Verzamelde werken. Deel 9. Bibliografie en registers
Johan Huizinga
Editie L. Brummel
bron
Johan Huizinga, Verzamelde werken. Deel 9. Bibliografie en registers (ed. L. Brummel). H.D.
Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem 1953
Zie voor verantwoording: https://www.dbnl.org/tekst/huiz003verz09_01/colofon.php
Let op: werken die korter dan 140 jaar geleden verschenen zijn, kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn.
Inhoud van de deelen I-VIII
Deel I
Oud-Indië - Nederland
7 Ten geleide, door de
Commissie van Redactie
11 Mijn weg tot de historie
Oud-Indische letterkunde en cultuurgeschiedenis
45 a. De Vidûshaka in het
Indisch tooneel
144 b. Iets over de waardeering der Indische letterkunde
148 c. Over studie en
waardeering van het Buddhisme
173 d. Van den vogel
Charadrius
188 e. Boekbespreking van
‘Het leemen wagentje’
190 f. Over eenige
euphemismen in het Oud-Indisch
194 g. Boekbespreking van
Alfred Hillebrandt's
‘Alt-Indien’
197 h. Boekbespreking van
T.W. Rhys Davids'
‘Buddhist India’
Locale en regionale Nederlandsche geschiedenis
203 a. De opkomst van
Haarlem
365 b. Over de oudste
geschiedenis van Haarlem
389 c. Aanteekeningen omtrent den Haarlemmerhout
405 d. De jaarstijl van Haarlem
412 e. Dam en kogge;
Antwoord aan C. te Lintum 427 f. Het oudste patriciaat en de immigratie in de stad Groningen tot omstreeks 1430
440 g. Herstelde faam;
Aanvulling op Herstelde faam
448 h. Naar aanleiding van
Coenders' kaart van Groningen en Ommelanden
464 i. Hoe verloren de
Groningsche Ommelanden hun oorspronkelijk Friesch karakter?
522 j. Boekbespreking van J.S.
Theissen's ‘Centraal gezag en Friesche vrijheid’
526 k. Burg en kerspel in
Walcheren
554 l. Scaldemariland
Deel II Nederland
Algemeene Nederlandsche geschiedenis
3 a. De Romeinsche mijlpaal van Monster
22 b. Noodwendig vertoog
35 c. Uitzichten: 1533, 1584
50 d. Leiden's ontzet
60 e. De vergadering der
Staten-Generaal op 10 Juli 1584 na den noen;
Uitweiding
74 f. Een nieuw boek over Jan de Witt
86 g. Boekbespreking van
H.T. Colenbrander's
‘Schimmelpenninck en Koning Lodewijk’
88 h. Boekbespreking van
H.T. Colenbrander's
‘Inlijving en opstand’
91 i. Een oude schippersterm
Nederlandsche cultuurgeschiedenis
97 a. Uit de voorgeschiedenis van ons nationaal besef
161 b. L'Etat bourguignon, ses rapports avec la France, et les origines d'une
nationalité néerlandaise
216 c. La physionomie morale de Philippe le Bon
238 d. Burgund. Eine Krise des romanisch-germanischen Verhältnisses
266 e. How Holland became a nation
284 f. Die Mittlerstellung der Niederlande zwischen West- und Mitteleuropa
304 g. Duitschland's invloed op de Nederlandsche
beschaving
332 h. Een Westfriesche
Roland
350 i. Engelschen en
Nederlanders in Shakespeare's tijd
382 j. Grotius' plaats in de
geschiedenis van den menschelijken geest
389 k. Hugo de Groot en zijn eeuw
404 l. Onze Gouden Eeuw
‘sociaal-psychisch’
bekeken
412 m. Nederland's beschaving in de zeventiende eeuw
508 n. La formazione del tipo culturale olandese
524 o. Boekbespreking van
Frithjof van Thienen's ‘Das Kostüm der Blütezeit Hollands, 1600-1660’
528 p. De beteekenis van 1813 voor Nederland's
geestelijke beschaving
543 q. Toespraak tot de
Koninklijke Vlaamsche Academie
548 r. Terugblik op Nederland's groei in de veertig jaren van het regeeringsjubileum
Museumwezen. Monumentenzorg. Actualiteiten
559 a. Het historisch museum
569 b. Het rapport der
museumcommissie
579 c. De Mare te Leiden
579 d. Denk aan de Koornbrug
580 e. Een vlek op Delft
585 f. Het dempen van de
Bakenessergracht te Haarlem
586 g. Kortzichtige
monumentenzorg
588 h. Klank die wegsterft
594 i. De vlag
595 j. Onze landskleuren
597 k. Een anti-nationaal
wetsontwerp
Deel III
Cultuurgeschiedenis I Middeleeuwen
3 a. Herfsttij der
Middeleeuwen. Studie over levens- en
gedachtenvormen der veertiende en vijftiende eeuw in Frankrijk en de Nederlanden
436 b. De kunst der Van Eyck's in het leven van hun tijd
483 c. Twee nieuwe werken
over Nederlandsche schilderkunst
486 d. Dertien
boekbesprekingen van Max. J. Friedländer's ‘Die alt-niederländische
Malerei’, deelen I-XIII
519 e. La valeur politique et
militaire des idées de chevalerie à la fin du Moyen âge
530 f. Bernard Shaw's Heilige
563 g. Boekbespreking van H.
Pirenne's ‘La fin du Moyen âge’, deelen I en II
568 h. Boekbespreking van
‘OEuvres de Ruysbroeck l'Admirable’, deelenI-III
570 i. Boekbespreking van
Melline d'Asbeck's ‘La mystique de Ruysbroeck l'Admirable’
573 j. Boekbespreking van P.
Champion's ‘Histoire poétique du quinzième siècle’
575 k. Boekbespreking van
‘Philippe de Commynes, Mémoires, éd. par J.
Calmette’
Deel IV
Cultuurgeschiedenis II Middeleeuwen (vervolg)
3 a. Über die Verknüpfung des Poetischen mit dem Theologischen bei Alanus de Insulis
85 b. Een praegothieke geest:
Johannes van Salisbury
104 c. Abaelard
123 d. Boekbespreking van L.
Reynaud's ‘Les origines de l'influence française en Allemagne’
127 e. Boekbespreking van M.
Bloch's ‘Les rois thaumaturges’
129 f. Boekbespreking van L.
Halphen's ‘L'essor de l'Europe’
134 g. Boekbespreking van
Friedrich Graefe's ‘Die Publizistik in der letzten Epoche Kaiser Friedrichs II.’
136 h. De figuur van den dood bij Dante
141 i. Dante
143 j. Boekbespreking van J.J.
Salverda de Grave's
‘Dante’
144 k. Boekbespreking van Is.
van Dijk's ‘Dante's Vita Nuova’
146 l. An early reference to
Dante's canzone ‘Le dolce rime d'amor’ in England
151 m. Het ontstaan van het
Engelsche Parlement
180 n. Boekbespreking van
Dorothy-Louise Mackay's
‘Les hôpitaux et la charité à Paris au XIIIe siècle’
183 o. Koning Eduard IV van Engeland in ballingschap
195 p. Boekbespreking van P.
Champion's ‘Louis XI’
198 q. Ruyers und Poyers
210 r. Boekbespreking van H.
Naumann und G. Müller's
‘Höfische Kultur’
212 s. Een merkwaardig
bijgeloof: ‘Onnoozele Kinderen’ als ongeluksdag
219 t. Belegen scherts
223 u. Boekbespreking van
Ernst Walser's ‘Die
Theorie des Witzes und der Novelle’
225 v. Boekbespreking van
C.H. Becker's
‘Islamstudien. Vom Werden und Wesen der Islamischen Welt’
Renaissance en Nieuwe Tijd
231 a. Het probleem der
Renaissance
276 b. Renaissance en realisme
298 c. Boekbespreking van
Konrad Burdach's
‘Reformation, Renaissance, Humanismus’ en van Paul Piur's ‘Petrarcas “Buch ohne Namen” und die Päpstliche Kurie’
300 d. Boekbespreking van
‘Benvenuto Cellini à Paris sous François I’
301 e. Boekbespreking van J.
Roger Charbonnel's ‘La pensée italienne au XVIe siècle et le courant libertin’
en ‘L'éthique de Giordano Bruno et le deuxième dialogue du Spaccio’
304 f. Boekbespreking van E.
Rodocanachi's ‘La réforme en Italie’
307 g. Utopia
310 h. Rosencrantz en
Guildenstern
317 i. Dürer in de Nederlanden
330 j. Brieven van humanisten
334 k. Boekbespreking van
‘Briefwechsel des Ubbo Emmius’, herausgegeben von H. Brugmans und F.
Wachter
336 l. Boekbespreking van M.
von Boehn's ‘Die Mode.
Menschen und Moden im 17. Jahrhundert’
338 m. Boekbespreking van
Paul Hazard's ‘La crise de la conscience européenne (1680-1715)’
341 n. Natuurbeeld en
historiebeeld in de achttiende eeuw
360 o. Boekbespreking van
Henri Carré's ‘La noblesse de France et l'opinion publique au XVIIIe siècle’
361 p. Boekbespreking van
Kurt Wais' ‘Das antiphilosophische
Weltbild des französischen Sturm und Drang
1760-1789’
363 q. Boekbespreking van
G.A. Salander's ‘Vom Werden der
Menschenrechte’
365 r. Boekbespreking van
Bernard Faÿ's ‘L'esprit révolutionnaire en France et aux Etats-Unis à la fin du XVIIIe siècle’
367 s. Boekbespreking van
hetzelfde werk en van Bernard Faÿ's
‘Bibliographie critique des ouvrages français relatifs aux Etats-Unis 1770-1800’
370 t. Ernest Seillière
377 u. Een brief over Seillière's Rousseau
381 v. Kleine samenspraak over de thema's der Romantiek
392 w. Denkbeelden en
stemmingen van vóór honderd jaar
Algemeene cultuurgeschiedenis
411 a. Over historische
levensidealen
433 b. Een schakel in de
ontwikkeling van den term Middeleeuwen?
441 c. Twee worstelaars met
den engel
497 d. Patriotisme en
nationalisme in de
Europeesche geschiedenis tot het einde der 19e eeuw
555 e. Boekbespreking van
‘Mediaeval Contributions to Modern Civilisation’, edited by F.J.C. Hearnshaw
556 f. Een
cultuurwetenschappelijk laboratorium
560 g. Boekbespreking van Ch.
Seignobos' ‘Histoire sincère de la Nation française’
564 h. Boekbespreking van
Wilhelm Kleineke's
‘Englische Fürstenspiegel vom Policraticus Johanns von Salisbury bis zum Basilikon Doron König Jakobs I.’
Deel V
Cultuurgeschiedenis III
Algemeene cultuurgeschiedenis (vervolg)
3 a. Over de grenzen van spel en ernst in de cultuur
26 b. Homo ludens. Proeve eener bepaling van het spelelement der cultuur
Amerika
249 a. Mensch en menigte in
Amerika. Vier essays over moderne
beschavingsgeschiedenis 418 b. Amerika levend en
denkend. Losse opmerkingen
490 c. Boekbespreking van
M.C. van Mourik Broekman's
‘Amerikaansche cultuur in de praktijk’
Deel VI Biografie Erasmiana
3 a. Erasmus
195 b. Welke voorstelling heeft Erasmus omtrent Dante gehad?
202 c. Erasmus en Dante
204 d. Erasmus-Gedenkrede im Basler Münster
220 e. Erasmus' maatstaf der
dwaasheid
235 f. De schrijver der
Colloquia
247 g. Ce qu'Erasme ne
comprenait pas
252 h. Erasmus über Vaterland und Nationen
268 i. Nieuwe Erasmiana
271 j. Boekbespreking van
Margaret Mann's ‘Erasme et les débuts de la réforme française (1517-1536)’ en van Otto Schottenloher's
‘Erasmus im Ringen um die humanistische Bildungsform’
273 k. Boekbespreking van P.S.
Allen's ‘Erasmus, lectures and wayfaring sketches’
Van Kern tot Hanotaux
277 a. Hendrik Kern
315 b. Hendrik Kern,
1833-1917
321 c. Prof. Dr P.J. Blok; bij
zijn zilveren jubileum
324 d. In memoriam Jhr Mr
J.A. Feith
327 e. Rede bij de onthulling van een gedenkteeken voor Sir Philip Sidney
335 f. Dr J.S. Speyer
336 g. J.C. Kapteyn
339 h. Leven en werken van
Jan Veth
481 i. Jan Veth
486 j. Voorrede bij Jan Veth's
‘Een veronachtzaamd hoofdstuk’
488 k. J.J.G. Vürtheim
490 l. André Jolles
492 m. Toespraak na de
onthulling van het Lorentz-monument te Leiden
495 n. C. van Vollenhoven
496 o. Mr C. van Vollenhoven
499 p. In memoriam W. de
Sitter
501 q. Henri Pirenne
508 r. Albert Verwey
509 s. Prof. R.N. Roland Holst
510 t. R.N. Roland Holst zestig jaar
511 u. R.N. Roland Holst
515 v. R.N. Roland Holst 4
Dec. 1868-31 Dec. 1938
518 w. Levensbericht van Arent Jan Wensinck
526 x. Robert Fruin
531 y. Colenbrander als
Gidsredacteur
535 z. Herdenking van Frederik Schmidt Degener
544 aa. Bij Prof. Kernkamp's aftreden
548 bb. Herdenking van G.W.
Kernkamp
559 cc. Herdenking van Gabriel Hanotaux
Deel VII
Geschiedwetenschap - Hedendaagsche cultuur Wetenschap der geschiedenis en historiografie
3 a. Het aesthetische
bestanddeel van geschiedkundige voorstellingen
29 b. Antwoord aan Prof.
André Jolles
32 c. Taak en termen der
beschavingsgeschiedenis 35 d. De taak der
cultuurgeschiedenis
95 e. Over een definitie van het begrip geschiedenis
104 f. De wetenschap der
geschiedenis. Aanhangsel 173 g. Kort begrip van den aard der geschiedenis als cultuurverschijnsel en als wetenschap
192 h. Over vormverandering der geschiedenis
207 i. Gibt es Verwandlung?
211 j. Historische grootheid,
een overpeinzing
218 k. Hoe bepaalt de
geschiedenis het heden?
232 l. Boekbespreking van
Ernst Bernheim's
‘Lehrbuch der historischen Methode und der
Geschichtsphilosophie’
233 m. Boekbespreking van K.
Lamprecht's ‘Einführung in das historische Denken’
235 n. Voorwoord tot R.F.
Beerling's ‘Antithesen’
237 o. Aanleeren of afleeren?
244 p. De geschiedschrijver als klassieke
249 q. De geschiedschrijving in het hedendaagsche
Frankrijk
254 r. De wijsgeerige grond der biologie
Hedendaagsche cultuur
261 a. Discours sur l'avenir de l'esprit européen
269 b. Lettre à M. Julien Benda
279 c. Nederland's geestesmerk
313 d. In de schaduwen van
morgen. Een diagnose van het geestelijk lijden van onzen tijd
429 e. Humanisme ou
humanités?
433 f. Discours sur le destin
prochain des lettres
436 g. Geistige
Zusammenarbeit der Völker
441 h. Inleidend woord tot
Hermann Steinhausen's ‘De toekomst der vrijheid’
442 i. Der Mensch und die
Kultur
460 j. Neutraliteit en vrijheid, waarheid en beschaving
467 k. Conditions for a
recovery of civilization
477 l. Geschonden wereld. Een beschouwing over de kansen op herstel van onze beschaving
607 m. C.I.C.I
608 n. De immoralist die God vond
613 o. Journalistiek en misdaad
614 p. Bali
Deel VIII
Universiteit, wetenschap en kunst Universiteit en wetenschap
3 a. Universiteit
16 b. Het bestuur der
Rijksuniversiteiten
28 c. Het wezen der
universiteit historisch beschouwd
31 d. Universitas
36 e. Geschiedenis der
universiteit gedurende de derde eeuw van haar bestaan, 1814-1914. Eerste deel van Academia
Groningana,
MDCXIV-MCMXIV
340 f. Rede over de
geschiedenis der
universiteit te Groningen 351 g. Wat de jonge
hoogeschool te bieden had 355 h. De academische
gebouwen
371 i. Kern en de
taalwetenschap
377 j. Voorwoord tot het
Jaarboekje van de litteraire faculteit van Leidsche studenten voor het studiejaar 1930-1931
379 k. Boehaave Europa
383 l. Overheid en wetenschap
390 m. Naschrift bij een artikel van A.A. van Schelven
393 n. Belachelijke achterstand
401 o. Het sprookje van de
rolverdeeling
408 p. Hoogescholen
409 q. Rede van den Rector
Magnificus bij de overdracht van het rectoraat aan Mr D. van Blom op 18 September 1933
415 r. De ‘middengroep’
417 s. De doctorstitel
420 t. Invoering van nieuwe
universiteitsexamens
422 u. Nieuwe regeling van
universiteitsexamens
424 v. Een insluipsel
426 w. Van Instituut tot
Akademie
450 x. De wetenschappen in het algemeen en die der afdeeling letterkunde
464 y. De universiteit van
Nederlandsch Indië
471 z. De verloren schatten van het Bataviaasch
Genootschap
473 aa. In Frankrijk staat een huis
Letterkunde en schoone kunsten
477 a. Toespraak ter opening der jaarlijksche algemeene vergadering van de
Maatschappij der
Nederlandsche Letterkunde te Leiden op 11 Juni 1919
483 b. Boekbespreking van
André Jolles' ‘Ausgelöste Klänge’
484 c. Boekbespreking van Just Havelaar's ‘De symboliek der kunst’
485 d. Adspice...
490 e. Hercules Seghers
491 f. Marieken van Nimwegen
495 g. Het boek vriend en
vijand
501 h. Nobelprijs voor
letterkunde
502 i. Boekbespreking van
‘Pandora’ en ‘Bibliotheca Mundi’
503 j. Jong-Friesche lyriek
519 k. Boekbespreking van
‘Libri librorum’
520 l. Boekbespreking van A.J.
Barnouw's ‘Vondel’
522 m. De nieuwe uitgave van Vondel
535 n. Woord vooraf bij de
vertaling voor A.J.
Barnouw van Geoffrey Chaucer's ‘De vertellingen van Kantelberg’
536 o. Boekbespreking van
Walter F. Schirmer's
‘Geschichte der Englischen Literatur von den
Anfängen bis zur Gegenwart’
Spelling
541 a. Eerbied voor de letter!
544 b. Het Grieksche gevaar
544 c. Trop de zèle
546 d. Open brief aan H.A.
Höweler
549 e. Antwoord aan Dr M. ter Braak
552 f. Antwoord op een open brief van J.A. Daman
553 g. Laatste spellingronde?, open brief aan Mr H.P.
Marchant
560 h. Tendens
Aanhangsel
563 a. De eenheid
Nederland-Oranje
571 b. Mag de Mare gedempt worden?
Lijst van afbeeldingen in de deelen I-VIII
Deel Ip. 173 1. Médaillon uit de glasschildering aan
de kathedraal van Lyon, voorstellende de vogel Charadrius
t.o.p. 416 2. Stadszegels met scheepstypen (a.
Amsterdam, b. Amsterdam, c.
Winchelsea, d. Stavoren, e. Wismar, f.
Harderwijk)
t.o.p. 417 3. Zegel van Damme
t.o.p. 417 4. Borduursel van het eiland Marken
t.o.p. 528 5. Luchtfoto van Middelburg
t.o.p. 528 6. Luchtfoto van Sint Winoxbergen
t.o.p. 529 7. Domburg, Oostelijk gedeelte naar het
vogelvluchtplan bij Smallegange, Nieuwe Cronyk van Zeeland
t.o.p. 529 8. Domburg, naar de kaart van Cornelis
Goliath, 1648
p. 529 9. Plattegrond van Middelburg, teekening
J. Huizinga
p. 529 10. Plattegrond van Souburg, teekening
J. Huizinga
p. 542 11. Kaart van Walcheren, teekening J.
Huizinga
t.o.p. 544 12. Sint Winoxbergen, naar het plan bij
Sanderus, Flandria Illustrata
Deel II
t.o.p. 216 1. Rogier van der Weyden, Philips de
Goede (Madrid, Koninklijk Paleis)
t.o.p. 232 2. Nederlandsch meester omstreeks 1446,
Jean Wauquelin overhandigt de
‘Chroniques du Hainaut’ van Jacques de Guise aan Philips van Bourgondië, (Brussel, Koninklijke Bibliotheek, MS.
9242)
t.o.p. 584 3. Het voormalig klooster van Sinte
Agatha te Delft
Deel III
t.o.p. 24 1. Rogier van der Weyden, Karel de
Stoute (Berlijn, Deutsches Museum)
t.o.p. 40 2. Jan van Eyck, Portret van een
onbekende (Londen, National Gallery)
t.o.p. 72 3. Onbekend Nederlandsch meester van
omstreeks 1475, Ordekapittel van het Gulden Vlies (Brussel, Koninklijke Bibliotheek, MS. 9028)
t.o.p. 88 4. Toegeschreven aan Hubert van Eyck,
‘De geboorte van Johannes den Dooper’
(boven) en ‘De doop van Christus’
(beneden) uit de ‘Heures de Milan’
(Milaan, Principe Trivulzio)
t.o.p. 120 5. Gebroeders van Limburg. April uit den
kalender der ‘Très-riches heures du Duc de Berry’ (Chantilly, Musée Condé)
t.o.p. 136 6. Onbekend Fransch meester, begin XVe
eeuw, Drie dames (Parijs, Louvre)
t.o.p. 168 7. Onbekend Fransch meester, omstreeks
1460, miniatuur bij het gedicht ‘Le cuer d'amours espris’ (Weenen,
Nationalbibliothek, MS. 2597)
t.o.p. 184 8. Doodendans (Houtsnede uit de Danse
Macabre van Guyot Marchant, Parijs, 1485)
t.o.p. 216 9. Jehan Fouquet, rechterblind van het
tweeluik van Melun (Antwerpen, Museum)
t.o.p. 232 10. Claes Sluter, ‘Mozes’, fragment van
den Mozesput te Dijon
t.o.p. 264 11. Rogier van den Weyden, de kanselier
Rolin (Beaune, Hospitaal)
t.o.p. 280 12. Onbekend Nederlandsch meester, Jan
zonder Vrees, (Antwerpen, Museum)
t.o.p. 312 13. Jan van Eyck, Annunciatie
(Washington, A.W. Mellon)
t.o.p. 328 14. Jan van Eyck, Het huwelijk van
Giovanni Arnolfini (Londen, National Gallery)
t.o.p. 360 15. Gebroeders van Limburg, September
uit den kalender der ‘Très-riches heures du Duc de Berry’ (Chantilly, Musée Condé)
t.o.p. 376 16. Onbekend meester uit de eerste helft
der XVe eeuw, Lysbet van Duvenvoorde ('s-Gravenhage, Mauritshuis)
t.o.p. 440 17. Jan van Eyck, Madonna van den
kanselier Rolin (Parijs, Louvre)
t.o.p. 456 18. Houthakkers, Doornik, omstreeks
1460 (Parijs, Musée des Arts décoratifs)
t.o.p. 472 19. Geëmailleerde gouden agraaf,
Nederlandsch werk omstreeks 1450 (Weenen, Kunsthistorisches Museum)
t.o.p. 472 20. Dalmatiek uit den Bourgondische
paramentenschat (Weenen, Kunsthistorisches Museum)
Deel IV
t.o.p. 313 Jacob de Gheyn de Tweede, Tycho Brahe
Deel VI
t.o.p. 6 1. Quintijn Metsys, Erasmus, 1517
t.o.p. 22 2. Quintijn Metsys, bronzen medaille van
Erasmus, 1519
t.o.p. 54 3. Albrecht Dürer, houtskoolteekening
van Erasmus, 1520
t.o.p. 70 4. Hans Holbein d. J., metaalstift- en
krijtteekening van Erasmus' hand, 1523
t.o.p. 86 5. Hans Holbein d. J., Erasmus, 1523
t.o.p. 102 6. Hans Holbein d., J. Erasmus, 1523
t.o.p. 134 7. Albrecht Dürer, kopergravure van
Erasmus, 1526
t.o.p. 150 8. Hans Holbein d. J., Erasmus,
1531-1532
t.o.p. 166 9. Hans Holbein d. J., houtsnede van
Erasmus, 1535
t.o.p. 182 10. Stevenbeeld van het schip ‘De
Liefde’, 1598
t.o.p. 342 11. Jan Veth, zelfportret, 1887, olieverf
t.o.p. 358 12. Jan Veth, Aquarel, 1885
t.o.p. 374 13. Jan Veth, Straatje in Naarden, 1890,
olieverf
t.o.p. 390 14. Jan Veth, Dr Schaepman, 1892, ets
t.o.p. 406 15. Jan Veth, L.J. Veltman, 1892, litho
t.o.p. 422 16. Jan Veth, P.J. Veth, 1895,
penteekening voor zincografische reproductie
t.o.p. 438 17. Jan Veth, Jacob van Looy, 1896, litho
t.o.p. 454 18. Jan Veth, Jkvr. Jeltje de Bosch
Kemper, 1896, litho
t.o.p. 470 19. Jan Veth, Gezicht in de Librije te
Zutphen, 1897, litho
t.o.p. 478 20. Jan Veth, Mevrouw K.C.
Boxman-Winkler, 1906, olieverf
t.o.p. 486 21. Jan Veth, Prof. Dr P.J. Zeeman, 1925,
olieverf
Deel VII
t.o.p. 70 1. Plattegrond van de Academiegebouwen
in 1819
t.o.p. 71 2. De Academiepoort, afgebroken in 1846
t.o.p. 86 3. Gedeelte uit de kaart van Groningen
door E. Haubois
t.o.p. 87 4. Plan voor nieuwe Academische
gebouwen
t.o.p. 102 5. Het Academisch gasthuis, te voren
West-Indisch Huis, in Munnekeholm, voor de verbouwing van 1817
t.o.p. 103 6. Het Academiegebouw, ingewijd 25
September 1850, verbrand 30 Augustus 1906
XXII
Errata over de deelen I-VIII
Hoewel de Commissie van Redactie en de uitgever met de vereiste zorgvuldigheid getracht hebben drukfouten uit vroegere edities van Huizinga's werk in deze uitgave niet te laten doordringen en al het mogelijke hebben gedaan om nieuwe te voorkomen, is toch een aantal aan de aandacht ontsnapt. Onderstaande lijst bevat slechts
verbetering van die zetfouten, die het goed verstaan van het betoog belemmeren of op andere wijze hinderlijk zijn.
Deel I
Regel Blz.
8 v.b. Vorden lees Norden 12
4 v.o. Degouve lees Degouwe 25
8 v.b. echter lees echte 72
9 v.o. humot lees humor 108
14 v.o. it by nothing lees if by nothing 153 nt
11 v.b. verschikking lees verschrikking 170
2 v.o. χαραδιός lees χαραδριός 173 nt
5 v.b. ντι υμούμενος. lees ντι υμούμενος
176
6 v.b. τ υ lees τ ν 176
13 v.b. ποστρέφονται lees ποστρέφονται
176
8 v.o. ίονταί lees ο ονται 176 nt
3 v.o. γείας lees γιείας 176 nt
6 v.o. ρνεα lees ρνεα 183
15 v.o. α lees α 184
19 v.b. χαραδειός lees χαραδριός 185
5 v.b. φαίνετο lees φαίνετο 186
13 v.b. α γε lees α γε 186
15 v.b. γαννύμεναι. lees γανύμεναι*
186
15 v.b. τα lees α 186
16 v.b. α ται δε lees α ται δέ 186
10 v.o. natuurlijk lees natuurlijke (aldus 195
2 v.o. zeventien lees zeventiende 440
XXIII
Regel Blz.
2 v.b. de Franken lees der Franken 467
21 v.b. een lees en 479
15 v.o. slechtst lees slechts 482
p. 5304lees p. 5314 532 nt 3
Deel II
10 v.b. Zouterwoude lees Zoeterwoude 57
19 v.b. port perplexe lees fort perplexe 66
21 v.b. par lees pas 189
4 v.b. au vieux, duc lees au vieux duc 201
4 v.o. syn lees syns 213
10 v.o. Freiberg lees Freiburg 404
5 v.b. Bakenessergracht lees Bakenesserkerk
586
Deel III
3 v.b. van den Weyden lees van der Weyden
VII
4 v.o. der navolging lees ter navolging 46
nootcijfer 2 lees 1 79
Stoe lees Stoke 121 nt 1
T uasne lees Thuasne 156 nt 3
18 lees 8 231 nt 2
15 v.o. nootcijfer 1 lees 2 244
5 v.b. die lees dien 319
9 v.o. Mealweel lees Maelweel 321
13 v.b. kunt zij lees kunt gij 326
14 v.b. veranderde (2 ×) lees verouderde (2 ×)
566
Deel IV
kopje caractère le lees le caractère 127
6 v.o. wuwaardigheid lees uw waardigheid
141
titel Giordano lees Giordano Bruno 301
XXIV
Regel Blz.
10 v.b. voor aldoor lees vooral door 429
ρ η, λη, μοφφη lees ρχ , λη, μορφ
448 nt 2
14 v.b. daar alle lees door alle 486
14 v.o. slecht lees slechts 555
Deel V
20 v.o. Individualisme en Associatie lees:
I Individualisme etc.
VIII
18 v.b. spel, lees spel dat, 5
9 v.o. hoofdbehandeling lees hoofdhandeling
85
9 v.o. toekomt, vervalt 158
Richter, lees Richer 185 nt 1
δύνασ οαι lees δύνασ αι 192 nt 2
21 v.b. maakten lees maakte 193
18 v.b. te ree m lees te meer 346
9 v.o. nt 2 lees 1 476
Deel VI
12 v.b. Werken lees Werke VIII
1530 lees 1531-1532 x nr 8
citaat Erasmus lees Erasmum 3
5 v.b. Erasmus lees Erasmi 3
t.o.p. 54 lees 70 188 nt 3
118 lees 150 188 nt 6
134 lees 166 189 nt 2
1 v.o. 1939 lees 1945 204 nt
Verwey
Deel VII
18 v.b. der evolutie lees de evolutie 158
18 v.b. deo ngeveer lees de ongeveer 158
1 v.b. Internationale lees International 261 nt
1 v.o. entretiens lees entretien 261 nt
11 v.b. les éléments plus lees les éléments les plus
266
Sprengler lees Spengler 370 nt 4
XXV
Deel VIII Blz.
paginacijfer 483 lees 482 482
Eerste zin van den brief luidt: U vraagt mijn persoonlijke meening over het 546
spellingvraagstuk. Ik geef U die gaarne, ook met verlof tot openbaarmaking, niet omdat enz.
De geheele noot vervalt en wordt
vervangen door: Nieuwe Rotterdamsche Courant, 19 October 1934, Avondblad.
546 nt
Addendum
*Ter elfder ure werd de redactie nog opmerkzaam gemaakt op het hier volgende stuk, dat in het tweede deel had moeten worden opgenomen.
Aanteekening van de Redactie
In 1914 stelde de Redactie van De Groene aan een vijftal Nederlanders de volgende vraag:
Gegeven als feitelijk bestaande toestand, dat de Rijksarchitecten in de eerste plaats de hoofden zijn van uitgebreide bouwkundige bureaux, en gegeven de niet zoo groote beteekenis, die men aan deze hooge ambtenaren blijkens hun werken in dezen tijd in Nederland als bouwkunstenaars hechten moet, doet de vraag zich voor:
Is het Rijk verplicht groote representatieve bouwwerken, zooals een Parlement, een Universiteit, een Paleis, door de leiders dier bureaux te doen ontwerpen of mag en kan de Overheid tot dit doel zich van andere hulp verzekeren?
Antwoord van Huizinga
Dat de regeering in deze hulp mag zoeken waar zij wil, schijnt mij bijna even vanzelfsprekend, als dat zij het kan. De bedoeling van de vraag zal wel zijn, of zij het behoort, indien de als gegeven vooropgestelde punten juist zijn. Het antwoord moet mijns inziens ten stelligste bevestigend luiden: zeer zeker behoort zij het, ook afgescheiden van de waardeering der kunstenaarstalenten van de thans toevallig functioneerende rijksbouwmeesters. Immers het is het stelsel zelf, dat verouderd is.
's Lands groote bouwwerken te laten ontwerpen en uitwerken door ambtenaren in rijksbureau's was gerechtvaardigd in den tijd, toen men in Nederland vergeten was, dat bouwen niet enkel in het verleden kunst was geweest. Tegenwoordig, nu niemand meer geacht wil worden niet te beseffen, wat de kunst in de samenleving beteekent, is dit stelsel veroordeeld. Het houden van rijksbouwmeesters als kunstscheppend staatsorgaan is juist even onnut als het houden van een Poet Laureate zooals in Engeland. En veel minder onschuldig. Want de producten van den rijksdichter behoeft niemand te lezen, die er geen smaak in vindt, maar de gewrochten der rijksbouwkunst moet
* De Groene Amsterdammer, 19 April 1914
XXVII
ieder staatsburger voortdurend zien, ja zij drukken een stempel op het heele land, misschien voor eeuwen. En het is niet de echte stempel van den tijd. In onze moderne westersche samenleving is de staat als zoodanig onvermijdelijk steeds ten achter bij de geestelijke cultuur. Daarom zal overal, waar een staatsorgaan onmiddellijk kunstvoort-brengend optreedt, de kans zeer gering zijn, dat de groote meesters de groote werken maken. In het bewaren en behoeden van oude schoonheid heeft de staat een uitnemende taak, waarin hij tot nu toe te kort schiet. Rijksbouwbureau's kunnen voorts als financieel en technisch toezicht nuttig blijven. Maar het scheppen van schoonheid is niet des staats. Regeeringen moeten enkel zorgvuldig toeluisteren, om te verstaan, waar de tijd om roept. En als bij geval de stemmen der massa het luidst klinken, moet de overheid met gratie aristocraat weten te zijn.
Bibliografie
ToelichtingZooals reeds vermeld is in het woord Ten Geleide bij deel I is deze bibliografie het werk van Mevrouw S. Lely-Kuenen, die het begin maakte, en van Dr F.W.N.
Hugenholtz, thans lector aan de Rijks-universiteit te Leiden, die het geheel voltooide.
Hij heeft daarbij dankbaar gebruik kunnen maken van de aanwijzingen, die
verscheidene belangstellenden hebben verstrekt, aan wie de Redactie bij dezen gaarne haar erkentelijkheid betuigt. Met name moge hier vermeld worden Dr Kurt Köster te Wiesbaden, die vele en waardevolle bijdragen geleverd heeft.
De onderstaande bibliografie bedoelt te zijn een volledige lijst van Huizinga's wetenschappelijke geschriften, ook van degene die niet in de Verzamelde Werken zijn opgenomen. Onder de omschrijving ‘wetenschappelijke geschriften’ vallen niet min of meer litteraire jeugdproducten zoals Een abel spel van de Arke Noachs of Een Vergadering van Burgemeesteren en Raad der stad Groningen in Lentemaand 1787, door Huizinga in samenwerking met A.S. de Blécourt geschreven en het Fransche gedicht Le vieux coq (verschenen in De Kroniek van 29 Sept. 1900). Deze zijn derhalve niet opgenomen, evenmin als een particuliere brief van Huizinga, die gepubliceerd is in F. Schmidt Degener, De Poort van Ishtar (Amsterdam 1947). Het leek de Redactie niet juist een uitzondering te maken op den gestelden regel, dat de particuliere brieven van Huizinga buiten het domein van deze Verzamelde Werken vallen. Tenslotte heeft de Redactie na ampele overweging besloten ook het teekenwerk van Huizinga niet in de Bibliografie of in een afzonderlijke iconografie te vermelden.
Belangrijke specimina daarvan zijn thans uitgegeven in de Keur van gedenkwaardige tafereelen uit de vaderlandsche historiën (Amsterdam 1951); een andere historische teekening is gereproduceerd in Hermeneus, 23ste jaargang (1951-1952), afl. van 15 Jan. 1952. Verder heeft dr H.A. Enno van Gelder zijn boek Prof. Dr Johan Huizinga verlucht met een aantal reproducties van teekeningen, grootendeels ontleend aan college-dictaatschriften. Huizinga heeft echter zelf zijn opmerkelijk teekentalent nooit au
2
sérieux genomen. Het moge waar zijn, dat in het bijzonder de Tafereelen kunnen bijdragen tot het begrip van Huizinga als historicus, maar het zou een ongewild komisch effect maken een wetenschappelijke opsomming te geven van wat hij steeds als scherts heeft bedoeld,
Bij het woord volledig, in den aanvang der vorige alinea gebezigd. moeten twee restricties worden gemaakt. De omstandigheid dat nog na het afdrukken van deel VIII twee kleinere geschriften ter kennis van de Redactie zijn gekomen, bevestigt de mogelijkheid, dat er ook na dit negende deel nog een en ander te voorschijn komt.
De door den bewerker gedane moeite wettigt evenwel het vertrouwen, dat deze eventueele naoogst quantitatief en vooral qualitatief niet belangrijk meer zal zijn.
De andere beperking der volledigheid is welbewust bedoeld. Door de omstandigheden gedwongen heeft de bewerker er met instemming der Redactie van af moeten zien een ook maar bij benadering volledige vermelding te geven van de talrijke vertalingen van werken van Huizinga. Aangezien nieuwe vertalingen of herdrukken van oude in de toekomst steeds mogelijk blijven, is ook deze tweede beperking niet zoo pijnlijk.
Wat aan vertalingen bekend is geworden, is intusschen in de onderstaande lijst verwerkt.
Deze lijst is gerangschikt naar de jaren van verschijning en wel zoodanig, dat bij ieder jaar de boeken vooraan zijn geplaatst, vervolgens de tijdschriftartikelen en tenslotte de boekbesprekingen. Van de chronologische volgorde is alleen in die enkele gevallen afgeweken, waar vasthouden aan dit stelsel tot onduidelijkheid zou hebben geleid.
De volgende teekens en afkortingen verdienen toelichting:
Niet opgenomen in de Verzamelde Werken.
*
Deze titel is niet van Huizinga afkomstig.
[titel]
verwijst naar de plaats waar het geschrift in de Verzamelde Werken is opgenomen.
(II, 100)
verwijst naar een nummer der Bibliografie.
(151)
= Museum, Maandblad voor Philologie en Geschiedenis.
Museum
= Bijdragen voor Vaderlandsche Geschiedenis en Oudheidkunde.
B.V.G.O.
1897
1 DE VIDÛSAKA IN HET INDISCH TOONEEL- Groningen, Noordhoff, 1897.IVen 155 blz.
(I, 45-143)
Proefschrift ter verkrijging van den graad van doctor in de Nederlandsche letterkunde, aan de Rijks-Universiteit te Groningen, op gezag van den Rector Magnificus Dr A.G. van Hamel, hoogleeraar in de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte, tegen de bedenkingen der faculteit in het openbaar te verdedigen, op Vrijdag 28 Mei 1897, des namiddags te 3 uur.
1898
2 IETS OVER DE WAARDEERING DER INDISCHE LETTERKUNDE- De Kroniek,IV, 1898, blz. 392-393.
(I, 144-147)
3 Boekbespreking: J.Ph. Vogel, Het Leemen Wagentje. Indisch tooneelspel uit Sanskrit en Prakrit in het Nederlandsch vertaald. Amsterdam, 1897. - De Kroniek,IV, 1898, blz. 11.
(I, 188-190)
4* Boekbespreking: J.Ph. Vogel, Het Leemen Wagentje. Indisch tooneelspel uit Sanskrit en Prakrit in het Nederlandsch vertaald. Amsterdam, 1897. - Museum,
VI, 1898/9, kol. 111-113.
Deze boekbespreking is niet gelijk aan nr. 3.
1899
5 HENDRIK KERN- Mannen en vrouwen van beteekenis in onze dagen.
Levensschetsen en portretten, 30ste bundel, bijeengebracht door Mr J. Kalff Jr.
Haarlem, Tjeenk Willink, 1899, blz. 297-343.
(VI, 277-315)
Niet opgenomen in de Verz. Werken werd de aan dit artikel, ald., blz. 344-354, toegevoegde Lijst van de voornaamste geschriften van Dr H. Kern.
6* TENTOONSTELLING VAN AFGIETSELS NAAR HINDOE-MONUMENTEN OP MIDDEN-JAVA- De Kroniek,V, 1899, blz. 147-148.
7* DE GESCHIEDENIS VAN SOEPARAGA- De Kroniek,V, 1899, blz. 173-175.
Vertaling van het XIVde van de 24 Jâkata's der Noordelijke Boeddhisten.
8* Boekbespreking: C.C. Uhlenbeck, Kurzgefasstes etymologisches Wörterbuch der altindischen Sprache, Erster Band. Amsterdam, 1898. - Museum,VII, 1899/1900, kol. 12-14.
1900
9* Boekbespreking: C.C. Uhlenbeck, Kurzgefasstes etymologisches
Wörterbuch der altindischen Sprache, Zweiter Band. Amsterdam, 1899. - Museum,VII, 1899/1900, kol. 353-354.
10 Boekbespreking: A. Hillebrandt, Alt-Indien. Kulturgeschichtliche Skizzen.
Breslau, 1899. - Museum,VIII, 1900/1, kol. 38-40.
(I, 194-197)
1903
11 OVER STUDIE EN WAARDEERING VAN HET BUDDHISME- Haarlem, Tjeenk Willink, 1903. 35 blz.
(I, 148-172)
Openbare les, gehouden op 7 October 1903, ter aanvaarding van het ambt van privaat docent in de Oudheid- en Letterkunde van Voor-Indië aan de Universiteit te Amsterdam.
12 VAN DEN VOGEL CHARADRIUS- Verh. Kon. Ak. v. Wetenschappen, afd. Lett., N.R.V: 3. Amsterdam, 1903. 17 blz.
(I, 173-187)
13 OVER EENIGE EUPHEMISMEN IN HET OUD-INDISCH- Album Kern. Leiden, Brill, 1903, blz. 153-156.
(I, 190-194)
1904
14 Boekbespreking: T.W. Rhys Davids, Buddhist India. Londen, 1903 (The story of the nations, vol. 61). - Museum,XI, 1903/4, kol. 255-256.
(I, 197-199)
1905
15 HET AESTHETISCHE BESTANDDEEL VAN GESCHIEDKUNDIGE VOORSTELLINGEN
- Haarlem, Tjeenk Willink, 1905. 36 blz.
(VII, 3-28)
Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Rijks-Universiteit te Groningen op 4 November 1905.
1905/6
16 DE OPKOMST VAN HAARLEM- B.V.G.O., 4de reeks,IV, 1905, blz. 412-446 en ald., 4de reeks,V, 1906, blz. 16-175.
(I, 203-364)
1906
17 ONZE GOUDEN EEUW‘SOCIAAL-PSYCHISCH’BEKEKEN- Vragen des Tijds,XXXII, 1906, i, blz. 312-321.
(II, 404-411)
N.a.v.: K. Lamprecht, Deutsche Geschichte, der ganzen Reihe sechster Band, zweite Abteilung: Neuere Zeit, zweiter Band. Freiburg i.B., 1904.
18* Boekbespreking: F. Erhardt, Über historisches Erkennen. Probleme der Geschichtsforschung. Bern, 1906. - Museum,XIV, 1906/7, kol. 103-104.
1907
19 OVER DE OUDSTE GESCHIEDENIS VAN HAARLEM- Haarlem, Erven Bohn, 1907.
36 blz.
(I, 365-389)
Voordracht, gehouden in een bijeenkomst van leden der Vereeniging ‘Haerlem’, op 15 Februari 1907.
20 DE VERGADERING DER STATEN-GENERAAL OP10JULI1584NA DEN NOEN- B.V.G.O., 4de reeks,VI, 1907, blz. 361-378.
(II, 60-73)
Hierbij: Uitweiding. Hendrik Aemsz. van der Burch, afgevaardigde van Holland in de Staten-Generaal.
21 EEN WESTFRIESCHE ROLAND- Oud-Holland. Nieuwe bijdragen voor de
geschiedenis der Nederlandsche kunst, letterkunde, nijverheid enz.,XXV, 1907, blz. 157-173.
(II, 332-349)
22 AANTEEKENINGEN OMTRENT DEN HAARLEMMERHOUT- Historische Avonden, 2de bundel, uitgeg. door het Historisch Genootschap te Groningen. Groningen, Wolters, 1907, blz. 155-174.
(I, 389-405)
1908
23 HERSTELDE FAAM- Groningsche Volksalmanak voor het jaar 1909. Groningen, 1908, blz. 144-155.
(I, 440-447)
Aanvulling op dit artikel zie nr. 29.
24* Boekbespreking: H. Obreen, FlorisV, Graaf van Holland en Zeeland, Heer van Friesland, 1256-1296. Gent, 1907 (Recueil de travaux publiés par la faculté de philosophie et lettres de l'Université de Gand, fasc. 34). - Museum,XV, 1907/8, kol. 219-222.
25 Boekbespreking: J.S. Theissen, Centraal gezag en Friesche vrijheid: Friesland onder KarelV. Groningen, 1907. - Museum,XV, 1907/8, kol. 341-343.
(I, 522-525)
26 Boekbespreking: Benvenuto Cellini à Paris sous François Ier. Notes de Ch.
Gailly de Taurines. Parijs, 1908. - Museum,XV, 1907/8, kol. 426.
(IV, 300-301)
27* Boekbespreking: Dr P.L. Muller, Onze Gouden Eeuw. De Republiek der Vereenigde Nederlanden in haar bloeitijd. Tweede druk, deelI. Leiden, 1908.
- Museum,XV, 1907/8, kol.431-433.
28 Boekbespreking: E. Walser, Die Theorie des Witzes und der Novelle nach dem De Sermone des Johannes Pontanus. Ein gesellschaftliches Ideal vom Ende des
XV. Jahrhunderts. Straatsburg, 1908. - Museum,XVI, 1908/9, kol. 22-23.
(IV, 223-224)
1909
29 AANVULLING- Groningsche Volksalmanak voor het jaar 1910. Groningen, 1909, blz. 89-90.
(I, 447-448) Aanvulling op 23.
30 HET OUDSTE PATRICIAAT EN DE IMMIGRATIE IN DE STAD GRONINGEN TOT OMSTREEKS1430 - Groningsche Volksalmanak voor het jaar 1910. Groningen, 1909, blz. 210-232.
(I, 427-440)
31 DE ROMEINSCHE MIJLPAAL VAN MONSTER- B.V.G.O., 4de reeks,VII, 1909, blz.
362-384.
(II, 3-21)
32 PROF.DR P.J.BLOK.BIJ ZIJN ZILVEREN JUBILEUM- De Groene Amsterdammer, 26 September 1909.
(VI, 321-323)
33 Boekbespreking: E. Bernheim, Lehrbuch der historischen Methode und der Geschichtsphilosophie. 5de en 6de druk, Leipzig, 1908. - Museum,XVI, 1908/9, kol. 299-301.
(VII, 232-233)
34* Boekbespreking: L.W.A.M. Lasonder, Bijdrage tot de geschiedenis van de Hooge Vierschaar in Zeeland. 's Gravenhage, 1909. - Literarisches Zentralblatt für Deutschland,LX, 1909, kol. 974-975.
35* Boekbespreking: Dr P.L. Muller, Onze Gouden Eeuw. De Republiek der Vereenigde Nederlanden in haar bloeitijd. Tweede druk, deelII. Leiden 1908.
- Museum,XVII, 1909/10, kol. 62-63.
1910
36 DE JAARSTIJL VAN HAARLEM- Nederlandsch Archievenblad,XVIII, 1909/10, blz. 101-107.
(I, 405-411)
37 ROSENKRANZ UND GÜLDENSTERN- Jahrbuch der deutschen Shakespeare-Gesellschaft,XLVI, 1910, blz. 60-68. Geïll.
Nederlandsche bewerking o.d.t. Rosenkrantz en Guildenstern, in: Tien Studiën (151)
(IV, 310-316)
Duitsche vertaling hiervan door Werner Kaegi in: Wege der Kulturgeschichte (188).
38* WESTFRIESCHE EN KENNEMER DINGTALEN- Verslagen en mededeelingen der Vereeniging tot uitgaaf der bronnen van het Oud-Vaderlandsche Recht,VI, blz.
111-124.
39* [VERSLAG VAN DEN ARCHIVARIS VAN DEN SENAAT BETREFFENDE DE NIEUWE ORDENING DER ARCHIEVEN] - Jaarboek der Rijks-universiteit te Groningen 1909-1910. Groningen, Wolters, 1910, blz. 100-101.
Op blz. 102-105 ald. vindt men den inventaris.
40 Boekbespreking: F. Graefe, Die Publizistik in der letzten Epoche Kaiser FriedrichsII. Ein Beitrag zur Geschichte der Jahre 1239-1250. Heidelberg, 1909.
- Museum,XVIII, 1910/1, kol. 23-24.
(IV, 134-135)
1911
41* RECHTSBRONNEN DER STAD HAARLEM- 's Gravenhage, Nijhoff, 1911.CVIIIen 559 blz. (Werken der Vereeniging tot uitgaaf der bronnen van het
Oud-Vaderlandsche Recht, 2de reeks, 13).
42 NAAR AANLEIDING VAN COENDERS'KAART VAN GRONINGEN EN OMMELANDEN
- Groningsche Volksalmanak voor het jaar 1912. Groningen, 1911, blz. 186-212.
(I, 448-464)
43 UIT DE VOORGESCHIEDENIS VAN ONS NATIONAAL BESEF- De Gids,LXXVI, 1912,
I, blz. 432-487.
De eerste twee gedeelten van deze studie werden voorgedragen in de
ledenvergadering van het Historisch Genootschap te Utrecht op 1 April 1911.
In eenigszins gewijzigden vorm opgenomen in: Tien Studiën (151).
(II, 97-160)
Duitsche vertaling door Werner Kaegi, o.d.t. Aus der Vorgeschichte des niederländischen Nationalbewusztseins, in: Wege der Kulturgeschichte (188).
Herdrukt in: Im Bann der Geschichte (317).
Gedeeltelijk verwerkt in: L'état bourguignon (200).
44* Boekbespreking: W. Elert, Prolegomena der Geschichtsphilosophie. Studie zur Grundlegung der Apologetik. Leipzig, 1911. - Museum,XIX, 1911/2, kol.
138-139.
45 Boekbespreking: Briefwechsel des Ubbo Emmius, herausgegeben von Dr H.
Brugmans und Dr F. Wachter, BandI, 1556-1607. Aurich, 1911. - De Gids,
LXXVI, 1912,I, blz. 575-576.
(IV, 334-336)
46 Boekbespreking: H.T. Colenbrander, Schimmelpenninck en Koning Lodewijk.
Amsterdam, 1911. - De Gids,LXXVI, 1912,II, blz. 203-204.
(II, 86-87)
47* Boekbespreking: Ph. Lauer, Robert Ier et Raoul de Bourgogne,
8
rois de France (923-936). Parijs, 1910. - Museum,XIX, 1911/2, kol. 427-428.
1913
48 DE BETEEKENIS VAN1813VOOR NEDERLAND'S GEESTELIJKE BESCHAVING- Handelingen en mededeelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde 1912-1913. Leiden, 1913, blz. 25-46.
Rede, gehouden in de jaarvergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden op 11 Juni 1913.
Herdrukt in: Tien Studiën (151).
(II, 528-542)
49 [REDE BIJ DE ONTHULLING VAN EEN GEDENKTEEKEN VOOR SIR PHILIP SIDNEY TE ZUTPHEN OP2JULI1913] - Zonder plaats of jaar. 17 blz.
(VI, 327-334)
Gelijktijdige Engelsche vertaling hiervan - Zonder plaats of jaar. 17 blz.
50 IN MEMORIAM JHR MR J.A.FEITH- Bulletin van den Nederlandschen Oudheidkundigen Bond,VI, 2de serie, 1913, blz. 41-44.
(VI, 324-326)
51 Boekbespreking: K. Lamprecht, Einführung in das historische Denken. Leipzig, 1912. - Museum,XXI, 1913/4, kol. 16.
(VII, 233-234)
52 Boekbespreking: L. Reynaud, Les origines de l'influence française en Allemagne.
Étude sur l'histoire comparée de la civilisation en France et en Allemagne pendant la période précourtoise (950-1150),I. Parijs, 1913. - Museum,XXI, 1913/4, kol. 60-63.
(IV, 123-127)
1914
53* UIT DE GESCHIEDENIS DER UNIVERSITEIT TE GRONINGEN.DE GRONINGER RICHTING- De Gids,LXXVIII, 1914,III, blz. 165-191.
Gelijktijdig verschenen als hoofdstukIVin: Geschiedenis der Universiteit (54).
54 GESCHIEDENIS DER UNIVERSITEIT GEDURENDE DE DERDE EEUW VAN HAAR BESTAAN, 1814-1914 - Academia GroninganaMDCXIV-MCMXIV. Gedenkboek ter gelegenheid van het derde eeuwfeest der universiteit te Groningen uitgegeven in opdracht van den Academischen Senaat. Groningen, Noordhoff, 1914, blz.
XIII-XXIVen 1-238. Geïll.
(VIII, 36-339)
HoofdstukIVverscheen gelijktijdig in: De Gids (53).
55 [ANTWOORD VAN PROF.DR J.HUIZINGA] - De Groene Amsterdammer, 19 April 1914.
(IX,XXVI-XXVII)
Antwoord op een vraag der redactie: Is het Rijk verplicht zijn groote
representatieve bouwwerken, zooals een Parlement, een Universiteit, een Paleis, door de Rijksarchitecten te doen ontwerpen of mag en kan de Overheid tot dit doel zich van andere hulp verzekeren?
56* [GEDENKPENNING AANGEBODEN DOOR DEN ACADEMISCHEN SENAAT DER RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN AAN ZIJNE GASTEN OP29JUNI1914] - Uitgegeven zonder vermelding van plaats en jaar op één blad papier.
Hiervan bestaan in eenzelfde uitgave vertalingen in het Duitsch, Engelsch en Fransch.
De gedenkpenning wordt beschreven en verklaard.
Opgenomen in: Academia Groningana 29 Juni - 1 Juli 1914. Verslag van de herdenking van het derde eeuwfeest te Groningen. Groningen, Wolters, 1916, blz. 2-3.
57 OVER DE GESCHIEDENIS DER UNIVERSITEIT TE GRONINGEN- Uitgegeven zonder vermelding van plaats en jaar. 20 blz.
(VIII, 340-350)
Rede, gehouden op 1 Juli 1914.
Opgenomen in: Academia Groningana (zie nr. 56), blz. 41-47.
58 HOE VERLOREN DE GRONINGSCHE OMMELANDEN HUN OORSPRONKELIJK FRIESCH KARAKTER? - Driemaandelijksche Bladen, uitgeg. door de Vereeniging tot onderzoek van Taal- en Volksleven, vooral in het Oosten van Nederland,XIV, 1914, blz. 1-77 en 1 tabel.
(I, 464-522)
59 DR J.S.SPEYER- Jaarboekje voor de geschiedenis en oudheidkunde van Leiden en Rijnland 1914. Leiden, 1914, blz.LXIX-LXX.
(VI, 335)
60 Boekbespreking: H.T. Colenbrander, Inlijving en opstand. Amsterdam, 1913 (Nederlandsche historische bibliotheek,VII). - De Gids,LXXVIII, 1914,I, blz.
582-584.
(II, 88-90)
61 Boekbespreking: M. von Boehn, Die Mode. Menschen und Moden im 17.
Jahrhundert. München, 1913. - Museum,XXI, 1913/4, kol. 440-441.
(IV, 336-337)
1915
62 OVER HISTORISCHE LEVENSIDEALEN- Haarlem, Tjeenk Willink, 1915. 39 blz.
(IV, 411-432)
Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Rijks-Universiteit te Leiden op 27 Januari 1915.
1916
63 DE KUNST DER VAN EYCK'S IN HET LEVEN VAN HUN TIJD- De Gids,LXXX, 1916,
II, blz. 440-462, en ald.,III, blz. 52-82.
(III, 436-482)
Gedeeltelijk verwerkt in: Herfsttij (74).
64 EEN NIEUW BOEK OVER JAN DE WITT- De Gids,LXXX, 1916,I, blz. 282-294.
(II, 74-85)
N.a.v.: N. Japikse, Johan de Witt. Amsterdam, 1915 (Nederlandsche historische bibliotheek,IX).
65 Boekbespreking: André Jolles, Ausgelöste Klänge. Briefe aus dem Felde über antike Kunst. Berlijn, 1916. - De Gids,LXXX, 1916,III, blz. 579-580.
(VIII, 483-484)
66* Boekbespreking: J.M. Robertson M.P., The Germans,I: The Teutonic gospel of race;II: The old Germany and the new. Londen, 1916. - Museum,XXIV, 1916/7, kol. 20-21.
1917
67 BOERHAAVE EUROPA- De Gids,LXXXI, 1917,II, blz. 541-545.
(VIII, 379-382)
68 HENDRIK KERN, 1833-1917 - De Gids,LXXXI, 1917,III, blz. 187-192.
(VI, 315-320)
1918
69 DAM EN KOGGE- De Gids,LXXXII, 1918,I, blz. 107-122. Geïll.
(I, 412-425)
N.a.v.: C.G. 't Hooft, Het ontstaan van Amsterdam. Amsterdam, 1917. Op dit artikel leverde Dr C. te Lintum critiek in zijn studie: De dam in het Spaarne, De Gids,LXXXII, 1918,I. Voor Huizinga's antwoord zie nr. 70.
70 ANTWOORD AAN DR TE LINTUM- De Gids,LXXXII, 1918,I, blz. 565-566.
(I, 425-426)
Zie aanteekening onder nr. 69.
71* EEN HISTORISCHE TEGENSTELLING GETOETST AAN DE AMERIKAANSCHE GESCHIEDENIS- De Gids,LXXXII, 1918,III, blz. 68-87 en 284-305.
Uitwerking van een rede, getiteld: Individualisme en Associatie in de
Amerikaansche geschiedenis, gehouden in de vergadering der Kon. Akademie op 10 Juni 1918.
Met geringe wijzigingen herdrukt in: Mensch en Menigte (72), hoofdstukI. 72 MENSCH EN MENIGTE IN AMERIKA.VIER ESSAYS OVER MODERNE
BESCHAVINGSGESCHIEDENIS- Haarlem, Tjeenk Willink, 1918.XIen 226 blz.
Tweede, herziene druk, aldaar, 1920.
Derde, herziene druk, aldaar, 1928.
(V, 249-417)
HoofdstukIverscheen eerder, met geringe afwijkingen, in: De Gids (zie nr. 71).
HoofdstukIIIverscheen later in: Verslagen der Kon. Akademie (zie nr. 81).
73 Boekbespreking: Just Havelaar, De symboliek der kunst. Haarlem, 1918. - De Gids,LXXXII, 1918,IV, blz. 174-175.
(VIII, 484-485)
1919
74 HERFSTTIJ DER MIDDELEEUWEN.STUDIE OVER LEVENS-EN GEDACHTENVORMEN DER VEERTIENDE EN VIJFTIENDE EEUW IN FRANKRIJK EN DE NEDERLANDEN- Haarlem, Tjeenk Willink, 1919.XIIen 568 blz.
Tweede, herziene druk, aldaar, 1921.
Derde, herziene druk, aldaar, 1928.
Deze druk en alle volgende geïll.
Vierde, herziene druk, aldaar, 1935.
Vijfde, herziene druk, aldaar, 1941.
(III, 3-435)
Zesde, ongewijzigde druk, aldaar 1947.
Zevende, ongewijzigde druk, aldaar 1950.
Engelsche vertaling door F. Hopman:
The waning of the Middle Ages. A study in the forms of life, thought and art in France and the Netherlands in theXIVth andXVth centuries. Londen, Arnolds, 1924.
Duitsche vertaling door T. Jolles (later: Wolf)-Mönckeberg: Herbst des Mittelalters. Studien über Lebens- und Geistesformen des 14. und 15.
Jahrhunderts in Frankreich und den Niederlanden. München, Drei Masken Verlag, 1924.
Tweede druk, aldaar, 1928.
Derde druk, aldaar, 1931.
Vierde druk Stuttgart, Kröner, 1938.
Vijfde druk aldaar, 1939.
Zweedsche vertaling door Hans Reutercrona:
Ur Medeltidens höst. Studier òver 1300- och 1400-talens levnadsstil och tankeformer: Frankrike och Nederländerna. Stockholm, Fritses bokf., 1927.
Spaansche vertaling door José Gaos:
El otoño de la edad media. Estudios sobre las formas de la vida del espíritu durante los siglosXIVyXVen Francia y en los Países Bajos. Madrid, Revista de Occidente, 1930.
Fransche vertaling door J. Bastin, met een voorwoord door Gabriel Hanotaux:
Le déclin du Moyen Âge. Parijs, Payot, 1932.
Hongaarsche vertaling door Szerb Antal:
A középkor alkonya. Boedapest, Athenaeum, 1937.
Italiaansche vertaling door Bern. Jasink:
Autumno del Medioevo. Florence, Sansoni, 1940.
Finsche vertaling:
Keskiajan Sysky. Elämän- ja hengenmuotoja Ranskassa ja Alankomaissa 14.
ja 15. vuosisadalla. Helsinki, Söderström, 1951.
75 [TOESPRAAK TER OPENING DER JAARLIJKSCHE ALGEMEENE VERGADERING VAN DE MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE LETTERKUNDE TE LEIDEN OP11JUNI
1919] - Handelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde 1918-1919. Leiden, 1919, blz. 16-21.
(VIII, 477-482)
76 UNIVERSITAS- Minerva. Algemeen Nederlandsch Studenten-Weekblad,XLV, 1919/20, blz. 58-59.
(VIII, 31-35)
77 DE DOCTORSTITEL- Nieuwe Rotterdamsche Courant, 13 Nov. 1919. Av.blad D.
(VIII, 417-419) Ongesigneerd.
78 Boekbespreking: OEuvres de Ruysbrouk l'Admirable. Trad. du flamand par les Bénédictins de Saint-Paul de Wisques,I2enII. Brussel, 1917. - De Gids,LXXXIII, 1919,II, blz. 179-180.
(III, 568-569)
Voor de bespreking van deelIII, zie nr. 104.
79 Boekbespreking: J. Roger Charbonnel, La pensée italienne auXVIe siècle et le courant libertin. Parijs, 1919; en, van denzelfden, L'éthique de Giordano Bruno et le deuxième dialogue du Spaccio (Traduction avec notes et commentaire).
Contribution à l'étude des conceptions morales de la Renaissance. Parijs, 1919.
- Museum,XXVII, 1919/20, kol. 67-69.
(IV, 301-303)
1920
80 RENAISSANCESTUDIËN I:HET PROBLEEM- De Gids,LXXXIV, 1920,IV, blz.
107-133 en blz. 231-255.
13
Opgenomen, o.d.t. Het probleem der Renaissance, in: Tien Studiën (151).
(IV, 231-275)
In Duitsche vertaling door Werner Kaegi, o.d.t. Das Problem der Renaissance, in: Italien. Monatschrift für Kultur, Kunst und Literatur,I, 1928, blz. 337-349, 391-404 en 444-459. Herdrukt in: Wege der Kulturgeschichte (188).
Nogmaals herdrukt in: Parerga (322).
Wederom uitgegeven in: Das Problem der Renaissance. Renaissance und Realismus. Tübingen, Wissenschaftliche Buchgemeinschaft. 1953 (Reihe
‘Libelli’, VI) blz. 5-64.
In Fransche vertaling door F.E. Schneegans, o.d.t. Le problème de la
Renaissance, in: Revue des Cours et Conférences,XL, 1938/9, blz. 163-174, 301-312, 524-536 en 603-613.
In Hongaarsche vertaling door Miklós Radnóti, o.d.t. A Renaissance problémája, in: Válogatott Tanulmányok (319).
81* STAATSZIN EN ZAKENGEEST IN AMERIKA- Verslagen en mededeelingen van de Kon. Akademie v. Wetenschappen, afd. Lett., 5de reeks,IV. Amsterdam, 1920, blz. 20-62. Verscheen eerder als hoofdstukIIIvan: Mensch en menigte (72).
82 EEN OUDE SCHIPPERSTERM- Verslagen en mededeelingen van de Kon. Akademie v. Wetenschappen, afd. Lett., 5de reeks,IV. Amsterdam, 1920, blz. 207-212.
(II, 91-94)
83 HET HISTORISCH MUSEUM- De Gids,LXXXIV, 1920,I, blz. 251-262.
(II, 559-569)
84 DÜRER IN DE NEDERLANDEN- De Gids,LXXXIV, 1920,II, blz. 470-484.
(IV, 317-329) N.a.v.: Dr J. Veth und Dr S. Muller Fzn., Albrecht Dürers niederländische Reise, BdeIu.II. Berlijn/Utrecht, 1918.
85 ADSPICE... - De Gids,LXXXIV, 1920,II, blz. 492-495.
(VIII, 485-489)
N.a.v.: Erich Wichman tot 1920. Afbeeldingen en geschriften. Met een inleiding van Dr W. Vogelsang, hoogleeraar voor kunstgeschiedenis aan de universiteit te Utrecht. Amsterdam, 1920.
86* Boekbespreking: Comte Maurice de Pange, Les Lorrains et la France au Moyen Âge. Parijs, 1919. - Museum,XXVII, 1979-1920, kol. 207-208.
87* Boekbespreking: F. Schneider, Der europäische Friedenskongress von Arras (1435) und die Friedenspolitik Papst EugensIV. und des Basler Konzils. Greiz, 1919. - Museum,XXVII, 1919/20, kol. 226-227.
88 MARIEKEN VAN NIMWEGEN- Minerva. Algemeen Nederlandsch Studenten-Weekblad,XLV, 1919/20, blz. 188-189.
(VIII, 491-494)
Beschouwing over een opvoering door leden van de V.V.S.L. te Leiden op 29 Januari 1920.
1921
89 LA VALEUR POLITIQUE ET MILITAIRE DES IDÉES DE CHEVALERIE À LA FIN DU MOYEN ÂGE- Revue d'histoire diplomatique,XXXV, 1921, blz. 126-138.
(III, 519-529)
Rede gehouden in de algemeene vergadering van de Société d'Histoire Diplomatique op 16 Juni 1921.
90 INVOERING VAN NIEUWE UNIVERSITEITS-EXAMENS- Nieuwe Rotterdamsche Courant, 20 April 1921. Av.blad D.
(VIII, 420-421) Ongesigneerd.
91 NIEUWE REGELING VAN UNIVERSITEITSEXAMENS- Nieuwe Rotterdamsche Courant, 20 Juni 1921, Av.blad D.
(VIII, 422-423) Ongesigneerd.
92 DANTE- Nieuwe Rotterdamsche Courant, 13 Sept. 1921. Av.-blad C.
(IV, 141-143) Ongesigneerd.
93 DE FIGUUR VAN DEN DOOD BIJ DANTE- De Gids,LXXXV, 1921,III, blz. 419-423.
Herdrukt in: Cultuurhistorische Verkenningen (184).
(IV, 136-141)
Duitsche vertaling door Werner Kaegi, o.d.t. Die Figur des Todes bei Dante, in: Wege der Kulturgeschichte (188).
94 WELKE VOORSTELLING HEEFT ERASMUS OMTRENT DANTE GEHAD? - De Gids,
LXXXV, 1921,III, blz. 464-472.
(VI, 195-201)
Italiaansche vertaling, o.d.t. Quale concetto aveva Erasmo di Dante?, in: Dante Alighieri, 1321-1921. Omaggio dell' Olanda. 's Gravenhage, 1921, blz. 11-18.
95 HET RAPPORT DER MUSEUMCOMMISSIE- De Gids,LXXXV, 1921,IV, blz. 97-107.
(II, 569-578)
96 ERASMUS EN DANTE- De Gids,LXXXV, 1921,IV, blz. 362-363.
(VI, 202-203)
97 TWEE WORSTELAARS MET DEN ENGEL- De Gids,LXXXV, 1921,II, blz. 454-487 en ald.,III, blz. 80-109.
(IV, 441-496)
N.a.v.: O. Spengler, Der Untergang des Abendlandes, 2 Bde. München, 1918;
en: H.G. Wells, The outline of history, 2 vols. Londen, 1920.
98 ERNEST SEILLIÈRE- De Gids,LXXXV, 1921,IV, blz. 151-159.
(IV, 370-377)
N.a.v.: R. Gillouin, Une nouvelle philosophie de l'histoire moderne et française.
Les bases historiques et critiques d'une éducation nationale. Parijs, 1921.
99 Boekbespreking: ‘Pandora-reeks’ en ‘Bibliotheca Mundi’. Leipzig. - De Gids,
LXXXV, 1921,I, blz. 317.
(VIII, 502)
100 Boekbespreking: E. Rodocanachi, La Réforme en Italie, 2 vols. Parijs, 1920/1.
- De Gids,LXXXV, 1921,III, blz. 324-326.
IV, 304-306)
101 Boekbespreking: Dante's Vita Nuova. Eene studie door Dr Is. van Dijk.
Groningen, 1920. - De Gids,LXXXV, 1921,III, blz. 487-488.
(IV, 144-146)
102 Boekbespreking: J.J. Salverda de Grave, Dante. Amsterdam, 1921. - De Gids,
LXXXV, 1921,III, blz. 489-490.
(IV, 143-144)
103 Boekbespreking: H. Carré, La noblesse de France et l'opinion publique auXVIIIe siècle. Parijs, 1920. - Museum,XXIX, 1921/2, kol. 17-18.
(IV, 360-361)
104* Boekbespreking: OEuvres de Ruysbroeck l'Admirable. Trad. du flamand par les Bénédictins de Saint-Paul de Wisques,III. Brussel, 1920. - De Gids,LXXXV, 1921,IV, blz. 183.
Voor de bespreking van de deelenIenII, zie nr. 78.
1922
105 AN EARLY REFERENCE TO DANTE'S CANZONE‘LE DOLCE RIME D'AMOR’IN ENGLAND- Modern Language Review,XVII, 1922, blz. 74-77.
(IV, 146-150)
106 EEN SCHAKEL IN DE ONTWIKKELING VAN DE TERM MIDDELEEUWEN?
Mededeelingen van de Kon. Akademie v. Wetenschappen, afd. Lett., deel 53:
5, serie A. Amsterdam, 1922, blz. 135-145.
(IV, 433-440)
107 HET BESTUUR DER RIJKSUNIVERSITEITEN- De Gids,LXXXVI, 1922,IV, blz. 45-57 (VIII, 16-27)
108 J.C.KAPTEYN- De Gids,LXXXVI, 1922,III, blz. 130-133.
(VI, 336-338)
109 JONG-FRIESCHE LYRIEK- De Gids,LXXXVI, 1922,III, blz. 206-221.
(VIII, 503-518)
N.a.v.: De Nije Moarn. In Karlêzing ut it wirk fen jongfryske skriuwers, gearstald en ynlaet fen D. Kalma. Dokkum, 1922.
16
110 HET ONTSTAAN VAN HET ENGELSCHE PARLEMENT- De Gids,LXXXVI, 1922,III, blz. 249-264 en blz. 424-441.
N.a.v.: A.F. Pollard, The evolution of parliament. Londen, 1920.
Herdrukt in: Tien Studiën (151).
(IV, 151-179)
111 Boekbespreking: Mediaeval contributions to modern civilisation. A series of lectures delivered at King's College, University of London, ed. by F.J.C.
Hearnshaw, with a preface by Ernest Barker. Londen, 1921. - De Gids,LXXXVI, 1922,III, blz. 156.
(IV, 555-556)
112 Boekbespreking: Libri Librorum: Balzac, Les contes drolatiques. Dante, Opera omnia. Dostojefski, Prestuplenie i nakazanie. Homeros, Ilias, Odyssea. Der Nibelunge nôt, Kudrun. Leipzig, 1921/2. - De Gids,LXXXVI, 1922,III, blz.
159-160.
(VIII, 519-520)
1923
113 EEN BRIEF OVER SEILLIÈRE'S ROUSSEAU- De Gids,LXXXVII, 1923,Iblz. 328-332.
(IV, 377-380)
114 VAN INSTITUUT TOT AKADEMIE- Jaarboek der Kon. Akademie v. Wetenschappen 1921-1922. Amsterdam, 1923, blz. 195-224. Rede, gehouden in de algemeene vergadering der Kon. Akademie op 25 Maart 1922.
Herdrukt in: Tien Studiën (151).
(VIII, 426-449)
115 MAG DE MARE GEDEMPT WORDEN? - Nieuwe Rotterdamsche Courant, 16 Mei 1923. Av.blad B.
(VIII, 571)
116 DE UNIVERSITEIT VAN NEDERLANDSCH-INDIË- De Gids,LXXXVII, 1923,IV, blz.
143-150.
(VIII, 464-470)
117 DE MARE TE LEIDEN- Nieuwe Rotterdamsche Courant, 28 Oct. 1923. Ocht.blad B.
(II, 579)
118 BELEGEN SCHERTS- De Gids,LXXXVII, 1923,I, blz. 487-491.
(IV, 219-223)
N.a.v.: P. Lehmann, Die Parodie im Mittelalter. München, 1922.
119 UTOPIA- Nieuwe Rotterdamsche Courant, 28 Juli 1923. Av.-blad A, bijblad.
(IV, 307-309)
N.a.v.: G. Dudok, Sir Thomas More and his Utopia. Amsterdam, 1923.
120 NOODWENDIG VERTOOG- B.V.G.O., 5de reeks,X, 1923, blz. 1-14.
121 Boekbespreking: Dorothy-Louise Mackay, Les hôpitaux et la
