Eindrapportage Woonwensenonderzoek. Rooseveltlaan. Utrecht, 10 november 2021

(1)

Eindrapportage Woonwensen-

onderzoek Mitros Rooseveltlaan

Utrecht, 10 november 2021

(2)

3526 VD Utrecht T: +31 (0)30 262 71 91

E: info@labyrinthonderzoek.nl W: www.labyrinthonderzoek.nl

Niets uit deze uitgave mag - door iemand anders dan de opdrachtgever - worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch,

Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van:

Auteurs Judith Khajavi

Debberah ten Velthuis Lianne Straver Mourad ben Sellam Romio Hasson

(3)

Inhoudsopgave

1 Inleiding 6

1.1. Aanleiding 6

1.2. Doelstelling 6

2 Opzet onderzoek 8

2.1. Doelgroep 8

2.2. Opbouw en programmering vragenlijst 8

2.3. Communicatie over het onderzoek 9

2.4. Interviewteam 10

2.4.1. Samenstelling interviewteam 10

2.4.2. Training interviewteam 11

3 Uitvoer onderzoek 12

3.1. Veldwerkperiode 12

3.2. Methode 12

3.3. Kwaliteitscontroles 13

3.4. Analyse 14

4 Deelnemers onderzoek 15

4.1. Respons 15

4.2. Aantal interviews per verdieping 15

4.3. Samenstelling huishouden 16

4.4. Woonduur en woonredenen 17

5 Tevredenheid woning en wooncomplex 19

5.1. Tevredenheid huidige woning 19

5.2. Kruisverband tevredenheid, woonduur en woningtype 20

5.3. Veel klachten over de woning 21

5.4. Tevredenheid huidige complex 22

5.5. Klachten over het complex 23

5.6. Samenvatting 24

6 Sociale contacten in de buurt 25

6.1. Veel contact tussen bewoners 25

(4)

6.2. Contacten zijn belangrijk 26

6.3. Contacten van invloed op woonwensen 26

7 Wensen toekomstige woning en wooncomplex 28

7.1. Wensen voor toekomstige woning 28

7.2. Grootte van toekomstige woning 28

7.3. Aantal kinderen op zoek naar eigen woning 30

7.4. Duurzaamheid en energiekosten 31

7.5. Meer huur betalen voor nieuwe woning 31

7.6. Ideeën voor verbeteren toekomstige woning 31

7.7. Ideeën voor verbeteren toekomstige wooncomplex 32

7.8. Interesse om voorbeeldwoning te zien 33

8 Toekomstplannen Mitros 35

8.1. Bekendheid plannen Mitros 35

8.2. Mening kinderen over plannen Mitros 36

8.3. Zorgen vanwege toekomstplannen 37

8.4. Hoe kunnen de zorgen verminderd worden? 39

9 Communicatie en participatie 41

9.1. Contact met Mitros 41

9.2. Contact met bewonerscommissies 41

10 Conclusie 43

Bijlage 1: Vragenlijst onderzoek 45

Achtergrondvragen 45

Vragen over het complex en de eigen woning 47

Plannen 49

Vragen over woonwensen en woonplezier 50

Sociale contacten 51

(5)

Vragen over informatievoorziening en participatie 52

Vragen over uw huishouden 53

Bijlage 2: Flyer aankondiging onderzoek 55

Bijlage 3: Niet-thuiskaartje 56

Bijlage 4: Afspraakkaartje 57

(6)

1 Inleiding

Voor u ligt de rapportage van het verdiepende woonwensenonderzoek dat Labyrinth Onderzoek &

Advies heeft uitgevoerd onder de bewoners van het wooncomplex van woningcorporatie Mitros aan de Rooseveltlaan in Utrecht. In deze inleiding worden de aanleiding, opdrachtformulering en doelstelling van het onderzoek beschreven.

1.1. Aanleiding

Labyrinth is verzocht een verdiepend woonwensenonderzoek uit te voeren onder de bewoners op de Rooseveltlaan in de Utrechtse wijk Kanaleneiland. Mitros is voornemens het verouderde wooncomplex aan de Rooseveltlaan aan te pakken. Binnen het Utrechts participatiemodel is de input van huurders bij sloop of renovatie van woningen belangrijk. Samen met de Bewonerscommissie (BC) van de Rooseveltlaan dient er daarom een Sociaal Projectplan opgesteld te worden, waarbij Mitros een voorstel doet voor de aanpak van de woningen en het effect daarvan op de (woon)situatie van de bewoners, en hun rechten en plichten bij dit plan. Op basis van het Sociaal Projectplan wordt een draagvlakmeting gehouden, waarbij bewoners mogen stemmen over de plannen.

Uit diverse gesprekken en bijeenkomsten met bewoners is gebleken dat de communicatie over mogelijke sloop van de woningen voor onrust heeft gezorgd onder de bewoners. Ook is er een verlies van vertrouwen, omdat bewoners bang zijn vanwege gentrificatie straks niet meer in de buurt of wijk te kunnen blijven wonen. Mitros en de Bewonerscommissie van de Rooseveltlaan hebben daarom Labyrinth gevraagd om een onafhankelijk onderzoek uit te voeren naar de woonwensen van de bewoners. Via dit onderzoek worden niet alleen de woonwensen, maar ook de zorgen die bewoners ervaren rondom de plannen, in kaart gebracht. In deze rapportage leest u de uitkomsten van dit onderzoek.¹

1.2. Doelstelling

Het onafhankelijke, verdiepende onderzoek dient als middel om een beter beeld te krijgen van de woonervaringen – en wensen van de bewoners van het complex op de Rooseveltlaan door middel van face-to-face gesprekken.

De volgende vragen zijn als hoofdvragen voor dit onderzoek geformuleerd (en worden elk als apart onderdeel / blok meegenomen, zie paragraaf 2.2):

• Hoe lang zijn bewoners al woonachtig in het complex en met welke reden zijn zij er komen wonen?

• Hoe tevreden zijn bewoners met hun huidige woning en met het complex?

• Welke problemen ervaren zij binnen hun huidige woning en complex?

• Wat voor sociale contacten hebben bewoners met mensen in de buurt en hoe belangrijk is dit contact?

• Wat zijn de wensen en ideeën van bewoners ten aanzien van een toekomstige woning?

• Welke zorgen hebben bewoners over een toekomstige woning?

• Hoe denken bewoners over de communicatie van Mitros en de Bewonerscommissie rondom de plannen en hoe willen bewoners participeren in dat proces?

1Er is gelijktijdig ook een onderzoek uitgevoerd onder de bewoners van een complex van Mitros op de Rooseveltlaan in

(7)

• Wat is de huishoudsamenstelling van bewoners van het complex? Wat zijn de woonwensen van eventuele thuiswonende volwassen kinderen?

(8)

2 Opzet onderzoek

Het onderzoek is opgezet als een verdiepend, kwalitatief onderzoek waarbij veel ruimte is voor de ervaringen en meningen van bewoners, en waarbij het belangrijk is dat alle bewoners bereikt worden en mee kunnen doen.

Voor dit onderzoek is een semi-gestructureerde vragenlijst ontwikkeld met zowel open als gesloten en meerkeuze vragen (zie ook paragraaf 2.2). Deze vragenlijst kon via een tablet of laptop worden afgenomen. Een team van meertalige interviewers (zie paragraaf 2.4 voor meer informatie) is bij de woningen op de Rooseveltlaan langs gegaan en hebben in de meeste gevallen de interviews face- to-face afgenomen bij de bewoners thuis. In dit hoofdstuk wordt de opzet van het onderzoek in meer detail besproken.

2.1. Doelgroep

Het onderzoek is uitgevoerd onder bewoners van de woningen in de flat van woningcorporatie Mitros op de Rooseveltlaan in Utrecht. Het gaat hierbij om 51 reguliere hoofdhuurders van de portiekflats aan de Rooseveltlaan aan het Amsterdam-Rijnkanaal: huisnummers 316 t/m 434.

Mitros heeft op 12 mei 2021 aan Labyrinth een adressenbestand verstrekt met daarin de adresgegevens van alle, op dat moment bewoonde woningen met reguliere hoofdhuurders. Labyrinth heeft in totaal de adresgegevens van 49 woningen ontvangen. Tijdens het onderzoek waren er twee bewoners die zeer recent naar de Rooseveltlaan waren verhuisd en waarvan de contactgegevens vooraf niet aan Labyrinth waren verstrekt. Deze personen hadden aangegeven graag mee te willen doen aan het onderzoek. Deze adressen zijn toegevoegd aan de totale lijst van bewoners. De uiteindelijke steekproef komt hiermee uit op 51 bewoners.

Overige woningen, zoals logeerwoningen of onbewoonbaar verklaarde woningen, zijn niet meegenomen in het onderzoek. Bij bepaalde adressen had Labyrinth ook toegang tot de persoons- en contactgegevens van bewoners, mits zij geen bezwaar hadden voor de overdracht van hun gegevens bij Mitros.

Bij de uitvoer van het onderzoek is er specifiek gevraagd naar de hoofdbewoner van de woning, en er zijn alleen interviews uitgevoerd met de hoofdbewoner, al dan niet vergezeld door andere familieleden (bijv. partner of kinderen) die op dat moment thuis waren.

2.2. Opbouw en programmering vragenlijst

De vragenlijst bestaat uit een combinatie van gesloten en open vragen en is in samenspraak met Mitros en de bewonerscommissie opgesteld. Nadat de vragenlijst definitief was opgesteld en ter feedback was voorgelegd aan zowel Mitros als de leden van de bewonerscommissies, is de vragenlijst door programmeurs van Labyrinth geprogrammeerd. De online vragenlijst is meerdere malen getest door meerdere onderzoekers en interviewers van Labyrinth. Op basis van hun feedback zijn er enkele kleine aanpassingen in de programmering van de vragenlijst doorgevoerd. De vragenlijst is toegevoegd als bijlage 1.

(9)

In totaal bestond de vragenlijst uit 42 vragen. Daarnaast was er sprake van routing, wat betekent dat bepaalde vragen juist wel of niet werden gesteld, afhankelijk van de antwoorden van een bewoner. Zo waren er vier extra vragen voor bewoners die aangaven dat ze (thuiswonende) kinderen hadden.

De vragenlijst bestond uit 7 verschillende blokken of onderdelen, onderverdeeld in totaal 46 vragen:

1. Achtergrondvragen (8)

2. Vragen over het complex en de eigen woning (12) 3. Plannen voor de woning (4)

4. Vragen over woonwensen en woonplezier (5) 5. Sociale contacten (4)

6. Vragen over informatievoorziening en participatie (4)

7. Vragen over huishoudsamenstelling (9, waarvan 4 routingsvragen)

2.3. Communicatie over het onderzoek

Er is op verschillende manieren gecommuniceerd met bewoners over dat Labyrinth een onderzoek zou uitvoeren.

Zo zijn er op verschillende momenten nieuwsbrieven verstuurd door Mitros en de bewonerscommissie. In de Mitros nieuwsbrief van 13 november 2020 werd het onderzoek van Labyrinth uitgebreid aangekondigd en werd uitgelegd hoe het onderzoek uitgevoerd zou worden.

Alle partijen vonden het belangrijk dat er bij de start van het onderzoek informatiebijeenkomsten voor bewoners werden georganiseerd. Deze bijeenkomsten waren in eerste instantie gepland voor december 2020, maar vanwege de lockdown konden deze niet plaatsvinden. Veel beperkingen golden in ieder geval tot 28 april. Tevens vond tussen 12 april en 12 mei de Ramadan plaats. De verwachting was dat veel bewoners tijdens de vastenmaand minder beschikbaar zouden zijn voor een interview. In overleg is de start van het onderzoek daarom uitgesteld tot 21 juni.

Uiteindelijk hebben de bewonersbijeenkomsten plaatsgevonden op 16 en 17 juni in het Krachtstation, waar ook het kantoor van Labyrinth zich bevindt. Vanwege de toen nog geldende corona-maatregelen voor groepsgrootte zijn deze bijeenkomsten in kleinere groepen georganiseerd. Tijdens de bijeenkomsten legden medewerkers van Mitros meer uit over hun visie op de plannen voor de Trumanlaan en Rooseveltlaan en Labyrinth vertelde meer over de uitvoering van het onderzoek. Bewoners konden daarnaast vragen stellen over de plannen en over het onderzoek van Labyrinth. Bij de bewonersbijeenkomsten waren diverse onderzoekers en interviewers van Labyrinth aanwezig.

Voor het onderzoek zijn er verder diverse communicatiemiddelen ontwikkeld:

• Een flyer waarbij het doel en duur van het onderzoek werd uitgelegd in drie verschillende talen (Nederlands, Turks en Marokkaans-Arabisch)². Ook stonden de contactgegevens van Labyrinth vermeld, zodat bewoners contact op konden nemen als ze vragen hadden of een afspraak wilden maken voor een interview. Deze flyers werden uitgedeeld tijdens contactpogingen bij bewoners in het complex. De flyer is toegevoegd als bijlage 2.

• Een niet-thuiskaartje. Dit kaartje werd door de interviewers door de bus gedaan bij woningen waar op dat moment niemand de deur opendeed. Op de voorkant stond de zin ‘wij troffen u niet thuis’ in drie talen, en op de achterkant werd de bewoner uitgenodigd een afspraak te maken met Labyrinth voor een interview. Het niet-thuiskaartje is toegevoegd als bijlage 3.

22 Deze talen zijn gekozen op basis van informatie van Mitros over de meest voorkomende migratieachtergronden van bewoners in de complex.

(10)

• Een afspraakkaartje, dat aan de bewoner werd gegeven als er voor een latere dag of tijdstip een afspraak voor een interview werd gemaakt. Achterop stonden de datum, tijd en locatie van het interview en de contactgegevens van Labyrinth. Dit kaartje was in het Nederlands. Het afspraakkaartje is toegevoegd als bijlage 4.

2.4. Interviewteam

Labyrinth is gespecialiseerd in het doen van onderzoek via mensen met verschillende (migratie)achtergronden.

Hiervoor maakt zij gebruik van een ervaren, meertalig en bi-cultureel interviewteam. Bij het werven van interviewers voor een onderzoek vindt Labyrinth het belangrijk dat de interviewers ook passen bij, of zich goed kunnen inleven in, de doelgroep van het onderzoek. Zo wordt het contact leggen met de bewoners nog gemakkelijker en wordt vertrouwen en begrip voor het onderzoek verkregen.

2.4.1. Samenstelling interviewteam

Voor dit onderzoek is een interviewteam samengesteld van acht interviewers, bestaande uit vier ervaren interviewers die voor eerdere projecten van Labyrinth hebben gewerkt en één interviewer die speciaal voor dit project is geworven. Drie interviewers, waaronder directeur Nathan Rozema en onderzoeker Judith Khajavi, maken deel uit van het vaste medewerkersteam van Labyrinth.

Aangezien een groot deel van de bewoners een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond heeft, is hiermee rekening gehouden bij het samenstellen van het interviewteam. In het interviewteam werd naast Nederlands de volgende talen gesproken: Marokkaans-Arabisch, Berbers, Turks, Koerdisch, Perzisch en Engels.

Bij het afnemen van interviews kan het soms voorkomen dat een bewoner zich comfortabeler voelt bij een vrouw of bij een man. Daarom heeft Labyrinth er bij het samenstellen van het interviewteam rekening mee gehouden om zowel mannelijke als vrouwelijke interviewers te selecteren die bepaalde talen spreken. Het gehele interviewteam bestond uit vijf mannen en drie vrouwen. De vrouwelijke interviewers hebben een groot deel van de interviews afgenomen.

In tabel 1 is een overzicht weergegeven van de interviewers die voor dit onderzoek zijn ingezet, hun geslacht, en hun talenkennis.

Tabel 1: Aantal interviewers, geslacht en gesproken talen

Interviewer Geslacht Gesproken talen

1 Man Nederlands, Turks, Koerdisch

2 Vrouw Nederlands, Engels, Turks

3 Vrouw Nederlands, Engels, Turks, Perzisch

4 Vrouw Nederlands, Marokkaans-Berbers

5 Man Nederlands, Marokkaans-Berbers en Arabisch

6 Man Nederlands en Marokkaans-Arabisch

7 Man Nederlands en standaard Arabisch

8 Man Nederlands

Totaal: 8 interviewers

Bron: Labyrinth Onderzoek & Advies, 2021

(11)

2.4.2. Training interviewteam

Alle interviewers die voor het onderzoek hebben gewerkt, hebben een uitgebreid trainingstraject doorlopen.

Allereerst doorliepen de interviewers zelfstandig een door Labyrinth ontwikkelde online e-learningtraining. Hierin kwamen de thema’s kwalitatief en kwantitatief onderzoek, interviewtechnieken, de software Nfield³ en Labyrinth Veldwerkapp⁴ (hierna: Veldwerkapp) en privacy aan bod. Ieder onderdeel werd afgesloten met een toets waarvoor een bepaalde minimumscore behaald diende te worden. De e-learningtraining duurde, afhankelijk van de voorkennis en ervaring van de interviewer, tussen de twee tot drie uur. Vervolgens vulden de interviewers de vragenlijst van het onderzoek zelf in via hun laptop. Op deze manier raakten zij bekend met de vragenlijst en konden ze alvast voor de training opmerkingen of vragen erover noteren.

Na het invullen van de vragenlijst volgden de interviewers een groepstraining op het kantoor van Labyrinth in Utrecht. Deze training bestond uit een algemeen deel en een specifiek deel over het onderzoeksproject en de situatie van Mitros op de Trumanlaan en Rooseveltlaan. In het algemene deel kregen interviewers informatie over bijvoorbeeld interviewtechnieken, de te gebruiken software (o.a. de Labyrinth Veldwerkapp) en contactstrategieën zoals de ‘deurpitch’. Daarnaast is ook uitgebreid stilgestaan bij het benaderen en interviewen van respondenten in coronatijd en het gebruik van speciale materialen hiervoor.

In het specifieke deel werd de vragenlijst voor het onderzoek op de Trumanlaan en Rooseveltlaan gezamenlijk doorlopen. Ook werd er meer uitgelegd over de achtergrond van het onderzoek. Een medewerker van Mitros was ook aanwezig bij dit deel van de training om meer te vertellen over woningcorporatie Mitros, het algemene proces van sociale huisvesting, de staat van de woningen op de Trumanlaan en Rooseveltlaan en alles wat er komt kijken bij renovatie of sloop. De interviewers konden ook vragen stellen aan de Mitros medewerker.

Tijdens de training ontvingen de interviewers ook de materialen voor de uitvoering van hun werkzaamheden: tas met Labyrinth logo, Labyrinth badge met foto, de nieuwsbrief van Mitros, niet-thuiskaartjes, afsprakenkaartjes, mondkapje, hesje en kledingbutton met daarop de tekst ‘Ik interview u graag op 1,5 meter’ en handgel.

Na de groepstraining zijn alle interviewers meteen op pad gegaan om hun net opgedane kennis in de praktijk te brengen. Onder begeleiding van meer ervaren Labyrinth medewerkers en interviewers voerden ze contactpogingen uit en zelfs een aantal interviews. Tijdens dit proces kregen zij hulp en feedback op, onder andere, hun deurpitch en het werken met de software.

3 Via de Nfield software voeren interviewers de vragenlijsten in die zij afnemen met een respondent.

4 De Labyrinth Veldwerkapp is door Labyrinth ontwikkelde softwareapplicatie waarin de registratie van alle contactpogingen en status van de respondenten binnen veldwerkonderzoek wordt gedaan. De Veldwerkapp maakt het mogelijk het veldwerk te coördineren, beheren en controleren.

(12)

3 Uitvoer onderzoek

3.1. Veldwerkperiode

Het veldwerk heeft plaatsgevonden in twee periodes: van 21 juni tot en met 16 juli; en van 31 augustus tot 29 september 2021. In juli en augustus was er een zomerstop van circa zes weken. In totaal zijn er op de Rooseveltlaan tijdens het onderzoek bij 51 adressen, 33 interviews afgenomen.

In tabel 2 is een overzicht weergegeven van het aantal afgenomen interviews en gedane contactpogingen per periode. In de tabel is duidelijk te zien dat de overgrote meerderheid van alle interviews en contactpogingen in de eerste periode (juni-juli) heeft plaatsgevonden. In de laatste veldwerkperiode (augustus-september) zijn daarom ook minder interviewers ingezet.

Tabel 2: Overzicht aantal interviews en contactpogingen per periode

Rooseveltlaan Periode: 21

juni – 16 juli Periode 31 aug

– 29 sept Totaal:

Interviews 29 4 33

Contactpogingen 103 20 123

3.2. Methode

Voor de uitvoer van het onderzoek is zoveel mogelijk ingezet op face-to-face contact met bewoners aan de deur.

Interviewers hebben op verschillende dagen en tijden aangebeld bij adressen die binnen de steekproef vielen. Aan de deur vertelden ze dat ze van Labyrinth en in opdracht van Mitros een onderzoek uitvoerden over de toekomst van de woningen op de Rooseveltlaan, en dat ze op zoek waren naar de hoofdbewoner.

In sommige gevallen konden zij meteen een interview afnemen bij bewoners thuis. In andere gevallen maakten de interviewers een afspraak voor een interview op een ander tijdstip. Dit interview kon plaatsvinden bij bewoners thuis of op het kantoor van Labyrinth. Ook kon de bewoner aangeven in welke taal hij of zij graag geïnterviewd wilden worden. Er werd dan een afspraak gemaakt met een interviewer die die betreffende taal sprak. In tabel 3 is een overzicht weergegeven van de verschillende talen waarin de interviews zijn afgenomen. Ook was het mogelijk dat bewoners aangaven niet mee te willen doen aan het onderzoek. In één geval is er via Whatsapp een telefonisch interview gehouden met een bewoner.

Tabel 3: Overzicht talen waarin de interviews zijn afgenomen

Talen interviews Rooseveltlaan

Nederlands 23 Turks 3

Marokkaans-Berbers 5 Afghaans (Dari) 1

Marokkaans-Arabisch 1

Totaal: 33

(13)

Een deel van de bewoners was na de eerste contactpoging niet thuis. Zij ontvingen een niet-thuiskaartje in de brievenbus, waarmee zij Labyrinth konden bellen voor het maken van een afspraak voor een interview. Tijdens de eerste veldwerkperiode zijn er in totaal maximaal drie contactpogingen per adres uitgevoerd op verschillende tijden en dagen van de week. Als deze contactpogingen niets opleverden is er in de laatste veldwerkperiode (augustus-september) nog eenmaal aangebeld.

In de veldwerkapp hielden de interviewers de resultaten van de contactpogingen en het aantal afgenomen interviews bij. De uitkomsten van alle contactpogingen en de totale respons voor de Rooseveltlaan is te vinden in paragraaf 4.1

Corona

Het veldwerk is uitgevoerd in een periode waarin er coronamaatregelen golden. De belangrijkste maatregelen en adviezen vanuit de overheid die golden waren: het houden van 1,5 meter afstand, handen wassen, thuisblijven en laten testen bij coronaklachten en bij voorkeur thuiswerken. Ter voorbereiding hierop zijn interviewers uitgebreid geïnstrueerd op bewaken van afstand tijdens het contact met de bewoners en het aandacht hebben voor hoe bewoners over corona en de maatregelen denken. De interviewers hebben ervaren dat veel bewoners graag wilden meedoen aan het onderzoek en dat slechts een klein deel aangaf zich zorgen te maken over corona (besmettingsgevaar). Er waren geen bewoners die vanwege deze redenen liever het interview op afstand (bijvoorbeeld telefonisch) wilden doen.

3.3. Kwaliteitscontroles

Gedurende het veldwerk zijn er door Labyrinth continu kwaliteitscontroles uitgevoerd. De werkzaamheden van de interviewers werden wekelijks gecontroleerd door te kijken naar de contactpogingen die zij invoerden en de registratie van geslaagde interviews in de Veldwerkapp. Bij de controles van deze contactpogingen zijn onder andere de volgende zaken nauwlettend gemonitord:

• Locatie contactpogingen (monitoring of contactpoging op of in de buurt van het adres van de steekproefpersoon is ingevoerd, middels GPS-tracking);

• Aantal uitgevoerde contactpogingen;

• ‘Success rate’ per interviewer (benodigde aantal contactpogingen per interview);

• Tijd tussen contactpogingen (contactpogingen per adres niet te kort op elkaar);

• Onjuist dubbel ingevoerde contactpogingen;

• Type contactpogingen (monitoring op juistheid ingevoerde type uitkomst contactpoging);

• Opmerkingen bij ingevoerde contactpogingen;

• Tijdsblokken waarin de meeste afspraken werden gemaakt en interviews werden afgenomen; en

• Spreiding contactpogingen over tijd (afwisseling ochtend/middag/avond en doordeweeks/weekend).

Ook zijn de gespreksverslagen regelmatige gecontroleerd op basis van inhoud. De onderzoeker las hiervoor alle verslagen na en als er onduidelijkheden of (mogelijke) inconsistenties waren nam zij contact op met de betreffende interviewer. Op basis hiervan zijn er een aantal kleine aanpassingen in de verslagen doorgevoerd.

Daarnaast hadden bewoners ook het recht om een verslag van hun interview in te zien. Op de Rooseveltlaan waren er vijf hoofdbewoners die een gespreksverslag hebben opgevraagd. Deze is naar hen opgestuurd per post of email.

Er was één hoofdbewoner die kleine tekstuele aanpassingen wenste in haar gespreksverslag. Deze zijn doorgevoerd en het definitieve, gecorrigeerde gespreksverslag is met de hoofdbewoner gedeeld.

(14)

3.4. Analyse

De verkregen data bij dit onderzoek bestond uit twee typen: kwantitatieve data en kwalitatieve data. De kwantitatieve data bestaat voornamelijk uit antwoorden van bewoners op gesloten en meerkeuze vragen in de vragenlijst. Deze antwoorden op de vragen zijn geanalyseerd met behulp van SPSS. Deze zijn veelal omgezet naar tabellen en grafieken. In de analyse zijn alle vragenlijsten meegenomen die volledig zijn ingevuld.

Het kwalitatieve deel van de data bestaat uit de antwoorden van bewoners op de open vragen binnen de vragenlijst. Deze antwoorden zijn gecodeerd en geanalyseerd met behulp van het software programma Nvivo.

In de volgende hoofdstukken worden de resultaten van het onderzoek beschreven.

(15)

4 Deelnemers onderzoek

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de respons van het onderzoek. Er wordt beschreven hoeveel hoofdbewoners deel hebben genomen aan het onderzoek. En wat hun achtergrondkenmerken zijn, zoals woonduur, verdieping, geslacht en huishoudsamenstelling.

4.1. Respons

Tussen juni en september 2021 zijn er met 33 hoofdbewoners van de 51 woningen op de Rooseveltlaan interviews afgenomen. Dit is een respons van 65 %.

Bij 18 van de 51 woningen is geen interview afgenomen. Bij 16 woningen is, ondanks vier contactpogingen door het interviewteam, op verschillende tijden en dagen, waaronder avonden en weekenden, de hoofdbewoner niet thuis aangetroffen. Dit heeft wellicht te maken met het feit dat een groot deel van het onderzoek is afgenomen in de zomerperiode. Twee hoofdbewoners hebben expliciet geweigerd om deel te nemen aan het onderzoek: één bewoner had wel een afspraak gemaakt voor een interview maar zag achteraf toch af van deelname. Een bewoner gaf als reden aan geen interesse te hebben om deel te nemen aan het onderzoek en wilde verder geen toelichting geven.⁵

Tabel 4: Uitkomsten contactpogingen Rooseveltlaan

Uitkomst Aantallen Percentage

Interview afgenomen en goedgekeurd 33 65 %

Non-respons: Geen uitkomst na 4 contactpogingen 16 31 %

Non-respons: Weigering 2 4 %

Totaal: 51 100%

4.2. Aantal interviews per verdieping

Zoals te zien is in figuur 1, bevinden de woningen van de gesproken bewoners zich op verschillende verdiepingen.

De meeste gesproken bewoners wonen op verdieping 1 (33 %), kort daarop gevolgd door verdieping 2 (30 %). Het kleinste aantal gesproken bewoners woont op de 3^e en 4^e verdieping (beide 18 %).

5 Als er in het vervolg van deze rapportage gesproken wordt over ‘bewoners’ worden hiermee in principe alleen de gesproken hoofdbewoners (de respondenten van dit onderzoek) bedoeld.

(16)

Figuur 1: Verdieping geïnterviewde bewoners (n = 33)

4.3. Samenstelling huishouden

Van de hoofdbewoners met wie de interviews zijn uitgevoerd, is bijna de helft (49 %) vrouw. 45 % is man en twee personen (6%) zijn getypeerd als ‘anders’. In deze gevallen is het interview met meerdere personen afgenomen.

Zoals in figuur 2 te zien is, vormt 27 % van de bewoners op de Rooseveltlaan een eenpersoonshuishouden. Er zijn ook relatief veel huishoudens (24%) die bestaan uit vijf personen. Daarnaast zijn er kleinere aantallen huishoudens met andere samenstellingen.

Figuur 2: Aantal personen in huishouden (n = 33)

Aan de bewoners die in een meerpersoonshuishouden wonen (n = 24), is vervolgens gevraagd hoe hun huishoudsamenstelling eruit ziet. De meesten van hen (88 %) wonen samen met hun kinderen: 67 % woont samen met de partner en met kinderen, en 21 % is alleenstaand met thuiswonende kinderen. 8 % woont samen met een partner maar zonder (thuiswonende) kinderen.

33% 30%

18% 18%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

Verdieping 1 Verdieping 2 Verdieping 3 Verdieping 4

27%

12%

9%

12%

24%

9%

3% 3%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

1 2 3 4 5 6 7 8

(17)

4.4. Woonduur en woonredenen

Ook is aan de hoofdbewoners gevraagd hoe lang zij al op de Rooseveltlaan wonen. Hun antwoorden zijn te zien in figuur 3. De meeste bewoners (27 %) wonen al langer dan 25 jaar op de Rooseveltlaan. Een vijfde van de bewoners heeft een woonduur tussen de 6 en 10 jaar.

De woonduur van de respondenten van dit onderzoek zijn ook vergeleken met de informatie die Mitros zelf heeft over alle hoofdbewoners van de Rooseveltlaan. Zo hebben er relatief veel bewoners meegedaan aan het onderzoek die nog maar kort op de Rooseveltlaan zijn komen wonen. Ook hebben er relatief veel bewoners meegedaan die al langer dan 25 jaar op de Rooseveltlaan wonen. De deelname van bewoners in de midden categorie van tussen de 16-20 en tussen de 21-25 jaar is relatief gezien iets lager.

Figuur 3: Woonduur op de Rooseveltlaan

Aan de bewoners is gevraagd om aan te geven welke redenen zij destijds hadden om te verhuizen naar de Rooseveltlaan. Bewoners mochten meerdere redenen aangeven. De resultaten zijn te lezen in tabel 5.

Tabel 5: Reden wonen (n = 33)

Aantal

De kwaliteiten van de woning 15

Locatie 11

Voorzieningenniveau in de buurt 6

Ik had geen andere keuze 6

De huurprijs 5

De buurt in het algemeen 4

Omdat familie / vrienden in de omgeving wonen 4

Andere redenen 8

Totaal aantal antwoorden: 59

Bron: Labyrinth Onderzoek & Advies, 2021 12%

21%

12%

15%

12%

27%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

Minder dan 6 jaar 6 t/m 10 jaar 11 t/m 15 jaar 16 t/m 20 jaar 21 t/m 25 jaar Langer dan 25 jaar

(18)

Wat opvalt is dat de meeste hoofdbewoners (15 personen) aangeven dat ze voor de Rooseveltlaan hebben gekozen vanwege de kwaliteiten van de woning. Een andere belangrijke factor is de locatie van de woning, genoemd door 11 bewoners.

Er zijn 8 bewoners die ook andere redenen noemen. Een aantal daarvan heeft te maken met de locatie (uitzicht, bij het water) of de reden waarom ze uit hun vorige woning weg moesten (sloop, scheiding, etc).

(19)

5 Tevredenheid woning en wooncomplex

Aan de hoofdbewoners zijn diverse vragen gesteld omtrent hun tevredenheid met de huidige woning en het wooncomplex op de Rooseveltlaan. Zo is bewoners gevraagd om een cijfer te geven aan de woning en het complex, en aspecten te noemen waarmee zij tevreden zijn. Vervolgens zijn zij gevraagd om te beschrijven welke klachten zij hebben. In dit hoofdstuk worden hun antwoorden voor de woning en het complex apart gepresenteerd en geanalyseerd.

5.1. Tevredenheid huidige woning

Als eerste is bewoners gevraagd welk cijfer zij zouden geven aan hun woning. Hun beoordeling is te zien in figuur 4. Het gemiddelde cijfer dat bewoners geven is een 5,5. Wat opvalt is dat het grootste deel van de bewoners (39

%) de woning een 5 of 6 geeft. Er is ook een deel van de bewoners (12 %) dat zeer ontevreden is met de woning en het cijfer 1 geeft.

Figuur 4: Tevredenheid huidige woning Rooseveltlaan

Er zijn dus veel bewoners die hun woning het cijfer 5 of 6 geven. Hun motivatie voor deze cijfers komt vaak voor uit de verouderde staat van de woning en het gebrek aan onderhoud door Mitros. Een aantal bewoners geeft aan dat zij de woning zelf hebben opgeknapt, en dat ze hun woning daarom een krappe voldoende geven, zoals deze bewoner:

De woning brokkelt van binnen af. Er is schimmel in alle ruimtes van het huis. De enige reden dat de woning toch een 6 krijgt is, omdat de bewoners elk jaar moeten investeren om de woning bewoonbaar te houden.

Deze arbeid wordt echt geleverd om primaire problemen te verhelpen, om de woning bewoonbaar en 12%

3% 3%

9%

21% 18%

12% 12%

6% 3%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

(20)

gezond te houden. Dit kost geld, tijd en energie. Eigenlijk is de kwaliteit van woning onvoldoende, maar vanwege de eigen arbeid wordt er ternauwernood toch een voldoende van gemaakt.

Andere bewoners geven aan dat zij wachten op renovatie of sloop zodat bepaalde problemen in de woning kunnen worden aangepakt. Echter, de plannen om te gaan slopen of renoveren worden steeds uitgesteld:

Een bewoonster zegt dat Mitros heeft aangegeven dat ze gaan slopen. Hierdoor heeft ze de woning niet opgeknapt. De bewoonster voelt zich in de wacht gezet. Ze ervaart diverse problemen in de woning. Zo heeft ze last van duiven bij het raam, de isolatie en ventilatie moet beter, want in de wintermaanden is het erg koud en in de zomermaanden erg warm. Ook het afvoersysteem werkt niet naar behoren.

Daarnaast zijn er ook verschillende bewoners die hun woning het cijfer 7 of 8 geven. Zij ervaren wel problemen, zoals schimmel, verrotte kozijnen en zachte, gehorige muren, maar zijn daarnaast ook heel tevreden, bijvoorbeeld over de locatie, het uitzicht van de woning, de grootte, het aantal kamers en de indeling ervan. De problemen die zij ervaren zijn te overzien of konden ze zelf gemakkelijk oplossen. Deze bewoonster geeft haar woning een 8:

Ik ben wel blij met de woning, ondanks dat het niet perfect is. Er is enkel glas, er was schimmel in de badkamer, maar daar heb ik overheen geverfd, het expansievat van de cv roest bijna weg, maar de cv doet het. De keuken is oud. De woning is ook gehorig, maar dat ben ik gewend. Maar wat ik leuk vind is dat er zo'n oude schouw is met roze steentjes, dat is wel sfeervol.

In tabel 6 staat een overzicht van de meest genoemde aspecten van de woning waar bewoners tevreden mee zijn.

Bewoners mochten meerdere aspecten noemen.

Tabel 6: Tevredenheid met woning (n = 33)

Aantal

Ruime woning 12

Indeling van de woning 11

Mooi uitzicht 10

Voldoende (slaap)kamers 5

Ligging / locatie in de buurt 4

Tuin 4

Andere aspecten 11

5.2. Kruisverband tevredenheid, woonduur en woningtype

Ook is er gekeken naar het verband tussen de tevredenheid van bewoners, hun woonduur en het type woning waar zij verblijven.⁶ Het complex op de Rooseveltlaan bestaat echter uit drie typen woningen met verschillende groottes: maisonnettes (grote benedenwoningen verdeeld over twee verdiepingen), flatwoningen en halve woningen.

6Er is een analyse gemaakt van de relatie tussen tevredenheid met woning, woningtype en woonduur. Om de anonimiteit van

(21)

De meeste bewoners die meededen aan dit onderzoek (19 bewoners) wonen in een flatwoning. Deze bewoners geven ongeveer even vaak voldoendes als onvoldoendes. De personen die er korter wonen geven iets vaker een voldoende aan hun woning, dan de personen die er al langer dan 25 jaar wonen. Ook hebben er relatief veel bewoners van maisonnette woningen (9) meegedaan aan het onderzoek. Zij hebben gemiddeld een langere woonduur dan bewoners van flatwoningen en halve woningen. Er zijn ongeveer evenveel bewoners van maisonnettes die hun woning een voldoende als een onvoldoende geven, ongeacht hun woonduur. Voor dit onderzoek zijn er ook een klein aantal bewoners (5) van een halve woning gesproken. Hun woonduur is heel divers.

De personen die langer op de Rooseveltlaan wonen geven hun woning een voldoende, en degenen met een kortere woonduur zijn vaker ontevreden met hun woning.

5.3. Veel klachten over de woning

82 % van de hoofdbewoners geven aan dat ze problemen ervaren of klachten hebben over hun woning. Zo geeft 12 % van de bewoners hun woning een 1. Zij geven vaak zo’n laag cijfer, omdat zij ernstige problemen ervaren in de woning en het gevoel hebben dat bij Mitros hier niets aan doet, zoals deze bewoner aangeeft:

Als het cijfer lager dan een 1 kon zijn, zouden de bewoners een nog lager cijfer hebben gegeven. De deuren en ramen zijn stuk en verouderd. Mitros doet er niks meer aan, omdat ze steeds aangeven dat er toch gesloopt gaat wonen. De badkamer heeft enorm veel schimmel, er is lekkage, de leidingen zijn zichtbaar en verslechterd. Er is veel tocht, ook al is er dubbelglas. De muren zijn enorm zwak: de bewoners durven niets meer aan de muur te hangen, omdat ze anders afbrokkelen. De bewoners hebben zelf een CV ketel moeten aansluiten.

De bewoners die hun woning een 4 of 5 geven noemen vaak ook over de bovengenoemde aspecten en geven daarnaast weinig positieve punten aan.

Tabel 7 geeft een overzicht van de genoemde klachten. Bewoners mochten meerdere klachten aangevenDe meest genoemde klacht (31 keer genoemd) is de aanwezigheid van vocht en schimmel in de woning. Ook vinden veel bewoners de woning verouderd. Daarnaast ervaren veel bewoners tocht en kou in de woning, deels veroorzaakt door slechte isolatie en het ontbreken van dubbel glas. Het regelmatig ervaren van lekkages heeft vaak te maken met de staat van de kozijnen. Ook klagen bewoners over de kwaliteit van de muren.

Tabel 7: Klachten over de huidige staat van de woning (n = 33)

Aantal

Vocht en schimmel 31

Woning verouderd 14

Tocht en kou 10

Slechte kwaliteit muren 9

Lekkage in de woning 7

Slechte isolatie 7

Verouderde of slechte kwaliteit keuken 7

Slechte kozijnen 6

Geen dubbelglas 5

Ongedierte / duivenoverlast 5

Kapotte deuren 4

Andere klachten 46

(22)

5.4. Tevredenheid huidige complex

Aan de bewoners is ook gevraagd hoe tevreden zij zijn met het wooncomplex op de Rooseveltlaan⁷ (zie figuur 5).

Het gemiddelde cijfer dat bewoners geven aan het wooncomplex is een 5,3 en ligt daarbij net iets lager dan het gemiddelde voor de woning. Wat opvalt is dat een kwart van de bewoners hun complex het cijfer 7 geeft. Ook geven relatief veel bewoners (18 %) het cijfer 6.

Figuur 5: Tevredenheid huidige wooncomplex Rooseveltlaan

Als we de cijfers die bewoners geven aan het complex, vergelijken met de cijfers voor de woning, dan valt op dat de overgrote meerderheid van de personen die het complex een voldoende geeft, ook tevreden is met de woning (82%). Daarnaast valt op te merken dat ongeveer de helft van de bewoners niet tevreden is met hun woning, maar wel met het complex op de Rooseveltlaan.

Uitzicht, ligging en contact met buren worden hoog gewaardeerd

In tabel 8 is te lezen welke aspecten van en rondom het complex bewoners het meest tevreden mee zijn. Bewoners mochten meerdere aspecten noemen. Wat opvalt is dat veel bewoners zeer tevreden zijn met het uitzicht vanuit het wooncomplex op de Rooseveltlaan, de mooie omgeving en de ligging van het wooncomplex. Ook het contact met buren wordt hoog gewaardeerd. Verder zijn een aantal bewoners tevreden over de hal en het trappenhuis in hun portiek, bijvoorbeeld omdat ze ruim zijn ingedeeld.

7 Het was voor bewoners soms lastig om onderscheid te maken tussen aspecten van de woning en aspecten van het wooncomplex. Voor deze rapportage rekenen we de volgende aspecten tot de woning: indeling woning, keuken, badkamer, problemen in de woning. De volgende aspecten rekenen we tot het wooncomplex: directe omgeving van het complex,

12%

6% 3% 3%

12%

18% 24%

15%

6% 0%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

(23)

Tabel 8: Tevredenheid met wooncomplex (n = 33)

Aantal

Uitzicht 17

Contact met buren 12

Ligging / locatie 9

Mooie omgeving 3

Hal/ trappenhuis 6

Andere aspecten 11

5.5. Klachten over het complex

Twee derde van de bewoners (67 %) geeft ook aan problemen te ervaren of klachten te hebben over het complex.

Dit percentage is lager dan bij de vraag over problemen met de woning. De bewoners mochten meerdere klachten of problemen aangeven. Hun antwoorden staan weergegeven in tabel 9.

De meest genoemde klacht is dat de gemeenschappelijke ruimte (hal en trappenhuis) vies is. Bewoners klagen dat andere bewoners de portiek niet schoonhouden maar dat ook de schoonmaak ervan onder de maat is. Daarnaast wordt er geklaagd over de duivenpoep op de ramen van het trappenhuis. Dit resultaat lijkt in contrast te zijn met het zestal bewoners die tevreden waren over de hal en het trappenhuis. Dit kan wellicht verklaard worden door het feit dat het complex op de Rooseveltlaan uit meerdere portieken bestaat.

Daarnaast geven veel bewoners aan dat het complex verouderd is en er oud uit ziet. Diverse bewoners klagen over geluidsoverlast, schimmel, ongedierte en kapotte voordeuren. Daarnaast wordt ook de afwezigheid van een lift door een aantal bewoners genoemd. In totaal geeft de helft van alle gesproken bewoners op de Rooseveltlaan (47

%) aan dat ze behoefte hebben aan een lift in het complex. Zij geven het ontbreken van een lift aan als een klacht of noemen het installeren van een lift aan als wens voor de toekomstige woning. De meesten van hen wonen nu op verdieping 1, 2 of 4.

Tabel 9: Klachten over wooncomplex (n = 33)

Aantal Hal / trappenhuis niet schoon 10

Wooncomplex verouderd 9

Geen lift aanwezig 6

Geluidsoverlast 5

Schimmel 4

Ongedierte 4

Kapotte voordeur 4

Andere klachten 31

(24)

5.6. Samenvatting

In dit hoofdstuk zijn we ingegaan op de tevredenheid van bewoners met hun woning en het wooncomplex op de Rooseveltlaan. Gemiddeld genomen geven de bewoners hun woning en het wooncomplex net geen voldoende.

Wat betreft hun woning zijn bewoners wel tevreden met de grootte en indeling van de woning. Daarnaast zijn ze blij met de locatie van het complex en het mooie uitzicht vanaf de Rooseveltlaan. Maar bewoners vinden de woningen ook sterk verouderd en vinden het onderhoud door Mitros onder de maat. Een aantal bewoners ervaart ernstige problemen in hun woning en hebben het gevoel dat zij hierin niet gehoord worden door Mitros.

Veel bewoners vermoeden dat Mitros niet meer voldoende onderhoud pleegt omdat zij binnenkort de woningen toch willen renoveren of slopen. Dit heeft een negatief effect op hun tevredenheid met de woning. Aan de ene kant zijn er bewoners die door de jaren heen zelf veel aanpassingen hebben gedaan aan hun woning op de Rooseveltlaan. Zij zijn bang dat deze investeringen verloren gaan als de woning wordt gesloopt. Aan de andere kant zijn er bewoners die vanwege de op handen zijnde plannen zelf geen verbeteringen meer willen doorvoeren in hun woning, en dit tast ook hun woongenot aan.

(25)

6 Sociale contacten in de buurt

Aan de bewoners zijn ook een aantal vragen gesteld over hun ervaring met de contacten met buren in het wooncomplex en in de verdere buurt. In dit hoofdstuk worden hun antwoorden gepresenteerd.

6.1. Veel contact tussen bewoners

Meer dan twee derde van de gesproken bewoners geeft aan veel contacten te hebben met de andere buren. Zo zijn er diverse bewoners gesproken die al heel lang op de Rooseveltlaan wonen en daardoor goede contacten hebben met de buren:

De bewoner heeft contact met iedereen, hij woont hier al meer dan 30 jaar. Dus hij kent iedereen hier en heeft met iedereen contact.

Een bewoonster geeft aan dat ze hier al sinds haar derde woont. De buurt is één grote familie en ze bespreken alles wat je je maar kunt voorstellen met elkaar.

Ook geven bewoners aan dat ze hun buren dagelijkse spreken of zien en verschillende activiteiten met elkaar ondernemen:

Een bewoner geeft aan dat hij echt met iedereen in de buurt contact heeft: onderburen, bovenburen, maar ook de hele straat. De bewoner nodigt vaak mensen uit op feestjes, maar ook om te komen eten. Vaak zitten ze samen op de banken tegenover het complex.

Een andere bewoner geeft ook aan veel contact te hebben met de buren. Voornamelijk de overburen en bovenburen. Dit contact is dagelijks en heel afwisselend. Soms gaan ze bij elkaar op de koffie, soms helpen ze elkaar. De bewoonster heeft hier geen familie dus dit sociale contact is erg belangrijk voor haar. De buren vormen een sociaal vangnet.

De meeste bewoners ontmoeten hun buren buiten op straat of bij het kanaal, binnen in het woningcomplex, bij de moskee, in het winkelcentrum, bij hun thuis, of bij de school van hun (klein)kinderen.

Een kwart van de bewoners heeft weinig contact met andere buren en in de buurt, al wordt dit contact wel als positief ervaren:

Een bewoner geeft aan weinig contact met de buren te hebben, maar de buren zijn blij met elkaar en behulpzaam als het nodig is.

Een andere bewoner geeft aan dat de relatie met de buurtbewoners goed is, omdat mensen elkaar met rust laten. Bewoners groeten elkaar maar leven allemaal hun eigen leven.

Alle gesproken bewoners geven aan dat ze geen behoefte hebben aan meer contact: de meesten zijn tevreden met de hoeveelheid contact die er nu is, of dat nu veel of weinig is.

(26)

6.2. Contacten zijn belangrijk

De meeste bewoners geven aan dat zij de contacten met hun buren belangrijk vinden. In de eerste plaats is een goede verstandhouding met de buren belangrijk, ook voor het thuisgevoel en woonplezier van bewoners:

Een bewoner vindt het contact met de buren heel erg belangrijk. Dat maakt het wonen veel fijner. Als er geen fijne buren zouden zijn geweest zou dat kunnen leiden tot irritaties of dat je op je tenen moet lopen in je eigen huis. Op dit moment is het contact zo goed dat de buren altijd bij elkaar terecht kunnen.

Het contact met de buren is voor de bewoner erg belangrijk. Het contact met de buren is altijd al goed geweest en dat wil de bewoner graag zo behouden. Een slechte relatie zou erg vervelend zijn omdat je je dan ook niet thuis kunt voelen in je eigen woning.

Daarnaast geven veel bewoners aan dat hun buren hen helpen en steunen en vice versa. Hierdoor is er veel vertrouwen, zoals de voorbeelden hieronder laten zien:

Een bewoner heeft een goede en vertrouwde band met de buren en dat contact is erg belangrijk voor haar. Beter een goede buur dan een verre vriend. Bijvoorbeeld als je op vakantie gaat dan houden de buren je huis in de gaten.

Het contact met de buren is goed. Voornamelijk met de overburen. Ze weten allemaal wat ze aan elkaar hebben en het vertrouwen is daardoor groot. Vooral de vrouwen hebben onderling veel contact met elkaar, als het gaat om oppassen van de kinderen, als ze dingen van elkaar nodig hebben.

Het contact met de buren vindt de bewoner erg belangrijk. Het geeft hem voldoening dat er samenhorigheid onderling is.

Voor sommige bewoners is het contact met de buren zo goed dat het net voelt alsof ze familie zijn:

Een bewoner geeft aan dat het contact met buren ongelofelijk belangrijk is. Als hij een auto nodig heeft kan ik die gewoon van mijn buren lenen. Het zijn niet gewoon buren, maar het is familie geworden.

6.3. Contacten van invloed op woonwensen

Twee derde van de bewoners geeft bovendien aan dat het contact met de buren een grote invloed heeft op hun woonwensen en hun bereidheid om wel of niet te verhuizen. Veel buren ervaren een sterke sociale samenhang in de buurt, iets wat verloren zou gaan als men moet verhuizen of als de samenstelling van de bewoners verandert:

Het contact met de buren heeft invloed op de keuze om hier te willen blijven wonen. De bewoner is nu tevreden en niet weet of deze verstandhouding weer verworven kan worden in een nieuwe woning.

De bewoner vindt het contact met de buren belangrijk, want als hij moet verhuizen weet hij niet waar hij terechtkomt en wat voor buren hij krijgt. Hij gaat elke dag naar het jeu de boule veld tegenover de flat en de contacten daar zijn belangrijk voor hem, die wil hij niet verliezen: “Hoe zou jij het vinden als je 30 jaar ergens woont en dan opeens een nieuw leven moet beginnen in een nieuwe buurt met nieuwe mensen?

Waar moet ik heen?”

Een andere bewoner vertelt dat hij al zijn buren groet, met iedereen praat, ze zitten samen in het park, bij het kanaal, wandelen samen, drinken koffie bij Op Roose, spelen samen jeu de boules. Het is heel gezellig met elkaar en hij wordt er erg gelukkig van. Als we moeten verhuizen krijg je dat nooit meer terug. Het contact is heel bijzonder, Het gaat om veel meer dan alleen een huis. Mijn vrouw kent ook veel mensen, wandelt ook met hen, kookt samen met de buurvrouw, en als er een feest is worden we door iedereen in

(27)

de hele flat uitgenodigd. Ook als iemand gaat trouwen, of overleden is, dan lenen we de flat aan elkaar voor het bezoek, voor de mannen en vrouwen. Dit kan je na een verhuizing nooit meer terug krijgen en dat wil bewoner ook niet.

Voor een derde van de bewoners is het contact met de buren niet van invloed op hun woonwensen, zoals deze bewoner aangeeft:

De contacten met de buren zijn belangrijk maar beïnvloeden niet zijn keuze om te verhuizen of niet. Dat vindt hij ook een lastig punt. Hij wilt zijn keuze niet laten leiden door de buren omdat hij niet weet welke woningen hij zou kunnen kiezen bij het vertrek.

6.4. Samenvatting

In dit hoofdstuk zijn we ingegaan op de sociale contacten tussen de bewoners op de Rooseveltlaan. Ruim twee derde van de bewoners geeft aan dat ze intensief contact hebben met hun buren en dit contact ook heel belangrijk vinden. Sommige bewoners wonen al heel lang op de Rooseveltlaan of zijn er zelfs geboren. Zij kennen heel veel mensen in het complex. Ook ondernemen buren verschillende activiteiten met elkaar en er is vaak sprake van een sterk vertrouwen. Voor een aantal bewoners voelen de buren zelfs als familie. Een derde van de bewoners heeft minder contact met de buren maar ervaren het contact desalniettemin als positief.

Door de sterke sociale samenhang zijn verschillende bewoners ook bang om hun goede contacten met de buren te verliezen als zij moeten verhuizen naar een andere woning. Bewoners geven aan dat zij na een verhuizing niet weten wat voor buren ze krijgen en of ze diezelfde contacten weer kunnen opbouwen in een nieuwe buurt. Voor veel bewoners spelen de sociale contacten met de buren dus een belangrijk rol in hun wensen omtrent de toekomstplannen van de woning. In het volgende hoofdstuk wordt er dieper ingegaan op deze wensen.

(28)

7 Wensen toekomstige woning en wooncomplex

Tijdens de gesprekken met bewoners is er ook aandacht besteed aan hun wensen voor een toekomstige woning en complex. En de specifieke ideeën die zij daarvoor hebben. Zo zijn er vragen gesteld over de gewenste grootte van de woning, verhoging van de huurprijs, het belang van duurzaamheid en de situatie van (volwassen) thuiswonende kinderen.

7.1. Wensen voor toekomstige woning

Aan de hoofdbewoners is gevraagd welke wensen zij hebben ten aanzien van een nieuwe of vernieuwde woning.

Zij konden hierop meerdere antwoorden geven. In tabel 10 zijn de meest genoemde woonwensen beschreven.

Tabel 10: Meest genoemde woonwensen voor toekomstige woning (n = 33)

Aantal

Eengezinswoning 5

Tuin 5

Grote en moderne keuken 5

In dezelfde straat / wijk / stad kunnen blijven wonen 4

Ruime woning 3

Ruime badkamer 3

Goed geïsoleerde woning 3

Uitzicht op kanaal 3

Andere wensen 36

Wat opvalt is dat het verhuizen naar een eengezinswoning en/of naar een huis met een tuin bovenaan het lijstje staat. Een aantal bewoners wil ook graag in dezelfde straat, wijk of stad blijven wonen. Daarnaast noemden bewoners diverse woonwensen die te maken hadden met de indeling en grootte van de woning en de grootte van bepaalde ruimtes. 22 van de 67 antwoorden hadden te maken met de grootte en indeling van het huis. In de tabel zijn de belangrijkste antwoorden (keuken, woning en badkamer) genoemd. Daarnaast werden ook een goede isolatie van de woning en het uitzicht op het kanaal genoemd.

7.2. Grootte van toekomstige woning

Bij de vorige vraag werd al aangegeven dat een aantal bewoners graag naar een eengezinswoning zouden willen verhuizen en dat velen behoefte hadden aan een grotere woning of grote kamers. Hoe denken alle gesproken bewoners over de grootte van een toekomstige woning?

(29)

Van de bewoners is 48 % tevreden met de huidige grootte van de woning. 42 % wil graag naar een woning verhuizen die anderhalf keer zo groot is als de huidige woning. Zie ook figuur 6.

Figuur 6: Gewenste grootte woning (n = 33)

Ook werd bewoners gevraagd hoeveel slaapkamers de toekomstige woning idealiter zou hebben. Zoals te zien is in tabel 11 wil bijna de helft van de bewoners graag een woning met drie slaapkamers.

Tabel 11: Aantal gewenste slaapkamers (n = 33)

Slaapkamers Aantal huishoudens Percentage

1 2 6%

2 4 12%

3 15 45%

4 5 15%

5 6 18%

6 1 3%

Ook is er gekeken naar de relatie tussen de gewenste grootte van de toekomstige woning van bewoners, hun huishoudomvang en de verschillende typen woningen waar zij wonen (maisonnettes, flatwoningen of halve woningen). In tabel 12 is te zien dat de meeste huishoudens op de Rooseveltlaan eenpersoonshuishoudens zijn of uit meer dan vier personen bestaan.⁸ Van de eenpersoonshuishoudens wil iets meer dan helft een woning die even groot is als de huidige woning. De andere helft van de eenpersoonshuishoudens wil graag naar een grotere woning. Zij wonen evenredig verspreid over flatwoningen en halve woningen.

8 Er is ook een analyse gemaakt van de relatie tussen gewenste grootte toekomstige woning, huidige woontype en omvang huishouden. Om redenen van anonimiteit zijn deze gegevens niet integraal als tabel in de rapportage opgenomen, maar er wordt wel naar gerefereerd in de tekst.

48%

42%

3% 6%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Grootte moet hetzelfde blijven

Ongeveer anderhalf keer zo groot als waar ik nu

woon

Kleiner dan mijn huidige woning

Anders

(30)

Tabel 12: Gewenste grootte toekomstige woning, uitgesplitst voor omvang huishouden (n = 33) Grootte huishouden Grootte moet

hetzelfde blijven Ongeveer anderhalf keer zo groot als

waar nu woon

Kleiner dan mijn

huidige woning Totaal aantal huishoudens

1 persoon 5 4 - 9

2 personen 1 1 2 4

3 personen 1 2 - 3

4 personen 3 1 - 4

Meer dan 4 personen 6 7 - 13

Totaal 16 15 2 33

Bij de huishoudens met meer dan vier personen wil iets meer dan de helft naar een woning die anderhalf keer zo groot is. Zij wonen momenteel bijna allemaal in een flatwoning. De bewoners die tevreden zijn met de grootte van hun huidige woning wonen nagenoeg allemaal in een maisonnette.

De enige twee bewoners die een kleinere woning willen vormen een tweepersoonshuishouden en wonen in een maisonnette of flatwoning.

Over het algemeen kan gezegd worden dat de overgrote meerderheid van maisonnette-bewoners graag wil dat de grootte van de toekomstige woning hetzelfde blijft. Van de bewoners van flatwoningen wil de meerderheid naar een woning die anderhalf keer zo groot is.

7.3. Aantal kinderen op zoek naar eigen woning

Ook zijn er vragen gesteld over het aantal thuiswonende kinderen, hun leeftijd en eventuele verhuisplannen. Op de Rooseveltlaan zijn er gesprekken gevoerd met 22 huishoudens met kinderen. De hoofdbewoners hebben, bij elkaar opgeteld, 31 thuiswonende kinderen. Van deze 31 kinderen is bijna de helft (45 %) onder de 18 jaar. 29 % van de thuiswonende kinderen is tussen de 19 en 23 jaar oud, en 26 % is ouder dan 24 jaar (zie figuur 7).

Figuur 7: Leeftijdscategorieën thuiswonende kinderen (n = 31 kinderen, n = 22 adressen*)

*Percentage in grafiek is ten opzichte van het aantal kinderen. Niet alle respondenten hebben deze vraag beantwoord.

45%

29%

16%

10%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

0 t/m 18 jaar 19 t/m 23 jaar 24 t/m 30 jaar Ouder dan 30 jaar

(31)

Aan hoofdbewoners met kinderen boven de 18 jaar is ook gevraagd of hun thuiswonende volwassen kinderen op zoek zijn naar een eigen woning. Van de 22 gezinnen met kinderen zijn er vijf gezinnen waarbinnen één of meerdere volwassen kinderen op zoek zijn. Bij drie gezinnen zijn er twee volwassen kinderen op zoek naar een eigen woning. En bij twee andere gezinnen is er één volwassen kind op zoek naar een eigen woning. In totaal zijn er dus acht volwassen kinderen die op zoek naar een eigen woning.

7.4. Duurzaamheid en energiekosten

In hoofdstuk 5 was te lezen dat veel bewoners klachten hadden over tocht, kou, gebrek aan dubbelglas en een algehele slechte isolatie van hun woning. Hoe denken bewoners over het belang van duurzaamheid en de hoogte van de energierekening van hun toekomstige woning? Wat zijn hun wensen op dit gebied?

85 % van de gesproken bewoners vindt duurzaamheid van de nieuwe woning erg belangrijk. De overige bewoners vinden het niet zo belangrijk, of staan er neutraal in.

De bewoners geven momenteel hele uiteenlopende bedragen uit aan de energierekening, variërend van € 30,- tot

€ 250,-. Een groot deel van de bewoners vindt dat ze teveel aan energiekosten betalen. Dit is een belangrijke reden waarom veel bewoners voorstander zijn van verduurzaming en energiebesparing:

Een bewoonster betaalt nu € 175,- per maand voor energie, dit vindt zij teveel. De hoge rekening komt door de tocht en het extra stoken. Daarom is verduurzaming gewenst. Zij wil wel graag blijven koken op gas.

Een andere bewoner geeft aan dat duurzaamheid belangrijk is, want stoken kost veel geld. Hij heeft zelf de woning al een stuk duurzamer gemaakt door dubbelglas en een cv te plaatsen, maar als het nog duurzamer kan, is dat mooi. Nu betaalt hij bijna € 150,- aan de energierekening. Dat vindt hij best wel veel voor iemand met een minimum inkomen.

7.5. Meer huur betalen voor nieuwe woning

Ook zijn de bewoners enkele vragen gesteld over de kosten van de huidige en toekomstige woning. Er is, onder andere, gevraagd of de hoofdbewoner op dit moment huurtoeslag ontvangt. Iets meer dan de helft van de bewoners (55 %) ontvangt momenteel huurtoeslag. En een iets kleiner percentage (45 %) ontvangt geen huurtoeslag.

Daarna is gevraagd of de bewoner bereid zou zijn om meer huur te betalen voor een luxer en nieuw appartement.

42 % van de bewoners wil of kan niet meer huur betalen dan dat ze nu doen. 27 % is wel bereid of in staat om meer huur te betalen voor een nieuwe of vernieuwde woning.

Tien bewoners (30%) gaven aan dat ze alleen een kleine huurverhoging van circa € 20,- tot € 50,- kunnen betalen.

Twee bewoners zeiden dat ze alleen meer huur kunnen betalen als hun huurtoeslag ook werd verhoogd. Twee andere bewoners gaven aan dat ze alleen meer huur willen betalen als de woning goed wordt opgeknapt.

7.6. Ideeën voor verbeteren toekomstige woning

Aan de bewoners is gevraagd om drie ideeën te noemen voor het verbeteren van hun toekomstige woning. Dus, welke aspecten van hun woning zouden zij aanpakken als zij de keuze hadden? In tabel 13 is te zien welke aspecten het meest genoemd zijn door de bewoners.

(32)

Tabel 13: Meest genoemde ideeën voor verbeteren toekomstige woning (n = 33)

Aantal Percentage

Nieuwe en veilige raamkozijnen 18 55 %

Nieuwe of gerenoveerde badkamer 12 36 %

Nieuwe keuken 12 36 %

Nieuw of gerenoveerd toilet 7 21 %

Dubbel glas 7 21 %

Betere isolatie 6 18 %

Nieuwe deuren 6 18 %

Renoveren balkon 6 18 %

Renovatie algemeen 5 15 %

Kachel en schoorsteen verwijderen 3 9 %

Grotere keuken 3 9 %

Andere ideeën 24

Wat opvalt is dat het plaatsen van nieuwe raamkozijnen met stip bovenaan staat en door 18 bewoners genoemd wordt. Ook zouden veel bewoners graag een nieuwe of gerenoveerde badkamer, keuken en toilet willen. Verder vinden zeven bewoners dubbel glas een goed idee, terwijl zes bewoners voor een betere isolatie van de woning zijn. Ook zien de bewoners graag dat het balkon en de deuren van de woning worden aangepakt.

Een vijftal bewoners heeft aangegeven dat ze voor een algehele renovatie zijn. Een aantal daarvan noemen alleen

‘renovatie’ als oplossing voor de huidige klachten die zij ervaren, terwijl zij in totaal drie ideeën mochten noemen.

De overige noemen renovatie als idee in combinatie met andere specifieke aspecten, zoals het opknappen van de kozijnen badkamer of keuken.

7.7. Ideeën voor verbeteren toekomstige wooncomplex

Aan bewoners werd ook gevraagd om drie ideeën te noemen voor het verbeteren van het wooncomplex op de Rooseveltlaan. Hun antwoorden zijn beschreven in tabel 14.

Door de meeste bewoners (13) wordt het installeren van een lift genoemd. Dit wordt gezien als een belangrijke verbetering voor oudere en mindervalide mensen op hogere verdiepingen, maar ook voor het dragen van zware spullen en boodschappen. Daarnaast noemen 10 bewoners het vervangen van deuren. Het gaat hierbij zowel om de toegangsdeur van het complex (de hoofdingang) als de deuren van de woningen. Een aantal bewoners zou graag ook beveiligingscamera’s of een video-intercom in het complex geïnstalleerd zien worden. Daarnaast noemen drie bewoners het vernieuwen en ook veiliger maken van de trap.

(33)

Tabel 14: Meest genoemde ideeën voor verbeteren toekomstig wooncomplex (n = 33)

Aantal Percentage

Lift installeren 13 40 %

Deuren vervangen 10 30 %

Slopen 6 18 %

Renoveren 4 12 %

Camerabeveiliging installeren 4 12 %

Video-intercom installeren 3 9 %

Trap vervangen 3 9 %

Andere ideeën 15

Wat verder opvalt is dat zes bewoners het slopen van het wooncomplex als idee aandragen, tegenover vier bewoners die renoveren noemen. Deze antwoorden dienen echter niet als indicatie voor hoeveel bewoners voor of tegen sloop of renovatie zijn. De gestelde vraag was namelijk ‘Heeft u ideeën voor het verbeteren van het wooncomplex?’ en bewoners konden hier ook andere antwoorden op geven.

Van de zes bewoners die sloop als idee noemen, waren er twee die alleen slopen noemden, en geen andere ideeën. Eén persoon vond of slopen de beste oplossing, of het complex tot aan het geraamte strippen en weer opnieuw opbouwen. De anderen noemden sloop in combinatie met specifieke ideeën of voorwaarden, bijvoorbeeld over dat ze op dezelfde plek moeten kunnen terugkomen, en het minimum aantal benodigde slaapkamers. Van de vier bewoners die renovatie als idee aandroegen waren er twee bewoners die alleen renovatie noemden en geen andere ideeën. Eén bewoner zei dat renovatie de eerste keuze was en sloop de tweede keuze. De vierde bewoner wilde alleen renovatie en noemde renovatie in combinatie met specifieke aspecten, zoals een vernieuwde trap, installeren van een lift, enzovoort.

7.8. Interesse om voorbeeldwoning te zien

Ook is aan bewoners gevraagd of zij interesse zouden hebben om een voorbeeldwoning te zien. Dit is een woning waarbij er al een renovatie heeft plaatsgevonden, of een totaal nieuwe woning. Van de bewoners op de Rooseveltlaan had 75 % interesse om zo’n voorbeeldwoning te zien. De overige bewoners hadden daar niet persé behoefte aan.

7.9. Samenvatting

In dit hoofdstuk zijn de woonwensen van bewoners ten opzichte van hun toekomstige woning en wooncomplex beschreven. Het maken van een wooncarrière naar een eengezinswoning en/of naar een huis met een tuin staat bovenaan de lijst van woonwensen. Een aantal bewoners wil ook persé in dezelfde plek of op dezelfde straat, wijk en stad blijven wonen. Bijna de helft van de bewoners aan de Rooseveltlaan is tevreden met de grootte van de huidige woning. Dit is vooral het geval voor bewoners van maisonnettes. Twee vijfde wil graag naar een grotere woning. Zij wonen nu vaak in een flatwoning. Op de Rooseveltlaan hebben we gesproken met 22 gezinnen met thuiswonende kinderen. Daarvan zijn er vijf gezinnen waarbinnen één of meerdere volwassen kinderen op zoek zijn naar een eigen woning in toekomst. Het gaat hier totaal om acht volwassen kinderen.

Er is met de bewoners ook gesproken over de kosten van de huidige en toekomstige woning. Meer dan de helft van de bewoners op de Rooseveltlaan ontvangt momenteel huurtoeslag. Twee vijfde kan of wil niet meer huur

(34)

betalen dan dat ze nu doen. Eén derde is daartoe wel bereid. Verder vinden bewoners dat zij vanwege de gebrekkige isolatie van de huidige woning teveel energiekosten moeten betalen. De overgrote meerderheid wil daarom graag dat de nieuwe of vernieuwde woning duurzamer en energiezuiniger wordt.

Daarnaast hebben bewoners verschillende ideeën gegeven voor het verbeteren van de toekomstige woning en wooncomplex. In een (ver)nieuw(d)e woning willen veel bewoners graag nieuwe raamkozijnen. Ook staat een nieuwe of gerenoveerde badkamer, keuken en toilet bovenaan het lijstje bij veel bewoners. Ook zien veel bewoners in het nieuwe complex graag een lift en willen ze ook een nieuwe toegangsdeur en voordeuren. 75 % van alle bewoners heeft interesse om een voorbeeldwoning te zien die compleet nieuw is of waar een renovatie al heeft plaatsgevonden.

Naast de wensen die bewoners hebben voor de toekomstige woning, maken diverse bewoners zich ook zorgen over het proces van besluitvorming omtrent renovatie en sloop en eventuele verhuizing naar een andere woning en buurt. Dat is het onderwerp van het volgende hoofdstuk.

(35)

8 Toekomstplannen Mitros

Dit hoofdstuk gaat in op de toekomstplannen voor de woningen op de Rooseveltlaan. Wat hebben bewoners gehoord over de plannen, en waar maken ze zich zorgen over? En wat kan er volgens hen gedaan worden om deze zorgen te verminderen?

8.1. Bekendheid plannen Mitros

In hoeverre hebben bewoners op de Rooseveltlaan iets gehoord over de plannen van Mitros om de woningen te renoveren of te slopen? En hoe kijken zij aan tegen deze plannen?

Van de 33 gesproken bewoners op de Rooseveltlaan waren er 28 bewoners die specifiek in zijn gegaan op wat ze hebben gehoord over de plannen voor de woningen. Eén bewoner gaf aan dat hij niet weet wat de plannen inhouden. De overige 27 bewoners hebben wel iets gehoord over de plannen. Al is die informatie vaak niet eenduidig, zoals deze bewoners aangeven:

Een bewoonster heeft verschillende dingen gehoord. De ene keer is het renovatie, de andere keer weer sloop.

Een andere bewoner geeft aan dat bewoners het gevoel hebben dat ze al jaren aan het lijntje worden gehouden: eerst plannen voor sloop, dan renovatie, en dan toch weer sloop.

Bijna de helft van de bewoners sprak zich ook uit voor sloop of voor renovatie. Het is belangrijk te benadrukken dat niet iedereen hierover een voorkeur uitsprak. Er waren een aantal personen die geen bezwaar hadden tegen slopen. Een bewoner motiveert die keuze als volgt:

Hij vindt het slopen het beste plan. Slopen zorgt voor meer woningen en betere kwaliteit woningen.

Twee bewoners vonden het slopen van de woningen geen probleem, mits zij alternatieve oplossingen krijgen aangeboden, zoals een verhuisvergoeding en een urgentie voor een andere, gepaste woning. Twee andere bewoners hadden geen specifieke voorkeur voor slopen of renoveren, zolang zij maar een terugkeergarantie kregen.

Meerdere bewoners spraken zich echter uit tegen sloop en hadden een sterke voorkeur voor renovatie, bijvoorbeeld, omdat ze hun woning door de jaren heen zelf hebben aangepast en verbeterd, zoals deze bewoonster zegt:

Zij zou veel blijer zijn met renovatie. Ze heeft persoonlijke voorzieningen en persoonlijke aspecten aan het huis toegevoegd waar ze tevreden mee is. Verhuizen vindt ze echt vreselijk, omdat het veel geld en heel veel moeite zal gaan kosten.

Een andere bewoner is het absoluut niet eens met de sloop. Maar dan moet Mitros wel onderhoud plegen.

Als je al jaren niks doet, dan is het toch logisch dat woningen onbewoonbaar worden? Hij is dus voor renovatie.