Zakgeld
Ik weet mijn timing wel te kiezen. Adem eens goed in en uit en het leven is alweer een paar centiemen duurder. En uitgerekend dan schrijf ik iets over zakgeld. Bewust. Want zakgeld, dat is bedoeld om kinderen te leren omgaan met geld. Door zelf centjes uit te geven (of te sparen), leren ze de waarde van geld en het belang van keuzes maken. Dus ja, let’s talk money!
Om te beginnen een definitie. Want wat is zakgeld nu juist?
Het internet is het er over eens dat zakgeld een vast bedrag is dat sommige kinderen iedere week of maand van hun ouders of verzorgers krijgen. Het zakgeld is vaak bedoeld om te leren met geld om te gaan.
Met een vast bedrag bedoel ik dat het bedrag voorspelbaar is voor de ontvanger. Niet de ene keer 10 EUR en de andere keer maar 2. Nee, het moet op voorhand duidelijk zijn hoeveel het kind per keer ontvangt.
Dit bedrag hangt af van een aantal factoren:
Hoeveel je als ouder of verzorgende te besteden hebt.
1.
Wat het kind met dat zakgeld moet betalen.
2.
Wij hebben het zakgeld ingevoerd op het moment dat onze dochter 6 werd. Ze kreeg wekelijks, steeds op zondag, haar zakcentje overhandigd en stak dat dan in haar spaarpot. Ik kan me het bedrag niet herinneren, maar erg hoog was dat niet.
Daar was ook geen reden toe; wij kochten al alles voor haar.
Het was eerder een “symbolische Euro” waarmee ze af en toe een snoepje of een extra speelgoedje kon kopen.
Sommige kinderen blijken van nature uit “op hun zak te zitten”, bij anderen heeft het spaarvarken constant honger.
Moet je hier meteen bijsturen? Natuurlijk niet. Vroeg of laat ontdekt het kind zelf de voor- en nadelen van haar of zijn levensstijl.
Toen Payconiq in 2018 in België werd gelanceerd (en we een paar leeftijdsindexeringen verder waren – kindlief was ondertussen 14), stapten we over naar elektronische betalingen. Want dat was wel cool en toch iets gemakkelijker dan elke week geld in huis te moeten halen. Soms waren we gewoon te lui en zondigden we tegen de “elke week uitbetalen”- regel. Enter Payconiq dus. Na een tijdje bleek zondag toch niet de ideale dag om uit te betalen; vaak werd het vergeten en moesten we er een boekhouding op nahouden om te controleren of dochterlief wel had gekregen waar ze recht op had. Want, jawel, eens de zakgeld-deal er is, blijft die. Zakgeld is geen middel om te straffen.
(Kleine nuance. Zakgeld is geen “absoluut verworven recht”.
Als de financiële situatie van een gezin verandert en er een tijdje geen marge is, dan moet er ingegrepen worden. Betrek wel altijd je kind in dat proces. Hoe klein of groot ze ook zijn.)
Ondertussen hebben we een 18-jarige in huis en wordt het zakgeld maandelijks over geschreven op haar bankrekening. Dat gebeurt met een doorlopende opdracht, die ik telkens voor een jaar instel. Na dat jaar is het tijd om het bedrag te herzien.
Het bedrag van het zakgeld is de laatste jaren trouwens niet zo gek veel gestegen. Dit omdat onze tiener elke dag eten meekrijgt naar school en de batterijen van haar brommer thuis mag opladen. Voor gekke uitspattingen – als die er al zijn – valt ze terug op het geld dat ze met vakantiejobs verdient of centjes die ze van familieleden krijgt tijdens de feestdagen.
En kleren? Ah, daar hebben we het kleedgeld voor. Een jaar voor we het kleedgeld invoerden, begonnen we alle aankopen voor onze jongedame op te lijsten. (Ik denk dat dat rond haar 12e verjaardag was.) Kousen, ondergoed, broeken, t-shirts, maar ook schoenen en jassen. We telden alle bedragen op, deelden door 12 (maanden) en dat werd dan het bedrag dat maandelijks op de rekening werd overgeschreven. Het eerste jaar werd er nauwgezet een lijstje bijgehouden van alle kledij die werd aangekocht, daarna zagen we dat het goed was en werd de controle minder.
Bij ons zijn de afspraken kinderlijk eenvoudig:
het kleedgeld komt 1 keer per maand, aan het begin van de maand
spullen voor de scouts of speciale zaken voor school (turnkledij, kookschort,…) worden door ons betaald
kledingstuk kwijt of onherstelbaar stuk = zelf vervanging voorzien
geld op? sparen maar!
(Ik herinner me de eerste keer dat we in de winkel stonden om een winterjas te kopen. Die vertwijfelde blik toen dochterlief het prijskaartje zag! 120 EUR?! Waar haalden ze het lef? ) Net als bij het zakgeld zal je hier snel merken of je kind een zakzitter of gat-in-hander is. De ene zal (iets) meer begeleiding nodig hebben als de andere. Heb je dat kledingstuk echt nodig? Investeer je liever in iets degelijks en mogelijks duurder (en spaar je dus eerst) of heb je nu-meteen-direct een nieuwe broek nodig omdat plots alles te klein is?
Nog een uitsmijter, niet uit eigen ervaring, maar ik kan hem wel meegeven omdat ik oren en ogen aan mijn hoofd heb. Heb je meer dan 1 kind? Doe dan al je denkwerk op het moment dat de oudste zakgeld en/of kleedgeld krijgt. Want het bedrag dat je aan haar of hem toekent, moet je ooit ook aan de sibblings (waarom hebben we daar geen correct Nederlandstalig woord voor?) geven. Als er weinig leeftijdsverschil is, is het minder relevant, maar anders is het de moeite waard om naast het bedrag van het zakgeld, het jaar en de leeftijd ook het
bedrag van het gezinsinkomen én de prijs van – ik zeg maar wat – het brood te noteren. Met die 6 EUR van 5 jaar geleden spring je nu een pak minder ver dan toen.
Ik hoorde onlangs nog een interessante over kleedgeld of eigenlijk ging het over kleedbudget. Een vooruitziende mama, die 2 dochters moet kleden, houdt nu al bij hoeveel geld ze per kind aan kledij uitgeeft. Afdragertjes worden financieel geherwaardeerd op het moment dat ze van kind wisselen. Op die manier probeert ze de kosten voor beide kinderen gelijk te houden (het leeftijdsverschil is vrij klein), wat ze ook wil doortrekken op het moment dat er kleedgeld wordt uitbetaald.
De meisjes kennen de regel en vinden die erg fair. Zo zijn ze minder jaloers op elkaar als de ander eens iets nieuws krijgt.
Ik geef het maar mee als extra tip…
En nu een paar concrete bedragen? Wij baseerden ons op de cijfers van het Nibud. Misschien ben jij daar ook wel iets mee?
