1 | P a g i n a
W:\SO\TK\RAAD\RAAD MO\2009\RV.MO.09.AC.007 Bestuursopdracht planfase iDOP Heusden PvE.doc
2 | P a g i n a
W:\SO\TK\RAAD\RAAD MO\2009\RV.MO.09.AC.007 Bestuursopdracht planfase iDOP Heusden PvE.doc
1. VOORWOORD
Het gemeentebestuur van Asten heeft uitgesproken dat in 2008 een start wordt gemaakt met de voorbereiding en uitvoering van een brede maatschappelijke voorziening, bestaande uit een brede school en het onderbrengen van het gemeenschapshuis op één locatie in de kern Heusden.
Binnen de gemeenschap zelf, met als drager de Dorpsraad, is er draagvlak om met het integraal Dorpsontwikkelingsprogramma (iDOP) als vertrekpunt de leefbaarheid een nieuwe impuls te geven.
Onderzocht is of de huidige locatie van basisschool St. Antonius in principe geschikt is om zowel de brede school als het
gemeenschapshuis (inclusief sporthal) te integreren. Hierdoor komt op de huidige locatie van het gemeenschapshuis ruimte vrij om op het gebied van wonen en woonservice-ontwikkeling extra voorzieningen te realiseren.
De gemeenteraad van Asten heeft op 26 augustus 2008 een bestuursopdracht geformuleerd. Op basis van deze
bestuursopdracht is een organisatiestructuur opgezet en zijn werkgroepen aan de slag gegaan met thema’s als de functies van de voorziening, de activiteiten, de ruimten, de samenwerking, de gebruikerswensen, het investeringsplan, de exploitatie en het beheer. Kenmerkend voor de aanpak is een bottom-up
benadering gericht op maximale participatie van en draagvlak bij de gemeenschap en de vele buitengewoon actieve vrijwilligers.
Gezamenlijk is het hier voorliggende Programma van eisen en wensen tot stand gekomen.
Dit programma formuleert de uitgangspunten en doelstellingen waaraan een gebouwontwerp volgens de gebruikers moet voldoen.
Vanuit de activiteiten die plaatsvinden in de BMV worden de functies die plaatsvinden in de BMV en de relaties ertussen beschreven in een ruimteprogramma.
Het ruimteprogramma geeft aan welke vierkante meters noodzakelijk zijn voor de invulling van de functies.
Het programma van eisen en wensen is de input waarmee de architect aan de slag gaat bij het maken van het ontwerp. Het streven is om het programma van wensen zo op te stellen, dat daarna geen grote wijzigingen meer hoeven plaats te vinden.
Ook zullen de toekomstige gebruikers van de BMV betrokken blijven bij het ontwerpproces, zodat een goede afstemming tussen gebruikerswensen, beheersaspecten en het
gebouwontwerp gewaarborgd blijft.
3 | P a g i n a
2. SAMENVATTING
In het integraal dorpsontwikkelingsprogramma (iDOP) Heusden is het wensbeeld van de bewoners vertaald naar een visie en diverse projecten. De ontwikkeling van dit programma van eisen en wensen met betrekking tot de brede maatschappelijke voorziening en
woonserviceontwikkeling is een nadere invulling van oplossingen en projecten die in de haalbaarheidsstudie centrumontwikkeling Heusden van 3 mei 2007 werden gepresenteerd. De achterliggende doelen en besluiten uit het iDOP zijn hierbij duidelijk in beeld.
De meeste activiteiten van het sterk vertegenwoordigde verenigingsleven in Heusden vinden plaats in Gemeenschapshuis Unitas en de hieraan gekoppelde accommodatie d’n Hoeksteen.
Daarnaast zijn er vergadermogelijkheden, een bar en een sportzaal. Ook de dorpsraad maakt voor vergaderingen en bijeenkomsten gebruik van Unitas.
De interne structuur van Unitas is erg gedateerd en moeilijk in te delen. Dit zorgt dan ook voor problemen ten aanzien van de bruikbaarheid en exploitatie van het gebouw.
Basisschool St. Antonius staat op een ruim perceel van ca. 7.700 m2. De gebouwen staan langs de Pastoor Arnoldstraat en de
Heikamperweg. De speelplaatsen voor de kinderen liggen op het achterste gedeelte van het perceel en lopen over in een ruime tuin.
Het huidige schoolgebouw kan qua functionaliteit niet meer voldoen aan de huidige eisen. Het gebouw is afgeschreven en aan vervanging toe. In het Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs 2008-2017 wordt vastgesteld dat de basisschool aan vervangende nieuwbouw toe is.
In het plangebied is aan de locatie Heidehof ouderenhuisvesting aanwezig. Dit biedt, afhankelijk van de planoptimalisatie, de mogelijkheid om deze woningen te koppelen aan voorzieningen en dienstverlening die in de BMV wordt beoogd.
Teneinde varianten voor de BMV te onderzoeken en tot een advies te komen dienaangaande hebben wij Complan BV ingeschakeld.
Complan heeft de kansrijke varianten gedefinieërd en inzage gegeven in de kosten per variant. Op verzoek van de raad is ook de renovatieoptie in beeld gebracht.
Zowel de kwalitatieve beoordeling als de investeringsraming leiden tot een keuze voor variant 1, zijnde nieuwbouw van de BMV op de locatie St. Antonius, sloop van het huidige gebouw van Unitas en nieuwbouw van zorgwoningen en een supermarkt op het terrein van Unitas.
Het Programma van Eisen en Wensen formuleert de uitgangspunten en doelstellingen waaraan het gebouwontwerp volgens de gebruikers moet voldoen en is de input waarmee de architect aan de slag gaat bij het maken van het ontwerp.
4 | P a g i n a
3. VERKLARENDE WOORDENLIJST
iDOP Integraal Dorpsontwikkelingsprogramma
BMV Brede Maatschappelijke Voorziening
WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning
KBO Katholieke Bond van Ouderen
WRO Wet op de Ruimtelijke Ordening
VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten
5 | P a g i n a
4. INHOUDSOPGAVE
1. Voorwoord 2. Samenvatting
3. Verklarende woordenlijst 4. Inhoudsopgave
5. Inleiding
5.1. Huidige situatie in het plangebied
5.2. Sleutelorganisaties en intentieovereenkomst 5.3. Doelstelling, functies en activiteiten BMV 5.4. Wonen en woonserviceontwikkeling 5.5. Organisatiestructuur
5.6. Taakstelling
6. De gebruikerswensen van de afzonderlijke partners in de BMV
6.1. Basisschool St. Antonius 6.2. Korein Kinderopvang 6.3. Peuterspeelzaal Pinkeltje 6.4. Gemeenschapshuis Unitas 6.5. KBO de Hoeksteen
6.6. Bibliotheek Helmond-Peel 6.7. Zorgsteunpunt Heusden
7. Functioneel en ruimtelijk programma van eisen en wensen
7.1. Het ruimteprogramma
7.2. Het relatieschema van de ruimten
7.3. Voorlopig bezettingsschema gedeelde en multifunctionele ruimten
7.4. Samenwerkingsovereenkomst sleutelorganisaties 8. Maatschappelijk vastgoed, middelen en juridische
aspecten
8.1 Visie op eigendom, kosten en beheer 8.2 Eigendom
8.2.1 Eigendomscriteria 8.2.2 Eigendomsvormen
8.2.3 Eigendomsvisie sleutelorganen 8.3 Investerings- en exploitatiekosten 8.3.1 Investeringskosten
8.3.2 Opbrengsten en kostendekkende huurprijs 8.3.3 Exploitatiekosten
8.3.4 Optimalisatie 8.4 Beheer
8.4.1 Beheerscriteria 8.4.2 Beheervorm
8.4.3 Beheerovereenkomst
9. Wonen en woonserviceontwikkeling 9.1. Karakter van het plangebied 9.2. Stedebouwkundige aspecten 9.3. Verkeer en parkeren
9.4. Woonvisie: uitwerking voor de kern Heusden 10. Planning en Realisatie
10.1. Beoogd resultaat in de planfase
10.2. Randvoorwaarden voor de uitvoering van de plannen 10.3. Planning
6 | P a g i n a Bijlagen
1. Integraal Dorpsontwikkelingsprogramma Heusden (iDOP) 2. Intentieovereenkomst sleutelorganen
3. Ruimteprogramma 4. Relatieschema ruimten 5. Bezettingsschema
6. Raming investeringskosten
7. Raming exploitatiekosten en kostprijsdekkende huur 8. Samenwerkingsovereenkomst sleutelorganen
7 | P a g i n a
5. INLEIDING
5.1. Huidige situatie in het plangebied
In het integraal dorpsontwikkelingsprogramma (iDOP) Heusden vormt het wensbeeld van de bewoners het uitgangspunt. In het iDOP is het wensbeeld vertaald naar een visie en diverse
projecten. In het programma werd al voorzien dat in de
uitvoeringsfase kan blijken dat een oplossing afwijkt van het oor- spronkelijke plan terwijl dezelfde doelen behaald kunnen worden.
Zo is de ontwikkeling van dit programma van eisen en wensen met betrekking tot de brede maatschappelijke voorziening en woonserviceontwikkeling een aanpassing van oplossingen en projecten die in de haalbaarheidsstudie centrumontwikkeling Heusden van 3 mei 2007 werden gepresenteerd. De
achterliggende doelen en besluiten uit het iDOP (bijlage 1) blijven hierbij echter duidelijk in beeld.
In het iDOP werd reeds beschreven dat het Vorstermansplein centraal in het dorp een herkenbaar middelpunt vormt en dat de maatschappelijke voorzieningen, de basisschool en Unitas zich concenteren aan de Pastoor Arnoldstraat.
De dorpsraad behartigt de belangen van de bewoners en vervult een belangrijke rol in de communicatie met de gemeente.
Op het gebied van commerciële voorzieningen vervult supermarkt De Spar een belangrijke functie in het dorp als leverancier van dagelijkse levensmiddelen.
De meeste activiteiten van het sterk vertegenwoordigde
verenigingsleven in Heusden vinden plaats in Gemeenschapshuis Unitas en de hieraan gekoppelde accommodatie d’n Hoeksteen.
Verenigingen waaronder de KBO (de Hoeksteen), de harmonie, de toneelvereniging en vele andere verenigingen op het gebied van cultuur, welzijn en zorg maken gebruik van deze faciliteiten.
Daarnaast zijn er vergadermogelijkheden, een bar en een sportzaal. Ook de dorpsraad maakt voor vergaderingen en bijeenkomsten gebruik van Unitas.
De interne structuur van Unitas is erg gedateerd en moeilijk in te delen. Dit zorgt dan ook voor problemen ten aanzien van de bruikbaarheid en exploitatie van het gebouw.
Basisschool St. Antonius staat op een ruim perceel van ca. 7.700 m2. De gebouwen staan langs de Pastoor Arnoldstraat en de Heikamperweg. De speelplaatsen voor de kinderen liggen op het achterste gedeelte van het perceel en lopen over in een ruime tuin.
Het huidige schoolgebouw kan qua functionaliteit niet meer voldoen aan de huidige eisen. Het gebouw is afgeschreven en aan vervanging toe. In het Eindrapport Project brede school Asten (januari 2007) wordt onder meer geconcludeerd dat uitbreidingen danwel inpandige aanpassingen niet wenselijk zijn vanwege de staat van het gebouw en dat het perceel geschikt is voor herontwikkeling en/of nieuwbouw.
Ook in het Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs 2008- 2017 wordt vastgesteld dat de basisschool aan vervangende nieuwbouw toe is, en wordt er geen meerjaren onderhoud geraamd omdat hiervoor nieuwbouw is opgenomen.
In het plangebied is aan de locatie Heidehof ouderenhuisvesting aanwezig. Dit biedt, afhankelijk van de planoptimalisatie, de mogelijkheid om deze woningen te koppelen aan voorzieningen en dienstverlening die in de BMV wordt beoogd.
8 | P a g i n a
5.2. Sleutelorganisaties en intentieovereenkomst De realisatie van de “brede maatschappelijke voorziening en woonservice-ontwikkeling” vindt plaats binnen de hiervoor gestelde kaders op het gebied van onderwijs (Integraal Huisvestingsplan), wonen (Woonvisie), welzijn en sport (Beleidsgestuurde contractfinanciering en Subsidiebeleid vrijwilligersorganisaties) en zorg (Beleidsnota Wet
maatschappelijke ondersteuning) van de gemeente Asten.
Daarnaast zijn er wettelijk kaders (o.a. de Wet op de Ruimtelijke Ordening en de Wet Grondexploitatie) en financiële kaders (bijvoorbeeld de opbrengst van in te brengen gronden en provinciale subsidies), welke gerespecteerd en meegewogen worden om de gewenste voorzieningen te kunnen realiseren.
Voor een succesvolle aanpak is draagvlak verkregen van alle betrokken partijen. Als sleutelorganen hebben de Stichting Dorpsraad Heusden, de Stichting Prodas, de Stichting
Peuterspeelzaalwerk Pinkeltje, de Stichting Korein, de Stichting Gemeenschapshuis Unitas, de KBO Asten/Heusden, WoCom en Bibliotheek Helmond-Peel een intentieovereenkomst getekend.
Kernpunten in de overeenkomst zijn:
a) de kern Heusden herontwikkelen tot een leefbare en toekomstbestendige gemeenschap;
b) de ontwikkeling van een brede maatschappelijke voorziening (BMV) en nader in te vullen functies in een woonservicezone;
c) de realisatie van een brede school op de huidige locatie van basisschool St. Antonius;
d) de huidige functies binnen het gemeenschapshuis en de ouderenvoorziening De Hoeksteen terug laten komen op de nieuwe locatie;
e) de bijdrage van de BMV aan de woonomgeving;
f) een passende plaats in het proces voor de inwoners van Heusden en de instellingen en organisaties die in de kern actief en aanwezig zijn.
Het partnerschap en de inbreng van woningbouwcorporatie WoCom, zowel naar proces als financieel, is cruciaal gebleken voor het bereiken van een succesvol resultaat. Op initiatief van WoCom is expertise van Complan op het gebied van financiële analyse en het in beeld brengen van kansrijke varianten ingebracht.
Ook de leereffecten vanuit het revitaliseringtraject Bloemenwijk zijn bij de projectaanpak in Heusden meegenomen.
Er wordt naar gestreefd om uiterlijk in 2010 met de bouw van de diverse voorzieningen te kunnen starten. Dit is mede ingegeven door de vrijkomende middelen ten behoeve van de bouw van een brede school voor basisschool St. Antonius en de mogelijke financiële bijdrage van de provincie in het kader van de iDOP’s.
De voorziening moet in 2011 gerealiseerd zijn.
9 | P a g i n a 5.3. Brede Maatschappelijke voorziening
Doelstelling
Het doel van de Brede Maatschappelijke Voorziening is het versterken en waarborgen van de leefbaarheid in de kern Heusden door het scheppen van een prettig woon-, leer- en leefklimaat voor jong en oud.
Om dit doel te bereiken zijn de volgende uitgangspunten belangrijk:
• een laagdrempelig ontmoetingspunt voor Heusden; een aantrekkelijke plek, waar jong en oud elkaar kunnen ontmoeten;
• een adequaat voorzieningenniveau; het scheppen van een divers en kwalitatief goed voorzieningenniveau;
• laagdrempelige voorzieningen; de voorzieningen zijn bereikbaar, goed toegankelijk en bruikbaar voor burgers met een beperking, en nodigen burgers uit om ervan gebruik te maken;
• integratie van leren, wonen, welzijn en zorg; een aantrekkelijk onderwijsaanbod en andere daarop aansluitende kindfuncties; dagarrangementen voor kinderen en dorpsbewoners; ontwikkelen van combinatiefuncties;
• integratie leeftijdsgroepen en doelgroepen; Heusden is aantrekkelijk voor jong en oud en heeft een evenwichtige leeftijdsopbouw; ouderen kunnen in de kern blijven wonen en de benodigde zorg (op maat)ontvangen.
• samenwerking tussen de gebruikers van de BMV; zoeken naar elkaars complementariteit en kwaliteit; hoe zien de partners elkaar en wat kunnen zij elkaar bieden.
Belangrijke onderdelen van samenwerking zijn:
o inhoudelijk: samenwerking ten behoeve van de dienstverlening naar kinderen, ouders, de buurt en de inwoners van Heusden;
o ruimtelijk: het delen en gezamenlijk gebruiken van ruimten;
o beheer en exploitatie: het gezamenlijk organiseren van het beheer;
o personele samenwerking: bijvoorbeeld het uitwisselen van personeel, het opbouwen van samenhangende functies voor dagarrangementen.
De uitwerking van deze uitgangspunten vindt plaats in de hoofdstukken 6 en 7. In deze hoofdstukken geven de
afzonderlijke partners hun gebruikerswensen weer en wordt de samenwerking en integraliteit verder geconcretiseerd in het functioneel en ruimtelijk programma van eisen en wensen.
Functies en activiteiten
Verschillende gebruikers en verenigingen zullen in de BMV een plek vinden. De BMV krijgt daarmee ook meerdere functies.
De BMV zal in de toekomst een belangrijke functie als ontmoetingsplek hebben. Mensen, al dan niet lid van
verschillende verenigingen, zullen elkaar ontmoeten in de BMV;
het wordt een trefpunt van sociale en culturele activiteiten.
Hiernaast is de ontwikkeling van de BMV mede gestoeld op het samenbrengen van de functies educatie, zorg en opvang voor kinderen van 0 tot 13 jaar (maximaal t/m het schooljaar waarin ze 14 jaar worden) op één lokatie. Door goede samenwerking van de deelnemende partners zullen de onderwijs- en
ontwikkelingskansen van kinderen worden vergroot. Ook kunnen dan dagarrangementen voor kinderen worden aangeboden, waarbij voor-, tussen- en naschoolse opvang aan- of ingevuld
10 | P a g i n a
kan worden met sportieve en culturele activiteiten van aanwezige verenigingen.
Verder biedt de BMV kwetsbare groepen een veilige omgeving.
Het gaat dan niet alleen om kinderen, maar ook om ouderen, kleinere verenigingen en groepjes actieve dorpsgenoten.
Last but not least wordt in de BMV de zorgfunctie ingevuld door de vestiging van een zorgsteunpunt (als “satelliet” van het Lokaal loket 2WZ in Asten), dat mogelijk ook de thuisbasis wordt voor het op te richten zorgteam Heusden.
Een nieuw, aantrekkelijk en goed uitgerust gebouw biedt toekomstige gebruikers meer mogelijkheden dan ze nu hebben.
Een professioneel beheer van het gebouw en de veiligheid voor de bezoekers zijn belangrijke voorwaarden voor de gebruikers om zich toe te leggen op hun kerntaken.
Het samenbrengen van deze functies in de BMV leidt tot de (niet uitputtende) lijst van activiteiten die naar verwachting zullen worden uitgevoerd.
• Verzorgen basisonderwijs
• Kinderdagopvang
• Peuterspeelzaalwerk
• Voor-, tussen-, na- en buitenschoolse opvang
• Samenwerken met dorpsgerichte activiteiten
• Activiteiten KBO: soosruimte, meer bewegen voor ouderen, eetpunt, vieringen feestdagen, carnavalsbal, koersbal, kaarten etc.
• Bijeenkomsten Dorpsraad Heusden
• Servicepunt Bibliotheek
• Service van het Zorgsteunpunt Heusden: individuele en algemene voorzieningen Wet maatschappelijke
ondersteuning, ondersteuning mantelzorg, hulp bij het huishouden, vervoer, woningaanpassing, etc.
• Service van het zorgteam Heusden (pilot VNG-project ‘de Kanteling’); coördinatie en uitvoering van alle zorg aan huis door een specifiek op Heusden gericht team van (professioneel ondersteunde) vrijwilligers en professionele krachten.
• Sport- en bewegingsactiviteiten door diverse clubs:
Korfbalclub DOS, RKJB Veteranen, Sportclub NCB, Dames Gymclub, Kinderdans, KVO Gymclub, Ritmische gymclub, SV ONDO, Yoga, Dansgroep, motorclub MESCC, Sportclub Erpellof.
• Culturele activiteiten door diverse clubs: Toneelvereniging Onderling Kunstgenot, Harmonie St. Antonius,
Jongerenkoor Nota Feliz, koor Erato, Theater techniek, Carnavalsvereniging de Peelvruyters.
• Het bieden van vergader- en ontmoetingsruimte aan diverse gebruikers.
11 | P a g i n a 5.4 Wonen en woonserviceontwikkeling
Visie op woonserviceontwikkeling
De hoofdlijnen van de visie op woonservice-ontwikkeling voor de gemeente Asten komen grofweg hierop neer: "Het inrichten van woongebieden op een zodanige manier, dat zoveel mogelijk mensen op een prettige en veilige manier in hun eigen huis en woonomgeving kunnen blijven, ook als zij minder mobiel worden, (fysieke en / of verstandelijke) beperkingen krijgen, en hun zorgvraag toeneemt. Zij moeten worden gefaciliteerd om zo lang mogelijk vanuit een zelfstandige leefsituatie te kunnen blijven deelnemen aan de samenleving."
De uitwerking van deze mooie intenties (hoe geef je dat vorm;
wat betekent dat voor je voorzieningenniveau; wat verwacht je daarbij van partijen, en wat verwachten zij van de gemeente ?) voor Heusden vormt in dit bestek natuurlijk de uitdaging.
In Heusden zijn momenteel 20 woningen in de categorie
“geschikt wonen” aanwezig.
Om de typen woningen te kunnen onderscheiden gaan wij uit van de volgende begripsomschrijvingen:
• Geschikt wonen: woningen die zonder traplopen van buiten af bereikbaar zijn, waarbij de zogenaamde 'primaire ruimtes' (keuken, sanitair, woonkamer en minimaal één slaapkamer) zich op dezelfde woonlaag bevinden en waarbij drempels laag zijn of ontbreken. Zorg kan op afspraak worden geleverd.
• Verzorgd wonen: bij verzorgd wonen is zorg 24 uur per dag op afroep beschikbaar. Nodig zijn: geschikte
woningen, dienstverlening, een zorgunit in de omgeving of binnen het complex (zorgverleners moeten immers voortdurend paraat zijn). Een voorbeeld van verzorgd wonen is een aanleunwoning.
• Beschermd wonen: woonvorm met 24-uurs nabije zorg en bescherming en toezicht. Onzelfstandige woonvorm die
geschikt is voor het leveren van zware, intensieve zorg.
Beschermd wonen wordt zowel aangeboden in kleinschalige woonvoorzieningen als in grootschalige instellingen (bijvoorbeeld verpleeghuis).
De woonopgave voor Heusden wordt de komende jaren al ingevuld als uitvloeisel van de Woonvisie en de
prestatieafspraken met WoCom en Bergopwaarts@BOW. Wat betreft de toekomst is de verwachting dat er een toenemende behoefte zal zijn aan levensloopbestendige, grondgebonden huurwoningen die er in kunnen voorzien dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Aan deze woningen kan in de toekomst zorg op maat geleverd worden.
In de visie van de gemeente Asten op woonserviceontwikkeling (Companen, 11 oktober 2007) zijn drie deelgebieden
(woonservicegebieden) benoemd: Asten Centrum, Asten Noord (waar de Bloemenwijk onderdeel van uitmaakt) en het kerkdorp Heusden.
In het rapport wordt geconstateerd dat het tekort aan woningen in de sector geschikt en verzorgd wonen (zelfstandige woningen met een mogelijkheid tot zorglevering) groot is en dat er
voldoende plaatsen voor beschermd wonen in de gemeente Asten zijn.
De grootste opgave wat betreft geschikte woningen ligt in Asten.
Omdat Heusden wat groter is dan Ommel, en daardoor in beginsel kansrijker om te kunnen voorzien in een (beperkt) aanbod aan geschikt wonen en verzorgd wonen is het draagvlak aan zorgvragers mogelijk groot genoeg om vormen van wonen- met-zorg rendabel te maken.
Doelstelling
Een woonservicezone op de schaal van Heusden moet voldoende aanpasbare en aangepaste woningen bieden. De bewoners wonen hier gewoon zelfstandig en de woningen moeten geschikt
12 | P a g i n a
zijn om zorg te leveren. Met name aan deze zelfstandige woningen in de nabijheid van een steunpunt in de BMV is grote behoefte.
Formele zorg
Een thuiszorgorganisatie kan geplande zorg natuurlijk overal 24 uur per dag leveren, maar de praktijk leert dat een steunpunt juist goed kan voorzien in snelle onplanbare zorg (bijvoorbeeld binnen 10 minuten in een straal van 300 meter, en dat dan 24 uur per dag 'gegarandeerd'). Daarom wonen mensen met een grote zorgvraag, maar zeker ook mensen die dénken dat hun zorgvraag snel zal toenemen, bij voorkeur dicht in de buurt van 24-uurszorg. Dat geeft een veilig gevoel. Domotica-toepassingen kunnen dit gevoel van veiligheid in belangrijke mate
ondersteunen.
Informele zorg
Informele zorg wordt gevormd door twee groepen:
• Mantelzorg: zorg door familie, buren of bekenden, komt natuurlijk op heel veel plekken voor, zeker ook in kleine kernen (want sterkere sociale cohesie en minder
zorgvoorzieningen in de buurt).
• Vrijwillige zorg: zorg die verleend wordt door vrijwilligers / niet-professionals, vaak met de bedoeling een
mantelzorger tijdelijk te ontlasten.
Ondersteuning van mantelzorgers wordt steeds belangrijker.
Bijvoorbeeld door inzet van vrijwilligers, die tijdelijk de taken van een mantelzorger kunnen overnemen (respijtzorg). Of door dagopvang te bieden, zodat een zorgvrager soms op een andere plek kan worden opgevangen, waardoor de mantelzorger even
‘vrij’ is.
Heusden kan en moet profiteren van de sterke sociale cohesie en de grote bereidheid van de vrijwilligers. Een goede organisatie rondom het stelsel van informele zorg, ondersteund door het
zorgsteunpunt in de BMV zal de kwaliteit van het woonservicegebied sterk verbeteren.
Woningbouw
Voor het woningbouwprogramma gelden de volgende kaders:
Woningbouwmonitor 2005-2010, versie oktober 2008
Woonvisie (behoefte aan zorgwoningen volgt uit Visie op woonserviceontwikkeling)
Visie op Woonservice-ontwikkeling, alalyse en visie (Companen 11 oktober 2007)
Een woonservicezone op de schaal van Heusden moet voldoende zorgwoningen in de categorieën geschikt wonen en verzorgd wonen bevatten. Dit houdt in dat bewoners zelfstandig wonen en dat de woningen geschikt zijn om zorg te leveren.
Uit de Visie op Woonservice-ontwikkeling volgt voor 2020 een behoefte aan 45 zorgwoningen (geschikt) en 25 zorgwoningen (verzorgd) in Heusden.
Aangenomen wordt dat Heusden momenteel beschikt over 20 zorgwoningen in de categorie geschikt wonen (de daadwerkelijke geschiktheid van deze woningen moet nog worden beoordeeld (toetsen aan Woonkeur bestaand – levensloopbestendig). Ook moet de prijscategorie van deze woningen nog worden bepaald).
Dit zijn:
• 16 woningen Heidehof 1-10 (doorlopend), 12 t/m 22 (even);
• 4 woningen Den Akker 1-4 (doorlopend).
Bij gebleken geschiktheid van deze woningen moeten in Heusden tot 2020 de volgende aantallen zorgwoningen worden
toegevoegd:
• 25 geschikt en 25 verzorgd.
13 | P a g i n a 5.5 Organisatiestructuur
De projectorganisatie bestaat uit een Stuurgroep, een Projectmanagementteam, een Projectgroep Brede
Maatschappelijke Voorziening en de werkgroepen Inrichting BMV en Vastgoed, middelen en juridische aspecten BMV, en daarnaast een Projectgroep Wonen en Woonserviceontwikkeling.
14 | P a g i n a
5.6 Taakstelling
Stuurgroep
De stuurgroep heeft als taak:
• het bewaken van de integraliteit bij uitwerken van de bestuursopdracht naar een projectopdracht voor het iDOP Heusden ten aanzien van de Brede Maatschappelijke Voorziening en Woonserviceontwikkeling;
• de afstemming van de verschillende onderdelen en zorgdragen dat de geformuleerde doelstellingen en uitgangspunten worden bereikt.
Projectmanagementteam
De dagelijkse leiding van het project iDOP Heusden berust bij het projectmanagementteam. De aansturing vanuit de stuurgroep wordt door het PMT vertaald in concrete acties die onder verantwoordelijkheid van de deelprojectleiders van de
projectgroepen en werkgroepen worden uitgevoerd. Het PMT is ook verantwoordelijk voor een adequate interne en externe communicatie.
Projectgroep BMV
De taakstelling richt zich op het onderzoek naar en de voorbereiding van de realisatie van de BMV. De resultaten hiervan vormen de onderdelen van de op te stellen
projectopdracht. Hiertoe stuurt de projectgroep de werkgroepen aan via de deelprojectleiders. Voorstellen dienen integraal te worden voorbereid en ter beoordeling worden voorgelegd aan het PMT.
Werkgroep inrichting BMV
De werkgroep heeft tot taak inzichtelijk te maken welke functies in de BMV zullen worden ondergebracht, mede aan de hand van de inventarisatie die in de afgelopen periode door de
kernpartners heeft plaatsgevonden. Op basis van het gewenste ruimtegebruik wordt een programma van eisen opgesteld dat als
input zal dienen voor een nadere uitwerking tot een architectonisch ontwerp en ruimtelijke inpassing.
Werkgroep vastgoed, middelen en juridische aspecten BMV
De werkgroep zal rekening houdend met het programma van eisen en ruimtelijk ontwerp onderzoeken hoe enerzijds de
eigendomssituatie en anderzijds op welke wijze(n) het beheer en exploitatie van de BMV vorm gegeven kan worden. Dit alles binnen de financiële en juridische randvoorwaarden die door de sleutelorganen in acht genomen zullen/moeten worden.
Projectgroep Wonen en woonserviceontwikkeling
De taakstelling richt zich in eerste instantie op een uitspraak door de projectgroep over:
• het woningbestand (bestaand versus gewenst), kwantitatief versus kwalitatief; aandacht voor de gebruikelijke doelgroepen, in het bijzonder aandacht gegeven aan woon/zorg;
• ruimtelijke aspecten (bestaand versus gewenst), inrichting gebied, zowel particulier als openbaar.
Vervolgens worden de plannen verder uitgewerkt, worden planologische procedures doorlopen en vergunningen aangevraagd en verleend.
15 | P a g i n a
6. De gebruikerswensen van de afzondelijke partners in de BMV
De volgende partners maken in ieder geval gebruik van de BMV:
6.1. Basisschool St. Antonius
6.2. Korein Kinderopvang
6.3. Peuterspeelzaal Pinkeltje
6.4. Gemeenschapshuis Unitas
6.5. KBO de Hoeksteen
6.6. Bibliotheek Helmond-Peel
6.7. Zorgsteunpunt Heusden
Op dit moment maken de volgende verenigingen gebruik van het gemeenschapshuis:
• Dorpsraad Heusden
• KBO Asten-Heusden
• Korfbalclub DOS
• R.K.J.B. Veteranen
• Sportclub NCB
• Toneelvereniging Onderling Kunstgenot
• Dames Gymclub
• Harmonie St. Antonius
• Kinderdans
• KVO Gymclub
• Ritmische Gymclub
• SV ONDO
• Yoga
• Dansgroep
• Jongerenkoor Nota Feliz
• Koor Erato
• Motorclub MESCC
• Sportclub Erpellof
• Theater techniek
Samenwerken is het belangrijkste middel om een meerwaarde te creëren in een multifunctionele accommodatie als de BMV. In de praktijk bestaan er verschillende vormen en intensiteiten van samenwerking. In dit programma van eisen en wensen worden de inhoudelijke en ruimtelijke samenwerking op hoofdlijnen uitgewerkt.
De inhoudelijke (en personele-) samenwerking zal moeten
groeien: hiervoor is het noodzakelijk dat de partners elkaar en de wederzijdse behoeften en mogelijkheden voor samenwerking goed leren kennen. Ook is belangrijk dat voor de inhoudelijke samenwerking een organisatiestructuur wordt opgezet en een samenwerkingsovereenkomst wordt gesloten. In het volgende hoofdstuk wordt deze samenwerkingsovereenkomst uitgewerkt.
De ruimtelijke samenwerking, het delen en gezamenlijk gebruiken van ruimten, wordt in het volgende hoofdstuk als eerste uitgewerkt in het ruimteprogramma. Alvorens dit programma tot stand is gekomen hebben de afzonderlijke partners en de verenigingen hun gebruikerswensen kenbaar gemaakt en met elkaar besproken.
Hieronder vindt u korte beschrijvingen van iedere afzonderlijke partner in zijn of haar eigen woorden over de functies en activiteiten in de BMV, de verwachte positieve effecten van samenwerking zowel inhoudelijk als ruimtelijk en de verwachte ontwikkelingen. De beschrijving van Gemeenschapshuis Unitas geeft tevens een samenvatting van de door alle verenigingen kenbaar gemaakte wensen.
16 | P a g i n a
6.1. (Brede) Basisschool St. Antonius 6.1.1. Functies en activiteiten in de BMV
De opzet is om de drie organisaties waarmee kinderen tot maximaal 14 jaar in hun ontwikkelingsproces te maken konden krijgen onder één dak te herbergen. Die drie organisaties zijn: * Kinderopvang,
* Peuterspeelzaal,
* Basisschool.
De gedachte van een ononderbroken ontwikkelingsgang, inzicht in de dagindelingsproblematiek en het aanbieden van dag-arrangementen (verplicht per 01-08-‘07) waren de grondgedachte.
De behoefte ontstond de brede school uit te breiden naar en te integreren in een Brede Maatschappelijke
Voorziening (BMV). Doel van dat samenwerkingsverband:
1. ontwikkelingskansen van de kinderen te vergroten.
2. het aanbieden van doorlopende aansluitende opvang.
Naast de drie genoemde kernpartners kunnen ook andere geledingen, als welzijn, bibliotheek, ouderen, cultuur, sport, enz. participeren. De samenwerking bevindt zich op de gebieden van inhoud en organisatie.
Door die samenwerking creëren we ontwikkelingsgerichte centra met naast een systeem van vroegsignalering en ontwikkelingsmonitoring, de functies educatie, spelen, opvang, ontwikkelingsstimulering en opvoedingsonder- steuning, aangepast aan de doelgroep.
De vraag van de gebruikers vormt daarbij de kern.
Met het Brede School-concept wordt na verloop van tijd een doorlopende, passende infrastructuur van
voorschoolse opvang, onderwijs, spelen, opvang tussen de middag en culturele, educatieve en sportieve activiteiten na school mogelijk gemaakt.
6.1.2. Positieve effecten van samenwerking inhoudelijk Door de huisvesting onder één dak hebben alle partici- panten voordeel van elkaars nabijheid. De gemeen- schappelijke huisvesting bevordert een intensievere samenwerking, m.n. tussen de basisschool, peuterspeel- zaal en kinderopvang. De brede school heeft een goede voedingsbodem voor de implementatie van een goed kindvolgsysteem doorlopende ontwikkelingslijnen /afstemming/ kwaliteit.
6.1.3. Positieve effecten van samenwerking ruimtelijk
Door gezamenlijk gebruik van multifunctionele ruimten, hebben gebruikers meer ruimten tot hun beschikking in een compacter gebouw. De ruimtebezettingsgraad wordt door deze synergie verhoogd. Goede afspraken
betreffende het algemene beheer zijn noodzakelijk.
In het licht van het fluctuerende leerlingenaantal is de mogelijkheid van de flexibiliteit in ruimtebehoefte (opname van groei/krimp ) een voordeel.
6.1.4. Ontwikkelingen
Ontwikkelingen binnen basisonderwijs, kinderopvang en peuterspeelzaalwerk zijn aan de orde van de dag en dat zal voorlopig zo blijven. Decentralisatie en deregulering, bezuinigingen, nieuwe pedagogische en didactische inzichten, veranderingen in de maatschappij, enz. spelen een rol bij de inrichting van de Brede School.
Deze ontwikkelingen zijn beeldbepalend voor de Brede School als onderdeel van de B.M.V. Heusden.
Het moge duidelijk zijn dat we het hier gaat om een ontwikkelmodel en dat de totale actie geplaatst moet worden in het kader van kwaliteitsverbetering. Kwaliteit van ontwikkelingsgerichte activiteiten en kwaliteit van de leefbaarheid in Heusden. Behalve aan deskundigheden bij mensen worden er ook eisen gesteld aan de kwaliteit en inrichting van de ruimtes waarin dat gerealiseerd moet worden.
17 | P a g i n a 6.2. Korein Kinderopvang
6.2.1 Functies en activiteiten in de BMV
Korein Kinderplein staat voor kindercentra van Korein Kinderplein met voorschoolse opvang, dagopvang, naschoolse opvang, vakantieopvang, alsmede vrije tijdsactiviteiten m.n. sport, muziek, kunst, natuur en techniek. Korein Kinderplein biedt een op het onderwijs aansluitend geheel van arrangementen voor kinderen van 0 - 13 jaar.
Korein Kinderplein is voor kinderen een inspirerende en veilige omgeving, waar kinderen in overeenstemming met hun leeftijd, eigen interesse en achtergrond zich welkom voelen, verzorgd worden, spelen, zich ontwikkelen, plezier hebben, andere kinderen ontmoeten, uitdaging vinden en respect leren hebben voor elkaar en zo kunnen groeien tot competente mensen.
Respectvolle afstemming op de thuiswereld, alsmede met de kernpartners van de basisschool en de peuterspeelzaal en een hechte samenwerking tussen ouders/ verzorgers en pedagogisch medewerkers van het kind dragen bij aan een vertrouwde basis.
6.2.2 Positieve effecten van samenwerking inhoudelijk.
Door als kernpartners met elkaar in hetzelfde pand te verblijven, zal dit de onderlinge samenhang en samenwerking vergroten.
Korte lijnen bevorderen het neerzetten van een kwalitatief goed ononderbroken ontwikkelingslijn bij kinderen. Gezamenlijk als kernpartners optrekken bij activiteiten verhoogt een juiste beeldvorming naar de directe omgeving.
6.2.3 Positieve effecten van samenwerking ruimtelijk.
Het gebruik kunnen maken van elkaars ruimtes in een
multifunctioneel centrum verhoogt als partner je mogelijkheden tot variatie. Aanvullende producten kunnen met elkaar
ontwikkeld en afgenomen worden. Door het delen van ruimtes, kunnen kosten beheerst worden.
6.2.4 Ontwikkelingen.
Kinderopvang is als branche aan snelle veranderingen onderhevig. Groeiende werkgelegenheid, voortgaande
professionalisering van het vak en de kabinetsmaatregelen zijn oorzaak van een stijgende vraag. Daartegenover staat dat eveneens rekening gehouden dient te worden met een recessie welke eraan lijkt te komen. De harmonisatiewet kinderopvang en peuterspeelzaalwerk, alsmede de wet buitenschoolse opvang (2006) zijn belangrijke ontwikkelingen waarmee de kinderopvang momenteel te maken heeft.
Korein wil op de harmonisatie inspelen via het Masterplan VVE (verdiepen) en inzetten op samenwerking (verbinden).
Ontwikkeling van instrumenten voor een ononderbroken ontwikkelingslijn, staat eveneens op de agenda.
18 | P a g i n a
6.3. Peuterspeelzaal Pinkeltje
6.3.1. Functies en activiteiten in de BMV
Pinkeltje richt zich op kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar en hun ouders/verzorgers. Kinderen bezoeken de speelzaal
meerdere dagdelen per week. De activiteiten zijn als volgt:
• Spelen en ontmoeten: bij de peuterspeelzaal worden peuters gestimuleerd om veelzijdige speelervaring op te doen, zowel individueel als met elkaar. Kinderen ervaren het spelen met leeftijdsgenootjes en het ontmoeten van andere
volwassenen. Ze leren in een veilige omgeving onder
deskundige begeleiding geleidelijk aan te spelen met andere kinderen, zich aan regels te houden en rekening te houden met elkaar.
• Ontwikkelen en signaleren: bij de speelzaal wordt bijzondere aandacht besteed aan de sociaal-emotionele ontwikkeling, de taalontwikkeling, de ontwikkeling van de creativiteit, de zintuigen en de motoriek en de cognitieve ontwikkeling.
Omdat eventueel in deze fase opgelopen achterstand in ontwikkeling naarmate de tijd vordert steeds moeilijker is in te lopen worden taal- en ontwikkelingsachterstanden
gesignaleerd.
• Ondersteunen: de speelzaal heeft een nadrukkelijke rol in de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Indien achterstanden worden gesignaleerd biedt de speelzaal begeleiding om deze te bestrijden.
6.3.2. Positieve effecten van samenwerking inhoudelijk Met name de activiteiten ontwikkelen, signaleren en ondersteunen krijgen extra waarde indien deze binnen een netwerk van o.a. basisschool en kinderopvang worden
uitgevoerd. Het kijken in elkaars keuken, het afstemmen van methodes, verzorgen van de overdracht tussen peuterwerk, basisschool en kinder- en/of buitenschoolse opvang, het afstemmen van persoonlijke begeleiding en volgen van (de ontwikkeling van) kinderen in het kader van de opzet van een ononderbroken ontwikkelingslijn wordt vereenvoudigd en krijgt een extra impuls door samen ėėn huis te betrekken.
6.3.3. Positieve effecten van samenwerking ruimtelijk
Door de combinatie van voorzieningen wordt de toegang tot het peuterwerk vereenvoudigd. Het gecombineerd aanbieden van een pakket van kinderopvang en peuterwerk in ėėn huis maakt dat ook werkende ouders, die afhankelijk zijn van kinderopvang, hun kinderen het surplus van peuterwerk kunnen bieden.
Daarnaast kunnen ruimten en voorzieningen worden gedeeld waardoor tegen relatief lage kosten bijv. extra buitenruimte en speelruimte beschikbaar komen en apparatuur en methoden kunnen worden aangeschaft.
6.3.4. Ontwikkelingen
Belangrijke landelijke trends in het peuterwerk zijn:
• professionalisering van peuterwerk,
• voor- en vroegschoolse educatie (VVE),
• vroegsignalering,
• de ontwikkeling van dagarrangementen / samenwerking tussen kinderopvang en peuterwerk en
• de vorming van brede scholen en kindcentra 0-12.
Op al deze terreinen is peuterspeelzaal Pinkeltje actief. Voor wat betreft de professionalisering van peuterwerk geldt dat Pinkeltje functioneert op het hoogste ambitieniveau (ambitieniveau 2 conform handreiking peuterspeelzaalbeleid VNG).
19 | P a g i n a Pinkeltje biedt al jaren VVE, is actief op het gebied van
vroegsignalering, neemt (daartoe) deel aan het Netwerk Jeugdzorg Asten en is een partner in het Astense jeugdbeleid.
Voor wat betreft de vorming van dagarrangementen gaat
Pinkeltje een samenwerking aan met Kinderdagopvang “Korein”.
Doel daarbij is om, na een pilotfase (2009), in alle Astense speelzalen een combinatie van peuterwerk en kinderopvang te bieden (2009-2010).
Pinkeltje is partner in de ontwikkeling van Brede
Maatschappelijke voorzieningen in de Bloemenwijk, Ostade en in Heusden. Kort samengevat wil Pinkeltje met deelname aan deze ontwikkeling de ononderbroken ontwikkelingslijn van kinderen garanderen (inhoudelijke samenwerking tussen de partners), peuterwerk voor alle Astense kinderen bereikbaar maken (een gecombineerd aanbod kinderopvang – peuterwerk maakt peuterwerk voor werkende ouders in praktisch en financieel opzicht aantrekkelijker) en de fysieke omgeving van het peuterwerk opwaarderen tegen gelijkblijvende kosten.
20 | P a g i n a
6.4. Gemeenschapshuis Unitas 6.4.1. Functies en activiteiten in de BMV
Gemeenschapshuis als kloppend hart van de brede maatschappelijke voorziening.
Het huidige gemeenschapshuis is momenteel plaats van
samenkomst en ontmoeting voor inwoners van Heusden en heeft een aantal verschillende functies. Het betreft:
o ontmoeten,
o ontspannen en inspannen, o ontwikkelen,
o faciliteren.
Het is een uitvalsbasis voor de vele verenigingen en vrijwilligers die Heusden telt.
Het is een multifunctionele voorziening, fysiek en sociaal toegankelijk voor iedere inwoner.
Het vervult een belangrijke plaats als het gaat om de leefbaarheid van het dorp.
De activiteiten vinden doorgaans plaats door verenigingen die dat alles in hun vrije tijd organiseren.
Te noemen zijn, de culturele verenigingen, als harmonie Sint Antonius, met een groot zeer aantal leden, in alle leeftijden, de 7 zangkoren, in de leeftijdsklassen, van jong tot oud,
toneelvereniging onderling kunstgenot, ook hiervan een senioren en een juniorenafdeling en de carnavalsvereniging de
Peelvruijters.
Daarnaast is er het sportieve deel van het dorp, de sport- en gymclubs en de leerlingen van de basisschool, die dagelijks gebruik maken van de gymzaal.
Het gemeenschapshuis biedt ruimte aan organisaties voor muzieklessen, vergaderingen en bijeenkomsten, van o.a. de dorpsraad, de stichting Unitas, de basisschool en incidentele vragen voor ruimte voor activiteiten van allerlei aard.
De Hoeksteen als onderdeel van Unitas, beheerd door de
Katholieke Bond van Ouderen biedt voor ouderen ruimte voor de vele activiteiten
Het gebouw is volledig eigendom van de “Stichting Unitas” die ook het bestuur vormt.
Minimaal een maal per jaar worden de gebruikers in een
openbare vergadering geïnformeerd over de gang van zaken en geraadpleegd over het te voeren beleid.
Afhankelijk van de toekomstige mogelijkheden zullen opnieuw de exploitatie en beheer tegen het licht gehouden worden. Het is continu zaak vernieuwend te blijven en communicatief te blijven opereren.
6.4.2. Positieve effecten van samenwerking inhoudelijk
De stichting beoogt een laagdrempelige voorziening (lees tegen een lage huurprijs) aan te bieden aan de inwoners van Heusden.
In de afgelopen jaren heeft de stichting dientengevolge slechts met moeite de eindjes aan elkaar kunnen knopen.
Delen van het gebouw zijn meer dan 40 jaar oud en zijn aan renovatie toe. De keuken is te klein en versleten en de gymzaal in Unitas voldoet niet meer aan de eisen (te klein en te laag) en is nadrukkelijk aan vervanging toe.
Op de huidige locatie is hiervoor geen plaats. Bovendien is de overheidsbijdrage (voor gebruik als gymzaal voor de basisschool) onmisbaar in de exploitatie.
21 | P a g i n a De exploitatie van de horeca-activiteiten is uitbesteed en in
professionele handen.
6.4.3. Positieve effecten van samenwerking ruimtelijk
De totstandkoming van de “Brede Maatschappelijke Voorziening”
zal voor de vele gebruikers naast bestaande mogelijkheden veel nieuwe mogelijkheden scheppen in een omgeving met moderne hulpmiddelen. Daar sluiten de activiteiten aan bij de behoeften van gebruikers van deze en de toekomstige tijd. Een nieuwe plaats waar jong en oud elkaar ontmoeten, van elkaar leren en elkaar versterken.
Het zal plaats bieden naast alle bovenvermelde functies voor informatievoorziening, een servicepunt van de bibliotheek en een steunpunt voor wonen, welzijn en zorg, als afgeleide van het WMO loket 2WZ in Asten.
6.4.4. Ontwikkelingen
Het blijft te allen tijde zaak te blijven zoeken naar aanvullende activiteiten.
Het is een belangrijke stap om de hierboven geschetste doelstellingen m.b.t. de leefbaarheid van het dorp veilig te stellen.
22 | P a g i n a
6.5. KBO de Hoeksteen
6.5.1. Functies en activiteiten in de BMV
De KBO Heusden heeft als doelstelling de belangenbehartiging van de oudere inwoners van Heusden op het gebied van welzijn, wonen en zorg. Dit doen we door onze vertegenwoordiging in overlegorganen met de gemeente. Bovendien hebben we KBO ouderenadviseurs die hulp bieden bij het aanvragen van
noodzakelijke voorzieningen en vragen op ander persoonlijk vlak.
Ook is de KBO zeer actief in het organiseren van allerlei
activiteiten op het gebied van ontspanning en educatie. De KBO streeft naar volledige participatie van de ouderen in de
Heusdense samenleving .
6.5.2. Positieve effecten van samenwerking inhoudelijk.
Door de huisvesting onder een dak hebben we allemaal voordeel van elkaar. Speciaal met Unitas is een intensieve samenwerking mogelijk. Door het gebruik van een gebouw door alle
leeftijdsgroepen van Heusden is een goede integratie mogelijk en blijven de ouderen beter betrokken bij de Heusdense
gemeenschap.
6.5.3. Positieve effecten van samenwerking ruimtelijk.
Door het gezamenlijk gebruik van multifunctionele ruimten in een gebouw wordt de bezettingsgraad verhoogd. Bovendien komen meer ruimten beschikbaar hetgeen vooral voor de KBO van belang kan zijn gezien de toekomstige vergrijzing van de Heusdense samenleving.
6.5.4. Ontwikkelingen.
De komende jaren neemt de vergrijzing in de samenleving verder toe. De samenleving verandert, ook de wensen en behoeften van de toekomstige ouderen veranderen. Door deze ontwikkelingen kan de huisvesting in een gebouw zijn voordeel hebben door het flexibel gebruik van de diverse ruimten. Bovendien kan een intensievere samenwerking tot stand komen met andere gebruikers zoals het zorgsteunpunt en andere diensten die mogelijk in het gebouw gevestigd worden.
23 | P a g i n a 6.6. Bibliotheek Helmond-Peel
6.6.1 Functies en activiteiten in de Brede Maatschappelijke Voorziening
Vanuit de algemene missie van Bibliotheek Helmond-Peel:
Bibliotheek Helmond-Peel is een bron van informatie voor iedereen en bevordert zo inzicht, zelfredzaamheid en ontplooiing
…..en bij ons vindt u ruimte voor plezier, ontspanning en ontmoeting
wordt in dit stuk verder uitgewerkt en beschreven wat dat kan betekenen voor de dienstverlening aan de bevolking van Asten- Heusden.
Wenselijke situatie in Asten-Heusden;
In Asten is de locale vestiging van de Bibliotheek Helmond-Peel behoorlijk uitgerust voor het bedienen van de bevolking van de gemeente Asten.
Uit gebruikersgegevens blijkt dat bepaalde groepen uit de gemeenschap Heusden minder gebruik maken van deze dienstverlening. De afstand tot de bibliotheekvestiging aan de Kerkstraat lijkt hierbij een belangrijke rol te spelen. Vanuit de basisschool in Heusden is nadrukkelijk aangegeven dat het belangrijk is om voor de kinderen tot 12 jaar voorzieningen in de directe omgeving te treffen om te zorgen dat kinderen worden gestimuleerd om te lezen; informatiedrager te raadplegen:
Vanuit de dorpsraad Heusden is aangegeven dat een boek en informatievoorziening voor ouderen en minder mobielen gewenst is, eveneens binnen een goed bereikbare afstand.
De dienstverlening vanuit de bibliotheek kan bestaan uit verschillende onderdelen:
Boekvoorziening voor doelgroep kinderen tot 12 jaar Boeken en andere materialen in de school voor het lezen op school en thuis.
Op de school is een eigen collectie die vooral op school ten behoeve van het onderwijs wordt gebruikt. Het gaat om boeken in de klas (een min of meer bescheiden klassenbibliotheek), boeken die gebruikt worden ter ondersteuning van het aanvankelijk leesproces. De materialen vanuit de bibliotheek zullen als een soort wisselcollectie de Brede Maatschappelijke Voorziening worden binnengebracht en voor het lezen op school en thuis worden ingezet.
Leesbevordering en media-educatie
Het in stand houden en ontwikkelen van leesbevordering en media-educatie voor de doelgroep 0 tot 12 jarigen (en hun ouders/opvoeders): zoals Kinderboekenweek, Rode draad projecten, Themaprojecten, Voorleeswedstrijd, Voorleesontbijt, Kinderjury. Deze diensten worden nu al via de school, de peuterspeelzaal en buitenschoolse opvang vanuit de
bibliotheekorganisatie aangeboden en worden goed gebruikt. Dus volop tevredenheid.
Boekvoorziening voor ouderen en minder-mobielen
Momenteel wordt een kleine wisselcollectie met romans en groot letterboeken aangeboden en met hulp van vrijwilligsters in de Hoeksteen uitgeleend. Deze dienstverlening wordt voortgezet. De uitleen van deze boeken, evenals de uitleen voor de jeugd wordt gerealiseerd met behulp van inzet van vrijwilligers.
Leeshoek en informatiepunt met ontmoetingsfunctie Voor volwassenen, met de nadruk op zelfstandig wonende, beperkt mobiele senioren alsmede ouders van jonge kinderen.
Hier kunnen de krant en enkele tijdschriften worden gelezen, en kan er gesurfd worden op het internet, en kunnen specifieke
24 | P a g i n a
databestanden zoals gezondheidsinformatie, krantenartikelen, consumententests, geschiedenisinformatie, cultuurinformatie, uit in asten etc. worden geraadpleegd.
Via deze internetverbinding kunnen ook boeken en andere media aangevraagd worden uit de totale collectie van Bibliotheek Helmond-Peel ( 280.000 boeken en andere media), en zelfs uit alle bibliotheken van Nederland.
6.6.2 Positieve effecten van samenwerking inhoudelijk Door de huisvesting onder één dak hebben alle participanten voordeel van onze aanwezigheid. De gemeenschappelijke huisvesting bevordert een intensievere samenwerking.
6.6.3 Positieve effecten van samenwerking ruimtelijk
De bibliotheek heeft geen behoefte aan een aparte ruimte voor haar functie. Wenselijk is een plezierig ingerichte multifunctionele ruimte waar ter plekke aanwezige kranten en tijdschriften
kunnen worden gelezen. En waar via een internetverbinding ook digitaal diensten van de bibliotheek worden aangeboden. Ruime openstelling – minimaal 15 uur – is een vereiste: een leesruimte komt pas goed tot haar recht bij een dagelijkse opening, in ieder geval op werkdagen. Bij de keuze van collectie en openingstijden wordt met name rekening gehouden met de wensen van
ouders/verzorgers van kinderen tot en met 12 jaar en senioren vanaf 55 jaar.
Er hoeft geen bibliotheekmedewerker aanwezig te zijn; een beheerder die een oogje in het zeil houdt is voldoende. Op bepaalde tijden kan door vrijwilligers de uitleen van boeken verzorgd worden. Daarmee kan op een relatief goedkope manier ruime openstelling gerealiseerd worden.
Een optie is om op kleine schaal koffie en thee en eventueel andere dranken aan te bieden.
De ruimte kan ook als een ‘leescafé’ worden ingericht en/of worden ondergebracht in de buurt van een te realiseren horecavoorziening of kantine in de Brede Maatschappelijke Voorziening. Deze leeshoek wordt bij voorkeur gecombineerd met de boekvoorziening voor kinderen tot 12 jaar. Deze boeken worden gepresenteerd in verrijdbare kasten.
Goede afspraken betreffende het algemene beheer zijn noodzakelijk.
6.6.4 Ontwikkelingen
Ontwikkelingen binnen de bibliotheekwereld zijn aan de orde van de dag en dat zal voorlopig zo blijven. Decentralisatie en
deregulering, nieuwe cultuurpolitieke inzichten, veranderingen in de maatschappij, enz. spelen een rol bij de inrichting van de bibliotheek. Het is duidelijk dat de wereld verandert, en daarmee ook de functie van de bibliotheek
Lees- en cultuurbevordering en mediawijsheid zijn en blijven echter belangrijke thema’s, zeker in de steeds snellere ontwikkelingen van de informatiemaatschappij.
We blijven hierbij uitgaan van het belang van kwaliteit van diensten en producten. En die kwaliteit willen we ook bieden aan de burgers in de kleinen kernen. De leefbaarheid in Heusden is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Behalve aan enthousiasme en deskundigheden bij medewerkers en vrijwilligers worden er ook eisen gesteld aan de kwaliteit en inrichting van de ruimtes waarin dat gerealiseerd moet worden.
25 | P a g i n a 6.7. Zorgsteunpunt Heusden
6.7.1. Functies en activiteiten in de BMV
De bevolkingssamenstelling zal de komende decennia belangrijke veranderingen ondergaan. Met name het aantal en percentage ouderen en daardoor mensen met beperkingen zal sterk toenemen. Ouderen geven aan zo lang mogelijk zelfstandig in Heusden te willen blijven wonen. Dit heeft tot gevolg dat een groter beroep wordt gedaan op voorzieningen die voor deze groepen van belang zijn. Het vraagt op maat gesneden
voorzieningen op het gebied van wonen welzijn en zorg. Heusden levensloopbestendig maken is het uitgangspunt.
6.7.2. Positieve effecten van samenwerking inhoudelijk Doel van nieuwe activiteit.
Nieuwe activiteit in de nieuwe brede maatschappelijke voorziening is het zorgsteunpunt.
Doel hiervan is een aanbod van zorg en welzijnsdiensten op dorpsniveau bereikbaar te maken.
Een plaatselijk zorgsteunpunt kan daarin een belangrijke op vraag gerichte functie vervullen.
Het steunpunt is in principe gericht op alle leeftijden en groepen.
De praktijk zal uitwijzen dat vanuit met name bovengenoemde groepen de vraag het grootste zal zijn. Van belang is daarom een goede fysieke bereikbaarheid en sociale laagdrempeligheid van de voorziening.
Het is absoluut een groeimodel. De tijd zal leren waarop ingespeeld moet worden.
6.7.3. Positieve effecten van samenwerking ruimtelijk Loket Wmo.
Onderdeel van het steunpunt is de gemeentelijke loketfunctie voor de wet maatschappelijke voorziening, als afgeleide van het loket 2WZ in Asten met vastgestelde openingstijden.
Dorpelingen kunnen terecht voor aanvragen voor zorg en huishoudelijke verzorging thuis, en voorzieningen voor mensen met beperkingen en gemakdiensten. Het kan betreffen
advisering, verwijzing, bemiddeling voor inwoners die voor het zelfstandig kunnen blijven wonen en functioneren, aangewezen zijn op zorg en welzijnsvoorzieningen.
Daarnaast valt op dorpsniveau te denken o.a. consultatie, prikdiensten, service voor vervoer en boodschappen doen, ondersteuning mantelzorg e.a. Een eetpunt en mogelijk
dagopvang/besteding zijn opties. Het steunpunt heeft relatie met het beleid t.a.v. wonen en zorg in de z.g. woonservicezone en aanwezigheid van z.g. zorgwoningen (aanleunwoningen). Met instellingen worden afspraken gemaakt voor 24 uur
beschikbaarheid van zorg, gepland en ongepland.
Groepsactiviteiten.
Om mensen te bereiken zullen in samenwerking met dorpsorganisaties de KBO en andere groeperingen,
groepsactiviteiten met voorlichtende functie m.b.t. zorg en gezondheid worden georganiseerd. Ook de bibliotheekservice voor doelgroepen ouderen en jeugdigen, die in het gebouw een plaats krijgt, is als ontmoeting en informatiepunt met bijv. open inloopbijeenkomsten, welkom onderdeel. Een baliefunctie centraal in het gebouw moet voorzien in een uitgebreide en op tijden bemenste informatiestand. Dit is te verwezenlijken in samenwerking met andere partijen waardoor een gecombineerd aanbod haalbaar is.
26 | P a g i n a
6.7.4. Ontwikkelingen
Zorgteam en bestuurlijke verantwoordelijkheid.
Een plaatselijk zorgteam draagt de zorg voor de coördinatie en de uitvoering.
Voor de coördinatie wordt uitgegaan van een aantal uren professionele inzet.
Voor de organisatie wordt aanvankelijk uitgegaan van een werkgroepmodel, als onderdeel van de dorpsraad Heusden. Op termijn wordt uitgegaan van een organisatie met eigen
rechtspersoonlijkheid. Doelstelling, organisatie en werkplannen worden uitgewerkt.
Partners in het zorgsteunpunt zijn de gemeente, met het loket WMO, de zorgaanbieders, zo mogelijk huisarts, Onis, de dorpsraad Heusden als intermediair tussen gemeente en inwoners en als belangenbehartiger voor leefbaarheid van het dorp met zijn inwoners, de KBO, en op onderdelen de bibliotheek en de brede basisschool met zijn partners.
Vrijwilligers vormen een onmisbare schakel in het geheel.
Netwerkzorg met combinatie van professionele inzet en vrijwilligerswerk is uitgangspunt.
Communicatie en werving.
Belangrijk met name in de aanloopperiode is de communicatie met de inwoners. De eerste activiteiten zijn gericht op het
informeren en het verkrijgen van draagvlak onder de inwoners en het pijlen van de behoeften. Dit gebeurt d.m.v. van
dorpsbijeenkomsten georganiseerd in samenwerking met de partners.
Het opbouwen van vertrouwen in de continuïteit van zorg op dorpsniveau is voorwaarde voor het gevoel van veiligheid van mensen. Het is de basis waarop gewerkt dient te worden.
Gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden voor
ondersteuning en scholing van vrijwilligers. Het project “de Kanteling” van de Vereniging Nederlandse Gemeenten is een methode die aangewend wordt om organisatie en de taakstelling en werkwijze in beeld te krijgen.
27 | P a g i n a
7. Functioneel en ruimtelijk programma van eisen en wensen
Het functioneel en ruimtelijk programma van eisen en wensen bestaat uit de onderdelen:
• Het ruimteprogramma, waarin de gewenste ruimten met een toelichting en specifieke eisen zijn opgenomen.
• Het relatieschema van de gedeelde en multifunctionele ruimten, waarin is aangegeven hoe de ruimten in de BMV ten opzichte van elkaar moeten liggen.
• Het (voorlopig) bezettingsschema van gedeelte en multifunctionele ruimten
7.1 Het ruimteprogramma
Het ruimteprogramma is opgesteld op grond van de
inventarisatie van de gebruikerswensen van de afzonderlijke partners in de BMV en een aantal sessies met deze organisaties over de mogelijke synergie en samenwerkingsvoordelen binnen de BMV. In het ruimteprogramma zijn opgenomen:
• Functionele binnenruimten en nevenruimten die uitsluitend worden gebruikt door één partner.
• Gedeelde ruimten die door verschillende partners worden gebruikt.
• Multifunctionele ruimten die door meerdere gebruikers (ook door derden) kunnen worden gebruikt.
Het ruimteprogramma geeft een overzicht van het aantal ruimten, de netto (NVO) en bruto (BVO) vloeroppervlakte, een toelichting en specifieke eisen per ruimte. Het ruimteprogramma is als bijlage … toegevoegd bij dit rapport.
Als nadere toelichting vermelden wij hier de gewenste
functionaliteit van enkele gedeelde en multifunctionele ruimten.
7.2 Het relatieschema
Het relatieschema geeft de gewenste samenhang aan tussen de ruimten in de BMV. De relatie wordt aangegeven met de
kwalificaties geen, zwak en sterk. Een sterke relatie betekent dat het gewenst is dat de ruimten aan elkaar grenzen; een zwakke relatie dat de ruimten in de nabijheid van elkaar liggen; geen relatie spreekt voor zich.
In het relatieschema wordt per gebruiker de relatie aangegeven tussen de ruimten van deze gebruiker en de gedeelde en multifunctionele ruimten. Het relatieschema is als bijlage … toegevoegd bij dit rapport.
Als nadere toelichting vermelden wij hier enkele belangrijke gewenste samenhangen tussen gedeelde en multifunctionele ruimten.
7.3 Het (voorlopig) bezettingsschema
In het bezettingsschema wordt zichtbaar gemaakt welke
gebruiker op welke vaste tijden gebruik maakt van een gedeelde en/of multifunctionele ruimte. Het wordt dan snel duidelijk of er voldoende ruimte beschikbaar is voor alle gebruikers in de BMV.
Daarnaast is natuurlijk ook sprake van incidenteel gebruik van deze ruimten. Bijzondere activiteiten en incidentele verhuur aan derden zijn nu nog moeilijk in te vullen; dat wordt te zijner tijd geregeld door de beheerder van het gebouw.
28 | P a g i n a
Het bezettingsschema is als bijlage … toegevoegd aan dit rapport. Het schema geeft de bezetting van alle gedeelde en multifunctionele ruimten per weekdag en per uur weer, uitgesplitst naar alle gebruikers van de BMV.
Als nadere toelichting vermelden wij hier enkele belangrijke conclusies en knelpunten in de bezetting van de gedeelde en multifunctionele ruimten.
7.4 Samenwerkingsovereenkomst sleutelorganisaties
29 | P a g i n a
Maatschappelijk vastgoed, middelen en juridische aspecten
8.1. Visie op eigendom, kosten en beheer
In de initiatief- en voorbereidingsfase is reeds gestart met het vormen van een beeld over de beheer- en exploitatieopzet.
Daarnaast zijn alle sleutelorganen vroegtijdig bij het proces betrokken, zodat zij hun ideeën en wensen ten aanzien van het beheer in kaart brengen en werken aan het ontwikkelen van draagvlak.
Het kiezen van een passend beheermodel is een belangrijke zaak, omdat een goede facilitaire ondersteuning in een
multifunctionele accommodatie bijdraagt aan het welslagen van de inhoudelijke doelstellingen van de BMV. Denk aan een integrale aanpak van activiteiten en onderwijs en het
multifunctioneel gebruik van ruimtes. Aan de andere kant heeft een slechte beheerstructuur een negatieve invloed op de
samenwerking tussen de participanten in een voorziening. Dit om de praktische voorbeelden van onenigheid over de schoonmaak, het energiebeheer, opruimen en de kostenverdeling te
verminderen.
Er bestaat een nauw verband tussen de eigendoms-, exploitatie- en beheersvormen. Om een keuze te kunnen onderbouwen is nader onderzoek verricht naar eigendom, kosten en beheer.
8.2 Eigendom
Om de toekomstige eigendomsposities te bepalen zijn eerst de diverse vormen naast elkaar gezet. Naast deze mogelijkheden zijn de diverse visies per sleutelorganen in beeld gebracht.
8.2.1 Eigendomscriteria
De voor- en nadelen van het in eigendom hebben van de BMV door de gemeente Asten, de woningbouwcorporatie of in combinatie, worden in beeld gebracht. Het is aan de sleutelorganen om deze te toetsen aan haar
beleidsuitgangspunten en te komen tot definitieve
besluitvorming. De diverse beleidsuitgangspunten zijn onder andere:
1. Strategisch vastgoed beleid:
De sleutelorganen moeten overwegen of de (grond)positie van de BMV van strategische waarde is of kan zijn voor haar toekomstig beleid. Waarmee het sleutelorgaan ook in de toekomst
zeggenschap behoudt over de locatie. Tevens zijn er
mogelijkheden tot deelvervreemding van de registergoederen over te gaan middels het splitsen in appartementsrechten van de BMV, waardoor een vereniging van eigenaren ontstaat.
Desgewenst kan ook een nadere studie gedaan worden naar erfpachtconstructies en mandeligheden, of het kadastraal opsplitsen van het gebouw.
2. Financieel beleid
Op het moment dat het sleutelorgaan opteert voor eigendom betekent dit dat direct investeringskosten gemaakt moeten worden. Het sleutelorgaan kan deze investeringskosten (deels) terugverdienen door de kapitaallasten door te belasten in de huurpenningen, bijvoorbeeld over een periode van 40 jaren.
Naast de investeringskosten worden immers de onderhoud en exploitatiekosten doorberekend in de te betalen huurpenningen.
Het primair onderwijs krijgt budgetten lumpsum welke beoogd zijn voor onderhoud en exploitatie. De eigenaar zal op basis van de demarcatielijst en in overleg met de gemeente het beoogde onderhoud moeten uitvoeren.
30 | P a g i n a
3. Wet- en regelgeving
Indien gemeente (mede)eigenaar wordt binnen het gebouw is onder andere de volgende wet- en regelgeving van toepassing:
• Statuten vereniging van eigenaren;
• Huurwetgeving;
• Wet primair onderwijs;
• Statuten (beheer-)stichting niet noodzakelijkerwijze met deelname gemeente.
Indien de gemeente ‘niet’ eigenaar is vervalt de wetgeving omtrent de vereniging van eigenaren.
Mogelijke varianten indien gemeente is ‘niet’ eigenaar:
- Gemeente huurt alle ruimten ten behoeve van BMV van de woningbouwcorporatie en verhuurt aan
beheerstichting, met als deelnemers de
hoofdparticipanten (primair onderwijs, kinderopvang, welzijnsinstellingen). Gemeente hoeft geen deelnemer in de beheerstichting te zijn.
- Gemeente en/of overige participanten sluiten afzonderlijk of in clusters een huur- of gebruiksovereenkomst met de woningbouwcorporatie.
Uiteraard dient ook de fiscaliteit afzonderlijk getoetst te worden.
4. Flexibiliteit en zeggenschap
De eigenaar heeft rechten en plichten. Veelal zijn deze belangen ook in de huurovereenkomsten vast te leggen. De belangen hebben betrekking op:
- Zitting nemen in een vereniging van eigenaren;
- Eigenaaronderhoud- en exploitatiekosten zijn voor rekening en risico eigenaar;
- Leegstandsrisico wordt door eigenaar afgedekt;
- Investering door eigenaar;
- Belang van verhuur van ruimte.
5. Belasting ambtelijk apparaat
Indien gemeente veel invloed wil kunnen uitoefenen en op detailniveau vorm en inhoud wil geven aan de BMV is het mogelijk om in alle van toepassing zijnde bestuurlijke organen deel te nemen. Dit is in tegenstelling met het gemeentelijke uitgangspunt. De gemeente heeft bij eigendom van de BMV door de woningbouwcorporatie minder werkbelasting. De
woningbouwcorporatie verricht dan alle vastgoedwerkzaamheden op basis van de bepalingen welke zijn vastgelegd in de
huurovereenkomst en bijbehorende leveringen en diensten. Deze huurovereenkomst is daarmee voorwaardelijk om dit voordeel te realiseren.
8.2.2 Eigendomsvormen
In hoofdlijnen zijn er twee bruikbare varianten van
eigendomsvormen mogelijk, met ieder twee eigenaren, die hieronder kort zijn weergegeven.
1. Eén eigenaar
a. één van de gebruikers is eigenaar b. belegger/woningcorporatie
2. Meerdere eigenaren
a. vereniging van eigenaren
b. stichting (meerdere eigenaren in een stichting)
8.2.3 Eigendomsvisie sleutelorganen
De diverse sleutelorganen hebben de volgende standpunten ingenomen over een eigendomspositie:
• De gemeente Asten heeft aangegeven geen eigendom in de BMV na te streven. Zij streeft naar een exploitatie door derden.
31 | P a g i n a
• Onis heeft aangegeven geen eigendom in de BMV na te streven. Zij gaat haar huidige betrokkenheid bij
accommodaties afstoten en zich volledig richten op het dienstenaanbod.
• Unitas (op persoonlijke titel) heeft aangegeven geen eigendom in de BMV na te streven. Eigendom is uit historie ontstaan.
• Prodas heeft als beleidsuitgangspunt dat zij eigenaar is van de school en wil haar positie voor de school
behouden.
• WoCom heeft aangegeven eigendom in de BMV na te streven in relatie tot haar maatschappelijke doelstelling op het gebied van wonen, (maatschappelijk) vastgoed, met speciale aandacht voor zorg en welzijn,
multifunctionele centra, maar ook voor onderwijs (brede scholen), sport en cultuur.
8.3. Investerings- en exploitatiekosten
Om tot de investeringen en exploitatie te komen heeft Complan adviserende werkzaamheden namens de stuurgroep verricht.
Hierna worden de resultaten van het advies weergegeven. Voor uitgangspunten en randvoorwaarden wordt verwezen naar rapport van Complan “Varianten voor de Brede Maatschappelijke Voorziening”, zie bijlage.
8.3.1 Investeringskosten
Bij het bepalen van de investering is gebruik gemaakt van de ruimtewensen van de diverse sleutelorganen. De overige uitgangspunten en randvoorwaarden zijn beschreven in het rapport van Complan.
BMV op de locatie school - Variant 1
Aankoop grond € 2.220.000,-
Nieuwbouw BMV € 8.370.000,-
Nieuwbouw zorgwoningen € 540.000,- Nieuwbouw supermarkt € 960.000,- Renovatie zorgwoningen € 280.000,- Sloop- en bouwrijp maken € 200.000,- Netto investering (excl. BTW) € 12.570.000,- -/- nieuwbouw + renovatie
zorgwoningen
€ 820.000,-
-/- supermarkt € 960.000,-
Totaal BMV (excl. BTW) € 10.790.000,- Prijspeil maart 2009
8.3.2 Opbrengsten en kostendekkende huurprijs
Bij het bepalen van de opbrengsten in onderscheid gemaakt in:
1. Grondopbrengsten: uitgangspunt is een grondwaarde van
€ 235,- excl. BTW per m2 afhankelijk van de uitkomst van onderhandelingen tussen de huidige en de toekomstige eigenaren.
2. Huuropbrengsten: uitgangspunt is een huurprijs die de benodigde investeringen dekt.
Complan heeft de kostendekkende huurprijs geraamd op basis van het huidige ruimteprogramma en de opbrengsten.
uitgangspunten:
Kostendekkende huurprijs:
€ 150,- excl. BTW per m2 bvo per jaar, exclusief beheerskosten en energie.
