Begroting 2017 Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Gelderland Zuid Advies

Advies

Begroting 2017

Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Gelderland Zuid

Gemeente Nijmegen

Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Clemens Rutten RA

Peggy van Gemert RA/AA

April 2016

1

Inhoud

1. Inleiding ... 2

2. Advies ... 3

3. Algemene bevindingen ... 4

3.1. Ontwikkelingen... 4

3.2. Begrotingswijzigingen ... 4

4. Begroot resultaat ... 5

5. Gemeentelijke bijdrage ... 6

6. Ontwikkeling algemene reserves ... 7

2

1. Inleiding

In de begroting legt de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ) de deelnemende gemeenten een raming voor over 2017 en verdere jaren. Ten behoeve van de beoordeling van de begroting hebben de gemeenten in de Regio Nijmegen de Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen opgericht (hierna: Adviesfunctie). De Adviesfunctie beoordeelt de begroting en brengt hierover advies uit aan de regiogemeenten. Bijzonderheid bij de VRGZ is dat er meer gemeenten in de gemeenschappelijke regeling deelnemen dan alleen de regiogemeenten Nijmegen.

Deze notitie bevat de uitkomsten van de beoordeling van de begroting 2017 van de VRGZ. Op 21 april 2015 hebben wij onze bevindingen besproken met mevrouw Van Veen (Algemeen Directeur), de heer Bergevoet (Hoofd Financiën & Control) en de heer De Haan (Beleidsmedewerker Financiën &

Control).

Tijdschema zienswijze

De begroting 2017 is aan de deelnemende gemeenten aangeboden op 31 maart 2016. Volgens de BRN planning geeft de adviesfunctie een advies aan deelnemende gemeenten op 29 april 2016 en zullen gemeenten uiterlijk 17 juni hun zienswijze indienen. De vaststelling van deze begroting is gepland op 30 juni door het AB. De VRGZ heeft verzocht de gemeentelijke zienswijze in te dienen vóór 27 mei. Omdat gemeenten dit aan de Raad moeten voorleggen en de vergaderfrequentie varieert, is dit voor sommige gemeenten lastig.

De Adviesfunctie verzoekt VRGZ in het vervolg de deelnemende gemeenten meer tijd te geven om hun zienswijze in te dienen. Hierbij aan te sluiten bij de mogelijkheden in de planning die griffiers en gemeentesecretarissen hebben aangegeven. Uiteraard met inachtneming van de planning AB vergaderingen van de VRGZ zelf.

Werkwijze Adviesfunctie

De Adviesfunctie is gepositioneerd bij de gemeente Nijmegen. Vertrekpunt bij de beoordeling zijn de Begrotingsrichtlijnen Regio Nijmegen (BRN), vastgesteld door de gemeenten in de Regio Nijmegen.

Hieraan wordt getoetst. De beoordeling van de begroting richt zich allereerst op het realiteitsgehalte van de meerjarenraming. Hiertoe worden de nieuwe ramingen in meerjarenperspectief afgezet tegen de realisatie over voorgaande jaren.

Ook wordt de vermogenspositie en in het bijzonder de ontwikkeling van de algemene reserves gevolgd. Daarbij worden de risico’s en de risicobeheersing in ogenschouw genomen.

Een inhoudelijke beoordeling van beleidsvoornemens valt buiten de scope van de Adviesfunctie.

Afwijkende bekostiging C&R versus RAV

De activiteiten van de VRGZ zijn onderverdeeld in twee programma’s. Omdat de bekostiging verschilt per programma wordt een aparte raming opgesteld en heeft elk programma een eigen algemene reserve. De uitgaven binnen het programma Crisis- & Rampenbestrijding (hierna C&R) worden betaald met gemeentelijke middelen, afgezien van een beperkt deel aan Rijksgelden. Daarom mogen de deelnemende gemeenten een mening hebben over deze raming. Voor het programma Regionale Ambulancevoorziening (RAV) geldt dit niet. Dit wordt gefinancierd met bijdrages van

zorgverzekeraars. Daarmee zijn dit geoormerkte gelden en hebben gemeenten geen zeggenschap

over de algemene reserve RAV.

3

2. Advies

Wij adviseren de deelnemende gemeenten van Veiligheidsregio Gelderland Zuid (VRGZ) om in te stemmen met:

 De begroting 2017 waarbij de volgende aantekening wordt gemaakt:

a. Niet in te stemmen met de extra indexering van 0.96% op de deelnemersbijdragen (effect €329.000 lagere bijdrage)

b. In plaats van de extra indexering te overwegen incidenteel een extra bijdrage te verlenen van € 329.000 ter compensatie van de hogere loonkosten

 Kennis te nemen van de meerjarenbegroting 2018-2020

De Adviesfunctie geeft de deelnemende gemeenten mee dat de herziening van de

verdeelsystematiek gevolgen zal hebben voor de bijdragen van individuele gemeenten. Deze effecten

konden nog niet in de begroting 2017 worden meegenomen. Hiervoor volgt een begrotingswijziging

op een later moment.

4

3. Algemene bevindingen 3.1. Ontwikkelingen

VRGZ noemt in de inleiding de volgende algemene ontwikkelingen waar zij mee te maken heeft.

 Landelijke meldkamerorganisatie

 (Tijdelijke) Wet Ambulancezorg

 Herverdeling gemeentelijke bijdragen aan de VRGZ (zie opmerking op vorige blz)

 Bezuinigingen

Het tekort in de begroting 2016 van € 471.000 heeft VRGZ vertaald in een bezuinigingsopdracht.

Door een herijking van de BDUR

liep deze op naar € 700.000. De Adviesfunctie merkt positief op dat VRGZ deze opdracht bij het programma C&R voor 2017 heeft ingevuld. Wel ontstaat er door de jaarlijkse indexering van de kapitaallasten (rente en afschrijving op investeringen) vanaf 2018 een tekort waarvoor nog dekking moet worden gevonden. Dit tekort loopt op tot 3 ton in 2020.

3.2. Begrotingswijzigingen

De begroting over 2017 wordt al eind 2015 opgesteld. Dit betekent dat ontwikkelingen nadien tot nieuwe inzichten kunnen leiden. Nu de regionalisering met de overdacht van de kazernes bijna is afgerond, heeft VRGZ wel meer ervaringscijfers op basis waarvan betrouwbaardere ramingen kunnen worden opgesteld.

Tussentijds kan de begroting worden bijgesteld door begrotingswijzigingen. Dit gebeurt op basis van AB-besluiten over tussentijdse rapportages (zie ook §3.5 van Advies bij jaarstukken) of specifieke onderwerpen. VRGZ licht de wijzigingen duidelijk toe per programma. Bij het programma C&R gingen begrotingswijzigingen hoofdzakelijk om verschuivingen en het invullen van de bezuinigingsopdracht (zie begroting § 5.1.1).

Per programma zijn indicatoren opgenomen. Deze zijn sterk op de ‘output’ gericht. VRGZ streeft ernaar meer op ‘outcome’ te sturen. Oftewel, draagt het bij aan wat VRGZ wil bereiken. Het plaatsen van een rookmelder (output) draagt bijvoorbeeld bij aan het risicobewustzijn, maar weten mensen dan ook hoe ze moeten handelen (outcome). Hoewel in de begroting 2017 meer doelstellingen meetbaar zijn gemaakt, blijft dit ook landelijk een ontwikkelpunt.

1BDUR: Brede Doeluitkering Rampenbestrijding.

5

4. Begroot resultaat

In tegenstelling tot voorgaand jaar bevat de aanbiedingsbrief geen toelichting op de raming per programma.

Programma Crisis- & Rampenbestrijding

Onderaan de streep is de begroting voor 2017 sluitend. Vanaf 2018 is er nog sprake van een tekort oplopend tot bijna 3 ton in 2020. VRGZ heeft dit onder de lasten gepresenteerd op de regel ‘nader te bepalen dekking’. Daardoor wordt dit onderaan niet zichtbaar bij het geraamde resultaat. Positief is dat VRGZ de bezuinigingsopdracht voor 2017 van € 471.000 (Bron: begroting 2016) al heeft ingevuld.

De subsidies van het Rijk dalen licht met 1 ton door een nieuwe verdeelsystematiek van de BDUR.

De opbrengsten bedrijfsvoering vielen in 2015 hoger uit door ondermeer extra inhuur wat aan de GGD wordt doorbelast. Vanwege de tijdelijke aard is de raming hierop niet aangepast.

De personeelslasten vielen in 2015 mee doordat begrote formatieruimte nog niet is ingevuld.

Desondanks liggen de begrote personeelslasten 2017 in lijn met 2015. Dit komt door de CAO- loonsverhoging van 3,4%.

Ten opzichte van de voorgaande begroting zijn de geraamde kapitaallasten meerjarig geïndexeerd van € 7,0 naar € 7,3 miljoen in 2019. Opvallend blijft dat deze kosten de afgelopen jaren juist meevallen en in 2015 nog € 6 miljoen bedroegen. Investeringen blijven achter bij de planning ondermeer door strengere aanbestedingsregels bij een toename van de omvang van inkopen. Deze geplande investeringen zijn doorgeschoven naar volgende jaren, waardoor de begrote kapitaallasten op ongeveer hetzelfde niveau blijven. Met de huidige inzichten verwacht VRGZ in 2016 nog een meevaller in de kapitaallasten. Voor 2017 wordt de investeringsplanning door VRGZ wel haalbaar geacht.

De huisvestingskosten bedroegen in 2015 € 3 miljoen, bijna 4 ton meer dan verwacht. Dit had te maken met de overgedragen kazernes en was grotendeels structureel van aard. Tegelijkertijd gaat een deel van VRGZ verhuizen naar een bestaande kazerne die hiervoor wordt verbouwd. Met het verlaten van één locatie wordt bespaard op de huurkosten. Hierdoor stijgt de meerjarige raming niet naar het niveau van 2015.

De doorbelasting van de kosten van de gemeenschappelijke meldkamer aan het programma RAV wordt vanaf deze begroting verzameld op één regel. Hierdoor neemt de post ‘interne doorbelasting bedrijfsvoering’ toe met 5 ton. Hier tegenover staat dat de begrote bedragen verspreid over andere posten wegvallen. Onderaan de streep doet dit niets voor het resultaat.

Programma RAV

In de begroting 2016 was nog een bezuinigingstaakstelling van € 200.000 onder de post

personeelskosten opgenomen. Conform verwachting heeft VRGZ dit voor 2016 ingevuld. Meerjarig is nog wel sprake van een tekort van € 120.000. Net als bij C&R is dit nu op een aparte regel

gepresenteerd. Hier staat tegenover dat de indexering van het budget aanvaardbare kosten

voorzichtig is geïndexeerd. De verwachting is dat dit uiteindelijk hoger zal uitvallen.

6

5. Gemeentelijke bijdrage

De verdeelsystematiek van de gemeentelijke bijdragen wordt geëvalueerd. In afwachting hierop is de totale bijdrage over 2016 slechts geïndexeerd om te komen tot de bijdrage over 2017 (zie begroting

€ 5.6). De gevolgen van de evaluatie zullen via een begrotingswijziging worden verwerkt.

Indexering gemeentelijke bijdrage

De VRGZ start eind 2015 met het opmaken van de begroting. Daarbij gaat VRGZ voor de indexering uit van de kortetermijnraming van het Centraal Planbureau (prijs overheidsconsumptie) zoals vermeld in het ontvlechtingskader. De standaardafspraak is dat de CPB-raming van maart hiervoor wordt gebruikt. Omdat de VRGZ eerder is begonnen hebben zij de begroting opgesteld op basis van de CPB-raming van december. Bij de publicatie in maart bleek dat de meerjarige indexcijfers lager uitkwamen dan in december. Dit doorrekenend liet de begroting een tekort zien van bijna 3 ton.

Aangezien de begroting naar beste eer en geweten is opgesteld, stelt het Dagelijks Bestuur voor om de indexering te verhogen, zodat het tekort in de deelnemersbijdragen verwerkt wordt als bijdrage.

Naar mening van de adviesfunctie zorgt het toepassen van een CPB-indexcijfer met nacalculatie er voor dat verschillen in de loop van jaren elkaar opheffen, waarbij er wel een na-ijl effect ontstaat.

Hiermee is het tekort van ongeveer 3 ton te beschouwen als een eenmalig tekort wat

gecompenseerd zal worden in volgende jaren. Hiervoor kan de algemene reserve, welke dient als buffer voor schommelingen in de bedrijfsvoering, worden ingezet. Bijzonderheid in deze is wel dat het tekort al bekend is vóór aanvang van het begrotingsjaar.

De keuze is aan gemeenten om het a-structurele effect eenmalig te compenseren door een

€329.000 hogere bijdrage toe te kennen dan volgens de standaard indexering.

De adviesfunctie adviseert om niet de index aan te passen, maar incidenteel een extra bijdrage aan

gemeenten te vragen van € 329.000.

7

6. Ontwikkeling algemene reserves

In het Advies bij de jaarstukken is uitgebreid ingegaan op de huidige stand van de algemene reserves.

Hoewel de belangrijkste punten hieruit hierna worden herhaald, ligt bij de begroting de nadruk op de meerjarige ontwikkeling van de algemene reserves.

De normering per programma is als volgt ongewijzigd gebleven:

 C&R: streefwaarde 5% van de omzet

 RAV: streefwaarde 15%, minimaal 10% van de omzet

Uitgangspunt is de begin 2015 opgestelde nota ‘Risicomanagement, voorzieningen en

weerstandsvermogen’. Dit biedt houvast bij de verdere ontwikkeling van het risicomanagement en het verhogen van het risicobewustzijn.

In de paragraaf Weerstandsvermogen (zie begroting § 4.2) is het verloop van de algemene reserves meerjarig in beeld gebracht. Bij C&R lijkt het erop dat de algemene reserves meerjarig rondom de streefwaarde blijven. Bij RAV daalt licht onder de streefwaarde, maar blijft ruim boven de minimale norm. Oorzaak is een tekort van € 122.000 in de bijgestelde begroting over 2016.

Belangrijkste veronderstelling van het meerjarig beeld van beide algemene reserves is dat de

bezuinigingsopdrachten worden ingevuld. Voor de gemeenten gaat dit met name over het

resterende tekort bij C&R vanaf 2018 oplopend tot bijna 3 ton in 2020.

8

Bijlage: Bijdrage deelnemende gemeenten 2017