-
wc '1,,0 ,Biographisch Woordenboek
VAN
OOST-INDISCHE PREDIKANTEN.
\'
Biographisch Woordenboek
VAN
OOST-INDISCHE PREDIKANTEN
DOOR
~
"
\
C. A. L. VAN TROOSTENBURG DE BRUI]N !
pr·edlkl'tl11. te Heeze (nabij Eil1dhoven).
NIJ1I1EUJm
P.
J.MILBOB,N
181}il.
VOORREDE.
Sedert de uztyove VUlllllij1t v01'Îgwel'À: »de Ilen;0i'1iIde Kerk iu 1\', O. 1.
ollder de O. L C01ll11." I) ben ik b/iiul yezcol'deu. l!t: verzoek rl8rhaiWI mijlIe lnZlJl'.~ beleefdelijk 0111 toegevelldlteid voor de rln/kfmdeN, die iil dit boek lIuw/den geblevon zljn, Ik /wb de jll'OeV8n op het geooor v8rbetrml. Slechts aan de c01'1'eetie van één vel, ik meei/. het 22/1, 1{){l.~ ik door oll,fjl!steldludd verhinderd deel te nellieli. Nam' de gl'Ootste l/a/l1IJ/i;lmJ'iglleid is fJe"lreefd, maar bij 88n 11Je1'!c al.v dit is
'wc
bijna oill//O.qeltjk .r;eheel volledig elI 1'01'-I'er:! te zijl!"
Wat de h"OIlJUm belreft, die ik bij het .mIil811,~tel/(ill l;lr,}l ,lil leed" ge- bruikt oeb, ,kan ik 'volsta(lu /liet e,l1I vel'iCij;:iu(J 1I{1{{I' de l/001'1'i'rle 1'[111 '/lijn /Hlvellgelloemd werk,
Fimlel'e toelichtin,iJ zou bij dit lHof}}YllIOisIJh. Woordellboek VI!}/. (J. 1.
]'1'(ldll. overbodi!/ zijn, ware hot niet, dat IIII/':ele i1itrll'l/lddJ/gl!ll iJl sOillmige fl1,tilcellJlI tot lIIisvel'l,ütrul (utJlleidill(J zoudel! kll/l1Iell gel'ell. 1k her/oei de 1IIer!et!ee!illgen: »ge.whol'st" 1111 »)z01/(11I1' fJf/fJitl oj' mot ll!gesfJ!tret'fJlI soldij
11(1;(11' PatPia ojl,qez/JIullJlI," lilt!! ::eMelt ouei'gt'J/0J1I811 uit het Dagregister
nalt het kasteeL Buüwia, uit de Personalia
11/
Realia.Mell ,qeliel:e hier IlItlllelijk iJl het oog te hOllden he~lJeell riOOl' mij iJl mijn werk ove/' de Hen). Kerk ill huliiJ om/el' de COII/jl., vooml hl dl' hoofll.vtlll,h:tJll Kerkrecht {Jil Christelijk leven, i" iJl /llit middelt IJI</mll'ht illIIt1'f!/lt de IlweÎelijl.:hedeil, Illall.dll llool'i11 {'j'ilstt:fJ df!llke1l/Ie Pm/d .. WiIilN reeds d,t(/elijk }w hlU/lle a(wkoJ!l,vt ill N. L, of (/J/{!W'.,- lilt lall(JflI' /INblijf . gl!iuzklt:eld l/)(J)'(/fJlI., tell,fjlllmlfJe vlm het 'reg/mIJ ti6/' O. 1. COIlljJ.,llilJlemelld wellicltt liIet het oog op de !tml,~t om tJIlM te wmkell, JiU/{/l' allermil/st loj~
'U){I{[l'di!! uit het OOf/juwt VUil be,vehtl1JiJl!l eu zedelijkheid .
. ') . ./ll'nlwrn 18&1. Het wlirk Îs titans het ei(fentiom ran (len Iwel' R. W. P. (lv Vries, Boeklutndelawl', Wa'rtiloesstraat Na. JIJ!! Amsterdam.
\.-.~.
n !~"":"' :--________ - ____ ... _____ ....,_""1,:0:0,_---
-,
;,
VI VOORREDE.
Dat ded/atve ei'ustÎf/ deillmlile ell hmmc rlellk/JclJlrlell niet verlJer{/liIldl1 Pl'erld, vaal' diJ H.H, ])ieltam\~ dier Comp, ,\OliM zeer llt,~ti{/ ICOI/dliJt ZijN,
laM /litli/Iltlld vel'/IJOlUlerC/I. BVB/lIl/ill zul het v8l'bazell, dat in de a!d/I,y Gld"talle COlljlir:tell lztS80kel/ de COI/l1" lIlet ha're lJie}t(Htlw en ril! Prerld., deze l/lfltstelt de lijdel/de P!wtij Wil/'ell.
T!.: achtte deze aplll8rkill!J lIoodi{/, Ont verl.:eel'de geliOl[/h'c1dr:i11[/lJil tIJ })(}O1'- kOIl!/!1l lIit bOIlBltvermelde medetleelill{/ell, dil! deu Pl'lIdrl. eIlIUI OlwIJJ'diem/e Ma/uil zOlldei/. fUmtcrijvell.
Om hiel I!ell /Jel'Oeiml lIistoricII8 te SjWel.:eJl: )IZij, de IJrcdrl" '(1)(WfiJl, ol;el'{/eltmml /utll de {/ rootMm Vflal.: b1'lltaalsta ell /1lae,vt zertetooz(J 1//lt/e!ceU1' elI rlldi/geltmdij,"
De foul htg ill ket N!/81e(iIIl, l!tl !tet ,v/JsüJeRt had Nederla1l(l tot :ziJ11 domicilie,
Jllel! !'/!'I'{/cte r6ll8 bij de hedqetde //Ioc/etIcellll{/ell llÎa!, dat Cl' Ûo/L II11(le1' de Predrl. tIit '1Jr1l(;i!JlJ'r eeuw loet een honderdtat en Wliltl',wkij1dUl.: /log !)(!f!t
mee,' bel'olldell, die illNedetlmut !/tldielul hadden, ell dat de Deputn,ti all res Indicas zalven zeel' ijveri!Je, Ilfllt1!)[Jezette CII. hoo{/,1t J'espootabele l'l'lJdcl.
D{lli de h(}()J{l.~({«! 171111 Nedei'lal/d e/l ui/dere ,!tedelt, met de (/1'oot.l'te IUl1iW-
"'elli'~tJkeid MJ de dltS$ÎS, waarollder z(i gediall!l ~ltddell, naar keI/, ollrlel'- ::oe/.; Ih!tleil, ce,< zij lOerdell 'IIil[Jezo/lilell,
Ollder deze Deputati ad ras Imlicas lVltte/! 0, Ct, mel 111'00trm Vvo/'
lCed,:::llaJ:l de Pl'l'rld. Ih' SIM!:!!! JI'S" Witte Wl'ol/{/el, 11feursiu.\', SlIJft/mll/x, tie ][fJ/lt'COlli't 1111 !,ele am/erOil, I/lier 1111/118/1 /llBIl 11Îllltt f1. mijl' a, /1),\ blz, '125-128,
Het Ilitt1l'.,t !Jebi'e""'i!J8 Mil liet veJ'hwul lil,vscltfi!l dIJ f/adm'lalldulluJ Im jJldi,wJke !ced,:ell lo!!r" 1'ltiIIW:/IOOtS vCI:r/oeil' doOI' d'l zorIJ mI, tiejile die)'
Illal/IWI; feil OI/reohte luel'd (Je/IN 01llt"811t heli be/aecrd, dlti zij de Ilfilwllde- liJld dl!l' lud/8c11f1. zaklJil IIJel op de Agenda, Jll{/(/(,~tell, mam' /fI' ve1'[!rJ/' /lÎet,~ HWI deden; dit is teil elilllJlI/II,t!{! oujt/iNt, Niet {ûllllJll Mlle 1dtlle/n'cidiJ
CO""/1N/JOIHleJltie elI "eterlei !({"U!Jelt 1iI1. moeitevol/eli rt'l'bcÎrl getroostten zij
::idl, hllllli' liliJeRle/1 zich ::eij'., IIJellÎ!JC ,w/(I/lelijke /JU wl'lIedm'/31l11e be- jelleuing /rltell Irelge!UIJlell /1(111 de zijde der rij!"/! eli trotse/Ie Beu;i/ldltfib!Jer.Y,
iVO!/ ee}/,~: de mI/Meno ren tiet' COlI/jJagnie iJ! liulië loa/'on in die11,~t ee'lel' slechte :uw/';,. luw Ife/'rl IJijv81'zet eell1'O/tdif/ eli km'hoe!! gezl1gd, !lat
"Mil /letl uiet uebruikell kali, Dit tlelllomliseei'de, Yerjl],ickt 0'111 om'lwltl Ie docil, lruilell die amhtell/lren ook teil jll'ojijle rail zrch::elven onree/lf, doel., E,) "IW/Dml U'l/i'"m d" erll,l'tiue J>l'erlifalillell Illl/ftr lil te WUlk rllJ ,ylacM- q/!el'.\" (NieMlu &hoolbltul, (j 6/1 '13 lYOt. '1891)
De 8jlellitiU der iUlllltill, die mij de jui,yte tooNcheell, heb il.: '1'1001'(((6;1-
!Jt!pl'ltlbrt, ûte! dikke, vette letllJ'!'8, ler/oij/ i~, de {fJulere ,ych1-iJfioiJ,u31l. dil!'!'
Ilt1fJum da(fi aelder /ieb lalelI 1,0lgell.
Ei' keusl'hle iJl de 'l7e eil '180 eeult' //l'ooü;llzeklJl'heid omh'/J'IIt de
"pellill,ij del' j){!I',\'OOII,WllIIlM, eel/e olJ:e!.'erfleirl wa(//'01Ier l'(je(l~ mijl. 1e01'-
"leeste,' Prol BtJ(/llJilll~11 I'l(laf/de iJl zijIIe Gesl?hiedellis dol' FJetdenclte
Hao[Jein·hool. '
"f'rtl'''''''!
/f,·u .:ijiJ, ,f,1 rIlt/lis
C
"""dd ..
ii>" IIJllfOI
1/"Il''';'''''liI'
,lUUIl,'i/h'.
i,'h ,,,,rlm' UIJ!I rl'/,/
I1lhtl,i lt,l ./" I'I'!!J/tl.
'lh. llti lil/"
,'/I fJm!t'J'~
r,/!!11
Ol'"''
,
... ·mill/l/l/l.,\
t, /(J., lil;;:.
(,dH,,'h,.- lUI
'ÎI:/;!t, dir,'"
'./ IN'hf/lII"t- fot IJIJtrl,,,/'
dlf/;dm'hll'
'1IMllt'" ~~U rl/·tlllrln IlI.t- '"d/wldllll',v,
in tl.ilm,vr '1!':fI,t/ll, dnt
flllI'/'rh! I/I
'1'/'hl l/tlllll,
ri,! 1I1t//'IIt·
,'/,' nOf!l'Iirlll
"ij:::(]If, dim'
1/1111 rt'IJt ti"
m
Ult
/NN"( .'"tdm·lw",!
VOORREDE.
VI!
l,,'Bl/. rn.er1cwaal'dig voo,.heeûl dam'MI! is de }/{(.Ullt Vlm den bekendeli CorIl1Jlt:~,val'i.\·· Gei/emul del' COlIIJ!, HeJl(I,'i/~ Aclda/lil /Wil Reede VliJt .Dl'a- t.'e,~teill, rl(J)2;:elfdelt !toofilrtilll.ltell(!(II', o~'el' loitm Plof. Yet1! zlI!l.:e belil!ltJ1'ijh.!
{)I'tilcelerl. Nok/'eef in de Gicl~ !'(li! '1887 No, 9 !J1 z. 473 eli No. '10 blz, '120 vlgfJ· /Jie lUlmil Irfii'll dool' heli/zelf 1111 eell,v met, dlm {vedel' ZfWZ!!,.
h aelttel' de R, WI eeNs Iilet élue, dan Itede/' lIIet !ieee ee's, Bil lilt eeil.~
met, (ümll'orlel' zOlldel' n op !tet eiilde /Jese!u(!IJI!II.
!Je titel ~(tIl dit mede .zal! te !cwg !lel/JoI'dell zijiI, Îlulieil ik allll,V helll
I!el'ri/el!t wat d(l{wiil is opgl!/I01l1ell, Be/Ulh-a de Piedd. villdt liIejl hie,' ook
,l/BI/OfllJut df) [N'OpVl1ellte/1, de htilpPI'edilielW, de ::ellrleli'I/JleeJ'({I'e" die dell dimlst lJi.!.1I pl'lJdikalit hehbelt IPltal'genOlllell, ook !um die teil ollreeh!e rOul' ltred. gehollde!l fJli het lIiet ,f/{l/oeest ZijII, oj' die /liet als ;;ooc!clllifj heMeil ge}IOl//lIel'd, el/Z, allZ,
1~1I ,N/oUe 'Ilwet ik ook IlIIlcedel' mijll lUJ.del{jkell dl/11k bet/ligell //tlll allelt, dia door inlichtiligen eil l/Iededeelili!l811. of cloor !tet mij ('u/eel/d !JI'- Imû/r. kloule,' biblioihekelt, mij in .~tfltlt /ieMe)/. gesteld dit u:edrJ lot altli/tt te bi'm/pe:u, (Jlt uia! Nt/mIer (lCtil hetl, die dOOi' geMelijk'ell atelt" de ultguce moge/Uk mmJ.lrteJt,
HJ~Bzr~ llIJ EINDHOVEN, April '180B,
v. Ta. D. BR,
· .
NAAMLIJST
Y.\ N
OOST"IND. PREDIKANTEN, PROPP.
E:\Z.N AAMLIJST VAN PHEDIKA~TEN
IN
NED. OOST-INDIË.
Naamlijst van O. Ind. Predikanten, door
. C. A.
L. VAN
TROOSTEN BURG DE BRlJIJN, pred. te Erichem. 1)A.
Vltll Ankoll, zie vall A ken.
.JollaH Álll'tSl/JOOIl, Aertz, Aerilts of ACl'tsen, was
roods vóór
hU
pl'odilmllt wel'd, driemaal als krankbezoeker in O. I. geweest. Het schjjnt ons niet ollwaarschjjnlUk toe, dnt h!j d(lZOlfde is geweest alsJ.
A.. van Wijnes of WiidellC$, ChlFlSis Hoom 2), die zich 3 Januari 1621 te Jacatl'A. omle!' dl' veertig commllnicanten bevond, wellce het eerst te Batavirt.hnt 11. A yon limaal vierden en die gonoemtl wordt ondel' de Diakellen te Batavia 4 Febl'uari 1621,.on ondm:tle oudel'lingell ti,ldaA.l' 12 December van hetzelfde jaar. In April 1624 bevond hii zich te Amsterdam en WOl'd aangezocht om pl'eCUkallt te
I) VOIH' Itc bronnen hiorbij gebruikt, verwijzen IVij naar tic voorrc,lc vnn
on~ 110 ek ! 'DIl IliJ,'VQ,.mde Kerk in Ned. 0, J, muZel' de O. J, C()lI1l'/l.glli,~,
Al'tdlOm 1884. 1)001' llankoop zijn df. Hrn. ten Brink on <Ie Vrie,s, te Amstol'ilfl.m, eigonaars gewOl'den VIIO dit werk.
2) Vlllentijn (,. OuiJ.. (Jn Nie1lZ1J.OO"Î.bidiiJ,,", li tlln., S bnll. fol., DOI'<II'I!cht on 'AlIlstol'd. 1726, ptl.SsÎnl,) schrijft, va" 7rij",e1', 't geen ik vermo,,!1 dut zijn moet, 71'[/1'",,9.
r !
,
worden op 't FOI,t in GllÎnoH) welk heroop
hU
in hO(]fl!l killg'nam, maftl' Hiat aanv!Lftl'd [wort, want, mGthetHe]lip 1I1i1t,~lll'/l vilt SUI'attc 16 Juli 1626 te Bl1tavia gekomml, is hij 11 fLU I'
N !ldedHm] tel'uggelceer(l. Hij verzocht 4 Sept. 1028 ann (lu ell1sso van Amst!ll'dam als pl'edt. Haal' O. L to mogoll gaall,
!lClod acht dagen latat' eOl1o pl'oefpl'ediktLtie over Rom, :1 : ~li, werd geëxamineel't1 en tO!lgelaten. Hij VOl'tt'ok nis pro[lolltlllt, w!lrd to Batavia Ill'edilmnt ondcl' U!l uitdrukkelijke VOOI'WILal'(]p, dat hij plechtig bevestigd :-;ou wordoll rl.!VQI'OIW als pl'odilmlll;
op co tl'OdOll, 5
;rl111,
1633, on diell(]o to Bntavia on 1;0 'I'ol'uatt!, VltT! IOS3-'HB,I-lii
vOl'liet ,Java 11 Jan, HîB9 m(!c g'oodo go.tuigenissen !lIl vorklaltl'do aan de classis van Amaterdam nog wat te willen wachten, met wed Ol' llalll' 0, 1. te gUUlI,
UH
wOI'cl bORtemd tot predikant voor Curaçao (IJl dOI'WltartH
argo-
r.ondoll 7 i'I'[oi 1640. Dil clltRRe van Amstenlam Hohl'fl!lf hom nog eOll brief 23 Sept, 1641. Om hOOg(lll oudordom (Hl:'..wOllstlhte
hU
te vOl'tl'oldmn, Ook volgens pl'of. HOOl'lll!ooldwoft;hij de gomeclllto n,ldafLl' bediend; tooh is het opmtll'lmljjk tilt I;
op oon ZOOI' Vfll'tJ'ouwbaal' lUst jo vun do protld, val! nUl'lti~lto
dOOl' dOll hooI' S, VfW Dissol, tIio el' als Ds, gov(llll,igtl Wo,H vlm 1855-'65, do ll!l.f1.m van
J.
A, lIiol; vOOl'komt. Uij is gohllwl1 geweest eOl'st mot Bal'l.lItl'tl. Daniiil eu hel'tl'ouwtl(, inNov,
Imw
to Batuvia mol; Mari!L ]'Ol't(l!tll, wod. van COOlll'lllUl <JijHhol'tH:'., van Wolsingcn.
OAUIHIt'!'rus, J(,!/'r:lcfll, 1!1l 20111'IIUSi:/W Olulsllhil!dl!u.'Hslm, Al'lIhm 162/1<-'25, fu!' 11, lil, hl, 40.
IIOOIIN »1,;:1\, Boru mt raad, hl. flu.
v, llOItI,N, llm·iwJUII'., .. , I Tj 24r"
PlolItSON,II.I.I, 0ll }lOt daU"/I!1iatfll' vtm hllt kf/.sflwl IJij/rwhl., ill
vocc Al'taan cn op het Jaltl' 1033.
SI (\ (} Cl of S i X t IIIl Ab b 11 S was volgelIA hol; houk,jn vltn 00 lu Ol bit 011 J) I' (} ft. s, gum.: llNnn.ml. del' {lrodtl. in ,In olIM-II'!' van Dokkumll, L\louw, 1760, hl. 17, pt'iOHtOl' tIJ LOOllwlt\'t]nll, daurna gOI'cfol'meol'!lo JOOl'MI' i hjj W/tH ook in !litlllHt; t;n (Hie) llllliëll 1507, 151:l8. Dit. »hlt/Uilt" iR Ollll dl'Ukfout on IlWO!; dOOI'
»l!Jmlxüm" V!lI'VllUgOIl wordon, Dit lijdt gOOII twijfel. J;ichUdl.l.lu' bewiis tlaltl'1' 0 01' vindt mon in L ft IJl' m 1111, "Numnl. dGL' pJ'o(hl.
4
1
5
in de class. van Leeuwal'den", Leeuw, 1751, hl. 3. Daal' WOl'dt Sixtus Ab bas in dezelfde jaren 1567 on '68, iu welke hij bjj Columbft, "de Pred{l. van Dokkum", hl. 17, in lndil!n in dienst genoemd wordt, als tè l!Jmbden aangesteld en overleden vermeld.
Wti
lozen nl.bU
Lam'man, onder het boofd Leem/lar- (ten: »15GG. Sicco AbblU'l (Sixt.ul:l Ahbes) komt te Embdetl en word t dfl.fU' 2 Oct, 15G7 t.ot een visitatûl' eu begl'a!'enis-pl'ediker atlngesl;clt, en l568 in Jan. tot ol'dinaris predikant beroepeu.Ovol'leed in 1568 op dou 12 Sept. - Ware dit niet zoo, ware onf! beweron uiüt juist, en Sixtns Abbaswel'keljjk in l'1ldiif g(HVeCH1;, dun WI1I'B S. AbtHtS de rJM'ste hollandsche predik~nt in Indië gnwoBBt. MUItI' was A bblts werkelijk protest, leel'aal' in O.
r.
gewBost, clan verviel mijne bewjjsvoering, dat Gaspar Wiltont'l do oorHtü Nodel'l. pred, in Indië geweest is. Zic mjjn aangohu.n.lc1 work, I:Ioofdst. Sta.tistiok, blz. 5, volgende.l\1Io:tNImS. Oostvl'iosl. Km'kU!!sc1lied. Gron. 1788, I, 418, 457.
Jtl':l'fSMA, Iltmdm'" ja1'l!1t 'uit do Gl!s~"i.erJ.enis ti",· !lIwuQt'",ing
lilt dm' 1'(J!'v, !(l1de in l+ir.sl. Leeuw. 1876, bI. 127-129, 139.
ll' r e <1 e l' i en;; Ab b 0 lil ft of A b bam a, zoon van Fl'ed. A.,
pl'Ol}, te Oudnw!tGol', WitS ]eol'aal' te Polsbroek 1636, Moordrecht HI4,O, (Hl Vianoll 1646, vertrok in 1655 met het schip A rnh ent nMl' O. L, Icwnm te Bataviu 14 Febr. 1656, cn ging nog in datznlf'do .Îttltl' naitl' AmllOina. Daal' bleef hij slechts eene maand on wm'(] iu Sopt. (la!tl'opvolgelHlo llltal' Tel'llate lHlfoepen, al", waal' hij iJl .Juli l05fl is ovo\'ledflll. Tril liet dochters na, waarvan
OOlW, I~li!:ln.bol·h, O(]\,l'lt gehuwd .met den lanrlvoogd Cos, later mot dlln OoUV.-(JOlI. ~Iau.tl:luyk()l' is getrouwd.
IlONlIMANS,' ](/!7·/';,11. "(I!li_~tm', hl. 75.
1lIlORNlllmK, t. 1<. p. bi .. 52.
,,['/wsmut.lia" VI"I fwl .Da,qh'·/!fJilltt!l· vet!! ket Kasteel nBaiaoia"
'11; het. jaa.r 1/IIlO, ... " in 18B·t te Leiden godruJ,t e~ uitga·
gnV{lll in-:l,lJ. bij d,'" Heer H. W, Sijtthoff.
IIUSlum Hlfl>;,r,Lr.ttlwt." FanlasiiJn en !C,-it. Dl. XI, hl. 20,21.
Wl1bollll1l1! Abbollbrooll:, geboren te I,eiden in 1715, word !l) ,jlil'OIl . oud u,lj,l HI:udollt in zjino geboorteplaats inga.
:';1-
•. ~
-
t I
1r J
6
schrevcn 9 Maart 1730.
HU
vertrok als prol)' naa,!' Indiü on werd te Rotterdam bevestigd dool' Da. van del' Kemp 3 Sept.1742. Hil was pl'odt. te Batavia
bU
de nedOl'duitsohe gemeente van 1743 af (op de geschildorde borden iu de Willemskol'k aldaur stftat verkccrdelUk 1748) on bij de maleisehe gemeente to zelfder plaatse van 1745 af. Hij nam ook bij afwisseling den dienst waal' op 't eiland Om'llst. l'oon hii in 1747 to 'nma!' Koepang kwam, beproefdc hij dam' eon wees-on armen- huis te sticMen,HU
overleed to Batavia in 1750.ZeI,,,,dia itttlst"ata, [I.
Sibl'llllll11S AbrllJlnmi, zoon van Anne A'I predikant to Kollum, wus geboren te Kalium in Fl'iosland, studoorde aan de hoogeschool te Frnlleker en word als prop. bovostigcl to A msterdam in Juni 1760, kwam hot volgende jaar in G.-Indii;
!UtlI, eu was van 1761 af in hot Gouvernement AmhoÎuu
wed,z.aam. Hij is in 1765 of '66 aldaat' overleden.
IIU
huwde 6 Nov. 1729 mot Gl'ÏûtjeJ
all;!,. en uu haar dood mot Lolkjr:ml~gbol'ts in 17rlO. Hij hall lIog ceu broeder Jun, dio als 'j1heol.
Studellt to l!'nmeker bij harden wind in 't water gemakto 011 vllt'dronk.
:0.; i gis b e 1't 11 S A lH 11 h 11111 Sz of' Abt' a ham z e H, -- ûo BI'olisvold.
Jollllllnes AbL'eljl, - zie
ft
BI'oijLGotlofl'idns ItlJ Aékellt1nm, - zie Akomlum .
• Jacobus 011'(1011 AckoJ', - zio
J.
op den Akker.J01111!1 lt Il b t~ 11 Ad n lil of Ad n. m S WOl'U. Hls,prop. bevostigd te Amstel'chul1 1 .funi 1784, vel'tl'ok naai' Imliii met het llohip
»l!Jijk on LimllJ" , on WUB predikant op 'rOl'llnto van 1785 tot '88. Hij bezocht do Sangier-eilanden in 1789, was omstrookH 1790 würkzaam op Kapataplmg iu Noord-Celebes, on ovorlaed huiten dienst om~tl'ollks 1795.
l1//1'icMef! Nod. Zm,d. Gim. 1820 hlz, 36.
lltJllIHNGII, JI,tk,m lT, 3,140.
..-
r
~,
/
I
t
,I.
7
Joh Il'u Jl 0 S All 1I e II S, geboren te Groningen, wel'd .nldanl' 18 Juli 17,75 als student ingeschreven. Als propt. W(l1'(l
hU
te Amsterdam tot predt • voor Indië bevestigd 7 Oet. 1786 en vertl'ok nog in datzelfde jl\al' derwaarts,HU
kwam el' het volgende jaar aan on werd iu1788 (ttidelijk P) te Soerabaiia geplaatst. Als emeritiushU
te Samarang wonen.HU
overleed omstreeks 1805. ZUne dochtel' huwde met den zen- deling Brücknel' in het einde van 1814:.
Johall nes Willom Hendrik Allo!', geboren te Utrecht 22 Mei 1830, werd candidaat bij de Luthersche synodale commissie in 1853 en benoemd tot predt . bij de EVllugelisehe gemeente te Batavia 19 Augs. 1854 en bevestigd to's Gravellhage 29 Oct. 1854. Aangekomen in Indië 1855, l\Iet verlof naar Nederland 1868. Teruggokomen in Indië 1869. Tengevolge van zUn vedor Haar Nederland bil zUn terugkeer in Indië boven de formatie te Batavia aanwezig. Ds. A. hervatte zijn dionstwel'k te Batavia 10 Oet, 1869, en werd hel'steld in acti- viteit Mei 1872. Met vedof naar Nederland 1881, Batnvia 27 October 1883. Beroepen tot P1'7dikant te Doesburg 4 Mei 1800.
Gelm wel 28 Sept. 1854 te Amsterdam met ~Mej, H. M. Stephallus.l)
BlifJoli,'i"!I.A1m. v(w N. 1. hlz, 34U.
Nico'lllus Agothu, Agota of à Gota was geboren in 1687 en woonde als prop, te Amsterdam.
RH
had vroeger te Leiden tl'ouwbelûften gedaan aan een meisje aldlUu'; haar ver- laten hebbende ishH
te Amstordam met een nudel' getrouwd, Saru Visvliedt (Visv1iet) en n vergreep zich MU de eer van laatstgenoemde verloofde," werd onder censuur gesteld 26]j~ebr. 1665, 5 1f[aal't 1665. Op goede getuigenis werd hij door den A rnstel:'damschen ICerkeraad weder toegelaten 18.Febr. 1666.
Hij was gedurende al den tUd, dat hU zich in Indië bevond, precH. te Punto-Gale (Point de Gnle) 1668-1718, behalve dat hij, in do jaren 1696 en '97 te Negombo wer'kzaam was. "Zijn gagie werd verbetert" 12 October 1677. Dat hem de dienst op 't htatst van zijn leven om zillle hooge' jaren zwaar begon
~""-I)~""i~-ï-8-(}2 ou volgeotic j!LI'en hebhcn verschillende O. Ind. predikanten le'\I'rorlcfl in hot Jicht gegeven hij tie Heel'en v. Dorp cn Co. te Bataria, wMrtoe, indien ik mij niet "urgis, ook de Hoer Adèr I'ruchten vlm zijn kanselal'bci(l hooft afgaat/mil.
: :
8
te vallen, zal ieLiel" gevoelell, die wee~ hoc flfmaf((JJ\(1 het Indisch klimaat is, Hij ontvÎ1Jg 19 Mei 1715 veJ'gunningllaal' Batavia te vertrekken, maal' is op zUne standplaats geblevell, 't
zy
doordat de vergunning \Vi}/'(1 ingett'old{(l11, 't z[i dat da umstanrligllcden hem vCl'hindm'den el' gevolg aan te gOVOl1.HU
overleed in 1718, 81 jm'oll oud .. \llINNICn, Dit 1"!lliIl, ()11::,' 'IJtul"I"/!1I .' ., 11, bI. 11:1.
Care! Jlg;l'icola, gebol'en in den Bdel Ïll 16[4, waseel'f<ll;
studellt gewec!st ti! Leidon) on vcrzocht als soldaat in lllClHi I ti Oet. l684 tot den kerkonclionst bevordord te worden,
't
g'OGll gesohiedde, I~el'Rt wl)I'd hjj krankhezoekel' op l!'OI'mosa llJ3lJ, ill [64l pl'Opl. cn was ltl~ zoodltnig daal' werkzaam tot IGH, 31 (jet, v.t11 laatstgenoemd jul\!' zond men 11em ah; "provisioneel" lmmk- uezocker naltl' 'TOl'n.tto on Vl\.lHlaal' lnvam hij te Batllvia 1;01'ug.I!fJFS1'~:nF, O. bul. ke"k:;;aakf!11, I, 02,
E 111 II nu e I Ag ulll l', zie A ti g U
ti
ft I'..10 h IJ U 11 (' S A i t 0 11 of A
ii
t 0 TI, geboren te Delft iu 1Iî29,\l'lll'Cl studl. to Loiden in April 164G ell ging ualtr 0, 1.
8f:l Nov, W5L
lIUNNllJS, . Z,Wl/IIJ.\'(II:/! buÎZl.', bI. .j.OB.
HlHrit of (ie!:':l!'!l VIIII Alul1J was ]CI'aukhezoeker on i~, lilt pl'aepal'atoÎr' en peremptoir examen hl lGû2 te I~atnvia tot propt. on 29 Jan. 1603 tot prodt , bevorderd ~om zÎÎno kOllniH YIlIl het llOog-maloiseh", waarin hij zich l~ng te BatavÎa go- o('fend hnd I). In Ji'ehl'. VltII laatstgenoemd jaal' vertrok
hU
nmw 'I'tJl'llltto Cli was daal' en te 1renn,do wol'1{znam tot zijn doorl.Deze vÎel VOOI' in 1695, Hij heeft ook de SUllgiel'-oilaUlhm bozoeht.
Ilf}j<'S'I'lnJlè, I. a, I', I, hlz, l'7!I,
JlUllIJIN11II, IIni=I'71, Ir, B32.
P<ljrns vun Aken ofvan Ankon, geboren te Amstc,rc1am,
WOl·cl studl. te Utrecht in 1710, stoncl van 1714 op Ol'l1l1ko-
i!iteiJl Ban de Kaap de 000110 Hoop, 011 bevonc1 :I.ioh iu 1722 011 '23 te Batavia, evenwol buihm vaste 110diening.
Godefri(luf! Ilb Ao]{onl]nm, van Akondam of on kol A k Cl n dam, WitS gehonJll to IIaurlom 011 atudt. g(Jwordell te Utl'ocM ]'ebl'. 1054, (JOOl' do ehtflHO vau Hoorn uitgüZOIHloll el! 14 Sept. l(l(j1 mot hel; flohip ,,/],1'. JOU[//! Pr'ÏlIH" in Indiii gekomen, Hij werd lU A pril HlG2 op 't oihmil Oma (AmboÎ!m) geplaatst, iu 1664 op '['onmIn, Itlwnfll' hij, zoo hot schijnt, hot volgende ja:1I' oVOI'lodon is. Xijn b(Jl'oopillg IlIUtl' '1.'ol'llnto, 1!l Nov, 16133, (loOI' aon GOllV, (Ion, MlmtHllykm' huiton voor- k(Jl1l1is van (Ion lWl'km'lutcl V!l.ll BahtvifL, hoi; l;o(Jllmnlig kOl'h-
!JestuUl' WftS hot e(JJ'~t{j VOOl'1wnl<l van (Jou dm'goliiko "politio!w"
benoeming' mot voo]'hjjgu.lluvn.n lIn!; ItOOg'flI:O kOl'lw1iJko nollogo, OVOl' àel'goljjlw vmplaIL!;Hing(ll! dOOl' do hUl'g()l'~ijl{O flVOl'lwid buiton het korkelijk gGZltg' om, l':iü mijn work (do Hol'v, Kot'k in O. Iud,) hl. 100 vlg,
,T Il C 0 bus 0 V (1 (\ 11 A I, J( 0 l' () f A k k (! 1', g'ehm'on to MOlll'S (l Dec, lG4U, wora stlHh. te IHI'oeh!; in 11370. Ah; prop. hood hij ûch !U1n to AmHtOl'(llt!ll 10 April JU7H, VOOI' (hJlllndisühon (Honst on werd uif;gozO'tl(!on IH ,Juli daam!1uvolgondo. lIot schUnt dat hij vilt Ha1;u,via naal' COjjlOll iK gnkornBll in 1670, alw!l.m' hij to ;JttJt'ILlHlllaf;nnm Rf;ouil tol; 11188, 1;oen hiJ pl'odt ,
·w61'd
bU
de p(H'tug'oOH(lhn gornnmJto j;o Blltnvilt. Wngt\IlH <10scha!tI'l-lchhBid on ~WltklwW (j()]' N(\dOl'duii:H(~ho pl'o(l<1, 1I11m hij ook bij deze gomllontn pl'odiJdlOlll'tm! WIUll', III 1705 vOI'klu,m'llo hli, niet muol' 1;0 kllllllOIl }ll'Hokoll iIJ d() NOlhmluihw!to j:n.n.J, zoozeol' \V!UI hij gnwoonill ,10 POl·t,Ug'O(!Hdlll hml i\iOllHI; 1:(\ docn.
HU
was gOi:l'OllWd op Ot'jjloll 22 AP1'ilIOHO mo!; J)Îlm Agot.Im,!lochtel' vltn NiuolnitH A. (lil Ham V Îlwli ol;, mol; wie hjj bijnu 51 jaron -- op Z(JK (lngo!l Hit ... , goi:l'Ouwil iH gOW(l()Kt:, 11 kin- doron hlûA't goll!:td <lil clio hmll (lvol'loofdo, .In 1711 waR hJJ 11l.1Ig!lul'ig ougestelt1.
HU
Btierfl8 A pl'iL 17B I, oUIl SB ,itu'OIl, H 11lluwdoll 011 11 dagen I), on waK l'uim 51 japon (Jou vllitig J,ll'lHlikanl: g(JWOOK~.,) Over hoogelI li!cl'tij!l in Imlii\ vcr\Vonrltll'!\ lMIl zÎ{lh nil!t lil til ZP'()I', '.1'"
]I.1,Llal<lm bcvon<l 7.Îeh in .1(\,1,:1 I!~ll(l vrollW dit: )~O juren 'Hllt WIlB; do op[ll!rkoopmnn N, S!l(wk hl,rl hUil!' gUl,Îen.
Bij hunne, CCI'stn k(jm~t op BILlII!;L YOlulen <Ir; UOlilL!Hlol's IddlLItI'IlHlnS!llwll
Villl homlcrt! dm'ti,r jnl'ell, di!! llML!' IWlI IlUltm'r1ulll r,.'1l1' Hl""k \Vlt,'UII.
10
''Van bern bestaat nog ecn twondmaalshoclrje en avomlmaal- psalmen in het Port.ugeesch vertnald en te Batavia gedl'llkt en uitgegeven in 1700 of 1723. Het is wml,l'schijnlijk hetzelfde als dat van B. Hakwood (zie m. a.
w.
Hoofdst. 'VIIp.
,463).Omtrent zUne verdiensten voor de vertaling van deu Bijbel en de berijmde Psalmen in het portugeeseh, - zie het hoofd- stuk Propagatie J), zie ook ill voce J oan FereÜI'Il.
G. VF:lHmULEN, 0, J. raag ie ••. , 111. Sil.
SUNDEILMAN, Geselwiftell", , bI. 147,
GlIAJ.~IOTj BiofJl'. 1J)OOI'dimb. in VOCI:,
Calalo!Juc dcs lim'es lIel"., E8'pn!Jn, ct PO!'/-i'!J' d,) ;!(". I, dl! Uos/a, Àmst. 29 Oat, 186/, No, 2625,
VAN D,;U mms, BilJlill!J''.' . " bI. 2.
Realia . . " lI, 99,
Johall Coe/ll'll.ud .lUbers of Albcrhzl gebUl'en in hot gruafschap von del' Lippe, werd als studt. in do letteren te Harderwijk ingeschreven 17 Sept. 1708, HU kwam in Indië in 1715 en ging naar '1'et'rHtte in 17W. 'l:c Batnvia tOl'ugg'o- komen 5 Juli 1724 bleef
hU
daar voorloopig' buiton Vitsto bedieuing, totdnt hij 14 Oot. 1726 ontslngen word. Nu repa- trieerde hil, on woonde eet'st weol' te Utrecht, da!l.l'ua to 'l'wolIo, en sedert 1762 te Deventer, Aldaar overleerl hii 4 AIlgus- tuiS 1781, oud 94 jm'eu en 9 maanden. Op het laatst van z[jn leven washll
geheel bliud,J ij :1111 Fe l'L' e i l' Jl. tI' A 1 Dl e ij 11 a, ziel)' e l' e it' lt.
C. Vllll AI\lhcll of Alfen, sedcH·t1790pl'Hut,teSumarang, #<
Gonvt • van "Java's Noord-Oost-kust."
Bijl. v. d. Ha1ll1 der' 81111. 1887 bh:. 219, .A. S, C Il1'lHJ I! ti (H Alt i lil!'.
Knnd, in Gelder}. 1860,
Prodik. te Kolmschate 12 Jall. 1862,
"
"
to Dokkum 1865, te Hoorn 1882.
Benoemd tot predik. in N. O. I. 31 Juli 1885.
I) In mijn I"~ngel,,mld work, bi. 455, oU vlg.
II Prodilmnt te Pad{tng 1885.
l! to Buitonzorg 1890.
VAN Ar.l'lmN, l(e1·!cci. Iltwdli. 1886 blz. 333.
llaa;-t. Ct. van 5 April 1890.
W i 111 e lilt 11 K A lul; 1tI' In K verzocht 3 Mei 1655 !lUU de clnsse te Amstordam, tot dou dienst der ,Illdillche kerken bevol'dord to worden.
Jolt 11 n 11 (\ S A IIIll 111 11. of .A mam a e predt. te Belterweol' over Delfzijl, gaf zich 11 Oet. 1677 aan VOOI' pl'cdt • nMl' O. 1.
D •. ;Joh. Alal'dji, gaf 25 Mttal't 1681 aan de classis van A msterc1l1m omtrent hem goede getuigenis. Den 18 Apl'il 1682 molddo
n".
Amamn (prcdt• nu te Oldersum) dat hij YOOl' de scho]1on, din I)11
6 Mei vertrekken zouden, nu niet gereedkOll zUn; hU hoopte in den hm'fst klaar tc wezon, en schreef o.a.: "mijn oel'salnO weweuuers leven wil oock geerne somtijts oon lucht jon soeekeu, Oll die drijft mg UG lust van de wel'elt te besoeokoll mooI' !lan." 6
tI
uni van hetzolfdo janr schreef hij.uil; Oldol'tlum dat hU wemlChtc als prcdt • naar O.
J.
te galm uit"eoll
lltoroko drift van begeertc, om dc gl'oothetit van Ooüt" wm'lwn moerder tc sicn endc self uijt die occasie sljn Heilige Nnom te vOl'hocrlUcken". Maar 24 Juli daaropvolgende gaf D~. ;1 oh . .Alul'dji bericht,. dat Ds. Amama niet gezind was Jlaur O. I. te gaan. Amama had viel' kinderen.,l nco b A lil 011.1 e. Omtrcnt hem ben ik in
't
onzekere ofhU
pl'eilt• krankber.. of wcl oon ander bodiende (am btenaar)V~tn do Comp. is goweoHt.
HllNIllJlltMAN, (Ja,·v/wiJl!!1/. ... , Deventer, 1714, bi. 44.
I~ g' b (} )' til i! V Il IJ A lil e l' 011 go rl, prop. te Leiclan, gaf zich ItIm hij do clul'IBitl van Amsterdam voor don dienst in Indiö
Ü Juli 1G7L
11. van Amoljllon Vllll.Duijlll, - zie van Duijm .
• Jacobui! AllqHdllg of Ampsillgh vcrzocht 4 Jun,1655 al;; prOlH. naltl' O.
1.
to mogon gaan. Hij werd uitgczoudell12
(looI' til) classis van Hool'n, kwam te Ba,tavin. 14 Febr. 1656 met hei; schip West-Fdesla,nd, werd 9 Juni yall hetzelfde jaar uaRr FOl'lllosa beroepen en overleed aldaar in1'ackeiis in 1658. ZUne weduwè, Johanna . van Riissen, van Haarlem, hel'trouwde in Dec. 1658 op Formosa met Evol't Sjjmon Mans.
l:ijne doeMar J 08inl1, geboren te Haarlem, trad in Dec 1656 op FOl'mosa ln het huwelyk mat Mr. Leonard Bolleken, van
'8 Gl'!1vonhnge. Ampaillg is nie~ in 1661 onthoofd, zoo!11s men vindt hij Valentiju, ,,0. en N. O. Indië", IV, 2, bI. 91 en 93 en bU Dl'. Buddingh, "naam!." blz. 30, welke laatste ook nog verkeerdelijk opgeeft dat A. gekomen is op Formosa in 1665 in plaats yan in 1656. Zie "pel'.~onali(I", op hoi; genoemde jaar.
Of deze A. een bloedvol'want was van Johs. Ampsingius, dio iu Septembor 1643 predikant was te Krom meniodijk 011 iu 1653 ovol'leed, (zie v. Alpheu, I{er/ccl. Jla1!Clb., juul'g. 82, blz. 85) kunnen
wU
niet beslissen.E. T. Ploos Vlln Amsto], hulppl'. 2e kJ. to Amaimy 1 April 1885, te Ameth (Noesu Laut) 1886.
VAN A LPIlÈN, K/11'''d. Ila.ndb., 1887, blz. 329.
Ilr/,l/cl. d. SIJ"" 18R7, Bijl. bi ... 221.
I/eg. Alm. v. N. h,a., 188U, bh. 350 .
. r 0 lllln es v IJ. 11 do 11 A n t1 el had vun 1687 aan de Kaap de Goede Hoop gostnfl.l! en kwa'm te Datavia als pl'odt. 23 Moi 1689, deed in hetzelfde jaar een bezoekl'ei!l nam' Bantam, en w(wd J) bOl'oepen naai' TOI'nate, yel·trok del'waart8 in Febt'. '00 on ovet'leed el' 2 Sept, VlW hetzelfde juar (1690). Ds. vau Ande\
had eene nieuwe kerk ingewijd Ge Stellonhoseh, 19 Oct.1687, met her. houden eenor leerrede over Num. {) : 23-27.
lIU
ging in Junuari 1689 naar BatltvÎa met het rf/apen ·.v(/.n A lkm(wr en werd opgevolgd door
DB.
Leomndus ~['erwold, Zie 1~"lal, Ckmuil'ies of G'OjJtI ()ommalUlln'8, hl. 207 en ZUil.(,f aj ft 11 A 1111 I' é of A n ti l' e a o, gebot'on te Hitr.um
hU
FI'11.- IHlIcel' 17 Doc. 1657, studeerde in de medicijnen in gelloem!luA kadl\Hl insl:atJ, van 20 Nov. l!lR2 nJ, Oll pl'onlOl'o(~l'do eJ' in dat vak. Dnltl'rm hl!g'on hij in tin thool. te HtuUI!(JI'(m 011 W(!I'<1 p"opo-
JlPlIt. Ànllg'BlloUlOII tot prodt. 1'001' do JI1<1. kOl'k doOI' UC ela!>R.
VltllWnlc:hcl'OI1, vndrok hij nU!ll' Bu,tnvia 22 Àpl'il HHl4 met het auhiJl P ft In 1111 S fm kwam op .Jn.va !HL een reis van 14 ma:tndml Gil
LO
clngol!.Hii
l'ltond lLIR pl'eut. op hot eilmlll(hll'lIflt vun HlIHi tot 170:i, ell niot, geljjk de }/oelczaal vl1.n Aug. 1771, hl, 2H opgonfl:, til BatavÏ!t. 'l'oon (1703) werd hJJ bmwnuill voor 'l'!:WlIU 1;0, is och
tel'
niet derwaarts vertrokken, Irl(ut\, gorepatdoenl in 17(H. Uij hooft horhaal<1oliik dionstrci-:IIIHI gtlduan num' SUlIlatl'lL 011 'L'imol'. Met 'l:halllftl'a ROll Olll 11.11 ,
doehtm' vun dOIl Hadingol' prodikant vltn dien naam, is hU 1)2
.i
IU'Clll gehu wel gc~W()IJRt,~ijll ZOOII, DauWI HOl'm!1l1l1US, g'obonlll op Olll'ust, studeel'{lr.
ook til li'l'ltllokel' (~1l w(\l'cl als lll'opt. hOI'OOpOll til BI!j1l. ell
lIoug!\llOintum, wanl' ook (\0 vndm' (Gnjll!'l) ovo1'lmlon iR on do
:IIOiHl {JOl! l[jkl'odo op hom hio!tL 01'01' Oponb. 14 : 13.
Don :&1011 SoptolUlHl1' 1700 word
zUn
tmktewollt vanf
90 1:01;f
1.00 'B I1Utl1lltls vnrhoogd.K~LlI Ol' fami1i(J!JoC!'nkking hohhon bmd:n.an tUB~ehOI1 hom (lIl
Johan Fl'ildorik Alldl'an, Kn.pitoin-Luitollltlli; tIo!' .iltliWie 1:0 Coehill, clio dllU ,j, ,Juli 17HO to Poit!l;-do-(Ju,lo oVIJl'lood in dOI1 OUdCl'-
clom van B8 ;jU.I'OIl <lil ,I, mltltll{lon (L u cl 0 v i () i, Lapicla/"ium Zllylanlouln, Colombo !tI 77 , fol. 51)? Zin ook: mijnG P1'I)!'VII on}! I!m !UlIl/1'. W()()j'(lrmb, vrm JI'i'{idd.in Ned. O. l'l/fliàiL) Uh'.
1874· (niot in don IUtlHl(1), bI. Ó, . III1NNIlI~, fI,"'!/twsnlu: lmi:w, bi. 40~·.
ilUNlllmMAN, t. '\. p. hl. I'MI
(!lll,Ublll,\ "11 Hltl,A!!, rif! lJ1'1uJd. v. d. {lla,î,î. va1/. Dn1ck1l?ll. hl. 33,
J~ e 1: I' IJ Ii A I' (\ 111 oor 11 of
A P
PC)1
d 00 l' 11 was goboren t(~({o!;I;(1I'clalll Ol! kwam 1:0 l.f!:l'{l(lhl; f.ltudOOl'OIl in lG47. Uitgozon-
don
!lOOI' do CI'IW,HiA vltnWalnh01'oH kwam hJJ 15A
11gB• ltJ!30I;Il BU,!;ltviu,; IJ8 Nov. vll.n Ilu.!:zolfcln ,illlU' word hij jin ArnboÎnH.
goplu.l1.t~j; cm kwam dlULl'lLIW in lIJól.
HU
Vlll'Zotto ûel! me!;vnlo Ilmhj:g'ouool;cm kl'aühtig I;egoll c!e politÎekll YOl'znnc1iugoIl, clit!; r.iin ()vOI'pliMthlÎllg'Otl dool' do ei vinle ovol'hn[<1 huitoll hol:
Iwrkoliik gm-mg om (Zio houftlll!;. km'kl'ochl; I). Oio ovo"plu.!tt-
I) Bl. IIJII IlfI JlJl VIHI mijn \Vork: Do HOl'V. KCI'k in O. [,
"-'.,
..•.•...,
I'i
!
~ .
~.- .~.
14
singen waren Borns Vl'tj wiJlekeuJ'ig cm hadden voor ue predi- kanten niet alleen groot geldelijk nadeel ten gevolge dool' het verhuizen, maar ook de niet geringe moeite om op hooger lecftlid andere talen n~tn te leeren. Sommigen evenwel,
en
hiel'onder behoOl,t Appeldoorn, gingen niet altijd in hun VOl'zot
met bezadigdheid Gil gematigdheid te wede Hij o.a, noemde (lie regeling ecn "duivelsche kerkeorde" en sehold denKerlw- raad van Batavia, wion hij ae schuld gaf van zUne overplaat- sing, uit voor nfalelli'issen". Hem wCJrd in de keus gegeven om, of Haar 't vaderland te gaan, of nn.al' de aangewezen standplaats te vertrokken 14 Jan. 1653. Hij werd geschorst on zondel' traCJtement en buiten kwaliteit opgezonden naal' het vaderland.
lIiol' teruggekomon beldaagde
hU
ziCJh iu 1654 over de 011"rechtmatige pl'oeedurea tegen hem gevoerd, De kerkl)estUl'llll iu Nederland trokken zijn partij, maar de wereldlijke ovel'lleid wilde op de in Indië genomen beslissingen niet terugkomen.
De betrekkelijke stukken waren in den Haag onderzocht. Do godep. v. de Cl. v. Walcheren verzochten dat aan A, zijn verdiend traIdement moeht worden uitbetaald. Maal' ook hicrop word dool' de Bewilldh. afwijzend beschikt.
Hij had met zlin amMgelloot Hartong een hevigen twist
OVGI' de erfzonde (zie hoofdst. Beoefening der theologie iu I1Hlië, bI. 584 VUIl mijn boven aallgelmaLd wede).
Iu welke betrekldllg Dg. Apeldool'll, te Geut werkzaam, Rtond tot dezen on of hij ook in relatie stond met dien Joh. A. die in 1753 aan de Ka{1p do Goode Hoop is geweest, is OIlS onhe- keud gebleven.
DI! r,,\ HUil, Ge/eU. Zeel. bI. 104 cn lOG.
lIOIt, AmlmÎllue ao1'iogull,' Ijl. 240,
WI\ltNDLY, jJl",oisch,' boek;:. hl. 323.
VAl,I':NTfJN, Jav. IJtut.!,JCII 11, d. Godsd, hl. 4,1.
'r~: W,lTER, hm'v, k, Ie Gent, 111. 11 G.
lWlIS'l'lmll, t. a. 2J, bI. 120,
v. 1l •• \A, BioOI'. joom'tl8l1.lJ. d(ll' NClÜn't • • /,0, I, 102.
ItEALI<\. 0/1 Hl JamliJ.,:i 1Ii!i2.
H. À.(IIH161't of Appartius, - zie Happl1ol't.
Jhnlel l'allÁl'okol, of ab Arekeil (Arkel) geboren to Bommel in 1024, kwam te BatlLvia 11 Juli 1647, wenl dnn 9 Sept, dn!l.t'!l{1llvolgonde lluar Gnle op Ceiloll beroepen, doch stierf voor zijn vertrek derwaarts. Zijne weduwe, Suaanna de
Hl
Bl'lll, is in MMl't 1 n48 1;0 Bal:n.vil1 lHll't.!'ouw(l met ]\f(\1ohiol' Het'ffil.1l1iHJlI vall Koulo11, OlHhll'lwopmun, VUil hom moot wol onc1m'solwidel1 WOI't10rl .Tn!llllHlS vlm Al'kol (A I'ükol) of Al'dw1iuH (A l'Akolius), (lio te Lui<1ell gOHtudcH1,t\ hnd ondm' Prof. I.IIool'n.
IJi'nk, dool' lwgullAtiging (lel' Hewill!lhohhOl't\ vltn Zonhm!1 VOf)]'
)'OkCllillg van (10 O. rna. Domp, on dio 28 Juni l(W4 on de)' g'HlIoomdclI Hooglocl'fuu' to "Loi!loll 0011 diApllut IUHl gohoui1oll,
!lin v(]l't!'okkoll WItH uit Nol1m'II1l1d mnt hot Hühip N ir'1t"ll!
Jl1i/l!.lrJlllut'fJ G Nov, van laal;Ht.g'onooJrlfl jluu' on nUllgckomoll in dB 'l'ltfollmlti 18 AUgR' VIlIl hol; volg(JllCl jU1l1' Ol! c1n
1t.
IH'O·diklwt WltHILltU do "[{(tap ilo Goocln Hoop, VUil 1(Jn5 tot 1(l(j6 (v/-\,1. B, Hlluniull, ZOOllWHo1w buh;o, h1.10B, on .Joh, HO(JI'lIlJonk), Do OOllvor'Hiollo fmlol'UUl ot OouWium (Amflt, l(j(Hl) in (1011 A]lpnllilix, VOOI' pag, 2tiO (doll hrief VIUl Mal;thias NettoIlUfI), Iwhtor gonool"1ll1 ",QI'k.
lj'ltaal O!tI'Imicll!8, ' ., p. 137,
A I' 11 01 dus Ar c\ nt H Wn.H pl'Op. mlllm'
au
nhtHHifl vun Devonter cm WOI'U 1;0 AlllstOI'!ll1ln bOVOHtigd voO!' 0, JndHl 8 ;ran. 1460, WItA in IHlt vo]gml!lo jalt!' to HntnvÏtt huÏtml lwl'oop, wOl'd go- phw,h;j; op hoI; oiland OnruHI; (Hl 1ll'oclildo Illtill' ook ill (Ie llHtleit!o]Hl jat(l,1,IlO
Htiorf or iJl 176:1. Hij had ook (liClIlH!; gm1nan op hul:oilttlld PurmorOlld 011 tl'(lk (11t1L1'(]OOI' do gooukoul'ing vlm don GOIlV. (Jell. VIUI (101' Pal'l'[l, wienH hooge tovl'odollhoid 01'01'
v.jjn ~jvm' lwm hotuigd wercl hij plakkaat
vall
al Maili'!; 17li:l.lilt, H'l'l';I.l.lVAO'l':N in, D,J lnd. Oit/~ 11:I\J2, I, (L21i.
]) 1\ nIëI A I' (\ ti H, Moosto!' in do vrtjo kuwitrm (lIl clanit. tot dnll U. Dimm!: to Apoldool'lI, Hohl'l\of 27 Nov, lGSB <lIlt" hij Vl'(Hlgill' wo1 1Ia!tl' IIHW5 luLt] ",ilhm gnan, mUil!' IIlI hmlJuteIl WJlR in !lOlf,O !t\1Hlon trI hlijvou Itl'hoidon, ~ijl1 hrief hOl'UKt nog ill hot Al'chinf dol' olu,!HliH VIUI AmB~m'<l!tm.
Wil li fi lil A r lil Ii, lf,OIHloJillg v,w hot N. AffinrikuulIH<lh (Jo- 11 00 l;i.WIIll,P, l)()t}iolldo ah; WILul'llemcml pl'ot1li. in lHBO {lI'oviaiolltHll do pl'otoHI:all(:Hclw g'llmooll(;n vltn Band,jm'mttHHÏllg' (Ho 1'lIflO) , .ujj lw,(1 Plttttg'onio hl\l,()cht 011 W!lH in
.ruu
lH3ö van BOHtoll HUIU'. Ritlg(~poro g'Ol'oÎKtL Y.;jjllO hm'iol1l;(111 komrm voo)' in '/'III! M[,~.
i'/ÎlmnM'1J JJ()1'(tld, BOH!oll, JoH 1I:lB7,p. 2!:!2, Illl VIUI Maal'!:
11:\:17, p. lH",
Ui,dl}"U of tn"f. .Am{wi(l{~n 1'llifM'rl, 1" BOB t1ll Ij)H,
16
Dr . . . llllhleÎsolI Al'noll), Vl'Qegel' r.ondelillg' onr1c'l' de MahomedaJlen, schrijver van 'l'lie CO]'U/l llwl tlit! IUhle, bcstllmd tot EngeJscll pl·edt. voor Bat<lvitl, vertoefde iu hAt begin vltn 1866 dool' tegenwind MIl het. Nieuwe Diep. In Fobl'.
van genoemd jaal' zeilde hij uif, mnthetRchip 'l'u(JlJ,loll gaf iJl Sept. 1867 een nieuw dagbhuluit in Iwt Malc!Reh, (lIl dOl' den naam Biitll!llala on van alüogl'aphischü pl!latje~ vom'zien, verschijnende tweemaal '8 mn.ands.
]),! llcra.llt. 20 Mei 18()(i.
)[AGllAf.E1U, EUIIn!!. J,u"'hl!"~il! 1870, blz, \1, 11,
(J,tlatofJ"s óiólintlwd', H. Il. IJl': lIJWt.IN, Ut,·~ UlR2, hlz 14.R No. 2701.
Job. Ars)celius VCl'tl'ok IHtal' 0. Ind. IJ Nov. lflM.
11 UNNIUS, a. IV 'P blz. 4.0a.
Hel'UlllllllS ArtbO)lnens, Hudolphi 7.0011, wOI'cl te' Amsterdam 2 April 1015 Il.ltll BowÎmlhnbho"R g(1"(lcomml\lJ(]oHl'll tot p,'edt. of ziokontl'. in 0, 1.
J. Artsen, zie Altdzoon.
EUll1ltnel (lIII111Ucl).!uguinr (AguÎlu') ofd'AuguY'Itl' was een Portugees on oorst werkzaam !tl~ UoomHch PIPtOK/;Ol'
op de kust van Mnlnbllr. Naar ll.o,lIloiding van r.iin verblijt' te CoclJim, deed do N, I. l'egool'ing, 7 Septi'. 1736, llog eeUR herinneren aan het verbod, 1VIll1l'bii dOll Katholieken ,hot ver- blijf in Indiën ollr,zegd was. VeJ'galÜk mijn a. w'l Hoot'ilRt. X
»kerkleer", blz, 564: en volg'g.
Hij ging over tot
het
protestantismo, (w0L'd aOl'st VOOl'7.llngeJ'en catechiseermeester) d9.I1l'll!t proponent an vOl'volgens pl'odi- hnt te BatIlvia, waal' hij in het pOl'~ug'eOfl()h en maleiKeh predikte. Hij is ook te Colombo op Ceijloll wOI'ky,aam gcweofd;
en is oveL'lcdan te Batavjn, In 1745.
AlpluliJct. ?Iaalll?'ot dcl' 1Welt in If!PVlI1t ,'!inrlll lJI"flltJ.. (A Illdl,.
1l,1F1';!AN, 1788) hl. 11.
llOPsl'Elm, O. bilt. Km·k:;. J, liJ,
ua,
I r,/~, 1 ::12, 210 llll 224.17
eo r 11 eli s All wor d 1\ gob. in 17D8, stll!leel'rlc te Gl'oningen
YOO!' Indië, wel'd 28 .Tuni 182·1 te 's Hage geëxamineel'd en t(Jüg(!latcn, r!tm 9 Nov. aungcstohl en 5 Dee. 1824 bevestigd docH' DB. H. 1'.' van rhl Kastuolu, pJ'(~dt, te 'Il G!'iLvenlmge met oerre lool'l'ürl<J ovel' llltnd. In : 10. Hij vel'tt'ok vervolgellH met het 'Ichip "Rottf!1"tl(L1nS u:et'vctJ'ell" cn kwam te Batavia
Mil 28 Mei 1825. Hij WltA van In .Tuli 1825 tijdelijk (laOot' in bIHliolJillg' (lil wel'clgepluutsL to AmlJoina in 1826.
lIg
overleed ,hut!' 10 Nov. 1828, BO jaroll oud. Wijlen de Hecl'.T. Hageman;1. Cr.n. noemde hem C. Auwet't<l in Ben schl'iftelgke opgaflf', die ik Vlm Zl!}!l. ontvihg, (Hl plaatste hem te Amboina ill 1825.
IlO()IlIlA VAN !·;l.J1.iNCLI, ,,]ldi::II1l" •. .. lI, 2,,0.
B.
C. (*,
n
n (I h, Kftndt. iu GcldOt'lfllld 1864, Hulppl'. t(! Za!mdijk l8H4/G5, lh'cil. tH Budel (Ul,n
Aug~. 18(jG. Peinfl C.n., 1872lt~(!lIigBJlbul'g' 1875. LutkllWiot'um 1877. Den Heldel' 187H.
Bf;noomu tot volrlpt·. in N. O. 1. Hl Nov. 1886. Kotl1 Hadja
I HFl7, pl'lHlt. to Mltg'ohtllg (Kodoe), "Het VlUbwtulld" (19 Aug.
18110) gltf vOl'lmol'd op Makat\flel' 1890. Pokalotlg'tlll 1890.
1lI9'"o/;f,~I!1I J)llllblad 17 .1 uH HlIJil.
N.
nou.
(M. 1 (! .l uli 18!l0 I e hl. 11.Ad rin 1\ 11 ]j n), I, (\ r, gn!HJI'ntl te Hmwlem, vCI·tl'ok uit. Zee- land in Doe. lH8~, IItOI: hot I'Hlhip "til! R.illt/I!1·/I()11l.!Jl" <111 k.wll.ml
a
of 18 ;Juli HiHf) lal ll:ün.vin. 11:111, w(ml llO,It!' COjjlOllg(\~OIldOII (Hl gopllLntHI; op .1 11 11!!tIl!1 jlnl:llitm , lil Anpi:. 1687 te J'nlnamtl;l:n (KUHt valt ChOl'OltHltHlol). hOl'or'pell (JU 18 Rept. Ylm
ln.nbll;gonooflHl .i1tUI' ItlR vaHt PI'PIl!. 1;0 Bo.tllvÎa I1l1ug'oBtold, )\011-
1101' dn.l; Ol'
hU
bopauld wOl'a in wolke gemeente. Het bleek.(HIH tlVHllwol Iu.tol' dut. hjj hH do N(l(.\(m1. gomoenj;e itl we!'k-
I':!U1.H1 gllwOOt;!; nUl B Oei:. lHnO. Zijn la'aotmn(~III; WfJl'd tot
r
lBOvOl'hoogd. H.jj I'oplttl'iool'do lil WH7.
IIAYAlt~·, (iJl' i!9/, mttll!1'jt,a1lfJ 1IIW {]IJI'1!l(l,)ulat, J, l:l:l,
,. fhwII7IftU,r.", r.ijlldli het Itu!(ÎsbJl' op
ue
(ifJllOl':d" Bf!sfllntWu V(LI1 het kI16t~{j1 Blttu.vlll vtln 1l\:l2-180rl.2
!
I ..
18
Gualth e rus B air kcl' of B acke r, gehoren te AmRtel'dam, was reeels prop. toen hjj zich 3 Oct. 1648 als studt. te Hul'- tlel'wjjk liet inseln·ijven. trjj werd at'geva.ardigd dool' de classis van Enkhuizen als pI'edt . !laltl' Indië. Hij vertl'ok del'waal'tR met bet schip nLfleuwal'dan" en kwam te Batavia 22 Aug.
164H, en ging het volgende jaar naar Malakka. Hij was daar in 1651 in twist met Ds. Balthasal' Ohie de Motel'. Hij over- leed Ol' in Oet. 1û56. Hij Ivas in Oct. 1649 te Batavia gebuwd' nlet Maria DUl'cus, jonge dochter van Batàvia. Buddingh geeft
ziin
dood nietop.
(Naaml. bl. 29).Joho.uucs Bakker of Backel'llB, genegen om voor predt.
imltr
O. I. te varen, bood zich aan 4 Sept. 1651.HU
was een ongelotterd pel'RoDII I), werkzfl.am ge\veest in Brasilië cn had van de Kerken in W, lndiö 10fl'elijl<egetuigelli~A()1l
van zijne geb'ouwe diensten Cl! GodzaligeIl walideL Hij kwam te Batavia met betscbip "den Olifant" 2 Aug. 1652, HU
de classis van Amstenlalll, In Nov. Vfl.n genoemd jaar Ham
']lii
den dienst op de reede vau Batavia waal', deed daarna een dienstreis mlnr het eiland, Maudtius en werdaD ,r
uni 1653 op Formosa beroepen, vlwwaar hij in Jan. 1657 in een"kwiiuelldell" staRt wegens ziekte met verlof te Batavia voor eene m!tand tel'uggekomen is en overleden sehijht te zijn.
Bijd,., mi iJled"d. lUst. Gril. Utrecht, JlI, 188Q, COltNllLIS llAOKER, nis PJ'edikl\nt nMf e~ijloll te ze, .. len, (l Aug. lû8r,.
Zie ,,1Je"slJuatia" 0l' dit jaar.
Ti t
n s n a
~ k 11 Us
iu s,
zoon van Joh. Backhuizen, emer.predt • te Krimpen, we!'fl met zijn vader op denzelfdell d!~g,
6 April 1650 te .Leiden als stl1c1t. ingeschreven en ontving -V:00l' zyne studiën van de O. I. Camp. voor een jaar subsidie (10 Sept. 1644). Hij bood zich aan tot pracH. naar O. I. 30 Aug. 1649, maar el' waren bezwaren. Hij vertoonde aan de cll1sse van AmstOl'dmn goede getuigentss.en van zijn leven en studiiin van de kerk en academie te Leiden, deed een proef- prodikatie en verzocht nog, een testimonium van de kerk te
1) Oe kerken in O. Indië en de Bewinunebbers der Camp. in Nederland buuden liever gedlldee"ue Iler.onen.
.\ Y
\ 'I'
' ; ' ,
1
