Engels pleidooi voor een verenigd socialistisch Europa

Zaterdag 19 oktober 1957 • No. 465

Studieconferentie Liberale Middenstanders

(Zie pag. 4)

Engels pleidooi voor een verenigd socialistisch Europa

.

Liberalert ~ulle11 de tegenkrachten moeten organ,Jseren ^•

Niet zonder opzet gewaagden wij de vorige week naar aanleiding van het onmiddellijk na de iin de Tweede Kamer gevallen beslissing over de .)Euromarkt (en Euratom) gelegde contact te 'dien

;~anzien tussen Nederlandse en Vlaamse liberalen,

".lil "de eerste klap, die een daalder waard is".

SL\lt' wij, als liberalen, in de Euromarkt volsla- g,<.:n verdeeld, dan laten wij het terrein o.a. aan de

~'<<Kialisten. \Xfij zullen o.i. niets mogen nalaten om te ttuchten, dit te voorkomen.

Niet alleen op het nationale, maar óók op het iimternationale vlak zullen wij de socialisten in zo groot mogelijke eensgezindheid, onvervaard en dod- lkwust moeten tegentreden, wanneer zij ook daar lbnun socialistische doeleinden nastreven.

Dat zij dat batste beogen, staat vast - het is ttmuwens hun goede recht - en men kan dat beves- tliiJ!d vinden in een belangwekkend hoofdartikel in ,.Socialist Commentary" van scptembeL

Dat artikel was gewijd aan de Europese verdragen, aun de wijze, waarop de Engelse socialisten daarop :tWuden moeten reageren en aan de kansen, welke de S<OCialistische partijen in West-Europa hier moeten grijpen.

* * "'

zou het niet teveel van onze plaatsruimte in be- '.J slag nemn1, dan zou het waard zijn, dat ge- ltkt'lc artikel af te drukke:t.

Het geeft op voortreffelijke wijze weer, in welk mrn moeilijl:e positie Engelinel zich ziet gedrongen rum wat de hi~tori~c!~e psychologische en actueel-eco- momische achtergronden zijn voor de aarzelinger-, wdkc bij de Engelse regering, bij a 11 e partijen en iill brede lagen ook van de Engelse volksmassa op dit )111ll1t zijn waar te nemen.

Zij hebben hun resultaat gevonden in het besluit om (wij zeggen het nu maar heel eenvoudig) voor- adl'Snog niet als normaal lid in de Euromarkt deel te n1emen, maar wel onderhandelingen te openen over (lk vraag van. een "vrijhandelszone" met de zes van dk Euromarkt.

Hoe staat het, zo vraagt "Socialist Commentary",

m~t de bijzondere vrees van de socialisten voor die srumenwerking met de Euromarkt?

Het is, zo schrijft genoemd blad, juist, dat in de w:trschillende Europese landen de socialistische krach- ttrn zwak zijn en "oYerheerst wo Jen door regerin-

[Pfn met een zeer verschillend politiek inzicht". Maar lhrt acht dit toch geen reden om afzijdig te blijven.

J!uaropa is de bakermat van het democratisch socia- HN;me en socialistisch succes of falen zal daar beslis- stmd zijn voor de beweging overal elders ter wereld.

* * *

wanneer het socialisme faalt, zo waarschuwt "So- cialist Commentary", zouden de Britse socia- ntj;ten geïsoleerd staan, met uitzondering van de be-

w~eging in de kleine Scandinavische landen en in smrnmige delen van het Gemenebest.

Hebben wij, aldus vervolgt het, er dan geen be- Ihltmg bij om de socialistische partijen in West-Eura- Illil te helpen versterken? Of hebben wij het geloof

,~doren, dat socialisme een universeel beginsel is?

Een verenigd Europa opent wijd de deur voor het

V~teJrlenen van deze hulp. De ervaring, welke is opge-

daan met de Kolen en Staal Gemeenschap kat; daar- bij als leidraad dienen. De socialisten van de zes deelnemende landen komen daar samen in de poli- tieke instellingen van de gemeenschap. Het is moge- lijk geworden, dat zij daar met één stem spreken.

Hetgeen tot stanel is gekomen voor arbeiders in een bepaald deel van de gemeenschap, is als hef- boom gebruikt om concessies elders af te dwingen;

door wederzijdse steun zijn de reële lonen van de arbeiders in elk der zes landen gestegen.

In ~it artikel vragen wij aandacht voor een beschouwing in "Socialist Commentary" over de houding, welke Engeland en ·in het bijzonder de Engelse socialisten dienen aan te nemen te- genover de Europese Economische Gemeen- schap.

Daarbij komen ook ter sprake de onderhan- delingen, die spoedig over de "vrijhandelszone"

zullen beginnen.

Tegenove-r het streven naar een "Verenigd Socialistisch Europa", dat als cry wordt aangehe- ven, zullen alle niet-socialisten ook in Euromarkt en Euratom een zo sterk mogelijke tegenkracht moeten vormen.

Vooral voor de liberalen ligt hier, naar het ons voorkomt, een taak, die zeker niet overhaast, maar wel doelbewust mqet worden nagestreefd.

West-Europa, dat in zijn welvaart, zijn hoge levensstandaard en zijn cultuur zoveel aan het liberalisme te danken heeft, !Dag geen socialis- tisch bolwerk worden, waarin de vrije krachten van het particulier initiatief en van de particu- liere ondernemingsvorm en waarin de menselij- ke persoonlijkheid in het dwan~buis van een steeds voortschrijdend dirigisme worden geperst.

~---

"Socialist Commentary" meent, dat grote dingen kunnen worden verricht wanneer de Britse socialis- ten, in het bijzonder met de kracht van een Labour- regering achter zich de socialisten op het vasteland versterken in de bredere Europese gemeenschap, die thans is ontworpen en aan hun zijde zitten in de nieuwe raadgevende commissies.

Onze vakbeweging zou deel moeten nemen met de hunne aan onderhandelingen voor een betere sociale politiek, voor hogere lonen en volledige werkgele- genheid.

Wil er ooit een door socialistische geest bezielde Europese Gemeenschap tot stand komen, dan is het hier en nu de grote kans voor de Britse Labourparty.

Waarom zouden wij onszelf overgeven aan de vrees, naar beneden te worden getrokken in plaats van on- ze hoop te vestigen op het gezamenlijk omhoog ko- men?

_ Het is eveneens een misvatting te verwachten, dat de economische planpolitiek zal worden ondermijnd door grotere eenheid met Europa. Het tegendeel is het geval

Hoe, zo vraagt "Socialist Commentary" vervol-

,<~ns, moet nu dus de politiek van Labour zijn?

In plaats van het eens te zijn met de Conservatie- ven in hun rol van "terughoudende debutanten", die aarzelen aan "de pret'' deel te nemen, zouden wij onze bereidheid moeten uitspreken tot vergaande deelname, met een Verenigd Socialistisch Europa als doelstelling.

Natuurlijk, zo geeft het Engelse blad toe, kan dit niet in één dag tot stand komen. De eerste stap zou moeten zijn, ons onmiddellijk bereid te verklaren, ons aan te sluiten bij Euratom, en. onze bestaande verbindingen met de Kolen en Staal Gemeenschap te versterken.

Euratom acht het blad het punt, waarop met de minste moeilijkheden de toetreding tot de Europese gemeenschappen mogelijk is. Het is nog niet belast met een gewicht aan emotionele meningsvorming of met diep verankerde, gevestigde belangen.

Het lidmaatschap van Euratom zou in geen enkel opzicht ons eigen (dat is dus het Britse) defensie-

program in gevaar br~ngen en er zijn geen mogelijke bezwaren van het Gemenebest.

* * *

Het overheersende vraagstuk is echter, naar het blad tot slot betoogt, de Britse relatie tot de E.E.G. Het land is hierop psychologisch niet voor.

bereid; de weerslag op onze economie in het alge- meen, op onze landbouw en op het Gemenebest ver- eist vanzelfsprekend verdere bestudering en aanzien- lijk meer openbare discussie, voordat het Britse volk voor een zo radicale beslissing kan worden gesteld.

Maar als wij voor het ogenblik niet verder kunnen gaan dan halfweg, dan betekent dat - aldus "Socia- list Commentary" - de vrijhandelszone.· Laat ons dit vraagstuk dan naderen met meer begrip voor de gevoelens van Europa dan de Conservatieven tonen.

Wat wij ons moeten realiseren, is, dat zelfs de beperkte regeling, die de Tories voorstellen, een be- tekenis heeft, die uiteindelijk veel meer inhoudt dan dit land op het ogenblik wil toestaan - of zij zich dat bewust worden of niet.

Hoewel het was bedoeld als een middel om af- stand van Europa te bewaren in politiek opzicht, kan het juist het omgekeerde effect blijken te hebben.

De vrijhandelszone zal, wanneer de voorstellen van het Britse vakverbond in dit opzicht worden aange- nomen, de instelling vereisen van bepaalde centrale instellingen, zoals een apparaat voor controle van de certificaten van oorsprong van de goederen, om er op toe te zien, dat sommige voorschriften betreffende concurrentie in acht worden genomen; om te waken tegen dumping, zelfs om te waarborgen, dat de aah·

gesloten staten een politiek van volledige werkgele- genheid voeren.

Dergelijke instellingen moeten bevoegdheden ver- krijgen, die grenzen aan supranationale macht. Het Witboek van de (Britse) regering heeft in feite reeds toegegeven, dat sommige besluiten meerderheidsbe- sluiten moeten zijn en geen eenstemmige beslissingen;

m.a.w.: dat elk aangesloten land verplicht zal zijn, zekere bevoegdheden over te dragen aan de wil van de meerderheid.

De Labour Party moet thans de moed hebben zich (Vervolg op pag. 2, onderaan)

Lezers aan het woord

Deze rubriek laat onze geestverwante lezers aan het woord, al is het natuurlijk onvermijdelijk, dat de redactie ook hier toch een zekere leiding houdt en bepaal- de dingen samenvat.

Wij schreven de vorige week, nu lang- zamerhand wel eens tot een beëindiging te willen komen van de overigens alles- zins nuttige en belangwekkende discussie, welke wij in ons blad naar aanleiding van de uitzending op 31 augustus en de daar- door opgeroepen vragen en problemen hebben gevoerd.

Blijkt er bij onze lezers echter nog steeds belangstelling voor een voortzet- ting van deze vriendschappelijke gedach- teQwisseling te bEOstaan, dan leggen wij .ons daar graag bij neer, omdat hier indi- rect vragen van algemeen radio-politiek beleid zijn gerezen, die wij uitermate be- langrijk achten.

Zo kregen wij thans nog weer een kort stuk van onze geachte geestverwant mr.

S. Willinge Gratama, te Wapenveld, toe- gezonden. Deze reageert daarin"pp het te- gen zijn artikel van 21 september oppo- nerende stukje van een .,bekend geestver- want uit het Oosten des lands" en op de door ons daarbij geplaatste redactionele aantekening.

V.P.R.O. en V.V.D.

Mr. Willinga Gratama (voorzitter van onze Statenfractie in Gelderl~nd),

schrijft:

In beginsel is het volkomen juist, zoals de bekende geestverwant uit het Oosten ' des lands opmerkt, dat iemand, lid van een vereniging zijnde, omdat hij het met de beginselen van die vereniging eens is, niet terstond moet weglopen als er in die vereniging iets gebeurt dat onjuist is.

Bij het bepalen van zijn standpunt zal een rol spelen de ernst van de bepaalde gebeurtenis of toestand en het resultaat Tan de pogingen om de situatie, waarme- de hij het niet eens is, te doen verande- ren.

Naar mijn mening echter - en ik zal als liberaal de laatste zijn om een ander niet gerechtigd te achten daarover anders te denken - ligt het in het geheel niet op de weg van een V.V.D.-er lid te zijn van een eonfesslonele omroep en is derhalve de plaats, die men door te bedanken aan een tegenstander laat, voor ons geen waardevolle plaats. Wanneer deze geest- Terwant een lid van bijvoorbeeld de C.H.U. spreekt, die met zijn partij niet te- vreden is, zal hij als goed V.V.D.-er on- getwijfeld trachten hem lid van onze par- tij te maken en niet tegen hem zeggen, dat hij een goed verenigingsman moet l!lijn en - in de C.H.U. blijvend - moet trachten zijn standpunt daar ingang te doen vinden.

Ik blijf voorts de V.P.R.O. volgens het gegroeide spraakgebruik een confessione- le omroep noemen, omdat het een omroep is voor mensen, die Vrijzinnig-Protestant

[(Vervolg van pag. 1)

zijn, Een Rooms Katholiek of een Gere- forme.erde zal er bepaald geen lid van worden.

Wanneer U in Uw redactionele aante- kening in ons weekblad van 5 oktober j.l.

,twee stromingen constateert, dan is dat juist voorzover het betreft het gèbeurde op 31 augustus j.l. Nog belangrijker is echter, dat de .,nationale" televisie uit- zending van de V.P.R.O. voor mij aanlei- ding was er op te wijzen, .dat er mijns inziens voor een liberaal denkend mens in het geheel geen reden bestaat om lid te zijn van een confessionele partij en van een confessionele omroep en dat confes- sionele partijen en omroepen niet in staat zijn een bolwerk te vormen tegen het so- cialisme.

Afgezien hiervan hang ik ongetwijfeld de tweede van de door U genoemde stro- mingen aan; nög sterker heden ten dage, nu de mijns inziens hoogst onbevredigen- de 'verklaring van het driemanschap in .,Vrije Geluiden" bekend is.

Frappant is voorts, dat de V.P.R.O. de heer Viruly nog steeds zijn reisverhalen voor de microfoon laat houden, hoewel hij als aanhanger van de .,derde weg" be- kend staat en o·nlangs het jeugdcongres in Moskou heeft bijgewoond, waarover zelfs .,Het Vrije Volk" slecht te spreken was.

De verklaring van bet driemanschap

Mr. Gratama handhaaft dus zijn term .,confessionele omroep" (o.a. door zijn op- ponent bestreden) en komt dan tot de stelling, dat het niet op de weg ligt van een V.V.D.-er om daar lid van ·te zijn.

Zelf schrijft mr. Gratama echter te- recht: .,Ik zal als liberaal de laatste zijn

· om een ander niet gerechtigd te achten, daarovèr anders te denken".

Het is bekend, dat menigeen in onze kring daar i n d e r d a a d anders over denkt. Wij behoeven alleen maar te her- inneren aan hetgeen in ons vorige num- mer mr. J. Schuttevaer, de voorzitter van de afdeling Utrecht van de V.V.D., schreef en aan hetgeen mevrouw E. Molster-Nije, te Amsterdam, in ons blad van 21 septem- ber betoogde.

Elders in dit nummer hebben wij het communiqué van het .,driemanschap", zo- als dat in "Vrije Geluiden" is gepubliceerd,.

afgedrukt.

Mr. Gratama noemt deze verklaring . .,hoogst onbevredigend".

0 n s oordeel daarover zouden wij - zonder daar voor het ogenblik hier ver-

der op in te gaan - aldus willen formu- leren: teleurstellend op een enkel onder- deel, maar ten aanzien van de hoofdzaak:

bevredigend.

Die hoofdzaak is, dat het gebeurde aan- leiding heeft gegeven tot:

1e. verbreding van de groep, welke in de V.P.R.O. verantwoordelijkheid draagt voor televisie-uitzendingen en de mede- werking van het driemanschap bij de bi- stelling van de televisie-programmacom- missie;

2e. nadere bezinning op de problema- tiek van onze hedendaagse cultuur.

Wat het bestaansrecht van de V.P.R.O.

betreft zijn wij het eens met wat onze

"oostelijke geestverwant" In het vorige nummer betoogde: de V.P.R.O. treft, ge- geven de door het beruchte ;;cmltijdbe- sluit van 1930 nu eenmaal geschapen si- tuatie, geen verwijt, zich destijds te heb- ben geformeerd.

Evenals de Ned. Protestantenbond zich vormde om de vrijzinnige prediking ge- legenheid te geven, zich te laten horen, zo is de V.P.R.O. geboren om de vrijzin- nige prediking in de ether. een kans te gev:en, die zij bij de andere omroepen niet kon krijgen.

Nationale omroep

En wat nu onze nationale hoogtijdagen betreft: Wij gelov:en, dat prof. Oud het juiste woord in dezen liet horen, toen hij in een artikel, getiteld: .,Een nationale omroep op nationale hoogtijdagen" in El- scviers Weekblad van 14 september j.l.

schreef:

"Ik blijf van oordeel, dat de grondfout is gelegen in het stelsel, dat een kwart eeuw geleden te kwader ure voor ons om- roepbestel· is aanvaard. Het stelsel, dat de omroep in stukken heeft gehakt in plaats van hem te organiseren als een nationale zaak, die vertegenwoordigers van de meest verschillende inzichten in breed on- derling beraad hebben te behartigen.

"De versch,eidenheid van ons volk is zijn rijkdom, mits in die verscheidenheid de eenheid niet verloren gaat. Als dit be- sef geleefd had bij hen, die de uitzending van 31 augustus hebben verzorgd, was ons deze kwalijke geschiedenis bespaard ge- bleven.

.,Wij mogen. van de staatssecretaris ver- langen, dat hij aan deze kant van de zaak al zijn aandacht zal schenken, zodat at- thans op onze nationale dagen een uit het onderling overleg der richtingen voortge- komen program met ere .,nationaal" zal

kunnen neten". A.W.A.

. CellG~phane

u I T sluITEND,

s ¹ n ^~' f - u ^{T R E} c u ^T

FilMS - ROLLEN -.ZAKKEN - _PLASTICS - FLESSEN

19 OKTOBER 1957 - PAG. 2

·-~···

In verband met de uitslag van de

!

gemeenteraadsverkiezingen in Lu- xemburg heeft het Hoofdtiestuur onderstaand telegram aan de Lu- xemburgse Liberale Partij gezon- den:

"Nos félieitations sincères avec

·Ie résultat des éle.ctions municipa- les" .

...

Verklaring Comité van Bijstand van de V.P.R.O.

Het comité van bijstand, naar aanlei- ding van het gebeuren bij de televisie- uHzending van 31 augustus j.l, door het bestuur van de VPRO ingesteld, heeft in

"Vrije Geluiden" de volgende verklaring gepubliceerd:

.,Geen twijfel kan er na onderzoek van het gebeuren bij de televisie-uitzending op 31 augustus 1957, gewijd aan het oude feest van Koninginnedag, besotaan, dat de leiding van de VPRO is bezield geweest van de eerlijke behoefte in deze uitzen- ding de grootheid en onaantastbaarheid te doen uitkomen van H.K.H. Prinses Wilhelmina gedurende haar Koningschap, Evenmin is twijfel mogelijk aan het feit, dat de goede bedoelingen in het ge- boden programma onvoldoende tot haar recht zijn gekomen en dat de uitzending onderdelen bevatie, welke kritiek ver- dienden. De oorzaak daarvan is van tweeërlei aard: ten eerste heeft de lei- ding van de VPRO de gevoeligheid van het programma onvoldoende beseft en zich te weinig ingesteld op de gevoelens der kijkers, ten tweede is gebleken dat er grote verschillen bestaan tussen de voor_

oorlogse en de na-oorlogse generatie in de beschouwingswijze van gebeurtenissen en ontwikkelingen gedurende de laatste halve eeuw, welke ir. dit programma on- voldoende tot evenwicht zijn gekomen.

De eerstgenoemde tekort~oming zal on.

dervangen kunnen worden door een ver!

breding van de groep, welke in de VPRO verantwoordelijkheid draagt voor televi.

sie-programmacomrnissie, in de samen_

stelling waarvan wij het zullen bijstaan.

Het tweede vraagstuk grijpt dieper en houdt verband met wezenlijke problemen van onze hedendaagse cultuur, welke klaarblijkelijk onvoldoende worden be- licht. De VPRO wenst deze problematiek allereerst in zijn eigen kring ter discus- sie te stellen. Aldus hoopt hij tevens een beter begrip te verkrijgen en te verbrei.

den voor het moeilijke, _nieuwe medium, dat thans in ons land de televisie nog is.

Onder leiding van het be1!tuur zullen aam!'tonds voorbereidingen worden ge_

troffen om deze verdieping van inzicht door gezamenlijke studie en bespreking tè bevorderen.

Wij betreuren het gebeurde met het bestuur van de VPR en wij zijn met het bestuur bezorgd over bepaalde reacties, vooral in de Nederlandse pers. welke hier en daar indrukken hebben gewekt, die onrecht doen aan het geestelijk en natio.

naal streven van de VPRO."

Het Algemeen Secretariaat van de Volkspartij voor Vrijheld en Democratie is gevestigd Konin- ginnegracht 61 te 's-Gravenhage, telefoon 111768 en 114375. giro 67880.

als die in "Socialist Commentary" bijzonder waarde- vol.

te realiseren wat deze feiten inhouden en de wereld laten weten, dat zij ten minste bereid is, deze te vol- gen tot hun logische conclusies.

Nuttig om een inzicht te krijgen in de moeilijke situatie, waarin Engeland tegenover West-Europa verkeert, maar niet minder nuttig omdat uit het bo- ven weergegevene zo duidelijk spreekt, dat socialisten nimmer vergeten, iedere -situatie af te meten naar de mate, waarin zij daarin hun positie kunnen verbete- ren of de verwezenlijking van hun doelstellingen na- derbij kunnen brengen.

Het uiteindelijke socialistische doel is: een Ver- enigd Socialistisch Europa.

Wie dit - met ons - moeilijk als een schoon ideaal of als een "wenkend perspectief" kunnen zien, zullen ook in de internationale en met name in de Europese politiek naar een nauwere samenwerking van alle niet-socialisten moeten streven.

Op deze wijze, zo stelt het Britse orgaan tenslotte vast, za! de partij in staat kunnen zijn, krachtig in-

!loed Uit te oefenen op de onderhandelingen, welke ln oktober beginnen.

* *

*

~ Wij r;:te.nen, dat het nuttig was, deze Engels-socia- hstts~e jedachtengang hier eens in de kern

:weer te pvea.

Bedriegen de voortekenen niet, dan zou de kans bestaan, dat Labour in Engeland bij de volgende ver- kiezingen wel weer eens aan het bewind zou kunnen komen.

Daarom is het kennis nemen van een beschouwin.g

Voor o n s betekent dat vóór alles: een zo groot mogelijke samenwerking van allen, die politiek-libe- raal denken.

A.W.A •

•

VRIJHEID EN DEMOCitATIE

*

^{WEEK to.t WEEK} *

Immigranten-subsidie

nrs. J. C. Bloemendaal, secretaris van de Neder- lands-Canadese Kamer van Koophandel te Rotterdam, heeft o.m. tijdens de jongste Najaars- beurs te Utrecht, een uitlating gedaan, die het over- wegen, althans nauwkeurig onderzoeken, wenselijk doet toeschijnen.

Mede in verband met de achteruitgang van onze uitvoer naar Canada, zo zeide hij ongeveer, moet een soortgelijke credietregeling als geldt voor Neder- landse immigranten in Canada, die de landbouw be- drijven, ook ernstig worden overwogen voor de Ne- derlandse immigrant aldaar, die zich op de handel toelegt.

Volgens de heel Bloemendaal kan Nederland in Canada een gunstige positie innemen ten opzichte van andere importerende landen, als van Neder- landse kant, meer dan, tot dusverre gebruik zou worden gemaakt van de activiteiten van de z.g. com- merciële immigranten. Want bij velen van hen leeft nog de echte pioniersgeest.

Voor tal van Nederlandse produkten hebben zij in de loop der tijd in Canada een markt geopend.

Vrijwel iedere Nederlandse commerciële immi- grant in Canada krijgt bij de uitbreiding van zijn taak liquiditeitsmoeilijkheden. Daarom zou volgens de heer Bloemendaal een belangrijke stimulans kun- nen uitgaan van een regeling, die in sommige pro- vincies voor agrarische immigranten geldt en waarbij de Nederl~.ndse staat zich garant stelt voor de aan een dergelijke immigrant verstrekte leningen.

De zekerheid, die een commerciële immigrant kan 'bieden is geringer dan die van een landbouwer.

Wordt hem echter niet op de een of andere manier financiële steun geboden, dan kan het voorkomen - en dit is inderdaad al vo9rgekomen - dat zo'n im- migra.nt zijn contacten noodgedwongen verlegt naar een andere Europese leverancier, met name West Duitsland, met alle schadelijke gevolgen van dien.

Wij geven gaarne toe, dat wij de consequenties van het voorstel van de heer Bloemendaal op dit ogenblik niet ten volle kunnen overzien. Doch, aan- gezien het hier een suggestie betreft, die voor de stimulering van onze export van een zeer grote be- tekenis ·kan zijn, lijkt ons een nader onderzoek naar de verwezenlijking van zijn voorstel zeker aanbeve- lenswaardig.

* *

Remnlende voorschriften bij de bouw

Ter gelegenheid van het honderd jarig bestaan van het Centraal orgaan voor de bouwwereld,

"Cobouw", is o.m. het woord gevoerd door de heer

J. Dura. voorzitter van de raad van bestuur bouw- bedrijf.

In deze rede heeft de heer Dura zich beklaagd, over de veelheid van technische en administratieYe voorschriften, die de bouwwereld kent.

Hieruit, zo zeide hij, komen veel vertraging, ver- warring en misverstand voort. En dit is te meer te betreuren, omdat veel voorschriften volkomen over- bodig zijn.

Als voorbeeld noemde de heer Dura de per 1

augustus van kracht geworden regeling inzake de huurbij slag.

Deze wordt thans op de loonberekening afzon- · derlijk bijgeboekt en dat betekent een verlies van duizenden nerkuren en een groot bedrag aan geld.

Bespaar ons toch dergelijke kostbare grappen, zo riep spreker uit.

Als dergelijke dingen worden geconstateerd door een deskundige, dan kan men toch aannemen, dat zo'n oordeel gefundeerd is.

Vooral ook de technische voorschriften, die een- voudiger in hun opzet moesten zijn kunnen niet anders dan remmend op de bouw werken, hetgeen, dit behoeft toch wel geen uitvoerig betoog, in onze tijd van schrikbarende woningnood volkomen ab- surd is.

Is het nu werkelijk nodig, dat Bureaucratius zijn neus hier ook al in steekt?

Efficiency ook elders zoek

Jn Den Helder heeft zich overigens ook een merkwaardig geval voorgedaan, dat nu niet bepaald getuigt van streven naar efficiency. Aldaar was een splinternieuw seinhuis voor de Spoorwegen gebouwd tegen een prijs van f 60.000.

Nauwelijks was dit seinhuis gereed, of het .kwam onder d~ slopershamer om te worden afgebroken.

Een hoogst eigenaardige gang van zaken, die blij- kens de persberichten door de Nederlandse Spoor- wegen als volgt wordt verklaard.

De electrificatie van het baanvak Alkmaar-Den Helder is n.l. veel sneller tot stand gekomen dan aanvankelijk in het voornemen lag.

Bij electrificatie met automatische blokbeveiliging heeft men geen seinhuizen nodig. Dus wordt het seinhuis nu maar afgebroken.

Een dergelijke redenering is nogal onbegrijpelijk.

Kan men bij het uitvoeren van plannen dan zo wei- nig vooru"itzien? Of is het zo, dat twee verschillende diensten van de Spoorwegen volslagen naast elkaar hebben gewerkt, waarbij de linkerhand niet wist wat de rechter deed?

Over bestedingsbeperking gesproken!

* •

Politiek en televisie

Met ons televisiebestel is het al precies zo ge- steld als dat met betrekking tot de radio.

Zo kan b.v. de V ARA naar hartelust politieke propaganda in haar televisie-programma's spuien.

Toegegeven zij, dat dit niet zo veelvuldig gebeurt als bij de radio, doch het gebeurt dan toch.

Zo kon de kijker j.l. woensdag in de rubriek "Men- sen, dingen, nu" kennis maken met een pracht stuk- je eenzijdige reclame over de verschijning van. de nieuwe studie van het N.V.V. "Wenkend Perspec- tief" genaamd.

Het werd geraffineerd knap op het scherm ge- bracht met beelden en grafieken uit dit geschrift, waarvan de eenzijdigheid, juist door de wijze van het brengen vele kijkers zal zijn ontgaan en als zoete koek zal zijn geslikt.

Dit alles zou zo erg nog niet zijn als ook andere volksgroepen hier hun mening tegenover konden stellen en eens konden wijzen op de weinig heilza- me nivellerende werking van deze studie. Maar zo- ver is het in ons land nog steeds niet.

In de radiowereld rommelt het op het ogenblik een beetje in verband met op handen zijnde maat- regelen om b.v .. ook de V.V.D. zendtijd te geven.

Overigens moeten we nog maar afwachten hoe lang het zal duren voor een en ander zijn beslag krijgt.

Doch hoe zal het met de televisie gaan? Hoe lang nog mag de V ARA voor de ogen van naar schatting een half miljoen kijkers politieke propaganda be- drijven, terwijl ons liberale volksdeel de toegang tot de televisie-studio's wordt geweigerd?

Het is eigenlijk verbazingwekkend, dat ons volk deze grove inbreuken tegen de democratische vrij- heden domweg accepteert en tegen een dergelijke onrechtvaardigheid practisch niet in het geweer komt.

• *

Televisie en reclame

Het vraagstuk van de commerciële reclame en de televisie komt ook nog steeds maar niet tot een oplossing.

Een commerciële televisie is in ons land nog steeds taboe. Anderzijds geldt het voorschrift, dat onze om- roepverenigingen voor de televisie geen commerciële reclame mogen toestaan. Maar in de praktijk is dui- delijk gebleken, dat dit voorschrift een volslagen

wassen neus is. · ·

Donderdagavond hebben wij in dit verband weer een sterk staaltje kunnen ervaren toen dé K.R.O. een reportage verzorgde "uit een fabriek in West Bra- bant", die huishoudelijke artikelen vervaardigt.

Wie over niet meer dan normale intelligentie be- schikt, had al snel door om welke fabriek en artike- len het hier ging. Vooral aan het slot van de repor- tage, toen een serie artikelen nog eens met nadruk fraai voor de kijkers werd uitgestald.

Maar er zit nog een andere kant aan dit probleem.

Zelfs al zou het niet onmiddellijk tijdens een derge- lijke reportage opvallen om welke artikelen het gaat, dan is het juist op grond van het verbod om reclame

19 OKTOBER 1957- PAG. S

V. V. D. - J. ^{0. V. D.}

Algemeen Secretaris der Partii, de heer D. W. Dettmeiier, heropent met

een korte toespraak het Liberaal Gesprekcentruin.

Zaterdag 26 en zondag 27 oktober zal het eerste weekend in dit seizoen van het Liberaal Gesprek- centrum in Hotel "De Boeckhorst" te Lunteren worden gehouden.

Dit eerste week-end in het nieuwe seizoen wordt gehouden In samenwerking met het Hoofdbestuur van de .Jongeren Organisatie Vrijheid en Demo- cratie.

Het onderwerp, dat zowel des zaterdagsavonds als des zondagsmiddags aan de orde zal zijn, Is:

"De doorbraak". Zaterdagsavonds zal Mr. S. Wil- llnge Gratama, voorzitter van <te V.V.D.-Staten- fractie in de provincie Gelderland. dit onderwerp inleiden, terwijl zondagsmiddags de heer H. B.

.Jacobse, voorzitter van de .J.O.V.D., de visie van de liberale jeugd naar voren zal brengen.

Zaterdagmiddag om 4.30 uur zal de Algemeen Secretaris der Partii, de heer D. W. Dettmeiier, met een korte toespraak het Liberaal Gesprekcen- trum heropenen.

De heer Dettmeiier zal spreken over:

.,De Liberale doorbraak".

Het vólledige programma voor dit week-end ziet er als volgt uit:

ZATERDAG:

4.00 uur: Aankomst der deelnemers.

4.30 uur: Heropening door de heer D. W. Dett-- meijer.

6.00 uur: Gemeenschappelijke warme maaltijd.

8.00 uur: Avondbijeenkomst. Inleider: Mr. S. Wil- linge Gratama.

10.00 uur: Gezellig samenzijn.

ZONDAG:

9.00 uur: Kerkgang of wandeling.

. 12.30 uur: Broodmaaltijd.

2.00 uur: Middagbijeenkomst. Inleider: H. H. Ja- eobse.

6.00 uur: Avondmaaltijd.

7.30 uur: Vertrek der deelnemers.

De totale kosten voor dit week-end, inbegrepen alle maaltijden, bedragen f 10.-.

Aanmelding u i t s I u i t en d door overschrijving op girorekening 67880 ten name van de secretaris der V.V.D. te 's·Gravenhage.

Wij verwachten voor dit eerste w'eek-end in bet nieuwe seizoen niet alleen uit de kringen der V.V.D., maar ook uit die van de .J.O.V.D. een zeer grote belangstelling.

\..

Laten alle afdelingen van de Partij en van de J.O.V.D. afgevaardigden naar Hotel "De Boeck- horst" te Lonteren zenden.

voor de televisie te maken '9'oor de kijkers een prik- kel er nu eens achter te komen om welke firma het nu eigenlijk ging, waardoor de reclamewaarde voor het betrokken bedrijf nog toeneemt.

Immers, de kijker getroost zich in zijn aandacht een extra inspanning, die de naam van de firma nog langer in het geheugen zal doen blijven hangen.

Welk een aanfluiting dit verbod overigens is blijkt o.m. nog uit het feit, dat een dag na de betrokken uitzending in alle belangrijke ochtend- en avondbla- den op de eerste pagina een huishoudelijk product van de betrokken N.V. door middel van een pak- kende advertentie werd geannonceerd.

Vanzelfsprekend gold het hier een artikel voor

· •Jishoudelijk gebruik, waarvoor de vorige avond op het televisiescherm de nodige aandacht werd ge- vraagd.

Is het wonder, dat het publiek over deze "reclame- stunt" gniffelde en deze veelvuldig besprak?

Is het wonder, dat men aldus tot de conclusie moeÎ:

komen, dat een dergelijke verkapte reclame het ver- bod om openlijk reclame te maken tot een aanflui·

ting maakt?

Iedereen weet het, iedereen ziet het, maar we suk·

kelen maar braaf op deze eenmaal ingeslagen weg verder.

Het doen blazen van een frisse wind door het Ne- derlands Televisiebestel zou waarlijk om meer dan een reden geen overbodige luxe zijn.

19 OKTOBER 1957- PAG. i'

STUDIECONFERENTIE VAN LIBERALE MIDDENSTANDERS

Drie actuele onderwerpen te Arn.hem •

''" ^d

^{• •}

i>e Landelijke Middenstandscommissie van de V.V.D. hield vorige week in Paviljoen Sousbeek te Arnhem een studieconferentie, welke door leden van plaatselijke midden- standscommissies uit alle delen des lands werd bijgewoond.

De voorzitter, de heer drs. H. A. Korthals, lid van de Tweede Kamer, verwelkomde mej. Toxopeus Pott, lid van het hoofdbestuur mevrouw Ebens-de Vries als verte- :enwoordigster van "Vrouwen in de V.V.D." en van de Centrale Arnhem van de partij, de heer Brandt, redacteur van "Provincie en Gemeente", het Tweede Kamerlid Corne- Ussen en de inleiders.

Deze regionale bijeenkomst beoogt de leden van de plaatselijke commissies ver- trouwd te maken met een aantal actuele vraagstukken, waarmede men zich gedurende de laatste tijd in het bijzonder heeft beziggehouden, aldus de voorzitter.

Met hun medewerking dient de middenstand er van doordrongen te worden, dat hij thuisbehoort bij de V.V.D., de partij, die krachtens haar beginsel de ontwikkeling van zelfstandige kracht bevordert. Met het oog op de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de gemeenteraden in het komende voorjaar bestaat daarvoor gerede aanlei- ding, maar ook omdat de positie van de middenstand nu en zeker ook in de naaste toekomst meer dan gewone aandacht vereist.

Bestond er reeds twijfel over àe vraag, of de kleine ondernemers wel voldoende aandeel in de welvaartsstij- ging hebben verkregen, wanneer de re- geringsmaatregelen tot beperking van de bestedingsdrang gaan doorwerken, zal ook in breder kring de terugslag in de vorm van dalende omzetten bij stij- gende bedrijfskosten zich doen gevoelen.

Daarbij komt, dat de prijsstabilism.ie 11teeds verder knabbelt aan de winst- marges. Het weerstandsvermogen van de kleine ondernemingen is veelal eer- der uitgeput dan van de grotere. Met nieuwe fiscale en sociale lasten, verho- ging van de tarieven van de P.T.T. o;n van de energiebedrijven in het verschiet is dat zeker geen opwekkend voorutt- zicht.

Consumenten-Contact-Orgaan in verkeerde richting

Ook in ander opzicht is waakzaam- heid geboden, want men mag nieuwe aanvallen op de middenstand verwach- ten .. nu het Consumenten-Contact-Orgaan

~ich gaat roeren. Bestond er reeds ge- rechtvaardigde kritiek op het optrede>l .-an de Ned. Consumentenbond, die in

•erschillende gevallen zonder de weder- partij vooraf te raadplegen een eenzijdi- ge en aanvechtbare voorstelling van za- ken gaf, nog geen maand na de sticil- Ung van ·het c.c.o.. waarin met ge- noemde bond. de verbruikscoöperaties en de vakbeweging een merkwaardig ge- r:elschap vormen, is al gebleken, dat de vrees, dat dit orgaan in een verkeerde richting zal gaan afdwalen, gegrond is.

De V.V.D. heeft haar actieve lande- lijke en plaatselijke middenstandscom- missies. die door haar bestaan en haar werk tot uiting brengen, hoezeer de be- langen van de midden!ltand haar ter harte gaan. Gelukkig is de middenstand gaan inzien, dat een. kleine midden- standspartij met zo bepE>rkte doelstelling geen nut heeft, doch dat de belangen van de middenstand, gewogen en ge- plaatst in het kader van het algemeen

belang, het best worden behartigd . en dus het veiligst zijn (applaus).

Problematiek van het afbetalingsstelsel

Vervolgens hield de heer F. :L. van der Leeuw, voorzitter van de studiecommis- sie inzake het afbetalingsstelsel, die over dit onderwerp een uitvoerig rapport heeft uitgebracht, een toelichtende in- leiding.

Hi.i zette o.a.· uiteen, waarom de com- missie, waarin naast alle betrokken ge- ledingen van het bedrijfsleven ook :ie verbruikers waren vertegenwoordigd, gemeend heeft tot een zo beperkt mo- gelijke wettelijke regeling van de uit- oefening van het afbetalingsbedrijf te moeten adviseren.

Wanneer men er in slaagt door een goed werkend informatiesysteem de ere- dietwaardigheid en -capaciteit van Je koper zo nauwkeurig mogelijk te beoor- delen en de colportage door verdergaan- de voorschriften aan redelijke banden legt, dan kan mogelijke overcreditering worden bezworen. Dit zijn de kernpun- ten van het vraagstuk.

Tijdens de geanimeerde discussie VPr·

dedigde h~i het standpunt van een grote meerderheid der commissie, die de mo·

gelijkheid wil openen de registratie van afbetalingscontraeten door een instel- ling van het bedrijfsleven, welke voort- bouwt op het door particulier initiatief reeds tot stand gebrachte, verplicht te stellen.

In de vergadering vond deze opvatting meer steun dan bestrijding. Echter wees de inleider er op, dat de rijkswetgever zich dient te beperken tot verbetering van het verbintenissen. en procesrecht op dit gebied en wat het sociaal-econo- mische aspect betreft tot het trekken van een algemeen kader, binnen he~­

welk de bedrijfswetgever waar nodig na- dere regelingen onder tuchtrechtelijke sanctie kan tot stand brengen.

Positie van de huurder van een bedriifspand bii onteigening

De heren G. Ritmeester, lid van de Tweede Kamer, voorzitter en mr. A. J.

Dankelman. secretaris van de studie- commissie inzake de reehtspositie van de huurder van een bedrijfspand bij onteigening,· gaven een beknopte tv<!- liehting tot de hoofdpunten van het cec- der gepubliceerde rapport.

Eerstgenoemde spoorde de midden- standsorganisaties aan ook ten deze grote activitèit te ontwikkelen. Uit de indiening van het wetsontwerp op de ruimtelijke ordening blijkt, dat de over- heidsbemoeiing verder voortschrijdt, al moet men verwachten, dat het wegens de ingewikkeldheid dezer materie nog geruime tijd zal duren voordat wettelij- ke regelingen het staatsblad zullen be- reiken. Herziening van de Onteigenings.

wet is zelfs nog niet voorgesteld.

Daarom acht spr. de meest doeltref- fende weg, dat er overal gemeentelijk.e sehadevergoedingsverordeningen komen, welke in voldoende mate in de ernstige leemte met betrekking tot de onvoldoen-.

de wettelijke regeling nopens de huur- dersvergoeding bij onteigening van het bedrijfspand voorzien. Een Jatere wette- lijke voorziening kan zich dan bij de in- middels gegroeide praktijk aanpassen.

Mr. Dankeiman belichtte de verschil- len tussen de pachters- en de huurders- positie. De huurder mag niet uit het oog verliezen. dat hij onder het geldende recht een zeker risico aanvaardt, als hij in het pand een bedrijf gaat uitoefenen.

Anderzijds moet hij zoveel mogelijk ge- vrijwaard worden tegen· de gevolgen van Hèt Rama-drama toont immers aan,

dat de bedoeling niet is de consument van objectieve, deskundige voorlichting te dienen - hetgeen bij de hedendaagse ingewikkelde marktverhoudingen als zo- danig een nuttige -taak kan worden ge- noemd - doch met geheel andere oog- merken aanvallen te doen op de parti- culiere onderneming.

Samenstelling Landelijke standscommissie van de

Midden·

V. V.D.

Men behoeft er niet aan te twijfelen, dat ook de middenstand het mikpunt van dit orgaan zal worden, al was dan de eerste pijl gericht op een grote indu- strie. De verbruikscoöperaties zijn van nature tegenstanders van de zelfstan- dige middenstandsonderneming en hd ook van de partij zijnde N.V.V. heeft in zijn "Wenkend Perspectief" een ·nieuwe ruk in de socialistische richting gegeven.

De heer Roemers heeft ronduit vu- klaard, dat het C.C.O. in bepaalde ge- vallen als strijdorgaan zal moeten op- treden. Wij hebben nu een staaltje daar- van gezien en vooral de middenstand zij voor dergelijke strevingen gewaar- schuwd.

Hij zal zich moeten versterken in zijn

~igen organisaties; maar ook daadwer- kelijk die politieke richtingen moeten steunen, die uit beginsel zijn verderli- gers zijn. Zowel uit haar beginselen als uit haar program en haar · praktische politiek is duidelijk gebleken, dat de V.V.D. ~ dit opzicht het volle vertrou- wen verdient.

Ook de innerlijke kracht der midden- standsandernemingen moet worden op.

gevoerd; Samenwerking in economische ergaJllsatles, produktiviteitsverhoging

e. 6 llijil. daartoe geëigende middelen,

Het hoofdbestuur van de V.V.D. heeft na raadpleging o.m. van de centrales der partij met ingang van 1 oktober 1957 de Landelijke Middenstandscommissie als volgot samengesteld:

Lid en voorzitter: drs. H. A. Korthals te Voorschoten;

lid en secretaris: F. L. van der Leeuw te 's·Gravenhage.

Functionele leden:

W. ten Haaf te Vlissingen (horecabe- drijf); K. J. Nieukerke te 's-Gravenhage (detailhandel); mr. G. A, W. C. baron Van Hemert tot Dingshof te Maarn (ver.

voer); M. A. Wisselink te Heemstede (vrije beroepen); W. Zwart te Leiden (ambacht).

Gewone leden:

W. J. de Bruyne te Amsterdam; J. J.

Korff te Laren; W. D. Niestadt te Scha- gen; A. Deltos te 's-Gravenhage; C. v. d.

Linden te Rotterdam; mr. F. Portheïne te Leiden; A. Caljé ote Alblasserdam; H.

M. Koornneef te Doorn; J. Roostee te Arnhem; M. Visser te Arnhem; G. W.

Alberts te Deventer; J. N. Walhof te Hengelo (0.); H. J. ven Peer te Emmen;

J. F. Repko te Winschoten; H. Pols te Leeuwarden; C. A. Karomeraad te Mid- delburg.

Plaatsvervangende leden:

G. A. M. Heijdeman te Amsterdam; S.

Mineo te Hilversum; A. Roest te Heiloo;

·J. Stoute te 's-Gravenhage W. Bagger- man te Rotterdam; T. v. d. Berg Azn. te Boskoop; M. Rond te Gouda; J, Braat te Zeist; Th. J. de Rijk te Lunteren; J.

Westra te Oosterbeek; D. A. Coenradi te Zwolle; G. H. Guichelaar te Enschede;

F. Faber te Assen; J. W. de Vries te Gro.

ningen; W. D. Janzen te Harlingen; P.

Ventevagel te Vlissingen.

De vergaderingen worden regelmatig bijgewoond door de Tweede Kamerleden J. G. H. Corneltssen en mr. F. G. van Dijk.

De installatie is dezer dagen in een te Arnhem gehouden vergadering der com- missie door de voorzitter geschied.

In deze vergadering werden de voor het midden. en kleinbedrijf belangrijke hoofdstukken van de rijksbegroting voor 1958 uitvoerig besproken. In een nota aan de Tweede Kamerfractie zullen de resultaten worden neergelegd,

ontwikkelingen van externe aard, zoals die zich voordoen, wanneer de overhetd in het algemeen belang tot onteigening overgaat.

De commissie meent in haar rappurt een redelijke oplossing voor de dan voo>:

de huurder optredende moeilijkhed!"l aan de hand te hebben gedaan. Het m>~.g

niet voorkomen, zoals nu nog mogelijk is, dat het bedrijfspand onteigend w.Jrdt zonder dat de huurder daarvan tevo· u1 in kennis wordt gestelt!, waardoor hij niet in staat is zich tijdig in het geding te voegen.

Wanneer de onteigenende instantie tot een minnelijke schikking met de eige- naar komt, is de huurder in een rechb- loze positie gebracht. Bij de onteigening in het belang van de volkshuisvesting staat hij er nog ongunstiger voor dan bij die ten algemenen nutte-

Het treffen van de door de commissie voorgestelde voorzieningen op korte te.r.

mijn is ook noodzakelijk uit hoofde van het kunnen behouden van de zelfstan- digheid.

Tijdens de g2J.achtewisseling bleel<, dat het rapport algemene instfèmming vond. De gcstelde vragen waren dan ^')Ok meer van praktische aard. Er werd b.v.

gepleit voor een grotere bevocgdhe:•l van de rechter bij het vaststellen van een volledige sehadeloo5stelling. Of €en fixum gunstiger of ongunstiger uitvait, hangt veelal van de concrete omstandig- heden af. Bovendien ko.st het voerpn van een onteigeningsprocedure veel g<:>ld en tijd, zo werd geantwoord.

Er werd op gewezen, dat ook door an.

dere oorzaken dan door onteigening de huurder van een bedrijfspand in zijn be- staansmogelijkheid l<an worden be·

dreigd, vooral wanneer de huuz·beseht,r- ming eens een einde -.ou . n•~nH'n. O_o~ ui~

probleem heeft de aandacht. · · Betoogd werd, dat ook door amove- ring van omliggende panden op grote schaal zakenlieden hun klantenkring en goodwill kan worden ontnomen. baarin zal de gemeentelijke sehadev3rgoeding.~­

verordening moeten tt>gemo2tkomen.

Men kan ervan verzekerd zijn, dat de uz·gentie van dit pr'lbleem de Kamer- fracties duidelijk voor ogen <otaat en dat zij een spoedige, zij het voorlopige ^oplo~.

sing zullen bcplcitc·n.

Middenstandsvak- en handelsonderwiis

\Vegens verblijf buitenslands van de voorzitter gaf de secretaris der . stu<lie- eommissie inzake de toekomstige organi- satie en inrichting van het midd•m- stands-, handels- en vakonderwijs, de heer F. L. van der Leeuw, een beknopt overzicht van hèt uitvoerige rapport over dit onderwerp.

Hij legde er daarbij de nadruk op, dat men de teneur van het rapport van de

staatseommis»ie~Jansen, die streeft naar overheveling naar h~t overheidsond~Ce·

wijs, volstrekt afwijst. Het bedrijfsondei-- wijs dient volledig in handen van de vrije organisaties van het bedrijfsleven te blijven en voor zo ver dit nog niet het geval is - o.a. met betrekking tot het nijverheidsonderwijs - daarheen ov;>r te gaan.

De taak van de centrale ovetheid mag hier slechts secundair zijn, d.w.z. zij zal waar nodig subsidiëren en op de bestP- ding van de overheidsgelden en op de kwaliteit van het onderwijs toezicht uit- oefenen onder inschakeling van de be- trokken publiekrechtelijke bedrijfsorga- nen. Daarbij wordt o.a. gedacht aan d~

hoofdbedrijfschappen detailhandel en ambachten, die ook de uitvocringsreg~­

lingen in het kader van een eenvoudige raamwet zouden moeten treffen.

In dit systeem wordt de onderwijsver- nieuwing mede gediend en het kostbare perfectionisme van het huidige onder- wijsbestel een halt toegeroepen, maar bovendien ook op dit terrein het libêrale beginsel van ontwikkeling der in de maatschappij werkzame zelfstandige krachten het best benaderd,

Deze korte samenvatting van een be- langrijk werk werd met instemming . ontvangen, waarna de voorzitter onder dankbetuiging aan de inleiden delle vruchtdragende studieconferentie .sloot.