debackere2

(1)

Commercialisatie

van

Universitair Onderzoek

Lessen voor de 21ste Eeuw

Prof. Dr. Ir. Koenraad Debackere, K.U. Leuven, Belgium Prof. Dr. Ir. Koenraad Debackere, K.U. Leuven, Belgium

(2)

I. Introductie:

Innovatie als motor van welvaart

(3)

Waarom innovatie?

Enkele hedendaagse argumenten:

4

4Drijfveren van economische vooruitgang:Drijfveren van economische vooruitgang: −

− nieuwe technologieën … en hun evolutie (internet, nieuwe technologieën … en hun evolutie (internet, computers, biomedisch, voeding, ….)

computers, biomedisch, voeding, ….)

−

− nieuwe producten en diensten … en hun evolutie nieuwe producten en diensten … en hun evolutie (mobilofoons, electronische portefeuille, medische

(mobilofoons, electronische portefeuille, medische

diagnose, ….)

−

− nieuwe organisatievormen … en hun evolutie nieuwe organisatievormen … en hun evolutie

(virtuele organisaties en uitbesteden (XBox), ….)

−

− nieuwe vormen van competitie … en hun evolutie nieuwe vormen van competitie … en hun evolutie (Dell, Enron, SAP, ….)

(4)

Waarom innovatie?

Enkele hedendaagse argumenten:

4

4Drijfveren van competitief voordeel:Drijfveren van competitief voordeel: − Efficiëntie (60 - 70)

− Kwaliteit (70 - 80)

− Flexibiliteit (80 - 90)

− Innovatie (90 - ...) ==> creatief vernietigen (J. Schumpeter)==> creatief vernietigen (J. Schumpeter)

==> continu verbeteren (R. Solow)

4BIJGEVOLG: Productiviteit “nieuwe”definitie:

EFFICIENTIE + INNOVATIE

(5)

Schumpeter en innovatie:

• Wat drijft economische ontwikkeling (1920-1930)?

– van competitie op basis van prijs naar competitie op

basis van product differentiatie

– product differentiatie is gebaseerd op (onder andere)

technologische vooruitgang

– waarom zou iemand in dergelijke risicovolle activiteit

investeren?

• Stimulansen op niveau van de markt (competitie versus

monopolie)

• Stimulansen op niveau van de onderneming (toegang tot en

beschikbaarheid van middelen)

• Stimulansen op niveau van ondernemerschap (risico-spreiding

in een dynamische complementariteit met gevestigde ondernemingen)

(6)

Solow en innovatie:

• Robert Solow (1957):

– Y=F(L,K) (bvb. Cobb-Douglas Y = αLβKγ) met Y

zijnde output (bvb. aantal eenheden geproduceerd), L zijnde arbeid en K zijnde kapitaal

– Y=F(L,K).A(T) met A(T) een parameter die

technologische vooruitgang meet (bvb. de evolutie in O&O-uitgaven)

– Model verklarende kracht: R2_:±20% ==> ±80%

• Gevolg: bewijs van de significante impact van O&O op economische ontwikkeling en groei •

(7)

Groei in bruikbare kennis Innovatieve performance Innovatieve input R&D uitgaven u Octrooien Bibliometrische indicatoren Nieuw product of proces v1 v2 v3 Groeimaten Productiviteits-maten Winstgevendheid Markt en ondernemings -karakteristieken w Kennisproductie Kennisproductie

(8)

O&O Intensiteiten Vlaanderen & België

in Europa en de wereld ….

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 VLA _1.72 _1.72 _1.70 _1.84 _1.94 _2.04 _2.15 _2.24 BEL _1.71 _1.71 _1.72 _1.81 _1.88 _1.90 _1.98 NED _2.00 _2.03 _1.99 _2.01 _2.04 _1.95 _2.02 FRA _2.40 _2.34 _2.31 _2.30 _2.22 _2.19 _2.15 _2.15 DUITS _2.35 _2.26 _2.26 _2.26 _2.29 _2.31 _2.38 _2.48 EU(15) _1.89 _1.84 _1.81 _1.81 _1.80 _1.81 _1.92 _1.93 USA _2.52 _2.42 _2.50 _2.54 _2.58 _2.61 _2.65 _2.69 JAP _2.68 _2.63 _2.77 _2.80 _2.88 _3.01 _2.98 (O&O

(O&O--bestedingen als % van het Bruto Binnenlands Productbestedingen als % van het Bruto Binnenlands Product

van Land of Regio)

(9)

Destructie of verbetering? Het mechanische paard ...

(10)

II. De rol van de universiteit in

dit creatieve proces

(11)

Wetenschap en Technologie:

Veranderende Interacties

4

4Michael Faraday aan een Britse ambtenaar in Michael Faraday aan een Britse ambtenaar in de 19e eeuw over “electriciteit”:

de 19e eeuw over “electriciteit”:

“I do not know what it may be used for, but I am sure that one day you will tax it”

4Nature, 25 October 2001:

“If the EU is serious about increasing Europe’s

competitiveness, it should think about ways of setting up at least five new large research facilities”

(12)

Wetenschap

-

Technologie

-

Innovatie:

Veranderende Interacties

technologie wetenschap

(13)

Wetenschap en economie … of ...

Universiteit en industrie ...

•

• Een veelheid aan

Een veelheid aan

oorzaken

:

–

– vervagen van de verschillen tussen vervagen van de verschillen tussen

kennisontwikkeling en kennistoepassing

kennisontwikkeling en kennistoepassing –

– kruisbestuivingen tussen academisch kruisbestuivingen tussen academisch onderzoek en industrieel onderzoek

onderzoek en industrieel onderzoek –

– toenemende nood aan schaaleffecten in toenemende nood aan schaaleffecten in onderzoek

onderzoek –

– toenemende internationalisatie en toenemende internationalisatie en

competitiviteit van het wetenschapsbedrijf

(14)

Wetenschap en economie … of ...

Universiteit en industrie ...

84.7% 9.9% 6.9% 4.9% 0.4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% I I I III I V V

(15)

0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 1.2 1.4 1.6 1.8 A G R I BIOL B I O S B I O M CLI1 CLI2 NEUR CHEM P H Y S G E O S ENGN MATH

Vlaanderen

-

Europa

-

Wereld:

wetenschappelijke output

(16)

VL UK SE ES NL IT IE DE FR FI DK BE 2.50 2.75 3.00 3.25 3.50 3.75 4.00 4.25 4.50 4.75 5.00 5.25 5.50 MOCR

Vlaanderen

-

Europa

-

Wereld:

wetenschappelijke citaties, mapping

(17)

G B R D E U C H E I T A G R C E S P P R T D N K N L D S V N C Z E P O L C O G U S A V L C O D S W E N O R F I N L U X R U S S V K A U T C A N S E N F R A

Vlaamse wetenschappelijke netwerking:

(18)

Wetenschap en economie … of ...

Universiteit en industrie ...

•

• Een veelheid aan

Een veelheid aan

modaliteiten

:

–

– formele samenwerkingen met derden formele samenwerkingen met derden (onderzoekscontracten, consortia,

(onderzoekscontracten, consortia,

consultancy)

consultancy) –

– “eigen” exploitatie (octrooien en licenties, “eigen” exploitatie (octrooien en licenties, spin

spin--off ondernemingen)off ondernemingen)

–

– mobiliteit van mensen (internships, stages)mobiliteit van mensen (internships, stages)

–

(19)

Wetenschap en economie … of ...

Universiteit en industrie ...

•

• Een veelheid aan

Een veelheid aan

spanningsvelden

:

–

– publiek karakter van kennis versus besloten publiek karakter van kennis versus besloten karakter van productiefactoren; bijgevolg:

karakter van productiefactoren; bijgevolg:

publiceren (openheid) versus beschermen

(eigendom) ...

(eigendom) ... –

– vrijheid van keuze van onderwerp van vrijheid van keuze van onderwerp van

onderzoek en de uitvoering ervan … versus

sturing van onderzoek ...

sturing van onderzoek ... –

– financiering van onderzoek (overheid vraagt financiering van onderzoek (overheid vraagt “rendement”, industrie vraagt “relevantie”,

“rendement”, industrie vraagt “relevantie”,

onderzoeker vraagt “vrijheid”) ...

(20)

Wetenschap en economie … of ...

Universiteit en industrie ...

Jaar Publiek aandeel %

HERD financiering Waarvan % werkingsmiddelen voor universiteiten Aandeel % van de industrie in de HERD middelen 1983 94.0 68.3 2.9 1989 89.9 60.2 5.4 1993 87.7 60.1 5.8 1997 84.6 57.9 6.4

(21)

Wetenschap en economie … of ...

Universiteit en industrie ...

•

• Gevolg: een

Gevolg: een

transformatieproces

binnen

de meeste universiteiten:

–

– van de onderwijsuniversiteit …van de onderwijsuniversiteit …

–

– naar de naar de von Humboldtvon Humboldt--universiteit universiteit (onderwijs

(onderwijs-- en onderzoeksgedreven) …en onderzoeksgedreven) …

–

– naar de onderwijzende naar de onderwijzende énén onderzoekende onderzoekende énén ondernemende universiteit (tweede helft 20e

ondernemende universiteit (tweede helft 20e

eeuw) … met alle uitdagingen die dit met

zich meebrengt ...

(22)

Een veelheid aan interacties:

Universiteit en regionale ontwikkeling

D.V. = Log(Innovation count at regional level), N = 125 U.S. Metr. Stat. Areas, *= coefficients significant at p=0.01-level

(Varga, 1999) Model OLS Full OLS Intermediate OLS Final Constant -0.230* (0.183) -0.315* (0.157) -0.381* (0.154) LOG(RD: industrial RD employment) 0.270* (0.056) 0.283* (0.054) 0.295* (0.054) LOG(URD: university RD expenditures) -0.302* (0.141) -0.190* (0.067) -0.186* (0.067) LOG(Concentration high tech)*LOG(URD) 0.185* (0.036) 0.184* (0.036) 0.188* (0.036) LOG(Pres. business service)*LOG(URD) 0.081* (0.015) 0.085* (0.014) 0.088* (0.014) LOG(Enrollment)*LOG(URD) 0.026 (0.029) RANK*LOG(URD) 0.033 (0.020) 0.035 (0.020)

(23)

Universiteit en regionale ontwikkeling:

K

ritische

S

ucces

F

actoren

• Universiteit als incubator en facilitator van regionale

economische groei

• Nood aan een mix van kennisintensieve

hoogtechnologische starters naast een basis van gevestigde ondernemingen

• Professionele ondersteunende infrastructuur, advies en

omgeving, inclusief risicokapitaal

• Incubatiefaciliteiten en onderzoeksparken, stimuleren

van een textuur gericht op ondernemen en ondernemerschap

(24)

III. Innovatie door Onderzoek en Ondernemerschap:

Gevalstudie: K.U. Leuven R&D

Van lab tot spin

-

off

:

Eyetronics, Materialise, ...

(25)

Organisatie van de Transfer-Activiteiten:

Route 1: Toegepast Onderzoek Ondernemingen Route 2: Technologie Transfer via Octrooien & Licenties

Route 3:

Creatie van Spin-Off Bedrijven

kruisbestuivingen

(26)

Organisatie: de matrix van K.U. Leuven

Faculteiten, departementen, onderzoeksgroepen:

LRD divisies/projecten Contract autonomie & flexibiliteit incentivering

(27)

Het Universitaire Matrix Model:

Consequenties

Probabiliteit van onderzoeksexploitatie

Laag Hoog Geen strategische intentie Strategische intentie Supporterende incentivering Strategische intentie

Hierarchische Multidivisionele Matrix Structuur Structuur Structuur

(28)

Implementatie:

Route 1: Toegepast Onderzoek Ondernemingen Route 2: Technologie Transfer via Octrooien & Licenties

Route 3:

Creatie van Spin-Off Bedrijven

kruisbestuiving

netwerk van incos

netwerk van incos MANAGEMENT STEUN:

MANAGEMENT STEUN:

- legaal, contractueel (E.U. & U.S.) - financieel management

- HR management

- actieve internationale netwerking

- steunend op onderzoeks contactnetwork

IP

IP--CLUSTER:CLUSTER: - prior art assessment - IP management - partner search - IP netwerk (E.U. & U.S.)

INCUBATOR ACTIVITEITEN:

INCUBATOR ACTIVITEITEN: - business plan ontwikkeling

(29)

Gemma Frisius

(30)

0 10 20 30 40 50 60 70 80 periode 1 periode 2 0,00 5,00 10,00 15,00 20,00 25,00 30,00 35,00 40,00 45,00 50,00 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 Jaar

Omzet in mio Euro

0 100 200 300 400 500 600 700 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 Jaar Aantal personeelsleden LRD 0 10 20 30 40 50 60 Aantal spin-offs

(31)

IV. Omgevingsfactor:

Nood aan een institutioneel kader

om voorgaande evoluties wettelijk

in te bedden ...

(32)

Institutioneel kader … evoluties:

•

• Vlaams Decreet van

Vlaams Decreet van

12 juni 1991

:

–

– wetenschappelijke dienstverlening als een wetenschappelijke dienstverlening als een (derde) hoofdtaak van de universiteit

(derde) hoofdtaak van de universiteit

•

• Vlaams Decreet van

Vlaams Decreet van

22 februari 1995

:

–

– dienstverleningsdecreet (billijke vergoeding dienstverleningsdecreet (billijke vergoeding en participatie in spin

en participatie in spin--off bedrijven)off bedrijven)

•

(33)

V. Conclusie

(34)

Commercialisatie van universitair

onderzoek ...

•

• Neemt toe met de toenemende schaal van het Neemt toe met de toenemende schaal van het wetenschapsbedrijf … en neemt (stilaan) een

wetenschapsbedrijf … en neemt (stilaan) een

onomkeerbaar

onomkeerbaar karakter aankarakter aan

•

• Vereist het omgaan met en het op orde brengen Vereist het omgaan met en het op orde brengen van voornoemde

van voornoemde spanningsveldenspanningsvelden

•

• Noodzaakt tot culturele, strategische en Noodzaakt tot culturele, strategische en organisatorische

organisatorische veranderingenveranderingen bij universiteit, bij universiteit, industrie en overheid

industrie en overheid •

• Wordt vast Wordt vast kenmerkkenmerk van op wetenschappelijk van op wetenschappelijk onderbouwde evidentie gestoelde en gedragen

onderbouwde evidentie gestoelde en gedragen

kennismaatschappij