Efficiënte ontwikkelingshulp

(1)

De bru

D e langste brug in Europa. Het is een record, dat voorbe- stemd scheen voor ons waterrijke

en

Donderdag 16 december 1965 - No. 851

Efficiënte ontwikkelingshulp

(Zie Pa«'·~

de weg, de omweg

N a de goedkeuring van d·e toe- stemmingswet voor het huwelijk van Prinses Beatrix met de heer Von Amsberg kwam "Het Pa- rool" met een opmerkelijk commen- taar. Het blad constateerde met re- den, dat de zaak in staatsrechtelijk opzicht thans rond is. Na herhaald te hebben dat des Parools standpunt in deze negati-ef was,. wordt erkend:

lais in Frankrijk. En zelfs naar Do- ver. Een moderne tocht naar Chat- ham, maar dan uitsluitend over de

rondrijden in 7 miljoen personen- auto's. Bovendien zullen zij slechts twintig uur per week werken. (Naar

land. Er zou echter Zeeuwse durf, weg, Voorwaar een visie, begeleid de mening van prof. dr. Fred. Polak "De regering, een grote meerderheid Zeeuwse frisheid en Zeeuwse door- door een schone geallieerde toe- nog minder). Alles redenen waarom in het parlement en een meerderheid zettingskracht voor nodig zijn, om komstmuziek. ir. Goudappel een veel ruimer ver- in ons volk bleken van andere op- de brug-gedachte om te zetten in

werkelijkheid. Deze brug kwam tot stand door een "provinciaal", maar in wezen zeer ruim gezien initiatief.

Dat lang voor de voltooiing van het

'

.

Delta-plan, Z·eeland thans uit zijn wegmotorisch isolement is verlost, is een vreugdig feit. Voor Zeeland, maar ook voor de rest van Nederland. Ver- betering van communicatie op elk gebied is imm·ers een - gezonde mode-eis. De centrale weg van de Randstad Holland naar Middelburg zal dus, economisch en toeristisch, Zeeland ontsluiten. Dat sommigen

* * *

·-;,Gebrek aan visie" daarentegen is dè Nederlands-e autori- teiten verweten door ir. H. M. Goud- appel op de studiedag van de Vereni- ging "Het Nederlandse Wegencon- gres". Gebrek aan visie is de kern van ons gehele verkeersprobleem.

We vertikken het gewoon om over het heden heen in de toekomst te kijken.'' Aldus deze deskundige, die klaagde dat de technische middelen zich v-eel sneller ontwikkelen dan de voorspellingsmethoden, die het ge-

keersplanning en het opl·eiden van vatting." Na deze nuchter-e erken- meer verkeersdeskundigen bepleit. ning van de feiten volgt dan de niet

Dat de bevolkingsgroei alsook de gestaag toenemende autodichtheid in Nederland, steeds nieuwe problemen schept, is thans wel manifest. Daar- voor is inderdaad visie noodzakelijk.

Helaas zijn er echter ook financiële grenzen. Zie boven, in Zeeland. Naast koene wegenbouw zal inderdaad een versnelde en verscherpte aanpal~

bij het openbaar vervoer in de steden een eis zijn van eenvoudig gezond verstand. Het domme afbreken van historische stadskernen zal daarbij

minder nuchtere constatering, dat men thans zich moet neerleggen bij de gevallen beslissing en niet moet blijven "doorzeuren".

Deze prijzenswaardige vermaning aan zichz·elf en aan anderen wordt tot onze verbijsterde verbazing één alinea later weer te niet gedaan. Het blad heeft aanmerkingen op de wijze waarop de gehele zaak in het parlement is behandeld. Tevens onder- streept Het Parool dat men niet moet denken, dat de gevallen beslissing het laatste als een nadeel zien is te bruik van deze middelen kunnen nauwelijks soulaas brengen. Beter en "geen enkele afbreuk zou doen aan begrijpen. Op menige plaats in Z·ee- overzien. Ook de heer Goudappel efficiënt openbaar vervoer kan nu, de kwaliteit van de monarchie".

land zal het voortaan gedaan zijn met de rust en sfeervolle beslotenheid. De smachtenden naar een voorbij verleden moeten echter bedenken. dat er ontwikkelingen zijn, die men eenvoudig niet kan tegenhouden. En juist door deze brug is voor het heden én voor de toekomst gebouwd.

Wat deze toekomst betreft, is het een manco, dat een brug/met slechts twee rijbanen e.n een fietspad werd geconstrueerd. Vier rijbanen, met een kleine tussenscheiding zouden hier van nóg ruimer visie hebben getuigd, Dat is makkelijk gezegd. Want gezien de gespendeerde 77 miljoen en de voor het bredere plan benodigde 110 miljoen, had men slechts één keus:

deze brug of geen brug. De keuze kon niet twijfelachtig zijn.

Overigens denkt men in Zeeland op langere termijn reeds aan een Weg- of brugverbinding over de W esterschelde naar België, naar Ca-

kwam met de tegenwoordig gebruikelijke voorspelling omtrent h-et jaar 2000. Niet alleen de "honderddui- zend", maar wat jaartelling betreft reeds het tweevoud van duizend oefenen op velen een fascinerend·e invloed uit. Welnu dan, in het jaar 2000 zullen er in Nederland minstens 20 miljoen mensen zijn. Die zullen

MAANDAG, 20 DECEMBER a.s., van 18.20-18.30 uur, over de zender Hilversum II (298 m).

en zelfs in het jaar 2000, vele privé- Onze conclusie kan geen andere auto's van de weg houden. Het is nl. zijn, dan dat het achtenswaardige geen "privé" genoegen meer zich blad zijn eigen adviezen in de wind vrijwel stilstaande in een file te be- slaat e n - langs ·een omweg- gron- vinden en zich zeer langzaam voort dig "doorzeurt" op hetgeen thans te bew·egen in een vreemd soort ca- onherroepelijk vaststaat.

roussel. Beter openbaar vervoer in Het is ons zeer wel bekend, dat, de steden, en dit zo snel mogelijk, zal los van hen die belust zijn op een hier de uitkomst zijn, politieke rel, omtrent dit huwelijk

LUISTERT NAAR

de stem

van de V.V.Do

nog altijd een, zij het kleine, groep oprecht bezwaarden bestaat. Ov•eri- gens is deze gehele zaak nu door vóór- en tegenstanders wel van alle mogelijke en onmogelijke kanten be- keken. "Doorzeuren" na een in zo zo grote meerderheid genomen besluit is dan ook een kwalijke bezig- heid, die stellig niet op geestelijke rijpheid duidt.

"TERUGBLIK OVER. 1965".

Volgens onze mening is het thans de hoogste tijd dat men zijn aandacht op de zonnige zijde van dit huwelijk richt.

Spreker: Mr. E. H. TOXOPEUS, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

L.M.

(2)

dUJliEID EN DEMOCRATIE

Uit de partij

Bravo, Krimpenerwaard!

Op vrijdag 10 december j.l. werd in 't Voormalig Regthuis te Berken- wonde een openbare vergadering gehouden, georganiseerd door de ge- zamenlijke afdelingen van de V.V.D.

in de Krimpenerwaard.

Hier werd het woord gevoerd door mevrouw mr. J. M. Stoffels-van Haaften en door de voorzitter van onze Tweede Kamerfractie, mr. W.

J. Geertsema.

De verslaggever van de Goudse Courant, die deze vergadedng bij- woonde, begon zijn verslag met op te merken, dat er vaak wordt ge- klaagd over gebrek aan belangstelling voor politieke bijeenkomsten, maar dat dit beslist niet gold voor de V.V.D.-vergaderingen, welke in de Krimpenerwaard wórden gehouden.

Immers, toen om 8 uur de voorzitter, de heer F. P. Nobel uit Lek- kerkerk, de bijeenkomst opende met een woord van welkom, kon hij ruim 300. bezoekers begroeten, waarvan een gedeelte, bij gebrek aan ruimte, zelfs op het toneel van de zaal had moeten plaats nemen.

De heer H. Ligthart Schenk, vice- voorzitter van de afdeling Lekker- kerk van de V.V.D., die een groot deel van de organisatie van deze avond voor zijn rekening had genomen, kan op een bijzonder geslaagde manifestatie terugzien.

Alkmaar besprak beginselprogram

De besprekingen waren zó geanimeerd, dat de ledenvergadering van de afdeling Alkmaar tot één punt, het nieuwe beginselprogram, beperkt bleef. De aangekon- digde causerie over het verkeersplan van de vereniging "Nieuw Alkmaar" moest vçorde:n uitgesteld.

Na ampel overleg besloot de vergadering adhesie te betuigen aan het voorstel van de afdeling Bilthoven: splitsing in:

a. beginselverklaring, b. partijprogram.

Voor het geval genoemd voorstel geen meerderheid krijgt, zal de afdeling tevens een . aantal amendementen op het be- stuursvoorstel indienen.

Tot afgevaardigde naar de algemene vergadering te Dordrecht werd de heer G. G. van Manen, penningmeester, be- noemd die veel studie van deze zaak heeft gemaakt.

Medegedeeld werd, dat overleg tussen de partijen in Alkmaar tot resultaat heeft gehad, dat men bij verkiezingen niet langer eigen borden, o.a. op de bruggen, zal plaatsen, maar gebruik gaat maken van de door de gemeente aan te brengen aanplakborden.

VRIJHEID -EN DEMOCRATIE

Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

Voorzitter Redactie-commissie:

mr. L. Meijer.

Redactie-secretaris: G. Stempher.

Adres: Gooiergracht 163, Laren (N.H.). Telefoon (02953) 35 63.

Administratie:

Postbus 43, Amersfoort. Tel 1 34 ^25.

Voor het zenden van advertentie- gelden u i t s 1 u i t e n d Postgiro no. 245103 ten name van de Pen- ningmeester van de stichting "Vrij- heid en Democratie" te Amersfoort Losse nummers 20 ct.

Voor advertenties wende men zich tot de administratie.

~---~

16 DECEMBER 1965- PAGINA 2

SPREEKBEURTEN

periode 20 december 1965 tot en met 20 januari 1966 4 januati Assen ( "Nijjoarsversite") . . . . Mr. H. van Riel 7 januari Strijen (V.V.D. en J.O.V.D.) ... . Mr. E. H. Toxopeus

Mr. W. J. Geertsema 7 januari Hoogeveen (Lib. Kring) . . . .

7 januari Leeuwarden ... . R. Zegering Hadders 12 januari Driebergen . . . . S. J. van den Bergh

Drs. Th. H. Joekes Jhr. mr. W. H. D.

12 januari Zwolle . . . · .. . 13 januari Deventer

In memonam J. C. de Winter 13 januari

Quarles van Ufford Staten-Centrale Dokkum . . . Dr. K. van Dijk Vrijdag 3 december j.l. overleed te

Tilburg, 64 jaar oud, Jacobus Cornelis de Winter, bestuurs1id van de afdeling Til- burg en omstreken. De Winter heeft een belangrijk aandeel gehad bij de oprich- ting van deze afdeling, terwijl hij daarna vele jaren als lid van het bestuur bijzonder verdienstelijk werk heeft verricht. Zijn steun zal in de toekomst node worden gemist.

14 januari Creil ... , .... , . . . Mr. E. H. Toxopeus 18

18

januari januari

Groningen (V.V.D. + J.O.V.D.) .. , . , . Dr. K. van Dijk Maarssen (Vrouwengroep Vechtstreek) Mevr. mr. J. M.

Stoffels-van Haaften 19 januari Zuidlaren (Staten-Centrale Assen) M. Visser

19 januari Delft (Liberale Studenten Vereniging) Mevr. mr. J. M.

20 januari

Stoffels-van Haaften Harmelen (Streek Utrecht-W.) . , .... Drs. Th. H. Joekes Zijn echtgenote zij de kracht toege-

wenst, die het dragen van dit zware· ver- lies v3:reist.

L.C. W. W.

N.B. IN DEZE OPGAVE ZIJN NIET VERWERKT DE SPREEKBEURTEN,

WE~. · .. E DOOR ONZE KAMERLEDZN EN ANDERE SPREKERS BUITEN HET VERBAND VAN ONZE PARTIJ WORDEN GEHOUDEN.

Dagelijks bestuur en

Hoofdbeshuur vergaderden

Zaterdag, 11 december j.l. kwa- men te 's Gravenhage het Dagelijks Bestuur en het Hoofdbestuur in vergadering bijeen. Het Dagelijks Be- stuur besprak een :tantal zaken van huishoudelijke aard. Het Hoofdbe- stuur hield zich onder meer bezig met de vaststelling van een advies naar aanleiding van de door de sta- tencentrales ingediende voorlopige kandidatenlijsten voor de op 23 maart 1966 te houden verkiezing van leden van de Provinciale Staten.

Voorts besloot het Hoofdbestuur tot het doen yan enkele voorstellen, aan de op 11 en 12 maart 1966 te houden jaarlijkse Algemem Vergade- ring, tot wijziging van ~de Reglemen- ten op de kandidaatstelling voor leden van de Eerste en Tweede K0mer der Staten-Generaal. Deze voorstellen zullen op de Beschrijvingsbrief worden opgenomen.

Daarnevens werd een vergader- schema voor het jaar 1966 opgesteld, terwijl tenslotte de gebruikelijke ge- dachtenwisselingen over de politieke toestand, de werkzaamheden der di- verse commissies e.d. plaats vond.

':Deze Burger

is, als kind van deze opwindende twintigste eeuw, bijzonder belangstellend in alle nouveauté's, die de recente dagen onzer jaren opleveren. Niet alleen in de puur-wetenschappelijke en technische sector, niet slechts wat betreft atoomsplitsing, maanschot, kompjoeterisme en al dat soort verbazingwek- kendheden, doch zeker in niet geringere mate waar het de puur-menselijke, de psychologische, nieuwe benaderingen aangaat, zoals, om één voorbeeld te noemen: de irnmutsjbilding - het bouwen en houwen van de pseudo-mens achter en uit de man-van-vlees-en-bloed, zoals wij die in de dagelijkse om- gang ontmoeten: kneden en fatsoeneren van het doordeweekse kereltje Pietersen tot de ideale Super-Pietersen, die door het blauwig venstertje miljoenen huiskamers komt binnenklimmen: een, van ieder vlekje en spettertje schoongewassen, brok menselijke volmaaktheid - de immaculate grote broer wien ge uw vertrouwen en uw stern veilig en onverveerd schen- ken kunt - als één de rossooi ruimen kan dan is het Perfecte Pietersen.

De immutsjbilding is een glanzend-nieuw beroep voor glanzend-nieuwe, psychologisch-uitgekiende, handige kornuiten; een WETENSCHAP bijna, mensen, met welker verbazingwekkende resultaten wij danig rekening dienen te houden.

Er zijn nog cynische mensen, die er de schouders over ophalen en zeggen, dat zij het wel zónder kunnen, maar zij hebben falikant ongelijk. Zoals zo véél zal de Tijd ook DIT wel leren: geen man of vrouw die het van de lieve volksgunst moet krijgen, :hebben en houden, of hij of zij zal zich hebben te onderwerpen aan· de knederijen en fatsoeneringen door de vakbekwame handen der beeldhouwers.

Vooral in politicis zal men van wanten moeten weten. Méér dan het partijprogram, het beginsel, de activiteit in de hoge lichamen van bestuur zal, via de beeldbuis, de man of de vrouw als MENSELIJKE verschijning voor het kiezersvolk aannemelijk moeten worden gemaakt. Zoals de vrouw zich met lippenstift, zalfpot en poederdoos optut tot het mannenbekorende wijfje, zo zal de politicus onzer dagen zich moeten laten onderwerpen aan de schoon- heidskuur, die vaardige imrnutsjbilders hem doen ondergaan.

Welke ook uw bedenkingen zullen zijn, hoogwaardige Geertsema, Van Riel, Toxopeus, Joekes en alle anderen die het kiezersvolk in hun straatje willen krijgen, 't zal er naar toe gaan, dat de mannen uit dit volk in UW beeld de opperste wijsheid ontwaren en dat hun vrouwen u "een enige man" zien, de tijger in de tank harer drieste verlangens.

Misschien dat ge er nu nog maar wat om glimlacht; doch dat de beeld- bouwerij en marche is en dat niets en niemand haar zal kunnen weerstaan - dat is de stellige overtuiging van

~~~?uv

---

• Nieuws uit de Liberale Internationale

Rapport over ruimtelijke ordening

Het rapport van de Town- and Country Planning Commission van de Liberale Internationale, zoals dit in zijn eindredactie door het Con- gres van de Liberale Internationale in september van dit jaar in Salts- jöbaden is aanvaard, is thans in het Engels verschenen. Aan de leden van de Groep Nederland van de Li- berale Internationale wordt dit rapport toegestuurd.

Niet-leden van de Groep Neder- land van de Liberale Internationale die belangstelling hebben voor dit rapport kunnen dit uitsluitend schriftelijk aanvragen bij het secretariaat van de Groep Nederland van de Liberale Internationale, Van Mo- jalenlaan 14, Den Haag, onder bij- voeging van f 0,30 aan postzegels voor verzendkosten.

Vergculering Radio- en Televisiecommissie

Bij verhindering van de voorzitter, de heer H. J. L. Vonhoff, heef!

de radio- en televisiecommissie der Partij op woensdag 8 december j.l vergaderd onder voorzitterschap var mr. F. Korthals Altes.

De radio- en televisieprogramma'~

tot aan de Provinciale Statenverkie·

zing op 23 maart 1966 werden vast·

gesteld.

Stichtingsbestuur bijeen

Woensdag 8 december j.l. verga derde het bestuur van de, Stichtin1

"Vrijheid en Democratie".

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon I 070 l 60 48 03

( 3 lijnen) Giro 67880

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

OVERLEG

* *

"In de huidige vakbeweging· ont-

*

wikkelen zich gedachten, die fataal zijn voor het wezen van de vakbeweging als orgaan van overleg·. Ze- ker de christelijke vakbeweging, die de klassenstrijd verwerpt, zal zich 1noeten verzetten tegen de zogenaamde moderne, maar in wezen volstrekt ver- ouderde theorie en praktijk van de elkaar in evenwicht houdende mach- ten". Elk vakbewegingslid dat boven- staande leest, zal geneigd zijn te rea- geren met een "Dil; werkgevers hebben gemakkelijk praten". Hij moet dan echter weten dat dit citaat stamt uit een rede die vorige week werd gehouden door de heer M. Ruppert, lid van de Raad van State en oud- voorzitter van het Christelijk Natio- naal Vakverbond. Deze sprak daarbij zijn voorkeur uit voor arbitrage in plaats van stakingen om loongeschil- len op te lossen. Het pleidooi dat de heer Ruppert hield voor overleg en samenwerking tussen werkgevers en werknemers ondersteunen wij van harte.

-"DEMOCRATEN"

* *

Aan de in maart te houden ver-

*

kiezingen voor de provinciale staten zal in de provincies Noord-Hol- land en Noord-Brabant ook worden deelgenomen door de vorig jaar geregistreerde Christen-Democraten- Unie, zo is vorige week medegedeeld.

De nieuwe partij wil een rechtse politieke groepering vormen en dat blijkt ook direct uit haar samenstelling. Zij bestaat voor een groot deel uit ex-bestuursleden van mislukte politieke partijen als Economisch Ap- pèl, de Nationale Unie en de Partij voor Vrije Burgers. Het hoofdbestuur van de CDU wordt gevormd door zeer rechtse ontevredenen, voor wie in de KVP, de ARP en de VVD geen plaats was. Over de christelijke levensvisie van de nieu}Ve partij valt hier geen discussie te voeren, haar democrati- sche gezindheid wagen wij echter in twijfel te trekken.

VLEES

* *

"Eet minder vlees". Dit geens-

*

zins vegetarisch advies werd in een TV -uitzending verstrekt door de heer P. E. M. van der Post. Hij deed dit in zijn functie van directeur van het Consumenten Contact Orgaan. De vleesprijzen zijn te duur. Als de huis- vrouwen meer dan tot nog toe "over- stappen" op vis, gevogelte en kaas, zal dat tot een vermindering van de vraag met 5 procent kunnen· leiden.

De prijzen van het te dure vlees zullen dan stellig dalen. Aldus de· heer Van der Post.

·Tegen deze redenering is niet veel in te brengen. Toch sprak de heer H.·

de Mooy, voorzitter van de Federatie van Nederlandse Slagerspatroons - een hele "hap", deze titel - van een

"lichtvaardige beoordeling van de vleesprijzen". Wij wachten ons hier voor een Salomonsoordeel. Toch kan men zich afvragen of met iets minder vleesgebruik het de slagerspatroons plotseling veel minder naar den vieze zou gaan.

GEEN DWANG

* *

Oud-minister dr. J. R. M. van

*

den .J!!jnk, directeur van de Amrobank heeft vorige week voor het Amsterdamse departement van de Nederlandse Maatschappij voor Nij- verheid en Handel een belangrijke rede gehouden, waarin hij niet alleen de sociale zijde van het onderne- ming·sbeleid belichtte, doch voorts uit- voerig inging op het probleem van de zgn. "verslaggeving". Hij zeide een groot belang te hechten aan de v_oor- stellen die de commissie Verdam in dit verband heeft gedaan en drong aan op een spoedige verwezenlijking van deze suggesties.

Dr. Van den Brink was voorts van mening dat de leiding van vele ondernemingen op het gebied van de verslaggeving in "soms ernstige mate tekort is geschoten". JJij meende, dat met bekwame spoed wettelijke maat- regelen moeten worden genomen.

Dit is wel een zeer rigoureuze uit- spraak, die wij beslist niet kunnen delen.

Toegegeven zij, dat op het punt van de verslaggeving van sommige ven.- nootschappen meer openheid gewenst zou zijn. Doch laat het bedrijfsleven dan zelf naar die openheid zoeken, b.v.

via. de invloed van de aandeelhouders.

Het binnenhalen van nog meer overheidsbemoeüngen, waar beslist andere wegen kunnen worden bewan·

deld, komt ons. voor als een middel dat. erg:er is, dan de kw'o\al.

/

16 DECEMBER 1965- PAGINA 3

Efficiënte Ontwikkelingshulp

door mr. J. van ·Galen

O

ntwikkelingshulp is een leu- ze geworden, die door sommigen dankbaar voor propagandis- tische doeleinden wordt gebruikt.

Wat is ook gemakkelijker om hen, die deze hulp met een realistisch oog beschouwen uit te maken voor egoïsten, voor conservatieven, die in de grond van hun hart geen cent voor hun arme medemens over heb-

ben.

De heer Geert Ruygers is een diergenen, die de ontwikkelingshulp sterk will"n opvoeren. Het is dan ook begrijpelijk, dat hij. - in

"Het Vrije Volk" zich scherp gericht heeft tegen het bezuinigings- plan van de VVD, dat de ontwikkelingshulp - in de begroting in totaal f 410 miljoen of f 150 miljoen meer dan in 1965 was uitgetrokken - met f 25 miljoen wil verlagen.

Speciaal het feit, dat deze verlaging zou gaan ten koste van de internationale organisaties is de heer Ruy- gers onsympathiek, want instellin- gen als de Wereldbank en de Intern.

Ontwikkelings Associatie (een doch- termij van de Wereldbank) beho- ren tot de best functionerende lichamen, die zich me~ hulpverlening bezig houden. Conclusie van de heer R.: Het conservatisme komt altijd wel ergens om de hoek kijken.

De heer Ruygers heeft o.i. gelijk op te komen voor de ontwikkelingshulp via internationale organisaties als de Wereldbank, de In- tern. Finm1.ce Corp. en de IDA.

Maar hij vergist zich wanneer hij de bi-laterale hulp los ziet van die multi-laterale. Allereerst verstrekt een land via de Wereldbank geen meerdere multi-laterale hulp dan zijn statutaire deelneming. Geld voor meerdere hulp wordt verkregen door het plaatsen van particuliere lenin- gen zoals de Wereldbank reeds enkele malen ook in ons land heeft gedaan.

De overheid kan slechts deelne- men aan het werk van de IDA naast haar statutaire participatie door speciale contributies en door garanties voor particuliere participa- ties in de projecten, die in ond·2r- ontwikkelde landen worden uitge- voerd. Vooral dit laatste is van belang, omdat ook de Wereldbank hoe langer hoe meer die projecten uitvoert in samenwerking met particulier kapitaal (consortia van ban-

~en), aldus als het ware een coör- dinatie scheppend van multi-latera- lE' en bi-laterale hulpverlening, die elkander anders nog wel eens dwars zitten.

W

ij voor ()ns hebben meer vertrouwen in een dergelijke

coördinatie van een instantie als de Wereldbank c.a. die het zakelijk karakter van het project naast het sociale stellen, dan in een willekeu- rige dotering of subsidiëring van allerlei instantie,; en fondsen waar- over men hoegenaamd geen contro- le heeft en welker activiteiten meer door een ethisch "spleen" dan door een juist inzicht in de problematiek der ontwikkelingshulp worden ge- stimuleerd. Men kan ook uit krin- gen van de inderdaad goed functionerende Wereldbank zelf nog wel eens klachten horen over het - overigens stellig goed bedoelde - werk van allerlei organisaties, die het meer serieuze werk van de- We- reldbank doorkruisen.

Die geringe efficiency van de "ont- wikkelingshulp, opgeweld uit het goede hart" l-eidt slechts tot te- leurstellingen, zowel bij de goede bedoelers als bij de ontwikkelingslanden.

Een uitzondering dient te worden gemaakt voor de technische hulpverlening, vooral op het gebied van de landbouw. De economie van de meeste ontwikkelingslanden moet van de grond af worden opgebouwd.

Hiertoe is in de eerste plaats nodig een verbetering van de door- gaans zeer primitieve landbouw.

Men moet de ontwikkelingslanden in de eerste plaats leren hun kostbaarst bezit, Jmn land, zo effi- ciënt mogelijk te geb.ruiken en hiertoe is de "know how" van de Wes- terse landen onontbeerlijk.

Maar de algehele economische opheffingen van de achtergebleven ge- bieden, de vestiging van een nationale economie in de tot .voor kort nog . koloniale, thans souvereine, landen, vraagt méér.

Totnutoe is nog geen goed werkend schema daarvoor ontworpen. Se- dert het einde van de oorlog hebben ettelijke conunissies, in het leven geroepen door de wereldorganisa- ties, op dit vraagstuk gestudeerd.

Prof. dr. J. Tinbergen heeft in die studies een werkzaam aandeel gehad en is. nog steeds met dit vraagstuk doende. In 1955 heeft hij een studie gemaakt, die in 1958 is ge-.

publiceerd "The Design of Develop- ment", waarin hij de algemene voor- waarden, nodig voor een efficiënte ontwikkelingshulp heeft nagegaan.

Hieruit blijkt, dat ontwikkeling een zekere besparing uit het nationaal inkomen vereist en zoals wij weten is dit nationaal inkomen thans in vele ontwikkelingslanden nàuwelijks vol- d0€nde om de bevolking voor hon- gersnood te behoeden.

N u kan men wel redeneren dat de rijke .landen het ka~

pitaal maar moeten verschaffen, maar dit is om praktische en politieke redenen, ja zelfs om morele niet mogelijk of menselijk. Men.

mag van die landen geen bedeelden maken of een. neo-kolonialisme in- voeren.

Men kan dus slechts aanloopka- pitaal verstrekken en de weg, ho.

dit het best te gebruiken, aanwij- zen. Ook dit laatste is een zeer pre- cair vraagstuk om dat men' allerlei gèvoeligheden in de ontwikkelingslanden C,nieuw kolonialisme") moet ontzien. Wie over deze moei- lijkheden iets wil weten leze het aardige boekje ,;The Diplomacy of Economie Development" van de vroegere president van de Wereld- bank, Eugene R. Black. De titel geeft al aan hoeveel diplomatie nodig is voor ontwikkelingshulp!

Het heeft derhalve geen zin de

"ontwikkelingshulp" op te voeren door subsidiëring van allerlei internationale organisaties, die, hoezeer ,misschien ook ontsproten aan hu-

manitaire ideeën en uit loffelijke, maar onpraktische, initiatieven, neerkomen op het betalen van een soort "gewetensgeld".

Met de heer Ruygers zijn wij het eens, dat de rijke landen zich uit humanitaire, ethische en politieke O'f,erwegingen grote opofferingen dienèn te getroosten voor de arme landen. Wij zijn het ook met hem ,eens, dat een organisatie als de We-

reldbank zeer goed funcflopeert.

Maar zoals wij hebben gezien was zijn voorbeeld onjuist, omdat de Wereldbank geen subsidies van minister Bot nodig heeft Ja, dat de Wereldbank de activiteiten van sommige van die gesubsidieerde organisaties zelfs met enig bedenken

aanziet.

De Wereldbank (op wiens ver- zoek o.a. de studie van prof. Tin- bergen werd verricht) is het centrale punt waaruit een efficiënte hulp kan worden verleend. Zij doet dit thans in samenwerking m~t particulier kapitaal, een vorm van samenwerking, die ten zeerste valt toe te juichen, omdat deze het grootste rendement belooft en versnippering van krachten of "Fehlinvestierun- gen" zoveel mogelijk kan voorko- men.

Een dergelijke ontwikkelingshulp kan men met een gerust hart ondersteunen. Of zou de heer Ruy~

gers er bezwaar tegen hebben juist omdat het particulier kapitaal hier- bij een rol is toebedacht?

(4)

VBIJHEID EN DEMOCRATIE

MIDDENSTAND IN DE BRANDING

Cijfers, die te denken geven

Blijkens een publicatie van het Centraal Registratiekantoor Detailhandel··

Ambacht werden in het eerste halfjaar van 1965 in de detailhandel 4.527 opheffingen tegenover 2.456 nieuwe vestigingen ingeschreven; alzo een vermindering met 2.071. Voor het ambacht werden 3.240 vestigingen afgevoerd tegen 2.342 nieuwe ing·eschreven; dat betekent een vermindering met 898.

In totaal dus bijna 3.000 vestigingen minder in een half jaar!

Dat zijn cijfers, die te denken geven.

Wat de oorzaken. van deze geduchte aderlating betreft, blijkt globaal het volgende:

50 % wegens overlijden, ·ouderdom en ziekte;

20 % wegens overgang in loondienst;

·• 30 % wegens stadssanering, faillissement, fusie, emigratie, e.d.

De teruggang van het totale aantal verkoopplaatsen in de detailhandel komt voor rekening van de ondernemingen met één verkoopplaats en van de ambulante handel in de verhouding van ongeveer 4 : 1. Het filiaalbedriJf nam met ca. 300 verkoopplaatsen toe.

De vermindering is het sterkst in het aantal ondernemers in het mid- de levensmiddelensector, met name den- en kleinbedrijf.

bij de kruidenierswaren, maar ook Wij ontkennen niet, dat het zorg- bij brood en banket, aardappelen, wekkend is een zo grote groep zelf- groente en fruit, huishoudelijke ar- standigen met een kerninkomen be- tikelen, rijwielen en bromfietsen, neden f 6.000,- in onze welvaarts- tabakswaren, textielgoederen, vis, staat aan te treffen en daarnaast een vlees en vleeswaren wordt een flin- bijna even grote groep te weten, die ke teruggang geconstateerd. het met tussen zes- en elfduizend

In het ambacht zijn het vooral het gulden per jaar moet stellen.

aannemers- en timmerbedrijf, de Wij missen evenwel in het rapport bakkerij, het behangers- en stoffeer- de concrete resultaten van een om- dersbedrijf, het maatkledingbedrijf, standig onderzoek ter plaatse van het metaalbewerkingsbedrijf, het rij- een voor een steekproef verantwoord wiel- en gemotoriseerd rijwielrepa- • aantal gevallen, gespreid over het ratiebedrijf, het schildersbedrijf, het gehele land.

schoenherstellers-, maat- èn orthà- Het is volstrekt noodzakelijk een paedische schoenmaakbedrijf en de duidelijk inzicht te hebben in de oor- slagerij, .die in de neergaandê lijn . zaken .van de achterstand, de om- verkeren. · ·.,, standighede:n waaronder wordt ge- Opvallend is, dat de vooruitgang werkt en de knelpunten, Çlie zich over het algemeen wordt gebóekt daarbij voordoen, aard en omvang door de bedrijfstakken, die recht- van de neveninkomsten van het ge- streeks of zijdelings betrokken zijn zin en zijn samenstelling en niet bij bestedingen, die voortvloeien u"it minder in de wezenlijke mogelijkhe- de toegenomen welvaart (aanschaf- den, die in elke concrete situatie fing van duurzame gebruiksartikelen kunnen worden aangewezen om tot en het daaraan verrichten van werk-

zaamhecfen). Men is er niet mee af door te volstaan met het toeschrijven van deze zorgwekkende verschijnse- len aan structurele veranderingen in het maatschappijbeeld, aan de ver- grijzing van de bevolking, d!e uiteraard in het midden- en kleinbedrijf ook doorwerkt en zo meer. Dat zijn - mogelijk ware - dooddoeners, voor de betrokken ondernemers zelfs in de letterlijke zin van het woord. Voor het funderen van een verantwoord beleid is een nadere analyse, zowel van elk geval afzonderlijk als van hun onderlinge samenhang, noodzakelijk en deze hebben wij onder alle geleerde uitspraken node gemist.

Het gaat immers in de eerste plaats om de mens en zijn bestaansmoge- lijkheid!

Onbévredigend rapport

Tot dezelfde conclusie zijn wij gekomen na lezing van het onlangs vrijgegeven rapport van de commissie-Goldschmidt over de instelling van een ontwikkelings- en sane- ringsfonds. ,

Ons voornaamste bezwaar richt zich tegen de voornamelijk cijfer- matige benadering van het probleem van de achterblijvende jnkomens uit

· ')edrijf van ongeveer een derde van

verheffing van bedrijf en gezin te geraken.

Nieuw onderzoek nodig

Indertijd, toen de vorige commissie voor het kleine middenstandsbe- drijf na een jarenlange studie met vrijwel lege handen bij haar rapport stond, hebben wij reeds aangedron- gen op het ondernemen van een tweede middenstandsenqu€Ue naar analogie van die van 1908. Met de moderne statistische methoden en door de regering beschikbaar ge- stelde middelen zou zo'n onderzoek steekproefsgewijze in enkele jaren de vereiste gegeven op tafel kunnen brengen.

Door gesprekken van de enquê- teurs met de betrokkenen, waar nodig aangevuld met beperkte streek- onderzoekingen, zou de werkelijke bedrijfstoestand en zijn oorzaken uit de doeken kunnen worden gedaan.

Het is niet gebeurd, ook niet door de commissie Goldschmidt, die nu heeft geopereerd met ontoereikende hulpmiddelen.

Dat ruim tien jaren werkloos zijn voorbijgegaan, gedurende welke de toestand van de kleinere ondernemers is verergerd, is een aanklacht tegen het gevoerde beleid, die men niet ernstig genoeg kan nemen.

Een nog grotere misslag zou het zijn zonder deugdelijke basis een fonds in te stellen, dat - volgens het voorstel der comniissie - in twintig jaren tussen 300 en 400 miljoen gulden aan gemeenschapsgelden zal vorderen en over een kostbaar, uit- ..

gebreid ambtelijk apparaat wil be- schikken (ruim 1% miljoen 's jaars).

Wij zijn daaraan nog lang niet toe.

v.d.L.

16 DECEMBER 1965- PAGINA i

Schooltijden

DE V.V.D.-vrouwen in Amstelveen zijn zeer actief al komt dat in deze kolom meestal niet tot uiting, Nu ligt er al heel lang een verslag van een discussie over "schooltijden"; onze verontschuldi- ging is, dat wij het ook lang· na dato hebben ontvangen. Maar verouderd zal het nog· wel niet zijn.

De Amstelveense V.V.D.-vrouwen hebben de plaatselijke schooltijden onder de loep genomen en daarbij geconstateerd (voor zover zij het niet uit eigen erva- ring wisten) dat de beëindigingen van de

Copie VllOr dese rubriek te sen- den aan: Mej. Jah. H. Springer, Alexanderstraat 16. Haarlem.

ochtendschooltijden bij het openbaar onderwijs merkwaardig uiteenlopen. Het blijkt, dat een kleuter om 11.30 uur naar huis gaat, een eerste klassertje om 10.45 uur en een groter kind om 12 uur. Dat dit problemen schept voor de moede1's, meestal zonder huishoudelijke hulp, is duidelijk. Men woont ook dikwijls niet zo, dat men de kleintjes zonder bezwaar alleen .naar huis kan laten komen.

Die korte ochtend zou in het belang van het kind zijn. Is dit zo? Daar zijn de geleerden het niet over eens. Het bijzonder onderwijs in Amstelveen kent die uitzondering voor de eerste en twee- deklassers niet en die komt evenmin in- Amsterdam voor. Zijn die kinderen in een minder goede conditie? Sommigen zeggen: ja, anderen: neen.

Maar: uit steekproeven van onderwijs- krachten is gebleken, dat heel wat eerste en tweedeklasserties naar late tv-pro- gramma's kijken.

De conclusie ligt voor de hand, dat de verantwoordelijkheid bij de · ouders ligt, toe te zien, dat hun kinderen op tijd naar bed gaan, zodat ze de volgende dag de hele ochtend fris genoeg zijn voor de lessen.

Het probleem heeft in Amstelveen ook een principiële kant: als het openbaar onderwijs last bezorgt door die ongelijke schooluren, en het bijzonder onderwijs niet, komt men dan niet in de verleiding in dit geval het principe op zij te zetten?

Hoe is het elders met de:re kwestie?

Drenthe

Mevrouw H. Z. Idema-Buiten schrijft:

De Drentse vrouwen in de V.V.D. kwa- men vrijdag 26 november 1965 bijeen in Hotel Homan te Hoogeveen.

Als spreker Y-éas aanwezig de heer H.

J. L. Vonhoff met het onderwerp "Het liberalisme van nu." Met deze titel wil- de de spreker zeggen dat wij juist nu het liberalisme nodig hebben.

Het was een boeiend betoog.

Na de pauze werden ons door de heer Vonhoff drie vragen voorgelegd, die wij groepsgewijs besproken hebben.

e Hoe ziet uzelf de plaats van de vrouw in de politiek?

e Wat vindt u van de invloed van de vrouw .op de woningbouw en hoe staat u hier tegenover?

e Hoe denkt u over het werken van de gehuwde vrouw buitenshuis? Moeten hiervoor aparte voorzieningen getroffen

·worden?

Op deze vragen volgde een zeer geani- meerde gedachtenwisseling, zodat wij op een geslaagde middag kunnen terugzien.

BöDEGOM

SPIJKENISSE

Gebouwen van gewapend betonnen prefabs voor versChillende doeleinden.

Vloerplaten in normale afmetingen of pasplaten volgens opgegeven maten.

Broeibakken en alle onderdelen voor de tuinbouw.

(5)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

DE ZINDELIJI(E BlJRGERHEREN

(11)

Ontwapening

Met het toenemen van het gevaar van het nationaal-socialisme ver- dwijnt de voorkeur voor eenzijdige ontwapening. Ook de Vrijzinnig- Democraten gaan dit standpunt verlaten.

Prof. dr. Ph. Kohnstamm in ,;De Opbouw" van begin 1935: Na de weergave van de eed op Hitler door een miljoen "leiders", schrijft hij

" .. de quintessens van deze wereld- beschouwing is: de blinde gehoor- zaamheid van volwassen menschen, het overdragen van hun verant-

woordelijkheid, hun gebondenheid aan eigen gewetensbeslissingen volstrekt en ik elk opzicht, aan een niemand verantwoordelijk Lei- der". De massa-leiding werkt op de oerinstincten en hij vervolgt " De eerste rol speelt daarbij het gemeen- schappelijk belang, dat de menigte samenbindt, een tweede nauwelijks minder groot, het instinct van agressie, van afkeer en haat tegen een gemeenschappelijke vijand. Ik mag daarbij bekend veronderstel- len met hoe meesterlijke techniek

Een halve eeuw liberalis1ne

het Duitsche nationaal-socialisme zich daarbij van de antisemitische vrees- en agressie-instincten weet te bedienen".

Er waren toen nog niet velen die zo scherp zagen. Het zijn overtuigende hoofdstukken, die Vonhoff aan de strijd tegen het nationaal socialisme wijdt. De hoogtepunten zijn aan- grijpend, de dieptepunten verheelt hij niet. Het is vedeidelijk hieruit nog een aantal fragmenten te cite- ren. De houding van prof. mr. B. M.

Telders, de principiële artikelen in Het Liberale Weekblad, die in het begin van de oórlog zo sterk de aandacht trekken dat het blad ook in kiosken wordt verkocht en dus al gauw wordt verboden door de bezetter (februari 1941), daarna de activiteiten van de groep die het blad "Slaet op den Trommele" re- digeren, zijn even zovele weerleg- gingen van de nog wel eens gehoor- de opvatting, dat de liberalen zich in de oorlog slap zouden hebben gedragen. Het doet goed, dat Von- hoff - het zou ten overvloede moeten zijn - met deze praatjes voor de vaak nog eens heeft afgerekend.

Prof. Telders

Nog een citaat van deze periode uit een rede van prof. Telders, welke hij niet heeft uitgesproken, omdat de bijeenkomst werd verboden. De tekst werd uitgegeven. ,.Er is nog een gebied waarop ons door sommigen een

"nieuwe tijd" worclt voorspeld: het

16 DECEMBER 1965 - PAGINÀ 5

stand gebrachte Partij van de Vrij- heid en, aldus Vonhoff, "de breuk met het vooroorlogse verleden wordt volkomen als de Partij van de Vrij- heid uitgroeit tot de Volkspartij voor V1·ijheid en Democratie. De grote be- l e !cenis van die organisatie is dat alle politiek vrijzinnig denkenden er hun politiek tehuis kunnen vinden."

De methode die Vonhoff heeft gekozen om het liberale verleden te laten herleven, is die van de documen- taire fi.lm. Uitvoerige citaten, repro- dukties van foto's, brochures, pam- fletten, politieke prenten, advertenties, e.d. geven kleur aan de stof.

Deze methode, noodzakelijk om door de herhaling van verschijnse- len op velerlei gebied de geldigheid van de conclusies van de auteur te staven, heeft tegelijkertijd het voor- deel de lezer in de beschreven tijd te plaatsen. Het contact met het ge- beuren is zeer direct. ,

De keuze uit de overvloed van materiaal, dat de schrijver heeft verza- nleld en bestudeerd, is uiteraard tot op ~~ekere hoogte een subjectieve en vatbaar voor kritiek. Onjuist om dit 1 e doen menen wij, omdat hPtgeen

~JV~j blöven het Liberale ^troutvi''

Prof. Mr. B. M. Telders.

wijde veld der Nederlandsc.:he cultuur. Als ergens evenwel de roep van het "nieuwe" misplaatst is, is het daar. Cultuur is altijd proces, is voortdurende zelfvernieuwing. welke zich echter niet \;oltrekt op com- mando, noch op advies of na een daartoe genomen "besluit" De Ne- del'landsche cultuur heeft het advies tot vernieuwing dus niet nodig, omdat zij zichzelf ,.vanzelf" vo01;tdu- rend vernieuwt, doch laat zich evenmin de richting harer zelfvernieuwing voorschrijven".

Op de kracht van de geest had de bezetter slechts het brute ant- woord van het concentratiekamp, dat Telden; niet heeft overleefd.

Ontstaan van de V. V.D.

Na de oo1·log zijn het de overle- venden van deze groep die de kern vo1·men van de door Stikker tot

'nns CongTes te Utl·echt)

oe suu·ijver heeft willen aantonen uit de verf is gekomen.

De samenhang van de gekozen fragmenten is afhankelijk van de verbindende tekst - verklarend en beoordelend - van de schrijver.

Wij hadden er wel eens moeite mee OlTl in die verbindende teksten

· de aansluiting te vinden met het historische materiaal. Dat doet even-

wel niet af aan onze g1·ote waarde- ring voor het resultaat van Von- hoffs arbeid, een boek waarvan wij hopen dat het de Bandacht Ûtl krij-

gen van velen. ^v.D.

In het deel 1:an het artikel ,.de =inde- iljlce Bu.rgerhercn". dat wij vorige week hehhrn gcpuhliceerd. is t'1'/l storende ::eJfo.!Jt ~eslopen. lJe tweede' :in nm de ureede alinea m·uet luiden:

_.f,__'l'n tiid niet alleen ^l'WL de onze

!!escheidn;. rlnor de duirleUjk cesuur run de uceede wereldoorlog. nwar ooh l'<'r u:cg duor het rcrsr·hil in de opvat- tingen ran ?ie ~lagen. in vergelijki1~lf nwt de rcnueutl:lllM ran na de oorlog ..

(6)

-

,.Ho11dt de Vrijheid hoogl''

SAlJR_

^{DEN HAAG}

Lange Voorhout 47-52 - TeL 113933

* Restaurant

* Grillroom

* American Bar

*

Aparte salon voor vergaderingen

Twee Tor·ens

N.V. LIJM- EN GELATINEFABRIEI(

TELEJ?OON 2524,2- DELFT

ABRAHAM VAN STOLK & ZOONEN

KONINKLIJKE HOUTHANDEL N.V.

ROTTERDAM - POSTBUS 1100 TELEFOON 0 10 - 3 54 00

'S-HERTOGENBOSCH - Engelseweg 5 TELEFOON 0 4100 - 3 20 55

HELLEVOETSLUIS Industrieterrein Molshoek TELEFOON 0 1883 - 26 77

~ORMAAL- EN DIKWA~DIG ~AADLOZE STALEN RUIZE~

NIEUWE GELASTE STALEN BUIZEN

~IEUWE GASPIJPEN

GEBRUIKTE ELEKTRISCH GEREINIGDE VLAMBUIZE~

REGENWATERAFVOERPIJ PE~

VEERSE DIJK 187 HENDRIK IDO AMBACHT TELEFOON DORDRECHT (01858) 30 44 (3 lijnen)

BETONKEIEN

en

BETON ANTI .. KRUIPSTEEN

In kleuren grijs en heiderood

•

Voldoen aan de hoogste eisen Keur en acceptatie op het werk

•

N. V. Heesseltsche Steenfabriek v/h W. P. DE VRIES en CO.

Heesselt (Gem. Va rik l - Telefoon Ophemer+ ( 03445) 2 71

... O"LI:Vii'"'ANCoR:RS VA ... 1"0 M D l : K Q N I N I ; J i r .

€€n

OUO€

naam

VOOR Cj0€Ö€

WIJn

<l) !~N?.N~E~ A~N~ 18~

^•

~R~NI~G~

N.V. Scheepswerven "PIET HE IN"

v.h. Fa. W SCHRAM & ZONEN

Werven te Bolnes en Papendrecht

NIEUWBOUW EN REPARATIES

Verbouwen. van Sleepschepen tot Motorboten

c -

inCJUSJef mbouw en reVJSJe van motoren

DWARSHEL L 1 N GEN 2 x 115 mete1·

geschikt voor het zwaarste materiaal

D R 0 0 G D 0 K 115 x 30 meter geheel ove,-dekt

Telephones:

Rotterdam: 194011-194332 - Dordrecht: 3774-8329-20466 _ Ridderkerk: 364A-3409 voor werf Bolnes Papendrecht

' ' lt I

tr:·open

/; j\"

kleding

*

afgestemd op taak en klimaat die ginds op u wachten.

in onze speciale afdeling kunt u op vrijblijvend en deskundig advies rekenen.

DE STAD· PARIJS N.V.

WAGENSTRAAT 45- 45a DEN HAAG TELEFOON 070-18.30.77

Bolnes