CPAP-therapie bij slaapapneu
CPAP-therapie bij obstructief slaapapneu syndroom
CPAP-therapie passen we toe bij slaapapneu. Voor deze therapie gaat u naar de Slaappoli van Tergooi.
CPAP staat voor Continuous Positive Airway Pressure, het betekent letterlijk ‘voortdurend positieve druk in de luchtwegen’. Een masker blaast via uw neus of neus en mond wat lucht in uw keel. De overdruk houdt de luchtweg open, de slaapapneu verdwijnt. Deze
behandeling is vooral effectief bij mensen met een matige tot ernstige vorm van slaapapneu.
Krijgt u deze therapie? Dan volgt een afspraak bij de slaapverpleegkundige of
slaapconsulente. Zij meten het CPAP-masker bij u aan en stellen het apparaat in. U krijgt een uitgebreide instructie hoe u het masker moet gebruiken. De slaapverpleegkundige of slaapconsulente begeleidt u bij het gebruik van de apparatuur, zodat u deze therapie op een goede manier kunt inpassen in uw leven.
CPAP-therapie
CPAP ondersteunt uw ademhaling. Een CPAP-apparaat verhoogt de luchtdruk in de neus- en keelholte. Dit voorkomt dat de keelholte afsluit en de ademhaling wordt verstoord. De pomp haalt extra lucht uit de slaapkamer en blaast die door een slang en een masker in uw neus. Zo blijven de luchtwegen open en voorkomt u dat de adem tijdelijk stopt. De meeste patiënten met slaapapneu hebben baat bij deze therapie.
Drukinstelling
Een behandeling met CPAP start met een zogenaamde titratieperiode. Deze duurt ongeveer drie weken. In deze periode stellen we samen met u het apparaat in op een automatische of vaste stand. Als u het apparaat een week heeft gebruikt, lezen we het
apparaat uit en bepalen we of de ingestelde druk effectief is.
Controle tijdens de eerste periode
Eerst krijgt u instructie van de slaapverpleegkundige. Na één week bellen we u op om te horen hoe het bevalt. Als u het CPAP-apparaat twee tot drie weken heeft gebruikt, krijgt u een controle-belafspraak met de slaapverpleegkundige. Na twee tot drie maanden maken we een belafspraak met uw longarts. Heeft u tussendoor nog vragen? Neem dan contact op met de slaapverpleegkundige of de zorgcoach van Vivisol.
Als u tevreden bent over uw CPAP-apparaat en het werkt goed, dan neemt Vivisol het uitlezen van het apparaat over.
Gebruikgegevens op kaartje
Het CPAP-apparaat slaat al uw gebruiksgegevens op op een kaartje. Bij ieder contact met de slaapverpleegkundige lezen we het kaartje uit en controleren we de volgende zaken:
het aantal overgebleven ademstops de drukinstelling
de maskerlekkage
het aantal uren CPAP-gebruik
De meeste afspraken met de slaapverpleegkundige en de zorgcoach van Vivisol vinden telefonisch plaats. Heeft u een fysieke afspraak met uw slaapverpleegkundige of met de zorgcoach van Vivisol? Neem dan uw apparaat, slang en masker mee.
Gebruiksinstructie
Voorbereiding voor het slapen
Start met het opzetten van het masker.
Als het masker voor uw gevoel goed zit, adem dan rustig door de neus in- en uit.
Monteer de slang aan het masker.
Zet het apparaat aan door op de aan/uit-knop te drukken.
Handelingen na het slapen
Zet het apparaat uit door op de aan-/uitknop te drukken.
Maak de slang los van het masker.
Zet daarna het masker af.
’s Nachts wakker worden
Wordt u wakker en wilt u naar het toilet?
Schakel het apparaat uit.
Maak de slang los van het masker.
Ga met het masker op naar het toilet.
Bevestig de slang weer aan het masker.
Schakel het apparaat weer in.
Tips om aan CPAP te wennen
We raden u aan na uw eerste bezoek aan uw slaapverpleegkundige om overdag, op een rustig moment, het masker en apparaat uit te proberen. Ga er bijvoorbeeld even mee voor de televisie zitten. Dan bent u afgeleid en al wat gewend voor de nacht. Als u de eerste nachten met CPAP gaat slapen, probeer dit dan zo goed mogelijk vol te houden. Lukt het u niet, doe het masker dan af en probeer het de volgende nacht opnieuw en dan wat langer.
Zo kunt u de slaaptijd met uw CPAP langzaam opbouwen. Dit zorgt voor een beter resultaat. Doet u overdag een middagdutje? Gebruik het CPAP-apparaat dan ook. We weten uit ervaring dat de behoefte aan een middagdutje afneemt als u het CPAP-apparaat juist gebruikt.
Het masker
Om ademstops te voorkomen, krijgt u via het masker lucht ingeblazen. Dit is een
drukmasker, het moet daarom perfect passen. Het masker zit met banden aan uw hoofd bevestigd. Er zijn verschillende type maskers. De belangrijkste zijn:
Het neusmasker, ook wel nasaal masker genoemd. Dit is een kapje dat alleen over de neus gaat. In de meeste gevallen volstaat een neusmasker. Door de overdruk die het apparaat creëert, slaapt u vanzelf met uw mond dicht.
Het volgelaatsmasker, ook wel Full-Facemasker genoemd. Dit masker gaat over de neus en de mond. Dit masker gebruiken we voornamelijk bij mensen die ‘s nachts met de mond open slapen of slecht door de neus kunnen ademen.
Neusdoppen, ook wel intra-nasaal of Nose-Pillowmasker genoemd. Dit zijn relatief kleine doppen die van onderaf tegen de neus drukken. Ze dekken het gezicht het minste af. Ze werken goed bij rustige slapers met een lage CPAP-drukinstelling. Dit masker is minder geschikt bij gevoeligheid voor neusverkoudheid, hooikoorts of andere neusallergieën. De slaapverpleegkundige bepaalt samen met u welk masker het best bij u past.
Bevochtigen
Het voortdurend blazen van lucht kan de slijmvliezen uitdrogen. Elk CPAP-apparaat is daarom standaard voorzien van een bevochtiger. De bevochtiger is een bakje dat aan de pomp is gekoppeld en waarin u water kunt doen. Langsstromende lucht neemt vocht op waardoor de lucht minder droog is. De instelling van die bevochtiger regelt u zelf. Dit is belangrijk bij het instellen van de juiste bevochtigingstand:
Als u last heeft van neusklachten, kunt u de bevochtigingstand hoger zetten.
Als u de lucht te warm of te benauwend vindt, kunt u de bevochtigingstand lager
zetten.
Lucht met een hogere temperatuur kan meer waterdamp bevatten dan lucht met een lagere temperatuur. In de winter is vaak meer bevochtiging nodig dan in de zomer. In de winter is de kans op neusklachten groter in verband met de koude droge lucht.
Schoonmaak en onderhoud
Maskers
Reinig de zachte onderdelen van het masker die de huid raken – de maskerinzet en het voorhoofdsteunkussen – iedere dag met warm water en afwasmiddel (zonder citroen). Deze onderdelen moeten zoveel mogelijk vetvrij en ‘stroef’ blijven, omdat ze anders minder goed sluiten.
Reinig de harde delen van het maskerframe eenmaal per week met een warm sopje.
De hoofdbandage kunt u wassen in een handwas. De hoofdbandage mag niet in de wasmachine, dan verliest de bandage zijn elasticiteit en gaat het klittenband kapot.
Slang
Spoel de slang eenmaal per week door met warm kraanwater. U mag de slang eventueel eerst doorspoelen met een zeepoplossing.
Filters
Het reinigen van de filters hangt af van welk type apparaat u heeft. Als uw apparaat een groffilter (of foamfilter) bevat, moet deze eenmaal per week worden uitgespoeld met water.
Alleen uitkloppen kan ook. Deze filters kunt u hergebruiken. Als uw apparaat een fijnfilter (of stoffilter) bevat, moet u deze eenmaal per maand vervangen.
Bevochtiger
De bevochtigingskamer moet u elke dag omspoelen en drogen, het water in de bevochtiger moet u elke dag verversen. U kunt daarvoor gekookt en afgekoeld kraanwater gebruiken of mineraalwater (Spa blauw).
U kunt de bevochtigingskamer ontkalken met bijvoorbeeld schoonmaakazijn, verdund met water. Eenmaal per week is voldoende.
Privacy rond CPAP-therapie
De firma Vivisol BV levert de apparatuur voor de CPAP-therapie. Dit is hun website. U tekent met deze firma een gebruikersovereenkomst. Ook geeft u toestemming om gegevens te delen. De firma declareert de kosten rechtstreeks bij uw ziektekostenverzekeraar. Uw zorgverlener deelt ook gegevens, dit is nodig voor een goed gebruik en een juiste instelling van uw apparatuur. Vivisol en apparatuurfabrikant Resmed delen voor uw behandeling gebruiksgegevens met uw zorgverlener.
De gegevens die worden uitgewisseld, zijn alleen die gegevens die noodzakelijk zijn voor
uw behandeling, de levering en het gebruik en het opstellen van de factuur voor de apparatuur. Dit zijn bijvoorbeeld NAW-gegevens, geboortedatum, geslacht,
contactgegevens, diagnose en medische indicatie, Apneu en Hypopneu Index,
gebruiksgegevens, gegevens van uw specialist en uw BSN-nummer. Gebruiksgegevens staan anoniem op de apparatuur, bij het versturen van de gegevens gaat alleen het serienummer van het apparaat als identificerend gegeven mee. Pas bij ontvangst van de gegevens vindt koppeling met uw persoonlijke gegevens plaats. Uw privacy is hiermee veilig, alleen bevoegde functionarissen kunnen deze gegevens inzien.
Lees meer over privacy rond CPAP-therapie
Video’s
Onderhoud van het masker
Opzetten en afstellen van het masker
Wat is PAP-therapie?
Veelgestelde vragen
Hoe vaak moet ik het apparaat gebruiken?
Elke nacht, omdat u zonder CPAP-apparaat ademstops heeft tijdens de slaap.
Hoe snel na het begin van de behandeling merk ik verbetering?
Dit varieert. Sommige mensen merken direct verbetering, anderen pas na enkele weken of maanden. Het is belangrijk dat u telkens als u gaat slapen uw CPAP gebruikt. Als u dit niet doet, keren uw klachten terug naar het eerdere niveau.
Welke bijwerkingen kunnen optreden?
Als uw master niet goed past of verkeerd is afgesteld, kunnen in uw gezicht
maskerdrukplekken ontstaan. Deze drukplekken kunnen onafhankelijk van het type masker ontstaan. Om deze plekken te voorkomen, is het belangrijk dat de banden waarmee het masker om uw hoofd vastzit, op de juiste stand staan afgesteld. Bij reeds ontstane drukplekken adviseren wij om de huid in de ochtend in te smeren met zinkzalf (bijvoorbeeld bepanthen of sudocrème). Ook kan een stukje Vileda-zeem, geplaatst tussen de huid en het masker, de druk verlagen.
Een droge neus of mond. Dit kan verholpen worden door gebruik te maken van de luchtbevochtiging die u bij het apparaat geleverd krijgt.
Irritatie van de ogen. Dit ontstaat als het masker niet goed aansluit en er lucht langs
het masker naar buiten komt. Aanpassen van het masker verhelpt dit.
Tijdelijke spierpijn op de borst van het tegen een hogere druk uitademen.
Oprispingen of winderigheid in de ochtend door het inslikken van lucht.
Wat moet ik doen als ik last heb van koude lucht of condens in de slang en het masker?
De slaapkamertemperatuur is te koud, sluit ramen. Zet de bevochtiger een stand omlaag of gebruik eventueel een verwarmde slang. U kunt een hoes van fleece om de slang maken om afkoeling te voorkomen.
Wat moet ik doen bij ziekenhuisopname of operatie?
Bij een ziekenhuisopname of operatie moet u het CPAP-apparaat altijd meenemen. Meld bij uw behandelend arts en verpleegkundige dat u slaapapneu heeft. Ook voor de
anesthesioloog is het belangrijk dat hij weet dat u slaapapneu heeft en behandeld wordt met een CPAP-apparaat. Hij houdt hier dan voor, tijdens en na de operatie rekening mee.
Wat moet ik doen als ik op reis ga?
Vervoer uw CPAP-apparaat als handbagage. Neem ook een ingevulde douaneverklaring mee. Deze vindt u op pap.vivisol.nl.
CPAP en COVID-19 thuis
Mensen die maskerbehandeling (CPAP of BiPAP) gebruiken én een coronavirusinfectie hebben, kunnen dit gemakkelijker overdragen aan de omgeving (personen en ook de oppervlakten in de slaapkamer zoals het nachtkastje). Dit komt door de toegenomen druppelverspreiding bij gebruik van de maskerbehandeling.
OSA Patiënten met CPAP moeten in principe hun CPAP blijven gebruiken; wel meer letten op hygiëne en schoonmaken.
Handhaaf de gebruikelijke schoonmaakinstructies voor CPAP en toebehoren en zorg ervoor dat ze goed gedroogd worden. Maak ook de oppervlaktes in uw omgeving – met name rondom de CPAP-apparatuur – regelmatig schoon.
Goede schoonmaken is dus een vereiste. Daarnaast raden we aan het CPAP-filter te vervangen als u van covid genezen bent.
Als patiënten COVID-19 hebben, verdacht zijn of hun partner verdacht is of COVID-19 heeft: slaap apart, in een andere kamer.
Als mensen met een coronavirusinfectie hun maskerbehandeling gebruiken terwijl ze geholpen worden door bijvoorbeeld zorgpersoneel of mantelzorgers, is er ook een verhoogd risico van besmetting voor de hulpverleners.
Dit risico bestaat ook in situaties waar nog andere mensen in de omgeving besmet zouden kunnen raken, zoals in een vliegtuig, bus, hostel of dergelijke. In deze
situaties raden we het gebruik van maskerbehandeling bij een coronavirusinfectie af.
Stoppen met CPAP vermindert de kans op virusverspreiding, maar kan tot nadelige effecten leiden, zoals toename van gezondheidsrisico´s en slaperigheid (bv.
autorijden evt. niet toegestaan!).
Overleg eerst met uw slaapcentrum als u overweegt met CPAP te stoppen.
Meer informatie vindt u op:
https://www.kempenhaeghe.nl/kennishuis/slaapapneu-en-het-coronavirus/
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19 https://apneuvereniging.nl/corona-en-apneu/
https://aasm.org/coronavirus-covid-19-faqs-cpap-sleep-apnea-patients/
Andere vragen?
Meer informatie over slaapapneu en de werkwijze van de slaappolikliniek vindt u op de website www.tergooi.nl/slaappolikliniek
Heeft u nog vragen? Neem dan contact met met de polikliniek Longziekten, met uw
behandelend arts, slaapverpleegkundige of slaapconsulent, telefonisch (zie onder) of per e- mail: slaapverpleegkundigen@tergooi.nl.
Contact
Longgeneeskunde - Polikliniek T 088 753 12 10
Ma t/m vrij 08:00 – 16:30 uur
Slaappoli T 088 753 12 10
