Rose
Zwg door Vivian Zeker Weten Goed 10 July 2014
Zeker Weten Goed
Auteur Tatiana de Rosnay
Genre Psychologische roman
Eerste uitgave 2011
Flaptekst
Een Parijse vrouw vecht voor haar huis vol herinneringen. Parijs, tweede helft negentiende eeuw. Door de ambitieuze stadsvernieuwingen van baron Hausemann verdwijnen er complete wijken van de kaart. De huizen van duizenden Parijzenaars worden onteigend. Rose Bazelet, die graag in alle rust Le Petit Journal leest en wandelingen in de tuinen rond het Palais du Luxembourg maakt, hoopt dat haar straat gespaard zal blijven. dan wordt ook haar leven ruw verstoord door een noodlottige brief: haar huis ligt op het tracé van de boulevard Saint-Germain en moet worden afgebroken. Haar wereld dreigt in te storten, maar Rose bindt de strijd aan met de prefect en met de keizer om het familiebezit te redden, het huis dat een angstvallig bewaard geheim herbergt.
Eerste zin
Liefste, ik kan horen dat ze onze straat inkomen.
Samenvatting
Het is tien jaar na de dood van haar geliefde echtgenoot Armand en Rose Bazelet woont nog altijd in zijn huis, samen met de huishoudster Germaine en kokkin Mariette, in de Rue Childebert in Parijs. Regelmatig schrijft ze brieven aan haar echtgenoot. Het zijn bittere tijden, want de prefect en de keizer (Napoleon III) maken plannen voor de drastische modernisatie, wat betekent dat complete woonwijken worden gesloopt.
Rose hoopte altijd dat haar huis gespaard zou blijven, maar niets blijkt minder waar als de noodlottige brief op een dag bij haar bezorgd wordt. Alle mensen uit de buurt zijn in rep en roer, ook de winkeliers die onder Roses huur staan, waaronder haar goede vriendin en bloemenverkoopster Alexandrine. Rose blijft echter kalm en weigert haar huis onder welke omstandigheden dan ook te verlaten, laat staan op te geven. Het bevat teveel herinneringen, teveel liefde – en een familiegeheim, waarvan zelfs Armand niet wist, wat te maken heeft met hun overleden zoontje.
Rose denkt terug aan haar jeugd, het liefdeloze huwelijk van haar moeder en stiefvader en de verslaafde vader van Armand. Armand was acht jaar ouder dan Rose en overleed aan een terminale ziekte. Rose werd als meisje warm opgenomen door zijn moeder, die plotseling stierf, op een dag dat Armand bij de notaris was. Maman Odette was de eerste die ooit echt van Rose gehouden had. Rose heeft last van nachtmerries over een voorval van lang geleden, met een indringer, een bekende van haar. Al haar meubilair, haar kleding en haar dienstbodes worden naar het huis van haar dochter Violette verstuurd, maar zijzelf blijft in het huis, ook al denkt iedereen dat het leeg staat. Ze verschuilt zich in de kelder van het huis, die via een schuilgang met de winkel van Alexandrine verbonden is. De
zwerver Gilbert brengt haar dagelijks vuilnisbakkenvoedsel en spullen van de straat, hoe armoedig ook.
Rose denkt terug aan haar broer Émille, die ook zijn straat uit moest en met zijn gezin verhuisde. Toen Rose en Armand naar Émilles oude straat gingen kijken, lag deze geheel in puin en had niets meer van de Parijse schoonheid weg. Na dat bezoek werd Armand ook geestelijk ziek en leek hij het leven opgegeven te hebben. Toen Rose van haar dochter Violette beviel, met helse pijnen, waren er heftige burgeropstanden gaande in Parijs die de keizerlijke familie tot vluchten dwongen. En vanaf het moment dat Violette geboren werd tot het huidige moment in Roses leven, hebben moeder en dochter geen goede band met elkaar.
Op een dag, wanneer Rose in huis zit te schrijven aan Armand, wordt er op de deur gebonsd door slopers, die binnenkort zullen beginnen. Triest denkt ze terug aan alle mensen uit de straat, niet alleen Alexandrine maar ook de couturière, de chocolatier, de boekhandelaar, de drukker, de kruidenvrouw… allemaal waren het dierbare vrienden, vriendschappen die verwoest zijn door de prefect en de keizer.
Rose duikt verder in het verleden: Armands sterfdag werd er een aanslag gepleegd op de keizer en vroeg Armand aan Rose om het huis te behoeden voor de sloop. In zijn laatste ziekteperiode was hij vaak vol woede en afwezigheid, zijn seksuele begeerte was verdwenen. Op een dag verliet hij het huis onaangekondigd en kwam pas midden in de nacht weer thuis, vergezeld van een jonge jager die hem in de bossen had aangetroffen – en nooit heeft Rose geweten hoe en waarom Armand daarheen was gegaan.
Op een dag ontvangt Rose van Violette een brief met de vraag waar ze blijft. Rose schrijft terug met de leugen dat ze bij een barones logeert omdat ze de waarheid over haar vasthoudendheid aan het huis niet wil vertellen.
Toen Violette negen jaar was, beviel Rose van haar zoontje Baptrise, een levendig jongetje met wie ze een veel betere band had dan met haar dochter. Ze trok hem altijd voor, hield eigenlijk meer van hem dan van haar dochter. Hij overlijdt echter al op tienjarige leeftijd aan cholera, wat Rose achterlaat met verbittering en schuldgevoel. Violette trouwde op negentienjarige leeftijd en heel Frankrijk ging door een woelige periode met de burgerrevoluties en de ontwikkelingen in het koningshuis.
Rose herinnert zich haar ontmoeting met de jonge Alexandrine, die de bloemenwinkel van de stijve madame Collévillé overnam en Roses passie voor bloemen losmaakte. Rose brengt sinds toen elke dag half in de bloemenwinkel door, waar ze ook de jonge, sympathieke barones De Vresse leerde kennen, en half in de boekwinkel van monsieur Zamantri, waar ze zichzelf verloor in de romans. Hoe ze samen met andere Parijzenaars in opstand kwam tegen de plannen van de prefect om een natuurpark en begraafplaatsen te slopen. Ze ging zelfs naar het stadhuis om bezwaar te maken, maar daar werd ze alleen maar uitgelachen – en toen de prefect voorbijkwam, durfde ze hem niet aan te spreken.
Rose verschanst zich in de kelder van het huis en vertelt aan Alexandrine dat ze daar zal blijven, ook tijdens de sloop.
Alexandrine wordt boos en Gilbert neemt hen beide mee naar het water, waar ze op het ijs lopen en Alexandrine verdwijnt. Rose durft haar echtgenoot eindelijk in een brief te vertellen dat ze op dertigjarige leeftijd verkracht is door de rokkenjager monsieur Vincent, dat hij de vader was van Baptrise – zo ontdekte ze later, op het moment dat haar zoontje precies zo lachte als monsieur Vincent.
De dag van de sloop breekt aan, Rose hoort de werklieden binnenkomen en de boel afbreken. Ze schrijft een laatste brief aan haar man over wat er gebeurt en op het allerlaatste moment hoort ze een bekende stem haar naam roepen. Later wordt in de krant een artikel gepubliceerd over de vondst van twee vrouwenlichamen in een huis aan de Rue Childebert: Rose Bazelet en Alexandrine de bloemenverkoopster.
Personages
Rose Cadoux-Bazelet
Rose Cadoux-Bazelet is de hoofdpersoon en vertelster van het verhaal. Ze komt uit een vrij liefdeloos en gebroken gezin, heeft altijd in Parijs gewoond en is als tienermeisje getrouwd met de liefde van haar leven, de acht jaar oudere Armand. Ze kreeg met hem twee kinderen: een dochter, Violette (met wie ze nooit erg hecht was), en een zoon, Baptrise (van wie ze zielsveel hield, maar die op tienjarige leeftijd aan cholera overleed) – maar Rose heeft altijd het vreselijke geheim met zich meegedragen dat ze op dertigjarige leeftijd verkracht is en dat die verkrachter de werkelijke vader van haar zoontje is, en niet Armand. Rose is een serene oude dame van eind vijftig, met een liefde voor boeken, bloemen, interessante mensen en verfijnde mode. Om geld te verdienen is ze de huurbazin van een bloemenwinkel en een boekhandel. Ze heeft sinds haar huwelijk in Armands huis gewoond en is ervan gaan houden, daarom is ze vastbesloten om het huis te behoeden voor de sloop – of er tenminste nooit weg te gaan. Ze klampt zich met alle macht vast aan het Parijs zoals zij dat gekend heeft, met de vele vrienden die ze er gemaakt heeft en de charme die het uitstraalde, en verzet zich tegen de modernisatie. Om de herinnering aan haar echtgenoot levend te houden en het gemis te onderdrukken, schrijft ze hem brieven waarin ze eigenlijk haar levensverhaal vertelt. Ze sterft wanneer het huis wordt gesloopt terwijl zij in de kelder zit.
Armand Bazele
Armand Bazelet bestaat eigenlijk alleen nog in de herinnering van Rose en in de brieven die ze aan hem schrijft. Hij is opgevoed door een liefhebbende moeder en een verslaafde vader in een rijk milieu en trouwde met zijn grote liefde Rose, ondanks dat hij acht jaar ouder was dan zij. Ze kregen samen twee kinderen en hij werkte op een post in de politiek-juridische branche, waardoor hij veel reisde en veel connecties had. Armand las en puzzelde graag, was erg begaan met de politiek en kon goed omgaan met zijn kinderen. Hij kreeg op latere leeftijd echter een terminale ziekte die steeds erger werd en waaraan hij uiteindelijk overleed.
Alexandrine Walcker
Alexandrine Walcker is een jonge vrouw van achterin de twintig die de bloemenwinkel runt en van Rose huurt. Ze heeft dit overgenomen van de oude mevrouw Collévillé en de winkel opgefleurd en Rose laten kennismaken met de florawereld. Alexandrine heeft een moeilijke jeugd gehad en daarom is er een soort moeder/dochterverhouding tussen de twee vrouwen, hoewel ze erg verschillend zijn. Alexandrine is fel en direct, is het bovendien eens met de modernisatie van Parijs en begrijpt veel van Roses standpunten niet. Zij heeft Rose laten kennismaken met de rijke doch sympathieke barones De Vresse. Alexandrine keurt het af dat Rose zich schuilhoudt in de kelder van het huis, maar op het moment dat het huis gesloopt wordt, wil ze de kelder betreden – en sterft tegelijkertijd met Rose.
De prefect
De prefect is de persoon die alles in gang zet, alle ellende die het leven van Rose en haar vrienden verstoort. Hij wil Parijs drastisch moderniseren door nieuwe boulevards aan te leggen en de riolering te bevorderen, maar daarvoor laat hij hele woonwijken slopen. De mensen in die wijken krijgen alleen maar een financiële vergoeding en moeten gewoon verhuizen. Ook wil hij natuurparken en begraafplaatsen slopen of reduceren; hij houdt totaal geen rekening met de Parijzenaars en krijgt daarom ook veel protest.
Quotes
"Ze wilden niet blijven wonen in een stad die zo radicaal werd gemoderniseerd en die, meenden ze, bezig was haar ziel te verliezen. Parijs was Parijs niet meer, zei hij spijtig, en nu hij nog energie had, nam hij die liever mee naar elders om een nieuw leven te beginnen. "
Bladzijde 181
"Ik schrijf je deze brief terwijl ik in een lege keuken zit. De meubels zijn vorige week ingepakt en naar Tours vervoerd, naar Violettes huis. De tafel hebben ze achtergelaten, die nam te veel ruimte in, net als het zware, emaillen fornuis.
Ze hadden haast en ik kon de aanblik niet verdragen. Ik haatte elke minuut ervan. het huis was in een oogwenk van alle huisaard ontdaan. Jouw huis, waarvan jij dacht dat het gespaard zou blijven. O, mijn lief, wees maar niet bang, ik ga nooit weg."
Bladzijde 9
Thematiek
Toekomstproblematiek
Het algemene thema in dit boek is de modernisatie van Parijs in de tweede helft van de negentiende eeuw. Het gaat er om dat Rose het niet met de modernisatie eens is omdat ze bang is dat dat de glorie van Parijs zal laten
verdwijnen. Hierdoor weigert ze te verhuizen en schuilt ze in haar eigen huis. Zoals in veel boeken van Tatiana de Rosnay wordt gewerkt met een algemeen moreel thema en persoonlijke subthema’s/motieven.
Motieven
Verkrachting/seksualiteit
Rose is verkracht door monsieur Vincent en realiseert zich pas laat in het boek dat haar zoontje die ze kwijt is geraakt aan cholera niet het kind van haar man was, maar het kind van monsieur Vincent.
Vriendschap
Allereerst is de vriendschap tussen Rose en haar buren erg belangrijk. Dit is onder anderen een reden dat ze tegen de modernisering is, omdat ze gescheiden wordt van al deze mensen omdat iedereen moet verhuizen. Degene waar ze de beste band mee had was de bloemiste, die uiteindelijk samen met haar sterft in haar huis tijdens de sloop. Ze had een erg warme band met haar.
Dood van een geliefde
Rose\'s zoontje was haar lievelingetje, en ze had niet zo\'n goede band met haar dochter. Echter sterft haar zoon op 10 jarige leeftijd aan cholera waardoor ze getraumatiseerd en verbitterd raakt.
Motto
"Parijs wordt met sabelhouwen in stukken gehakt, de aderen zullen worden geopend."
Émille Zola, De buit, 1871
"Het oud Parijs verdwijnt (’t silhouet van een stad, Ach, het is eerder dan een mensenhart bezweken)."
Charles Banderlain, ‘De zwaan', in De bloemen van het kwaad, 1861.
"Ik wil dat dit alles gemarkeerd wordt op mijn lichaam als ik dood ben. Ik geloof in zo’n cartografie – gemarkeerd te worden door de natuur, niet alleen onszelf benoemen op de kaart zoals de namen van rijke mannen en vrouwen op gebouwen prijken."
Michael Ondaatje, De Engelse patiënt
Opdracht
"Voor mijn moeder, Stella, en mijn heer des huizes, NJ."
Trivia
Verschillende locaties die in het boek genoemd worden, zijn nog steeds in Parijs aanwezig en men kan zich nog goed voorstellen waar de wijken geweest zijn die gesloopt werden voor de nieuwe boulevards.
Titelverklaring
De originele Franse titel, Rose, verwijst simpelweg naar de hoofdpersoon die Rose heet. Deze Nederlandse titel slaat op het familiehuis van haar en haar overleden echtgenoot, waar haar hele leven zich heeft afgespeeld en waar zoveel gebeurd is dat ze het koste wat kost van de ondergang wil redden.
Structuur & perspectief
Het boek heeft geen hoofdstukken, het is eigenlijk een doorlopend verhaal. Het grootste deel bestaat uit brieven die Rose schrijft aan haar overleden echtgenoot Armand, maar er zitten ook brieven bij die aan haar geschreven zijn (afkomstig van haar dochter, haar broer, haar zoon, haar echtgenoot en verschillende vrienden). Het perspectief ligt bij de ik-verteller, Rose dus, behalve dan op momenten dat het gaat om brieven die zij ontvangt.
Decor
Aangezien het verhaal vooral verteld wordt doormiddel van flashbacks en dus niet in chronologische volgorde. Er zijn ook passages, brieven, die dateren van langer geleden, toen Rose nog jonger was. Maar alles speelt zich zo ongeveer af rond 1840-1860, in Parijs – de Rue Childebert om precies te zijn, het huis van Rose en Armand.
Stijl
De stijl is zeer kenmerkend voor Tatiana de Rosnay: er wordt veel beschreven, vooral in de persoonlijke
ontwikkelingen van de personages. Zo nu en dan is het langdradig en wat lastig om door te komen, maar het boek is prettig leesbaar en gemakkelijk om mee te leven.
Beoordeling
Na Haar naam was Sarah, wat ik een fantastisch boek vond, jeukten mijn handen om meer van Tatiana de Rosnay te lezen. Bij mijn zus in de boekenkast kwam ik dit boek tegen en na de flaptekst was ik eigenlijk al verkocht. Parijs, geschiedenis, een familiegeheim – geweldige ingrediënten voor een geweldig verhaal. Ik heb werkelijk met volle teugen van dit boek genoten. Enerzijds wilde ik het zo snel mogelijk uitlezen om te weten hoe het zou aflopen en wat het geheim zou zijn, en anderzijds zou ik voor eeuwig door willen blijven lezen omdat het zo’n prachtig boek is. Het is eigenlijk een vrij simpel verhaal, maar er zit zoveel diepgang in. Het eerste wat mij direct opviel bij het lezen, is dat het boek sprankelt van liefde. Ik kon gewoon voelen hoezeer Tatiana de Rosnay genoot van het schrijven van het boek, en vooral hoeveel liefde zij koestert voor Parijs. De personages passen geweldig in het tijdsdecor, komen tot leven, voerden mij als lezer helemaal mee in de geschiedenis en lieten me fantaseren over hun verhaal. Het was voor mij ontzettend eenvoudig om in hun huid te kruipen, me te verplaatsen in hun geest en de angst en het verdriet te voelen bij de wetenschap dat hun geliefde wijk gesloopt zou worden. De schrijfstijl is heerlijk leesbaar, misschien niet zo heel vlot maar wel enorm meeslepend en levendig, romantisch zelfs. Het verhaal van Rose en haar echtgenoot is pakkend, maakt nieuwsgierig en raakt je. Wel vond ik het enigszins jammer dat het familiegeheim al in het begin van het boek geraden kon worden en dat ook het einde vrij voorspelbaar was, maar dat doet absoluut geen afbreuk aan het verhaal en past eigenlijk alleen maar bij de hele sfeer en de verhaallijn. Dit is een prachtig boek, misschien zelfs beter dan Haar naam was Sarah.
Recensies
"Wat het hem vooral doet is de scherpe tegenstelling in haar karakter. Want waar haar warme hart spreekt bij het nakomen van de belofte aan haar overleden man, komt haar gebroken persoonlijkheid de hoek om kijken als zij een gruwelijk geheim in haar brieven onthult."
http://www.cultuurbewust....van-hield/
"Het verhaal is niet verrassend en het geheim niet gruwelijk genoeg om het plot naar grotere hoogten te stuwen. De kwaliteit van de roman moet dan ook niet in de verhaallijn gezocht worden, maar in de manier waarop de schrijfster het Parijs van de late negentiende eeuw tot leven weet te wekken."
http://www.8weekly.nl/art...ingen.html
