U voortaan over te maken op postrekening 277.760

Algemeen Secretariaat

Savornin Lohmanlaan 66

Groningen Telefoon

Girobetalingen voor abonnementen en advertenties gelieve

U voortaan over te maken op postrekening 277.760

t.n.v. Stichting

"DE DRIEMASTER"

0 5900-37511 MAANDORGAAN VAN DE ONAFHANKELIJKE LIBERALE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE

te 's-Gravenhage

Confessionele partijvorming

C inds kort staat de partijvorming op con- '

fe~;;,it,ndt:

uasis in ^WJei ,Je kring zeer

~-•

\....J

de belangstelling. We denken bijvoor-

beeld aan de toespraak, die mr. Toxopeus op de büeenkmnst van het JOVD-distrikt Zuid- West hield. over het forum dat daarop volgde, over een 1•oordracht van mr. Geertsema voor de VVD te Gouda, over het zuilencongres te Amsterdam, over onze eigen "Driemaster"

enzovoort. Het lijkt ons een gelukkig ver- schijnsel, dat de liberalen in de aanval zijn gegaan, en uit de krampachtige pogingen van de tegenpartij om de liberale argumenten te ontzenuwen, blijft slechts het nare gevoel over, dat alleen de confessie en niet enige politieke eensgezindheid de bindende kracht van deze partijen vormt. De bochten, waarin men zich moet wringen om in dit meer en meer oecumenische tijdperk nog een anti- thetisch geluid begrijpbaar te maken, zijn ko- misch. Op deze plaats is reeds eerder de vraag gesteld, wat nog de specifieke taak van de confessionele partijen in de N ederiandse samenleving is, wanneer deze partijen niet meer als beschermers van het "ware geloof"

en van de confessionele belangengroeperingen

fungeren. Wij haalden hier ook reeds een ARJOS-brochure aan, waarin de oude anti- these als tegenstelling tussen christelijk en on- christelijk als onjuist van de tafel worrit ge- veegd. In dit Driemaster-nummer nemen wij een artikel. over uit "Jon geren Voorop", orgaan van de KVP-jongeren, van de hand van Antoine T. J. M. Jacobs, voorzitter van de KVP-jongerengroep 's-Hertogenbosch. Hoewel wij met de heer Jacobs van mening zijn, dat de zg. non-confessionele stroming in de KVP (waar hij over schrijft) slechts een kleine minderheid vormt, is het bestaan ervan toch zeer belangrijk. Het tekent

^{· ?}

aanbrekende nieuwe tijd, dat er binn ·

e~

, confessionele partij ook reeds groepen .<:.qn, die niet op eev CDU aankoersen, maar op een partij met een politiek programma. Het verheugt ons nog meer, dat de gedachten van deze KVP-jonge- ren in "midden-linkse" richting gaan, omdat ook de meeste liberale jongeren deze richting in willen slaan. Wij stellen ons dan ook zeer positief op bij de gedachte, zoals deze door de Bossche KVP-er wordt geopperd, om tot een toenadering van voorstanders van midden- links in alle paTtijen te komen.

GELUKGEW'ENST

PTinses Bf:'atrix en Claus van Amsberg hebben zich verloofd en wij wensen hen hiermede van harte gelulc! Dat onze toekomstige koningin nu haar le·nenspartner heeft gevonden is zeer verheugend. Zij heeft vele dingen voor op ge- wone stervelingen, maar nog meer tegen. Eén van die factoren, die haar beslist een achter- stand op haar leeftijdsgenoten oplevert, is het ontbreken van de vrije omgang met andere mensen. Het ontstaan van een genegenheid voor een ander mens, het onbeantwoord blij- ven van deze genegenheid, het opnieuw op- vatten van de pogingen, de teleurstelling, de verrassende ontdekking, de golven van hoop en wanhoop, de grote liefde, dit alles zal prinses Beat1·ix even goed hebben beleefd als elk mens eens doet, maar bij haar gaat dit gepaard met een zeer beperkte ruimte, waarin zich dit alles moet afspelen. Maar buiten mag van enige emotie niets blijken en zelfs binnen haar eigen woonruimte spioneren de gluur- ders.

Bovendien hebben de buren altijd kritiek. In ons overvolle land zijn wij tegenwoordig alle- maal buren van elkaar en de kritici hebben dus al de registers van hun kritiek weer open- getrokken.

Hoewel wij onszelf bepaald geen grote vrien- den van de Duitsers kunnen noemen, gaat het ons toch wel te ver om alle Duitsers als minder gewenste kandidaten van onze prin- sessen af te schilderen. Kritische geest is best en zelfs heel nuttig, maar negatieve en zeur- derige "kritiek om de kritiek", zoals die bij- voorbeeld door "Het Parool" ten beste is ge- geven, is niet best meer. Liberalen hebben een grote liefde voor de vrijheid en voor het scheppen van een eigen leefbare ruimte, waar- in de mens van zijn vrijheid kan genieten. De keuze van een levenspartner behoort tot die eigen persoonlijke Tuimte. Dit geldt vooT elk Nederlandse staatsburger, ook voor de kroon- prinses. Voor haar geldt daarbij natuurlijk ook, dat haar toekomstige echtgenoot geen naar Nederlandse begrippen onoirbare poli- tieke of andere opvattingen mag hebben voor- gestaan, en omdat op het ogenblik, dat wij dit schrijven, hiervan niets is gebleken, is het

kwal~jk

om haar keuze te kritiseren.

Daarom gunnen wij de prinses en haar ver- loofde een zeer goede toekomst, samen met het Nederlandse volk. Nogmaals, van harte gelukgewenst!

F. WAGENMAKER

-c r zullen liberalen zijn, die nu denken: dan

L ~'i~~;l:i~ ;~~~ij~~;~J~~0~~~~~~d~·~; z~~

veel liberale beginselprogramma's versprei- den, rnaar zo

eenvoud~g

ligt de zaak natuurlijk niet. Er is een geschiedenis, die niet uit te wissen is en die de mensen niet gauw vergeten.

Zo denkt "men" nog steeds- en vele liberalen geven helaas hiertoe aanleiding - dat het Nederlandse liberalisme identiek zou zijn aan een vrijzinnig-christelijke en humanistische stroming, die de confessie tot het zuiver "per- soonlijke geweten" wil terugdringen. Dit is natuurlijk volslagen onjuist, maar het lijkt on- begonnen werk deze ingewàrtelde misvatting

o'L·~~:

1

^tuigd

te weerleggen. De stap van een uf'e(fJdox-protestant en een katholiek naar het lib..,) alisme is gezien de historie moe'ilijk te zetten en diegenen onder hen, die het in de laatste decennia wel hebben gedaan, waren wellicht - de goeden niet te na gesproken - meer aanhangers van de liberale economie dan van de liberale beginselen. Daarom is het naar onze mening ook niet geraden om tè luid te roepen: Komt allen tot ons, gij zijt welkom in onze liberale huis! Als liberalen zijn wij van nature niet behoudend en dus ook de vor- men waarin het liberalisme zich op dit ogen- blik toont, behoeven niet te worden geconser- veerd. Wanneer er aanleiding is om de libe- rale beginselen buiten dit huidige liberale om- hulsel te stimuleren, zullen zeker de jongeren hieraan van harte meewerken. De non-confes- sionele "midden-links"-stroming in de KVP- jongeren kan derhalve op onze aktieve belang- stelling rekenen.

ie * *

I n welke richting zou de partijvoTming zich

in Nederland dan moeten bewegen, als de

confessionele partijen niet meer zouden

bestaan? Wij zouden willen pleiten voor een

liberale "midden-links" partij, waarin alle

vooruitstreuende krachten worden samenge-

bundeld, tegenover een gematigd conserva-

tieve partij, waarin de meer behoudende

Nederlanders hun plaats zouden vinden. Het

zou ideaal zijn, als de vooruitstrevenden en de

behoudenden hierdoor werkelijk in een eigen

partij terecht zouden komen, dit in tegenstel-

ling met de huidige situatie, waarin alle vijf

grote partijen deze beide vleugels kennen. Ook

de

Part~j

van de Arbeid kent haar conserva-

tieve deel: men denke slechts aan het V ARA-

legioen. Het is bovendien onjuist om elke ar-

beider als progressief af te schilderen; er zijn

er ook velen, die niets liever willen, dan dàt

houden wat ze hebben en daarnaast geen aspi-

raties hebben iets anders te bereiken: zij zijn

dus even behoudend als sommige kruideniers, boeren, huisvrouwen of grootgrondbezitters.

Naast deze twee gematigd grote partijen zul- len zich zowel links als rechts extreme groe- peringen, de ontevredenen, opstellen. Deze laatste mogen niet te groot worden, omdat de marge van stabiele regeerbaarheid dan in- krimpt en de democratie in gevaar komt.

* * * ..

D confessionele partijen geven een zekere stabiliteit aan de politieke situatie, maar dat is dan ook hun enige voordeel. De politieke duidelijkheid laat alles te wensen

over. Hoe is het anders mogelijk dat de KVP en AR op basis van één verkiezingsuitslag ineens van partner wisselen? Mr. Toxopeus heeft in Gouda gezegd, dat deze partijen een amorfe massa vormen, die een wat zwabberige koers moeten varen tussen de liberalen en socialisten, die door deze confessionele ondui- delijkheid wel gedwongen zijn elkaar te be- strijden, hoewel zij het in veel dingen wel degelijk met elkaar eens zijn. Dat is duidelijke taal, die van liberale zijde tot de confessio- nelen gesproken moet worden. De heer Toxopeus sprak ook over hen als "verzachters van standpunten". Hij had hier ook zijn toe- komstige fractiegenoot mr. Geertsema bij kun-

nen rekenen, die een paar dagen later (ook in Gouda) opmerkte dat hij het juist voor de werking van het parlementaire stelsel goed achtte, dat er confessionele partijen zijn. Het is duidelijk dat deze mening niet door ons wordt gedeeld. De confessionele partijen heb- ben, nu katholieken en gereformeerden geheel gelijkberechtigd zijn, geen taak meer, die ook niet door christen-politici in algemene par- tijen kan worden volbracht. Zij vertroebelen bovendien de duidelijkheid in de politieke vij- ver en dus ook de werking van de democratie.

Het lijkt ons in de lijn der liberale beginselen te liggen om deze zaken duidelijk te zeggen.

F. WAGEN MAKER

LEDENVERGADERING TE DALFSEN

De algemene ledenvergadering, op 12 en 13 juni j.l. te Dalfsen gehouden, vormde ook ditmaal in de reeks van congressen, landdagen en kampen een waardevolle bijdrage tot het onderling contact en de meningsvorming van de leden. Helaas konden 147 deelnemers niet het vereiste quorum op- brengen voor de statutenwijziging. Afgezien daarvan betekende de ver- gadering een nieuw hoogtepunt in de JOVD-geschiedenis. De landelijke voorzitter, Reinier Heyting, opend:e de vergadering met een voortreffelijke rede over de buitenlandse politiek, waarbij hij tot de conclusie kwam, dat de gebeurtenissen in Zuid- en Midden-Amerika het gevolg waren van een onjuiste politiek van de V.S. Op de binnenlandse politiek wilde hij geen commentaar geven: de uitslag van de Rijnmond-verkiezingen sprak voor zichzelf.

Hierna kwam het HE-voorstel tot wijziging van het verenigingsjaar aan de orde. De heer Hofman (RVD) was van mening, dat het congres nog weinig aantrekkelijk zou zijn zonder HE-verkiezing. Onder luid applaus verliet hij het spreekgestoelte. Ook de heer Verberg (De Bilt-Bilthoven) kantte zich tegen het voorstel. Een afdoende bewijs vond hij wel het ontbreken van een quorum. Het voorstel kon niet in behandeling worden genomen, dit zal op het con- gres gebeuren.

door de heer Schouten werd ver- dedigd. De heer Mulder (Amster- dam) diende ook hier een motie in, die, ondanks de steun van de heer Van Amerongen, later werd ver- worpen. Er kwamen nog een groot aant

~~

amendementen op de con- cepty"l;olutie die evenwel op aan- rade · van de voorzitter samenge- bundeld werden tot twee amende- menten. De vergadering werd ge- schorst en men ging over tot het feest, waarover elders in dit nummer meer.

Volledig opgefrist door het zaterdag- nachtelijk verkeer begon men op zondagmorgen aan de behandeling van de amendementen. De heer Bosma (Groningen) bleek niet bij het onderlinge overleg betrokken te zijn geweest; hij vroeg als nog accep- tatie van zijn amendement. Alle be- trokkenen werden tenslotte tevre- dengesteld, waarna een sterk gewij- zigde tekst door de vergadering werd aanvaard. De definitieve tekst treft men, evenals die van het be- volkingsvraagstuk, elders in dit nummer aan.

Bij de huishoudelijke vergadering bepleitte de heer Hubert (Rotter- dam) de instelling van een juridisch adviseur. De voorzitter deelde mede, dat deze voortreffelijke suggestie op korte termijn uitgewerkt zal wor- den. De heer Van Amerongen voer-

de nog het woord over de orde, maar nam daarbij niet de burgerlijke be- leefdheid in acht. De voorzitter wees hem onder applaus terecht en het orde-voorstel werd afgewezen.

Vervolgens was het woord aan Frits Wagenmaker, die als voorzitter van de Commissie Beginselen in kort be- stek de inhoud van een in november te publiceren brochure over de libe- rale beginselen weergaf. Deze inlei- ding mondde uit in een aantal vra- gen, die direkt hierna de in zes dis- cussiegroepen gesplitste vergadering zeer intensief aan het werk zette.

Uit de plenaire discussie, die hier weer op volgde, noteerden we de uitspraken, dat de vrijheid slechts een middel is om tot het doel van de geestelijke en stoffelijke ontplooiing van alle mensen te komen, dat het onjuist is om dogmatisch vast te leg- gen, dat de staatsuitgaven moeten achterblijven bij de groei van het nationale inkomen, dat er niet meer nivellering in de inkomens, maar wel meer nivellering in de vermo- gens door liberalen dient te worden nagestreefd, dat Rob Hofman deze middag het hoogtepunt van het weekeinde vond en dat Frits Wagen- maker zeer tevreden was met de in- stemming van de vergadering met de concepten van de commissie.

Bij de rondvraag informeerde de heer Boosman (Noord) naar de zo- juist opgerichte en onder grote hila- riteit ontvangen pressiegroep, de Z.R.L. (Zeer Rechts-Liberale groe- pering) waarvan als voorzitter werd genoemd de heer Mulder (Amster- dam), maar bij interruptie beweerde deze, van de gehele zaak niets af te weten. De voorzitter verklaarde ge- ruststellend, dat er in de wandel- gangen altijd wel dergelijke clubjes waren: de eens is tegen een hoofd- bestuurslid, de ander is tegen een redactielid en weer een derde is alleen maar rechts.

De heer P. B. de Vries (Groningen) diende een motie in, die een ver- andering in de benoeming van Drie-

master-redacteuren inhield. Hij achtte de aanwezigheid van een noordelijke redacteur gewenst, al had hij veel waardering voor de artikelen van de heren Wagenma- ker, Marcuse en Wiegel. De heer Wagenmaker kon zich niet achter het voorstel plaatsen en na de argu- mentatie van de heer Heyting trok de heer De Vries de motie in.

Vervolgens werd nog een motie in- gediend door de heer Wagenmaker en de heren Boosman, Marcuse, Maarse en Wiegel, die men eveneens elders in dit blad aantreft. Na wijzi- ging van de motie door een amende- ment van de heer C. G. Roelofse (Groningen) werd deze zonder hoof- delijke stemming aanvaard. Een af- zonderlijke motie van Wim Maarse, waarin de regering werd verzocht, op korte termijn te streven naar verkorting van de diensttijd, werd, ondanks noordelijke steun, met na- me van de heren Wim Dekker en Wim v. d. Molen (Hoogeveen), ver- worpen.

Tenslotte kwam de heer R. M.

Marcuse (Zaandam) nog aan het woord, die het HE vroeg, waarom er de laatste maanden zo weinig HE- verklaringen waren geweest. De heer Schouten betreurde dit ook, maar door diverse oorzaken was dit niet mogelijk gebleken. Wel zal het HE in de toekomst hieraan haar volle aandacht schenken. Toen sloot de heer Heyting de vergadering, waarna iedereen weer broederlijk afscheid nam.

W. A. MAARSE

REDACTIONEEL

Wegens de overstelpende hoeveel- heid copy konden het afdelings- nieuws, een artikel van Albert J. B.

Hubert en een artikel van de zojuist benoemde redacteur Jan Hidding niet in dit nummer worden opgeno- men. Wij hopen, dat dit in het juli/

augustusnummer wel mogelijk is.

W.

A.

MAARSE Vervolgens was de concept-resolutie

bevolkingsvraagstuk aan de beurt.

De vice-voorzitter politiek, de met een grote dosis humor begiftigde heer Schouten vond, dat in het rap- port het sexuele instinct te weinig een rol had gespeeld. Hij stelde ver- der, dat de bijbelspreuk "Gaat heen en vermenigvuldigt u" ook in con- fessionele kring wordt voorzien van het achtervoegsel: "en maak de aarde leefbaar". Het was een warm pleidooi voor een uitstekend rapport en resolutie, die evenwel nog ont- sierd werd door enige schoonheids- fouten. Er was een motie van de af- deling Amsterdam en er was een amendement van de afdeling Rotter- dam. Het amendement over de kinderbijslag werd gloedvol verde- digd door Jan van der Burg, maar werd niet aanvaard. Voor de afde- ling Amsterdam voerde mej. Van Nouboys het woord en zij deed dat op zo'n charmante wijze, dat het HE de voorstellen, neergelegd in de mo- tie van Amsterdam, grotendeels overnam. In zijn antwoord kon de heer Schouten echter niet meegaan met mej. Van Nouhuys wat betreft een wijziging in de redactie van de concept-resolutie. De heer Kuyper verklaarde na de pauze het voor het HE niet te moeilijk willen maken;

hij trok de motie in. Hij werd be- loond met een luid applaus en een ontroerend dankwoord van voorzit- ter Heyting. Tenslotte werd de reso- lutie op instigatie van de eveneens constructieve heer Israel (Arnhem) bij acclamatie aanvaard. Hetgeen onder grote geestdrift geschiedde.

Hierna kwam de PBO aan de orde, die wederom op voortreffelijke wijze

I I I .-ers

geven door hun lidmaatschap blijk van maatschappelijke ver- antwoordelijkheid, De NRC is voor hen een bij uitstek ge- schikt dagblad voor het vergaren van betrouwbare gegevens betreffende alles wat onze samenleving beroert; een uiter·

mate geschikt middel bij een onafhankelijke opinievorming, Vraagt de NRC vrijblijvend op proef als U nog geen abon- nee bent,

NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT

POSTBUS 824, ROTTERDAM, TELEFOON: 111.000

MARGINALIA

Dank

z~j

een over het algemeen weinig verheffende en vrij nega- tieve oppositionele verkiezings- campagne heeft de Belgische Partij voor Vrijheid en Vooruit- gang (PVV) een korte golf door- staan die er mag wezen: zij zag haar aantal parlementszetels verhoogd van twintig tot achten- veertig stuks.

De tragische taalstrijd waarmee de Belgen reeds zo ontzett,end lang g~lwnfronteerd worden, is aan deze winst bepaald niet vreemd. Uit zuiver electorale overweyi.ngen onttrokken de Belgische liberalen zich geruime tijd vóór de verkiezingen aan het gezamenlijk overleg van de drie grote paTtijen om te pogen ein- delijk een verstandige oplossing te vindl'n voor dit vraagstuk.

Daarmel' onttrokken zij zich eveneens aan elke verantwoor- delijkheid voor het bereikte ak- koord inzake het taalprobleem, dat op een niet al te bevooroor- deeld denkend mens een alles- zins redelijke indruk maakt.

De campagne van de PVV stond vrijwel volledig in het teken van de taalstrijd. Men liep frontaal storm tegen het bereikte ak- koord ten behoeve vooral van de Frans sprekende Belgen. Hier- van zagen, getuige de uitslagen, zeer vel.en in de PVV een hechte burcht tegen de toekenning van rechten aan de Nederlands spre- kenden, waarop deze, gezien hun groeiend aantal, aanspraak kun- nen maken. Wat een dergelijke stunt met liberale beginselpoli- tiek te maken heeft, is mij nogal duister. Vandaar mijn teleurstel- ling over het telegram met zijn weinig genuanceerde inhoud, dat het hoofdbestuur van de VVD aan deze Belgische liberalen heeft gezonden.

Ene S. maakte het in "Vrijheid en Democratie" van 27 mei wel heel erg bont. Hij schrijft (het is nog vóór de Rijnmondverkiezin- gen), dat het uiteraard moeilijk is om een parallel te trekken met de politieke toestand in ons land.

Maar llet opvallende is natuur- lijk wèl, dat uit de liberale winst een tegenzin van "het Belgische volk" zou blijken teg.en de rooms-rode coalitie, terwijl bo- vendien de uitslag zou hebben

bewezen" dat de liberale ge- dachte bij,onze zuiderburen op- nieuw tot leven is gewekt.

Het zij zo.

Linksaf

De televisiespiering, die de VVD vlak voor de Rijnmondverkie- zingen in de Rijnmond heeft uit- gezet, is geen stemmenkabel- jauw gebleken. Het doelbewust trekken van deze regionale ver- kiezingen in de nationale sfeer heeft averechts gewerkt. Van het

begin af aan was wel duidelijk, hoe gevaarlijk het is, om van te- vor,en bij herhaling vast te stel- len, dat het zou gaan om een uitspraak vóór of tegen de regering-Cals door de burgers van de Rijnmond.

Welnu, die burgers hebben zich uitgesproken. Alle partijen van de oude regeringscoalitie heb- ben geringe verliezen geleden, de PvdA heeft gewonnen. Onder de vooraanaanstaande Neder- landse politici, die kommentaar hebben gegeven, zijn er, die de bescheiden winst voor enerzijds de CPN en anderzijds de Koe- koeksclan maar een griezelige zaak vinden. Het is wel duide- lijk, dat er geen enkele aanlei- ding bestaat voor een dergelijk al dan niet oprecht angstpsycho- setje: de CPN heeft wat stem- men gewonnen van de PvdA en vooral van de PSP, terwijl de fameuze Boerenpartij de steun van ontevredenen over wie of wat dan ook heeft verkregen. We mogen wel blij zijn met het be- staan van een beweging als die van de heren Harmsen en Koe- koek.

Hun Boerenpartij vangt voor een deel juist die stemmen, die an- ders voor een niet gering gedeel- te bij de VVD terecht zouden komen. En hoe principieel libe- raal dit genre kiezers is, heeft men bijvoorbeeld kunnen zien bij de Staten- en raadsverkiezin- gen van 1962.

Ik geloof er niets van, dat de VVD ditmaal weer alleen aan de Boerenpartij heeft verloren. Als men de cijfertjes goed bekijkt, dan kan men niet anders kon- kluderen, dan dat juist de PvdA stemmen heeft teruggewonnen van de VVD. Het is wel duide- lijk, wat dit betekent. Wil men die grote groepen kiezers, die alleen maar hun stem uitbren- gen op de PvdA, omdat hun het zog•enaamde imago van de VVD niet sympathiek is (en misschien ook nog wel de (persoonlijke) infrastructuur van deze partij), dan dient men niet alleen te weten, maar er ook doelbewust naar te handelen, dat de winst LINKS ligt. Zoals ook mr. Toxo- peus na de Kamerverkiezingen van 1963 terecht heeft gesteld.

Voor de VVD als volkspartij dient dus het sein te staan op linksaf. Het behoeft nog niet te laat zijn.

Journalistiek *

Het ochtendblad De Telegraaf heeft weer eens zijn journalis- tieke erecode in de praktijk ge- bracht. Zoals gebruikelijk ont- ving ook deze krant van tevoren de rede, die AR-voorzitter dr.

Berghuis op het congres van deze partij op 22 mei j.l. zou uit- spreken. Op deze rede rustte, zo- als dit met alle van tevoren naar de pers gezonden redevoeringen

het geval is, een embargo tot het tijdstip, waarop zij zou zijn uit- gesproken.

Dit embargo werd door De Tele- graaf geschonden. Namens de hoofdredacteur (die persóónlijk een heel aardige man moet wez,en), werd voor maandag 24 mei een rechtzetting van het gebeurde toegezegd. Het is daar natuurlijk niet van gekomen. Zo zijn onze manieren.

Goed gebaar *

De regering heeft een bedrag van honderdduizend gulden ter beschikking gesteld van de, door de Verenigde Naties aanbevolen organisatie, die slachtoffers van het Zuidafrikaanse apartheids- beleid juridisch en financiëel bijstaat. Een prachtig gebaar, waarover men zich slechts kan verheugen.

Tn het blaadje "Zuid-Afrika van week tot week", een uitgave van de Zuidafrikaanse ambassade in ons land, werd in een hoofd- artikel over de apartheidspoli- tiek gesteld: "Absolute morali- teit is absurd". Hoewel zo'n stel- ling niet onverwacht komt, schrik je toch nog wel even, als zoiets zwart-op-wit staat. Het doet een beetje denken aan die mentaliteit, die zo'n dertig jaar geleden in Duitsland tot dogma werd verheven en waarmee ook wij gedurende vijf jaar kennis hebben mogen maken. Zelfs de aarzelaars moet nu toch wel dui- delijk zijn, dat het beleid in Zuid-Afrika gebaseerd is op de overtuiging "Het doel heiligt de middelen".

Over het door ook in ons land veel te veel beled.en apartheids- beleid is onlangs een zeer lezens- waardige en informatieve brro- chure verschenen van de stich- ting Studentencomité Zuid-Afri- ka. V oor zover nog nodig zij de aanschaf èn lezing van deze brochure hier ten zeerste aanbe- volen. Men kan haar bestellen bij het secretariaat van de stich- ting: Amsteldijk 152 III te Am- sterdam, of door overmaking van f 1,25 op postgiro 36 33 79 ten na- me van Stichting Studentenco- mité Zuid-Afrika te Amsterdam.

Telegraaf-distantie *

Niet alleen wegens het voor- gaande ben ik nogal gelukkig met mr. Geertsema's uitspraak tijdens het interview met Bibeb in

Vr~j

Nederland van 5 juni j.l.:

"Ik vereenzelvig me niet graag met De Telegraaf". Al moet ge- zegd worden, dat mr. Geertsema lang niet zo ver gaat als mr. Oud, die vlak vóór de verkiezingen van 1962 de morele moed had, bij herhaling te stellen, dat De Telegraaf een gevaar vormt voor ons democratisch bestel. V erge- lijkenderwijs stelt mr. Geertse- ma De Telegraaf veel te veel op voet van gelijkheid met nota-

bene de NRC en Het Algemeen Handelsblad!

Het is overigens een zeer lezens- waardig interview geworden.

Diegenen, die het gemist heb- ben, moeten het desbetreffende nummer van Vrij Nederland echt maar eens opvragen. Mr.

Geertsema komt in het gesprek naar voren precies zoals hij is:

een hard werkend, sympathiek politicus, die met alles en ieder- een het beste voor heeft.

*

Beauftragte Conring:

democraat

Dr. Hermann Conring, lid van de westduitse Bondsdag voor de CDU, is in de afgelopen weken nogal in het zonnetje gezet.

Eerst werd hij ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag officieel geluk gewenst door president Lübke en daarbij uit- bundig geprezen wegens zijn door en door democratische in- stelling. Vervolgens werd hem, als een van zeer weinigen, het erekruis van verdiensten van de Bundesrepublik verleend.

Tijdens de tweede wereldoorlog was dr. Conring, al dan niet met democratische afwijking, een wel zeer getrouw volgeling van Adolf Hitler. Van 1940 tot 1945 was hij de gevolmachtigde (Beauftragte) van Seyss Inquart in de provincie Groningen. Als zodanig heeft hij zich buitenge- woon tiverig betoond in het na- jagen en zo spoedig mogelijk voor een Standgericht doen te- recht staan van stakers van mei 1943, gewezen leiders

va'~]-_

de marxistische vakverenigingen, enzovoorts.

Ook is hij betrokken geweest bij de jodenverdelging. In zijn on- langs verschenen magnum opus

"De ondergang'' (deel II) schrijft prof. dr. J. Presser, dat Conring in juni 1942 reeds er op aan- drong, om de Joden zo spoedig mogelijk te laten verdwijnen uit de kuststreek bij Delfzijl.

Na twintig jaar blijkt een derge- lijke figuur zich plotseling ont- wikkeld te hebben tot een goed democraat. Htj is de enige niet.

Was dat maar waar.

Vakantie *

En tenslotte, vrienden en vrien- dinnen, Rijnmond of geen Rijn- mond: voor zover nog nodig een buitengewoon prettige vakantie.

Wat voor zorgen u mogen kwel-

len, welk doel u ook voor ogen

mag hebben, hetzij een of ander

examen, een lidmaatschap van

een gemeenteraad, dienstneming

in harer majesteit's strijdkrach-

ten, zet u besognes éventjes ter-

zijde en geniet van de vakantie,

waarop ook u recht heeft. Veel

zon, veel plezier en weinig

water- en luchtverontreinigings-

grieven, hetzij u hierbij oprecht

toegewenst door uw Driemaster-

scribent. R. M. MARCUSE

WIM VAN AMERONGEN ANTWOORDT "DE DRIEMASTER"

In het mei-nummer van "De Drie- master" is op twee plaatsen com- mentaar gegeven op de openings- rede die ik op de districtsdag te Gouda, 15 mei j.l. door het District

"Zuid-West" georganiseerd, heb uit- gesproken.

In zijn verslag schrijft redacteur Wim Maarse, dat ik o.m. gezegd heb, dat de "Studenten Vakbeweging ne- gatief ingestelde jongeren binnen zich verenigt". Dit moet Wim Maarse, tijdens het vlijtig maken van notities, niet goed hebben ver- staan. Wat ik wèl heb gezegd is, dat de pers door veel aandacht te schen- ken aan bromnozems, ban-the-bom- bers, studentenvakbewegers en

"Tres"-Ku-Klux-clanners en minder aan b.v. politiek georganiseerde jon- geren een eenzijdig, zelfs tamelijk negatief beeld opbouwt van de jon- geren in het algemeen. Wat ik in het bijzonder van de studentenvakbe- weging denk heb ik niet uitgespro- ken en is daarom in dit verband irrelevant.

Verder is Wim het niet met mij eens, dat het "Betaal nu en leef later" een (overigens goede) calvinistische ka- raktertrek van ons volk is. Ik gaf daarmee volgens hem "weinig blijk van kennis der christelijke beginse- len". Indien Wim Maarse deze uit- spraak zou hebben kunnen gronden op een grotere kennis omtrent mijn persoon, zou hij weten dat ik niet slechts bekend ben met de christe- lijke beginselen, doch zelfs met de calvinistische! Doch dit terzijde. Wat de leefregel "Betaal nu en leef later"

aangaat: zou Wim Maarse in alle ernst willen ontkennen, dat zuinig- heid en spaarzin ("opdat ons nage- slacht leve") orthodox-christelijke volksdeugden zijn?

Afgezien van deze "kleinigheden"

dank ik mijn naamgenoot voor de overigens getrouwe weergave van mijn toespraak en de waarderende woorden daarover.

Onwaardige spot

Niet minder getrouw heeft hoofd- redacteur Frits Wagenmaker enkele opmerkingen uit de openingsrede in zijn "cursiefje" aangehaald. Frits spreekt van een "plotselinge aanval op De Driemaster" die ik zou heb- ben uitgevoerd. Dit verwijt is niet geheel terecht. Ons veremgmgs- orgaan of zijn redactie heb ik in het geheel niet genoemd. Ik heb echter gezegd: "Sommige J.O.V.D.-scriben- ten demonstreren hun onafhanke- lijkheid in openlijke, onwaardige spot met vooraanstaande geestver- wanten" en ik heb een houding van

"normale, burgerlijke beleefdheid tegenover de ouderen" bepleit (zie de N.R.C. van 17 mei jl.).

Wanneer "De Driemaster"- redactie zich dit alles aantrekt heb ik daar allerminst bezwaar tegen. Inderdaad heb

ik

een maatschoen klaar gezet die - naar mij dus nu gebleken is - haar als gegoten om de voet zit. Het beetje pijn went wel; dat komt om- dat het schoeisel nog wat nieuw is.

Dat het "ongepast", "weinig loyaal"

en "onbeleefd" zou zijn kritiek te uiten op, overigens niet met name genoemde J.O.V.D.-ers die (naar ik hoop: ongewild) afbreken wat vele besturen in onze vereniging vaak moeizaam, ten koste van vele stof- felijke en onstoffelijke offers hebben opgebouwd, vermag ik volstrekt niet in te zien. Ik ben er integendeel van overtuigd, dat deze woorden veel hebben bijgedragen aan een herstel

van onze goede betrekkingen met andere liberalen en in ieder geval aan het toetsingsvermogen van de

"scribenten" die ik op het oog had.

Jacques Gans-journalistiek

Dat zich onder de toeho01·ders ook niet-J.O.V.D.-ers bevonden kan men slechts als een gelukkige omstandig- heid beschouwen. "De Driemaster"

wordt immers door zeer vele niet- leden der J.O.V.D., vooral V.V.D.- ers, gelezen, die óók beschamende redactionele "trouvailles" als b.v. de spot-advertentie op een liberaal Kamerlid en de "Spioneur" van maart jl. onder ogen krijgen. Op dergelijke, publiekelijk bedreven Jacques Gans-journalistiek past een even publiekelijk distanciëren door iedere J.O.V.D.-er, voor wie de repu- tatie van de vereniging en een fat- soenlijke omgang met geestverwan- ten ter harte gaat.

Het bovenstaande heeft, naar ik ver- wacht, Frits Wagenmaker duidelijk gemaakt, dat ik geen commentaar heb gegeven "op mededelingen die op de besloten zitting van de Ver- enigingsraad van de J.O.V.D. waren verstrekt". De beschuldiging is even grof als ernstig en illustreert over- duidelijk de door mij gelaakte zede- lijke opvattingen van sommige schrijflustige lieden in de vereni- ging.

Ik ga hier echter geheel aan voorbij, want iedere lezer van "De Drie- master" -

ik

twijfel thans in dit verband aan de hoofdredacteur - heeft er kennis van genomen, dat enige J.O.V.D.-ers onwaardige spot op voorstaande liberalen hebben be- dreven en de burgerlijke beleefd- heid jegens dezen niet in acht heb- ben genomen. Hun anonimiteit maakt de zaak slechts bedenkelijker:

zij tonen immers een gebrek aan morele moed om persoonlijke ver- antwoordelijkheid (een belangrijk goed in liberale kringen dacht

ik)

te aanvaarden en dientengevolge wordt de vereniging door de buiten- wacht er zèlf op aangezien. Op dat moment

mogen andere stemmen in

de vereniging niet meer zwijgen.

Hoge zedelijke eisen

De zaak van het liberalisme in ons land stelt hoge zedelijke eisen aan de saamhorigheid en de achting die liberalen - ouderen en jongeren - onderling betrachten. Dat betekent allerminst dat men elkaar slaafs en kritiekloos moet volgen. Integendeel zelfs. Kritiek moet echter, zeker waar het personen betreft, in hoge mate een constructieve gezindheid verraden en vanzelfsprekend op waardige wijze kenbaar worden ge- maakt.

Deze gedragslijn dient strenger te worden gevolgd nu de liberalen op het erf van de landspolitiek tot het voeren van oppositie genoopt zijn.

Wij hebben elkaar, als vrienden en liberalen, meer dan in de achter ons liggende zes jaren reeds het geval behoorde te zijn, nodig. De periode van oppositie is bovendien de meest geschikte tijd om alle aandacht te wijden aan het verbeteren van de betrekkingen tussen de onderschei- dene liberale organisaties, opdat eensgezinde strijd gevoerd wordt.

Moge ook "De Driemaster"-redactie dit verstaan en het hare hieraan bij- dragen.

W. van Amerongen

NASCHRIFT. Wim van Amerongen geeft in bovenstaand geschrift z ij n visie op de "burgerlijke beleefdheid"

nog eens duidelijk weer. Ik heb er goede nota van genomen, dat mijn rustige commentaa1· (waar ik nu nog vol.Ledig achter sta) op zijn Goudse toespraak wordt gekwalificeerd als een "grove en ernstige beschuldi- ging, die overduidelijk mijn door Wim gelaakte

zedel~jke

opvattingen illustreert". Mijn zedelijke opvattin- gen zijn in ieder geval nog niet zo afgestompt, dan dat ik niet reeds tweemaal in "De Driemaster" (dit is de derde mo.al) onze verontschul- digingen voor de vermeende kwet- singen heb vermeld, hetgeen Wim in zijn ijver om "de hoge zedelijke eisen aan de saamhorigheid en de achting, die libemien onderling be- trachten" hoog te houden, blijkbaar niet heeft opgemerkt.

M~jn

zedelijke opvattingen staan verder nog zover overeind, dat ik er voor pas om Wim in dezel.fde stijl te antwoorden, hoe- wel de kansen om hem een goede linkse te verkopen, voor het grijpen liggen.

Ik heb er ook goede nota van ge- nomen, dat Wim gelooft, dat

z~jn

woorden veel hebben bijgedmgen tot een herstel van de goede betrekkin- gen tussen de JOVD en de VVD.

Dat is voorwaar geen kleinigheid.

Hoe hij aan die wetenschop komt,

rH-;U

kan men slechts raden, doch zeker is dat deze visie bepaald niet leeft in JOVD-kringen. Of zou Wim zijn eigen betrekkingen met de VVD vereenzelvigen met die der JOVD?

Tegen die vereenzelviging hebben wij wel enig bezwaar: dat de JOVD identiek zou zijn aan Wim van Ame- rongen kan men sinds Dalfsen wel helemaal uit z'n hoofd zetten.

Tenslotte wordt "De Driemaster"

aangeraden eensgezind met de VVD op te trekken, wel met een beetje k1·itiek

natu.url~jk,

maar vooral con- structief en paraat voor een eens- gezinde strijd. Deze gedmgslijn moet volgens Wim van Amerongen stren- ger worden gevolgd in de oppositie- tijd. Wij stellen echter niet de eensgezindheid met de VVD op de eerste plaats, maar de relatie met de liberale beginselen. Waar deze be- ginselen worden gevolgd, steunen wij de daaruit voortvloeiende poli- tiek. Wij zijn niet van plan om wat voor r2den ook deze houding te la- ten varen. 0 n ze zedelijke opvat- tingen verbieden ons met onze be- ginselen een loopjz te nemen ter wille van een of ander belang, zelfs wanneer dat ons eigen belang is.

Maar onze zedelijke opvattingen zijn laakbaar, althans volgens Wim van Amerongen, hetgeen zeer betreu- renswaardig is.

F. Wagenmaker

HB'"u1

I I I I I I

Schakel bij Uw

EFFECTENTRANSACTIES

I de diensten in van onze afdeling

Beleggingsonderzoek

I I I I I I I

·~ ^Ook

^'II'OOP

effecten: de HBU I·

I HOLLANDSCHE BANK-UNIE N.V.

11

L .:,:.: ·:.:· ^~·:_ -.J

VAN RIEL EN DE APARTHEID

In het m<•inummer van "De Drie- master" vprklaart mr. Van Riel zich eveneens pen tegenstander van apartheid.

Hoewel ik mij daarover verheug, blijf ik echter ontkennen, dat hij zich hierover in Leeuwarden dui- delijk heeft uitgesproken, zodat van een onjuiste weergave van zijn woorden g< •en sprake is.

Waar het l'Chter op aankomt, is of men zijn h<'ginsel ook als grondslag voor de pr;1ktische politiek neemt.

Zonder di I I a a tste is een beginsel een holle f1·ase. En wat dat betreft, bericht mr. Van Riel ons zelf (ik neem tenminste aan dat de redactie hier zijn woorden weergeeft), dat hij tot de conclusie kwam, dat de blanken in Zuid-Afrika het zover hebben lakn komen, dat verzoening en integra1 ie nu onmogelijk zijn ge- worden.

Hoewel h i.i llier de blanken wel de schuld ged1, dat het zo ver geko- men is ( cn men kan zich afvragen wat het voor zin heeft na een histo- rische ontwikkeling over schuld te spreken), komt hij tot een politieke conclusie. die praktisch neer komt op steun ;1;111 de apartheidspolitiek, omdat het onmogelijk zou zijn voor de blanken, de verkeerde weg te verlaten.

Waarom vPrzoening en integratie nu

(blijkb<~<It'

in tegenstelling tot in het verled<•n) onmogelijk zijn ge- worden heeft mr. Van Riel nog niet duidelijk gemaakt.

En dient een liberaal politicus zijn beginsel niet trouw te blijven, ook al staat bij voor een onmogelijke taak? Drs. Rindert Straatsma,

Stiens

STRAATSMA EN ZIJN ILLUSIES

De heer drs. Rindert Straatsma denkt wel heel onzuiver en haalt

• --

Dal

* * * * * *

zijn

bovendien bij voortduring verslag- geving en commentaar door elkaar.

Natuurlijk behoort iedere politicus zijn beginsel tot grondslag van zijn practische politiek te nemen. Maar dat betekent allerminst, dat een li- beraal politicus van oordeel moet zijn, dat dat beginsel toegepast kan worden op alle plaatsen in de wereld zonder rekening te houden met zeer vele feiten en omstandig- heden, noch dat hij van de verplich- ting ontheven is kwesties met alle mogelijke nuanceringen te belich- ten. Aan zwart-wit-tekenaars heb- ben alleen boer Koekoek, de CPN of de PSP behoefte.

Wanneer iemand op grond van be- paalde feitelijke waarnemingen de conclusie trekt, dat integratie nu niet meer mogelijk is, verleent hij d2.ardoor allerminst steun aan de apartheidspolitiek. Moet de spreker misschien gaan staan liegen en be- weren dat hij wel in de integratie gelooft, als hij het niet vindt, of zich terwille van de illusies, wat iets an- ders is dan idealen, van de Straats- ma's van deze wereld aan goedkoop optimistisch gewauwel gaan over- geven?

Een oplossing heb ik op de alge- mene vergadering van het vorige jaar aangegeven: blijvende garan- ties van de Verenigde Staten aan de blanken in Zuid-Afrika.

Waarom integratie nu niet meer te verwezenlijken is heb ik in Leeu- warden uitvoerig uiteengezet (een- maal opgewekte radicale haatgevoe- lens dragen als regel een zeer per- manent karakter). Wat de heer Straatsma op dit punt beweert is feitelijk onwaar.

De laatste zin van het betoog van de heer drs. Straatsma slaat hele- maal op niets. Een stukje kwaad- aardige demagogie. Natuurlijk heeft men zijn beginsel trouw te blijven, maar de hoofdzaak van een politi- cus is nu juist oplossingen te vinden aan de hand van situatie-analyses, niet zich in wensdromen vergetend stenen naar anderen te gaan gooien.

VAN RIEL

de

liberalen

Enkele weken geleden, beste vrienden, was het dan weer zover. De liberale jongeren trokken hun fraaiste costuums aan of trokken hun meest chique japonnetjes aan, kropen in hun autootjes en kwamen sigaren-rokend in Dalfsen aan, om daar weer vele handen te schud- den. Ze zullen er geen spijt van hebben gehad, al kwamen sommigen wel wat frisser aan dan ze weggingen. Huib Schouten, onze vice- voorzitter, had daar echt geen last van. Zo presteerde hij het in alle ernst tegen de voorzitter van de afd. Amsterdam, Huib Kuiper, "de heer Kuiper-Struyck'' te zeggen; hij was het niet eens met de inter- pretatie door de konijnen van de Bijbelse spreuk: "Gaat heen en vermenigvuldigt U" en verder moesten de enthousiaste draad- omroepbezitters Reinier Heyting, Fred van Bremen (en misschien wel mr. H. van Riel) het ontgelden, toen hij zei, dat de draadomroep hoofdzakelijk ouden van dagen bereikte.

Wie, beste vrienden, overigens mocht denken, dat "De Driemaster"

RI..JNMOND

De DriemasÎer wordt goed gelezen/

Ond;:mks het demonstratief congres van de VVD op 29 mei

j.l.

te Rotter- dam op de salonboten Koppe en Veluwe, kwijnt de rode haan nog niet.

De Rijnmondverkiezingen hebben het geleerd: na de korte goH is nu ook professor Oud's roemruchte lange golf verdwenen en mr. H. van Riel moet wel een trendbreuk in deze golf voor de geest gestaan heb- ben, toen hij in een perscommentaar (NRC) op de vcrldezingsuitslag ver- klaarde, dat de VVD in ieder geval haar winst, in 1958 behaald, gecon- solideerd had. Dit was overigens niet te wijten aan het perfect georgani- seerde en uitstekend door de heer Vonhoff, lid van het DB, geleide congres. De zeven sprekers waren allen het aanhoren waard en ver- veelden ons geen moment. In het bijzonder excelleerde prof. Witte- veen, maar ook de overige sprekers vielen niet uit de toon: dr. Alers,

IVD-toprnan in àe [{ijnmonà, open- de de rij,

112

een onderbreking met wat fanfo.remuziek gevolgd door mr. Geertsema. De heer Toxopeus

spre~k

over d2 Rijnmond als boven- gemeentelijk orgaan, mevr. dra.

Schouwenaar-Franssen sprak over openheid en mevr. Van Someren, wij hadden niet3 nnd2rs verwacht, sprak over de omroep. Tenslotte noemde mr. H. van Riel het te voe- ren beleid van het kabinet-Cals

"fantasieloos en in wezen niet con- structief". Bovendien meende de heer Van Riel aan de hand van enkele gebeurtenissen buiten de partij tot optimisme te kunnen con- cluderen. In zijn redevoering kwam nog een reëel punt naar voren: "Wie zegt wat hij bedoelt heeft de beste kansen bij de generatie die thans aan bod gaat komen". Als de VVD deze theorie in praktijk brengt, kun- nen ook wij optimistisch zijn.

W.

A.

MAARSE

alleen maar kwetst, weet na zaterdagavond, toen het bekende Goudse cabaret optrad, wel beter: bij het horen van de liedjes rezen de haren mij te berge. Dat zal op het congres wel weer gebeuren, want ik heb

m~j

's nachts laten vertellen, dat ze daar weer optreden.

Verder hadden we nog de niet meer van loterijen weg te denken Wim v. d. Molen uit Hoogeveen, die dermate geïnspireerd was door de aanwezigheid van een groep Duitsers elders in het conferentie- oord, dat ik hem op een gegeven ogenblik hoorde zeggen, dat op

"noemero vierhoendert drei en seksig" weer een prijs gevallen was, terwijl Joke Carol een gratis voetreis naar Rome kreeg aangeboden.

Maar ook in de open lucht was het geen moment rustig. Een massa auto's vertrok om 1 uur naar Zwolle voor een kroegbezoek en ik hoorde, dat Albert Hubert, bekend van mdio en t.v., in 't Keldertje gezegd heeft, dat "het paradijs en bar met liberalen was". Anders Bouma vond dat maar een gekke uitspraak. Toen de kroegen in Zwolle dichtgingen, trok de meute weer naar Dalfsen, om daar de slaapkamers van de meisjes te infiltreren. Enkele Groningers deden dat zelfs luid zingend onder een paraplu. Sommige meisjes, zoals de koekjes uitdelende Haagse Corrie van Dalfsen, vonden het erg leuk, maar bij anderen werd men boos de deur uitgestuurd. Spioneur werd in elk geval de volgende morg,en kwaad aangekeken, omdat hij een mooie blote enkel bezichtigd had.

Hoe later op de avond, hoe schoner volle De Duitsers vonden dat niet en ze kwamen zelfs in pyama naar buiten om de ordeverstoor- ders tot rust te brenÇJen, wat natuurlijk niet lukte. Richard Meyer, de leeuw van W alcheTen, zoals een bepaald niet meer nuchter redacteur hem noemde, zei tenminste tegen een hunner: "Wat doe je hier? Je had allang moeten slapen! Vooruit, ga naar je bed!", waarop de Duitser haastig het door Huib Schouten geëffende konij- nenpad koos. Overigens is de nachtelijke boswandeling (?) van Huib Kuiper onopgehelderd gebleven.

SPIONEUR

- - -

UIT ONZE ORGANISATIE PROPAGANDA-

ACTIE 2

De nieuwe propaganda-actie komt op gang. Drupp·elsgewijs komen al aan- meldingen van nieuwe leden en belangstellenden binnen. Wij verwachten dat, als iedereen goed met vacantie is, talloze druppels zich tot een secre- tariaat-overspoelende stroom zullen verenigen. De "aanbrengers" kunnen dan fijn mooi weer spelen. Het hoofdbestuur heeft namelijk besloten om, ter ond.ersteuning van propaganda-actie 2, iedereen, die voor een nieuw lid zorgt, te belonen met het nieuwe J.O.V.D.-speldje dat over enige tijd te verkrijgen is. Op het ogenblik zijn Wim Maarse en met hem de afdeling Amsterdam de koplopers. Wim zorgde in zijn eentje. voor vier nieuwe leden.

Volg dit goede voorbeeld! Ik wens iedereen in zijn vacantie mooi weer.

Laat het op het secretariaat maar regenen!

Fred van Bremen

-

'"-• w -

VAN ONZE BLADEN

Ons lijfblad "Vrijheid en Demo- cratie" onthult ons wekelijks wat liberaal Nederland denkt en doet.

En dat is heel wat! Sinds kort wordt ons telkens weer aan het verstand gebracht hoe socialistisch onze maatschappij ineens weer begint te worden en hoe voortreffelijk er op- positie wordt bedreven. He margi- nalen op pagina. 3 (nèt als "De Drie- master") overtreffen de onze verre, ze zijn zo echt uit het leven

ge-

grepen, geven zo'n typisch liberale kijk op die dingen van de dag en vormen werkelijk een wekelijks weerkerend leesgenot! Er is ook een rubriek voor de vrouw, heel leuk, en tenslotte schreef de R. regel- matig de rubriek "Van onze lees- tafel". Die is vooral zo aardig, om- dat de R. blijkbaar elk boek, dat hij le·est, recenseert. Het doet er niet

toe, of het onderwerp iets met poli- tiek of met liberalisme te maken heeft, alles van zijn leestafel (de naam van de rubriek ze.gt het ons reeds) krijgt in ons lijfblad een beurt. In het nummer van 2 juni be- spreekt hij bijvoorbeeld een boek- werkje van de Morele Herbewape- ning, dat de verwijten en bezwaren tegen deze beweging tracht te weer- leggen. Naar de mening van de R.

toont de schrijver ervan met vol- doende overtuigende kracht aan, dat de aantijging tegen de Morele Herbewapening ongegrond zijn. Het is buitengewoon interessant, deze open liberale kijk op een gesloten ideologie met oogkleppen, zoals ook het blad "Vrijheid en Democratie"

zelf zeer interessant is.

F. W.

Het Goudse cabaret, dat in Dalfsen zo'n voortreffelijke indruk achterliet. (foto: B. Scheres)

Een non-confessionele toekomst voor de K.V.P.

Stellingname tegen het streven tot partijvorming op katholieke of chris-

telijke grondslag.

Beginselen

a. Het is de voornaamste taak van de christenen op alle gebieden, derhalve ook op het staatkundige vlak, te trachten de Evangelische boodschap zo goed mogelijk te verwezenlijken;

b. de verwezenlijking van deze op- dracht sluit niet uit, maar houdt zelfs in, dat vaak uiteenlopend gedacht en gehandeld zal worden door christenen, ook in politicis;

c. christendom en democratie zijn er het meest bij gebaat, wanneer de partijformatie geen antithese tussen christenen en niet-christe- nen veroorzaakt, maar slechts eensgezindheid over politieke be- ginselen ten grondslag heeft.

Argomentering

Talrijke bewijsgronden kunnen steeds ter staving van deze beginse- len worden aangevoerd. Veeltijds zullen deze argumenten niet tegen- over, maar naast die van hen, die vóór de confessionele richting zijn, worden geplaatst. Daarom is het veel belangrijker, dat men zich be- wust is van de andersoortige menta- liteit, welke confessionelen en anti- confessionelen in onze partij scheidt.

Mentaliteitsverschil

De non-confessionelen aanvaarden de politieke meningsverschillen on- der de christenen niet slechts; zij zijn er blij mee, want het geeft meer

"gezicht" aan de politiek van de christendemocraten. Deswege zoe- ken zij ook niet de christendemocra- ten in één partij te verenigen. Zij willen het onverzoenlijke niet ver- zoenen, maar beogen samenwerking met allen, die politiek eensgeestes zijn. Zij willen dat de katholiek doel- bewust kiest uit meerdere, duidelijk verschillende politieke programma's.

Daarvoor willen zij de onwezenlijke politieke eenheid van katholieken slachtofferen.

De confessionelen daarnaast, verkie- zen de partijpolitieke eenheid van de christenen. Eendracht maakt macht. Voorts gaan zij uit van de organisch opgebouwde maatschappij, waarin een grote vertrouwenssfeer binnen de onderscheidene bevol- kingsgroepen groeit en achten het goed, dat de partijvorming hierin wortelt.

De C.D.U.-gedachte

Van meet af aan heeft de confessio- nele richting onder de K.V.P.-jonge- ren overheerst. De aanhangers er- van bezetten de sleutelposities in onze jongerenorganisatie. Mitsdien is deze richting kunnen komen tot een klare concretisering van haar opvattingen, n.l.: het doelbewust de geesten rijp maken voor de vorming van een Christen-Democratische Unie en middelerwijl het aansporen tot toenadering op ieder gebied tus- sen K.V.P., A.R.P. en C.H.U. De be- stuursleden van de K.V.P.-Jongeren- organisatie hebben de afgelopen ja- ren consequent en voortvarend lei- ding aan deze beweging gegeven.

Non -confessionalisme

geconcretiseerd in V.D.B.-gedachte Tegenover deze beweging plaatst de non-confessionele richting thans een

concrete, andere beleidslijn. Uit- gangspunten er van zijn:

- de maatschappij-opvattingen van de K.V.P. behoren volgens onze meeste stemmers midden-links te zijn: men tracht een harmonisch evenwicht te bereiken tussen in- dividuele en maatschappelijke factoren, opgevat in die zin, dat men krachtige leiding van de overheid wenst om deze in een zich vooruitstrevend ontwikke- lende maatschappij te verwezen- lijken;

- deze midden-links richting wordt niet door alle K.V.P.-ers met in- stemming begroet. Dat is hun goed recht, maar het dient te lei- den tot beëindiging van de partij- politieke samenwerking met deze lieden, terwijl men toenadering zoekt tot voorstanders van mid- den-links in alle andere partijen;

een beleid van verdraagzaamheid en hoogachting dient te worden gevolgd in alle zaken, waar de geloofsovertuigingen van de Ne- derlanders in het geding zijn.

De non-confessionele richting wil dit verwezenlijken door de K.V.P. zich te laten ontwikkelen naar het model van de vooroorlogse Vrijzinnig-De- mocratische Bond.

Als enigste politieke partij in de Nederlandse geschiedenis slaagde deze groepering er in een haast vol- maakte synthese van vrijheid en sociaal besef, van achting voor zo- wel het private initiatief als voor het regelend optreden van de overheid tot stand te brengen. Deze partij heeft aangetoond, dat de midden- links richting ook buiten confessio- nele kring aanhang kon verwerven.

Haar aanhangers werden allen voor een grote gewetenskwelling ge- plaatst, toen zij na de oorlog tussen de ondanks alles socialistisch ge- bleven P.v.d.A. en liberaal gebleven V.V.D. moesten kiezen. Op grond van een en ander wenst de non- confessionele richting, dat de K.V.P.

zich in deze zin ontwikkelt en worde:

een partij, die zich richt tot iedere Nederlander, ongeacht geloofs- overtuiging, die een midden-links beleid volgt, die krachtig streeft naar internationale samenwer- king, die alle vraagstukken van geestelijke vrijheid met hoog- achting voor ieders opvattingen benadert.

Een dergelijke partij mag hopen in staat te wezen in zich te verenigen de meeste K.V.P.-ers, vele protes- tants-christelijken, grote getalen ge- matigde V.V.D.-ers en P.v.d.A.-ers.

Het volgen van de V.B.D.-beleidslijn De non-confessionelen verkeren in een minderheidsstelling en dat be- knot hun invloed danig. Toch zullen zij steeds daar, waar deze andersge- richtheid een rol speelt, de V.D.B.- richting als alternatief tegenover de C.D.U.-opvatting plaatsen. Zij zullen streven naar uitgebreid overleg met jongeren in alle andere partijen, die zich achter hun beginselen kunnen plaatsen.

Antoine T. J. M. Jacobs,

's-Hertogenbosch

Dit artikel, dat wij vrijwel geheel

overnamen, stond in "Jongeren

Voorop", orgaan der K.V.P.-jonge-

ren.

Staalconstructies voor alle doeleinden Speciaalbedrijf voor zwaar plaatwerk

Constructiewerkplaatsen

w. Huizer n.v. Capelle a/d IJssel - telefoon 01804-2657

RESOLUTIE BETREFFENDE PUBLIEKRECHTELIJKE BEDRIJFSORGANISATIE

De J.O.V.D. enz.

gelet op de alom bestaande bezwaren tegen de publiekrechtelijke bedrijfsorg-anisatie;

spreekt als haar mening uit:

1. De evt•tltuele instelling van een publiekrechtelijk orgaan dient te gest"ltieden op de wens van de meerderheid van alle bedrijfs- genoten, in de betreffende bedrijfstak bij wet, waarin o.a. ge- regeld dienen te worden tijdsduur, taak, omvang, verordenende bevoeg-dheid en de wijze van inning der bijdragen.

2. In een bedrijfstak, waar reeds een P.B.O.-orgaan aanwezig is, dienen alle bedrijfsgenoten zich alsnog over de wenselijkheid van het voortbestaan van een P.B.O.-orgaan uit te spreken. Na een aantal jaren zal opnieuw geoordeeld moeten worden of het P.B.O.-orgaan gehandhaafd dient te blijven.

3. Het voor de eerste keer optredende bestuur, de duur der zittings- periode en de wijze van verkiezing van bestuursleden, dienen te worden geregeld in de instellingswet.

4. Alle bedrijfsgenoten dienen zowel het aktief als h.et passief kies- recht te bezitten ten aanzien van het bestuur van het publiek- rechtelijk orgaan, met behoud van de bestaande pariteit tussen werkgevers en werknemers (dit geldt niet voor de S.E.R.).

5. De Sociaal Economische Raad dient uitsluitend te worden gezien als adviescollege van de regering betreffende enerzijds het sociaal-economisch beleid,

~nderzijds

het instellen van publiek- rechtelijke organen.

en gaat over tot de orde van de dag.

Dalfsen, 12/13 juni 1965

Motie betreffend broederdienst

De J.O.V.D., in vergadering bijeen op 13 juni 1965 te Dalfsen, over- wegende,

dat iedere Nederlander geroepen is de militaire dienstplicht te vervullen;

voorts overwegende,

dat vrijstelling wegens broederdienst in strijd is met dit gelijkheids- beginsel;

spreekt als haar mening uit:

dat verruiming van het vrijstellingsbeleid ten aanzien van persoon- lijke en algemene belangen in de plaats dient te treden van het regeringsvoorstel om de vrijstelling wegens broederdienst tot de derde zoon uit te breiden;

en gaat over tot de orde van de dag.

Resolutie "Bevolkingsvraagstuk"

De Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie in vergadering bijeen op 12 en 13 juni 1965 te Dalfsen;

overwegende

dat het bevolkingsvraagstuk ten grondslag ligt aan vele problemen, waarvoor onze maatschappij zich thans gesteM ziet en zich in toe- nemende mate in de toekomst gesteld zal zien;

voorts overwegende

dat er allerwege ten opzichte van dit vraagstuk, alsmede ten aan- zien van de mogelijkheden tot oplossing een schromelijk gebrek aan kennis bestaat;

spreekt als haar mening uit:

dat te allen tijde de vrijheid en de verantwoordelijkheid om het kindertal te bepalen bij de ouders behoort te berusten;

dat de Overheid mede een actieve rol behoort te spelen ten aanzien van de voorlichting;

dat bepalingen, die de voorlichting over anti-conceptionele middelen en methoden in de weg staan, dienen te worden herzien;

dat voorts bepalingen, die het verkrijgen van anti-conceptionele middelen teveel aan banden leggen, herzien moeten worden zodat de apotheek mede kan worden ingeschakeld om deze middelen te verkrijgen;

dat er een ruimere plaats voor de seksuologie dient te worden ingeruimd in de colleges aan de medische sociale opleiding·en;

dat de research ten behoeve van contraceptieve methoden en midde- len gestimuleerd dient te worden;

dat instellingen, die voorlichting beogen, gesubsidieerd dienen te te worden;

en gaat over tot de orde van de dag.

MEDEDELINGEN

We maken er iedereen nog eens at- tent op, dat het rapport Bevolkings- vraagstuk met daarin de resolutie over dit onderwerp bij het algemeen secretariaat voor

.f

0,50 verkrijgbaar is. Wie nog niet in het bezit is van dit voor de JOVD belangwekkende document, kan deze lacune in de JOVD literatuur dus nog aanvullen.

Het JOVD speldje is weer verkrijg- baar! Het is iets anders dan het vorige namelijk een ovaal vlak met een blauwe leeuw en een oranje V.

De prijs is echter lager dan het vorige. Voor

.f 1,-

komt men in het bezit van dit begerenswaardig artikel.

De algemeen penningmeesteresse zal tot half september afwezig zijn.

Binnen het hoofdbestuur is een zo- danige regeling getroffen dat de lo- pende zaken gewoon doorgang vin- den.

Kopij voor de afdelingspagina wordt gaarne voor 22 juli ontvangen door mej. J. M. Carol, Van Akenstraat 24, 's-Gravenhage.

DE DERDE ZOON

Het kamerlid Couzy heeft als enige in de Tweede Kamer tegen de vrij- stelling van de derde zoon wegens broederdienst gestemd. Het ging hier om een discriminatie uitslui- tend op grond van een geboorte, iets waar liberalen altijd zeer tegen ge- kant zijn. Er is door ons in "De Driemaster" reeds eerder betoogd, dat er geen principieel verschil is tussen een eerste, tweede of derde zoon. Het argument, dat een gezin (als een staatje in de staat) kinde- ren offert aan het leger, doet ons middeleeuws aan. Tenslotte zijn het volwassen kerels van 20 en 21 jaar, die moeders pappot zijn ontgroeid.

Maar wat te denken van een gezin, dat zijn enig kind in dienst ziet gaan? Is dit dan eerlijk tegenover de grote gezinnen, die nu weer een extra voordeel krijgen. Alleen de heer Couzy zag er een beginsel- kwestie in, waar discriminatie in het geding was, alle overige kamer- leden, ook de liberalen, reageerden zelfs niet op zijn woorden, dachten waarschijnlijk alleen maar aan de materiële voordelen van de grote gezinnen, en stemden voor.

Hulde aan de heer Couzy!

F. Wagenmaker

I

\..

N. V.

Lijm~

en Gelatinefabriek

TWEE TORENS Telefoon 25212 Delft

ANNO e17F4

A. VAN HOBOKEN & Co.

BANKIERS ROTTERDAM 'ARKLAAN II·U BIJKANTOREN

1

•

'a-GRAVENHAGI RHENEN

•

CORRESPONDENTSCHAP

r

WIJK BIJ DUUR.STEDI

N.V. SCHEEPSWERVEN

ccPIET ^HEIN~~

voorheen

FIRMA W. SCHRAM

&

ZONEN

WERVEN TE BOLNES •

EN PAPENDRECHT

Twee dw&rshellingen, elk 115 mtr lang. Overdekt droogdok 118 x 30 meter, geschikt voor het zwaarste

materiaal.

Telefoonnmnmers Rotterdam 010 194011-194332

Ridderkerk 01896 3644-3409 Papendrecht 01850 3774-8329-20466

Flr::iEE _ VLAARDINGEN N.V.

SCHEEPSBOUW SCHEEPSREPARATIE MOTORENREPARATIE

STAALBOUW APPARATENBOUW TANKS

PldPLEIDINGEN

WATERZUIVERI \ GSAPP.