddellijk op laten volgen:

"niettemin zou het voorlopig onvoorzichtig zijn tf speculeren op een definitieve breuk tussen mr.

Stikker en zijn partij, want. . . . mr. Stikker heeft zich in de anderhalve dag dat hij zich met zijn opdracht bezig hield (U proeft het wel: die libera- len - zelfs mr. Stikker - doen alles met een Franse slag!) zozeer moeite gegeven om met een program - van zeer liberale aard! ('t moest niet mogen maggen) - weer vaste liberale grond ondet de voeten te krijgen, dat die verwachting (van een breuk!) ongegrond bleek.

Arme, onparlementaire medewerker!

Wij zwijgen nu maar over hetgeen hij verder nog beweert over de winst die de liberalen uit de door hen zo lichtvaardig en onverantwoordelijk veroorzaakte crisis denken te halen. Zelfs stem·

men winst!

Zou onze rode vriend in het diepst van zijn hart overtuigd zijn, dat ons volk in brede lagen dezE noodzakelijke crisis en de verantwoorddelijkheid welke de V.V.D.-fractie daarvoor met gerust ge·

weten draagt, heel wat zuiverder beoordeelt dan de rode heren in hun voorgewende verontwaardi- ging over Mr. Ouds volkomen logisch en conse•

quent parlementair-democratisch beleid?

De waarheid is op mars en niets zal haar tegen•

houden.

Zelfs geen kolommen lange euvele rode voor•

lichting. G. A. DE RIDDER.

VBUHEID EN DEMOCRA'IJE.

Zevea.ti·g~ procent van alle beclriits.-

leiders komen van het plattelaadP

Stad en land, hand tn hand naar een krachtig

(U)

De betekenis van het platteland komt misschien nergens duidelijker naar voren dan in de gegevens omtrent het percentage geestelijke leiders, dat het levert. Dè opmerking, dat de meesten hunner afkomstig zijn van het platteland is stellig juist; al dient erkend te worden, dat Jret uiterst lastig is deze bewering te bewijzen. Voor zover ons bekend beschikken we in Nederland niet over gedetailleerde cijfers op dit terrein.

moeilijkheden in de jonge. jaren de mens krachtiger maken voor··zijn·.taak op latere leeftijd? Men voelt wel, dat over dit' alles nog heel wat .te zeggen valt en we. stellig niet kunnen vol- staan met een enkele veronderstel- ling. Er is in 1949 bij de uitgeverij Leopold te Den Haag een zeer merk·

waardig boek verschenen, n.l. Geopsy- che, van Prof. dr. W. Hellpach, dat uitvoerig•d:&::invloedeuwm wec!rer, ,kil~

maat, bodem en llindschap op het zieleleven van de mens. behandelt. en alZo naast de werkem over erfelijlt ...

heid en sociaal-psychologische-: invloe- den, de invloed van dè aard& OR dè mens onder de loupe: neemt. Een' ge.

heel nieuw aspect voor ons land al·

thans. Tot nu toe werd aan deze din·

gen in bijv. de paedagogische boeken voor onderwijzers en opvoeders weinig of geen amdàehi;• ~schonken; .En .reeds doemt aan de horizon een nieuw. ter- rein, nl. dat der tekto-psyebisehe in·

vloeden, die uitgaan van de· dOOr· dè techniek· geschapetl levensifêer.:· op·.

aarde!·

In het boek van Grimm: ,.Der Kamp{: des Baue"rtums mit der Grosz~

stad(' kan men de interessante statistiek van Prof. Giese vinden, welke betrekking heeft op 10.000 levende tijdgenoten en aantoont, dat de meeste cultuurdragers van h'et platteland· komen.

Deze cijfers dateren van voor: 1930. In hoeverre zij gf!lden voor de situatie in ons land-. kan· moeilijk beoordeeld worden. Dr·. van Hinte had sterk de indruk, dat bok in Nederland en Engeland het zelfde feit zich voordoet. (Stad en Land, Wereldbibliotheek 1943}.

We nemen uit tistiek over:

zijn werkje de sta-een tiental' ons bekende figw-en, een Afkomstig uit:

Beroep:

Schilders Beeldhouwers Architecten Toonkunstenaars Letterkundigen Theologen Rechtsgeleerden Philosofen Taalkundigen Paedagogen Historici Mathematici Economisten Medici Cosmologcn·

Chemici Physici Mineralogen loölogen

21.6*) 43.6 25.2.. 31.9 14.5 51;3 22.1 44.4:

22.1 42.4 5.5 26.3 9.9 45.3.

15.0 30.7 12.4 42.6

• 5.3 22.1 10.6 46.9 10.4 54,2 16.3 42.1 14.3 40.6 14.'3 40.9 14.0 50.9 12.0 47.4 13.2 47.9 Botanici

Aardrijkskundigen Landbouwkundigen Constructeurs

9.9 53.8 13.8 40.4 14.1 45.6 6.2 18.8 18.9 39.0 [Jzer- en Hoogoven-

leiders Bestuursambt.

Politici Militairen Bedrijfsleiders Kooplieden Kooplieden Industriëlen Journalisten en

schrijvers Organisatoren Gemengd

10.0 60.0 6.9 44.6 10.9· 39.7 6.6 47.4 2.9 27.9 6.9 58.3 6.9 58.3 6.7 51.1 16.3 42.0 12.4 46.0 21.0 36.8

34.8 42.8 34.2 33.3 35.5 68.2 44:7 54.2.

44.9 72.5 42.5 35:4 41.4 45.1 44.7 35.1 40.6 38.8 36.3 45.7 40.3 75.0 42.1 30.0 48.4 49.4 45.9 69.1 34.7 34.7 42.2 41.2 41.6 42.1 Totalen 422,2 1402.9 1472.7

•) Alles in %

We zien hieruit, dat verhoudings- gewijze inderdaad de meeste geestelijke leiders in schier elke be- drijfstak of beroep afkomstig zijn van het platteland en de kleine steden.

Dat van de landbouwkundigen 75%

afkomstig is van 't platteland, zal wel- licht niemand verwonderen, dat 62.2%

der theologen er eveneens vandaan komt, wekt ook geen verbazing, als men nagaat, dat het plattelandsleven nu eenmaal neigt naar het beschou- wende, de mens voortdurend stelt te- genover de wonderen der Schepping en er meer dan in de steden getheo- logiseerd wordt. Meer -verwondering wekt het feit, dat ongeveer 70% der.

bedrijfsleiders van het land afkomstig is.

Trouwens; als we het rijtje langs gaan, staan we over meer getallen.

verbaasd!

Een vergelijking . van de totalen leert, dat van de kleine steden en het platteland tezamen '7ïe zoveel geeste- lijke leiders afkomstig zijn als uit de grote steden.

We merkten hierboven reeds op,. dat deze getallen geen betrekking heb'Flen op dë situatie ·in ons land: De moge•

lijkbeid van een afwijking is niet bui·

· tengesloten, al. bleek ons. dat een ;Ver•

gellj!ting, op zeer. kleine schaal nl. van

dichte benadering van bovenstaande cijfers gaf.

Indien dan ook inderdaad de sta- tistiek van Prof. Giese in· grote· trek•

ken gelden mocht vo.or de: situatie in, ons land, zouden daaruit allerlei. con- clusies getrokken kunnen worden. Al- lereel"Stl al deze, dat· hä platteland voor. de samenlèving van enorme· bè- tekenis is. Mogelijk~ zal· men oproer ..

ken, dat daarvoot geen statistiek no- dig is; dat we· zonder deze we1 weten, welke· betekenis het platteland heeft ten aanzien van de gehele samenle- ving. Zeker, maar wie zo de getallen voor zich ziet; beseft eerst recht, dat·

er bijzondere factoren •een rol moesten gpelen. bij de opleiding en vorming van hen; die het. bracJ:lten tot voor- aanstaande functies in het 'maatschap- pelijk leven. De steden, en vooral de·

grote, bieden d'è studerenden alle ge- makken:· bibliotheken, lezingavonden, musea1.enz. Het platteland en de klei•~

nesteden zijn' vanveel in dit opzicht verstoken. De jeugd· moet er niet zel•

den dagelijks vele kilometers afleggen om voortgezet onderwijs te volgen, ter-

wijl: het . lager onderwijs niet zelden;

gegeven wordt in de dikwijls misken- de "kleine schooltjes".

w e zullen hier niet ingaan op al deze minder gunstige omstandig•

heden, die blijkbaar niet· eens zo, on•

gunstig zijn als men de bereikte resul~

taten overziet en beschouwt. Of zou het' dan· toch nog zo zijn, dat juist de

Inderdaad: zo~ heel gemakkelijk is het niet na te g~an welke invloeden de modifièeerbare erfelijke aanièg van de mens· kan· ondergaan.

H et komt ons voor, dat deze-invl~e­

den niet onderschat mOllen' W'Or•

den en wij, voor zover dan bel:as.t. met de opvoeding en opleiding der hmgd of , met de· organisatie van het maat~

schappelijk: bestel, aan dit alles-niet' voorbij mogen gaan. Emigratie wordt krachtig bevordèrd · en lijkt. naodza.

kelijk in verband met' de overbevol- king, maar-· we· herhalen onze opmer- king, gemaakte in, het~ vorige artikel:

dreigt niet .het .gevaar, dat een- te ·ster.- ke ontvolkitig. van het platteland. op dè· duur· zal¹lèiden• tottverarming van.

onze volltskracht? Men plaatse deze vraag maar· eens· tegen· de achtergrond van wat bovenstaande statistiek• lèertl Een derde aspect· vraagt onze aan- dacht

In het buitenland zijn reeds. enkele jaren geleden stemmen op gegaan; de steden te beperken .tot .een inwonertal•

van 20 à 30.000. Het is ons niet.:bekElll'tl>

of men daarbij gedacht heeft aan de betekenis daarvan ten opzichte van de vorming . van het opgroeiende ge-.

slacht, maar tegen, de achtergrond van bovenstaande gegevens lijltt _ de

houdt zich aan· de regelS van het· spel: het: oude ka- binet. is. dood.. . • leve het nieuwe kabinet!

Deze burger. schaart zich in de· massa der naamlo- zen: de heren in: Den Hàag_

. hebben zijn volmacht ge-

kregen de opperheren i.n Den Haag aan te wijzen. Hij.

vertrouwt op de heren in Den Haag. Zij hebben het beste voor met het land. Zij weten het best de mogelijkheden van de onmogelijkheden te. onderscheiden; de beoefening van de kunst-vari-het-mogelijke is huw toevertrouwd. Het oude. kabine.t is doof], ...• · leve het nieuwE, kabinet ....

leve atle goede burgers·~ . . leve hun v.reugde. . . . leve hun zorg .... leve hun schone overhemd .... leve hun bioscoopje. . . . hun cigaretje. . . . hun kinderen mogen het ver brengen.... en hun Zondagse pak ni;oge nog jaren meegaan, een nieuw is zo duur. . . . .

Deze. burger vraagt alleen maar dat hij.·· zij1~. broodje- met-rookvlees zal mogen kunnen bekostigen tot. de laatste zijner dagen. Dat hij niet al te dikwijls verkouden moge zijn. Dat zijn. Zondagse pak niet zo gauw zal: gaan glim- men. Dat eens in de week een. bieskoopje hem; .ondanks- de ongunst der tijden, vergund zal blij.ven. Dat: hij met Harè Majesteit Zijn Burgeres zo nu en dan door de zon langs de zee mag wandelen en dat hij alt~jd op· de eerste waarschuwing ad f. 0.25 · zijn bijdrage aan· de· fiscus zal

mog~;?n kunnen storten. Als dan de bam niet barst en de rapporten van Wim en Mie8 het ouderhart. tot. gematigde genoegdoening strekken en Ajax mag ·overwinmm Zondag en alle Zondagen na · de2:e. . . . weL . . . dttn: moat ge . de.

genoegelijkheid eens zien glimmen op de appeiwangetjes van deze burger en de tevredenheid haar lij.no. zien trek- ken in de omtrek van zijn brave buik.

Alles wat wàs moge blijven en alles wat· is moge zijn zoals het was en alles wat zal zijn moge gelijken' op all.e&

wat geweest is, Deze burger heeft naast zijn dressoir een huisaltaar gezet voor de Status Quo Ante. en, de hoge heren in Den Haag mogen daarvan doordrongen zijn.·

Als de Zondagse koffie maar geuren blijft naast het trommeltje Mttriaatjes in de oer-gezellige• huiskamer-pal-

op-'t ... Zuiden van DEZE• BURGER<

10 FEBRUABI 1961- PAG 2

ogvatting. inderdaad van" vérstrekken- dlr' betek:enis: Ons land staat voor het probleem. dèr indUstrialisatie en

alom wordt. verkondi&d, dat er ge- brek is . aan gesohoolde- werkkrachten en leidinggevende figuren. Welnu: zou mogelijk dè opeenhoping,van mensen·

massa's in het Westen mede oorzaak zijn van dit tekort? Nemen we als voorbeeld· de gegevens :betreffende de constructeurs, bèdrij:fslèiders en in·

dustriëlen. De totalen l:iier van zijn respectievelijk voor de grote, de. klei·

ne stad en het plattelànd' 28~5; 118'.en 153.4!

.. * *

V

Hoe zouden. deze cijfers zijn als in de kleine steden en op het platteland de mogelijkheden voor studie en on- derzoek. eens even gunstig waren als in de grote steden? Een ietwat onmo- gelijke veronderstelling, omdat wel•

licht nimmer een dergelijke toestand bereikbaar is. En misschien zou de situatie er niet gunstiger op worden als. zij bereikbaar wás. Doch wat er van zij, liet plàttelánd ·biedt' een gToot reservoir uitstekende · werkkrachten voor elk bedrijf en elk: 'beroep. Vè!P betering van het. onderwijs. (in ~

ste zin) in de kleine: stedèn 'en op· het p1t1tieland . zal· de kosten · rendabeLma.- ken en stad en land ten g9ede komen.

v.M.

Mevrouw Wynaendt'ir Francken;.Dyseri.nck

wenl75jàar

OP 7 Februari 1951. vierde.

Mevr. Wynaende.s, Fran ..

eken haar 75e verja.ardag.

EtJenals op haar 70ste ver- bleef' zij die dag in het bui'- tenland en onttrok- zich aan de hulde en dank, die zij in•

zo ruime mate heeft· veT•

di end.

Als· voorvechtster van vrou- wenrechten. en speciaal als.

onvermoeid. strijdster voor 't.

vrouwenkiesrecht was zij ons allen ten voorbeeld.

Door haar bemoedigd en voorgelicht kwamen talloze~

jonge vrouwen tot. actieve be~

langstelling in 't openbare leven.

Een voorbeeldig liberale was zij· ook. In de Eéonomiscne·

bond, de, Vrijheidsbond en·

de Liberale Staatspartij deed zij veel en goed werk en had zij grote .. invloed.

Wij herinneren ons haa1· 't

r best als hoofdbestuurslid van de Liberale· VrouwengroeP'>

ku11dig, slagvaardig en en- thousiast, een organisatie die reeds was ontstaan· voor de Vrijheidsbond zelf. tot stand kwam.

De laatste jaTen neemt zij geen act-ief deel meer aan de politiek, maar zij blijft ons poLitiek geweten, ons kapitte- lende (en terecht) als wij iets vergeten, maar naar wij ze~

ker menen te weten toch met

• instemming aanschouwend 't

steeds groeiend aantal vrou- wen op onze candidatenlijsten en in de vertegenwoordigen- de lichamen onze beginselen verdedigend.

Wij wensen' haa1· het aller- beste bij deze mijlpaal!

E. Sch. C.

00.00000000000~

AFDELINGSSECRETARISSEN:

Onze administratie is .gaarne bereid met U te spreken over de mogelijk·

beid van uitbreiding van onze lezers- kring.

l VAM ··wEEK-TOT

Schuld en rente

G olijk men in de dagbladen :heeft ;kunnen lezen, heeft de Nederlandse Staat aan hét voornemen gevolg gegevenitot:tle uitgifte ·Yan-z.g.

belastln3'certifieaten tot een bedrag van 200 mil- Hoen gulden. Deze certificaten garanderen een rente van 2%, % en zij kunnen worden gebezigd cm van 1 Januari 1952. af, de inkomsten-, .vermo- gens- en vennootschapsbelasting te ·betalen. iM1!!n moet zeggen, dat een-en:ander waarlijk geen.slecht idee ·van onze minister van Financiën is. -Immers, de weinig rooskleurige :positie waarin de Schatkist op het ogenblik verkeert, maakt het noodzakelijk op korte termijn middelen te beramen om geld in het ln'tje te krijgen. M.a.w. is de toestand aldus, dat de minister :vele .vorderingen .heeft ,waaru'ier

~thans nog niet.kan.disponeren.

Teneinde dit .nu wel te kunnen dt>en, heéft .hij naar een vorm van lening . gezocht tegen .een .be- paald rentetype, opdat de nodige ,gélden .reeds thans naar de ·s<!hatkist zullen toevloeien. De po- sitie van de Schatkist .is dus dermate .krap, dat zij - inplaats van rente van haar schuldenaren te eisen - bereid is rente te vergoeden. Al met al, een.merkwaardige situatie, waarvoor wij overigens wel·begrip kunnen hèbben. Het•is--eehter een¹ogróte vraag of men hiennede .-bet bedrijfsleven •een dienst bewijst. 'Immers, •het inschrijven ''OP de 'le- ning houdt in, dat men geld aan zijn liquide mid- delen moet onfuekken. :Een • ieder· die· geen ·.VJ'eem- deling is op hèt ·terrein -van het ·zakenleven, aàl weten, dat juist de positie• tier liquide middelen op het. u genblik in ;zeer vele: bedrijven Uiterst •préx:air is. Op grond hiervan:kunnen.'ltieh-twee·omstantiig- beden voordoen. ·of, ··de lening slaagt niét, M, ·zo ziJ wel slaagt, :zal zij oorzaàk ~'Zijn, dat de po$itie der 'liquide middelen van cvele. bedrijven '·kan ·war- den aangetast, •met -alle .gecompliceerde gevolgen van dien. Op grond van <hét bovenstaande ·bétwij- felen wij dan .ook, àf :.deze lening. ·een· sucees mO'ét worden genoemd. Voo:tts ·betreuren wij ·:het, :dát, voorzover de kleine ,zakenman in .de :gelegenlleld zou zijn mee •te doen, er :geen •kleinere coupures zijn dan ! 1.000-. De kleine man :is NOOl' tie m-

veelste maal blijkbaar weer vel!Waarloosd, cf al·

thans onderschat. Wij zijn overigens zeer benieuwd in hoeverre dit nieuwe experiment al dan niet geslaagd kan worden genoemd.

Zondaar-s

·.Door de politie ·de .bevoegdheid te geven ·bij kleine verkeersovertredingen direet • boetes aan de overtreders op te leggen, zal de toenemen- de onveiligheid op de weg wellicht met :succes worden bestreden. Aldus luidt het betoog van ·de medisch-psychologische en juridisch-economische verkcerstechnische colleges in •een ·11dres ·aan de ministers van Verkeer, Binnenlandse Zaken en Justitie. Genoemde adressanten zijn de mening toe- gedaan, dat het grote aantal processen-ve•baal

<ioor de parketten niet meer behoorlijk kan wor- den verwerkt-en dat de.kantongerechten zijn over·

belast. Een groot deel .van deze overbelasting, .al- dus adressanten, namelijk· de z.g. · bagatelzalfeJ1, die voor afdoeniQ.g met ,\betaalde ·waarschuwingen"

vatbaar zijn, .zal dt>or ·het voorgestelde ·l!ysteem vervallen. Van deze ;methode ·verwachten adres- santen bovendien een goede psychologische wer- kmg, die aan .·de >VerkeersdisclPline 1ten goede komt. De opvoedende waarde .van een .·bestraffing achten zij nu eenmaal _groter wanneer zij. spoediger op ·het dellet volgt. •Wjj -.kunnen daze,su,ggestie met syJllpathie begroeten. Meermalen hebben wij er op gewezen, dat het in ·Ons moderne verkeet gaat om bescherming van mensenlevens en elk voorstel, ~t

er 1oe leidt, de veiligheid van de mens op de W8l te .bevorderen, :wllen ,w.ij .blijven steunen. Het ge- noemde voorstel is.in elk,geval.de.moelte ~an:het

overwegen waard.

VDssiaartSe logica

I n verband met de kabinetscrisis polemiseerde

"Het Vrije Volk" met Pieter 't Hoen, die in

"Het Parool" het voor de "oppositie" in het Par- tijbestuur van de P.v.d.A. opneemt.

Dit is voor Ir. ·:H. Vos aanlelding .geweest 21éh in

,;a:~.V." in deze pólentiek te mengen.

Hierover wtllen we hét niét bebben, eehter ·wel over een uitlating die ·tr. ·v. In verband met ·-een en ander te pas brengt.

Ir. Vos zegt ^o~m.:

Wij kunnen het er over eens zijn, dat de heer Oud . op lièhtvaardige ,gronden een kabinetscrisis uitgêlokt heeft - en dat 'hU daarvoor een welverdiende patlementai're U:f•

nraffing heeft ondergaan. Dach daann.ee verliest deze crisis niets van het kcmtkter van noodzakelijke crisis, dat zij heeft. ·De

~ele moeilijkheden (Sassen, Beel, Sehokking, Stikker) waren het kabinet boven het hoofd gegroeid. Het onjuiste van de oorspronkelijk gekozen basis bleek meer en meer. En voor het verder te voeren Indonesisch beleid had het "nooit" van Van Maarseveen., door Drees

:;gedekt, in de zaak van Nieuw-Guinea elk

·verder VTUChtbaar proeederen geblokkeerd.

Met het oog op de verhouding tot Indo- .

"11.e&ië is thet daarom te hopen, dat ondanks

·èie ;zeker :zeer grote nieuwe moeilijkheden, ,:aan een andere oplossing verbonden, toch

"niet de 'weg wordt gegaan, van wat ik zou willen noemen een "lichtvaardige oplossing"

van deze noodzakelijke crisis, bestaande in het terugkeren van het oude kabinet ... . met d~ oude moeilijkheden.

Wij stellen alzo vast:

:De heer Oud heeft volgens Ir. Vos een welver- diende afstraffing ondergaan. En waarom? Wel, omdat de heer Oud een Kabinetscrisis heeft ver- oorzaakt, die "H.V.V." en Ir. Vos een .,lichtvaar•

c:ltBè'' 1ge1teve'te noemen, terwijl ,Jr. ;vos 'het een ,;noodzakelijke" noemt.

~rder IJlijkt Ir. Vos verheugd te zijl}, dat de ,crisis, ,waa11v.oor de :heer Oud ,de ."welverdiende . ai'Btraffing" :kreeg. <re':o>ncn is en hoo..,t d"lt "1s1e-

bliéft ·de regering niet in zijn oude samensteJUng zal tel')lgkomen, want dat zou . een lichtvaardige oplossing wezen.

Of de afstraffing ook "welverdiend" .was.

De gronden· voor hét opzeggen van • het vertrou- wen in een Kabinet staan dus alleen ter beoor- deling van Ir. 'Vos c.s.

'Wélk een ·logica!

Eigen 'moraal

'.nnder bovenStaande titel verscheen in hét ''~J'nummer van 6 Januari van dit'blad een ar- tikel over de persrnanieren van ,.Het Vrije Volk".

Hieruit bleèk, dat niettegenstaande de bewering van dit . blad, dat het haar lezers de kennisname van· belangrijke· berichten niet onthoudt, in tegen- . stéllil}g van andere krantPn. ^~it wc>l <tó"ö"-•

'Hieraan moestén we denken toen·we·in ,l{.V.V."

van "27 Januari het ,gemeenteraa<isvers]4g inzaite de kwestie 'Patil van :Kempen lazen.

Er werli van deze zaak een redeliik groot ver·

slag gegeven, oók van hetgeen de niet~democrati•

sche socialisten zeiden. Wié er echter zeer slecht afkwam was het V.V.D.-raadslid.:Mr. BoekeL Van hem wordt alleen gezegd, dat hij zich tegen de ,;motie-Sajet" uitsprak.

Nu kunnen ·we best begrijpen, waarom aan de ileze:rs van ,;H.N"N." ede woorden vàn Mr. ::aoekèl

onthouden .werden.

1Hij :heeftm.l. gezegd, dat toen .in 'November 1949 ,Paul .van 'Kempen een jeugdconcert voor de cV,A;R.A. gedirigeerd had, "Het Vrije Vólk", bij de :beoordeling van 'deze uitvoering, de wens uitte, dergelijke cultuurdemonstraties geregeld te orga-

·niseren.

Ja,.het is niet prettig publiekelijk voor je lezers -in je hemd te verschijnen en daarom kunnen we zoals reeds gezegd, er in komen· aat ,;H.V;V." der- gelijke uitspraken voor zijn lezers verdonkere·

maand, maar- bepaald kloppen met ·het hoog op-- geven omtrent de eigen moraal doet hét nièt.

fl ^{et is} in ons land steeds een goede _ge- woonte .geweest de radio ·niet voor .pro-

;~anda-doeleinden - in welke vorm ook - :beschikbaar te .stellen. Dit heeft er ook toe ,ge- :leid, dat -men steeds tracht de 'politiek .zoveel

moge\ök uit , de -aether te hou'den. Natuur.ijk . is het ondoenlijk om ,commentaar te geven op ,ge- beurtenissen in binnen· en buitenland, .zonder dat de persoonlijke opvattingen van de commen- '.'tátor lblei'bij naar "VVren komen, doch de . meeáte

om~pverenigiJlgen trachten 'hierbij critièk op antiersliellkenlien zoveel mogelijk te vermijden.

:Macltt 'b!f sommige uitzendingen, .bijvoorbeeld

·op religieus gebied, het voorkomen, dat prin- cipl1!le stan&purtten .naar voren gebracht moeten worden, dan geschiedt dit steeds op een zodanige Wfjze, ·tlát toeh ·het respect vonr ·andersdenken- den hieruit blijkt. Kortom, in het algeme:en mag men zeggen, dat de Nederlantise ·omroepvereni- gingen, ondanks · de verschillende stromingen, -die zij vertegenwoordigen, hun zendtijd niet gebrui- ken om daarmede daadwerkelijk enige religieuze of ;polltieke .propaganda te voeren. 'Hierop la .eéhter één uitzondering, de Vereniging van Ar- ,))élllers 'Radio :Amateurs, de V ARA. Zoals de

naam van deze vereniging reeds aegt, vindt ''Zij haar leden voomamélljk in arbeiderskringen, dus bij mensen met een socialistische ·Jevensopvat-

·tïng. 'Zij ru dus oók in de door 'haar ·verzorgde uitzendingen deze levensopvatting 'tot uittinik- ktng "bl'engen, door ·'haar medewerkers ~danig te

"kiezen, ·dát de uitzendingen voldoen aan de ver-

·wachtingen, die haar leden 'hebben. 'Dit mag

·echter ^~ntet ·betekenen, dat deze ·medewerkers er toe moeten overgaan propaganda ·te voeren

·voor een bepaalde politieke pa:rtlj, noch lla.t deze partij de V ARA gaat beschouwen als een partij- omroep, door middel waarvan ^zij critiek op andersdenkenden kan gaan uitoefenen. Bij de jaarswisseling richtten achtereenvolgens de voor- zitters der diverse omroepverenigingen zich tot hun luisteraars met hun Nieuwjaarswensen. Bij

de VARA evenwel was het de Heer Vorrink, voorzitter -van de P;v.d:A., die dit deed. Wie eenmaal de rubriek ,,mvert Vermeer beziet de de feiten va.n de .dag ,.door een rode bril" •heeft beluisterd, -weet, dat ook hier de V ARA socia- listische levensopvatting en politiek niet weet te scheiden. .De spreker geeft ·blijk zijn kracht ·te zoeken in het veroordelen van alles en iedereen, . die .volgens hem niet . .,progressief" genoeg is en wel op dergelijke .wijze, dat degenen ,met een .andere levensopvatting hier aanstoot .aan ^,kfW

·nemen. Doordat de V ARA zich niet gebonden voelt aan de -normen, die de andere omroep·

verenigingen aan hun programma's stellen, ver- schaft zij de \P.v.d.A. een propaganda-middel, waarover geen enkele andere partij ·kan beschik

·ken.

Pl.:v.

•Bet dagelijks bestuur van het Nederlands Ver-

~bond .van Vakverenigingen (N.V.V.), heeft dezer dagen in· enkele punten vastgèlegd wat het van een toekomstige regering meent te mogen verwachten. Hèt is een respectilbel ·waslljstje ge- worden, op dè inhoud waarvan wij echter niet zullen ingaan. Immers; het N.V.V. heeft hier de

·plank wel erg ver • misgeslagen. Wij ·hebben, steeds gedacht, dat de vakbeweging in eerste instnntle ten doel had de economische belangen van de arbeiders te behartigen en dat de politièke partijen er ··waren •Om zuiver •politieke doeleinden na te streven. •Aldus .ziet het ·N.VN. het niet en ver·

•plaatst het terrein ·van zijn strijd op verboden ge·

bied, hetgeen des te meer moet worden afge- keurd, omdat dit gebeurt ten tijde dat de kabinets- crisis nog steeds .niet tot een oplossing was ge- . bracht. . Op .deze wijze vormt de publicatie van het

N.V.V. -een ongewenst ,politiek wapen, dat kenne- lijk mordt ·gebruikt' om .invloed uit .te t>efenen bij de samenstelling van het nieuwe regeringsteam.

Dit is weer een txpisch . socialistische manoeuvre waaruit blijkt, ·hoe moeilijk· het - op historischt . gronden GVerigens - voor tle socialisten is, vak·

beweging en pólitieke partij van elkaar te 'lchei·

den. Een gevaarliJke manoeuvre is het eveneens.

omdat.zij in strijd is met de juiste opvatting om-

·trent een democratisch staatsbestel. De vakbewe~

ging :dient zich--' zeker in ·tijden van een kabinets-

·erisis - ·van 'politiéke invloeden te •onthouden.

•Gelukkig ·heeft ·de Kátholieke Arbeidersbeweging in deze een zuiverder kijk op de zaak. Zij heeft verklaard, 'tijdens een kabinetscrisis geen pro- gramma van eisen te zullen stellen. Dit is een

;juiste houding en ·hét N.V.V. \.kan hiervan onge- -twijfeld wel iets leren.

Zorgen.

',Hoe het nieuwe kabinet ook zal worden sa- mengesteld (op het moment dat wij deze regels schrijven is de kabinetscrisis nog niet tot een oplossing gebracht) zeker is, dat het nieuwe ministerie geen· gemakkelijke taak zal krijgen. De oonaken die hiertoe hebben geleid behoeven wij Qll -deze ,plaats niet uitvoerig ,te omschrijven, aan- .;gezien .:QJ ;genoegzaam bekend mogen worden ge- aèht. Vooràl in economisch opzicht zal de verde·

·: tilging ·van cm2e Vl'ijheid belangrijke offers vragen,

·ótfers 'die "Ziëh ,eveneens in ons persoonlijk leven :zûllen doen gaan .gevoélen. Dit ·alles zal echter Wél iijn te . dragen, 1ndien een ieder zich ter de ge .bewust.is waarom deze offers zullen moeten wor-

den gebracht .. Slechts àls ·het .tot een ieder zaL zijn doorgedrongen, dat .deze materiële • offers de tól vormen, die voor het behoud van onze vri,;heid moet worden betaald, zal ons volk de kontende zorgelijke tijd te boven kunnen komen. In dit ver- band moet echter worden .geconstateerd, dat er ontegenzeggelijk een schaduwzijde waarneembaar is. Immers, de verslechtering van de economische tostand . is ·koren .op de ·molen van het wereldcom- munisme, aan wiens opzettelijk • drijven de vclke- t·en het te danken hebben, dat de materiële basis allerwegen smaller begint te worden.

Daarom zal het op de weg van het nieuw.e :kabinet liggen, ·geheel ons ·volk duidelijk uiteen te :Zètten, waarom een nieuwe economische kuers moet worden gevólgd. WIJ zeggen met nadruk:

.,,.geheel ons volk'~. omdat het voor de hand ligt,

· . .dat voor .vele .groepen de komende versoberings•

·maatregelen ,een onaangenaam karakter zullen dragen. :Het zal voor de . massa met makkelijk zijn, .het ·begrip te aovaarden van harder werken en minder verbruiken. Het communisme zal niet na-

·laten ·in troebel water te vissen. WIJ zijn allerminst een voorstander van een overheidsvoorlichting als deze overbodig is. Thans is het echter gewenst, dat de regering spreke. Niet eenmaal, doch onop.

boudelijk en wel in een taal, die het volk in zijn geheel verstaat.