Die O.B. Jaargang 5, no.16

et

l' be- ver- leis-van I

ge-==

not. 5) Minis-~utraal tct ons ies en Touens waarin kaner-e !cant c kccr vcrbill-, Nooit >udicer tjesteit tcit se tg cUce

:.G.

na ·ys en ypende ngstel-Jio af -cn hul >rgnni-•pc. siens-"geen ie min-~ word temme lerhin-laurdic te ka-lat dit e O.B. :e oor- esings-er ons or die ~ vinde partye, : ander :tatver-tct hol to vor-l gaan m van ry nie. da.a.r-crlang ccr en lwm ·c wat ander- rbrok-t die :cr en at -jie sfront . So'n <mag nente, •ole al, iy Cif• •m.)

~s

,,

eth

groot

iSlE

RIE

1 van van 'ERS ~rder ' die nitte

Geregt.streer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad.

0

5de Jrg. Kaapstad. \\'oensdag. 13 :IIaart 1916. ~0. 16.

rn~II'Tr~IE )])~!ElL

W

&W

DUTilr§)IL&WW

W@JPlliD

IE31EJL§EN~AJMllF

Veldm. Mon

t

gomery,

Brib

e

opperhevelhehher

in

D

u

itsland, hct die .Brilsf"

kahinet

m

ccgcdeel

dat

as

die

nmtsoene

i

n

die

Bri

t

s

-

heselte deel

van

Duitsland W't

·

de

r g

esnoe

i

wot·d.

dit :o;al

h

etE'kt>n dai

die Duitse

Yolk

daar

m

iude

t·

kos

per

dar!

sal

kt·y

as

wat

die

i

nwonf'

r

s va

u

dif'

Belsenkam

p

outvang

het.

Montgomery het gese

dat d

i

e voe

d

sel

rantsO

Nlf'

teen

Apl'il

moontlik so laag as 700

ka

lories per

dag

~al

wees,

terwyl

d

i

e

rant~oene

va

n

die

Bel

-~enkamp

onder D

uitse

h

e ....

ttw•·

o

p

1.200

per dag

begin e

n to

t 800 afgeneem

het.

tUrmne

lHice~

O«Dk

OCWlrm~

Geroof

J

ohaJn

llTJ.e

sib

Tlll7t

g

Wi

l

Aandeel

H~

Die

Johamwshur~:=>e

~tadst·aad

het

hf'sl

uit

om

die regerinf!'

t<

·

versoek

dat die

lluit~e

en

ltali-am

asc

l-nm~wer·kc

wat

de

u

r die

t't'ge1·in~

gekon

-fiskeer

i:-.

,

aan

die stads

-raad

afge

st

aan

word.

Hienlie voot'!.;tcl

i~

aan-gencenl

mt>t 'n

nH'eTder-bcid van

tien stemme

.

Sommige van die lcde hct ten stcrl,ste beswaar aangctekcn

teen hierdie voorstel. .,on,

mMI< ons medepligtig aan die gruwclikstc ool'logsmisdruld

\\ nan.·an ons die OuitS<'rs

ge-durcnde die oorlog- be!>lmldig hct. Dit is eenlcr ons plig om

die rcgering te vcrsocl< om die

gc:.tocldo lmnsslmttc aan hull<' rc~atige cienaars tcrug te be-sorg." het mnr. P. de l{ock

ver-klaar.

:.rnr. Immink. oud-burgemees -tcr. het hicrdic sienswyse ge-stcun. Hy het daarop gewys

dat die raad geen reg- hct op die k1:nsskattc \\at nil' aan llir

J>uitsc· rcgering behuort het niP maar :u1n privaat individu(•.

Hy hel verklaar dat dil die raad nnoit gclukkig sal maak nic.

Kommuniste

In

Berlyn Gevang

Kort na die aankondiging dat

Amcril<a se houdins::- tccnoor Rusland verhard het, berig Sa-pa-Unitcd P1·css dat twaalf Duitsc kommuniste. van wic een 'n bekcndc wyl,sletcr is, dcur die Amerikaanse owcrhe1d in

Berlyn in hegtenis genecm is.

Hullc het na bewcring nic ge-nocg ccrbied aan die

Gcallicer-dcs bctoon nie. Hullc sou verder

gep1·obecr hct om die Duitscrs te intimideer in stryd met die bcvclc van die owerhcid.

Hicrdie inhegtenisnan1c is die cerstc \'an sy soort tydcns die besetting van Duilsland.

§OJLlDATlE WAG OOK{

C[J)JP

VOILI(§FRONT

§il:el Geen Belang

lru

IP

mrtytwi§

11:e

Uh· houding van die ll•r·uggcl<ccrde h<lldaa1 lmn as volA saamg<'\ at \\ ord, ljct !>Olda.tc \\:lt so pas uit 11 ali(\

t<·rugge-J,eer hd, aan 'n ver·tc'ell\\nordiger van I>io O.B. meegedcel: Hllllc is anti-Snruts, anti-Joo<ls, anti-lcommunisties en anti-Brittanj(·, maar !tulle ,icn uic luurs om hul gewig aan

die l<ttnt van 'n \·(fl'(frf'ldl· npposi~ie iil 'n \erl<irsing te \\'eq• nie.

,A,

die npposisiegrocpc nif'

wil saam werl• nic, het uns

voorlupig gccn belangstelling in

die pnlitirl< nie," hct ccn van hu!Jc b<•l<lcmtoon.

Hulle vet·ldaar dat die Jwm-mumstc baic bedrywrg was on

-der die soldute in Italie, maar

dat dit geen vrug afgewe1·p hot

nic. 'n Kommun.:S van vrccmde nasionaliteit. maar 'n

l·rywilli-ger in die Unie-leer. wat hulle

op ecn pick in Italic locgc;;prcek

hct, ts in die middcl va.'l sy toe-spraak van die balkon af in die . water gegooi.

TE\'ERGEEFS

Die soldate \'Oel diep

telcur-gestel met die hele politicke

tocstand, hinne- sowcl as

buites-Jands. Hullc besef dat Rusland

Ver§e

sterke1· 111tgekom het en 'n gro-ter· ge\'aar vi1· die wereld is as

wat Duitsland ooit kon wccs. Hulle vnol dat hulle <Ius

tevor-gcefs gc·vcg het. .,As daar more oorlog teen Rusland uitbrecl<, sluit ck onmiddcllik weer aan."

het 'n Afrikaner van die Sesde Di\·isic gc~.

Die "oldatr lean egtcr nic lw

-gryp •I aarom die oppo!.bi{'·

groepe in ons land nie saam

lean Hlaan tc<'n die ~mutsb<'·

wind nic, hct hy gcsi'·. Hirl'(lit•

\·erdeeldhcid verlam !tulle so dat aile bclangstelling ,.i1· die politi<'l• \·erd\\'yn. .,Ons vocl

maar nrt n·rbitterd teen alma!." Die Osscwabrandwag se bcl<'id \'an 'n voll\!>ft·ont in plaas van 'n party-stt·yd teen die

Smuts-bewind, b di(• bcleid wat die

soldaat ondN'SI\ryf. As dr.

HHR

lndn~

Eng-eland sc posisie in Tndie word by die dag mecr on-houdbuar.

Dw !ndic;;e le11.:r Xehroc hct aan Engl'land die raad g<!-gee om Hewers die vryhcid \'an Indie tc crl<cn, cerder as om oor 'n jaar gcdv.ing te word nm cit te gee. Hy het gccis dall

IndiC onmiddellik sy vryheid moct \'erkrv. .'\.s daar nou tot

'n n:rstandhouding gcltom l<an word, sal daar nog vir Engeland

iets uit die puin te red wces, het sy gcsc.

Studentc het in die strate van Bombaai bctogings gehou en die Union Jack van die goewerneur s<' motor geruk.

Hullt-het die nylatL'lg gccis \'an 'n l<aptein van die lndiesc Vry~ heidskcr wat tot sewe jaar tronkstraf veroordeel is.

Etnstige opstotc word verwag as g'C\'Oig van die gebrck aan vocdsel en die hongersnood wat d1·eig.

Op die foto is 'n Indicsc leier en '-rou bcsig om matrosc op tl' sweep tydens die onluste in Bombaai voon·erlede weclc

.'\ialan grootmoedig genocg wil

wees om so 'n front tc help tot

~tand bring, i<; daar gecn 1''')' -fcl oor die stcun van die (lll

d-~oldate nie, is 1 erl<laar.

Het

CfhHurrchi

U

8

N

ro

u

/Be r

roHUJ

?

In sy toespraak \'erlede week

het Churchill SO\'CCl as crkcn

dat die afgelopc oorlog teen Duitsland 'n foul was, en daa1

hot onmiskenbaar spyt oor die vcrnietiging van Duitsland uil

sy woordc opgcldink. Hy hct gesc:

.,Verlede ltcer hot ek dit alles sien kom en hardop gerocp.

maar niemand hct notisie

g.:-nccm nie. Da.a.rdic oorlog kon vcrmy gewccs hot sondct· om 'u enl•cle sl<oot to sltiet, en

Duits-lan(l kon vandng stcrl<, voor·

spoedig en gccct· gcwccs bet,

maar ni<'mand \\'Ott lulstor n.ic·

en een vir ecn is ons nlmal in dio \·ersl•rikl.ilcc draa!lwlk ge-suig."

Die feit dat Churchill homself

in hierdie stadium begin

voor-hou as iemand wat die oorloA· teen Duitsland wou voorkom het, dui moontlil• daarop dat

hy 'n stygcndc berou oor die \'Crnietiging van Duitsland in die aangesig van die Russiesc

gevaar by die Westersc \'Olke \'erwag.

Spuoeuuusoe OoU(

In

V.S.Ao

Ondersock hct aan die Jig

g-e-bring dat daar ool• 'n

buit.--lantbe spioena,.,ic-t·ing in

Ar.w-rilca bcstaan I\ at pong om

ln-ligting tr \'C•rl<ry oor di~

atoombnm. ,.Ons het ver ge-noeg gevon1cr met ons onder-sock o:n tc l<an bcwys <lat <laar clemente in hierdic land is wat

bcslis inligting soclc \·;aan·an ons militerc owerhcid nie die inligting gcmagtig het nie," hel die voorsitter· van die komitce van ondersocl< na s pioenasic-bedrywighedc in Arnct'ika ver-klaar. Hy het die mening uit-gespreek dat daar Amerikaners by die spiocnasie bctrokl<e kan

wces, maar dat die inligting daarop dui dat che spioenasie dcur vreemde voll<c gedoen word.

Hughes, voormnlige Austra~ Iiese eerste minister, het ver-klanr dat Rusland vandag in

die veiligstc posisie verkeer.

maa1· desondanl<s is sy agente :n aile Iande bedry\\ig. As Rus-land nie gehoor wil gee nic. moet ons hom plattrek,'' het

Hughes gese.

IIDIE~llz~JE~~II~

({V1E

WIEIRS.§ILIE«D

JTU~§IEN

IIDIRS.liiE

~llt@JTIE§

l<ommllJln.istiese

Partyce

T oeneunende

GevaaT

D

i

e hetrckkinge tussen

d

i

e D

r

ie

Grott~s

het

in

die

afgelopc we('k nog

verdet· ver!:ilcg weens die

Huss

ie

:)e wil

l

ekeu

rige

op

·

trede

in

l\Iantsjoerye

en

Pers

ie.

Engeland hct die voorbeeld

>an Amerika gevolg om

amp-tclik prates aan tc tcken teen die vcrwydering van nywer

-hcidstocrusting in .1\fantsjoeryc.

Die traagheid van die Russiese regering om tc antwoord op die Britse nota wat verduidelik.ing

gevra het van sy \'erbreking van die Teheranse vcrdrag ten

opsigtc van Persie (Ira!< l deur t(• kenne te gee dat hy nie voor-n('mcns i<; om al sy troepc uit di<' land terug te trek nie, hct

gclri tot 'n t\veedc nota waar-ir. die Britse regcring anndring op ant\voord. Inmiddcls word nog hcwig gespekuleer oor die wrnslil<h~id \·an 'n miht(:rc \·er-bond tussen Amerika en Enge-land as 'n maatrei:H om

.,Rus-siesc agressie" die hoof tc bied, soos voorgestel deur Churchill. ln ).1oskou was die rcaksie oor die algemeen 'n gcroep om

vcrstcrl<ing van die Sowjet se militcrc magte, terwyl in

Kana-da besorgdheid uitgespreek

word oor die veiligheid van

Ka-nada in geval van oorlog,

aan-~csicn da.<u· uraan-bestam!clcel

\·an clil' atoombom g,•vind

word. ,,Die waarheid is dut len· sy irts s::-cdocn word orn Rus-siese agressic stop tc sit, is om; in die voor!>tc linir," hct l\Ol. Drew. premirr van Ontano ge

-se. Die anrt;;biskop \'an

West-minster het die wereldtocst~nc! besl;ryf

as

,gcvaar!iker as voor

:\1iinehcn."

Die t'OC(isclposisic in <lie Uni.c is .~o bcuard dat gcnl. Smut.~ t·crlcdc u·rck '11 pcrsooulik( tclC!Jl'am aan prc8. Tn£man

(JC-stuur ltct om krag te ~:crlccn

aan die Unie se versocJ.; om

2S2,000 ton koring.

S~

C!hurtchill

,Dit is sclt<'rlilc nie die he· vryde EIII'OJll~ wat ons ge\'f'g het om op t<' bou nic". het \Vin -!.ton C'hur<'hill in 'n toespraal•

aan die \\'l''>hninstcr-lwll<'ge,

:\lissouri vcrlclaar. berig Sapa

nit .-\ nwrll•a.

,Die Komntnnistiese partye of vyfde kolonnes maal• 'n

toc-nemende uitdaging en gevanr

vir di<' Chrblclikc bcskawing

uit". h<'t hy g-cse.

Churchill het daaraan toe -gevoeg dat die Russe nie oor-Jog begeer· nie, maar dat hulle daarop uit is om soveel oor-logsbuit as moontlik in tc

sa-mel en hul lccrstcllings uit te brei.

.. ·n Skadu het geval oor die toncle wat oniangs deur die Ge-allieerde oorwinnings verlig is. )licmand weet wat Rusland en sy kommunistiesc organisasies

in die nabye tocl<oms van plan

is om te doen nic."

Die oorlog lco.n allccn voor-kom word as die Engelssp reken-de vollce 'n blok vorm en

broc-dcrlik saamwcrlc. hct hy gcse. ,Ek \'erafsku die gcdngte dat

'n nuwe oorlog onvermydelik

is, laat staan nog die gedagte dat dit voor die deur staan."

BLADSY TWEE DIE O.B., WOENSDAG, 13 MAART 1916.

---~---

---I

:: : : : : : : : : : : : :=:=:: :: :: : :=:=:=: : : : : : : : : : :

=

= :

Geregistrcer ingevolge Wet No. 46 van 1926, soos gewysl&")

Prospektus

Nou

Beskikb

a a

UNliEWINJK1EL§

IS

'N GEVESTIGDE BESIGHEID W AT

(I)

FINANSIEEL

KERNGESOND

IS;

(2

)

BUITENGEWONE GROEI

-KRAG BESIT;

(3

)

OOR 'N GROOT

RN"

GOED

VOORBEllliiDE

ONTWIKKE-LINGSVELD BESKIK; Ei'i

(4·)

ORGANISATORIES EN ADMI

-NISTRATffiF TOE

GE

R

US

IS

OM

SY

O

NTW][KKEL

I

N

G

S

-MOONTLIKHEDE TEN V

O

LLE

TE

ONTGIN

.

UNIEWINKELS

BEPERK

IS

GESTIG

OM DIE HELE BEST

AANDE

BESIG

-HEID

VAN UNIEWINKELS

(

KOOP

.

)

BPK

.

OOR

TE NEEM EN VERDER

IDT

TE BOU

.

LAASGENOEMDE BESIGHEID HET

ONLANGS VIR DIE DERDE AGTER

-EENVOLGENDE

JAAR

'N

DIVIDEND

VAN

7

%

PERSENT

O

P

G

ESTOHTE

KAPITAAL UITBETAAL.

Gercgistreerde

Aandelekapitaal

£3509000

WAT BESTAA.l'> \JIT

2

3

0,000 Ge

w

o

n

e Aa

nd

ele

v

a

n

£1 EJ

k

1

2

0,000

Ku

m

ul

ati

ewe Afl

o

sba

r

e Vo

or-k

e

u

r

-

Aa

u

dele va

n

£1

E

lk

, te

en

5

P

e

rseut

GEWONE AANDELE

2

3

0

,

000

Aantal opgcnecm deur die ondertekenaars

van die Alcte van Oprigting . . . . . . . . 801 Aantal opgeneem deur lede van Uniewinkels

(Koop.) Bplc. wat versoek hct dat hul aandele in die Kooperasie omgesit moet

word in nandele van die Maatskappy 70,907 Aantal vcrdere gewone aandele wat nou in

die Prospelctus teen pari (20/-pr aan

-deel) aan Jede van Uniewinkels (Koop.)

Beperlt anngebied word . . . . . . . . 98,292 Aantal gewone n.a.ndele wat nou in die

Prospel<tus

nan

nie-lede van Unie

-winkels (Koop.) Beperk teen 'n premie van 2/6 (d.w.s. teen 22/6 per aandecl)

aangebied word ..

TOTAAAL ..

60,000 230,000

KUMULATIEWE AFLOSBARE VOOR

-KEUR-AANDELE TEEN

5

PER

S

ENT

1

2

0,000

Aantal wat nou in die Prospektus aan die publielc (sowcl Jede as nie-lede van Unicwinkcls (Koop.) Beperk teen pari

(20/· per aandecl) aangebied word . . 60,000

Aantal wat in reserwc gehou word . . . . 60,000

TOTAAL . . .. . . .. 120,000

DIREKSIE:

_\

1\lnr. D. C. J\IAJ,AN (Voorsitter),

Boer en Direkteur van Maatskappye. Dr. A. J. STALS (Onden:oorsitter),

L.V. en Direkteur van Maatskappye.

Dr. N. DIEDERICHS.

Hoofleier van die RDB. en Direkteur

van Mnatslmppye. Mnr. J. DU PISA.'I.TIE.

Algcmene Agent en Direkteur \'an ?-~aatskappye. Mnr. E. J. GROBBELAAR.

Rustende Sakeman.

Mnr. M. HUTTEN.

Saleem an.

Mnr. I. M. LOMBARD.

Hoofsekretaris van die F.A.K. en Direkteur

van Maatskappye.

HOOFBESTUURDER:

Mnr. W. A. PAUW.

SEKJtET ARIS:

Mnr. L. S. LOMBARD.

GEREGISTREERDE KA::-;TQOR:

Kerkstraat 275 (Posbus 909). PRETORIA.

SENTRALE INKOOPS- EN VOORRAAD

-DISTRIDUSIE-1\.ANTOOR:

Hendon-gebou, Pritchardstraat, JO~'>::-l'ESBL'RG.

KOPERS:

Mnr. PAUL JOUBERT (Ma.ns).

Mnr. G. H. RAUTENBACH (Dames).

BANRIERS:

VOLKSKAS BEPERK.

Sentraalstrant, PRETORIA. OUDITEURE:

ALTMANN EN BRUGMAN,

Volksbanlcgebou, Kerkplein, PRETORIA.

PROI\.UREURS:

TIM DU TOIT en RORICH, R.S.E.-gebou, Burolaan. PRETORIA.

TAKJBESIGHEDE

0

0

PRETORIA

J{ERKSTRAAT 275 en 280 DAl\IES-, MAXS-.

KTh"DER-E~ HUISJIOUDELmE UIT·

RUSTING; KRUID~'Il:ERS-.

YSTER- E..V BREEI{W ARE Bestuurder:

KAAPSTAD

ADDERLEYSTRAAT 37

MA.~S- E.'< SEUNS.. UITRUSTJNG Bestuurder:

JOHANNESBURG

KERKS'l'RAAT 45 !\fANS· EK SEUNS -UITRUSTING Bestmu·der:

Mnr. G. PRINSLOO 1\lnr. BERTIE DE VILLI.l.'.:RS J\fnr. PAUL MINNAAR

o

HIERDIE

IS

NIE

'N

PRO

S

PEKTUS OF

PUBLYEK

OM VIR DIE

AA..N"DELE

VAN

SKHYF

NIE

.

'N

Ul'fNODIGING

AAN

DIE MAATSKAPPY

IN

BENONI

PRINSLAAN 79B DAl\fES-, 1\lA."'lS-. KIND

ER-EN HUISHOUDELIKE UJTRUSTI!'<G Bestuurder: Mnr. J. P. DE IU,ERK

VEREENIGING

VOORTREKKERSTR~~T30

DAl\lES-, MANS-, KI:\"DER

-EN HUISHOUDELIKE UITRUSTING Bestuurder: Mnr. G. J. STRYDOM

DIE

TE

DIE SEI<.RETARIS/BESTUURDE~, UNIEWJNI{ELS BEPERK,

o

AANSOEKE OM AANDELE

KAN Sl.EGS OP

DIE GRONDSLAG

VAN

DIE

VOLLEDIGE

PROSPEKTUS ONTV

ANG EN BEHANDEl..

WORD

.

Waarde Heer, - Stuur my asb. per l<erende pos en sonder cnige verpligting hoegenaamd aan my l<ant,

'n afsl<ri( van die Prospel<tus van Uniewinl<cls Bpk.

o

PROSPEKTL'SSE EN AANSOEKVORi\IS IS

VERKRYGBAAR

van

die

HOOFKANTOOR

OF ENIGE TAK

van

die

MAATSKAPPY.

L>.e••w

!~

N.AA:r-1: . . . .. . (Blokletters) ADRES ...•... ·~====== =2=:=:=========2=2=2::: ::::::::::::::::::;:;::::::::::::::::::::::::::::::::::::;:;:;:::::;::::::: ::

=:::

=:

;:;::::::=:::::;:;

=========::::::::=::::::::::s:;:::::::::::::::::::::::::::::::::

::::

::::::;;:::::::: :::

I 0 Die ~ die ski kornct nnby ~ die ph van

Ba

bie op gclwm vier . . I !11P \'C'I hyt'C'Illl grootsl 1li<· nf~ Ongcv1 woorch as da word d van di1 is. Di is ingc hoi.'•· gt buit;•np noeg I< \\Ortl h ruime Dogter gepas · tafels 1 Genl. Lydenb woon c liks to In di komdt. Barberi taal ve: voormn aanger~ dC' Viii verrigti diensoet dcur ko Schaget O.B.-wa wagma: Kaapmt staan h Genl. hoofkan besiclcn wnarin beleid k 'n De toe die heidS\'Ul Onc.lct opgc~l<i• bC'wegin ,mel sy heids·icl• gloei cr laal sty Die I< lleSC' \'\1 gedo{lf • dieptc o die vuu aanwcsi bt·and o. hittcgla: die hcle - die Vt Laevcld.

I

Ten parstyd soonlil<e \'ereis w viering . gewoon • lendes. Hoofl<· wat as het lwrt Ossewab o.n daat· dert Uni de Brits nog net wyl nog problem, armblanl van 200,• Spr. 111 lik dat di Afrikaan kl'ndes rr Bcwegin! d.w.s. di( lS '"n \\•t opsigte . bc<>I<OU e bclang-e hedc ecr.

(

m

Lr

11

1ppyc. ·ur·

A

.

, D-BURG. ~G lT 30 DER-{E ~( ~OS en II\ It ant, ; Bpi<.

m

..:..-.::.-..-. ';/,

J

I

1.

.j

J

J

i

I.

j

~

.

J

J

~ \' 1

v

1

'

'

J

r

J

I'

.

;,

.

J

DIE O.B., WOENSDAG, 13 MAART 1946. BLADBY DRIE

wm

'ITIHIJEITW§WlUliJIRS.

rnrns.&~J])

lL&IEWlEILIID

HW

IID~rrii~{t~

wmrm

w

ti~lfllllll~~

Die O.B.-saal op Mooiuitsig,

die skilderagtige plaas van ve

ld-kornet (oom) Louis de Villier·s naby Nelspruit, was andermaal die plek waar die lmmmando"s

van Barberton, Nclspruit en Sa

-bie op Saterdag, 23 Feb. byccn-gckom het om Vryheidsdag tc vier. Die opl•orns hot <lie stou

t-ste verwagtings oortref en die byeenlwms ltan bcslis as die grootste besl•on word wat in die afge\ope jare hier gehou is. Ongcveer 500 mense was teen

-woordig. Dit is merkwaardig

as daarmee rckcning gchou word dat hierdie omgewing cen

van die ,rooi' kolle in ons land is. Die mooi bcdrag ,·an £Hl is ingesamel en sou aansicnlil;:

hocr gewees bet as daar ,-ir die buitengewone groot opkoms ge -noeg te !wop aangebicd lwn go-word het. Die Bocrcjcug het 'n ruime aandeel genecm. Die

Dogters het o.a. die babas op-gepas van moeders wat by die

tafels moes werlt.

Genl. Hendrik Neethling van Lydcnburg hct die fees byge -woon en die vergadering kort-lil's toegespreek.

In die afwesigheid van hoof-komdt. Pieter Kritzinger van Barberton (wat pas die h ospi-taal verlaat het nadat hy en sy voorman deur naturelle ernstig

aangerand is) het lmmdt. Barry

de Villiers van Barberton die verrigtinge gelei. Die gods -diensoefening is waargeneem deur komdt. Seef Combrinlt van Schagen (Nelspruit) tcrwyl die

O.B.-wag onder aanvoering van wagmajoor De Wet Wiid van Kaapmuiden (Barberton) ge

-staan het.

Genl. M. M. Smith van die

hoofkantoor in Pretoria het 'n

besielendc toespraak gehou

waarin hy die O.B. se toekoms -beleid kortliks geskets het.

'n Doodse stilte het geheers

toe die faJ;:kels die groot Vry -heidsvuur aangesteek het.

Onderwyl die vlamme aJ hoer opgeskiet hct, het die skarc in

beweging gekom. Elkeen het

met sy stukkic hout die vry-heids-ideaal nog vuriger laat gtoei en sy vlamme nog hoer

laat styg.

Die !;:ole van daardie simb o-liese vuur het laat die nag

uit-gedo9f en die as het in die

nag-diepte onsigbaar geword. M~ar die vuur wat daardeur in elke

aanwesige hart aangesteek is, brand onuitblusbaar voort. Die

hitteglans daarvan word deur

die hele omgewing voortgedra -die Vryheidsvuur brand in die

Lae,·eld.

R

obert

s

o

n

Ten spyte daarvan dat dit

parstyd is en die Boere se per -soonlike aandag op hul plase

vereis word, is die Vryheidsdag -vi.ering op Robertson goed by~

gewoon deur !cdc en belangstel-lendes.

Hoofkomdt. W. R. Laubscher wat as sprelter opgetree het, het kortliks die beleid van die Ossewabrandwag uitecngcsit en o.a daarop' gewys dat daar se-dert Unie, onder hierdie vreem-de Britse Parlemcntere stclsel nog net probleme gcskcp is

tcr-wyl nog geen ccn van hierdie

probleme opgelos is nie. Die

armblankes het b.v. aangcgroci van 200,000 tot 600,000.

Spr. het YOOI-ts oolt verduidc -lik dat die O.B. 'n tuiste bied aan Afrikaans-sowel as Engelsspre -kendes mits diegene ,,·at tot die

Beweging toetree Afrikaners is.

d.\\·.s. diegene wat republikeins

is en wat Suid-Afrika in aile

opsigte as hul enigstc tuiste

beskou en wat Suid-Afrika se

belange onder aJle omstandig -hede eerste ste! .

Die Berocpsvcrteenwoor

di-ging waarvoor die O.B. veg,

en wat sal verhoed dat b.v.

'n advokaat 1v1inistcr van Landbou word, maar wat sal

sorg dat die vcrskeie berocpe deur 'n persoon uit hu1 eie

gclcdere sal behartig word, is heldcr en omvattend deur spr.

vcrduideli I<.

Na. a.noop van die toospraak

is geleenthcid gegoe vir vrac oor belcidskwessies, en nadat hoof -lwmdt. Laubscher twcc vrac \·an mnr. A. L. de Jong, wat gcgaan hoi oor die nywerhcids -en ,-cl·Idesingsbeleid van die O.B., tot sy bovrediging b eant-woord hct, het mnr. De Jong ycrldaar dat die bcleid van die

o

.

n

.

dio enigsto is wat

hy

){an n:wolg en versoel< dat hy toe-gelaat word om by die O.B. aan te stuit, aangesien hy nog nie lid van die Boweging is nie.

By wyse van verkopings en donasies is 'n bedrag van £20 ingcsamel.

Worce

s

ter

Op 27 Februarie het die Wor-cester- en Goudini-lwmmando's gesamentlik Vryheidsdag gc-vier. By die geleentheid het hfltomdt. W. R. Laubscher en hfkomdt. S. P. Botha opgetree. Die vergadering wat deur

so-wat 300 mcnse byge~voon is, is

gelci deur hfkomdt. Rennie de Wet. By hicrdie geleentheid is mnr. L. van Niekcrk formeel ingestel as kommandant van die Worccster-lwmmando.

N'a die plegtigheid is daar 'n vrugtcfees gehou.

T zitzikamma

Op 27 Februarie het die kom -mando van Tzitzikamma Vry -hcidsdag hcrdcnk.

Die verrigtinge is geopcn met

'n gebed deur· komdt. 0. J. Te

r-blanchc.

Na 'n kor·t welkomswoord deur die kommandant is geurige Jwffie en allerhande lekkernye bedien.

Komdt. Terblanche het ve

r-slag gelcwcr van die Lacrtrck tc Bloemfontein.

Hfkomdt. Rossouw en veldkt. Pictc1· Radcmeyer van die

Kar-rccdouw-kommanda was ook tenwoordig.

Vcldkornette Susie Rademeyer

van die Bocrcjcug het verslag

gcgce van die Boerejeuglaertrek

tc Bocsmansrivier en gewys op die dissipline in die ka.mp.

Die aand om 9-uur is die Vry -hcidsvuur aangestcck en die

laaste dee! van ons program a!

-gchandcl.

·n Bedrag van £21-10-6 is in

-gesamel, waarvan £3-13-0 deur

die Boerejeug onder die bekwa -mc Ieiding van J eugveldlwn1ette Susie Radcmeyer ingesamel is.

Britse Skepe

Brand Uit

As gevolg van 'n sabotas ie-strooptog in Brittanje, wat

blyl,baar daarop gcmik is om Brltse skepe te vernietig en die vervoer in die dol<ke te verlam, hct in die afgelope week brande

op 15 Engelse sltepe uitgebreek.

Daar is vasgestel dat die sabo -tasie sy o01·sprong het in 'n wydvcrtal<te organisasie dwars

-oor Engeland. Die organisasie

dck a! die belangrikste Britse

hawens in Engeland en Brits

-behccrdc hawens in Duitsland.

Vcrmocd word dat die sabo

-tasie gcplccg word deur Duit

-sers wat die Duitsc skcpe wat

in Engclsc hande ge,·al het, wil

Yemictig.

Die vliegtuigdraer Victorious

en die Queen Elizabeth van

85,000 ton het ook aan brand

gcraak, maar dit is geblus.

JVIerweville

Nieteenstaa.nde die wurgende

droogte het Mcrwevillc weer vanjaar Amajubadag op 27 Feb. op plcgtige wyse gevier.

Hoofkomdt. J. Ras hct

vcr-slag gegee van die Uniale

Laer-trck te Bloemfontein.

Die mooi bedrag van £21 is ingesamel.

Bothaville-Distrik

Die Kommando's van Botha-ville-distrilt het vanjaar Ama

-juba-dag op die plaas Excelsior van komdt. en mev. J. van Rensburg herdenlc

Hoofkomdt. H. Claassens het gedurende die middag verslag

gedoen van die Laertrekl<ing op Bloemfontein.

Daar is vcrdcr die middag

vervcrsinge verkoop.

Gedurende die aand het die aanwesiges Vryheidsdag her -denk soos in die program uit-eengesit.

Joub

e

rtina

Die vcrrigtinge hct om 8.30 n.m. begin op die plaas Louter

-water, en is geopen met Skrif-lesing en gebed. Vroccr in die

aand is vlcis gcbraai en lcoffic

bcdicn.

Om presies 9 n.m. is die vry -heidsvlam aangestcclt.

Die vcrrigtingc is met ·n ge -bed afgesluit.

..

Ver

o

Party

Wen

Un Caledon

!Baie Stem Ni

e

Die tussenvcrkicsing in Calc -don op 6 :Maart is dcur die V er-enigde Party gewen met 'n meerderheid van 1<16 stcmmc. Die uitslag was as volg: G. S. P. Delport (V.P.) L. H. Fick (H.N.P.) V.P.-meerderheid 4,326 3,880 446

Daar was 37 bedorvve briefies,

waarvan 26 nog heeltemaJ blanlt was, en dus daarop dui dat die kiesers weens intimidasie na

die stembus gegaan het, dog

geen kans gesien het om vir ecn

van die twec kandidatc tc stem nic.

Net 87.1 persent van die ldc -sers het gestem, in "t"ergclyldng

met 88 perscnt wat in dio al ge-mcne vcrltiesing van 19•:1:3 go -stem het. In 1913 was die uit-slag as volg: H. C. de Wet (V.P.) 4,4.01 J. H. 0. du Plessis (H.N.P.) 3,289 V.P.-mccrdcrhcid . . 1,112

Daar was hierdic kccr 9,418 kicscrs op die lys tccnoor 8,590 in 19·13 - 'n toename dus van 858. Die aantal stemme uitg

c-bring is egter net 51 G mecr as

in die algemene verkiesing. lndcrdaad hot daar 1,242 ld c-sers hie1·dio ltccr buitc ste

m-ming gcbly, tcrwyl met dio al-gemene \'erkiesing slcgs 900 kicscrs nic hul stem uitgcbt·ing

het nic.

Ongeveer 800 kiesers was so

l-date binnc die Unic, tcrwyl 30

nog buite die Unie was on dus

nic kon stem nic.

V~IR

GElD

M~fLAfNI=KCOPPD

GHJ IE.D

D

IBESO~G

·

o(Q)IR.WINNDNIG

AAN SMUTS

Die realcsie in Caledon na die nederlaag wat die H.N.P.

daar gely het, is dat die nasionaalgesindes in daard.io ldcs-afdoling die wrange vrugte geplul;: het van dr. l\lalnn sc beloid om te volhard in sy houding om partypolitlelte Yerkiesings

te veg en die aangebode hulp van mede-Afrilcaners soos O.B. -Iede teen tlie Smutsregering te wcicr.

In 'n vorige uitgawc van Die O.B. is verldaar dat die

H.N.P.-belci<l bots met die verkicsingspralctyk. Die uitslag

bevestig hienlie waarheid. Die beleid wat die H.N.P.-,

Ieiding in Caledon konsekwent gehandhaar het, was om O.B. -lede te ignorcer en te konsen

-treer op Engelse stemme. Van

O.B.-lcant is daarop gewys dat

dit ongesond is om mensc wat deur en deur nasionaal is, to laat linl;:s Hl en <lie tocvallige griewe van imperialistiesgesiu -des te troetel. Die gevolg was dan ook dat die H.N.P.-kandi

-daat nic aileen die stemme van

'n groot aantal O.B.-lede ver-beur het nie, maar dat hy die

daadwerldike hulp en morele ondersterming van aile O.B.-lede

ontbecr hct.

Die vans~lfsprekende gevolg

van hierdie beleid was dan ook 'n nederlaag vir die H.N.P. -kandidaat.

DIE WARE GEVOEL Allerwco word gevoel dat die uitslag va~ die verldcsing tlic die ware gcvool van die ldesers van Ca!edon vcrtollc nic. Calc -don is boslis ontcvrede met die Smutsrcgcdng, maar Caledon is beslis ewe ontevredc oor die v cr-brold;:c.lingsbeleid van <lie

H.N.P.-lciding. Daar is net een manier om die anti-Smutsgevoel in Caledon to registreer, en dit is om 'n berocp te <loen nie op pat·ty-lojalitcite nie, maar op die gcvoel van ,-olkstrou deur ondorstcuning te vra nie vir 'n

partyl;:andidaat nic, maar vir 'n volltsl;:andidaat. Dit ly geen twyfel nio .dat as mnr. L. H. Fiel;:, 'n bekende plaaslil;:e boe -rolcier, 'n beroep op sy volks -genote gedoen het instede van

sy partygenote, hy die paal sou

gebaal bet.

'

n Egte

Suid-

A

f rilcaanse

P

roduk

• 0 Kry ilit by n

Handela.ar of Apteker

Die hoop word in die kies-afdeling uitgespreek dat die uit

-slag van hierdic tussenverld e-sing 'n lcs sal wccs vir die alge-mene verkiesing in 1918, nl. dat

volkskandidate eerder as party -kandidatc opgcstcl moct word.

Onderdruktes

Word Gelowig

In 'n vorige uitgawc van Die O.B. het 'n berig vcrskyn oor

die verslag van 'n Katolieke

geestelike in The Southern

Cross, wat die mcning uitsprcek

dat twee-derdes van die Rus-siese volk ,nie in God glo nie". Dit moet lees ,nou in God glo".

Hy verldaar dat die oorlog Ruslan(l se amptelilce belcid om die godsdiens uit te delg, heel

-temal in die war gost11ur hot. Ondani(S die ,vasberade po -ging" van die staat om die hele godsdienstigc gevoel van die volk uit te roei, het die oorl ogs-ervarings 'n merkwaardigc tc-rugkeer tot die godsdicns be-werkstellig. Die 'meerderheid van die Russc het weer gelowig geword, wat ook tot 'n deel toe

-geskryf moct word aan die in -vlocd wat ouers in die gehelm op hul kinders uitgeocfcn het.

Die posisic is vandag so dat die strafbepalings wat voorheen toegepas is vir geloof in God,

nou grotendeels l<ragteloos is.

A.A.."''JDEELHOUERS, ADVERTEER U Fffil\IAS

Bnndcl&uavme: INTERN4BIONALEI ROPERS (ED~Il!.) Rl'K •

Posbus l31SO - - - - -- - li.AAI'STAD

BLADSY VIER DIE O.B., WOENSDAG, 13 MAART 1946.

DIE OB. WOENSDAG., MAART ,. . ..

1

Sp'rt K((})m flee

L({)umft!

IHI«»eve~e!

Cm~tedkm~

Nog

o

o,

...

p,.,

.

D<. J. A . ...

w.

digings teen Sowjet-Rusland

maak nie, maar dat hy in die

toenemende Bolsjewisering van

Europa 'n ,.uitdaging en gevaar vir die Christelike beskawing" sien. Dat hierdic gcvaar aaldig aktueel is, sal niemand wat nie 'n kommunis is, ontken nie. 'n Bz·its.e Konserwatiewe tydskrif soos die Review ot Wo1·ld

Af-fcti1·s van 31 Januarie l.l. loop

dan ook oor daarvan. Nog

Churchill. nog hierdie tydskrif

egter is oorspronklik in hul

,.vrees vir die Christelikc be-skawing'' nie. Reeds la.i"lk ge-lede het vera! twee manne on-ophoudelik teen die Bolsjewis

-tiese gevaar gewaarsku. Veel

het hierdie twee manne ook

op-geoffcr om hierdie gevaar te

l<eer. Gehelp deur Churchill en Roosevelt het die Bolsjewistiese Rusland daarin geslaag om nie aileen hierdie twec stryders en bolwerkc teen die Kommunisme nie maar ook hul Iande en nog vee! meer te vernietig. Die

na-me van hierdie twee manne is

Adolf Hitler en Benito Musso

-lini. As die uitslag van die tussenverkiesing in Caledon nog nie

genoegsaam bewys dat die partypolitiek geen oorwinning vir die

Afl'ikancrvolk waarborg nie, sal woorde dit nog minder kan doen. In oorccnstemming met sy beleid van l)arty-isolasie en

negcring van nasionaalgesindes wat nie binne sy party wil inl•ruip

nie, het dr. Malan en sy ganle beroepspolitici die stryd in Caledon

O[l cic l<ragte aangcdud. In gunstiger omstandighede kan hy nie hoop om 'n verkiesing te vcg nie. Die Smutsbewind het uitgeskud gestaan voor die volk met niks om sy wankelende lendes op tc bcur nie as 'n oorlog wat hy tevergeefs gevcg het en waarin hy 'n Josef Stalin in die pick van 'n Adolf Hitler help stel het. Selfs

sy eie soldate het teen hom gedraai.

Alma! is ontevrcde met die regering. Die grootste aantal

ontevr·cdenes was egter nie binne die geledere van die H.N.P. nic.

Dit is mense wat aan geen party behoort nie of wat <leur die H.N.P.-Jeiding op 15 Junic ,·erlede jaar uitgesi<Op is.

SUITE STEl\DUNG

Hierdie mense sou met geesdrif gestem en gcwerk het indien

daar 'n volksfront gevorm was wat 'n volksaanslag op die Smuts-party kon ma.alc in plaas van 'n skamele party-aanval. Maar

omdat dr. :vralan die volksopposisie in verdeeldheid hou deur sy

koppige eis dat alma! ccrs ,·oor die H.:'I!.P.-priester moet kom bicg dat hulle ver·keerd was - terwyl bulle nog steeds glo hulle is reg - neem honuerde goeic Afrikaners 'n afs;ydige houding in

ten opsigte ,·an 'n blote par·tykragmeting. Dit geld daardie groot groep Afrikaners wat aan geen organisasie behoort nie as gevolg

van die getwis in die anti-Smutsgeledere, sowel as die O.B.-lede

en teruggckcerdc soldate, soos ook blyk uit 'n bcrig elders in hierdie uitgawe. Die soldaat kan vandag nie begryp waa1·om da::tr nie samewet·Jdng tussen tlie opposisiegroepe is nie, en omda.t huile gecn heil in die verbrokl•cling sien nie, bly hulle eenvoudig buite stemming.

Dit vcrl<laar dan ook waarom daar in hierdie tussenverkiesing 1,242 ldesers buite stemming gebly het teenoor slcgs 900 in die algemene verl<icsing - ondanks die feit dat 'n tussenverkiesing 'weens die groot Iwnsentrasie van l<ragte altyd 'o. baie hoer pel

'-sentasie stemme trek as 'n algemene verkiesing. Die Burger hct

dan ook gckonstateer dat ,.die tussenvcrkiesing in Caledon was

die allcrdrukste in die afgelope jare, so nie heeltemal die drukste nie". Die Suiderstem het dit beaam.

l\laar ondanl<s hierdie drul<te het 1,242 Jdesers buitc stem-ming gebly, wat 'n gt·oter pcrscnta.sie is as wat in 1943 ni<' gestcm het nie.

DIE REGTE \VAPE:-J

As daar nog mense so blind was om te glo dat 'n gei'soleerde

party - en boweal nog 'n party wat die vurigste nasionalistc

uitskop en ,·erdryf net omdat hulle nie wil ophou om ook lid

van 'n ander nasionalc organisasie te wees nie - die beste wapen

is om die Smutsbewind om,·er te gooi. behoort die uitslag in

Calc-don hul oe nou oop te maak.

Daar bcstaan gccn twyfel nie dat 'n volksfront waarin all<' Ollposisie-gt·ocpe en Jlie-par~·Iedc lion saamwed• vir gemeensl•ap-lil•e voll•slmndidatc, genocg stemme kan trel• om die Smuts-bewind omvet· to '''el'(l. Die morele uitwerking van so 'n vcrcni-ging van l;:ragte aUeen is al voldoende om die deurslag te gee.

Calcdon hot bewys <lat (lie bcste wapen vir <lie Afrikancrstryd

nle 'n politiclte )>al'ty op Britse model is nie, maar 'n voll,sfront soos Bloemfontein se Afrilmners bewys hot in hul str·yd om 'n Afrilman~o sl:adsraall waaraan aile Afril;:aners deelneem en nie net part.y-uitvcrlwrenes nie, en daarom ook jaar na jaar die oor-winning behaal.

Hoevecl Caledons moet daar nog plaasvind voordat dr. Malan die O.B. se aanbod tot sam ewer king aanvaar?

Kiip

Na bcrig word sal daar op 'n Italiaanse slagveld 'n

reuse-Christus-bccld aangebring word as gedenl;:teken ter gedagtenis

aan die Geallicerde soldate wat daar gesneuwP.! het. Die beeld

sal glo 500 voet hoog wees. Die monwnent moet natuurlil• die

hoe motiewe waarmce die oorlog gevoer sou \\'CCS, simboliseer.

Die oorlog is gevoer om behoud van die menslike vryhcid, so is ges(i. Jn die pt·aktylt het dit die vryheid aan Russi<'SC soldat<' versl,af om, volgcns 'n Bclgiese koerant, 75 persent van die Duit!><" vrouc in Oos-Duitsland te ontcer. Dit is ook gevoer om die mens

,vry te maak van gebrek". In die praktyk het dit mecgebring

dat die hele Europa in die Idoue van 'n ongekende hongcrsnood

is en clat geen ldnd in Duitsland onder twee jaar die Em·opCf';C winter sal oorlewe nie omdat daar 'n doelbewuste beleid gevolg en aangelwn<lit~ is om die Duitscrs slegs soveel voedsel to gee

as wat vir die Geallieenle vei!igheid noodsaaldik is.

Daar is ook geveg om die wereld ,vry te maak van agrcssic en onderdrulddng". Die uitslag was dat die hele Sentraal-Europa

onder 'n l<ommunistiese diktatuur staan en dat die Britse minis1ct· van buitclandse sal<c 'n weelc of wat gelcde dit no<lig g<'ar; he! om die ,wens" uit te sprcek dat Turl;:ye sy selfstandigheid sal bchou! En die oud-p1·emier van Engeland, 'Winston Churchill, tnO(':.

verledc wecl;: 'n beroep op 'n Brits-Ameril;;aanse bondgenoutslmp

docn om !lie Christendom teen kommunistiese ag,-essie te besl•et·m!

Die praktyl< weer·Imats dus niks van die vrome

Christcn-moliewe waarvoor die Geallieerde soldate gesneuwel het nie, want

die liefde wal Christus gepreek het, ontbreek geheel en al. )lot:

sal daar maar 'n Christus van lwue klip omhoog gewentel word

om die verstccndc ideale tc simboliseer van manne wat 'n vrugtc-lose dood gesterf het - en om die liroon te span op al die gods

-Jasterlikhede wat die oorlogspropaganda te voorsliyn geroep het.

.

~

'

.

Gedur·ende die afgelope weel' is die gapcnde ldoo£ tussen die bondgenute van gister met ,-er·snelde tempo diepct· en breer gc-gruwc. Bcrigtc uit aile wer·elddele is voorwaar baie somber. Hif't'-volgens hct l\Ioslmu besluit om sy troepe in Noord-lt'an aan tc

hou ool•. n:i die datum waartoe tussen die Drie Gt·otcs oorccngclwm is; in Oos-Duitsland is l\Ioskou besig om 'n 1\ommunisticse

dil•-tat-uut· te vestig; teenoor Trii:ist wot·d Suid-Slawicse t •·ocp<' wat

tleur l\'losl<ou bchcer wot·d, saamgctrel<; op Turl<ye ocfen l\'losl•ou groot drul< uit waarby o.m. die Dardanelle g·enoem word; uit die Vei'I'C Oostc word Amcrilm.ans-Russiese militet·o insidentc sowcl as

die beslmldiging van Russiese plundering in Mantsjoe~·ye openbaar gcmaal•; oor Russieso spioena.sie in Angel-Sal,siesc lando word

allerlci ,;cnsasionclo berigte die wereld ingcstuur. Hiet·dic l:iOtni>OI'C

bccld van wantroue en agterdog tussen die ,wapenbroeders" van gister wor·d aaliliger gemaak deur heftige ::\oloslmuse aanvalle op Brittanje, 'n nuwe Amerikaansc beleid ,.plus 'n bictjie cl<stra lu·ag en opcnhar·tighcid" teenoor l\Ioskou en eindelil{ 'n Jlaar opsie

n-barenuc toesparl<e van Churchill in die V.S.A.

Daar is nog mense wat in die

gcwese Britse premier 'n soort

van ,.alwyse staatsman" sien

wat sy land deur die grootsle krisis in sy geskiedenis geloods het. Vir andere is Churchill nog die opportunis van \'eertig jaar gelede toe hy om partypolitieke redes die Chinese arbeid op die

Witwatersrand uitgebuit het en

meteens minder kapitalisties en

meer humaniter as die gees

-verwante Konserwaticwe

vrien-de geposeer het. Hulle is

ge-rced om Churchill se oorl

ogs-vCl'dicnstclikheid te erken, maar

hulle kwalifiseer dit met die bcwcring dat die Britse premier in die donker jaar 1910 reeds in

die geheim Yersel<er was dat die V.S.A. en waarskynlik ook

Rusland sy bondgenote in die

volgende jaar· sou wees.

CHURCHILL EN DIE

RUSLAND VAN' DIE

O'ORLOGSJ ARE

Tcenoor die Rusland \'an die

oorlogsjarc het pr·emier

Chur-chill 'n gans ander taal gepraat

as tccnoor die Rusiand \'an v66r

en nfl die laaste Wereldoorlog.

Dit sal nog onthou word hoe hy meermale besoel< aan Moskou

afgele hct, hoe hy saam met

Stalin clikwels glasies geklink

hct en altyd van dankbaarheid,

\'leitaal en

hoflikheidsbetui-gings teenoor die Russiese

bondgcnoot oorgeloop het. Nog vez·Iede jaar het hy na afloop van die Krim-Jmnfcrensie hom

in die Britse Laez·huis as volg

oor die Russe uitgelaat: ,Die

indt·uk wat ek van die Krim en

van al my ander kontakte t

e-ruggebring het, is dat maar

-sltalk Stalin en die Sowjetleiers in eerbare vriendskap en gely

k-heid met die Westerse demo

-l<rasiee wil lewe. Ek voel ook dat hulle mannc van hul woord is. El' wect \'an gcen regering wal sy \'Crpligtings, selfs tot sy

eie skade, mecr solied nakom

as die Sowjet-rcgering nie. Ek

wcicr \'Olstrcl< om 'n

bespre-king van die Russiese goeie

trou tc begin. Dit is hee!temal duidclil' dal hierdic sake die hele toekoms van die wereld raak." Aldus premier Chur

-chill oor sy Russiese hondge

-nool toe die Duits-Japanse vy

-ande nog nie finaal verslaan

was nie en tenspyte van alles

wat hy voor· die oorlog oor die Bolsjewistiese Rusland gesln·yf en gcse l1et.

RUSLAND VAN VANDAG

Hocwcl Churchill vandag in

die politiclw wocstyn verkee1·, cira hy as Icier van Sy Majes -tcitse Opposisic en vera! as ge

-wcse premier tog 'n sekere

mate \'an gewig in die huidige ir.ternasionalc politick. Die ge-wcldigc puhlisiteil wat sy

jong-ste toespral'e in die Angel-Sak

-sicse propaganda geniet. is dan

ook op\'allend.

Teenoor :.\'Ioslwu praat die

ge\\'ese Britsc premier vandag

'n gans ander· taal as gcdurcnde

die oorlog. Met verwysing na

die Russiese druk op Turkye en die lwmmunisering van die Russicsc bescttingsgcbicd in

Duitsland het hy gcsc: ,.Tot

watter gevolgtrekking 'n mens ook kan geraal< op grond van hierdie feitc - en dit is feite - is dit sekerlik nie die bevry-de Europa wat ons gcveg hct

om op te bou nie. Behalwe in

die Britse Statebond en die

Ver-enigde State, waar die

kommu-nisme nog in sy kindersl<oenc

is, maak Kommnnistiesc Pa1·tyc

of vyjdc kolonncs 'n

toencmen-de 1~itdag·ing en gevaar 1)i?' clir:

Christelikc beskawing nit." Op 'n ander plek se hy: .,Ek glo nie clat Rusland oorlog begeer

nie. vVat hy begeer, is om·logs-buit

en

onbepaalde uitbrciding

van

sy mag

en

leerstellings.'J

Volgens hierdie paar grepies uit die jongste redevocring van Churchill is dit duidelik dat hy nie aileen baie ernstigc

beskul-As Churchill vandag soos 'n

Pilatus van ouds sy hande in

onsl<uld wil was, dan openbaar

hy 'n geweldige minagting vir

die menslike geheue en vir

nug-ter-denkende mense. As

Chur-chill vandag die Poolse rege-ring daarvan beskuldig dat hy ,.geweldige en onregverdige in-brcul' op Duitsland" pleeg, dan

\-\'eet ell<e mens wat nog nie sy geheue verloor het nie, dat dit juis die destydse Britse premier

was wat groot Duitse gebiede aan Pole ,.toegestaan" het as vergoeding vir Oos-Pole wat deur die Russe ingepalm is. As Churchill verder vaag-weg be

-weer dat hy dit alles sien Jwm

en hardop geroep, maar

nie-mand daarva.n notisie geneem

(Vervolg op bls. 5. l<Ol. 3)

Ons Konunandant

-

Generaal

DR. }. F. }. VA. N

RENSBURG

Spreeh

Openbar~ Vergaderings toe

op

die

volgende

plekke:

CALEDON

16 Ma

a

rt,

om

8 n.m

.

,

Blommcskuur

(Blaasorl<es tree op)

STELLENBOSCH

23 Maart, om 8

u.m

.

,

Stadsaal

(Blaasorkes tree op)

Dit word venvag dat Offisiere en Brandwagte genoemde vergadering sal b)'"woon.

VRIENDE EN BELANGSTELLENDES HARTLIK WELKOl\L

&mmjp)rt<ennlk:~

@\liDo~rn:~ITlllTilfl~~~~nrm~

In opdrag van dio GebieiJsleier ua samesprcldng met Hoof-generaal H. L. Neeth.ling en Gouemal J. P. S. I~ossouw, luy aile offisiere tot by lwl'JlOl'alc(s) va.n Iloofkommandantslmp F2a

hiermee opdrag om op Saterdag, 23 l\faart, om 3.30 n.m. to l'.TYJLSTROOI\I te rappol't<'et·, asool' sodanige brandwagte wat op een of antler manicr gewillig is om te help met die organisasie.

U sal daar hoo.- waar JH·esies die vergadering is.

U teenwoordighei.d is dringend noodsaal<lil•. aangesien

belang-rike sake besprccl< sal word.

Daar gaan ool;: dlrel,te opdrag uit van GE"neraal Rossouw self

aan all~ offisiere.

Ell;:e offisier en onderoffisicr wat hierdie l<ennisgewing kry, word \'ersoek om dit verde1· bel<end te stcl binne in die Gebied van

FZa, ou Rooflwmma.ndantsl•ap F2a (llooflwmmandant H. W. S.

Loubser). l ll li 1 \' lt 0 p h od v r 11 g s k v

s

\\ 'r

....

d

t:

h b

=

19 be

'

he: die VI'• nit

t ..

i"'!r?P"ir

"'

.--

~E£1!91~M

·

-=

-,..

...

-

-

-

·

:--

...

jet-Rusland hy in dtc senng ,·an ·en gevam >eslcawing·• tnat· aaldig nd wnt nic ten nie. 'n •c tydsl<rif Wm·ld Af-·ie 1.1. loop Yan. Nog le tydsltrif k In hul stelike be· s lank ge-mannc on - Bolsjevv'is-·sl<u. Veel ne ook op-gcvaar te hurchill en sjcWisticse . ag om nie trydcrs en mmunisme tde en nog g. Die na-manne is ito Musso-1g soos 'n hande in 1 openbaar agting ''ir ·n Vir nug-As Chur-olsc rcge -lig dat hy •erdige in-plccg, dan nog nic sy ic, dat dit se prcmiet· >c gebicd<' n" hct as Pole wat 11m is. As g-wcg be-sien l<om naar nic-e gcnnic-ecm kol. 3)

G

~ lELKOJ.\L

·~

ll't ll uuf-lu·y aJI<' leap Ji"2u n.m. t(' I' wat op ;anha.'>i!'. u b(")ang-'uuw !>elf 1ing luy, t•hit•tl V!UI II. W. :-;. ' ~

J

I

•

j

l

•

~

I

~~ t

DIE O.B., \\"OE:-.ISDAG, 13 :MAART 1946. BLADSY v:n?

---~·---·

Uit

Die Week

se

Nuus

TE :m~ KORIXG. Die

_<\merikaanse minister van

land-bou. Clinton Anderson, het

Yer-klaar dat die V.S.A. gcdurende

1946 op sy meeste nie mecr as

12,000,000 ton koring kan

uit-voer nie. Dit is 8,000,000 ton

.koring mintier as wat nodig is

om die hanger massas in Euro-pa en andcr Iunde tc voed. Dit

.hct tans onmoonUik gew01·d om <lie hongersnood te kec•·, hct hy

verklaar.

'n Beamptc van die

Voedsel-raad in Ameril<a hct die

me-ning uitgespreek dat weens die

geweldige tckort aan Yoedsel en

skaarste aan koring,

Suid-Afri-ka moontlik nie sy gcvraagde ·,·oorraad sal kan kry nie .

ltAMPOKKERS IX 1\AAP-;::\TAD. - In die afgelope week

was Kaapstad die mikpunt ,-an 'n gewapende bcndc naturclle

wat opgetree het soortgclyk aan

die gcvallc wat in die afgelope

tyd aan die Rand voorgclwm

het. Die rampokkcrs hct

gcpt·o-bcer om die poskantoor by

Polit.ieke

SHagoffers

van J>n

IPcalff~ybewind

J.P. fl. VA~ HEERDE~.

Geintt•rnccr OJ> 21 November 1942 en ontslaan op 11

Dost'm-ber 1948.

,.El< sal my m<'dc-Afril<ancr help en bcsl<erm, hom nooit in

die stryd vcrlaat of aan die vreemtlcling of '':\'and uitlcwer

nie".

Crawford en 'n aantul winl<cls

te beroof. Toe twec

naturelle-konstabels op h111le aflwm, het

die inbrekers op hulle gesldet.

Hulle het ook die nagwag

on-det· die lood gesteek. Toe 'n her

-stelmotor van die munisipaliteit

op hulle afkom, het di~ rowers

blyl<baar gedink dat <lit die po-lisic is, en het die hasepad gc

-l<ies.

SEWE BENDES GEVANG.

- Sewc bcndes, bestaande uit

vyf blanl<cs, dric Indicrs, der

-tien natut·clle en ecn ltleurling.

is deur die polisic van

Joha!mes-burg opgcspoor en gcarresteer.

Hierdic bendes het die Randse

::;tede gcdurendc die afgelope

wckc op horings gehad met hul

inbrake en roof. Die blankes

sou die gesteelde goed in ont

-vangs geneem het.

BEXDE OOR S~~~XSE

(iREl'ls.- ·n Groep gewapende

manne wat beskryf word as

Kommuniste. het die Spaanse

g-rcns oorgesteel< vanuit

Frank-rylc Die manne was voorsien

van masjicngewct·c. pistole,

bommc, radiostelle en gcnocg

\'itamincpille vir sewe dae.

BRIT VERKLAP GEHEIM.

Die Britse geleerde, dr. May,

wat gedurende die oorlog bcsig

was met navorsingswerk oor

die atoombom, is gearresteer en

voor die hof gcdaag omdat, na

bcwecr word, hy die geheimc

aan vyandsonderdane verklap

het. Hy was gedurende die

oar-log werksaam in Kanada. Geen

getuienis is afgent'cm nic en die saal< is uitgestel.

DOGTER 200 UUH BEWU:S

-TELOOS: l\Iarion Butler, die

1:l-jarige dogter wat op Sondag.

::!l Februarie, in 'n ernstige

toe-stand in 'n motor in

Kamps-baal aangctref is na 'n

moord-aanslag waartn 'n Yrou gedood

is. het haar bcwussyn hcrwin

nadat sy meer as 200 uur·

be-wusteloos was. Die lyk ,-an

maj. Butler, wa.t verdenk word

van die moord, is intussen ge

-vind waar hy van 'n krans af

-gespring het. Hy was in die

o01·1og opgclei om wagte van

die vyand tc vermoor.

Sl\lUTS NA T.ONDEN: Daar word verwag dat vcldm. Smuts

teen die einde van April in Lon

-dcn sal aankom vir samesprc

-::::::::;se:s;t·,... J;; . - ,..

~

~

Q&

9

.

~

Ci

;:,

~.§

~~

L

_~

IZh

A

~ ~

~~

cf~

~ ~

~&

~

~

---

---

---kings met die ccrstc mimsters

van die dominium::;. Die datum

van die vcrtt·ek uit Pretoria is

nog nie bepaal nic aangc:;•cn

dit nou saamhang met dtc \'re-deskonferensie in Pary::~ wat op 1 Mci begin.

Brandwagte let

oo

_.

wie u

Vriende

-hulle

adverteer in

u

blad

!

W.

Voigt

(Edms.)

Bpk.

A.V.B.O.B

is~

\'.S.A. BE::>OHG OOR HON-GERSNOOD: Vit· die ccrstc l<eer

het die Amcrtkaansc

dcpa.rtc-ment van bUJtclandsc sal<c

cr-kcn dat hy groot politicke

be-lang heg aan die voorsiening

van !wring in die hongcrlydende

Europa. Die crkcnning is

ge-doen deur die Ameril<aanse mi-nister van landbou. .,Kos en

politick !.s nou nun mcltaal'

ver-bondc", hct hy gcsc. Fabrik.ante van

Kelder-

en

Besproeiingsmasjinerie

Bus 10 - HUGENOOT, K.P. Lyltbesorgen, Gmfsteenmakero BegrafDlBversekeraara ORJ.ANOO-U ITUI\RSTIN GS:

As gevolg van naturt'll

c-onlus-te in die Ol'ltuHlo-lolmsic in Jo

-hanne!>bua·g V(ll'l('(lt• W!'Cic, is cen

nahu·ellrlwnslabcl r;conotl en

ticn andN b!'sccr. St•stig

natu-rell{'-lwnslnbcls mocs slmiling

!>OCI< teen tlit• nam·allt' van

dui-sendc naturellc. i\lccr as 200

lwn ... tabeb mot'., hulle tc hulp

snel. Dit• oprocr \\ a.o; ru, gevolg van die \Crbod dat die naturellc nic !ol<crms in hicrdie omgewing

mag oprig nit'.

LE!\'1!\'G AAN EXGEL.-u'\D:

Kanada hct 'n lening van £281

miljoen aan Engcland toegese om die Br·itse rcgcring in staat te stel om homself te herstel

van die verlicsc wat hy weens die oorlog gely het. Dil is tc-rugbctaalbaar oor 'n tydperl<

van 50 jaar.

Sl'l'T KOl\1 TE LAA1'

(Vervolg van bls . .J, kol. :1)

hct nie en dat .. do.'lrdie oorlog

,·oorkom lwn gewce::; het so: !-der om enkelc skoot tc skiet, en Duit~land kon van<lag sterk, voorspoedig en g·~ii~r g.~wc~a

hct, maar nicmand \\'Oll luistct·

nie en ccn vir ec:1 is ons ahnal

in die ,·erskril<lll<stc draual<oll< 1

ingesuig," dan wonder 'n 111ens · of hy ooit van Britsc wnarborgr

aan Pole, \'an Htllcr se

\'rcdcs-aanbiedingc m lH:Hl en 19•10

en van Rudolf Hl'SS se sendmg

na Engelanc! gchoor ht:'t.

Spyt en jammer is goeie dinge maar ongclukkig lwm

hulle dikwcls tc luat. Dit wns

glo ook die ondcrnnding van

Pilatus. Maar Churchill sien

nog in 'n he~te

Amcrikaans-Britse bondgcnootsl<ap hoop

vir die toclwms. 'n Volgende

kcer mccr oor so 'n ongelyke

bondgenootskap en sy implika-sies.

Bloemfontein - Pretoria

180 Takke

§KOJENE VHIR

BJRANDWAGTJE

~

\'ROUENS

Bruin veter. Chroom-so!e . . . .

Bruin Loopskoenc. ,·ctcr, ,-anaf

:\B.NS

2~:;r.

2ii Bwin Stewe! vir Kamaste . . . . . . . . . . t.>

Bruin Skoene, van . . . . . . 29 6, 33 - tot 16

SI\OENE Ol' SIG PER POS TEEX 1/- PER BESTELLDrG. Slayf aun:

DE BRUYl\1 SE POSRESTELLii\JGS

(ED:\IS.) EEPEHI( A..'\ORIESSTRAAT 190 (Langs Wesleyaanse Kcrk) PRETORIA

PRES~DENT

MOTORS

BEPEHK

vra:

~ii~s

W

alnuallrog

!

!

of

l\1oentlike Kapitaal-Approslaslo dew· Oewono Aantlele

of

Gowaarborgde 5 pst. Dlwldcnd dcur Prefcrente Aandck 0

300.000 Gewone Aande!e, 5/- elk . . . . . .

25.000 Akkumulatiewc Prefcrcnte, L1 elk

Huidige Geoutoriscerde Kapitaal ..

Reeds Uitgegee 46,000 Gcwonc . . . . . . . .

({il~etn

KONTitOLE ! ! ! SPE:SL<\LE STE:\ffiEGTE! ! ! £75,000 25,000 100,000 11.500

Agente vir <fflncral Motors - CHEVROLET, BUICK. ens., te Bloemhof on Schwcizer-Reneke. Ander dorpe volg binnekort. - Oespcsiatiscorde Tweedehand!>e

Handel in Johannesburg.

Direksio: Dr. Pbil J. Botma, Best. Dil·.; Ben. J, Pienaar.

Voors.; Rylc Nagel on Adv. D. F. du '£oit.

Doen aansoek by:

DIE SEI\RETARIS - Bos 7688 - JOHANNESBURG.

D

i

e

aeleentheid

waaroo u Gewaa

hct

ONDERSTEUN ONS

ADVERTEERDERS

@IRS:©

m rnJEITJIE

IJ<S:

BELEGGINGSMAATSKAPPY BETROKKE BY DIE

VLEIS-

EN

PRODUKTE-HANDEL EN

DIE

VEE

-

NYWERHEID

D!re1,tezlre: Prof. L. J. du Plessis, M.A., M.Econ., LL.B., C. C. Kriel, A. Bickel, A. C. Lombard,

Gerard Bek.ker, L.V., Gordon Tomlinson, Sy edele N. C. Havenga, S. P. Bekker,

P. J. du Plessis, Jnr., J. J. Ackermann, C. 1\files Warren, L.V.

Hoofbestuurder: P. J. Kruger.

KAPITAAL:

4,000

Gewone

£25-aa

ndele

150,000

Gewone £1-aandele

£100,000

£150,000

£250,

000

Dle 4,000 gewone aandele van £25 elk is reeds ten voile deur die produsentc- en

verbruikers-publiek opgeneem.

1:50,000

GE\VONE AANDELE VAN

£1

ELK

WORD NOU

AANGEBIED

.

1943

1944

1944 Diwidend

4%

194

5

D

iwi

dend

6

%

(Omset van flliale Vir die afgelope jaar oortref £1,000,000)

DIE MAATBKAPPY BE AANDELE WORD NIE OP DIE BEURB GEKWOTEBB NIB.

ASOKOR bied veilige beleggingsmoontlikhede aan, omdat die maatskappy hom slegs met die

handel in lcwcns-noodsaaklikhede bemoei, en wei op 'n non-spekulatiewe basis.

Verk:ry die prospoktua en ander 'nligting t:>y:

DIE

SEKHETAIUS,

Aso

ko

r Beperk, Posb

u

s 402, B

l

oemfontein