1 Conjuncturele context ... 7

(1)

Situatie op 31 maart 2021

(2)

2

(3)

3

Woord vooraf

De RVA publiceert op regelmatige basis zijn voornaamste statistieken. Maandelijks verschijnen uitgebreide gegevenstabellen over de belangrijkste RVA-opdrachten op de website. Daarnaast wordt een beknopt commentaar gepubliceerd over de evolutie van de vergoede werkloosheid op basis van

de betaalstatistieken van de

werkloosheidsuitkeringen en over de evolutie van de werkonderbrekingen in het kader van tijdskrediet, loopbaanonderbreking en thematisch verlof. Ook stelt de RVA elk jaar een gedetailleerd jaarverslag op.

Naast een activiteitenverslag omvat dit een uitgebreid statistisch volume waarin alle stelsels die onder de RVA-opdrachten vallen (tijdelijke en volledige werkloosheid, loopbaanonderbreking en tijdskrediet…) worden toegelicht.

Deze publicatie, de ‘Trimestriële indicatoren van de arbeidsmarkt’, bevat dan weer de recentste trimestriële gegevens over die RVA-opdrachten.

Door driemaandelijks gegevens te publiceren, kan de RVA de tendensen in deze stelsels en in de ruimere context van de arbeidsmarkt sneller opsporen dan in het jaarverslag. Tegelijk wordt de impact verzacht van bepaalde seizoensgebonden of technische effecten die een maandelijkse statistiek kunnen beïnvloeden.

De structuur van deze publicatie is in grote lijnen gebaseerd op de reglementaire indeling van de diverse RVA-opdrachten (hoofdstukken 2 tot 7), die ook aan de basis ligt van de indeling van de RVA- website en de daar beschikbare statistieken. Om deze trimestriële indicatoren te kaderen in een ruimere context, wordt er eerst een hoofdstuk gewijd aan een aantal bijkomende conjuncturele indicatoren uit externe bronnen (bv. de evolutie van de economische conjunctuur, het aantal werkaanbiedingen, de uitzendarbeid…). De publicatie voorziet ook een synthetisch overzicht van de evolutie van de behandelde RVA-opdrachten en een aantal elementen voor een internationale vergelijking.

Waar mogelijk wordt voor de weergave van de gegevens telkens gekozen voor een reeks die te- ruggaat tot 2007. Dit is namelijk het jaar vóór de aanvang van de financieel-economische crisis van 2008. Op die manier kan de RVA de evolutie in nasleep van deze crisis in kaart brengen.

Aangezien het gaat om een vrij uitgebreid histo- risch perspectief, wordt de gegevensweergave in de hoofdstukken beperkt tot een vergelijking van het recentste trimester en de daarmee overeenstemmende trimesters van de besproken periode. Dit heeft als bijkomend voordeel dat de ana- lyses kunnen worden losgekoppeld van eventuele seizoenseffecten. Om voor de beschouwde periode wel een volledige, doorlo- pende gegevensreeks te kunnen voorzien van de behandelde materies, eindigt deze publicatie met een uitgebreide statistische bijlage.

Het spreekt voor zich dat de RVA, naast deze pe- riodieke publicaties, studies over specifieke thema’s zal blijven voorzien op zijn website ter aanvulling van de bijdrage van de RVA aan de analyse en de vooruitgang van onze arbeidsmarkt.

De administrateur-generaal,

Georges Carlens

(4)

4

(5)

5

Inhoudstafel

Woord vooraf ... 3

1 Conjuncturele context ... 7

1.1 Bbp ... 8

1.2 Conjunctuurbarometer ... 10

1.3 Werkaanbiedingen ... 11

1.4 Jobratio ... 12

1.5 Uitzendarbeid ... 13

1.6 Evolutie van de oprichting van ondernemingen ... 14

1.7 Evolutie van de faillissementen ... 15

1.8 Evolutie van de collectieve ontslagen ... 19

2 Tijdelijke werkloosheid ... 21

2.1 Tijdelijke werkloosheid volgens gewest (in fysieke eenheden) ... 21

2.2 Tijdelijke werkloosheid volgens gewest (in budgettaire eenheden) ... 23

2.3 Volgens reden van tijdelijke werkloosheid (in vergoede dagen) ... 24

2.4 Volgens bedrijfstak (in budgettaire eenheden) ... 26

3 Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen ... 29

3.1 Inleiding ... 29

3.2 Evolutie van de werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (UVW-WZ) ... 31

3.3 Evolutie van de niet-werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (UVW-NWZ) .. 38

3.4 Specifieke thema’s m.b.t. de werkloosheid ... 40

4 Deeltijdse werknemers ... 47

4.1 Volgens stelsel ... 47

4.2 Volgens gewest ... 49

4.3 Volgens geslacht ... 50

4.4 Volgens leeftijdsklasse ... 51

5 Tewerkstellings- en opleidingsmaatregelen ... 53

5.1 Inleiding: gevolgen van de Zesde Staatshervorming ... 53

5.2 Werk- en activeringsmaatregelen... 56

5.3 Vrijstellingen ... 58

5.4 Evolutie van het totaal van de tewerkstellings- en opleidingsmaatregelen ... 60

(6)

6

6 Tijdskrediet, thematisch verlof, loopbaanonderbreking ... 63

6.1 Algemene evolutie ... 63

6.2 Tijdskrediet ... 66

6.3 Thematische verloven ... 68

6.4 Loopbaanonderbreking... 70

6.5 Verdeling van alle onderbrekingsstelsels samen volgens motief ... 72

7 Maatregelen in het kader van de ontwikkeling van het Eenheidsstatuut ... 75

8 Algemeen overzicht ... 77

9 Internationale vergelijking ... 79

9.1 Werkloosheidsgraad ... 79

9.2 Werkgelegenheid ... 81

9.3 Inactiviteitsgraad ... 82

10 Statistische bijlage ... 83

10.1 Conjuncturele context ... 84

10.2 Tijdelijk werklozen ... 102

10.3 Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen ... 110

10.4 Deeltijdse werknemers ... 130

10.5 Tewerkstellings- en opleidingsmaatregelen ... 138

10.6 Tijdskrediet, thematisch verlof en loopbaanonderbreking ... 144

10.7 Maatregelen in het kader van de ontwikkeling van het Eenheidsstatuut ... 146

10.8 Internationale vergelijking ... 148

(7)

Conjuncturele context

7

1

1 Conjuncturele context

Het eerste trimester van 2021 wordt nog steeds ge- kenmerkt door ingrijpende maatregelen ter bestrij- ding van het coronavirus COVID-19. De situatie heeft een sterke sociale en economische impact, die o.a.

zichtbaar is in diverse conjuncturele indicatoren die we in dit hoofdstuk behandelen, alsook in het meest conjunctuurgevoelige vergoedingsstelsel dat onder de bevoegdheid van de RVA valt, m.n. de tijdelijke werkloosheid (cf. hoofdstuk 2).

1

(8)

8

1.1 Bbp

Grafiek 1

Evolutie van de variaties van het bbp

Bron: NBB Online statistieken (stat.nbb.be) – Bbp van de totale economie in miljoenen kettingeuro’s (referentie- jaar 2015) – werkdag- en seizoengezuiverd + Perscommuni- qué - INR - Flash estimate en kwartaalrekeningen (meest recente trimester)

Wanneer we de variaties van het bbp bekijken op jaar- en trimesterbasis sinds T1 2007, zien we duide- lijk in welke mate de huidige coronacrisis een impact op de Belgische economie heeft. Na een lange periode van lichte maar aanhoudende groei sinds 2013, zien we hoe de coronacrisis het bbp opnieuw in een neerwaartse richting duwt. In T2 2020 noteren we een daling van 14% op jaarbasis, wat ca. 4x sterker is dan de sterkste daling die we konden noteren ten tijde van de financieel-economische crisis van 2008 (-3,6% in het eerste semester van 2009).

Ook in T1 2021, zien we nog steeds een negatieve groei t.o.v. het voorgaande trimester (-1%). Op trimesterbasis noteren we een stabilisatie. Of dit een voorbode is van een mogelijk herstel duren 2021, zal de komende trimesters moeten blijken in het licht van de verdere evolutie van de huidige crisis.

De NBB vestigt de aandacht op het feit dat de huidige groeicijfers zijn omgeven met een gro- tere onzekerheid dan bij de flashraming gebrui- kelijk is.

+1,4%

-2,2%

+1,3%

+11,8%

+0,6%

+3,8%

-3,6%

+3,6%

-14,0%

-1,0%

-20,0%

-15,0%

-10,0%

-5,0%

+0,0%

+5,0%

+10,0%

+15,0%

T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

Variatie op trimesterbasis Variatie op jaarbasis

(9)

9

1

Tabel 1

Evolutie van het bbp

* Vooruitzichten gebaseerd op de Economische Begroting van het Federaal Planbureau, Economische projecties en Bel- gian Prime News van de Nationale Bank, Regards économi- ques van IRES, World Economic Outlook van het IMF, Econo- mic forecasts van de Europese Commissie en de Economic Outlook van de OESO. De tabel geeft de minimale en de maxi- male geraamde groei weer op basis van die diverse vooruitzichten.

Volgens de Nationale Bank van België is het bbp in 2020 met 6,3% gedaald. Voor 2021 wordt opnieuw een positieve groei verwacht, maar ook volgens het meest optimistische scenario lijkt het momenteel onwaarschijnlijk dat zich het komende jaar reeds een herstel tot op het niveau van 2019 zou voordoen.

Gezien de moeilijk te voorspellen evolutie van de huidige coronacrisis kunnen we er echter van uit- gaan dat de groeivooruitzichten van diverse instan- ties de komende maanden met regelmaat zullen worden bijgesteld.

Bbp in miljoenen

kettingeuro's Evolutie

2007 385.852 +37,8%

2008 387.569 +0,4%

2009 379.748 -2,0%

2010 390.625 +2,9%

2011 397.245 +1,7%

2012 400.181 +0,7%

2013 402.019 +0,5%

2014 408.366 +1,6%

2015 416.702 +2,0%

2016 421.980 +1,3%

2017 428.766 +1,6%

2018 436.537 +1,8%

2019 444.148 +1,7%

2020 416.233 -6,3%

2021* 430.385 +3,4%

433.299 +4,1%

(10)

10

1.2 Conjunctuurbarometer

De conjunctuurbarometer is gebaseerd op een en- quête die wordt afgenomen bij een steekproef van ondernemers. Ze toont hoe de economische wereld de conjunctuurevoluties waarneemt. Is de barometer positief, dan getuigt dit van vertrouwen van de ondernemers in de toekomstige evolutie van de conjunctuur.

Grafiek 2

Evolutie van de conjunctuurbarometer

Bron: NBB Online statistieken (stat.nbb.be) - Maandelijkse conjunctuurenquête: seizoensgezuiverde synthetische curve In T2 2020 bereikt de conjunctuurbarometer onder invloed van de coronacrisis met -31,1 punten zijn laagste peil voor de gehele beschouwde periode. Het verschil met T1 2009 (met -30,3 punten het laagste peil dat bereikt werd ten tijde van de bankencrisis) blijft echter relatief beperkt. In T3 en T4 2020 en ook T1 2021 stijgt de barometer bovendien ook weer sneller dan het geval was in 2009.

Hoewel het gaat om erg negatieve scores, lijkt de impact op het vertrouwen van de ondernemers naar verhouding tot de grootte van de crisis toch relatief beperkt te blijven en bovendien relatief snel weer te herstellen. Mogelijks speelt hierbij het feit een rol dat de huidige crisis veroorzaakt wordt door een pandemie, een externe omstandigheidsfactor waar- van men hoopt dat ze in de nabije toekomst onder controle kan worden gebracht door de ontwikkeling van een vaccin. Een dergelijk concrete breuklijn waarna het herstel op gang zou kunnen komen, kon in 2009 niet in het vooruitzicht worden gesteld. Het valt echter ook af te wachten in hoeverre nieuwe maatregelen om de pandemie te beheersen de komende trimesters het ondernemersvertrouwen be- invloeden.

+7,0

-30,3

+5,5

-13,3

- 31,1 - 9,7

- 4,3

-35,0 -25,0 -15,0 -5,0 +5,0

T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1T2T3T4T1

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

(11)

11

1

1.3 Werkaanbiedingen

Tabel 2

Evolutie van het aantal werkaanbiedingen volgens gewest

Grafiek 3

Relatieve verandering t.o.v. het overeenstemmende trimester van het voorgaande jaar

Bronnen: VDAB, FOREM, Actiris, ADG – Door de gewestelijke diensten voor arbeidsbemiddeling ontvangen werkaanbiedingen uit het normale economische circuit, met uitzonde- ring van uitzendarbeid en uitwisseling van aanbiedingen tussen de gewestelijke diensten. De werkaanbiedingen die via wervings- of selectiekantoren aan de VDAB worden gemeld zijn niet meer opgenomen, waardoor de historische reeks af- wijkt van voorgaande publicaties.

Voor het hele land noteren we voor de werkaanbiedingen in T1 2021 een groei van 10,6% op jaarbasis.

Het aantal werkaanbiedingen is daarmee op een ver- gelijkbaar niveau gekomen als in 2019.

De evolutie in het Brussels Gewest verschilt van die in de andere twee gewesten. In het eerste kwartaal van 2021 wordt een verdere daling vastgesteld. Let op de sterke stijging in het Waalse Gewest in T1 2021 na de meer uitgesp- roken daling dan in de andere gewesten in T4.

T1 Vlaams

Gewest

Waals Gewest

Brussels

Hfdst. Gew. Land Vlaams

Gewest

Brussels

Hfdst. Gew. Land

2007 53.058 18.174 3.587 74.819 1 2019 2021 2019 2021

2008 53.232 20.045 4.095 77.372 2 2021 2019 2018 2019

2009 40.648 18.879 4.017 63.544 3 2018 2008 2020 2018

2010 42.230 18.060 4.579 64.869 4 2020 2018 2021 2020

2011 53.425 19.867 5.167 78.459 5 2017 2011 2017 2017

2012 48.860 18.644 5.475 72.979 6 2016 2009 2012 2011

2013 41.058 14.660 4.936 60.654 7 2011 2012 2016 2008

2014 42.420 14.065 4.692 61.177 8 2008 2007 2011 2016

2015 45.066 13.567 5.090 63.723 9 2007 2010 2015 2007

2016 55.489 14.995 5.235 75.719 10 2012 2017 2013 2012

2017 65.868 17.963 6.032 89.863 11 2015 2020 2014 2010

2018 73.099 20.033 7.339 100.471 12 2014 2016 2010 2015

2019 76.138 20.141 7.696 103.975 13 2010 2013 2008 2009

2020 69.774 17.355 7.156 94.285 14 2013 2014 2009 2014

2021 76.043 21.490 6.708 104.241 15 2009 2015 2007 2013

Evol. 2007-

2021 +43,3% +18,2% +87,0% +39,3%

-8,4%

-31,4%

-20,2%

-10,4%

+9,0%

-13,8%

-42,6%

-9,5%

-25,2%

+23,8%

-7,0%

-31,7%

-7,1% -6,4% -6,3% -9,3%

-33,6%

-17,5%-13,2%

+10,6%

-50,0%

-40,0%

-30,0%

-20,0%

-10,0%

0,0%

+10,0%

+20,0%

+30,0%

T1 T2 T3 T4 T1 T1 T2 T3 T4 T1 T1 T2 T3 T4 T1 T1 T2 T3 T4 T1

2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021

Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hfdst. Gew. Land

(12)

12

1.4 Jobratio

Tabel 3

Evolutie van de jobratio volgens gewest

Grafiek 4

Evolutie van de jobratio volgens gewest

Bronnen: RSZ “Verdeling van de arbeidsplaatsen naar plaats van tewerkstelling” en Eurostat - EAK [lfst_r_lfsd2pwn] – bevolking 15-64 jaar. Berekeningen RVA.

De jobratio is de verhouding tussen het aantal banen op het grondgebied van een bepaalde regio (i.c. de gewesten) in verhouding tot de bevolking op ar- beidsleeftijd. Dit geeft een indicatie van de arbeids- concentraties rekening houdend met mobiliteit van pendelaars tussen de verschillende gewesten. De gegevens zijn met ca. een jaar vertraging beschikbaar.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, waarin veel hoofdzetels van ondernemingen en centrale ad- ministraties gevestigd zijn, kent de hoogste jobratio (78,8 in T4 2019). Sinds 2007 is die ratio met 11 punten gezakt, maar daar staan stijgingen in beide andere gewesten, alsook voor het land- totaal tegenover.

Vlaam s Gew est W aals Gew est Br u ssels H . Gew est L an d

2007 T4 52,8 43,2 89,8 53,4

2008 T4 52,9 43,5 87,8 53,4

2009 T4 52,4 43,2 85,7 52,8

2010 T4 52,7 43,9 84,9 53,2

2011 T4 52,8 43,8 83,6 53,1

2012 T4 52,8 43,5 81,4 52,8

2013 T4 52,6 43,4 80,0 52,5

2014 T4 53,1 43,5 79,1 52,8

2015 T4 53,5 43,8 78,4 53,1

2016 T4 54,2 44,4 78,0 53,6

2017 T4 55,4 45,2 78,7 54,7

2018 T4 56,3 45,8 78,5 55,4

2019 T4 57,1 46,4 78,8 56,1

Evol. 2007-2019 +4,3 +3,2 -11,0 +2,7

5 2,5 4 2,7 8 8,5

5 2,9

40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0

T2 T4 T2 T4 T2 T4 T2 T4 T2 T4 T2 T4 T2 T4 T2 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels H. Gewest Land

7 8,8

5 7,1

5 6,1 4 6,4

(13)

13

1

1.5 Uitzendarbeid

Tabel 4

Evolutie van het gemiddelde aantal gepresteerde uren uitzendarbeid per dag volgens statuut

Grafiek 5

Bron: Federgon

NB: Het daggemiddelde per trimester is gebaseerd op de dag- gemiddelden per maand.

In T1 2021 daalt heel licht het daggemiddelde van de gepresteerde uren uitzendarbeid in België (-0,03%).

Het gaat om het tiende opeenvolgende trimester met een daling op jaarbasis. De daling is minder uit- gesproken dan het geval was in T2 2020, dat zich op conjunctureel vlak tot nu toe als piek van de coronacrisis laat noteren.

In vergelijking met 2007 worden in T1 2021 1,4%

meer uitzenduren gepresteerd. Die stijging is echter uitsluitend toe te schrijven aan de bedienden (+24%). Bij de arbeiders noteren we in T1 2021 een lager aantal gepresteerde uitzenduren dan in 2007 (-11,6%).

T1 Bedienden Arbeiders Totaal Bedienden Arbeiders Totaal

2007 205.673 360.772 566.445 1 2018 2018 2018

2008 227.591 358.208 585.799 2 2019 2019 2019

2009 204.081 239.868 443.949 3 2017 2017 2017

2010 193.276 257.043 450.319 4 2016 2007 2016

2011 213.510 323.642 537.152 5 2021 2008 2008

2012 211.690 294.529 506.220 6 2020 2016 2020

2013 210.858 264.046 474.904 7 2015 2011 2021

2014 209.838 290.294 500.131 8 2008 2020 2007

2015 234.655 322.614 557.269 9 2011 2015 2015

2016 257.421 341.220 598.642 10 2012 2021 2011

2017 261.318 360.848 622.166 11 2013 2012 2012

2018 277.268 382.171 659.438 12 2014 2014 2014

2019 274.710 369.120 643.830 13 2007 2013 2013

2020 251.086 323.253 574.340 14 2009 2010 2010

2021 255.061 319.082 574.143 15 2010 2009 2009

Evol. 2007-

2021 +24,0% -11,6% +1,4%

-8,6%

-26,8%

-12,7%

-6,0%

+1,6%

-12,4%

-36,1%

-16,5%

-9,7%

-1,3%

-10,8%

-32,2%

-14,8%

-8,0%

-0,0%

-40,0%

-35,0%

-30,0%

-25,0%

-20,0%

-15,0%

-10,0%

-5,0%

0,0%

+5,0%

T1 T2 T3 T4 T1 T1 T2 T3 T4 T1 T1 T2 T3 T4 T1

2020 2021 2020 2021 2020 2021

Bedienden Arbeiders Totaal

(14)

14

1.6 Evolutie van de oprichting van ondernemingen

Tabel 5

Oprichting van ondernemingen in de profitsector¹

Grafiek 6

Bron: FOD Economie

1 Oprichting van ondernemingen in de profitsector op basis van het criterium van de juridische vorm: er wordt geen rekening gehouden met de burgerlijke vennootschappen, vennootschappen met een sociaal oogmerk en de publiekrechtelijke ondernemingen. Momenteel zijn de natuurlijke personen niet in deze statistiek opgenomen, omdat de specificatie profit/non- profit er nog niet in is geïntegreerd. Vanaf de inwerkingtreding op 1 mei 2019 van het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen zijn de codes van vennootschappen met een sociaal oogmerk afgeschreven, het is daarom mogelijk dat deze bedrijven zijn opgenomen in de nieuwe 'algemene' codes zonder dat we ze nog steeds kunnen onderscheiden.

T1 Vlaams

Gewest

Brussels

Gewest

Brussels

2007 4.465 1.579 1.331 7.376 1 2021 2021 2021 2021

2008 4.702 1.675 1.224 7.605 2 2020 2020 2020 2020

2009 4.082 1.498 1.069 6.657 3 2019 2019 2019 2019

2010 4.802 1.634 1.261 7.703 4 2018 2018 2018 2018

2011 5.136 1.803 1.410 8.352 5 2017 2017 2017 2017

2012 4.514 1.647 1.287 7.453 6 2016 2011 2016 2011

2013 3.928 1.480 1.288 6.700 7 2011 2016 2011 2016

2014 4.135 1.561 1.331 7.029 8 2010 2008 2007 2010

2015 4.251 1.554 1.242 7.047 9 2008 2012 2007 2008

2016 5.151 1.743 1.446 8.346 10 2012 2010 2013 2012

2017 5.310 1.810 1.453 8.575 11 2007 2007 2012 2007

2018 5.862 1.813 1.516 9.192 12 2015 2014 2010 2015

2019 6.476 2.032 1.599 10.110 13 2014 2015 2015 2014

2020 7.469 2.316 1.620 11.405 14 2009 2009 2008 2013

2021 8.778 2.790 1.674 13.244 15 2013 2013 2009 2009

Evol. 2007-

2021 +96,6% +76,7% +25,8% +79,6%

+15,3%

-4,7%

+15,1%+13,3%+17,5%+14,0%

-14,6%

+11,6%

+6,2%

+20,5%

+1,3%

-25,1%

+4,3%

-8,1%

+3,3%

+12,8%

-10,0%

+12,8%

+8,6%

+16,1%

-40,0%

-20,0%

0,0%

+20,0%

+40,0%

2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021

Sinds de daling van het aantal startende ondernemingen in het tweede kwartaal van 2020, hebben we de afgelopen 3 kwartalen een stijging op jaarbasis gezien.

(15)

15

1

1.7 Evolutie van de faillissementen 1.7.1

Met of zonder banenverlies

Tabel 6

Evolutie van het aantal faillissementen van ondernemingen met of zonder personeel volgens gewest

Grafiek 7

Bron: Fonds tot vergoeding van de in geval van Sluiting van Ondernemingen ontslagen werknemers (RVA)

Op basis van KBO-wijzigingsextracten die het FSO dagelijks ontvangt, wordt de gegevensdatabank aangepast: er kunnen faillissementen worden geschrapt en er worden nieuwe faillissementen toegevoegd. Af en toe wijzigen er ook gegevens in voorgaande trimesters. Aangezien het FSO met dynami- sche gegevens werkt, kunnen er verschillen optreden in de cijfers afhankelijk van het moment waarop de cijfers worden opgevraagd. Het totaal omvat ook een beperkt aantal faillissementen van ondernemingen met de maatschappelijke ze- tel in het buitenland.

T1 Vlaams

Gewest

Brussels

Hfdst. Gew. Totaal Vlaams

Gewest

Brussels

Hfdst. Gew. Totaal

2007 997 547 373 1.925 1 2021 2021 2021 2021

2008 943 587 416 1.952 2 2008 2007 2007 2007

2009 1.306 737 417 2.466 3 2007 2008 2016 2008

2010 1.329 714 504 2.554 4 2018 2019 2008 2016

2011 1.318 770 496 2.592 5 2009 2016 2009 2009

2012 1.319 763 473 2.560 6 2016 2010 2012 2010

2013 1.443 926 627 3.002 7 2016 2018 2011 2012

2014 1.445 995 536 2.982 8 2011 2018 2010 2011

2015 1.383 926 596 2.910 9 2012 2017 2017 2017

2016 1.316 694 407 2.430 10 2012 2009 2014 2020

2017 1.380 734 529 2.649 11 2010 2012 2015 2019

2018 1.243 720 858 2.829 12 2017 2011 2020 2018

2019 1.319 663 720 2.710 13 2015 2013 2013 2015

2020 1.316 720 622 2.661 14 2013 2013 2019 2014

2021 763 460 251 1.475 15 2014 2014 2018 2013

Evol. 2007-

2021 +32,0% +31,6% +66,8% +38,2%

-0,2%

-48,1%

-20,6%

-36,1%

-42,0%

+8,6%

-59,6%

-31,4% -31,9% -36,1%

-13,6%

-74,8%

-51,4% -52,8%

-59,6%

-1,8%

-59,1%

-32,0%

-39,7%-44,6%

-80,0%

-60,0%

-40,0%

-20,0%

0,0%

+20,0%

2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021

Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hfdst. Gew. Totaal

(16)

16 In T1 2021 daalde het totale aantal faillissementen met 44,6% op jaarbasis. Sinds T2 2020 noteerden we een aanzienlijke daling. Het feit dat het aantal faillissementen ondanks de coronacrisis afgenomen is, laat zich verklaren door de maatregel tot bescher- ming van bedrijven in moeilijkheden vanwege de coronacrisis tegen faillissement en gerechtelijke ont- binding. Deze maatregel gold van 27 april 2020 t.e.m. 17 juni 2020. De regering-De Croo heeft in no- vember een nieuw moratorium goedgekeurd die ondernemingen moet beschermen tot 31 januari 2021.

NB: Op 1 mei 2018 werd de faillissementsprocedure uitgebreid naar de ondernemingen van de non-profitsector na de hervorming van het faillissements- recht en de gerechtelijke reorganisatie. Dit betekent dan ook een beperkte reeksbreuk voor deze indica- tor.

(17)

17

1

1.7.2 Met banenverlies

Tabel 7

Evolutie van het aantal faillissementen van ondernemingen met personeel volgens gewest

Grafiek 8

Op basis van KBO-wijzigingsextracten die het FSO dagelijks ontvangt, wordt de gegevensdatabank aangepast: er kunnen faillissementen worden geschrapt en er worden nieuwe faillissementen toegevoegd. Af en toe wijzigen er ook gegevens in voorgaande trimesters. Aangezien het FSO met dynami- sche gegevens werkt, kunnen er verschillen optreden in de cijfers afhankelijk van het moment waarop de cijfers worden opgevraagd.

Ook wanneer we enkel de faillissementen van ondernemingen met personeel in overweging nemen, zien we in T1 2021 een daling van 41,9% op jaarbasis.

T1 Vlaams

Gewest

Brussels

Gewest

Brussels

2007 367 242 131 740 1 2021 2007 2007 2021

2008 352 250 147 749 2 2008 2008 2011 2007

2009 495 320 152 967 3 2007 2021 2008 2008

2010 478 318 164 960 4 2017 2019 2009 2017

2011 478 335 141 954 5 2019 2017 2016 2016

2012 507 361 173 1.041 6 2016 2020 2010 2019

2013 524 437 190 1.151 7 2018 2018 2017 2020

2014 475 431 194 1.100 8 2020 2016 2012 2011

2015 473 405 190 1.068 9 2015 2010 2021 2010

2016 424 304 161 889 10 2014 2009 2013 2009

2017 389 283 170 842 11 2010 2011 2013 2018

2018 428 303 266 997 12 2010 2012 2014 2012

2019 415 273 208 896 13 2009 2015 2020 2015

2020 447 297 203 947 14 2012 2014 2019 2014

2021 109 261 180 550 15 2013 2013 2018 2013

Evol. 2007-

2021 -70,3% +7,9% +37,4% -25,7%

+7,7%

-39,9%

-13,2%

-42,6%

-75,6%

+8,8%

-52,0%

-35,6%

-50,2%

-12,1%

-2,4%

-61,5%

-37,4%

-49,1%

-11,3%

+5,7%

-49,4%

-26,0%

-46,5%-41,9%

-80,0%

-60,0%

-40,0%

-20,0%

0,0%

+20,0%

2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021

(18)

18

1.7.3 Jobverlies ten gevolge van faillissemen- ten

Tabel 8

Evolutie van het jobverlies volgens gewest

Grafiek 9

Het aantal jobs dat verloren is gegaan als gevolg van faillissementen is in T1 2021 gedaald met 27,1% op jaarbasis.

T1 Vlaams

Gewest

Brussels

Gewest

Brussels

2007 2.636 1.979 1.286 5.901 1 2021 2016 2016 2021

2008 2.974 1.746 1.143 5.863 2 2017 2018 2021 2017

2009 3.704 1.914 919 6.537 3 2007 2021 2017 2016

2010 3.058 2.835 1.035 6.928 4 2008 2020 2020 2008

2011 3.378 2.441 1.336 7.155 5 2018 2017 2009 2007

2012 2.994 3.123 1.222 7.339 6 2012 2019 2010 2020

2013 4.098 2.685 1.226 8.009 7 2010 2008 2008 2018

2014 3.610 3.102 1.428 8.140 8 2015 2009 2015 2009

2015 3.204 2.689 1.190 7.083 9 2011 2007 2012 2010

2016 3.535 1.498 715 5.748 10 2016 2011 2013 2019

2017 2.546 1.630 832 5.008 11 2014 2013 2019 2015

2018 2.980 1.590 1.842 6.412 12 2020 2015 2007 2011

2019 3.986 1.732 1.250 6.968 13 2009 2010 2011 2012

2020 3.698 1.613 908 6.219 14 2019 2014 2014 2013

2021 2.194 1.607 735 4.536 15 2013 2012 2018 2014

Evol. 2007-

2021 -16,8% -18,8% -42,8% -23,1%

-7,2%

+27,3%

+81,4%

-23,6%

-40,7%

-6,9%

-68,3%

-33,5%

-61,4%

-0,4%

-27,4%

-56,7%

+45,7%

-28,8% -19,1%-10,7%

-27,7%

+38,2%

-36,1% -27,1%

-90,0%

-50,0%

-10,0%

+30,0%

+70,0%

+110,0%

2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021

(19)

19

1

1.8 Evolutie van de collectieve ontsla- gen

Tabel 9

Evolutie van het aantal werknemers betrokken bij een aankondiging van het voornemen tot collectief ontslag² volgens gewest

Grafiek 10

Verandering t.o.v. het overeenstemmende trimester van het voorgaande jaar in absolute cijfers

Bron: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg - Col- lectieve ontslagen - Lange reeks

We noteren 2.779 aangekondigde ontslagen in T1 2021. Dit zijn er 2.238 meer dan in het overeenkomstige trimester van 2020.

2 De aankondiging van het voornemen tot collectief ontslag start de procedure van inlichting en raadpleging, die in wer- king trad met het KB van 24 mei 1976. Het aantal aangekondigde ontslagen geeft een eerste inschatting van de omvang van een herstructurering. Het werkelijke aantal ontslagen kan nog wijzigen tot aan de betekening, die de procedure afsluit.

T1 Vlaams

Gewest

Brussels

Gewest

Brussels

2009 1.848 20 146 2.014 1 2020 2009 2014 2020

2010 3.776 291 4.805 8.872 2 2016 2018 2017 2017

2011 1.065 310 524 1.899 3 2017 2016 2020 2016

2012 1.553 1.420 216 3.189 4 2021 2017 2009 2019

2013 1.129 4.698 344 6.171 5 2019 2010 2019 2015

2014 1.416 944 30 2.390 6 2018 2011 2012 2011

2015 1.049 450 328 1.827 7 2015 2020 2016 2009

2016 836 120 306 1.262 8 2011 2015 2015 2018

2017 874 164 61 1.099 9 2013 2019 2013 2014

2018 1.002 95 1.129 2.226 10 2014 2014 2011 2021

2019 950 629 174 1.753 11 2012 2021 2021 2012

2020 66 392 83 541 12 2009 2012 2018 2013

2021 910 1.065 804 2.779 13 2010 2013 2010 2010

Evol. 2009-

2021 -50,8% +5225,0% +450,7% +38,0%

-884 +1.738

+372 +765 +844

-237 +164

-167

+434 +673

-91

+742 +443 +840 +721

-1.212 +2.644

+648

+2.039 +2.238

-2.000 -1.000 +0 +1.000 +2.000 +3.000

2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021

(20)

20

(21)

Tijdelijke werkloosheid

21

2

2 Tijdelijke werkloosheid

2.1 Tijdelijke werkloosheid volgens gewest (in fysieke eenheden)

³

Tabel 10

Evolutie van de tijdelijk werklozen volgens gewest in fysieke eenheden

3 Voor tijdelijke werkloosheid worden in principe de gegevens na verificatie gebruikt. Die zijn slechts beschikbaar met een vertraging van ca. 6 maanden. Voor de meest recente periode worden dan ook gegevens vóór verificatie gebruikt.

T1 Vlaams

Gewest

Brussels

Gewest

Brussels

2007 96.756 50.116 6.165 153.037 1 2017 2018 2019 2017

2008 101.554 51.448 6.328 159.330 2 2018 2019 2018 2018

2009 185.732 83.877 8.567 278.176 3 2019 2017 2007 2019

2010 163.713 81.611 9.584 254.908 4 2007 2007 2008 2007

2011 115.749 64.378 8.678 188.805 5 2008 2008 2017 2008

2012 129.302 66.607 8.955 204.864 6 2016 2016 2015 2016

2013 152.792 77.319 9.494 239.605 7 2015 2015 2016 2015

2014 110.290 60.004 7.995 178.289 8 2014 2014 2014 2014

2015 110.282 57.375 7.482 175.139 9 2011 2011 2009 2011

2016 103.404 53.391 7.817 164.612 10 2012 2012 2011 2012

2017 80.993 46.870 6.454 134.316 11 2013 2013 2012 2013

2018 84.975 45.724 6.132 136.831 12 2010 2010 2013 2010

2019 85.661 45.802 5.568 137.030 13 2020 2009 2010 2009

2020 185.449 94.108 18.596 298.153 14 2009 2020 2020 2020

2021 285.131 141.145 43.997 470.272 15 2021 2021 2021 2021

Evol. 2007-

2021 +194,7% +181,6% +613,7% +207,3%

2

(22)

22 Na meer dan een jaar is de coronacrisis nog niet voorbij. Dat merken we ook aan de cijfers betreffende de tijdelijke werkloosheid. In T1 2021 ligt het aantal tijdelijk werklozen nog steeds erg hoog:

470.272 fysieke eenheden. Dat aantal bevat naast de tijdelijke werkloosheid ingevolge het coronavirus ook andere types, zoals bv. slecht weer.

Het aantal tijdelijk werklozen in T1 2020 (298.153) is een gemiddelde van de maanden januari (114.543), februari (137.427) en maart (642.489).

Maart 2020 is de eerste maand van T1 2020 waarin de tijdelijke werkloosheid als gevolg van de coronacrisis explosief is toegenomen; tijdens de eerste twee maanden van T1 2020 ligt de tijdelijke werkloosheid nog op een normaal niveau.

Meer informatie en details betreffende de tijdelijke werkloosheid ingevolge de coronapandemie vindt u in het hoofdstuk 1 van het Jaarverslag 2020 op de website van de RVA, en in ons artikel

“De impact van de COVID-19-pandemie op de werkloosheid: eerste resultaten” (Chloë Loÿen, Nathalie Nuyts en Michiel Segaert) in het thema- nummer 1/2020 van het Belgisch Tijdschrift voor Sociale Zekerheid, vrij te raadplegen op https://socialsecurity.belgium.be/nl/belgisch- tijdschrift-voor-sociale-zekerheid/btsz-jaargang- 2020.

Specifieke cijfers over tijdelijke werkloosheid ingevolge de coronacrisis kunt u nog steeds terug- vinden op onze website

https://www.rva.be/nl/documentatie/statistieken/tijdelijke-werkloosheid-wegens-coronavirus-covid-19.

Grafiek 11

Relatieve verandering t.o.v. het overeenkomstige trimester van het voorgaande jaar

Als gevolg van de coronacrisis is in T1 2021 de tijdelijke werkloosheid in fysieke eenheden met 57,7%

gestegen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Die stijging is zichtbaar in de drie gewesten:

+53,8% in het Vlaams Gewest, +50,0% in het Waals Gewest, en +136,6% in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De toename is relatief groter in Brussel omdat daar een groter aandeel van de werknemers te- werkgesteld is in sectoren die het hardst getrof- fen zijn door corona (toerisme, cultuur en eve- nementen, en horeca).

+116,5%

+977,6%

+330,4%+318,7%

+53,8%+105,5%

+804,5%

+297,2%+313,0%

+50,0%+234,0%

+1800,2%

+936,9%

+1159,0%

+136,6% +117,6%

+963,0%

+348,4%+347,4%

+57,7%

0,0%

+400,0%

+800,0%

+1200,0%

+1600,0%

+2000,0%

2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021