I "N·A TTE MIJNWET"

Donderdag 8 juli 196ä - No. 831

en

"Ir. Oldenbanning"

I ^"N·A TTE MIJNWET"

N

iet steeds is de liefde, voor de openbaarheid, bestendig van duur. Wie herinnert zich niet het vuur en de hardnekkigheid, waar- mede dr. Vondeling, als oppositie- leid-er, openheid yan de vorige rege- ring omtrent de grootte van de gas- bel in Slochteren heeft geëist. Thans toonde zijn partijgenoot, minister Den Uyl, zich op een verwant ter- rein een overtuigd t-egenstander van de openbaarheid. Men mocht - zo z-ei de minister van Economische Za- ken in de Tweede Kamer - over de financiële vergunningsvoorwaarden van olie-winning niet publiekelijk in de Kamer spreken. Dat zou de on- d-erhandelingspositie van de regering t-egenover de ondernemers verzwak- ken. In meerderheid was de Tweede Kamer het niet met hem eens. Blijk- baar oordeelde onze volksvertegen- wom·diging dat zij zich b~i een zo belangrijke zaak, wat haar beslis- singsbevoegdheid betreft, niet a priori en met huid en haar aan de Minister kan overleveren. Zij wen- ste zich via het amendement Blaisse

(KVP) de controle van dergelijke concessie-voorwaarden bij de wet voor te behouden. Zulks indien ten- minste een vijfde van het aantal le- den van één der Kamers dit ver- langt. Zo wenste men dus een con- trole door het parlement, zoals die, juist ook door de P.v.d.A. vro-eger met zoveel hartstocht verdedigd is.

* *

D

it gehele debat over hetgeen men in de parlementaire wandeling de "natte mijnwet" heeft genoemd, mo·et minister Den Uyl - al werd zijn ontwerp goedgekeurd- slechts matig hebben bekoord. Want hij moest enkele veren laten. Zelfs hebben op één punt zijn eigen partij- genoten hem niet gesteund.

·Zoals bekend werd het ontwerp

"mijnwet continentaal plat" in juni 1964 door Minist-er Andriessen inge- diend. Het wenste regels te stellen voor de winning van delfstoffen, die zich in dat gedeeite van de Noord-

zee bevinden, dat als continentaal plat aan Nederland is toegewezen.

Minister Den Uyl heeft het wetsont- werp gewijzigd, zodat bij voorbeeld - anders dan in het voorstel van zijn voorganger - de staat zelf zal kun- nen deelnemen aan de oliewinning.

Kansen voor een overheidsbemoeiing, die onze partijgenoot mr. Portheïne terecht "doctrinair socialistisch" ge- noemd heeft. Jammer genoeg heeft het door hem ingediende amende- m-:nt, dat hier de mogelijkheid van staatsdeelneming wilde uitsluiten, niet de goedkeuring van de Kamer gehaald.

* * *

B

ij de openbare behandeling zijn dus een paar amendementen ingediend en aangenomen, die de Minister uitdrukkelijk ontraden heeft. Het eerste, het bovengenoem- de amendement-Blaisse, werd nota bene door de partijgenoten van de Minister gesteund. Het werd zonder stemming, slechts met tegen-aante- kening van de communisten, door de Kamer aanvaard.

Een amendement-Geelkerken (AR) eiste, dat exploratie oftewel opspo- ringsonderzoek door of vanwege de staat, of vanwege een rechtspersoon, waarin de staat een aanmerkelijk be- lang heeft, een voorafgaand-e machti- ging bij de wet behoeft. Hier wor- den dus opsporingsactiviteiten van staatswége zonder goedkeuring van de wetgever onmogelijk gemaakt. Dit amendement werd met 62 tegen 55 st·anmen aanvaard. Tegenstemmers waren de P.v.d.A., de communisten en 14 leden van de K.V.P. Vieren- twintig K.V.P.-ers hebben voorge- stemd.

T

ijdens de debatten zijn een aantal principiële zaken, en vooral het strijdpunt: staatsdeelne- ming tegenover particuliere initiatief, naar voren gekomen. Mr. Portheïne heeft hier inderdaad een zeer prin-

Mr. F. PORTREINE

••.. een principieel geluia ..••

cipieel geluid doen horen. Het heeft geen zin - zo zei hij ongeveer - staatsdeelneming te v-erlangen, wan- neer de werking van het particulier initiatief heel goed voldoet. Hij uitte verder het verwijt, dat de staat geen risico's wil lopen, maar wel wil profiteren. Hij vond, mèt de direc- teur van één der grote oliemaat- schappijen het wetsontwerp "de slechtste petroleumwetgeving ter wereld". Ook mr. Blaisse had doen uitkomen, dat de lasten en beper- kingen die de staat oplegt er niet

to~_mogen leiden, dat de prikkel tot ondernemen verdwijnt.

In verband met de vakanties

zal ons weekblad op 15 juli a.s. N IE T uitkomen.

Het eerstvolgend nummer verschijnt een week daarna, te weten op 22 juli aanstaande.

(Zie pag. 31

T

egenover al deze argumenten kon minister Den Uyl slechts verklaren, dat de overheid als hoed- ster van het algemeen belang de plicht heeft ervoor te zorgen, dat de Vl.'Uchten van het gemeenschapsbezit ons volk zo veel mogelijk ten goede komen. Hij erkende, dat exploratie zeer kostbaar en riskant is. Maar het onderzoek naar de mogelijkheid van exploratie van staatswege was nog niet afgelopen. De Minister had of wilde er geen oog voor hebben, dat··

vooral met olieboringen op de zee- bodem enorme sommen zijn ge- moeid. De Noordzee is niet beperkt tot het Nederlandse continentale plat.

Als het leven, of juister, de explo- ratie en exploitatie aan de grote olie- maatschappijen al te moeilijk wordt gemaakt, is h·et zeer wel mogelijk, dat zij hun onderzoekingen naar el- ders in de Noordzee zullen verplaat-

-;r 1. Nederland zou dan het nakijken hebben. Bovendien is het geenszins _zeker, dat d-e Noordzeebodem grote hoeveelheden aardgas en olie bevat.

Er zijn de laatste tijd vele boringen verricht, die niet tot het gewenste resultaat hebben geleid .. Alles rede- nen, 1° om de oliemaatschappijen het vuur niet te na aan d-e schenen te leggen. 2° niet tot een staats- deelneming te besluiten, die door geen nabuurland is toegepast.

*

H

et Vrije Volk kan wel met veel aplomb beweren, dat met Slochteren als voorbeeld, de maat- schappijen als vliegen op de stroop zijn afgekomen. Maar als de rege- ring die stroop verzuurt, zal de attractie heel wat minder zijn.

Intussen, het wetsontwerp is in de geamendeerde vorm door de Ka- mer bij zitten en opstaan aanvaard.

De V.V.D., alsmede C.P.N., S.G.P., Boerenpartij en Gereformeerd Poli- tiek Verbond, hebben'zich tegen ver- klam·d. Met name onze V.V.D.-fractie heeft bij deze parlementaire behan- deling duidelijk één ding getoond: zij voert - anders dan de P.v.d.A. te- genover het vorige Kabinet - geen oppositie met speldeprikken en geen oppositie tegen ieder denkbaar en zelfs ondenkbaar geval. Maar zij keert zich slechts dan tegen het Re- geringsbeleid, wanneer

principiële redenen, schijnt.

het haar om ondeugdelijk

L.M.

'

VRiffiEID EN DEMOCRATIE

OPRICHTING NEDERLANDSE LIBERALE I(RING TE BRUSSEL

Begin april werd, in aanwezigheid van mr. dr. C. Berkhouwer, die op verschillende punten advies uit- bracht, besloten tot de oprichting van de Nederlandse Liberale Kring te Brussel.

De oprichting van deze Kring en de banden die zij met de V.V.D. in Nederland zal onderhouden is het Nederlandse liberale antwoord op de grote activiteit, die door andere Ne- derlandse en buitenlandse partijen in Brussel aan de dag wordt gelegd. Het was daarom verheugend, dat er grote belangstelling bestond voor de bij- eenkomst op 28 juni in de Nederland- se Vereniging, waar aan deze Ne1er- landse Liberale Kring te Brussel een

definitieve vorm werd gegeven. Een Bestuur werd gekozen bestaande uit dr. J. N. van den Houten (oud-voor- zitter van de afdeling Wassenaar van de V.V.D.), voorzitter en de heer C.

Spoelder (p.a. Wetstraat 13, Brussel 1 ) , secretaris-penningmeester.

In het kader van de Nederlandse Liberale Kring werd tevens een Li- berale Studiekring opgericht, die be- paalde problemen, bijvoorbeeld de Europese paragraaf van het partij- program van de V.V.D. zal bestude- ren en hieromtrent na vooraf ge- pleegd overleg suggesties hoopt te kunnen doen aan het Hoofdbestuur van de V.V.D. Tot voórzitter van deze Studiekring werd drs. S. L. Louwes gekozen en tot rapporteur de heer F.

W. van der Schaar.

Op de bijeenkomst van 28 juni trad de heer Th. H. J oekes als gastspreker op. Hij bracht allereerst de goede wensen van het Hoofdbestuur over

TERUGKEER TOXOPEUS IN TWEEDE KAMER

In vrband met de benoeming van de heer ir. L. G. OldeDJbanning tot dire{!teur van de Rij'k:s Hogere Landbouwschool te Groningen, waaraan op pagina 3 van dit nummer een artikel is gewijd, zal de heer mr. E. H. Toxopeus half september weer in de Tweede Kamer terugkeren.

r·---·----...

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

Voorzitter Redactie-commissie:

mr. L. Meijer.

Redactie-secretaris: G. Stempher.

Adres: Gooiergracht 163, Laren

<N.H.>. Telefoon (02953) 35 63.

Administratie:

Postbus 43, Amersfoort. Tel. 1 34 25.

Voor het zenden van advertentie- gelden u i t s 1 u i t e n d Postgiro no. 245103 ten name van de Pen- n~gmeester van de stichting "Vrij- held en Democratie" te Amersfoort Losse nummers 20 ct.

Voor advertenties wende men zich tot de administratie.

aan de nieuw gevormde Kring en sprak daarna over het onderwerp "De V.V.D. als oppositiepartij"; hlj liet hierbij een keur van actuele onder- werpen op onderhoudende wijze de revue passeren, waarop een levendig debat volgde.

Copie voor deze rubriek te zen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

Friese provinciale dag

Georganiseerd in samenwerking met de vrouwerugroep Heerenveen hadden wij op 17 juni onze gewestelijke dag, zoals gewoonlijk charmant punctu.

eel gepresideerd door onze centrale vertegenwoordigster mevr. mr. E. Veder-

Smit. .

Spreekster was mevr. mr. J. Stoffels- Van Haaften, die begon met lichte iro- nie ons er op te wijzen, dat wij moeilijk een on-origineler onderwerp hadden kun- nen kiezen, nl. Ontwikkelingshulp. Het gegeven moge dan afgezaagd geweest zijn, haar levendige en meeslepende ma- nier van brengen zeer zeker niet!

Voor de bemoeienissen zag spreekster drie redenen. Om te beginnen zijn daar de politieke, de communistische tegen- over de westerse opvattingen. De ont- vangers van de hulp zijn echter niet dankbaar en nemen de politieke denk- lteelden niet over; men huldigt de Turk- se theorie: Waarom haat je me, ik heb je toch niets gegeven? Santo DÓmingo is hier wel een sprekend voorbeeld van.

Volgens internationale economen zijn er ook geen economische voordelen te verwachten van hulpverlening; op de heel lange duur misschien, maar ook dat valt te betwijfelen.

Er rest dus het humanitaire element;

dankzij de communicatiemiddelen is geen gebied meer onbereikbaar en men wordt dus geconfronteerd met een volko- men andere levensstijl. De hulp geschiedt grotendeels in VN verband; in haar 20-ja- rige bestaan is er goed werk gedaan.

Veel geld zal er altijd aan de strijk- stok blijven hangen; in de onderontwik- kelde landen vindt men het heel gewoon grote bedragen te besteden aan paleis- achtige parlementsgebouwen en kostbare luxe-auto's in plaats van aan de bevol- king. Het verstrekken van leningen te- gen een lage rente leek spreekster de beste oplossing; hulp zal er zeer zeker verleend moeten worden, maar dan door vakmensen, die op de hoogte zijn van de omstandigheden en dan vooral niet moeten proberen de eigen mentaliteit op te dringen. Veel fiducie heeft mevrouw Stoffels in de EEG., die zich met de ont- wikkelingshuLp aan de associatiegebie- den van de partnerlanden bezig houdt.

Een boeiend betoog, dat blijk gaf (al- dus mevr. Veder in haar dankwoord) van een gezond realisme en een gezond idealisme.

Na de smakelijke koffiemaaltijd was

!J-et woord aan mevr. T. Wierda-Haan- stra, VVD raadslid van de gemeente Heerenveen, die op zeer plezierige wij-

De goede opkomst en de ambiance van deze avond bewezen, dat de op- richting van deze beide Kringen een gelukkig initiatief was, waardoor een blijkbaar in literale kringen te Brus- sel bestaande leemte werd opgevuld.

Brussel, 28 juni 1965.

ze het wel en wee van haar woonplaats, welke haar zeer ter harte gaat, besprak.

Heerenveen dankt zijn naam aan de heren-kopers van het veen, de grondsoort die deze gemeente haar opkomst deed krijgen. Ook de gunstige ligging heeft bijgedragen tot groei en bloei van Heerenveen. Het kan bogen op een rijke historie. Mooie, oude huizen herinneren aan de tijd, dat vooraanstaande families deze plaats tot woonoord kozen. Het fraaie Crackstate, eens de woning van de familie Crack, naderhand gerechtsge- bouw, is thans ingericht tot stadhuis.

De industrialisatie neemt enorm toe.

Vele moderne woonwijken zijn de laat- ste jaren verrezen. Hoe esthetisch dit is opgelost, konden de deelneemsters later tijdens de sight-seeing tour vaststellen.

Het onderwijs, al valt er nog wel iets te wensen, staat op brede basis. Er zijn in. en bij . Heerenveen tal van recreatie- mogelijkheden, vooral door de onmid- · dellijke nabijheid van de bossen van Oranjewoud en het meer Nannewiid.

De gemeente Heerenveen telt bijna 28.000 inwoners. De burgemeester is lid van de PvdA. De raad is ook overwe- gend deze beginselen toegedaan. De VVD telt 3 raadsleden. Helaas is zij in 1962 haar wethouderszetel kwijtgeraakt.

Per bus begaf zich het gezelschap, dat ongeveer 60 dames telde, hierop naar de Batavus rijwielfabriek. Mevr. Wier- da bleek een bekwaam reisleidster en de indruk door haar betoog gevestigd, dat Heerenveen een prettige gemeente is om te wonen, werd tijdens de rit ver- sterkt.

Het bezoek aan de Batavusfabriek was zeer interessant. In ruim 60 jaar heeft de familie Gaastra een kleine klokken- winkel uit doen groeien tot een groot bedrijf waar 600 personen werken en dat per jaar 200.000 bromfietsen en 400.000 fietsen aflevert.

I. R.-H en S. A.-H.

Uit de partij

Kamercentrale Utrecht vergaderde

In de 28 juni in hotel "Terminus" te Utrecht gehouden - Centralevergadering werd als lid van de nieuwe Partijraad voor de Centrale Utrecht gekozen de heer J. G. Alleman te Maarssen en als zijn eerste plaatsvervanger de heer L. M.

de Beer te Utrecht en als zijn tweede plaatsvervanger de heer L. M. van Voor- ene te Amersfoort. Uit hoofde van zijn functie van voorzitter van de Centrale heeft verder zitting de heer J. w. van der Ende te Driebergen.

8 JULI 1965 - PAGINA 2

FA BLO COMMODORE WHITE

U slaagt uitstekend bij

GERRITZEN

HERENMODES Laan v. Meerdervoort 280a DEN HAAG _ TEL. 33 64 18

MIJN OPINIE IS ^{I I I}

Taalstrijd

Het verhaal over de liberale zege in V. en D. van 28 mei jl. beviel me hele- maal niet. Ik geloof er niets van, dat in België sprake is van een winst vanwege de grotere aantrekkelijkheid van de libe- rale principes .. Er woedt een taalstrijd en de Belgisclie li-beralen als fervente anti- VIamingen hebben handig gebruik ge- maakt van ongerustheid onder de Walen over al·dan niet vermeende gevaren voor de franssprek:ende minderheid. ·

Het is droevig dat ons Hoofdbestuur gemeend heeft de Belgische liberale par- tij te moeten gelukwensen en ik betreur het dat ook in het verhaaltje van S. de Belgische liberalen werden gefeteetd over de ruggen van onze Vlaamse vrienden heen.

Ik voel me helemaal niet gesterkt door de overwinning van Belgische geestver- wanten. Dat zijn ze trouwens helemaal niet, want de ware liberale beginselen zijn bij deze fervente Franskiljers hele- maal niet veilig. Ik vind het dan ook bij- zonder jammer dat er van de kant van de Nederlandse liberalen dat soort ge- luiden komen, die blijk: geven van een onbegrip voor de zaak van de Neder- lands sprekenden in België, dat ik: niet voor mo·gelijk had gehouden. /

G. Koster, Bennekom.

Al kan men toegeven, dat de taalkwestie bij de Belgische verkiezingen een zekere invloed heeft uitgeoefend, het schijnt ons eenzijdig en onjuist de Uberale overwin- ning alleen aan deze factor toe te schrij- ven. Voor enillge "droefenis'' over de ge- lukwensen van het hoofdbestuur is dan ook geen reden.

Redactie Vrijheid en Democratie

Commissie Gemeenteprogram bijeen

De Commissie voor het Gemeentepro- gram van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van onze Partij kwam op woensdag 30 juni te Den Haag in verga- dering bijeen.

De hoofdlijnen voor het nieuwe ge- meenteprogram werden uitvoerig aan de hand van de ingekomen stukken doOI·ge- nomen.

VRIJHElD EN DEMOCRATIE

BUITEN SPEL

* * ^Algemeen secretaris van het

* NVV A. B. Kloos vroeg zich vorige week in een artikel in De Vak- beweging af, of voor de boeren- en middenstandsorganisaties in een :1ieu- we Stichting van de Arbeid nog wel dezelfde plaats als thans moet wor- den ingeruimd. Hij meent dat deze organisaties er de laatste jaren geen blijk van hebben gegeven, hun partij

· te kunnen meeblazen. De boeren en de middenstand hebben zichzelf door de puur negatieve houding die zij vrij- wel constant aan de dag leggen wan- neer het nationale vraagstukken be- treft, ·als medespelers op centraal ni- veau buiten spel gezet, aldus de heer Kloos. Misschien wordt het echter tijd dat de NVV-secretaris wat meer begrip krijgt voor de problemen waarvoor middenstand en boeren zich op het ogenblik zien gesteld. Deze dreigen wellicht mede tengevolgde van de ei- sen van de vakbeweging buiten spel te geraken.

UITGANGSPUNT

* * In een beschouwing over de de-

* batten in de Tweede Kamer.

met betrekking tot het ontwerp Mijn- wet Continentaal Plat schreef de par- lementaire redacteur van de Gooi- en Eemlander zaterdag, dat in onze wel-

vaartstaat met zijn beperkte econo- mische vrijheid het verschil tussen particuliere maatschappijen en staats- ondernemingen een kwestie van nuan- ces is. "Misschien is het politiek van belang of de Noordzeebodem wordt ontgonnen door Nederlandse of bui- tenlandse maatschappijen, door staats- ondernemingen of particuliere instel- lingen - de prijs van de olie en het

gas zal er niet veel door veranderen.

De voorkeur van minister Den Uyl voor staatsdeelneming aan de opspo- ring en winning van olie en aardgas is natuurlijk een stukje socialisme.

Maar even natuurlijk is de liberale voorkeur voor het particulier initia- tief, een oude herinnering aan de liefde voor het grootkapitaal'', zo stond er. Dat allerlaatste is natuurlijk grote onzin. Bovendien: voorkeur voor par- ticulier initiatief is meer dan een stok- paardje, het is een principieel uit- gangspunt voor liberale politiek.

VIERDAAGSE

* * Een zeer speciaal soort "vier-

* daagse" wordt door de Ne- derlandse vertegenwoordiger van een Griekse scheepvaartmaatschappij ge- ïntroduceerd. Men kan vier dagen aan boord van een luxe-vaartuig een

"minicruise" maken, waarbij een bui- tenlandse haven wordt aangedaan. Het geheel wordt geleverd voor een prijs juist beneden de 200 gulden.

Deze nieuwe democratisering van het toerisme is natuurlijk op de grote wereldreizen der oceaan-stomers ge- ïnspireerd. Wat vroeger slechts be- reikbaar was voor een rustzoekende miljonair, wordt tba...s in zakformaat binnen het bereik van zeer velen ge- bracht. Daar is niets tegen en veel voor. De-deelnemers aan dit vierdaag- se festijn kunnen zonder stof- en ben- zinedampen hun blik verruimen. Wel- iswaar verruilt men volle wegen en volle hotels voor een vol schip. Maar de zee is groot ...•..

VOL * * Over de volte van, Nederland in

* het toeristenseizoen heeft prof.

ir. Jac. P. Thijsse tijdens een lezing voor de Algemene Nederlandse Vere- niging voor Vreemdelingenverkeer bijna revolutionaire taal geuit. Ons land is zo vol - aldus de hooggleer- de spreker - dat de ANVV haar pro- paganda om toeristen te lokken zeer sterk matigen moet. En de Neder- landers moet men bewegen, zich nog meer dan thans buiten de grenzen te recreëren. In een interview, toege- staan aan Het Parool, verklaarde prof.

Thijsse zich op dit gebied een voor- stander van schok-therapie. Hij gaat er van uit, dat onze bevolking in vijftig jaar verdubbeld zal zijn. Dat moge zo wezen. Toch streeft, voor het ogenblik, elk land, dus ook Neder- tand naar vergroting van het tGeris- tenverkeer. Daarmee zijn niet slechts economische, doch ook culturele be- langen gewenu.

8 JULI 1965 - PAGINA :a

IR. OLDENBANNING

AANVAARDT ONDERWIJSFlJNCTIE

Hij gaat in september de Kamer verlaten

"Entre ces deux mon coeur ba- lance".

Aan dit gezegde zal onze goede vriend Oldenbanning zeker wel eens hebben gedacht, toen hij stond voor de keuze: behoud van zijn Ka- merlidmaatschap, dat hij met zo- veel animo vervulde, óf aanvaar- ding van een onderwijsfunctie, die

·hem bijzonder toelachte.

Het leven betekent altijd weer:

kiezen. Dat is soms heel moidlijk, maar we ontkomen er niet aan.

Wie weet, hoezeer de interesse van deze veelzijdige Wagening- se landbouwkundige ingenieur al- tijd in het bijzonder is uitgegaan naar het landbouwonderwijs, zal begrijpen, dat toen hem de gele- genheid werd geboden de functie van directeur van de Rijks Hogere Landbouwsch<>Ql in Groningen te aanvaarden, - hij deze kans niet voorbij heeft willen laten gaan.

Op 1 september gaat de huidige directeur, dr. ir. Tj. J. Huisman, met pensioen en per 16 september zal ir. L. G. Oldenbanning hem op- volgen.

De oude school aan de Prof. van Hallstraat te Groningen zal binnen afzienbare tijd door een nieuw ge- bouw elders in dezelfde stad · wor- den vervangen en het onderwijs al- daar zal moeten worden aangepast

aan de nieuwe situatie volgens de Wet op het voortgezet onderwijs

(Mammoetwet).

Uit- en inwendig nieuwe opbouw dus, hetgeen de prakticus en orga- nisator, die onze geestverwant is, wel bijzonder moet hebben aange-

trokken.

De gedane keuze heeft echter ve- le consequenties. De belangrijkste, die hem wel het moeilijkste moet zijn gevallen, is, dat deze rijksfunc- tie uiteraard niet is te combineren met het Kamerlidmaatschap.

De mededeling van zijn heengaan als lid van de Kamer per genoem- de datum, kwarr1 voor onze fractie, naar wij vernarr1en, volkomen on-

verwachts.

Ondanks de hem ongetwijfeld ge- boden gelukwensen van zijn frac- tiegenoten met deze door hemzelf geambieerde nieuwe werkkring, moet het hem toch ook duidelijk zijn geworden, dat men hem daar

node zal missen.

* * *

Ir. Oldenbanning was, om zijn persoon en om zijn brede kennis, een ~eer gewaardeerd lid van de VVD-fractie. Naast ir. Tuynman, met wie de werkverdeling was ge- troffen dat deze zich tot nu toe vooral met de internationale (Euro- pese) aspecten van de agrarische sector bezig hield, behandelde ir.

Oldenbanning in het bijzonder de Nederlandse structurele en onder- wijskundige agrarische problemen en die van de voorlichting in de ruimste zin. En hij deed dit op de hem eigen serieuze en tegelijk wel- sprekende wijze.

Vele zijn de functies, die ir. 01-

Ir. L.G. OLDENBANNING

denbanning heeft vervuld of thans n o g vervult. Vooral in Drenthe, waar hij op 1 december 1919 (in Oosterhesselen) werd geboren, heeft hij veel en nuttige arbeid ver- richt. Zo trad hij reeds in 1946 in dienst van het Drent~ Landbouw- genootschap in Assen, waar hij ge- durende acht jaren de functie van secretaris-penningmeester heeft ver-

vuld.

Alszodanig deed . hij veel aan de opbouw van deze organisatie, wel- ke tijdens de oorlog is opgeheven geweest. Met name de opbouw van het landbouw- en landbouwhuis- houdonderwijs, het boekhoudbu- reau, het rechtskundig bureau en de afdeling verzekering hadden zijn grote belangstelling, evenals de jongerenorganisatie en het Volks-

hogeschoolwer k.

Als redacteur van het Drents Landbouwblad werd hij tevens op- genomen in de redact1e van het landelijk orgaan van het Konink- lijk Nederlands Landbouw Comité.

Hij was tevens secretaris van de . Raad van Commissarissen van de NV Noord-Nederlandse Drukkerij te Meppel en secretaris-penning- meester van de Drentse Wa- terschapsbond.. Als bestuurslid van het Drents Genootschap en van de Stichting "Opbouw Drenthe" werk- te hij mee aan de culturele en maatschappelijke ontwikkeling van de Drentse bevolking.

Hij was ook voorzitter van de af- deling Assen van de VVD en werd in 1953 in het hoofdbestuur van de partij gekozen.

In 1955 kreeg de heer Oldenban- ning een landelijké functie en werd hij hoofd van de buitendienst, pers en propaganda van het Bedrijfsla- boratorium voor Grond- en Gewas- onderzoek, te Oasterbeek Hij wijd- de zich geheel aan de opbouw van deze nieuwe tak van dienst en bracht deze tot ontwikkeling. Over- al in het land werden assistenten aangesteld, waardoor het onderzoek bij de boer en de tuinder een grote belangstelling kreeg. Via pers, ra- dio, film en voorlichtingsbijeen-

komsten werd deze activiteit on- dersteund.

Toen de heer Oldenbanning, in juni 1963, zijn intrede in de Twee- de Karr1er deed, moest hij deze werkkring prijs ·geven, maar naast zijn Kamerlidmaatschap bleef hij het fractievoorzitterschap in de ge- meenteraad van Renkum uitoefe- nen, evenals het voorzitterschap van de redactie van het Landbouw- kundig Tijdschrift. ·

Met grote waardering moge hier nog vermeld worden, dat ir. 01- denbanning meer dan tien jaren als landbouwkundig medewerker van

"Vrijheid en Democratie" de lezers van ons blad op heldere, ook voor de niet-agrariër begrijpelijke wijze over de dikwijls zeer gecompliceer- de agrarische problemen heeft voorgelicht.

Wij betuigen hem daarvoor gaar- ne onze dank en betreuren het zeer • dat hij na aanvaarding van zijn nieuwe werkkring deze medewer-

king aan ons blad zal moeten sta- ken.

Dat hij de verdere ontwikkeling van de partij en van ons weekblad met grote belangstelling zal blijven volgen, daaraan behoeft ondertus- sen gelukkig niet te worden getwij- feld.

A.W. A.

BRANDBEVEILIGING

Officieel goedgekeurd Tolrijke attesten.

SIMPLUS N.V. DORDRECHT

VISSTRAAT 6-8- TEL. 3344* <0 1850)

Massief kartonnen

DOZEN

voor export en binnenlands gebruik

*

N.V. Stroocartonfabriek v/h

E. l!ree & C.o.

H.W. STRAAT 26--22, OUDE PEKELA

Afd. Kartonnage

TeL nr. 0 59 78- 22 33.

Tx. nr. 53251

VRIJHEID EN DEMOCRATm

Van onze Leestafel

"Mogen wij nog anti-Duits zijn?" door L. Aletrino, J. B.

Charles, Hans Kailson en H. Wie- lek, met een inleidend woord van dr. W. Drees.

Uitg. Scheltema & Holckema, Amsterdam 1965. Ing. f 5,50.

Vier schrijvers van naam hebben hun best gedaan om voor ons volk een passend antwoord te vinden op een vraag, die bij het vierde lustrum onzer bevrijding actueel mocht he- ten en in de laatste weken opnieuw aan actualiteit heeft gewonnen. De schrijvers, wier namen wij hierbo- ven vermeldden, zijn mannen wier bevoegdheid ter zake ieder zal er- kennen. Het feit dat niemand mili- der dan dr. W. Drees er een inlei- dend woord voor schreef, vérhoogt nog voor elks besef het gezag dat a ^< de auteurs op zichzelf al toe-

komt.

Dat desondanks de lezer na ken-

nisneming van de veelszins boeiende inhoud het boekje toch met een ge- voel van wat onbevredigd te zijn neerlegt, ligt o.i. meer aan de vraag- stelling - gelijk die in de titel waar- onder het werkje verschijnt tot uit- drukking komt - dan aan de au- teurs. De schrijvers zeiven hebben daar o.i. al een vermoeden van ge- had. J. B. Charles bijv. begint zijn bijdrage met deze zinnen: ,.Wanneer iemand mij vraagt of wij nog anti- Duits mogen zijn, luidt mijn ant- woord: nee. Maar als ik het bij dit antwoord zou laten, zou niemand Cl ar wijzer van ... orden, want het zou verkeerd worden opg;;vat en uit- gelegd".

Elk "anti" is - ook als het in zijn afkeer positief geladen is - in prin- cipe negatief. Dit negatieve wordt in de titel weliswaar dubieus gesteld door het "mogen wij?" en daarmee min of meer opgeheven, het neemt

Scheepswerf

&

Machinefahrieli v.h. H.

J~

KOOPMAN N.V.

DORDRECHT - TEL. 01850 - 5041 en 5042

SCHEEPSBOUW - MACHINEFABRIEK - KETELMAKERIJ NIEUWBOUW EN REPARATIE-INRICHTING

INBOUW EN REVISIE VAN MOTOREN

VUURVASTE STENEN IN ALLE SOORTEN ,,M 0 LIS 0 L" MOLER ISOLATIESTENEN VUURVASTE ISOLAT I ESTENEN

ZUURVASTE STENEN

"p R 0 D 0 RITE" CHEMISCH BESTENDIGE PRODUKTEN LEVERT

N. V. Gouda Vuurvast

VERENIGDE VUURVASTE-STEENFABRIEKEN GOUDA - TELEFOON 67 44 (18 20)

rotatiedruk handels- en reclamedrukwerk periodieken

telefoon (01860) 22 50

drukkerij hoogwerf oud-beijerland

L. SMIT & Zoon

KINDERDIJK

Scheepsbouw sinds 1687

niet weg dat men met een al of niet

"anti" alleen niet uitkomt. Boven- dien is het object van een eventueel pro of anti in dit geval zo ingewik- keld van structuur, dat er voor elk van de talrijke aspecten die het vertoont argumenten aan te voeren zijn die elkaar, van aspect tot aspect beschouwd, krachteloos maken.

In de paradoxale schrijftrant waarin J. B. Charles nu eenmaal ex- celleert, komt dit alles misschien het duidelijkst uit. Zo, waar hij op de laatste bladzijde van zijn bijdra- ge tot deze bundel schrijft: "Nee, anti-Duits ' ~,, ik niet. Nog niet weer. De kans is groot dat ik, zodra ik weer anti-Duits moet zijn, dat is wanneer de oorlog om de vroegere Oostduitse en Sudentenduitse, om Poolse en Tsjechische gebieden weer

8 JULI 1965 - PAGINA 4

begint, anti-N ederlar.ds zal zijn ge- worden". Dit laatste slaat op het Nato-verband waarin ook het huidi- ge West-Duitsland is opgenomen.

De bijdragen van de drie overige auteurs zijn minder paradoxaal ge- steld dan die van Charles, maar toch in hun conclusies weinig meer con- creet ^r 'l positief.

Dat wij nochtans dit boekje gaar- ne tot lezing aanbevelen vinde zijn verklaring hierin: in een zo inge- wikkeld en tevens voor ons aller toekomst zo belangrijk vraagstuk als dat van onze verhouding tot een onzer buurlanden is diepgaande be- zinning noodzake~ "jk. Daartoe levert dit geschr· "t overvloedig stof. Met een "pro"- of "anti"-Duits alleen komt men geen schrede verder.

deR.

L. E. Hofkes & Co~ ^N.il

Ververij

WIERDEN (0)

A. F. v. d.

Steenhoven~

Delft

ROTTERDAMSEWEG 384 TELEFOON 01730-2 16 56 Leveringen van zand, grind, grond, enz.

Massa transporten met 3-zijdige kipauto's.

Speciale machine trailers voor vervoer van draglines - -bulldozers - ketels enz.

SPECIAAL VOOR GEPENSIONEERDEN

Ons programma voor winterreizen, vertrek op 13 oktober en 4 januari, naar Mallorca en Malaga is wederom verschenen. Vele mogelijkheden, o.a.:

60 dg. Mallorca vol pension v.a. f 799,- 60 dg. Mallorca logiesjontbiit v.a. f 672,- 60 dg. Malaga logiesjontbiit v.a. f 702,·

VRAAG ONS UITGEBREIDE PROGRAMMA.

CENTOURI VLIEGREIZEN

KRUISSTRAAT 15 HAARLEM TELEFOON 0 2500-13395

J. Vermaas' Scheepvaart Bedrijf I.V.

Reders en managers van zeeschepen kleine en grote handelsvaart

CARGADOORS

BEVRACHTINGSAGENTEN

Schiedamsevest 91-93 ROTTERDAM

telefoon 116400 *

telex 22153 (2 lijnen)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

GEEN TRAGIEK OVER BRUSSEL

Door mr. dr. C. Berkhouwer

B

^ij het uitgaan van de jongste nachtelijke landbouwmara- thon hield de Luxemburgse mlms- rer-president Werner aan minister Couve de Murville een uitspraak voor van Talleyrand, die eens Na- poleon diende op een wijze als thans generaal de Gaulle gediend wordt door Couve áe Murville:

"Laat ons onderhandelen, steeds onderhandelen". Het even koele als weinig afdoende antwoord vari de heer Couve was: "Ik heb nooit ont-

is men daardoor gedwongen om een uitputtingsslag te leveren aan de onderhandelingstafel. Waarom trokken de Fransen daarbij tot dusverre zo vaak aan het langste eind? Hun ministers en vooral hun ambtenaren kennen de zaken op hun duim, zijn uiterst bekwaam en

·~ deskundig door perfecte scholing, vallen als goed gecoördmeerde dele- gatie niet uiteen en beoefenen met grote vaardigheid de tactiek van in- timideren en dreigen.

De ministers L1ms en Conve de Muruû!e na afloop van de "uit- puttingsslag" van de landbouw-marathon te Brussel.

kend dat Talleyrand een Fransman was". Alsof er iemand was, die dat betwijfelde!

Er heet dus weer een crisis te zijn in de E.E.G. Wij doen er goed aan dit, indien het al zo zou zijn, niet te dramatiseren. Een Ameri- kaans schrijver noemde onlangs de E.E.G. een "community of crises".

Hoofdoorzaak voor deze kwalificatie wordt gevormd door de étappes en termijnen die zijn vastgelegd in de Verdragen van Rome en in een aantal daarop gegronde uitvoe- ringsvoorschriften. Van tijd tot tijd

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon (070) 60 48 03

( 3 lijnen) Giro 67880

Voornaamste vaststelling na de nacht van woensdag 29 op 30 juni:

die laatste vlieger is nu, eindelijk eens niet opgegaan. Daarover geen rouw, eerder het regendeeL De stand was 5-1 in het nadeel van Frankrijk. Of liever 4-2, want de wendbare heer Spaak sprong voor het uitgaan van de laatste bocht met een miraculeuze luchtsprong in de wagen der Franse delegatie.

* *

'

'Jaarom geen angst? Uit de

'f E.E.G. stappen kan Frank- rijk niet. Verdragsmatig is dit on- mogelijk en economisch kan Frank- rijk het zich niet veroorloven. Doch wat belangrijker is: een eventueel uitvoeren van dreigementen zou Frankrijk zelf het ergste treffen.

Algemeen Franse landbouwbelan- gen dreigen thans geofferd te wor- den aan de mythe der nationale glo- rie. De Franse boerenstand blijkt daar echter minder door geboeid te worden en loopt reeds te hoop naar Padjs. De geschiedenis van presi-

dent de Gaulle bewijst soms terug- deinzen voor de uiterste consequen- ties. Zelfs ten aanzien van zijn machtsovername is het verloop van zaken paradoxaal geweest: aan de macht gekomen door het leger dat Algiás Frans wilde houden en hem daarvoor een garantie achtte, was hij het die Algiers zijn zelfstandig- heid gaf (op zichzelf een gelukkig feit overigens, daargelaten de hui- dige rampzalige toestand in dat land). De moraal van een en an- der is: niet terugdeinzen voor Gaul- listische intimidaties.

* *

W

ij willen niet na la ten hier een ander punt van belang aan de orde te stellen. Stellen wij de kern der technisch uiterst ingewik- kelde materie zo eenvoudig moge- lijk: de gemeenschappelijke land- bouwpolitiek moet gefinancierd worden en als dit geschiedt met middelen die niet meer komen uit de zes landskassen, maar uit mid- delen die "gemeenschappelijk" zijn (geworden), t.w. heffingen aan de buitengrenzen op landbouwproduc- ten van buiten en douanetarieven, dan moet tegenover de wegvallende nationale parlementaire controle een gelijkwaardige controle komen van het Europese Parlement. Dit laatste heeft zich daarvoor in mei j.l. krachtig uitgesproken en de Tweede Kamer heeft zich gesteld achter de verlangde uitbreiding van budgettaire bevoegdheden. Bij die gelegenheid is door sommigen ge- steld: Gij zendt de regering naar Brussel met een veel te onwrik- baar mandaat. Wij hebben dit steeds weerlegd en gewezen op de tweeër- lei verantwoordelijkheid van regering en parlement. Wij zullen daarover in de Kamer wel opnieuw komen te spreken wanneer t.z.t. het over- leg van Brussel aan de orde zal worden gesteld.

In ieder geval mogen de Neder- landse Kamerleden die in het Euro- pese parlement zo doeltreffend ge- werkt hebben aan de totstandko- ming der bekende Straatsburgse re- solutie van 12 mei j.l. thans enige vreugde beleven over hun activitei- ten. Bij het "Festival Neerlandais"

zoals president Duvieusart de ge- beurtenis van mei kenschetste, heeft de Nederlandse Tweede Kamer zich na het jongste E.E.G.-debat, op Koekoek c.s. na, unaniem aangeslo- ten. Naar onze stellige innerlijke overtuiging staat het vast, dat dit voor de Duitse Bondsdag een door- slaggevende overweging is geweest om nog juist tijdens het Brusselse .overleg een zelfde besluit ter zake de democratisering tot de Minister- raad te laten doordringen. Aldus is rechtstreeks dan wel indirect als gevolg der activiteiten van het Europese Parlement en enige natio- nale parlementen bewerkstelligd, dat de Nederlandse regering bij het

8 JULI 1965 - PAGINA 5

UW HAIIR ZIT

DNBERISPEI.IJ«

van vroeg tot laat in weer en wind

meL

J~_f!t

_Haarcrème

- ^V

Forse tube f 1 ,75.

jongste beraad in Brussel niet in een overmachtspositie is terechtge- komen. Nederland kwam in de po- sitie van 4 voor en 2 tegen. On- danks de ingetreden kortsluiting is dit een belangrijk winstpunt in het groeistuipenproces van de Europese integratie.

* *

O

nze eindconclusie mag der- - halve zijn: we moeten de zaak niet dramatiseren en ons vooral niet door angsten laten be- vangen. Vier en een half jaar schei- den ons_ nog van 1970. Pas dan be- hoeft alles gereed te zijn. Intussen kan men het geleidelijk aan eens worden voor al hetgeer. nog uitge- voerd moet worden krachtens de Verdragen van Rome. Ondanks al- les zijn we thans op menig punt reeds verder dan in 1957 voorzien werd.

Besluiten wij met een laatste Fran- se paradox: Frankrijk' ligt dwars bij buitenlandse politiek en defen- sie. Thans ook in de landbouw, tot schade van zijn eigen boeren. Daar- tegenover mobiliseert datzelfde

Frankrijk telkens weer nieuwe krachten die door hun eigen dyna- miek de integratie metterdaad ver- der voltrekken. Wij denken b.v.

aan recente voorstellen om te lw- men tot een coördinatie op E.E.G.- grondslag van het wetenschappe- lijk onderzoek in de zes landen en voorstellen op het stuk van een communautair ondernemingsrecht.

Politiek is een irrationeel bedrijf.

De meest onmisbare werktuigen ervan zijn geduld en moed.

•

,,Houdt de Vrijheid hoog!''

rHfiu

I I I I

I

in dè nachtkluis van de HBU

I

Dat grote bedrag, die: belangrijke &tukken ...

Natuurlijk houdt u ze liever des nathts en

I

tijdens de week-ends niet in huisJ De nacht·

kluis va:n: de HBU brengt~ voor haar rekening·

. houders, ook ná sluitingstijçl~ uitkomst. Uw

1

geld en papieren zijn er. absoluut "safe".

I

~~

Ook voor U: de HBU ' • HOLLANDSCHE 'BANK-UNIE N.v.

L ..:":: ·:.:· ::::·:. .J

De Rott~rdams~he

Droogdok Mi.j. N.V.

fabrieken en vestigingen in o.a.: belgië, cyprus,denemarken,duitsland, engeland, finland, frankrijk, italië, japan, pakistan, spanje, zweden.

NORMAAL- EN DIKWANDIG NAADLOZE STALEN BUIZEN NIEUWE GELASTE STALEN BUIZEN

NIEUWE· GASPIJPEN

GEBRUIKTE ELEKTRISCH GEREINIGDE VLAMBUIZEN REGENWATERAFVOERPIJPEN

VEERSE DIJK 271a HENDRIK IDO AMBACHT TELEFOON DORDRECHT (01850) 2 81 11, 2 81 12 en 2 71 75

NA 18 UUR (01850) 2 8232 en 2 77 92 (30) 71 38 28

ETO

Postbus 14 DRUTEN Tel. 08870 - 2050

Voor: BIMSBETONDAKEN

VLOER· EN WANDPLATEN TRILBETON ELEMENTEN SIERBETON

GLOOIINGEN PREFABBOUW

Boele's Sebeepsw,erveu eu Maehinefahriek N.V.

BOl.NES ( BlJ ROTTERDAM)

•

Reparatie en nieuwbouw

•

TE!..EFOON 1951 00 ROTTERDAM . TELEGR. BOELE-BOLNES