Bijlages bij:
De fit tussen bedrijfsstrategie en inkoopstrategie
Auteur:
T. Oude Moleman
1273485
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ... 2
Bijlage 1: De Processen... 3
Bijlage 2: De Organisatie ... 5
Bijlage 3: Definitielijst ... 6
Bijlage 4: Inkoopgroepen ... 7
Bijlage 5: Kraljic analyse gegevens ... 10
Bijlage 6: Kraljic Schema: ... 12
Bijlage 7: Hughes Matrix ... 13
Bijlage 8: TCO berekening ... 14
Bijlage 1: De Processen
Verkoop Behoefte van klant
Overleg directie en R&D of project
aangenomen wordt en bepalen
acties
R&D kosten- raming
Inkoop/
Productie kosten- raming
Verkoop maakt Offerte Go / No-Go (directie)
Go / No-Go (klant)
Verkoop ontvangt order
Ontwerp van het systeem
Overleg met klant over exacte invulling
specificaties
Configuratie invoeren in
systeem
Bestellingen door inkoop
Verkoop:
stuklijst koppelen aan order
Maakdelen Directie:
kosten- raming productie +
totaal beoordeling
Complex
Start levertijd
Specificeren onderdelen / bewerkingen
Overleg aantal uren bewerking,
productie en/of inkoop Stuklijst
Productie:
Machinaal
*
Kwaliteits- controle
Alleen inkooponderdelen
Testen (Engineering
ook betrokken)
*
Expeditie
*
Behoefte van klant
vervuld
Installatie bij klant Klantspecifiek in serieproduct
Productie:
Assemblage
*
Bewerk- ingen door
derden
T
Rechthoekig staven recht
slijpen Gietijzeren
staven Staven in
blokken zagen
CNC Boren kant 1
CNC Boren kant 2
Kamers steken (CNC Draaien)
KOOP Machine Afdeling
Plunjers
Behuizing en
Eventueel Hoeken slijpen
Honen gat voor de plunjer
Behuizing en
Plunjer in huis plaatsen
Spoelen + schoonblazen KOOP
KOOP
Samenvoegen modules
Monteren inkoop- onderdelen
Naar Testafdeling
Assemblage Afdeling
Test Afdeling
Aansluiten op de testapparatuur
Testen van alle functies
Resultaat beoordelen
Naar Expeditie indien goed bevonden Terug naar
assemblage indien niet goed bevonden
Expeditie
Producten verpakken in
plastic
Op pallet
Doos versturen naar klant via TNT, DHL, UPS
etc In doos +
vulmateriaal Typeplaat-
jes Gegevens op
typeplaatje ponsen
Inkoopon- derdelen
Bijlage 2: De Organisatie
Directeur
Financiële afdeling (1,25 fte) Productie
afdeling (1 fte)
Machine- afdeling
(3 fte)
Assemblage afdeling (3,25 fte)
Test afdeling (1,5 fte)
Expeditie (0,75 fte)
Verkoop
Azië (1 fte)
Export (1 fte)
Benelux (3 fte)
R&D (2,5 fte) Inkoop /
Magazijn (1 fte)
Projecten (2 fte) Secretariaat
(0,25 fte) Kwaliteitszorg
Meetkamer (0,5)
Bijlage 3: Definitielijst
Projecten:
Binnen het bedrijf hebben vele soorten activiteiten de naam ‘Project’. Om duidelijkheid te verkrijgen zullen in dit verslag verschillende soorten projecten worden gedefinieerd.
Klantspecifieke producten:
Deze projecten betreffen aanpassingen op producten die reeds in het assortiment zitten. Er is relatief weinig werk van de R&D afdeling nodig om dit uit te werken. De specifieke onderdelen betreffen vaak één of meer extra gaten in de stuurhuizen of extra inkoopdelen.
Systeemprojecten:
Dit zijn de projecten waar een totaal hydraulisch systeem geleverd wordt aan een klant. Dat is ook de overeenkomst binnen deze groep. Het totale systeem bestaat uit onderdelen als bijvoorbeeld een pomp, cilinder(s), slangen, filters, elektronica, constructiewerk en 24-uursservice. Verder zijn er weinig overeenkomsten binnen deze groep aangezien dit zeer klantspecifiek is. Aangezien dit het doel is waar het bedrijf zich op richt voor de toekomst, zal dit een belangrijk deel van dit onderzoek zijn.
Bijkomende projecten:
Deze projecten zijn lastig te voorspellen. Ze hebben wel met de hydrauliek te maken, maar de meeste onderdelen zijn niet in te delen in te verwachten groepen onderdelen. Met betrekking tot
inkoopstrategie zijn deze projecten totaal onvoorspelbaar, omdat ze altijd unieke onderdelen nodig hebben. Deze vallen daarom ook buiten het onderzoek.
Complexe projecten:
Dit betreft de verzameling van systeemprojecten en bijkomende projecten. De term ‘complex’ wordt gebruikt in het schema van de orderstromen.
Ontwikkelingsprojecten:
Dit zijn pure R&D activiteiten en betreft de ontwikkelingen van nieuwe producten, kennis en technieken. Deze zouden mogelijk zo verkocht kunnen worden aan andere bedrijven. Deze projecten vallen buiten dit onderzoek.
R&D/Engineering
Binnen het bedrijf heet de fysieke afdeling R&D, maar deze afdeling kent meerdere taken. Voor de duidelijkheid zal het woord R&D betrekking hebben op de ontwikkelingen van nieuwe producten en de klantspecifieke aanpassingen op de standaard producten. Engineering houdt zich bezig met het ontwerpen van volledige hydraulische systemen
Bijlage 4: Inkoopgroepen
Hefboomartikelen:
• ‘Frees- en draaiwerk’. Dit betreft een groot gedeelte van de inkoopartikelen (16,2% van het totale inkoopbedrag). Er zijn hiervoor veel leveranciers te vinden en is hierdoor een typisch hefboom onderdeel. Er zijn ongeveer 200 mogelijke leveranciers in Nederland. In verdere analyse wordt van 100 uitgegaan aangezien dit een uitschieter is vergeleken met de andere onderdelen en zo blijven de schema’s overzichtelijk. Voor de analyse maakt dit verschil niet uit. Er wordt gebruik gemaakt van 11 leveranciers in Europa. Elk product wordt gemaakt volgens tekening van het bedrijf en valt hierdoor onder de categorie ‘tailorized’ volgens de matrix van Hughes et al (1998), omdat de leverancier maar één koper heeft voor het product.
In principe koopt het bedrijf dan ook niet een product in, maar een stuk materiaal, de
bewerkingskosten en de omstelkosten. Deze leveranciers leveren eigenlijk productiecapaciteit.
• Basismateriaal is de volgende groep. Volgens de beschikbare gegevens uit 2004 en 2005 werd er nog vooral ingekocht in Nederland, maar vanaf halverwege 2006 zal bijna al het
basismateriaal uit China komen. Het is nu een hefboomartikel, omdat het besteedde bedrag vrij hoog is met 9,33% en er wordt gebruik gemaakt van vier leveranciers van de totale vijftig in Europa. Ook deze onderdelen zijn grotendeels te beschouwen als ‘tailorized’. Gietstukken worden volgens tekening gegoten en het basismateriaal voor de oude producten (gietijzeren rechthoekige staven) wordt ook speciaal voor het bedrijf gegoten. Op dit moment raken de staven op en wordt het tijdelijk uit ronde staven gefreesd.
• Manifolds zijn ook een hefboomartikel vanwege het inkooppercentage van 4,2% en er worden totaal twee van de plusminus zes mogelijke leveranciers in Europa gebruikt. Dit is wel een stuk minder dan de eerder genoemde hoeveelheden leveranciers, maar het is nog genoeg om in de hefboom categorie te vallen. De manifolds worden net als bovengenoemde onderdelen op tekening gemaakt en vallen daarom in de ‘tailorized’ categorie. Deze onderdelen zijn klantspecifiek voor producten of projecten.
• Elektronica is eigenlijk een onderdeel van de groep projecten, omdat deze onderdelen juist in de projecten voorkomen. Aan de andere kant is deze groep redelijk groot in zowel de
gebruikte leveranciers (zes van de tien totaal) en bedrag (3,1%). Daarnaast is deze groep lastig te verdelen in de matrix van Hughes. De meeste delen worden van de plank gekocht en vallen daarom onder de groep ‘generiek’, maar de signaalversterker is speciaal voor het bedrijf gemaakt en valt onder de groep ‘tailorized’, maar kan ook onder ‘custom design’ vallen wanneer op een lager aggregatieniveau gekeken wordt. In dat geval zou de leverancier voor
‘signaalversterker’ tevens een bottleneckleverancier zijn. Hoewel dat niet helemaal meer klopt, aangezien het bedrijf ook generieke signaalversterkers gebruikt tegenwoordig.
• De volgende groep zijn de handelsartikelen. Dit zijn onderdelen die rechtstreeks doorverkocht worden of gebruikt worden in de verschillende soorten projecten. Deze groep betreft 3,75%
van de inkoop en er wordt gebruik gemaakt van viertal leveranciers van de ongeveer vijftien geschikte leveranciers. In veel gevallen wil een klant een onderdeel van een bepaalde leverancier. Dit zijn dan generieke producten en kunnen zo gekocht worden.
• De groep leidingen is ook een subgroep van projecten, maar wel een hefboomartikel met een inkooppercentage van 3,75%. Er wordt zaken gedaan met een drietal leveranciers en er zijn ongeveer tien leveranciers in Nederland. Deze groep betreft generieke producten.
• De groep brandstofpompen is ook een projectsubgroep met een inkooppercentage van 7,76%
en er wordt zaken gedaan met één leverancier van de ongeveer tien mogelijke. Deze groep valt onder de generieke hefboomartikelen.
• De groep projecten is een verzamelgroep van inkoopartikelen die zeer projectafhankelijk zijn en deze zijn veranderlijk van aard. De groep als totaal is wel belangrijk met een
inkooppercentage van 14,95% en acht verschillende leveranciers. Deze groep betreft generieke producten, maar is wel veranderlijk van aard. Hierdoor is het moeilijk hier een
• De volgende groep is: de Plunjers. Deze onderdelen zitten in alle ventielen (in uiteraard allerlei verschillende variaties). In principe bestaat een plunjer uit stafmateriaal en draaibewerking waarna het oppervlak gehard wordt. Deze laatste bewerking is zeer specialistisch werk. Het is een hefboomartikel vanwege het grote inkooppercentage van 4,59% en er worden twee leveranciers van de tien mogelijke gebruikt. Één van deze
leveranciers heeft een deel van zijn productie verplaatst naar China. De Chinese joint-venture koopt daar nu rechtstreeks de plunjers in.
• De laatste hefboomgroep is de China bewerkingen. Volgens de methode van de Kraljic analyse zou deze groep officieel niet in de groep thuishoren, omdat het net onder de 3% zit, maar deze groep was in het verleden groter en zal in de toekomst weer groeien. Het
basismateriaal wordt vanaf nu bijvoorbeeld ook uit China gehaald. Alle inkopen gaan via de Chinese joint-venture, maar aan daadwerkelijke fabrikanten zijn er tientallen mogelijkheden (voor het gemak in deze analyse op dertig gezet). Op dit moment worden er van ongeveer zes leveranciers onderdelen ingekocht.
Strategische artikelen:
• Er is slechts één strategische leverancier en dat is de leverancier die de magneten maakt voor de oude producten. Deze onderdelen vertegenwoordigen de hoge waarde van 15,32% van de totale inkoop van het bedrijf en ze worden speciaal voor het bedrijf gemaakt. Deze onderdelen zitten dus in de groep ‘custom design’. Normaal betekent deze groep veel mogelijkheden voor samenwerking op alle vlakken. De leverancier is immers een co-developer. In dit geval zit het anders. De producent is een groot bedrijf en het bedrijf is slechts een kleine klant. Deze magneten worden alleen gebruikt voor de oudere producten en er wordt niet meer aan ontwikkeld. Het nieuwe product maakt geen gebruik meer van deze magneten, maar een goedkoper alternatief systeem die wordt ingekocht samen met een ander bedrijf in de
hydraulica. Over de jaren 2004 en 2005 zijn hiervan helaas geen gegevens beschikbaar, omdat het nieuwe product nog maar kort verkocht wordt.
Knelpunt artikelen:
• Er is ook maar één knelpunt leverancier. Het thermisch ontbramen is 2,25% van de totale inkoop en er is maar één leverancier voor in Nederland. Dit is een bewerking die steeds hetzelfde is en daarom onder ‘proprietary’ te scharen is. Er zijn wel bewerkers in het buitenland die het kunnen, maar dan neemt de transporttijd toe en dat is lastig aangezien de onderdelen na bewerking weer terug moeten naar het bedrijf.
Routine artikelen:
• Er zijn veel routine leveranciers en de eerste groep daarvan is de groep ‘cilinders’. Dit betreft 1% van de totale inkoop en er zijn ongeveer vijftig leveranciers voor in Nederland. In 2004- 2005 is er gebruik gemaakt van één leverancier. Deze worden gebruikt voor systeemprojecten en kunnen ‘tailorized’ zijn of ‘generiek’. In deze analyse worden ze als ‘tailorized’
beschouwd.
• De groep veren is een klein deel van het totale inkoopbedrag (0,9%) en er zijn veel
leveranciers voor te vinden (zestien in Nederland). het bedrijf doet zaken met drie leveranciers voor dit routineonderdeel. Één leverancier levert ‘generieke’ veren en de andere twee leveren
‘tailorized’ veren.
• Typeplaatjes zijn typische ‘generieke’ routineproducten met een invloed van 0,16% en totaal
• O-ringen zijn generieke routineproducten met een invloed van 0,57% en één leverancier uit een groep van veertig.
• Er is een leverancier die zowel expanders als gereedschappen levert en deze is op beide gebieden een routineleverancier, zowel ‘generiek’ als ‘tailorized’. Inkooppercentage: 0,12%
en totaal aantal leveranciers van ongeveer tien.
• De groep aandrijftechniek heeft vooral betrekking op projecten en heeft een inkooppercentage van 1,58% en twee leveranciers uit een groep van meer dan vijftig. De onderdelen zijn te kenmerken als ‘generiek’.
• De groep dieptrekonderdelen heeft een inkooppercentage van 0,1% en één leverancier uit een groep van twintig. Een ‘tailorized’ routineonderdeel.
• De groep oppervlaktebehandeling betreft twee leveranciers. Hiervan doet één het spuitwerk en deze is gevestigd in een deel van het pand van het bedrijf. De andere bewerker doet de overige behandelingen als anodiseren en plastificeren. Het inkooppercentage van deze groep is 0,69%.
De bewerkingen zijn ‘generiek’ van aard.
• In de groep bouten en moeren wordt er gebruik gemaakt van twee leveranciers waarvan één het grootste deel heeft. Bijzonder hieraan is dat de klanten veel waarde hechten aan bouten van een bepaald merk, omdat die bekend staat voor zijn kwaliteit. Deze worden gebruikt omdat de meerwaarde van deze onderdelen niet opweegt tegen de totale kosten van het product. Inkoopwaarde van deze groep is 2,08% en er zijn ongeveer vijftig leveranciers voor bouten en moeren in Nederland.
• De groep cartridgeventielen is een bijzondere groep. Dit zijn hydraulische onderdelen die op klantspecifieke producten zitten in vele variaties. Hierbij is het dus belangrijk dat er snel geleverd kan worden. De magneten die op het nieuwe product zitten zijn eigenlijk ook een type cartridge ventielen. De inkoopwaarde van deze groep is 2,85% en er wordt gebruik gemaakt van een drietal leveranciers. In heel Europa zijn er tot wel honderd leveranciers voor dit soort ‘generieke’ producten.
• De groep composieten is projectgericht en heeft een invloed van 0,66% en er wordt gebruik gemaakt van één leverancier.
• Sommige onderdelen worden door een derde geslepen en daarvoor wordt één bewerker gebruikt met een inkooppercentage van 0,73%. Deze bewerkingen zijn op tekening en dus
‘tailorized’.
Bijlage 5: Kraljic analyse gegevens
De gegevens:
Soort bedrijf 2004 2005 Gemiddelde %
Aantal bedrijven totaal
1 Frees/draaiwerk A € 336,48 € 2.175,42 € 1.255,95 0,20
2 B € 13.079,38 € 11.027,29 € 12.053,34 1,87
3 C € 4.712,49 € 0,00 € 2.356,25 0,37
4 D € 13.838,83 € 17.358,42 € 15.598,63 2,43 >200 NL
5 E € 13.977,08 € 8.728,50 € 11.352,79 1,77
6 F € 0,00 € 3.394,00 € 1.697,00 0,26
7 G € 7.360,05 € 6.365,79 € 6.862,92 1,07
8 H € 948,00 € 1.654,50 € 1.301,25 0,20
9 I € 5.062,24 € 7.053,96 € 6.058,10 0,94
10 J € 48.615,21 € 40.098,18 € 44.356,70 6,90
11 K € 930,50 € 1.667,50 € 1.299,00 0,20
16,20
12 Cilinders L € 1.567,76 € 11.294,43 € 6.431,10 1,00 >50 NL
13 Veren M € 890,50 € 1.374,10 € 1.132,30 0,18 16 Nl
14 N € 1.942,60 € 1.916,21 € 1.929,41 0,30
15 O € 2.687,98 € 2.774,44 € 2.731,21 0,42
0,90
16
Thermisch
ontbramen P € 7.068,23 € 21.898,57 € 14.483,40 2,25 1 in NL
17 Basismateriaal Q € 0,00 € 438,90 € 219,45 0,03 >50 Europa.
18 R € 27.452,49 € 41.552,58 € 34.502,54 5,36
19 S € 29.690,79 € 20.932,24 € 25.311,52 3,94
20 T € 0,00 € 531,04 € 265,52 0,04
9,33
21 Manifolds U € 34.890,00 € 14.111,00 € 24.500,50 3,81 ?
22 V € 3.024,20 € 2.027,25 € 2.525,73 0,39
23 Typeplaatjes W € 872,77 € 1.166,40 € 1.019,59 0,16 >10 in NL
24 Knoppen X € 252,50 € 55,52 € 154,01 0,02 >3
25 Sproeiers Y € 1.087,10 € 928,00 € 1.007,55 0,16 ?
26 Stofdoppen Z € 860,00 € 723,00 € 791,50 0,12 ± 6 in NL
27 O-ringen AA € 4.160,94 € 3.227,78 € 3.694,36 0,57 ± 40
28
Expanders en
gereedschappen BB € 602,00 € 976,25 € 789,13 0,12 ± 10 in NL
29 Elektronica CC € 1.567,76 € 11.294,43 € 6.431,10 1,00 >10
30 DD € 416,97 € 57,84 € 237,41 0,04
31 EE € 18.609,00 € 0,00 € 9.304,50 1,45
32 FF € 644,00 € 1.534,50 € 1.089,25 0,17
33 GG € 348,40 € 0,00 € 174,20 0,03
39
Leidingen/Koppeling
en MM € 11.683,00 € 6.678,00 € 9.180,50 1,43 ± 10 in NL
40 NN € 0,00 € 423,06 € 211,53 0,03
41 OO € 13.154,29 € 16.259,95 € 14.707,12 2,29
3,75
42 Aandrijftechniek PP € 2.855,00 € 15.223,00 € 9.039,00 1,41 ± 50 in NL
43 QQ € 1.622,55 € 639,54 € 1.131,05 0,18
1,58
44 Dieptrekonderdelen RR € 819,85 € 450,00 € 634,93 0,10 ± 20 in NL
45 Oppervlaktebehand SS € 783,75 € 247,90 € 515,83 0,08 ?
46 TT € 3.639,60 € 4.201,24 € 3.920,42 0,61
0,69
47 brandstofpompen UU € 30.750,00 € 69.015,50 € 49.882,75 7,76 ± 20 in NL
48 Magneten VV € 916,30 € 654,50 € 785,40 0,12 1 leverancier
49 WW € 126.907,04 € 67.337,80 € 97.122,42 15,10
50 XX € 0,00 € 1.295,00 € 647,50 0,10
51 Projecten YY € 878,36 € 15.561,38 € 8.219,87 1,28 ?
52 ZZ € 0,00 € 9.750,30 € 4.875,15 0,76
53 AAA € 4.634,00 € 9.194,80 € 6.914,40 1,08
54 BBB € 19.408,13 € 20.184,89 € 19.796,51 3,08
55 CCC € 0,00 € 236,00 € 118,00 0,02
56 DDD € 763,55 € 262,60 € 513,08 0,08
57 EEE € 29.307,87 € 38.714,31 € 34.011,09 5,29
58 FFF € 43.425,99 € 0,00 € 21.713,00 3,38
14,95
59 Bouten/Moeren GGG € 10.633,10 € 10.512,95 € 10.573,03 1,64 ± 50 in NL
60 HHH € 3.101,00 € 2.529,90 € 2.815,45 0,44
2,08
61 Plunjers III € 15.674,31 € 13.421,32 € 14.547,82 2,26 >10 Europa
62 JJJ € 17.993,32 € 11.935,41 € 14.964,37 2,33
4,59
63 Cartridge ventielen KKK € 466,13 € 653,23 € 559,68 0,09 >100 Europa
64 LLL € 3.822,45 € 3.829,72 € 3.826,09 0,59
65 MMM € 6.960,50 € 20.932,24 € 13.946,37 2,17
66 Composieten NNN € 0,00 € 8.480,00 € 4.240,00 0,66 ?
67 China Bewerkingen OOO € 21.706,10 € 16.792,11 € 19.249,11 2,99 >30
68 Slijpen PPP € 6.761,34 € 2.671,60 € 4.716,47 0,73 ± 40 in NL
Totalen € 659.344,83 € 626.897,65 € 643.121,24 99,96
Bijlage 6: Kraljic Schema:
Complexiteit van de aanbiedersmarkt
weinig aanbieders veel
aanbieders
In deze grafiek is er sprake van een aantal verschillende assen en schaalverdelingen. Zoals in de theorie beschreven zijn het aantal aanbieders van 3 en het financiële beslag van 3% grenzen van de kwadranten. De overige delen van de assen hebben een andere schaalverdeling afhankelijk van wat nodig is. De grootte van de bol en het cijfer dat erbij staat geeft aan hoeveel leveranciers
daadwerkelijk gebruikt worden van de beschikbare aanbieders. Dit zelfde geldt voor het schema in de volgende bijlage.
Bijlage 7: Hughes Matrix
Complexiteit van de kopersmarktweinig kopersveel kopers
Bijlage 8: TCO berekening
Aantal eenheden:
Inkoopprijs per stuk:
Verbruik per maand:
Interest rate:
Pretransactie
Behoefte identificeren (loonkosten):
Zoeken leverancier (loonkosten):
Afstemkosten:
Transactie Inkoopprijs totaal:
Order voorbereiding (loonkosten):
Order beheersingskosten (loonkosten):
Transportkosten:
Admin. kosten betaling (loonkosten):
Uitpakwerkzaamheden (loonkosten):
Inspectiekosten (loonkosten):
Transportkosten afkeur:
Reparatiekosten (loonkosten):
Reparatiekosten (machinekosten):
Reparatiekosten (extra kosten):
Posttransactie
Afkeur tijdens assemblage/testen (loonkosten):
Afkeur tijdens assemblage/testen (materiaal):
Voorraadkosten:
Faalkosten van onderdelen bij klant:
Verkoopschade
Totale Kosten:
Total Cost per onderdeel:
Procentueel verschil
