Ontwikkelingshulp zal verdwijnen

Lilianne Ploumen:

'Ontwikkelingshulp zal verdwijnen'

© ANP. Minister Lilianne Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking begroet een boer bij een rijstveld.

De één miljard euro die het kabinet bezuinigt op ontwikkelingshulp is 'pijnlijk', maar de schade kan worden beperkt door het opvoeren van de handel met arme landen. Dit is

ontwikkelingshulp nieuwe stijl.

Dat zegt PvdA-minister Lilianne Ploumen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in een gesprek met de Volkskrant. Zij voorziet dat het begrip ontwikkelingshulp uiteindelijk helemaal zal verdwijnen.

Experts of oppositiepartijen die stellen dat hulp en handel niet samengaan, noemt Ploumen 'ouderwets'. Die zijn blijven steken in 'de jaren zestig'. Ze reageert daarmee op onder anderen ontwikkelingsdeskundige Paul Hoebink en de Britse econoom Paul Collier, die onlangs hun aarzelingen uitten in het vakblad Vice Versa. Collier sprak van een 'giftig mengsel'. 'Door de twee tegengestelde belangen te combineren, zal Nederland het Chinese model van buitenlandpolitiek volgen, dat handelsbelangen vermomt als ontwikkelingshulp.'

Nieuwe definitie

Het is volgens Ploumen tijd voor een nieuwe definitie. 'Het begrip ontwikkelingshulp zal uiteindelijk zelfs verdwijnen. De definitie is van begin jaren zestig. De wereld zag er toen anders uit. De meeste arme mensen wonen nu in middeninkomenlanden. In de toekomst zal het meer gaan om

internationale samenwerking. Dit is een combinatie van handel, investeringen én hulp.' De minister was deze week in Afrika om het nieuwe model te testen. Een tiental Nederlandse bedrijven reisde mee in haar kielzog. De bewindsvrouw neemt de herdefiniëring letterlijk. Afgelopen december is op een vergadering van de internationale organisatie van economische samenwerking (OESO) gesproken over het herzien van de officiële criteria voor ontwikkelingshulp: de zogenoemde DAC-criteria gaan op de schop. Nederland heeft het debat hierover 'aangezwengeld'. Het is volgens Ploumen 'nodig om de discussie hierover open te breken. Het is tijd voor een nieuwe opvatting over

ontwikkelingshulp.'

Volgens de bewindsvrouw willen arme landen zelf liever meer handeldrijven dan hulp ontvangen. In gesprekken met de Ethiopische premier en minister van Buitenlandse Zaken deze week kwamen ze er zelf mee. 'Het gaat nu meer over: wat heb je elkaar te bieden? Natuurlijk is hulp nog nodig, maar op lange termijn hebben ze meer aan investeerders', zegt Ploumen.

Miljard bezuinigingen

Spanningen tussen coalitiepartners PvdA en VVD zijn er volgens haar nauwelijks op het vlak van ontwikkelingssamenwerking. 'Dat zou ik zo niet zeggen. We hebben een gezamenlijke visie over hulp en handel geformuleerd.'

Haar PvdA-achterban sprak kort na het bekend worden van de één miljard bezuinigingen op hulp aan de armsten een 'motie van treurnis' uit. Wat ze tegen verontruste leden zegt? 'Velen zijn vooral benieuwd hoe hulp en handel samen kunnen gaan.' Ze zijn er niet per se tegen. 'Ik vertel ook dat ik niet alleen maar goed nieuws heb. We zullen dingen moeten afbouwen die we onder andere omstandigheden misschien graag hadden behouden.'

Ploumen maakt begin april bekend waar de klappen gaan vallen om één miljard te bezuinigen. Dan verschijnt ook haar beleidsnotitie. Ze wil wel kwijt dat ze niet van de kaasschaafmethode is. 'Er worden harde keuzes gemaakt.'