N ED ERLAN D SE M ED ED I N GI N GSAU TORI TEI T ( RAAD V AN BESTU U R) ON TW ERP X - FACTORBESLU I T SCH RI FTELI JKE ZI EN SW I JZE GAS TRAN SPORT SERV I CES B.V .

N ED ERLAN D SE

M ED ED I N GI N GSAU TORI TEI T

( RAAD V AN BESTU U R)

ON TW ERP X - FACTORBESLU I T

SCH RI FTELI JKE ZI EN SW I JZE

GAS TRAN SPORT SERV I CES B.V .

I N LEI D I N G

1 . Dit docu m ent bev at de schr ift elij k e zien sw ij ze v an Gas Tr anspor t Ser v ices B. V. ( "GTS" ) naar aanleiding v an het on t w er p besluit t ot v ast st elling v an de k or t ing t er bev or der ing v an de doelm at ige bedr ij fsv oer ing v oor de net beheer der v an het landelij k e gast r anspor t -n et ( “ LN B” ) i-ngev olge ar t ik el 82 lid 4 v a-n de Gasw et ( het " O-n t w e r p X - f a ct or b e slu it " ) , zoals t er inzage gelegd door de Raad v an Best uur v an de Neder landse

Mededin gin gsaut or it eit ( de " Ra a d " ) op 1 9 j uli 2 0 05 .

2. De Raad h eeft belangh ebben den uit gen odigd uit er lij k 2 au gust us 2005 hu n sch r ift elij k e bedenk ingen bij het Ont w er p X- fact or besluit k enbaar t e m ak en. Langs deze w eg geeft GTS aan de uit n odiging gev olg.

D EEL I

ALGEM EEN COM M EN TAAR OP H ET ON TW ERP X - FACTORBESLU I T

Pr oce d u r e le b e z w a r e n

4 . Het Ont w er p Met hodebesluit v oor ziet in een v er gaan de v or m v an om zet r eguler ing. Zoals aan gegev en in de sch r ift elij k e r eact ie bij h et On t w er p Met h odebesluit h eeft GTS

fundam en t ele bezw ar en t egen de v oor gest elde aanpak ( zie ook hier on der ) . On dank s h et feit dat h et On t w er p Met h odebesluit n og niet definit ief is v ast gest eld en der halv e nog niet duidelij k is in hoev er r e m et de door GTS in haar schr ift elij k e ziensw ij ze op het on t w er p Met h odebesluit n aar v or en gebr ach t e bezw ar en r ek enin g is geh ou den, h eeft de Raad op basis v an h et Ont w er p Met h odebesluit h et On t w er p X- fact or besluit v oor ber eid en t er inzage gelegd. Deze gan g v an zak en hou dt in dat GTS nu w or dt gev r aagd t e r eager en op een ont w er pbesluit dat gebaseer d is op een besluit dat n og niet definit ief is v ast gest eld. GTS acht dit in st r ij d m et w ezenlij k e begin selen v an behoor lij k best u ur : het zor gv uldigheidsbegin sel, h et r echt szek er h eidsbegin sel, h et pr opor t ion alit eit sbegin sel en h et m ot iv er in gsbeginsel. Aan gezien de in houd v an het X- fact or besluit v olledig afh ank elij k is v an het Met hodebesluit v er eisen deze beginselen im m er s dat eer st duidelij k heid w or dt v er sch aft ov er h et Met h odebesluit alv or en s w or dt ov er gegaan t ot de inv ullin g v an het X-fact or besluit .

5. Het feit dat de Raad een on t w er p v oor h et X- fact or besluit bek en dm aak t n og v oor dat h et Met hodebesluit definit ief is v ast gest eld, naar an der zij ds w el uit gaat v an de

v er onder st ellin g dat h et Met hodebesluit geheel in lij n zal zij n m et h et on t w er p daar v oor , im pliceer t dat de Raad k ennelij k niet v oor nem ens is op eniger lei w ij ze gev olgen t e v er bin den aan de door GTS t egen het on t w er p- Met h odebesluit in gebr acht e w ezenlij k e bezw ar en. Aldus doet de pr ocedur e m et bet r ek k ing t ot de v ast st elling v an het X-fact or besluit ex t r a v r agen r ij zen t en aanzien v an de zor gv uldigh eid v an de besluit v or m in g door de Raad. Tot slot : m ocht de Raad alsnog een Met h odebesluit v ast st ellen dat afw ij k t v an h et gepu bliceer de ont w er p, dan zal h et on t w er p

X-fact or besluit noodzak elij k er w ij s ook w ij zigingen m oet en onder gaan. Het ligt alsdan in de r ede dat GTS in de gelegen h eid w or dt gest eld h aar zien sw ij ze t en aanzien v an de v oor gen om en w ij zigin gen t e gev en alv or en s het X- fact or besluit definit ief w or dt v ast gest eld.

Be z w a r e n m e t b e t r e k k in g t ot t im in g

6 . Bov endien st elt GTS zich gr ot e v r agen bij de t im ing die de Raad hant eer t v oor de t ot st andk om ing v an beide besluit en. Deze t im in g is der m at e k r ap, dat v an een

7 . Tegelij k er t ij d bet ek ent de door de Raad geh an t eer de t im in g dat eer st ein d au gu st u s bek en d is op w elk e w ij ze de t ar iev en v an GTS t ot st an d dien en t e k om en. De w et schr ij ft v oor dat GTS v óór 1 sept em ber haar t ar iefv oor st el bij de Raad zal in dien en. Gegev en het aant al t ar iev en en de com plex it eit v an de v ast st elling daar v an, is zor gv uldige v ast st elling binnen de door de Raad gecreëer de t ij dspanne onm ogelij k .

I n h ou d e lij k e b e z w a r e n

8. Nu GTS fun dam en t ele bezw ar en heeft bij het On t w er p Met h odebesluit en h et X-fact or besluit in h et v er lengde v an h et On t w er p Met h odebesluit ligt , v olgt daar uit logischer w ij s dat GTS t ev en s fun dam en t ele bezw ar en h eeft bij de in hou d v an h et On t w er p X- fact or besluit . I n h et licht v an deze gang v an zak en h er h aalt GTS in deze zien sw ij ze daar om in de eer st e plaat s de fun dam en t ele bezw ar en die zij for m uleer de bij de r eguler ing zoals uit gew er k t m aar n og niet definit ief v ast gelegd in het Ont w er p Met hodebesluit .

9 . Op basis v an het r eguler in gsm odel zoals neer gelegd in het Ont w er p Met hodebesluit zou GTS v oor de ger eguleer de act iv it eit en – dat w il zeggen de quasi- t ot alit eit v an haar act iv it eit en - gedu r ende de k om ende per iode v an v ier j aar v an j aar t ot j aar geen ander e om zet m ogen r ealiser en dan door de Raad t oegest aan. Het ligt in de bedoeling dat de om zet v an GTS zich ov er de k om en de v ier j aar st apsgew ij s on t w ik k elt t ot een niv eau dat cor r espondeer t m et een bepaalde inv ulling v an cost plus, w aar bij de " cost " en de door GTS m ax im aal t e behalen " plus" nader ( eenzij dig) door de Raad zullen w or den bepaald. Het ligt in de bedoeling dat in de na gen oem de v ier j aar daar op v olgen de

r eguler in gsper iode de m ax im aal t e beh alen om zet ( cet er is par ibu s) v er der w or dt ger educeer d in het licht v an door de Raad alsdan v ast t e st ellen nor m at iev e efficiency -v er bet er ingsdoelst ellingen.

1 0 . GTS heeft aller eer st ov er w egende bezw ar en t egen eniger lei v or m v an cost plus

r eguler ing. GTS oper eer t in een int er nat ionale m ar k t con t ex t , en haar t r an sm issien et is v er w ev en en st aat in concu r r en t ie m et buit enlan dse gasn et t en ( in de eer st e plaat s de Duit se en Belgisch e) . I n Duit slan d is door de r egelgev er onlangs m et bet r ek k in g t ot h et ov er gr ot e deel v an h et t r an sm issien et gek ozen v oor een uit er st lich t e v or m v an

r eguler in g v an t ar iev en aan de h an d v an een t ar iefben ch m ar k v er gelij k in g. Ook in België h eeft de r egulat or afgezien v an k ost pr ij sr eguler ing v oor die delen v an h et gasnet die aan in t er n at ion ale concur r en t ie on der h ev ig zij n. De door DTe/ de Raad v oor gest elde aan pak st aat daar haak s op. De door DTe/ de Raad v oor gest elde r eguler ing v oor GTS –

v er gaan de om zet r eguler in g op cost plu s basis – t ast niet alleen de m ar k t - en v er m ogensposit ie v an GTS aan ( m ede in v er houding t ot buit enlandse

t r ansm issiebedr ij v en) m aar cr eëer t ook gev ar en v oor de lev er ingszek er heid ( Jepm a-effect ) . GTS h eeft v oor t s ov er w egen de bezw ar en t egen h et v oor gest elde

1 1 . GTS acht de v oor gest elde nieuw e r eguler ing st r ij dig m et h et huidige en h et t oek om st ige w et t elij k e k ader – m eer in h et bij zon der de Ont w er p- Ver or dening – en v oor t s m et w ezenlij k e begin selen v an behoor lij k best uur : het zor gv uldigheidsbeginsel, het r ech t szek er heidsbegin sel, het pr opor t ion alit eit sbegin sel en h et m ot iv er in gsbegin sel.

12. Zoals uit h et v oor gaan de en de sch r ift elij k e zien sw ij ze v an GTS op h et on t w er p

Met hodebesluit blij k t is GTS t en pr incipale v an m enin g dat de fact or in het ont w er p X-fact or besluit bepaald zou m oet en w or den op basis v an een in t er n at ionale ben ch m ar k v an t r an spor t t ar iev en in h et v oor GTS r elev an t e om r ingen de buit enlan d. I m m er s, h et

v ast st ellen v an t ar iev en op basis v an zuiv er boek houdk undige pr incipes leidt t ot w illek eur ige t ar iev en, die in het geheel geen r elat ie hebben m et pr ij sv or m ing op een concur r er ende gast r an spor t m ar k t . Dit leidt er t oe dat con cu r r en t ie t ussen

gast r anspor t bedr ij v en m et r elat ief oude en nieuw e leidingen niet m eer m ogelij k is. Het is j uist dit gegev en dat er t oe geleid h eeft dat in Duit slan d is gek ozen v oor een w ij ze v an r eguler ing die de onder linge concur r ent ie t u ssen gast r anspor t n et t en in acht n eem t en der halv e de ben ch m ar k v an t ar iev en als uit gan gspu nt n eem t v oor h et v ast st ellen v an t r an spor t t ar iev en. I n België is om dezelfde r edenen gek ozen v oor h et niet r eguler en v an h et in t er nat ion aal concur r er en de deel v an h et gast r an spor t n et .

1 3 . De Raad h eeft geen in t er n at ion ale ben ch m ar k v an t r an spor t t ar iev en uit gev oer d. Op basis v an de door ADL uit gev oer de in t er nat ionale ben chm ar k v an t r an spor t t ar iev en k an

geconcludeer d w or den dat de GTS t ar iev en t hans al t ot de laagst e v an Eur opa behor en.1 Hier uit v olgt dat de X- fact or v oor de t w eede r eguler in gsper iode t en m inst e r eëel gelij k zou den m oet en blij v en, om de posit ie v an GTS in de in t er nat ionale gast r anspor t m ar k t niet v er der uit t e hollen en de v er houdin gen in de in t er n at ion ale gast r an spor t m ar k t niet t e v er st or en.

1 4 . Daar GTS een fu n dam en t eel an der e aan pak bepleit m et bet r ek k in g t ot h et

Met hodebesluit , is GTS logischer w ij s v an m ening dat ook het X- fact or besluit geheel ander s m oet w or den ingev uld. Niet t em in zal GTS in het onder st aande – t en ov er v loede - pu nt sgew ij s com m en t aar lev er en op h et On t w er p X- fact or besluit . Onze ber ek enin gen en ar gu m ent en in deel I I hebben der halv e geen gr ot er e w aar de dan h et aan t onen v an onj uist heden, inconsist ent ies, onv olk om enheden en onr edelij k heid gegev en het door de Raad geh an t eer de ax iom a v an cost - plus en om zet r eguler ing.

1

D EEL I I

PU N TSGEW I JS COM M EN TAAR OP H ET ON TW ERP X - FACTORBESLU I T

Ra n d n u m m e r s 3 e n 6

1 5 . Gegev en het w et t elij k k ader heeft de Raad de m ogelij k heid de per iode v an r eguler ing v ast t e st ellen. De Raad heeft in h et on t w er p X- fact or besluit gek ozen v oor een per iode v an v ier j aar . Deze k euze w or dt niet nader onder bouw d. Vanuit het per spect ief v an zow el GTS als ov er ige m ar k t par t ij en is een zo lang m ogelij k e r eguler ingsper iode zeer gew en st . Een lan ge per iode geeft zek er h eid aan m ar k t par t ij en en sch ept v oor die per iode een st abiel k lim aat w aar door t oet r eding t ot de m ar k t ook v oor nieu w e par t ij en

aant r ek k elij k er w or dt . De gek ozen per iode is daar en bov en k or t er dan de t er m ij nen die ( int er n at ionaal) n or m aal w or den geh an t eer d bij de r eguler ing v an net w er k bedr ij v en. Gegev en de doelst elling v an de Raad om de v er der e ont w ik k eling v an de Neder landse gasm ar k t t e st im uler en is het onbegr ij pelij k dat de Raad niet heeft gek ozen v oor een zo lan g m ogelij k e t w eede r egu ler in gsper iode. Het effect v an een t e k or t e r eguler ingsper iode w or dt n og een s v er st er k t door dat pr incipes en uit gangspunt en ov er de

r eguler ingsm et hodiek na de t w eede r eguler ingsper iode v r ij w el v olledig on t br ek en in het on t w er p X- fact or besluit .

Ra n d n u m m e r 8

16. Noch uit h et on t w er p X- fact or besluit noch uit h et on t w er p Met hodebesluit v alt een duidig af t e leiden w elk e act iv it eit en v an GTS naar de m enin g v an de Raad on der de

w er k ingssfeer v an beide besluit en v allen. Welisw aar is in het on t w er p Met hodebesluit een opsom m ing v an de w et t elij k e t ak en v an GTS gegev en, een v er t alin g naar de

pr ak t ij k sit u at ie on t br eek t . De t ar iefst r u ct u r en die in dit v er band m eer h elder h eid zou den k unnen scheppen zij n bov endien nog niet door de Raad v ast gest eld. Dit illust r eer t eens t e m eer de pr ocedur ele on zor gv uldigheid v an de besluit v or m ing.

Ra n d n u m m e r 9

1 7 . Wij w ij zen er op dat in t egenst elling t ot het geen in de t ek st gesugger eer d w or dt v indt de bepaling v an de t oegest ane om zet v oor h et ov er gr ot e deel plaat s op basis v an gesch at t e par am et er s. Dit illust r eer t het m et afy sische k ar ak t er v an de boek houdk undige ex er cit ie die t en gr ondslag ligt aan het v oor liggen de on t w er p X- fact or besluit .

Ra n d n u m m e r 1 0

oog spr ingende is dat de Raad als v oor on der st elling hant eer t dat k ost en in 2 0 0 4 gelij k zullen zij n aan die in 2 0 09 . Dit im pliceer t dat de Raad on der m eer v er on der st elt dat de Regulat or y Asset Base ( RAB) const an t zal blij v en, m et an der w oor den dat de

inv est er ingen v an GTS in de per iode 2 0 0 5 t ot en m et 2 0 09 gelij k zullen zij n aan de t oegest ane ger eguleer de afschr ij v ingen ov er diezelfde per iode. Gegev en de h uidige inv est er ingsv er w acht ingen v an GTS zullen de inv est er ingen deze afschr ij v ingen r uim schoot s ov er st ij gen ( h uidige in schat t in g cir ca €0, 5 m r d) . Ook t en aanzien v an de oper at ionele k ost en v er w acht GTS een st r uct u r ele t oenam e t en opzich t e v an het niv eau 2 0 0 4 v an cir ca € 2 5 m ln, m ede t en gev olge v an efficiën t iev er lies als gev olg v an de split sing v an Gasunie . De door de Raad gehant eer de v oor on der st elling leidt du s t ot een onder sch at t ing v an het k ost enniv eau in 2 0 0 9. Daar m ee br eek t de Raad nu j uist m et het uit gan gspun t w aar op zij de r eguler in g v an GTS in de t w eede r eguler ingsper iode baseer t , nam elij k een geleidelij k e bew eging naar het k ost en niv eau in 20 0 9 . Bij k om end nadeel is dat de t ar iev en in het DTe- m odel eer st aanzienlij k zullen dalen om v er v olgens in 2 0 1 0 w eer st er k om hoog t e gaan. Niet alleen v oor GTS, m aar zek er ook v oor m ar k t par t ij en is dit een ongew enst e uit k om st en illust r eer t de w illek eu r ige r esult at en v an het DTe- m odel.

Ra n d n u m m e r 1 2

19. I n h et on t w er p X- fact or besluit h eeft de Raad in v ullin g gegev en aan de in het ont w er p Met hodebesluit opgev oer de m et h ode om de t oegest ane k ost en v an GTS t e bepalen. De k ost en best aan bij een der gelij k concept uit de k apit aalsk ost en en de oper at ionele k ost en. De k apit aalsk ost en w or den daar bij bepaald door de econ om isch e w aar de v an de asset s v an GTS en h et t oegest an e r endem en t op deze asset s. Om de econom isch e w aar de v an GTS t e bepalen gr ij pt de Raad t er ug op een boek hou dk un dige " t r u c" . De Raad gaat hier m ee v oor bij aan h et feit dat de econ om isch e w aar de v an de asset s v an GTS v ast gest eld dien t t e w or den. Een algem een aanv aar de m et h ode om de econom ische w aar de v an de asset s v an een onder nem ing bepalen is h et zogen aam de

m ar k t w aar depr incipe. Dit bepaalt de pr ij s die een nieu w e eigenaar v oor een bedr ij f zou w illen bet alen. I n het algem een is het bij niet - beur sgenot eer de bedr ij v en m oeilij k om een ov er nam epr ij s t e bepalen. Echt er , j uist in de sit u at ie v an Gasunie/ GTS is dit niet h et gev al; de Neder landse St aat heeft per 1 j anuar i 2 00 5 de aandelen v an de ov er ige aan deelh ou der s t egen een bedr ag v an €2, 7 8 m r d ov er gen om en. Op basis hier v an k an w or den afgeleid dat de econom isch e w aar de v an Gasunie/ GTS per die dat um € 6, 4 m r d bedr aagt ( 2 x 2, 7 8 plus €0 , 8 m r d v r eem d v er m ogen ) . Dit is cir ca € 1, 6 m r d m eer dan de w aar de die de Raad op basis v an zij n boek h ou dk un dige m et h ode v ast st elt .

2 0 . Aan gezien de econom isch e w aar de v an GTS een duidig k an w or den v ast gest eld is er geen n oodzaak om ov er t e gaan t ot een m eer on nauw k eu r ige sch at t in gsm et hode die

daar en bov en st er k afhank elij k is v an de gek ozen uit gan gspun t en. Het

2 1 . GTS w ij st de boek h ou dk un dige ben ader in g v an de Rr aad af. Daar en bov en, de door de Raad geh an t eer de boek hou dk un dige m et h ode is op zich zelf onj uist , alt h an s gaat uit v an onj uist e v oor onder st ellingen.

2 2 . Een cr uciale par am et er bij de bepaling v an de RAB is de afsch r ij v ingst er m ij n v an de asset s v an de ger eguleer de onder nem ing. Bij de bepaling v an de r elev ant e

afschr ij v ingst er m ij n speelt zow el de t echnische als ook de econom isch e lev ensdu ur een r ol.

23. Het t r an spor t n et v an GTS best aat uit sluit en d uit st alen leidin gen die k at h odisch bescher m d w or den. KI WA h eeft in h aar r appor t “ Technisch e lev ensduur Kabels en Leidingen” uit 1 99 8 geconclu deer d dat hoge dr uk gast r an spor t leidingen een t echnische lev en sduu r k en n en v an m inim aal 1 0 0 j aar .2 Deze w aar de is onder m eer t oegepast door h et Minist er ie v an Ver k eer en Wat er st aat .3 Ook in de int er nat ionale pr ak t ij k is er v oldoen de bew ij s v an leidin gen die al gedu r en de een per iode lan ger dan 50 j aar in gebr uik zij n.4

2 4 . De econom isch e lev en sduu r v an een gast r an spor t leiding w or dt bepaald door de per iode dat er feit elij k een v olw aar dig fun ct ioner en de gas( t r anspor t ) m ar k t zal zij n. Het aan bod v an gas zal n og t ient allen j ar en v oldoen de zij n om aan deze v oor w aar de t e k u nn en v oldoen, zodat er ook v anuit dit per spect ief geen noodzaak is t ot een beper k ing v an de lev en sduu r v an best aan de ou der e asset s. Voor nieu w e inv est er in gen k an deze

v oor w aar de w el een r ol spelen, zodat daar een k or t er e econom ische lev ensdu ur w or dt v er w acht . Algem een w or dt aanv aar d dat er t ot 2 06 0 spr ak e zal zij n v an een v olw aar dige gas( t r an spor t ) m ar k t . Dit h ou dt in dat de econ om isch e lev en sduu r v an nieuw e leidin gen beper k t dient t e w or den t ot m ax im aal 55 j aar . Dit sluit aan bij h et uit gan gspu nt dat de Raad hant eer t .

2 5 . De Raad heeft aangev en v oor GTS geen r uim t e t e zien v oor een afschr ij v ingst er m ij n v an ( best aan de) leidingen die m eer in lij n ligt m et de w er k elij k e econom isch e lev ensduur aan gezien zij de afschr ij v in gst er m ij n al gefix eer d heeft in het k ader v an de r eguler ing v an de r egionale gast r anspor t bedr ij v en. Uit infor m at ie v an de Raad is ons geblek en dat de v oor r egion ale n et bedr ij v en v ast gest elde t er m ij n v an 55 j aar is t ot st an d gek om en als uit k om st v an gespr ek k en m et een k lank bor dgr oep, w aar in bet r ok k en en v an de r egion ale net bedr ij v en v er t egenw oor digd zij n gew eest en hu n zien sw ij ze h ebben k un n en uit en. Op geen enk el m om ent h eeft GTS deel uit gem aak t v an deze k lank bor dgr oep. GTS is ook op geen enk ele ander e w ij ze geconsult eer d of ander szins bet r ok k en gew eest bij de

v ast st elling v an de afschr ij v ingst er m ij n v an 5 5 j aar .

2 6 . Dit is des t e m eer onaanv aar dbaar om dat er aanzienlij k e v er schillen best aan t u ssen de r egion ale gast r anspor t net t en en het landelij k gast r anspor t net . Zoals hier v oor gem eld

2

Bijlage 2. 3

Een waarde van meer dan 100 jaar is door het Ministerie als uitgangspunt geaccepteerd in het kader van de “Nadeelcompensatieregeling voor het verleggen van kabels en leidingen” en in de “Overeenkomst inzake verleggingen van kabels en leidingen in het buitengebied”

4

best aat het landelij k gast r anspor t net uit k at hodisch bescher m de, st alen leidingen. I n de r egion ale n et t en is daar ent egen spr ak e v an een com bin at ie v an st alen en k un st st of leidin gen ; h et gebr uik v an k u nst st of leidingen is in h et r egionale gast r anspor t n et t en m ogelij k aangezien deze net t en w or den bedr ev en onder een aanzienlij k e lager e dr uk dan h et lan delij k gast r an spor t n et . I n h et KI WA r appor t5 _{w or dt v oor PVC leidin gen v an v oor}

1 9 7 5 een t ech nische lev ensdu ur v an m ax im aal 4 0 j aar gehant eer d. Ook in Duit sland w or dt bij de t oegest ane r egulat oir e afschr ij v ingst er m ij nen onder sch eid gem aak t t ussen k unst st of leidingen ( 3 0- 40 j aar v oor PVC en 4 5- 5 5 j aar v oor PE- HD leidingen) en st alen, k at hodisch bescher m de leidingen ( 5 5- 6 5 j aar ) .6

27. Naast h et gegev en dat een t e k or t e afschr ij v in gst er m ij n leidt t ot een v er r egaan de onder sch at t ing v an de econom isch e w aar de v an GTS, w or dt een v er k eer de incent iv e in het r eguler ingssy st eem geïnt r oduceer d. I n een cost plus r eguler in gsm et hodiek dien en de t oegest an e r egulat oir e afschr ij v ingst er m ij nen in lij n t e liggen m et de feit elij k e

v er v an gin gst er m ij n en v an leidin gen. I n dien de afsch r ij v in gst er m ij nen t e k or t zij n zal de eigenaar ov er zij n asset geen v er goedin g m eer on t v an gen en der halv e een in cen t iv e h ebben om deze asset t e v er v an gen. Het is j uist dit v er schij n sel dat er t oe geleid heeft dat de Belgische r egulat or aan afgeschr ev en asset s een r est w aar de t oek ent . Deze w or den daar m ee blij v end, t ot het m om ent v an feit elij k e v er v an ging, opgenom en in de RAB. Dit is een alt er n at iev e m anier om r ek ening t e houden m et de feit elij k e econom isch e lev en sduu r v an leidin gen. Wij st ellen v er der v ast dat ook ENAGAS een m et hode h an t eer t die r ech t doet aan r eeds afgesch r ev en, m aar nog oper at ionele inv est er ingen. De

Spaanse r egulat or st aat t oe dat ov er 5 0 % v an de ( geher w aar deer de) w aar de v an het afgesch r ev en act ief nog de v er m ogensk ost en als ger eguleer de ink om st en w or den on t v an gen.

2 8 . Gegev en het bov enst aande v inden w ij de door de Raad/ DTe v ast gest elde

afschr ij v ingst er m ij n v an 5 5 j aar v oor leidingen deeluit m ak ende v an het landelij k gast r an spor t n et niet alleen on begr ij pelij k m aar ook de w ij ze v an t ot st an dk om in g uit er m at e onzor gv uldig. GTS is v an m enin g dat de afschr ij v ingst er m ij n v oor best aan de leidingen t enm inst e 6 5 j aar dien t t e bedr agen en v oor nieuw e leidingen t en hoogst e 55 j aar , m et inacht nem ing v an het eind v an de per iode ( het j aar 2 0 6 0 ) . I n dien de Raad om h em m ov er en de r eden en niet w il afw ij k en v an de v oor de r egion ale n et bedr ij v en

v ast gest elde afschr ij v in gst er m ij n v an 5 5 j aar zou t enm inst e aansluit ing m oet en w or den gezocht bij de r est w aar deben ader in g v an de Belgisch e r egulat or w aar bij v oor

afgesch r ev en, m aar t och nog gebr uik t e asset s een r est w aar de v an 20 % geh an t eer d w or dt . Een com binat ie v an oneigenlij k k or t e afschr ij v ingst er m ij nen m et het acht er w ege lat en v an ieder e ( laat st aan een r eële) com pensat ie v ia de r est w aar debenader ing is v oor GTS on aanv aar dbaar . Een on der bouw in g v an de hoofdlij n en v an h et v oor gaan de is gegev en in bij lage 5.7

5

Zie bijlage 2

6 _{Gasnetzentgeltverordnung, anlage 1 (bijlage 4)} 7

2 9 . Bij h et v ast st ellen v an een RAB op basis v an boek h ou dk un dige pr incipes is h et daar n aast v an cr u ciaal belan g dat alle r elev ant e in v est er in gen w or den m eegen om en. De Raad gaat in zij n bepaling v an de RAB v oor GTS uit v an een onv olledige set inv est er ingen.

30. GTS h eeft in h et v er leden t en on r echt e bepaalde oper at ionele k ost en niet geact iv eer d. Op dit feilen is Gasunie begin j ar en 90 door de fiscu s gew ezen8. Gasunie is daar n a ov er gegaan op een w ij ze v an act iv er en die in lij n ligt m et de r ich t lij nen v an de fiscus. GTS h eeft DTe op deze cor r ect ie v an de act iv a- adm inist r at ie gew ezen, de h oogt e er v an bepaald en deze m iddels een account ant sv er k lar ing on der bouw d. Het gaat hier om een significant bedr ag v an €3 8 0 m ln. De Raad heef t deze inv est er ingen ongem ot iv eer d niet m eegen om en bij de bepalin g v an de RAB. Het niet accept er en v an deze cor r ect ie is daar n aast inconsist en t aan gezien in h et v er leden deze cor r ect ie w é is t oegepast bij de bepaling v an de econom ische w aar de v an de r egion ale net w er k bedr ij v en.

3 1 . Con clu der end k an gest eld w or den dat de econ om isch e w aar de v an de asset s v an GTS per ult im o 20 0 4 € 6, 4 m r d bedr aagt . De boek houdk undige benader ing v an de Raad w ij zen w ij t en pr in cipale af. Echt er , zelfs bij t oepassin g v an die m et h ode dien t de econom ische w aar de v an GTS per ult im o 2 0 0 4 op t en m inst e €6 , 0 m r d t e w or den bepaald, w aar bij w or dt uit gegaan v an de j uist e v oor on der st ellingen m et bet r ek k ing t ot de afschr ij v ingst er m ij n v an best aande leidingen en alle r elev ant e asset s w or den

m eegen om en. Rek ening houdend m et de feit elij k v er w acht e inv est er ingen v an GTS in de per iode 2 0 05 t ot en m et 2 0 0 9 bedr aagt de RAB per ult im o 2 00 9 € 6, 5 m r d. Deze

bedr agen liggen v eel m eer in lij n m et het ov er nam ebedr ag dan de door de Raad k unst m at ig laag v ast gest elde w aar de v an €4, 8 m r d.

3 2 . Met bet r ek k ing t ot het int egr er en v an inv est er ingen in de RAB zij v er der nog opgem er k t dat in de ben ader in g v an de Raad gek ozen w or dt v oor een aanv an g v an h et m om ent v an afschr ij v en op de inv est er ingen dat pr ecies halv er w ege het j aar ligt . GTS hant eer t in h aar boek h ou din g h et econom isch j uist e pr incipe dat de afschr ij v ingen een aanv ang n em en op h et m om en t v an ger eed m elden v an de in v est er in g. Het ov er n em en v an h et DTe- pr incipe leidt er t oe dat GTS een separ at e boek hou din g v oor de Raad m oet gaan v oer en m et consequ ent ies v oor de daar m ee gem oeide k ost en en h et r isico v an in consist en t ies t ussen beide boek houdin gen. De k eu s v an de Raad lij k t m et nam e gebaseer d op adm inist r at iev e eenv oud aan de zij de v an de Raad, zon der daar bij de ger ech t v aar digde belan gen v an GTS in ach t t e n em en. Wij pleit en er dan ook st er k v oor h et feit elij k e m om ent v an ger eed m elden v an een in v est er in g als st ar t pu nt v an de afschr ij v in g t e h an t er en.

Ra n d n u m m e r 1 4

3 3 . De Raad pr esent eer t de X- fact or v oor GTS v oor de per iode 2 00 6 t ot en m et 2 00 9, zij nde 4 , 2 % per j aar , in nom inale t er m en. Tr adit ioneel w or dt een X- fact or w eer gegev en in r eële t er m en zodat de nom inale k ost en on t w ik k eling gelij k is aan de inflat ie m inus de X- fact or

8

( “ CPI - X” ) . Ken n elij k k iest de Raad v oor deze pr esen t at ie aan gezien de X- fact or in r eële t er m en, 5, 7% , ex t r eem hoog is in v er gelij k ing m et de ( int er ) nat ionale st andaar d.

Bij la g e A b ij on t w e r p X - f a ct or b e slu it

3 4 . Op een gr oot aant al v ast gest elde par am et er s zullen w ij in onze zien sw ij ze op bij lage B bij h et on t w er p X- fact or besluit separ aat r eager en.

For m u le 1 6

35. I n h et on t w er p X- fact or besluit v oer t de Raad een efficiënt iepar am et er v oor de

k apit aalsk ost en op, de zogenaam de t het a k apit aal. I n h et ont w er p X- fact or besluit is deze v oor de t w eede r eguler ingsper iode op 1 gest eld. Uit zow el h et on t w er p Met h odebesluit als het on t w er p X- fact or besluit v alt niet eenduidig v ast t e st ellen w elk e inv ulling de Raad aan het gebr uik v an deze par am et er w il gev en. GTS is v an m enin g dat h et gebr uik v an een der gelij k e efficiënt iepar am et er zich zelfs niet v er houdt m et de door de Raad v oor gest elde r eguler ingsm et hodiek v oor GTS.

3 6 . Het opnem en v an een efficiën t iepar am et er v oor GTS w or dt m ogelij k v er oor zaak t door dat de Raad - w elisw aar select ief zoals w ij in onze zien sw ij ze op bij lage B v an het on t w er p X-fact or besluit zullen aan t on en – h et r eguler in gsm odel dat v oor de beh eer der v an h et lan delij k elek t r icit eit st r an spor t n et ( Ten n eT) is v ast gest eld n aar GTS h eeft gek opieer d. De Raad negeer t daar bij dat de m et h odes v oor de v ast st elling v an de k apit aalsk ost en v an GTS en TenneT fun dam ent eel v er schillen. I n h et gev al v an GTS w or den de RAB en de daar m ee sam enh an gen de j aar lij k se afschr ij v in gen v ast gest eld op basis v an hist or isch e k ost pr ij zen v an de asset s. Ver v olgens w or dt – in belangr ij k e m at e gedr ev en door een in t er n at ion ale ben ch m ar k v an bèt a’s v an m et in de ogen v an de Raad m et GTS v er gelij k bar e gast r anspor t bedr ij v en – de t oegest ane k apit aalsk ost env er goedin g v ast gest eld. I n dien het oogm er k v an de Raad zou zij n om v ia de efficiënt iepar am et er k apit aalsk ost en de v oor GTS t oegest ane k apit aalsk ost en in enig j aar aan t e passen op basis v an een ben chm ar k m et ander e bedr ij v en zou spr ak e zij n v an een du bbele efficiënt iek or t ing die de r eguler ingsm et hodiek inst abiel en inconsist ent doet zij n. Dit fen om een doet zich in h et gev al v an Ten n eT niet v oor aan gezien daar bij de bepaling v an de t oegest ane k apit aalsk ost en de RAB en afschr ij v ingen niet w or den afgeleid op v an basis v an hist or isch e k ost pr ij zen v an de asset s, m aar uit de k ost en en opbr en gst en uit h et st ar t j aar v an de r eguler in g en deze v er v olgen s v oor ieder e v olgen de per iode w eer ( in beper k t e m at e) w or den aangepast .

3 7 . Wij gaan er v oor alsn og v an uit dat de Raad niet de bedoelin g h eeft een dubbele efficiënt iek or t in g v oor de k apit aalsk ost en v an GTS t e in t r odu cer en, m aar dat de Raad m et de efficiën t iepar am et er k apit aalsk ost en een an der e doel v oor ogen heeft . Mogelij k w il de Raad de efficiënt iepar am et er k apit aalsk ost en benu t t en om ach t er af t e beoor delen in hoev er r e inv est er ingen gedaan gedur ende een r eguler ingsper iode door de

inv est er ingen v olledig in de RAB opgenom en ( m ogen) w or den ont br ek en v olledig.

Bov endien is een der gelij k e ben ader ing st r ij dig m et het door de Raad zelf in het on t w er p Met hodebesluit neer gelegde pr incipe dat zij zo m in m ogelij k w il ingr ij pen in de

bedr ij fsv oer in g v an GTS. Het inv oer en v an een efficiënt iepar am et er k apit aalsk ost en is v oor GTS dan ook in alle gev allen on aanv aar dbaar .

3 8 . Het h uidige open ein d k ar ak t er v an de efficiënt iepar am et er k apit aalsk ost en geeft m ede inv ulling aan het door inv est eer der s er v ar en r egulat oir e r isico. I m m er s, dit cr eëer t een v r ij br ief v oor de r egulat or om af t e w ij k en v an init ieel v ast gest elde uit gan gspun t en. Op dit r egulat oir e r isico zullen w ij in het v er v olg v an onze ziensw ij ze nog n ader t er u gk om en.

3 9 . Voor de v olledigh eid m er k en w ij hier nog op de in de for m ules 1 6 , 1 7 en 1 9, zoals w eer gegev en in bij lage A bij h et on t w er p Met hodebesluit , dak j es op de par am et er s on t br ek en. Het bet r eft hier gesch at t e par am et er s. I n r an dn um m er 1 9 v an h et on t w er p Met hodebesluit w or dt de t oegest ane v er m ogensk ost env er goeding in het laat st e j aar v an de r eguler ing bepaald op basis v an alleen het in dat j aar gelden de t ar ief v oor de

v ennoot schapsbelast ing, t er w ij l blij k ens r andnum m er 1 8 bij de inflat iecor r ect ie de gem iddelde inflat ie gedu r ende de per iode w or dt m eegenom en. Dit lij k t ons onj uist . Bij v oor beeld, een t ar ief v oor v en noot sch apsbelast in g in h et eindj aar dat lager is dan h et gem iddeld gedur ende de r eguler ingsper iode gelden de t ar ief, leidt hier door t ot een t e lage t oegest ane v er m ogen sk ost env er goeding.

For m u le 2 7

4 0 . De Raad gaat er bij de bepaling v an de t oegest ane k ost en in 2 00 9 v an uit dat de oper at ionele k ost en zich in 20 0 9 op het niv eau v an 20 0 4 zullen bev in den. De Raad negeer t daar bij t en m inst e dr ie fact or en.

4 1 . Aller eer st zij n de oper at ionele k ost en uit 2 0 0 4 zek er niet r epr esent at ief. I n 20 0 4 w as nog spr ak e v an één geïnt egr eer d bedr ij f, de N. V. Neder landse Gasunie. Welisw aar w as in dat j aar al w el spr ak e v an een or gan isat or isch e gesplit st e bedr ij fsv oer in g, t al v an

ov er k oepelen de act iv it eit en – denk alleen al aan het h um an r esour ces beleid - w er den op cor per at e niv eau gezam enlij k afgehandeld. Per 1 j uli 2 0 0 5 is Gasu nie, m et

t er ugw er k ende k r acht v anaf 1 j anuar i 2 0 0 5, j ur idisch gesplit st . Een der gelij k e split sing leidt ( onv er m ij delij k ) t ot v er m inder ing v an efficiën t ie in de bedr ij fsv oer ing, on der m eer door k leiner e sch aalgr oot t es, die zich zullen v er t alen in een st r uct ur ele t oenam e v an de oper at ionele k ost en. Dit heeft niet s t e m ak en m et een gebr ek aan ef ficiënt ie v an de onder nem ing GTS en is du s ook niet iet s w aar v oor GTS in het k ader v an t ar iefr eguler ing " gest r aft " m ag w or den.

k ost en. I n een ev enw icht ig en r edelij k r eguler in gsm odel zou een split sin g m oet en w or den aangebr ach t t ussen door GTS beïnv loedbar e en niet beïnv loedbar e oper at ionele k ost en. Bew egin gen in de niet door GTS beïnv loedbar e oper at ion ele k ost en zou den onv er k or t in de t oegest ane oper at ion ele k ost en m oet en w or den m eegenom en.

4 3 . Ten slot t e zouden de w el door GTS beïnv loedbar e oper at ion ele k ost en m oet en m ee adem en m et in v est er in gen ( leiden d t ot een t oenam e in bij v oor beeld on der h ou dsk ost en) en an der e r elev ant e w ij zigingen in bedr ij fsact iv it eit en, zoals bij een uit br eiding v an de t r an spor t ger elat eer de dien st v er lenin g door GTS.

4 4 . GTS v oor ziet als gezegd dat de oper at ion ele k ost en gedur en de de t w eede r eguler ingsper iode st r uct ur eel € 2 5 m ln bov en het niv eau v an de ger ealiseer de

oper at ionele k ost en in 2 00 4 liggen. I n het v oor liggende m odel zou hier v oor gecor r igeer d m oet en w or den aan gezien de door de Raad gefor m uleer de doelst elling is een geleidelij k e bew eging naar het k ost en niv eau in 20 0 9 . Daar bij dien en in de nacalculat ie de niet door GTS beïnv loedbar e oper at ionele k ost en v ast gest eld t e w or den op h et feit elij k gedur en de de t w eede r eguler ingsper iode ger ealiseer de niv eau. GTS heeft bij de Raad al aangegev en de oper at ionele k ost en v oor 2 00 4 niet r epr esen t at ief t e ach t en v oor de t w eede

r eguler in gsper iode. Op zij n m in st zouden daar de v er w acht e oper at ion ele k ost en v an h et j aar 2005 v oor m oet en w or den genom en, aangezien dan t en m in st e een deel v an de addit ion ele k ost en die on t st aan door de split sin g v an Gasunie in de k ost en v oor h et j aar 2 0 0 5 v er discont eer d zij n.

4 5 . Ook bij de oper at ionele k ost en int r oduceer t de Raad een efficiën t iepar am et er . Voor de t w eede r eguler ingsper iode w or dt deze w elisw aar gelij k gest eld aan één, echt er

aanw ij zin gen hoe de Raad hier in lat er e r eguler ingsper iodes m ee om w il gaan ont br ek en. Ook hier is spr ak e v an een significant r egulat oir r isico.

Bij la g e B b ij on t w e r p X - f a ct or b e slu it

Alg e m e e n

46. GTS const at eer t dat de t oepassin g door de Raad v an het zogenaam de CAPM v oor de bepalin g v an de k apit aalsk ost en v an GTS w or dt gek en m er k t door een aant al

inconsist ent ies en gebr ek en. Deze zullen in h et onder st aan de op hoofdlij n en w or den t oegelicht . Een v olledig ov er zicht v an al on ze bezw ar en t egen de w ij ze v an t oepassing v an de CAPM m et hode door de Raad is t oegev oegd als bij lage 6 .9

4 7 . De Raad heeft het r eguler ingsm odel zoals v ast gest eld v oor Tenn eT als int egr aal uit gan gspun t v oor h et r eguler ingsm odel v an GTS gen om en . Gr ot e delen v an h et Met hodebesluit v oor Tenn eT zij n r echt st r eek s door gek opieer d. Echt er , bij de bepalin g v an de t oegest ane k apit aalsk ost env er goeding v an GTS is de Raad op een gr oot aant al pu nt en afgew ek en v an de bij Ten n eT geh an t eer de m et h odiek . On der bouw in gen v an deze v er an der in gen in h et r eguler in gsbeleid on t br ek en, zij n onv olledig of onj uist . Best en dig

9

r eguler ingsbeleid v er eist een zor gv uldige benader in g v an w ij zigin gen hier in. GTS h eeft on der zoch t w at de uit k om st v an de bepalin g v an de k apit aalsk ost en v er goedin g v oor GTS zou zij n in dien de Tenn eT m et h odiek v olledig op GTS zou zij n t oegepast . Daar bij h ebben w ij gebr uik gem aak t v an de door Fr ont ier v ast gest elde en door de Raad geaccept eer de v er gelij k in gsgr oep v oor GTS, hoew el w ij , zoals uit het nav olgen de nog zal blij k en, ook fundam en t ele bezw ar en hebben t egen de sam enst elling v an die gr oep. Gebr uik v an de Ten neT m et hodiek v oor GTS leidt t ot een t oegest ane k apit aalsk ost env er goedin g v oor GTS v an 6, 5% ; m eer dan één pr ocent pun t ( 1, 1 % ) bov en de door de Raad v ast gest elde w aar de. Onze ber ek eningen zij n w eer gegev en in bij lage 7.10

4 8 . De k apit aalsk ost en v er goedin g zoals die w or dt v ast gest eld dient een insch at t in g t e zij n v an de v er w acht e k apit aalsk ost en gedur ende de k om ende r eguler ingsper iode. Aangezien deze niet bek end zij n w or dt v aak gebr uik gem aak t v an hist or isch e gegev ens om een in schat t in g t e m ak en v an t oek om st ige k apit aalsk ost en. De Raad m aak t in zij n

schat t ingen m eer onev enr edig gebr uik v an zeer k or t e t er m ij n gegev ens. I n een sit uat ie w aar bij de r en t ev oet zich op een - hist or isch - laag niv eau bev in dt en bov en dien spr ak e is v an een zeer v olat iele sit u at ie op de k apit aalsm ar k t en leidt h et m eer dan ev en r edig gebr uik v an k or t e t er m ij n gegev ens t ot een zeer w aar schij nlij k e on der schat t in g v an de t oek om st ige k apit aalsk ost en.

4 9 . De door de Raad gem aak t e k euzes t en aanzien v an m et h odiek , r efer en t ieper iode en dat afr equ en t ie leiden v r ij w el zon der uit zonder in g t ot een v er lagin g v an de

v er m ogensk ost env er goedin g v an GTS t en opzicht e v an de v er m ogen sk ost en v er goeding v an TenneT en de r egionale dist r ibut iebedr ij v en. De Raad w ek t daar m ee t en m in st e de schij n op de k euzes select ief t e hebben gem aak t . Dit w or dt nog eens bev est igd door dat de Raad in gespr ek k en m et GTS heeft aangegev en de r eguler ing v an GTS t e w illen aan gr ij pen om de, in de ogen v an de Raad t e h oge, v er m ogensk ost env er goedin gen v oor TenneT ( 5, 4% ) en de r egionale gasnet w er k bedr ij v en ( 6, 8 % ) om laag t e k unnen br en gen. Een der gelij k e benader ingsw ij ze is uit er st on behoor lij k en get uigt v an w illek eur . De Raad dient op een zor gv uldige w ij ze een bij het pr ofiel v an GTS passende

v er m ogensk ost env er goedin g t e bepalen.

5 0 . De Raad ber ek ent een t oegest an e k apit aalsk ost en v er goeding v oor GTS v an 5, 4 % r eëel v óór belast ing. Deze w aar de is ongek end laag en k ent v oor zov er w ij w et en nauw elij k s een r egulat oir pr ecedent v oor een gast r anspor t bedr ij f in een m et GTS v er gelij k bar e om gev ing. Ter illust r at ie, Of gem , de door de Raad v eel gecit eer de Engelse r egulat or , heeft in 2 0 01 de k apit aalsk ost env er goeding v oor het landelij k elek t r icit eit snet w er k bedr ij f v ast gest eld op 6, 2 5 % . Een zelfde w aar de is in 2 00 2 v ast gest eld v oor het landelij k gast r anspor t bedr ij f. Van nog m eer belang is dat door Ofgem in 2 0 0 4 v oor de oper at or s v an de r egion ale elek t r icit eit sn et w er k en een k apit aalsk ost env er goedin g v an 6, 91% is v ast gest eld. Ter w ij l de Engelse r egulat or dus een t oenam e v an de

k apit aalsk ost env er goeding signaleer t , int r oduceer t de Raad – zoals uit de v er gelij k ing m et de TenneT m et hodiek blij k t – een st er k dalende k apit aalsk ost env er goedin g. Aan gezien GTS m et de hier v oor aan geh aalde bedr ij v en con cu r r eer t t er v er k r ij gin g v an k apit aal op fin an ciële m ar k t en, on t st aat een aan zienlij k concur r ent ien adeel v oor GTS.

10

5 1 . Ook bij de v ast st elling v an de t oegest ane v er m ogensk ost env er goeding v oor zow el de eer st e als t w eede r eguler ingsper iode v oor de r egion ale dist r ibu t iebedr ij v en heeft de Raad gebr uik gem aak t v an t en opzicht e v an GTS afw ij k ende k euzes. Dit bet r eft t en eer st e een t w eet al m ar k t par am et er s. Mar k t par am et er s zij n nu j uist bij uit st ek par am et er s die niet afhank elij k zij n v an het t e r eguler en bedr ij f, zodat een afw ij k ing hier des t e m eer

bev r eem dt . De k eus is des t e m eer w illek eur ig indien in beschouw ing w or dt genom en dat de t w eede r eguler ingsper iode v an de r egionale dist r ibut iebedr ij v en ( 2 0 0 5- 20 0 7 ) een ov er lap v an t w ee j ar en heeft m et de t w eede r eguler in gsper iode v an GTS. De nom inale r isicov r ij e r en t e is in h et gev al v an de r egion ale n et w er k bedr ij v en v ast gest eld op 5 % t er w ij l de m ar k t r isicopr em ie daar 5, 5% bedr aagt . De w aar de v an de asset bèt a is in het gev al v an de r egion ale dist r ibut iebedr ij v en v ast gest eld op 0, 45 , bij n a t w ee m aal zo h oog als v oor GTS. Dit t er w ij l v oor de r egion ale dist r ibu t iebedr ij v en nog niet een s spr ak e is v an feit elij k e, m eer r isicov olle, m aat st afconcur r ent ie m aar slecht s spr ak e is v an een ov er gan gsfase n aar m aat st afcon cu r r en t ie en deze zich bov endien bew egen in een m ar k t om gev ing die, t en opzicht e v an de int er nat ion aal concur r er en de om gev in g w aar in GTS zich bev indt , zeer st abiel is. Dit alles bet ek ent niet dat de asset bèt a v oor de r egion ale dist r ibu t iebedr ij v en t e hoog zou zij n, m aar dat de v oor GTS v oor gest elde asset bèt a naar alle r edelij k e m aat st av en gem et en m anifest v eel t e laag is.

Ra n d n u m m e r 5

5 2 . Het gebr uik v an uit sluit en d Neder landse dat a v oor de bepalin g v an de r isicov r ij e r en t e is inconsist ent m et het int ensiev e gebr uik v an int er nat ionale dat a v oor de bepaling v an de m ar k t r isicopr em ie. Dit k an leiden t ot schat t in gfout en bij de bepalin g v an de

k apit aalsk ost en v an GTS. De Raad geeft niet aan in hoe r obuu st zij n schat t ing is t en opzicht e v an ber ek enin gen op basis v an m eer in t er n at ionale gegev en s. GTS is v an m enin g dat een j uist e inschat t in g alleen gem aak t k an w or den op basis v an gegev en s v an de Eur opese m ar k t . Daar naast is het gebr uik v an n om in ale gegev en s niet cor r ect . I n de lit er at uu r best aat consensu s ov er het gegev en dat het gebr uik v an zogenaam d Eu r ozone I ndex Link ed ov er heidsobligat ies ( I LG’s) opt im aal is.

Ra n d n u m m e r 6

5 3 . Bij de bepaling v an de r isicov r ij e r en t e w or den door de Raad r efer ent ieper iodes v an r espect iev elij k t w ee en v ij f j aar gehant eer d. De Raad geeft daar bij aan dat het , gegev en de hist or isch gezien ex t r eem lage r ent est and v an de laat st e j ar en, onj uist zou zij n om alleen k or t e t er m ij n dat a t e gebr uik en. Ter w ij l en er zij ds dit uit gan gspun t w or dt

5 4 . I n het Met hodebesluit v oor Ten n eT is v oor de bepalin g v an de r isicov r ij e r ent e uit gegaan v an een r efer ent ieper iode v an v ij f j aar . Gegev en de door de Raad zelf gesign aleer de hist or isch lage r ent est anden v an de afgelopen per iode is het onbegr ij pelij k dat j uist nu w or dt ov er gegaan op een bepalin g op basis v an k or t e t er m ij n gegev ens.

5 5 . Bij gebr uik v an de j uist e indices, ber ek end ov er een r epr esen t at iev e per iode v an v ij f j aar – de Ten n eT r efer en t ieper iode - k om t GTS t ot een n om in ale r isicov r ij e r ent e v an 4, 5 % ( uit gaande v an de door de Raad gehant eer de inflat ie v an 1, 5 % ) .

Ra n d n u m m e r 1 0

5 6 . De r en t eopslag die v oor GTS w or dt geh an t eer d w or dt bepaald op basis v an gegev ens ov er de per iode 2 0 0 3 t ot en m et 2 005 . De bepaling v an de div er se par am et er s die t en gr ondslag liggen aan de v er m ogensk ost env er goeding dien en, t er v er m ij ding v an int er ne inconsist ent ies in de ber ek ening, gebaseer d t e zij n op v er gelij k bar e per iodes. Zoals bij de r isicov r ij e r ent e al bet oogd is, dient deze per iode in v er band m et de niet

-r ep-r esent at iv it eit v an de huidige k o-r t e t e-r m ij n w aa-r den m inim aal 5 j aa-r t e beslaan. Ook v oor w at bet r eft de r ent eopslag blij k t dat de huidige w aar des laag en w aar schij nlij k niet r epr esent at ief zij n v oor t oek om st ige per iodes.

5 7 . I n het Met h odebesluit v oor TenneT is v oor de bepaling v an de r ent eopslag uit gegaan v an een r efer ent ieper iode v an v ij f j aar . Gegev en de hist or isch lage r ent eopslagen v an de afgelopen per iode is het onbegr ij pelij k dat j uist nu w or dt ov er gegaan op een gr ot er e inv loed v an k or t e t er m ij n gegev ens.

58. GTS k om t op basis v an een r efer ent ieper iode v an v ij f j aar op een r en t eopslag v an 1, 2 pr ocent ( 1 2 0 basispunt en) .

Ra n d n u m m e r 1 4

5 9 . Wij n em en aan dat hier bedoeld w or dt dat h et gedu r en de de t w eede per iode

daadw er k elij k gelden de t ar ief v oor v ennoot sch apsbelast in g als v er v anger v an de t hans v oor onder st elde w aar den ( 3 0 % ) in de nacalculat ie zal w or den gebr uik t .

6 0 . Het v oor ziene per cen t age v enn oot schapsbelast ing v oor het j aar 20 0 6 bedr aagt naar ons w et en 3 0, 5 % en geen 30 %

Ra n d n u m m e r 1 7

6 2 . Het gebr uik v an int er nat ionale gegev ens bij de bepalin g v an de m ar k t r isicopr em ie v er h ou dt zich niet m et het gebr uik v an uit sluit end Neder landse gegev ens bij de bepaling v an de r isicov r ij e r en t e. Der gelij k e aber r at ies k un n en leiden t ot on zuiv er e schat t in gen v an de t oegest an e v er m ogen sk ost env er goedin g.

6 3 . Fr ont ier m aak t t en onr ech t e gebr uik v an m eet k undige gem iddelden. I n een aan t al r ecen t e w et en sch appelij k st u dies ( zie bij lage 6) w or dt een v oor k eur uit gespr ok en v oor het gebr uik v an het r ek enk undige gem iddelde.

6 4 . I n het Met hodebesluit v oor TenneT is v oor de m ar k t r isicopr em ie uit gegaan v an een r ange v an 4 - 7 % . I n het Met hodebesluit m et bet r ek k ing t ot de r egion ale

dist r ibu t iebedr ij v en ( elek t r icit eit ) w or dt uit gegaan v an dezelfde r an ge. Dit leidt t ot een gem iddelde m ar k t r isicopr em ie v an 5, 5 % , een half pr ocen t hoger dan v oor GTS w or dt v oor gest eld. Deze discr epan t ie is een t e m eer onaan v aar dbaar om dat bij gebr uik v an h et CAPM de m ar k t r isicopr em ie in de r egel w or dt afgeleid v an hist or isch e gegev en s ov er zeer lange per iodes ( v ij ft ig t ot m eer dan honder d j aar ) , w aar m ee uit dr u k k in g w or dt gegev en aan het lange t er m ij n k ar ak t er v an de m ar k t r isicopr em ie. Het is hier m ee niet in

r edelij k heid aanv aar dbaar dat de Raad binnen een per iode v an een aan t al j ar en k om t t ot een in negat iev e zin afw ij k ende v ast st elling v an de m ar k t r isicopr em ie v oor GTS.

6 5 . I n een t w eet al r ecent uit gev oer de st udies in opdr acht v an de Raad in het k ader v an de WACC v oor het zogenaam de Nor Ned pr oj ect is een m ar k t r isicopr em ie v ast gest eld v an 6 , 4 % ( st udie door Tabor s Car am anis Associat es) r espect iev elij k 5, 7 - 7, 9 % ( st udie door Th e Br at t le Gr ou p) . De Raad heeft geen afst and gedaan v an de uit k om st en v an dit pr oj ect of ander szin s aangegev en de uit k om st en niet r epr esen t at ief t e ach t en. Gegev en het feit dat de m ar k t r isicopr em ie – zoals de naam gev ing al sugger eer t - een op de k apit aalm ar k t geldende en daar m ee een pr oj ect onafhank elij k e w aar de is, is het eens t e m eer onbegr ij pelij k dat v oor GTS een ander e w aar de v oor gest eld w or dt .

66. GTS k om t op basis v an een con sist ent e m et hode t ot een eigen schat t in g v an de m ar k t r isicopr em ie v an 6% ( zie bij lage 6 ) .

Ra n d n u m m e r 1 8

67. Wij n em en aan dat hier bedoeld w or dt dat de bandbr eedt e v an de m ar k t r isicopr em ie w or dt v ast gest eld.

Ra n d n u m m e r 2 0

6 9 . Bij de ber ek ening v an de bèt a spelen t w ee fact or en een r ol: ener zij ds de k eu ze v an de r efer ent ieper iode, ander zij ds de k eus v oor de dat afr equ en t ie bin n en de

r efer ent ieper iode. Deze t w ee com ponent en w or den door de Raad t en onr ech t e gecom bineer d, w aar door de su ggest ie on t st aat dat het gebr uik v an dagelij k se dat a beper k t k an blij v en t ot een t w eej aar s per iode. Feit elij k liggen t w ee v r agen v oor : w at is de r elev an t e r efer en t ieper iode en w elk e fr equ ent ie v an dat a dien t daar binnen gebr uik t t e w or den. Het aanw ezig zij n v an v oldoen de w aar n em in gen om t e k om en t ot st at isch bet r ouw bar e schat t ingen is daar bij een r an dv oor w aar de. Bij de bepaling v an de bèt a v oor Ten n eT heeft de Raad een on der gr en s v an 60 w aar n em ingen ( m aan delij k se dat a ov er een per iode v an v ij f j aar ) als v oldoende bev on den.

7 0 . Met bet r ek k ing t ot de dat afr equent ie geldt dat het gebr uik v an dagelij k se dat a k an leiden t ot t e lage sch at t in gen v an de bèt a t en gev olge v an de zogenaam de n on - sy n ch r onicit eit v an de handel in aandelen. I ndien bepaalde fon dsen t r ager r eager en op infor m at ie dan het gem iddelde fonds k an dit leiden t ot onder schat t ing v an de bèt a. Dit fenom een doet zich v oor al v oor bij fon dsen die t en opzich t e v an h et m ar k t gem iddelde r elat ief w einig v er h an deld w or den. Alle fondsen uit de de Raad v er gelij k ingsgr oep w or den m et een fr equent ie v er handeld die lager ligt dan de m ar k t fr equen t ie ( zie bij lage 6 ) . Dit effect speelt bij h et gebr uik v an w ek elij k se en m aan delij k se dat a een zeer beper k t e r ol, zodat v an uit dit per spect ief laat st bedoelde dat afr equent ies de v oor k eu r v er dien en.

71. Ten aanzien v an de len gt e v an de r efer ent ieper iode is een algem een er k end inzich t dat geschat t e bèt a’s gebaseer d op de m eest r ecent e hist or ische gegev ens leiden t ot een onder schat t ing v an de w aar de v an de bèt a. Dit gegev en heeft er t oe geleid dat Ofgem , de Engelse r egulat or , bij de bepaling v an de bèt a v oor de r egionale net w er k bedr ij v en in 2 0 0 4 een bèt a v an 1 heeft v er onder st eld en niet is uit gegaan v an een ber ek ende w aar de.

7 2 . I n het Met hodebesluit v oor TenneT is v oor de bepalin g v an de bèt a uit gegaan v an v ij fj aar s m aan delij k se en dr iej aar s w ek elij k se gegev ens t egen de w er eldhandelsin dex . Toepassin g v an deze m et h odiek op de door de Raad aanv aar de v er gelij k in gsgr oep v oor GTS leidt t ot een gem iddelde bèt a v an 0, 3 6 v oor GTS, in plaat s v an 0, 2 5.

Ra n d n u m m e r 2 1

7 3 . Het is st andaar d pr ak t ij k om v oor de aanpassing v an de r uw e bèt a de zogenaam de Blum e m et hode t e gebr uik en ( zie bij lage 6 ) . Deze m et hodiek heeft de Raad ook bij Ten neT gehan t eer d. Hier w or dt ech t er zon der n ader e v er k lar in g afgew ek en v an die lij n en ov er gegaan op de zogenaam de Vasicek m et hode, die leidt t ot een n eer w aar t se bij st elling v an de v er m ogensk ost env er goeding v an GTS. Deze on gem ot iv eer de w ij ziging duidt op w illek eu r .

7 4 . De Raad st elt hier t er ech t dat het r isicopr ofiel v an een v er gelij k ingsgr oep zov eel m ogelij k ov er een dient t e k om en m et dat v an GTS. Daar bij lij k t zij echt er als enige m aat st af t e h an t er en dat de gek ozen on der n em in gen v oor h et gr oot st e deel gast r an spor t act iv it eit en uit v oer en. Zoals w ij al hebben aan get oon d in onze schr ift elij k e zien sw ij ze op het ont w er p Met hodebesluit is GTS act ief op een in t er nat ionaal con cur r er en de Eu r opese

gast r anspor t m ar k t . Op geen enk ele m anier w or dt duidelij k in hoev er r e de Raad heeft on der zoch t of de m ar k t om st an digheden v oor de geselect eer de on der n em ingen

ov er eenk om en m et de specifiek e om st andigheden die v oor GTS gelden. Voor een gr oot deel w or dt daar en bov en gebr uik gem aak t v an gegev en s v an Am er ik aan se en Canadese bedr ij v en. Gegev en de lange hist or ie v an r eguler ing in deze landen w aar door t er plek k e een st abiel r eguler in gsk lim aat is ont st aan, is de sit u at ie v oor der gelij k e bedr ij v en onv er gelij k baar m et de sit uat ie op h et Eur opese con t inent , w aar r eguler in g v an

gast r anspor t bedr ij v en r elat ief r ecent t ot on t w ik k eling is gek om en. Daar naast v er schillen de aar d v an de act iv it eit en en de om st andigheden w aar onder bedr ij v en in Can ada en de Ver enigde St at en oper er en significant v an die v an GTS. Het is zeer aannem elij k dat beide fact or en bij dr agen aan een on der sch at t in g v an de w er k elij k e bèt a v oor GTS. Tot slot geldt dat de Am er ik aanse bedr ij v en op geen en k ele w ij ze in con cu r r ent ie st aan m et GTS.

Ra n d n u m m e r 2 3

7 5 . Voor w at bet r eft de v er handelbaar heid v an de aandelen v an de geselect eer de

on der n em in gen is hier v oor al het nodige opgem er k t . Hier zij n og t oegev oegd dat in h et bij zonder de posit ie v an Flux y s zor gen baar t . De v er han delbaar h eid v an Flux y s is zo ger in g dat om die r eden de Belgisch e r egulat or ( CREG) de w aar de v an bèt a v oor Flux y s h eeft v ast gest eld op 1.

Ra n d n u m m e r 2 4

7 6 . Hier w or dt nogm aals geïllust r eer d dat een zinv olle r eact ie op h et ont w er p X- fact or besluit niet gegev en k an w or den zon der dat het Met hodebesluit definit ief is. I m m er s, in

r andnu m m er 2 4 w or dt gest eld dat de v er gelij k ingsgr oep zodanig gek ozen is dat het r eguler in gsr egim e v er gelij k baar is m et h et r eguler ingsr egim e zoals dat v oor GTS zal gelden. Zolang niet duidelij k is w at het v oor GTS geldende r egim e zal zij n, is het onm ogelij k om t e beoor delen of spr ak e is v an v er gelij k baar heid. I n onze schr ift elij k e zien sw ij ze op het on t w er p Met hodebesluit hebben w ij aanget oond dat t ar iefr eguler ing op basis v an een int er n at ionale benchm ar k v an t ar iev en de enige logisch e en con sist ent e m et h ode v an r eguler in g v an GTS is. Daar m ee is de onv er gelij k baar h eid v an h et v oor GTS geldende r egim e m et de geselect eer de gr oep onder nem ingen gegev en. Ov er igen s w or dt de v er gelij k baar h eid door de Raad niet of n auw elij k s gem ot iv eer d. Daar en bov en is niet duidelij k of bij de geselect eer de bedr ij v en spr ak e is v an v er an der in gen in de

r eguler ingsr egim es gedur ende de r efer ent ieper iode.

blij v en op het niv eau v an 2 0 0 4. Zoals w ij hier v oor al hebben aanget oond lev er t dit aanzienlij k e r isico´ s v oor GTS op. Daar enbov en w or den de inv est er ingen in de r eguler ingsper iode v er onder st eld gelij k t e zij n aan de t oegest ane ger eguleer de afschr ij v in gen. Afw ij k in gen hier v an zij n v oor r ek enin g en r isico v an GTS. Gegev en h et t han s v oor liggende m ar k t per spect ief k an dit leiden t ot een aanzienlij k e k ost en post v oor GTS. Ver der is in het geheel niet ger egeld in hoev er r e alle door GTS in de t w eede r eguler ingsper iode gedane inv est er ingen zullen leiden t ot een aanpassing v an de ( RAB) aan het begin v an de der de r eguler ingsper iode. Tenslot t e, v olgens het on t w er p

Met hodebesluit heeft de Raad t e allen t ij de de m ogelij k heid t ussent ij ds in t e gr ij pen indien de Raad v an m ening is dat de Raad de t ar iev en v an GTS heeft v ast gest eld op basis v an gegev ens die naar de m enin g v an de Raad onj uist of on v olledig zou den zij n gew eest . Dit cr eëer t een openeindr isico v oor GTS aangezien op geen enk ele w ij ze is v ast gelegd op basis w aar v an de Raad t ot een der gelij k ingr ij pen k an ov er gaan. Een zodanig ingr ij pen is onzes inziens ook in st r ij d m et “ good r egulat or y pr act ice” en cr eëer t daar n aast in het gev al v an h er zienin g v an eenm aal v ast gest elde en gepu bliceer de t ar iev en onr u st in de m ar k t , die j uist beh oeft e h eeft aan st abilit eit . Con clu der en d k an gest eld w or den dat het r eguler ingsr egim e v an GTS dusdanige r isico’s m et zich

m eebr engt dat geen spr ak e is v an gelij k e r egulat oir e r isico’s t en opzich t e v an de v r ij w el r isicoloze r at e- of- r et u r n r eguler in g die v oor een gr oot deel v an de bedr ij v en in de v er gelij k ingsgr oep geldt .

7 8 . Ten onr echt e w or dt niet gecom penseer d v oor het r egulat oir e r isico dat GTS on der v indt . De Raad deinst er niet v oor t er u g best endig r egulat oir beleid plot sk laps en zonder w et t elij k e n oodzaak of zelfs basis t e w ij zigen, zoals blij k t uit de v oor gest elde w ij zigin g v an h et r eguler in gsr egim e v oor GTS w aar in de best endige pr ak t ij k v an de in t er nat ionale benchm ar k v an t ar iev en is losgelat en. Ook een com plet e w ij ziging v an de m et h ode w aar op de k apit aalsk ost en v er goeding w or dt ber ek end t ot de m ogelij k heden - zo v alt uit de v er gelij k ing t ussen de v oor TenneT gehant eer de m et h odiek en de v oor GTS

gehant eer de m et hodiek af t e leiden – en lev er t een ex t r a r egulat oir r isico op. Het v oor liggende ont w er p Met hodebesluit biedt ev eneens geen enk ele gar ant ie v oor GTS ov er de door de Raad t e v olgen k oer s in de v olgende r eguler ingsper iodes. Een der gelij k e onzek er h eid zor gt er v oor dat inv est eer der s lan ger zullen w ach t en alv or en s ov er t e gaan t ot inv est er in gen, aangezien zij eer st er v ar in g w illen opdoen m et h et r eguler in gsk ader . Dit w ach t en v er t aalt zich in econom isch e t er m en in een opslag op de door in v est eer der s geëist e k apit aalsk ost env er goeding. Zo v er oor zaak t de Raad geheel zelfst andig een st ij ging v an de k ost en v oor inv est er ingen. Dit fenom een doet zich in het bij zonder v oor in een r eguler ingsom gev ing die nog niet v olledig uit gek r ist alliseer d is. Dit is pr ecies de sit u at ie w aar in GTS zich t h an s bev in dt . Met dit aspect w or dt in h et door de Raad geh an t eer de CAPM onv oldoen de r ek enin g gehou den. Het is im m er s v an algem ene bek en dh eid dat h et CAPM onv oldoende geëquipeer d is om eenzij dige asy m m et r isch e r isico’s, zoals in het bij zon der h et r egulat oir e r isico, t e incor por er en. Het gebr uik v an de CAPM zal in dit gev al leiden t ot een on der sch at t ing v an de w er k elij k e w aar de v an de door inv est eer der s geëist e v er m ogen sk ost env er goeding. Een v olledige beschouw ing ov er de int er fer ent ie t ussen r isico en r eguler ing is gegev en in bij lage 8. 11

11

Ra n d n u m m e r 2 5

7 9 . Zoals uit h et v oor gaan de is geblek en k un nen w ij on s om m eer der e r eden en niet v in den in de select ie v an de Raad. I n bij lage 6 w or dt een w el r epr esent at ief geacht e

v er gelij k ingsgr oep v oor gest eld.

Ra n d n u m m e r 2 6

8 0 . De om r ek enin g v an de equit y bèt a naar de asset bèt a w or dt door de Raad uit gev oer d door m iddel v an de zogenaam de Modigliani- Miller m et h ode. I n bij lage 6 t onen w ij aan dat het gebr uik v an de zogenaam de Miller m et hode t e pr efer er en is.

Ra n d n u m m e r 2 7

81. De ber ek enin gen v an de Raad zij n niet v er ifieer baar . Met n am e de uit k om st en v an de w ek elij k se ber ek enin gen v oor Ter asen en Tr an sCan ada gev en ech t er r edenen om aan de j uist heid v an de ber ek eningen t e t w ij felen. Mogelij k is hier t en onr ech t e gebr uik gem aak t v an uit sluit en d de k oer sen v an de laat st e dag v an de w eek . Door GTS uit gev oer de schaduw ber ek enin gen op basis v an v r ij w el dezelfde uit gangspunt en als door de Raad gehant eer d w or den ( m et uit zon der ing v an de Blum e en Miller aanpassingen ) leiden in ieder gev al t ot significan t hoger e uit k om st en v oor dezelfde v er gelij k ingsgr oep. GTS k om t t ot een r an ge v an 0, 29 t ot 0, 33 ( zie bij lage 6) . De Raad dien t naar onze m enin g inzich t t e v er sch affen in de ber ek enin gen die t en gr ondslag liggen aan de t abel en deze door GTS t e lat en v er ifiër en.

8 2 . Wij her halen hier nogm aals dat de ber ek ende bèt a’s op een niv eau liggen dat in zij n algem eenheid v er beneden de in st andaar d r egulat oir e pr ak t ij k gehant eer de w aar des ligt . I n bij lage 6 w or dt een uit gebr eide st eek pr oef on der zow el Eur opese, Am er ik aan se als Aust r alisch e gast r an spor t bedr ij v en ov er de per iode 19 9 8 t ot en m et 2 00 5

beschr ev en. De gem iddelde w aar de v an de bèt a ov er deze st eek pr oef bedr aagt 0, 4 5, bij na het dubbele v an de w aar de die de Raad v oor GTS w il v ast st ellen.

8 3 . De oor zaak v an de ex t r eem lage w aar de v an de bèt a die de Raad v oor GTS dr eigt v ast t e st ellen lij k t t e zij n dat de Raad, in afw ij k ing v an st an daar d r egulat oir e pr ak t ij k , de uit k om st en v an de ber ek enin gen als m aat gev en d aann eem t . I n de pr ak t ij k blij k t dat r egulat or s de t oegest ane bèt a’s op een aanzienlij k hoger niv eau v ast st ellen dan de ber ek ende w aar de. Uit onder zoek op onder de door de Raad geselect eer de Am er ik aanse bedr ij v en blij k t dat indien de bet r effende r egulat or s zou den zij n uit gegaan v an de door de Raad ber ek ende bèt a’s v oor die bedr ij v en, dit , gegev en de t oegest ane

Ra n d n u m m e r 2 8

8 4 . Het gebr uik v an een bandbr eedt e is hier w illek eur ig. Er is geen inhoudelij k logische r eden om t e v er onder st ellen dat de bov enk ant v an de bandbr eedt e w or dt gev or m d door de schat t ingen op basis v an de dagelij k se dat a en de onder k ant v an de bandbr eedt e door schat t ingen op basis v an w ek elij k se dat a. Van belang is uit sluit end het v ast st ellen v an een r epr esent at iev e w aar de v oor GTS.

Ra n d n u m m e r 2 9

85. Op basis v an de uit k om st en v an een r epr esen t at iev e v er gelij k in gsgr oep en gebr uik m ak end v an een m et hode w elk e in al h aar on der delen w el consist ent is, k om t GTS t ot een sch at t ing v an de w aar de v an de asset bèt a v oor GTS v an m inim aal 0, 4 ( zie bij lage 9 ) .12

Ra n d n u m m e r 3 0

8 6 . Voor w at bet r eft het com m ent aar op het gebr uik v an de Modigliani- Miller m et h ode v er w ij zen w ij naar ons com m en t aar bij r an dn um m er 2 6.

Ra n d n u m m e r 3 1

8 7 . Wij nem en ook hier aan dat bedoeld w or dt dat het gedu r ende de t w eede

r eguler in gsper iode daadw er k elij k gelden de t ar ief v oor v enn oot sch apsbelast in g als v er v an ger v an de t h an s v oor onder st elde w aar den ( 3 0 % ) in de nacalculat ie zal w or den gebr uik t .

Ra n d n u m m e r 3 2

88. Op basis v an de uit k om st en v an een r epr esen t at iev e v er gelij k in gsgr oep en gebr uik m ak end v an een m et hode w elk e in al h aar onder delen consist ent is, k om t GTS t ot een schat t in g v an de equit y bèt a v oor GTS t er hoogt e v an 1, 0 ( zie bij lage 9 ) .

Ra n d n u m m e r 3 3

8 9 . Het is t heor et isch onj uist om een r eële k apit aalsk ost env er goeding in 2 0 0 4 t e ber ek enen door gebr uik t e m ak en v an de gem iddelde inflat iecij fer s ov er de per iode 2 00 6 - 2 0 0 9. Hier zou per per iode gediffer ent ieer d dien en t e w or den. Hier bij dient nog aanget ek end t e w or den dat in het DTe- r eguler ingsm odel v er schillen t ussen de v oor af geschat t e

12

SLOTCON CLU SI E

9 0 . GTS her h aalt in deze ziensw ij ze in de eer st e plaat s de bezw ar en die zij t egen het

On t w er p Met h odebesluit for m uleer de. Het v oor gest elde Met hodebesluit k an de t oet s v an de k r it iek niet door st aan. Door t oepassin g v an een zw ar e v or m v an r eguler in g zoals door DTe/ de Raad v oor gest eld, w or dt de slagv aar digh eid v an GTS onn odig beper k t en w or dt de onafhank elij k heid v an deze onder nem ing er nst ig aanget ast . De Raad gaat bij der gelij k e ingr ij pende r eguler ing eigenlij k op de st oel v an de onder nem er ( GTS) zit t en. Dit v or m t een bar r ièr e v oor goed en v er an t w oor d on der n em er sch ap, m ar k t confor m h an delen, adequ aat r eager en op v er an der en de m ar k t om st an digh eden en het t ij dig in spelen op de beh oeft e aan nieuw e pr odu ct en. De k ost pr ij s als basis v oor de t ar ifer in g v an gast r anspor t dien st en is bedr ij fseconom isch niet efficiën t en v or m t een belem m er in g v oor de goede w er k in g v an de gasm ar k t . Door op geen enk ele w ij ze r ek enin g t e hou den m et de int er n at ionale concur r ent ieom gev ing w aar in GTS oper eer t , dr eigt de Raad in een ou d en ach t er h aald pat r oon t e v er v allen. De com m un au t air e n och de nat ion ale

w et gev in g dw in gt daar t oe.

9 1 . De v oor gest ane r eguler ing door k r uist GTS' am bit ies om zich t e on t w ik k elin gen t ot een dr aaischij f bin n en de Eu r opese gasin fr ast r u ct uu r en de daar m ee ov er een st em m en de w ensen v an de Neder landse r eger ing. De negat iev e effect en v an de v oor gest elde r eguler ing w or den nog v er st er k t door de gebr ek k ige afst em m ing v an de Neder landse op de Duit se r egelgev ing. Voor t s is een gr oot bezw aar t egen de v oor gest elde nieuw e r egelgev ing dat de Raad de effect en v an de v oor afgaande r eguler ing in het geheel niet h eeft geëv alu eer d.