Geregistreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad. '11
6
'olhs-heu·(•gin
g
is
deel
1'(11/ () 11s
Boere-t
r
ad
ish•.
EE
U
S
TE JAAHG
A
.K
C
.
1Jie
W
OENS
DA
C,
2
5
FEBRUARl
E
1
94:2
.
0Die
Party-sl
el
scl
is
'n p
roduh
l:Ctlld
ie
B
rits
e
tnul
i
:>i
e
.
X
o
.
1
6.
Onwaarhede
A
an Die
Varo1
T wyfe
l
ag
tig
e
lomph
eid
van
B
ykomende
Mot~ef
Werp
Ongu
nstige
l
ig
op
Dr.
Ma~an
B
evi
n
d
ing
van Ondersoekkommissie
Die votgende is die bevinding en verslag van die Kommissie van Ondcrsoek wat aangestel is om ondersoek in te stel insake die klagte teen adv. J. D. Jerling. Die vcrslag is opgestel en getelten deur die voorsittcr van die l<ommissic, oud·regtcr C. L. Botha, voormaJige Rester· President van die Oranjc Vrystaat :
-Dit is 'n kommi~sic waL auugC:iL(•I i~ Oil\ io ondursock oi genocgsaam gcluicnis hestna.n Olll
dio klagte lecn adv. Jcrling lc verwy$ ua. 'n
di~:liplincre hof \'U!l die O::.sownbrandwag. Die ldagtc is \·en·nt in 'n becdigdc \'Crldnring wat
\'OOrg(•gee word deur J"ohanne!> \':tn der '\\"all
gt•fllllak is en wat op 'n opsienllnro wysc ,lent ~):-. )!alan in die Parlemcnt opcuhaar g,•maak is. Uit 'n juridicse oogpunt beskou maak die same· stcllins van die dokument 'n onaangename in·
drult, maar ons sal later weer op hicrdic: punL
torug kom.
ru die aardwf daarTnn gee Van ck·r \ValL S)
redus wa:\rom hy by die Osscwabntudwag aa~<· ~n~luit. lv~t: tlr~ is omda~ hicrdie liggaarn die
oksi(·fr·onL vnn die Afrikancn·olk vertccnwoor
-dtl~· Dau word v<:>rklaar dat oOI\CI dr. \'ato
Hcn•bu:-g as adL Jeri in~ 'u ecd geuec-nr het•
moL 'n blo<'<h·ingerafdruk dat hullc g<·<'n . \fri-ltaucr <~<•11 vcrrani ann die vyaud uic. Die ced
~011 tl:.n iu Van dcr \Vali. so t<•Cil\\·oordighuid
I~CIICC!ll gcwecs het. Dr. Yan
n
.. n;;bur~
C'D ad\· J•:rlrul-( outkcn albci da~ hullc ooit so 'n ceu in Vnn dcr Wult sc tecnwoon1ighcid g<:nccm bet." llullc vcrklnur alLwee daL utcL of souder eed hull<· nooit. 'n medc-Afrikaner vcrrani hei, ol aau die \·yand sal uitlcwcr nic. Dr. v~u Rcnsburg wrklaar vcrclcr dat hy slcgs t!l'll ccc.l. naamlik die op Kroonstad, tn<· hy iugc•swccr is
:1" Kommandant-gencraal. t·n diL in
tcenwoor-c.lighcid \·an duisendc aanwesiges, gencem het.
:\lbei \·erldnar dat hienlie l'il'lri<! nlll die ced
waL lntlll' in tlie tecnwoordigheid vau \'nn dN \\'1•IL son g<'nccm ltc·t, 'n her:\ct•slmn can hom ltlOo•L wct·!S ---of \'Uil dte pcrsoon w:lt vcr:<nt -'''""rdt>lik i~ \'ir die op:slol n1n die dokumcnt.
\rcn·,llgons se die verkhning dal Van der Walt
t.ccnwoordig was toe ad\'. Jcrlinl-( IH•\'el g<'g;cc
J.,•G aan ')I ouderg;eskikte pcr~onn in November
19111 om Robey Lcibbrandt niL !c l•·wt·r a~n •lie
pulisa· t'll om om sy teenwoonlil-(heid in
Suid-.\1 ril;a aan die Uel!;ering lc n•rraai. J)ie owler-l!C'I;iktc per~oon word nic guuOo'nr nit•. ] fy kon
dus nie w•rocp word :ts gduie l'lll dit• hcw<•riug.
tc s!anf of tc loinstraf nic. Ac!l·. Jl·rling hc -,.ft mpcl die bc:;kuldiging as 'n hoo:,willi~c leucn.
l>aar dien opgemerk te wonl dal hy ons inge
-ll'wc•r os ,Dio J'r:wsvaler" ,·an 15 Olttober 1941, •ito: .. SI.:n" l'an 16 Oldc.b(lr. rn t!io ,Suntlay
1.:., pr,·~s" vnn 19 Oktobcr, waarin uan rlie
we
·
rol'l bckenct gl;lmaak word dat die polish: op socl1 na Leibbrandt Wi!S, dus ongcvcer 'n maandvoordat Jerling die geheim van sy tccnwoorr.lig· heid in Suid·Afrilta sou wou verraai. iluilcndicn
i:; cba' \·oor on~; j),clnicnis afgele dat die polisir al tu Augu~Lus op sock was na Lcibbraurlt. Desnietecnstaande verklaar Van der Wa!t dat hy wect dat as gevolg van hienlie bevel Leib· brandt se tccnwoordigheilf in Suid·Afrika aan die Regering vcrraai is en dat hy daarr.a '11
vlugteling geword het.
Ecrsfl'll!< sl- hy 1oi~ hoo hy Jit wcl.'t niv; on~ lwn clu~ uie die hewcring touts 11ic. rn t wc•;t.k•ns
is di~ ldnnrblyldilc onsin, "·ant st•dert dio li)do Ol,tobcr wis dio hclo wcrolll. dat ui..: polisio op
sock w:rs IHI Lcibbra.nrlt; sodat. hy 'n vlugtcling \I'US voonlat tlio boweerdo bevel g(;gee was.
.Sowcl Jerling as \Tau de1· Walt en <lie ondo:rg;L•· skikt<:) pNMmll IliON; dm; ge"·eet hct rlut ;;Otln
nigc: g()heiot !:i<> Lestaan hr:t nie. Dit is dmdelik
dus dal hicnlie bc~lmldiging ontbloo~ i;; ,.ItO allu groud. B~ di1• ops!cl v:1n hieniir· he.:lmldiging
moe~ \"an tiN Wnlt of ~Y monds!ul< g(·l~ hct ola l1 'II i~dll•tiC•\'NJi<:>~.
Die \·rrtdnring. ga1111 ,.c,·dcr ~oorL \.Hil tc ~i· Jat al coorhc(·u Jerling 'n Yerkl;u·ing aao die' ltl·gering gt•!llaak het as gc,·ol;,: waan·an .\ssiHt.· homrn3ndaul-gt·nrrual 1\lichiel HoLim ,·au dit• 0 D. gei'n!t.:J'II(•••l' i~. l>il' dc•poncnl. :>\> hy hcl ~~pen sl.;.rifu·hkl• ht~\\.Y' ,.il' tlic hPwcrin~ .. :, .. oHlar
h.\ ],·i dit af uit ~l·~prel;ke u1et .f,·rJiu:.:. •luHht 13oflm Ill .JNiing ijC pad w;1s hr die• :t'lnstt:llinl!
';.n ·u A,~i~t -lwmmaudunt-gcucr:lal. H ierop is die antwoord dat toe Botha geinterncer was,
daar nog nic 'n bcnaming van Assist.·komman· dant·gcncraar bcstaan het nie. Die rang was
toe bel( end as Actjudant·generaal, en die pcrsoon wat hierdie pos in Transvaal beldce het was uenv. Kruger vnn Nelspruit. Die ll"~luiL mn die nuwc lwn:uniug in le \·ocr i,., g>'Jll·"m cui~o m:Jnu1k• danrua: tt·ouens ccrkeer \'an dcr \\aiL in 'u t!ILJ!ing ns h~· Bolha bc.,kr.d a> :\s,_,i,.t..
komurautl:ml gl'!lt'ranl. Sy rang is IJoni-gt>n!'· mal, ~·n di1 w:1" look die r:tn~ ,-an .Jcl'lill~ lue Hotha g1·in!t>rnc(•r i~. Oaar is ook getuicnis
<fat Jerling in die Beheerraad van Tl'ansvaal gef.lies Is as voorsitter en Botha as visc-voorsit·
ter. Later, 'n gcruime tyd nadat BotiHI ge inter-neer was, is Jcrling op vcrsoe!t van die Behcer
-I'Clad, deur die GrootraacJ aangestel ilS Assist.·
kommandant·generaal.
voor ons afgele dat die hnn1l v:1n vriend~kap
tussen JJotha en Jcrli11g toL \'andllg Loe nog b
c-5taau. 'n Brief \'~Ill JJoLha gcdaleer 16 Jamwrie
1942 aan Jediug is hy ons ingcdien. Die IJ
c-wering word dour Jcrling lleslis onlkea.
Dis is byna nie nodig 0111 in te gaan op die hewering chtt adv. Jcrling die .:\Tinis!er \·an
J ustisie besoel~ het (:II dat tlnar kvrresponcicn.sic met die )linister was nie. A(h·. Jerling se anl-woord is dat hy die )Jinisler ·n paar maal
ge-sien heL as advokaaL, en met, metlewctc van die offisiere in cerbuJ rr.c•t di<' inlerucring of
gevangenis-name \·an O.D.-lede wat hy ,·ertlcdi~ her: dat cii~ o!Lyd met die docl was om hullo onlslag t.e bowcrllstellil-( of 'n vcrmindering vau
r;lraf te verkry. Die I\Orrcspondcnsie is voor ons gele en daaruit blylt duidclik dat die klagto vals is en nHts anders is as lnvaatlwillige gif-suiery nie.
Die beskuldiging dat Jerling O.B.-gelde sou g;cbruik hct in 'u vakausie na die \Vildluin.
berus op die fcit dat \"au der \\'alL as O.JJ. -oflhier saam tnet Jerliug gcgaau bet, op 'n orga-ni8asicreis van Johnuuc.sl.mrg na 1\ylslroom.
PicLersiuarg, J\fum:;ik, Louis 'J'J·ichardt, Nel -spruit, ::Jytlec!.JUrg, eu Belfast., dcur dia \Vilr l-t uin. Die gesertiflsecrdc cis vir reiskostc en ondcrhoudstoelae deur die kantoor bewaar vir ouditeurs-doelcindes is aan ons voorgel~. f-lier· uit blyk dat afgesien van die roclae vi~ die myl· afstand (1,425 myl) die bedrag aan Jerlins uit· betaal is vir onderhoudstoelae die som van
£4·ll·6 beloop; dit is vir twce persone vir vyf dae. In die vyf dae is sewe plekke besoek en ven;aderings gchou. Daar was dus geen sc· leentheid vir vakansie nie. Die kortste pad van Louis Trichardt na Nclspriut loop deur die Wildtuin. Wat wet waat· is, is dat Van der Walt en Jcrling privaat vir hul ververrsings be·
taal het. Daarvan het Van der Walt die helftc betaal. Met 'n halwe waarheid proileer hy om Jerlin~ te be!dacJ.
Die bc .. kuldiging dat Jcr!ing \·an der \\'al~
a:m~,poor hct om 'u kolll·ga te \'Cnnoor, \1 ortl
omkc·n. en ons he~kou clio kl<,gtl' as eem·out1i~
011\l':l:lL
ln die orns(all!ligilcdu l'iml 'lllS clnt di(; bc;;lm
l-cligin~ onr hlont i~ ,·an :dlP groncl.
:\faar tlaarm<;e is die su:d< nog uic afg;chandcl
nic. Vir icderc opgc·voNic pcr3oor. rnoct dit dui -rlt·lik \\ cc:~ dat die \'orm \'i\11 die ,·erldaring
:emlc1:sicus i..-. Oit laat 'n mens dink aan be·
edigtle verklarinss wat somtyds deur sommige
prokl!reu:-s opgestel word namens hul kiente om
i11 die Hof ingelewer te word, om, indien moont· lik, •n gunstige indrull te maal< op die Regbank. lo't•i ,.~ word gem eng md a rgnnwut e ~.odnt vir
'n l<•ek die ·~omtyds mm·ilik is om lc onderskci
wal. foite is en wa(, :trgunH'nt is. Hoc:wel dio t:1ktick uooiL kans hct op suksc~ \'OOr 'n ret:.·
bank. word dit tog dikwcls prohcer. In hierdie
gcval llet die opstellcr natuurlill geweet dat die
TWEE
Pa
rtyp
e
rs B
e
t
i
g
Duit
s
ff
a
nd van lnm.enging
in Suid-A
fr
i
kaanse Sa
k
e
H
oop
egter om
Be
s
k
ul
d
igi
n
gs
later
a
s
Va
lshe
d
e
te
kan V
oo
r
stel
Dio 'l'ransvnlcr van 2 Fobruaric doen in sy hoofartikel 'n annvnl op Duitsland wat hom dan
sou inmeng ruot Suid-Afrilm so huishoudelikc a:mgeleenthede. Dio bind hct dit glo oor sekcre
uitsendings uit Zcoscu wat, to oordeel na Die
Transvaler se wocdo, glo nio wil erkcn dat dr.
Malan dour sy oic pn.rtylwngros tot volksleier uitgoroep is nio, on uou kant. kies vir 'n volks
-beweging teen dr. Malan so party.
Die 'l'ransvalor troos hom dan met die vor
-sokcring dat die Dui~se leiors na <lie oorlog ,hulle wei sal vorgowis van die valse indrukke wan.rondor hul ondorgcskiktcs intusseu gebring is." Die hoop word natuurlik hier gekoester
dat die ,boproefdo volksleior" in staat sal wees
om die Duitse loiers not so 'n rad voor die oi:i
to draai as wat iu clio goval van dio O.B.-lcdo. goprobeor is.
Die blad praat natuurlik in tcrme van 'n
Duitse oorwinning. Ons wil die vraag stel dat.
Yerbnderstel Duitsland wen die oorlog, en dio
Duitse leiers sou hullo kom vergewis van dio ware feite, hoe snl dr. Malan en Die Transvaler
daarin slaag om ann biordie manne te vcrduide· lik dat,
(1) dit 'n valse indt·uk is dat dr. Malan oorlog
teen die Ossowabrandwag vorldaar bet omdat
laasgenocmde nic bereid was om oorlog te ver· kiaar teen die nasionaal·sosialisme nie7
(2) dit 'n valso indruk is dat dr. Malan dio Ossowabrnndwag clio oorlog aangcse hot omdat sy Icier 'n ,uitgesprokc nasionaal·sosialis" sou
Voorsien in 'n noodsankliko bohoefte ....
0
LENINGS \·ir clio gesal::uicerde man \'er
-krygbnar \'ir cnigc rcgmatige doe) teen uilcrs billikc tcrme.
LEEF OP 'N KONTfu.'\TBASIS E~ BLY U ErE BA.AS.
Duisendo mank gobruik van SASBA N I(
fasilitoite om bulle van die ekonomiese
juk te bevry.
SASBANK
is 'n kind van dio Volk ou uien clio Volk.
Ra
a
d
pl
eeg
S
asban.li.
PAARL:
Porel-Uoedelgebou,
Hoofstraat 327, Posbus 266.
I<AAPSTAD:
ParlomcntsLrnat 32, Posbus 2387.
WORCESTER:
Leadorgebou, Hoogstraat 4, Posbus 57.
I ; :: : : : : : ; : : ; : : : : : ;:::::::::::;:;E:;:;::; 2:::::: ;:: : : ::: ! ;: ::;-\ VIR ENIG lETS Si\1AAKYOL EN DEFTIG IN
D
A
MES-ROK
K
JE
bcsock
wees?
(3) dit 'n valse indruk is dat dr. l\Ialan gcsi'>
hot dat Duitsrand graag 'n rebellie in ons Janel wil sien'?
(4) dit 'n valse indruk is da.t dr. Malan di
.-Ossewabrandwag by die Rcgering aaugckla hel.
omdat hy dan 'n rebcllic teen die Britse Empire
sou voorberei '?
(5) dit 'n valse indruk is dat dr. Malan dlV partystelsel of demokrnticso stolsel wil hand
-haaf, hoewel Duitsland juis vir die vernietiging
van daardie stelsel veg'?
(6) dit 'n valse indruk is dat dr. Malan so pers Duitsland van inmenging in Suid·Afrika so binnelandso aangcleenthede bctig hct 'l
(7) dit 'n valse indruk is dat dr. Malan in die Volksraad gese hot dat as Duitsland won,
hy die Unie sal anneksecr'l
(8) dit 'n valse indruk is dat dr. Malan en
sy pers mouse vir Duitse Sappe uitgemaak bet
wat geweier het om hullo die vyandsl<ap van
Duitsland oor die hoof te haal'?
. Indicn bulle in staat sal wces om slogs bier
-die paar , valshedc" nan -die kaak to stel, be· staau daar 'u skralo hoop dat hullo deur die
Duitse leiers om dio hals goval sal word. i\fiskien sal bulle mindcr hoopvol weos as
hulle in herinnering roep dnt hulle ook die Osse -wabrandwag eenmaal van inmengiug in hnl aaugelccuthede betig hot, en dit is nog uie vo
r-gcet nic, ondanks die goloof dat ,clio volk gou vorgcct.''
Onwa
arhede Aa
n
Die Kaa]{
Ges
t
el
(Vervolg van bls. l.)
dokumente nie na 'n gct·egshof gaan nie. Ny
het dcrhalwe ten volle gcbruik gemaak van hicr· die metode van bewusto mislciding. . Om 'u
\'OOrbeeld to nocm: die verklaring lui dat Van
der 'Valt gcen bowys daarvoor hot nie, ma;u
hy maak die gevolgtrckking uit wat Jerling geso
hot .. dat l1y Dotha. Yon·aai het. 'n Regbank sou wil weet wat die gesprel<ke was, wat gesc was, om uit te vind of van dor Walt se gevolgt rek-lunge juis Is.
1\og net 'n audcr voorbceld: hy so: ,I\ a aan
-lcilling ,·an sy helc optrcdo in my saatt, ou
gesprckkc wat by gO\·oor hot mot my, asoo<>
gcsprekko wat ck gQvoer bet met die speurders, ens., het ek tot clio volslac oortuigiug geraak
dat hy informasie a:m my onhokond, aan die
polisie vcrskaf het wat tot my intol'lloring gcloi
het." Die gesprckke word nie gcgee nie. van tier Walt verwag van die Afrikancrvoll< dat hulle
'n Afrikaner moet veroordccl op sevor.e:trek·
kings, nie op feite nie, en dan nog op gevorg
-trekl<ings van iemand wat klaarblyl<lik vyandig is tecnoor Jerling. Die bcskuldigdo moet bcoor-.
deel word op Iosse bewerings, arl.(umcnto c11
govolgtrekkmg:! van die aanklaor .. Ma:n die
hoskuldiging van vcrraacl is nan clio worcld uit-gesaai in die hoop dat clio volk nic genocgsaam
•1adenkeud sal wces om to vra. op waLter grond
-slag die beskuldiging rus nic. Die vcrldarin!!:.
.c:eo voor dat dit dour Van der Walt gomaak ''·
Uit die verklaring blyk dat daar 'n bitter.,
vyandskap <qecnoor Jerling bcstaan. sou dit nou regvenlig wees om die gcvolgtrekking van
'n vyand uit gesprekke wat nie bckcnd gemaal< word nie, tc aanvaar as bcwys van skuld?
Ons le nadruk op hiordio punt omdat ons vc:r·
baas is uat dr. l\Ialan, 'n Ieier \'an die Volk, iHerdic \·erklaring op so 'u dramatieso man1,,
gebruik hot om adv. Jerling te beklad, mot diu bec.loeling dat dit sonder mccr gcglo moot word.
J:iy is gevra om geLuicnis af Le lo voor hi01·dio
•wmmiss.io. Sy antwoord is dat ,clio onllcrlinge twiste van O.B.-ofHsicro iutoressccr my nie."
'!\:faar dit is nio 'n ondcrlinge twis nic. hs die
beskuldiging waar is dnn is Jcrling onb c-\'Oogd om offisicr to bly. Dnnr moot dus 'll
Ruiweringsondorsock gcdoon word. Volgeus ons
opvatting was dit d•·. !lfahtu so plig 01n dio
DIE O.B.
,
WO
ENS
D
AG, 25 FEB
.
1942
.
best.uur van die O.B. bl'!hnlpsnam to \1·ecs om
'u sui 1\·ere .Afrikanorbcwoging t.o bowaa ,. teut• alle onreelmatighede. Sy wcioring noods:wk ons
om te ondersoek met wat.ter doc) hy gcbruik
~emaak het in die Parlcmcnt \':lll hiordio doku·
mont, wat by as eerlike man tog uio soudcr mecr kon aanuecem as die waarhoid mu.
DIE MOTIEF
Uns dink die dool van clio gcbruik van dio dokumcnt dour dr. Malan, was nic net om adv.
Jerling te tref nie. Jerling bcklcc nic so 'n
1·ername posisie in die land dat, dit nodi,., is
om die volk teen hom in die Parlcmont t.o
w7t:u~
sku uie, en nogal so opsienbnar.
Die sleutei van die geheim is deur dr. Malan self verraai. Hy sc die dokument is cg o111dat
'n GEDEELTE daarvan dcur Van der Wall self ges~tryf is. WIE HET DIE ANDER GE· DEEI..TE GESI<RYF'? En waarom was dit go·
gcskryf'? Was dit omdat wat Van dcr wart self gcsryf het nie doertreffcnd was vir die doel waarvoor die dokument gebruil< moes word nie? Die tendensieuse toon van die vcrl<la·
ring maak dit byna seker dat 'n prokureur •n hand gehad het in die samestclling daarvan. Wie anders moes getref word behalwc Jerling'?
Net con ander uaam is genocm in <.lie \'Crklaring. .Uit is dr. Van Rensburg, Kommandant-gcnoraal \'an die Ossewabrandwag. Tiy word genoem in vorband met die blocdvingcrnfdruk-ccd. Maar al sou hy dit geneem het, dan strek dit hom tot eer, want dit is 'n eed om sy volk nie tc vcrraal nle.
'n Tweedc maal word by indirck (nio by naam nie) genoem in verband met 'n boworiug uat
Jcrling 60u gcso heL dat LeilJbrandt \'Crraai
moot word omdat die O.B.-lciding dit nodig ag. Ten derdo maal word hy genocm waar Van der Walt so dat by gevocl hot da~ t1aar slcrlc druk op Jerling dour dr. Van Ronsburg uitge·
oefen is ten opsigte van Loiburandt. Vir hicr·
die indruk meld Vander 'Walt goon andcr bowys
as die beweerdc gesegde van Jorling omtroul O.D.-Ieiding-druk.
As dit dr. Malan se doel was om dr. van Ronsburg te veroordeel dan moes hy tos ten
minstc 'n poging gemaa!< het 0111 uit tc vind of Jerling wei erken dat hy so iets aan Van der Walt gesc hct. Hy l<an tog nie so onregvcrdig on roekeloos wces 0111 eenvoudig omdat Van dcr
Walt si! hy ,voer dat ster!\ drur, op Jcrling uitgeoefen was deur Van Rensburg", dr. Van Rensbu;g te veroordcel en in die ban te doen nie.
Oit het blykbaar die persoon wat Van dcr Walt gehelp het om die dokument op tc stcr, ook sevoel. Daar was nie genoes van dr. va:, Rensburg gese nic. Daarom is dit dat die laaste paragraaf van die verklaring by die hare mocs ingesleep word. Tot op daardie tydstip het die verklaring toepasiik gcroop oor die wan· dade· van Jerling. Nou, meteens, sonder 'n titter van bewys, sommer uit die lug word ver-klaat·: , Van 'n Boereleier soos dr. Van Rcns
-burg voorgec om te wecs, verwag 'n mens nic dat hy in die llande van die Regering SOLI speer nie soos blyk (sic) uit sy verradelil<e optredo tecnoor Leibbrandt". Bow dr. Malan sy saak teen dr. Van Rensburg op hicrdie paragraaf'? So ia, dan verkeer die volk se saa!< voorwaar in 'n treurige toestand. Dit het in !lr. Malan se eie handa gele om hierdie verdagmaking teen hom to kcer. Hy het geweicr om ons in hierdie
ondcrsoek te hero. W AA ROM'? Kamens die Kommissie,
rGct.) C. L. DO'I'HA, VoorsiUer.
DIE GOEIE HOOP
(KOoP.) HANDELSHUIS, BPK. Hoofwcg, Voortrekkerweg, / \ Bel!ville. ·
¥
IR
Durbanville. Ji'oon 60. Foon 97814.__
_
__
/.JOHN BIWCK~lAN E:t\ lGE SE
Wingerdswawel- Meta- Glenscl
-Loodarseniek - Brae!< Leaf 40" en
£
DlE O
.
B.,
\VOEN
S
DA
G,
2
5
FEB.
1942.
Optrede
T
een
Vernietiging
Pers Beoog
Ge
en
Dog
Redding
Dio volgoudo verduidoliking word clouT die
sckrctaris van die Kaaplandso llcheerraad gc
-doco:
In
vcrband mot die bclcid van die Osse wa-brandwag ten opsigte van die Nasionale Per:.Dcpcrk, bly daar nog aansicnliko \'erwa.-ring be
-staan wat g;rotendeels to dankc is aa.n kwaad
-willige propaganda. Laat daar nou vir eens
en
altycl duidelikheid wees. Die Nasionalc PersBepcrk 111oet nie vernietig nie 111aa1· scrod worc.t.
In die hande van partypolitici hot dit ontaard
in •n onderneming wat teen die volksbclange
werk en dus ook uiteindelil{ homself sou ver·
ongeluk het. Om die direksie tot besinning te bring word tans opgetree teen die uitgawes var!
die Nasionale Pers soos gcnocm in ,Die O.B."
,·an 18 Februaric. (Let wel: Daar is gccn
op-trcde Leon Die Kerkbodo, Afrikaansc bocke
waaruit die skrywers winsto trek of skoal- en uni\"ersitcitsboeke nie. Gorugto hier·,·an kon: uit die partypers en van party-donkors.)
J licrdio optrcde ton bohoewo van die volk, en
in llic laaste plck ook ton bchoewc vau die Pers
self, lmn aileen slaag as clko O.D.-lid dit 'n saa'k ,·an cor maak om op to tree volgcns die beleid
nccrgclo dour die Kaaplandso Dchcorrn:ul.
IIoe-wcl goon uitdruklike bo,·el in hicrdio verbanc.l uitgereik word deur die K:1nplandso Hoofkwar
-105 Takke
AVBOD
Re,erwe-40,000
JQ)
fondsLede £90,000
Hoofkantoor:
St.
Johnstraat65,
BLOEMFONTEIN
BEGRAFNISSE. KISTE. KRANSE. GRAFSTENE
tier nio, word 'u berocp gedoen op die goweto en trou van O.D.-ledo on O.B.-vricndo on word hullc ton storltsto aanbeveol om onmiddollik en daadwcrldik op to tree ton spyto van die
op-offcriugs wat. hulle hulself sal moot getroo,;.
:r\og dio lowe, nog die vryhcid van sy ledo word
in hicrdio saak as offer dour die O.B. gccis,
slegs 'n mate van ongorief in dions van dio \'adcrland. Deur akticwe inskakeling by die
ncergelegdc beleicl van die O.B. sal die Nasio·
nalc Pcrs sowcl dcur morele d·wang as dcur finansiclc verlics wat alto dikwcls
deurslag-gewend is, tot beter insigte gcbring word.
Ons wil vcr~rou da~ O.D.-lede hierclio sank in
so 'n malo sal aanpak dat die vrugto nio lank
sal uiibly nie, nl. dat die Pers sy onsmaaklikc
en persoonliko stryd teen ons. organisasio sal staak. Dan sal ons alte dankbaar woes om weer ons ,·olio ondersteuning ann die Pers te gco soos
nan allo ander Afrikanor-ondornemings. Ons
sou sclfs gccn beswaar he indien die Pcrs dio
O.B. op bcginselsake bestry nie, maar wannecr dio Pers gryp tot metodes soos die verdagma kenc!e stories wat hy uit dio deur homsclf ver·
agta Suiderstem haal, dan vocl dio opregt& brandwag dat sy pcrsoonlike cer asook di6 van sy volk daarmec so gemoeid is dat hy uit self· respek sal wcier om nasionale koerante wat tot
so 'n peil gedaal hct, te lees.
9"'--
-
_
__..,
G
.
A
.
FICHARDT,
BPK
.
f
Foon 700
:llt'-SJINEltlE, YSTEltWARE
E:-1 l'lt0DU1\'l'E JL-\.NDELt\AltS
BLOEMF
ONTE
IN
Op18gc·18 rll:'~---
---
--
---
~
r---··-•eea••··---~
-
-
---1
I
DllJE AlFRIKAANSE
PIE1RS~BOEKHANDEL
9
1
1
Uitgewers en
Boekha.nc/el
a
ars
~
DIE
LIEF
.
EN LEED
VAN
ONS GESLAGSLEWE
.
l
(D
e
ur Prof
.
D. W
.
A. Willemse.)
Hierdie is 'n
opspra
akw
e
kkende boeksensasie
:
Die eer
likst
e en
moe-dig
;st
e werk in A
f
rik
aa
n
s
w
at o
or 'n onderwerp d
u
sver
met vee
l
sku11eid
e
n preutsheid
b
ena
de
r i
s
.
Di
e
intiemste aspekte van die
menslike
geslags-lewe. Openhartig
e
n
sonde
r om doeki
e.
s om die
waarheid te
dra
ai. Die
hoek
i
s ge.skryf in 'n
gee
s van hulpvaardigheid, em
aan duisende wat met
die
lewenshelangrike
prohleem stry,
Jig
en rigting te
gee.
Slegs vir
volwassenes bedoel.
Pr
ys:
6
/
6
Posvry.
DIE S
U
IG
E
L
I
NG EN
VOORSKOOLSE KIND
.
(D
e
ur Mev
.
:.\I.
E
.
Theron.)
In sy voorw
oo
r
d se d
r
.
G. \V
.
Eyhers
:
Hierdie hoek
is
clan
ook
by
uitstek en
in
die e
e
r
s
l
e
i
ns
tansie 'n
moecler
se hoek,
geskryf
deur
'n
v1
·
ou
wat
nie
aileen ryke erv
a
ring opgecloe
n
het met
die versor
ging en
opvoeding
van kinders gepaard
ook deur 'n
moecler wat
heson
dere
ve
rstand h
et van
'n
moeder se
problem
e
.
Die
warm
-
.
si
maptiek
e
gees
waarin
sy oor
di
e
kind
skry
f,
sal
die
I
e
s
er mcteens
opval. Di
e
h
e
l
e kin
d word in
oenskou
ge
n
eem, en
daar
word ADVIES
gegee wat GOUD werd
is.
Hierdie
be
lan
g-rike werk
handel
o
o
r di
e
gesondheid en
geluk
van
die
moeder, oor
die
li
ggaaml
ik
e versorging van die
klein
l
dnd,
oor
die
ont
wikkeling
van
sy
persoon
li
kheid, o
o
r di
e
g-roei van sy
karal<ter
en oor
die
aankweek
van
heskaafde
lewensgewo
o
nte
s
.
Prys
:
S
legs
5
/
6
Po
s
vry.
Beste!
van:
!
DRIE
DIE SUf
WERSTE EN
BESTE.
BESTEL DIT ONMIDDELLIK VAN
JURGENS
§CJHIOEMAN
POSBUS 142,
OUDTSHOORN.
en
ONOERSTEUN 'N 100-PERSENi
AFRH<AANSE FIRMA WYNE:
.
Fonkelwyn5/-
5/
-Lewenswyn 3/6 3/6 Vermouth Hanekraai 2/6 2/6 (Cocktail) 3/6 3/-Likeurwyn· 2/- 1/8 Jcropiko (Rooi) 1/2 11 -(Wit) 1/21/
-Soet Muskadel .. 1/- lld,. Port 1/1 lld. Worcester Hocli: 1/- 10d. Pontak 1/- IOd.Spesiale Sjerrie 10d. 9d.
Sjerrie 9d. Sd. BRANOEWYNE: )choemannello 6/9
G/·
Brandewyn Ekstra Spes.) 5/6 4/9 F.C. 5/- 4/3 JENEWER 6/-5/
-LIKEURS: Kersie-Brandewyn 5/- 4/3 Anys-Brandewyn5/-
4/3 G emmer-Brandewyn 5/- 4/3 Lemoen-Brandewyn 5/- 4/3 Peperment-Likeur 5/- 4/3Van der Hum
5/
-
4/3J EN EW ER·LH<EURS: Lemoen-J en.ewcr 6/-
5/-Suurlemoen-J enewer 6/- 5/-5/6 5/651·
5/
-4/6 4/6 4/-3/6 26/6 25/-23/· 23/-23/ -23/ -23/ - 23/-23/-Word verkoop In 12·bottcl·klssle• ot ll·gelllngvaatjleO
ot groter. U k!Jisle van 12 groot botlels !<an cnlge getal
Wyn, Brandewyn, Jcnewer, Llkeur, VermouU> en Bane·
kraal bevnt. Vocg -if· by vir ~le en bottels, en lOJ· v1r vaalJie (Iodico nle &Ddcrs ooreengekom met bestuur) wat vergoed sal word by terussendlng. Terme: K.M.B.,
plu.a trctngeld nn sylync ot K.B.A., plus tre!DkommiJ!slc.
v.o.s., Oudtslloorn.
VIR
KW ALITEI
T
EN
TEVREDEN-HEID
D
I
E
G
O
EDKOOPSTE
metDI
E
LEW
ENSBESKRYWING
van dieKO
MMANDAN'l'-GENERAAL
Dr. J. F. J. van RENSBURG enDRIE
'l'OESPRAKE
1/3 Posvry'n Sposiale afslag word aan Komma.ndo's
afgostaan wat 'n hoeveelheid bestel om op Byeonkomsle te verkoop.
O.B
.
-
HOOFK
WARTIER,
K
aapland,
Karner
916,
Groote Kerk
-
g
e
bou,
Ktwpstad
.
viER
DIE O.B., WOE.~SDAG, 25 FEB. I9.J2.
S~amese
T
wee
~
ing
Hul
~deaal!
Die waarhcid dat die Osscwabrandwag bcsig is om 'n stryd te vocr Leon die aanhangors van
die afgelecfde liberalist,icse stelscls en opvat
-tings, kom weer duidelik uit in dr. Malan s ..
herbevcstiging in die Volksraad van die liberu-list.ieso beginsel van gelykc regte tnssen die t.wco sogeuaa.mde seksics van die be1·olking. In
sy locspraak in die Rnad op 12 Februarie heL h;r herhanl dat hy met sy parLy ,staan by die
Ald:o van Unie," en dat bulle geensins van die
beginsel van gelyke regto sal ::tfwyk nie, ,al Ieos
dit ook stemme." Mot lnasgenoemde opmerking het dr. Malan to konne gogeo dat hy 'u boloid vocr wat· strydig is met die oortuiging van di£> volk-selfs van die mouse op wie se steun hy nog staat maak, want \l':lLter mensc se stemmc
kan hy nog verloor bchalwe die wat nog ,agtor
clio beprocfde volksleior siaan ?" Ons hot dus hier die ou, ou storic dat die gevoelens van die A frikanervollt opsy gcskuif word terwillo van die welwillendheid van die vreemdeiing. Dit is maar weer die geval van nee broer, ja vreem·
doling.
In sy boofartikol van 13 Februarie oridcrskryf
Die Dnrgor hierdie bclcid, en noem die strewe
om 'n eenheidstaat te stig met volle erkenning van die Boerc·nasie, 'n misdaad. Hy vergelyk
dit. hy die strewe van die l~uge!se' om die
Dooro-nasio to ondordruk, die. cou van on reg, as govoJ:,; waarvnn cliP .Afrikaner vnndag nog moet. veg 1·i•· die tocpassing Yan sy !aalregte in clio prak-tyk. ,Le dnarin vir ons 'n rcgverdiging om op OllS beurt die onreg te plecg wat teen ons begaan
is(" vra die blad.
Ous antwoord bicrop is dat ons regverdiging sekorlik nio
le
in 'n beginsol van weerwraak uic. Ons is nie \'::tn plan om nan die Engelse te doon wat hullc aan ons gcdoen hot nie. As ons dltsou wil doen, sal ons in groot getalle na Enge· land moet gaan, die eiland verower en dill
Engelse taal daar belct of op sy minste op gelyke voet plaas met Afrikaans. Ons regvcrdi-ging lo wol tot 'n mate in wa~ die Engolse doou, maar dan nie wat bulle hicr gedoen het of nog
doon nio, maar waL lntllo in Engcland doen, waar hulle een amptelike taal, een ampteliko vlag on een !.."Ultmu· crkcn; wnar hulle Engels<> kau woes en soos Engclso lmn opLreo sonder dat
daar 'n and or ,seksie van die be\>olking" is wat claaraan nanstoot sal nceu1.
Ons •·egverdiging le ester in die eerste plaas in die Goddeli!tc ordinansie wat- opgesluit le in die skepping deur God van afsondcrlike nasies soos
glasheldcr gestel in Deuteron6mium 32 vers 8, ,Toe die Allerhoogstc nnn die nasies 'n
erf-dccl gegee het, toe Hy die rnensekindet·s van
mokaar geskoi het, hot Hy die grense van die
volko vasgestel . . . "
Ons glo dat daar vir olko volk: of nasio 'n :rooping in die skepping weggclo is. Hierdtt: rooi)ing vcrvul die nasio op velcrlci wysc maar die bolangrikste middel wanrmec hy sy roeping in die wiireld kan uitlcef, is sy staat. Die sLant
I'Orm nio. nlleen die omlntlscl on beskermcr vau die n:tsionalo !ewe en Jmltuur nie, maar dit is
o.ok die vcrnaamstc ltanaat waardeur die nasio hom ill die praktyk kan laat geld.
Om 'n voorbeeld tc nocm: Ons glo tlat din Docrcvolk gcroepe is om die besk:twing in Don· kor Afrika te drn. Voonvnarde hiervoor is 'n
stt·engo loepassing van die segregasiebeginsel,
want andcrs \'Crvul ons gccn roeping nie, maar
v..:orvnl ons die am·de meL 'n bnstergesl:lg.
J.v
he~ ('glot· 'n staat noclig om hierdio segregasio
too to pas, maav hoe kan 'n staat dit docn wat bestaan uit twee nasie.srocpc wue:-van die een
len gunste van segregasie is en die ander daar·
teen'? Dit is presies wnt gebeur het in ons
land met sy beginsel van gelyke regte: ons kon nog nooit 'n ordentlike scgrog:Jsiewet deurkry nie, en selfs so 'n growwc skending van dio' scgregasiebegif1Sel as gemengde huwelike is nog nie cleur ons staat belet nie. Waarom nie'? Omdat ons vaskleef aan clio verou!lerdc ideo
van gelyke rcgte van die twee ,scks!es" as ge·
voJg waarvan die Boeretradisie en Boereopvat -ting nie deur ,jou staat toegepas ltan word nie, want die grootste deel van die ander ,seksie" i!: gekant claarteen,. As scvolg van hierdie twee -slagtige bcginsel van gelyke regte word die Boer sy reg en plig ontse om sy deur God ge~ewe
roeping uit tc voer.
Ons glo dat die Engelse volk 'n cie roepiug het om uit te 1·oer in Engelnnd, maar ons glo beslis nie dat hul rocping daarin gelce is om die Boerevolk die vervulling van sy roeping in sy eie vaderland te belet nie.
En as daa.r Afrikacers is wat die verbod aan
die Dot:!renasie om sy roeping in die wih-cld te verntl. benleiL op grond van de fcit. dat clio pnrty waarann hullc behoort vir clio afgelope
agt-en-twintig jaar die beginscl van gclyke regte voorgest.nan het, en dat hierdie besginsel .. so
oud soos die Party self is,'' is dit Lyd dat die
volk ontslao rnak va.n allcs wnaraan daardi•' liheralistiese bcginsel Jdeef.
In die worcld is enl{elingc gcskape en dit JS
slegs 'n abnorrnalc vcrskynsel dat Lwee m~nso
annmekaar vns gcbore is- ons noem dit 'n
Siamese twceliul!. \Vaar hiertlic verskyusel Yoorkom, kry jy darem nog twoe mouse met
clie-selftle afkoms on tot 'n groot male dieselfdo
gevoel. Hoe~vol sulke men so mecr '11 las vir
hulself en die sumclowing is, kau hulle daren: nog saam sing, saam l:tg en saam huit. ?.Iaar gaan bind Lwcc menso aanmokaar met \'crskil -lende afkoms, lcwonsop1·atting en govoel. A:> clio een begrnfnis toe .bewccg, bcur die ander sirkus toe, en as clio een wil huil, wil clie a.ndcr lag. Wat 'n !ewe sal die afgec! Presies dieself· de gebeur met ons volk. Ons moet ons lewe lank as volf{ gekoppc/ word aan 'n vreemde volk, •n volk wat so versltillend van ons in
lewens-opvatting en gevoel is dat as ons fcesvier, r.ulle wil huil en as ons lterk toe gaan, hulle sport
-velde toe gaan. Deur die libcralistiese beginsel
word ons gedwing tot 'n onnatuurlikc Siamese tweelingbestaan. ITierclie .gcdrog noem die Partyleiding nou 'n nasionale beginsel, en die
eLrewe om bevry to rank van hicrditt Ollmoontliko
tocstand, no em hy 'n misdaad!
Ons standpunL moet \l·ecs daL die Engelse in
OtiS land 'n brol•sLuk van 'u oorscsc nnsie is, en
da.t anu hullo goon gelyke rcgte us 'n nasionale
groep toegeso knn word nie. Hulle kan gccn mandaa t ontvang om die roepingsvervulli11;; van die Boerenasie in sy eie vaderland in die Wiele te ry nie. Maar as eukelingc word 1·an hullo vcrwag om }mile gewig by die Boerevolk in to gooi soos die Kestells, die Frascrs en ander Engel$e in die dao \'an die ou Republickc gedoen
het. Rullo het. volbloed Afrikaners gcword.
Dicgene van hulle wat nio hicrLO(' bcreid is nie, k:tn gecn grondwetlike status verkry om
die Doerestaat tot sieriliteit to vernccler llle.
L
a
at
Ons
Met n Daad
Prote
st
eer
'n Groot aautal Afrikaners sit vandag al in
die Uegering sc tronke en intcrnet·ingskampc, en volgcns berigto in die pers groci hiordie ge-talle nog steeds aan. Waaraan hicrclie mense
skuldig is, wcet ons nie en of lml skuld ooit
\'OOr clio gerogshowo bowys sal word, wect ons ook nio. Wat ons wei weet is dat hulle almal Afrikaners is wat met dieselfde vryhCidst.tees be·
siel is as ons agter wie die ystergrende;s nog nie toegeslaan het nie. Hullc is een met ons in gees en blocd; hullc staan op dieselfde pad as ons- die pad wat vau dio lo·uin l':ln
$lagtersnck nf kronkel oor die bccndcre van manne, vrouc cu sclfs kinders na 'n bestcmming wat boreik sal word so scker as waL die tlacraau
I'Oig op die clonke1· van die nng.
Hierdie pad, die vryhcidspatl vau die Afrika
-ncrclom, is iu sy gang gcstrern dour ttitlandse dwingelnncly wat gehoop het om dcnr middel ,·nn gewold en ondcrdrukking 'n vollc te beroof van sy sic!. Hoc groter die druk gowonl hot, hoc onkeerbnardor het hierdie gees gcword, en selfs na 'n driejarigc uitdolgiugsool'log waarin
die magte van vorraad gepaar is met goweld en ,·crnicLiging, moos die Britso Empire orken dat
hy
met alsy
hclsc magto JliC i1\ sLaat was omD
IE
O.B.,
WO
ENS
D
AG,
25
FEB.
1942.
hicrdic gees oor die tydpcrk van 'n ceu uiL lo
rooi of selfs te temper nie. Wat hy wei regge· ltry het, was om hicrdie lydensweg van 'n onder· drukte volk deur sy dwang te verhef tot •n pad van eer. En vandng sLaan die slagoffors waL langs hicrdie pad gesneuwcl hot, aangctekcn as heldc en heldinnc wat, dour die offers wat lmllo
in moci~c en swnkhcid gebring het, ja, waL in
sommige gevalle selfs mot die yster 1·an misda-digheid gebrandmerk was, goword het die
Jig-tendo stcrre na ons vryhoidstoekoms wat ous perkcloos bcsiel.
1-l ierdie voorgangcrs op die pad van eer hct getoon, en in navolging van hulle toon die Afri-kanerdom vandag dat mensckrag nie in staat is om die gees tc vernietig wat deur God in die
stof van sy skepping ingcblaas is nie.
\Vat geweld nie tot sLand kon bring nie, 1110cs betlrog onder die skyn van Jiefde en samcwcrking bcworks!.ollig, en op 4 September 1D3!J is
hier-dio kolossalo stuk staatsbcdrog vir die Afrilm· ner op skrikwekkende wyso onthul. Ole vcrmoo van ons volk is verpand aan 'n uitlandse rylt wat waggel op die pilarc van onrcg waarop h}l gebou is, en in paaiemcnt van bloed moot ons volk vandag teen sy uitdruklike wil bydra ter behoud van 'n stelsel wat dour sy eie on gcreg-tighede agterhaal word. Teen die versugt.:nge van sy siel word die Afrikancrvolk vanclag inse·
skuif as 'n borswering om die slae van 'n Goo-delike oordeel vir sy veroweraar af te wend.
Yan 'n also vertrapto volk word vcrwag dnt hy die ,·crkragting ,·an sy lewensrcgtc met gc-1:\tenhcid moot aanskou. .En wanneer cnkelingc, geclryf dcnr die gees van nasionalismc, in op-siantl kom iecn hi01·die brutale miskenning van
'n nacuurreg; is selfs die konstiiusioncle lan(h·
1\'olto gccn waarborg dat ann hulle reg sal
gc-skierl nic. lntecndeel, mannc word in tronk(j
en kampc opgesluit sondcr dat •n sweem van •n aanklag teen hulle ingcbring of ooit bewys word.
in die uitoefening van die reg word tot so 'n
mate met twee mate gemeet dat ons dit slegs in stomme verslaendheid aanskou. Ons belecf naam· lik 'n toestancl waarin blotc agterdog teen 'n Afriltaner voldoend~grond is om hom vir onbc-perktc tyd in die gevangenis te werp sonder da\ hy weet wat sy misdaad is en deur wie hy aan·
gclda word. . Daar·enteen word die straf aar1 Vrcemdclinge vrygeskeld Wie se SI\Uid dour diC
staat se cic geregshowe vasgcstel is.
As hicrdie miskenning van die elementOrste
uasionalc en persoonlikc regLe geen grond vir
wanhoop i~; nic, dan is die toestand van
wan-hoop self 'n blote vcrdigsel. Maar dlt Is geen
vercligsel nie. Dit is 'n werklikheid wat hom
vandag openbaar in die onheilspcllende dade van gcwelcl en sabotasic. Hien1ie dade word
seer sckcrlik nie denr misdadige a.vontutiers
gc-plccg nic, en of ons dit non a] wil erkeu of nie,
Inti In is gccn rampokkers of anargiste uic; bulle
is rnnunc wat miskicn nog nooit in hul lowe
hullc nan onige reg vergryp hot nie, maar gedryf dour dicselfde oostuitbare nasionale gees wat 'u Dritso Empire vir auderbalf eeu nie kon
veruie-tig nie, en 'aangevuur dour 'n siel wat douker
is van wanboop bet ltul aLrowo, gepaa.rd met hut
pro~cs, nou die stadiuoo van roekeloosbeid
bo-rcik.
Dcur '11 behandeling wat Jig as foltering ver·
tolk kan word, sal die Rcgcring slegs help om hierdic lydensweg vir die Afrikaner weer eens
te verhoog tot 'n pad van eer wat onkcerbaar kan word in sy aanloklikhcid. Nicmand anders as die skrywer van •n Eeu van Onreg sal betcr besef hoe maklil< 'n galgbalk verhcf kan word lot 'n ereboog wanneer daardie galg se skadu -YJee val oor die pad van 'n volk wat in onkcer-b<~re drang voortmarsjccr na sy vryheid nie.
ln 'u land wnar wet en gcregt.igheid 'n male
nln t·ckbnarheid begin Loon, kan niemand voor·
spel wanncor die onhcil ook sy dour sal nador nio. Met die oog hierop en sowe1 ter voorltO· ming van vertlcre uittarting en die gevolge wat nooctwendig daarop volg, is die ganse vollt no11
geroepe om sy geledere te sluit en aan die Rege· ring te toon dat selfs die tronkmurc A frikancr nic van Afrikaner kan skei nic wanneer dit gaan om handhawing van ons hoogste reg.
Laa.t ons wat nog buito is, nan daardio volkt4·
gcnoto dink wat in vcrdruldcing verkeer tcrwillc
v:1n dicselfdc idoaal waa!'l'oor ons alma! ~laan
DIE
O.B., WOENSDAG, 25
FEB
.
19-~~-O
p
brek~ngsbeve~
Gee
'n
Harde
Heren~gd
e
Knou
Party
Talle Ampsdraers
Van
Weier T e Beda
n
k
Ossewabran
dwag
A
s
Led
e
Die suiweringsbevel van die H .N. P .-Ieiding waarkragtens aile ampsdraers van die Party
beveel is om uit die ossewabrandwag te bedank, het nie sander pyn vir die pat·ty self verroop
nie. H ierdie bevel, wat eintlik daarop neerkom dat die Herenigde Party nou se!f opgebrcek moet word, het ten gevolge dat etlike !eidende ampsclraers nie aileen hul amp neerge!e he! nie,
maar ook heeltemal uit die party bedank het.
Op aile piekke is hul voorbeeld deur andcr ampsclraers en gcwone ledc van die partY gcvolg. Op verskeie plekke is die hele tak ontbind. Die bevel llet Woensdag, 17 februaric, van krag geword.
•n Oorsig van die Kaapse Skiereiland toon die volgende: Die hoofwyksleier 1·an die part.y in Obscn·a
-lory, wat tcrsclfderlyd ook \'OOrSit.lcr \\'as 1•an
,\ie Skil•rcilandsc sidcclkonfcrcnsic, het uiL
a,
...
l"H(y bctlank by g<>lccntheid l'an 'n vorg;ttlering wat op 10 J.<'obrnnrie daar dour :Hiv. F. C. J-ira~·
mus ell dr. llo!tman loe~cspreck is. Saam meL
uwr. 11Pyns he! uog 'n lwinli!,.(tal uiL die n·rg:l-dcring !!CSl:1p.
Til Wynberg hcL die sekretaris \'an die tak,
ntllt'. (:illiur;;, n'4!d:s 'n rukki4! gclNle uil tlil·
l'arly bethink ell laus het ook 'n paa1·
groep-lci<:rs hul bedanking ing<:tlieu.
Op l:>outhfield bet die wyksleit:r wat
terselfdor-tyd ook onder-distrikslcicr is, die p!Lrty bcdank. Verskcic andcr umpstlr::ters wag 110g cors op dio sirkclkoHfcrensic waarua hullo wa:trskyulik oof; uit die party sal tree.
Op Lotnsri1·ier hct die wykslcier saam mot Yerskeic nuder ampsdr::ters en tallo lede bedanlc
Verskeic mcnse wat uit die O.H. bedank bet, hoL
reeds hul spyt oor die st:tp nan die offisior to
kt'nnc J:!;egcc en gcn·a om weer opgeneern ic
word. Op Kuilsrivior het tlie 1·oorsitter VIlli
die tak, rnnr. Freel Brink uiLgcLrec, tenv_yl op llelll·illc mur. E. Loubser gcwcier he~ orn
\\'ykslcior to \\'CCS. llaie grooplcicrs hct ook hier
hul voomome om to bcdank Lc kcnne gegeo.
Op Gootlwood is die vergadoring baic Hwalt
bygewoon, en n:\ vornocm word hot 'n stuk o!
vyf grocplciers hul bedanking ingedicn.
In die kicsafdcling van die hooflcicr van di<'
'll1
Verklaa
rba
rre V
~rskynsel
·
!
\ olgcns borig in Die llnrger l'<'lll 18 Februaric
is 'n inlcressante vr:~ng onlangs op Richmond
a:w 'n Ossewabrandwng-gcneranl op 'n vcr ga-clcring go1-ra. Ons wcct nie wat die Gencraal
geanLwoord het nie, nangcsicn Die Durger slogs
die nang sondcr die antwoord gcplaas hoL.
Hi01·dic v•·nag hcL ~clui: ,Van waar die wonder -like vcrskynsel dat clr. \'an Hcusb11rg kecr op keer oponbaar daL hy nic kan saam\1•crk 1noL
dr. :\I alan nie ?''
Hienlio misleidc vraestellcr sal seker nio die
enigsle in die land woes vir wic1 ltierdio vraag tot die stadium nm 'n problcom govorder ho:.
nie, en ons sd probccr om die vcrskynsel to
1·crklaar dour 'n pa:tr grepc uiL die jongslc
~eskietlcms.
Die botsing tussou die ParLylciding en die
Ossc\\'al>r:1ndwag hcL ontst.::tan undat die Ee
n-hoitlskomi lc<' in J uni~ ,·crledc ja:u· tot stanu
gehriug is. Tiy gell'CHlhcid \'an die stigting 1':111
die k01mlco was dr. Van Rensburg een van dio manne wa t reeds met ander organisasies
smun-gewerk het. Saam mM verLeenwoonligerR ,·an
da:ll'dio audcr organisasies het hy tlr. )lalau
g.:'n:ldcr om ook ~aam to 11·erk in die komilcc:,
wat dr. Malan oinclc!ik n:i aansienliko oorwrgin;:( :1:ml·anr ht·t. Dr. l\f:1lan het by sy toetrcdo d10
.;cifstaudighoitl 1·an al die saamwerkendc org:1·
nisa~ir~ gc1vaarl;org. Die docl l':lll die komiLco
ll':ts enC'rsyds om aile geskille Lusson die volks
-vrgani~asics in clcr minne tc skik. Dit was in
die hC'gin Yllll Junic. Nic uehoorlik Lwec maamlc
,;anrna nic, hoL dr. )lalan in die oponbaar 'n "nm·<ll op dr. \'an Ih·nshurg gNlocn n:J.
aanli'l-ding van sy toespra::tl< op Elsbnrg sonder 0111 die Ecnheidsllomitee daaroor tc raadplees.
1'::-tcht dr. l\falan clio gelwis al in die
oprn-h:1:11' a:111 dit' gang gt'sil. he· I, i:{ •lie
Eenlll'irls-party hot diL vtr uio parl.y Lrourig tocgt•ga~tn.
Op Porten·ille hct. n<'gc ui1 V) ftiPn ledc l':lll
die tli:,triksraad hcd:1nk, l<'rll'yl die helftu uit
diH wyksraad llC\lank het. DiL i,; olmlcl'ldik
tlat tlit•. party hior sy geLrow•l·<• ontlerslc•nners
van b:t ie jare vcrlOOJ' het.
Op 'n ve1·gadcring wat dcu1· mnr. P. \V
Bolha, organiscreudc sckrol:wis van die H.N.P.,
gE:>hou is ie Vlaeucrg op 5 l<'cbt·nario is die vol-gcndc rnosie oenparig aangeneem :
,Aangcsien die lf.N.P. hlykbaar nio nwor di<>
sleun van 'n groo~ gcdeelte van die A[rilwncrs
nodig hot. nie, besluit him·dio vcrgaderiug van Nasionalisle on ook O.J3.-ledc om uit die J L.:'-J'.l'. tc bcdauk."
'n Mosie van dank ann tlic sprekcr en voile
1·ertrouo in die Kommandant.-generaal, dr.
J.
F.
J.
van Rcnsburg, is eenparig aangeno<:m.Volgcns berig in Die llurgor v:-tn 16 ll'obruaric
hot clio distriksraacl van die Hcrcnigde Party in
Kurum:tn onder 1·oorsit.ten;kap van mnr. D. Poolman op voorstcl van nun. J. J . ..\foorcroft
met elf s!.cmme teen sewo beslt1iL <lat amp;;draors
ntn clio party waL uog O.ll.-lodo is, lml posLe
sal bly bchou tot Lyu en \\'.}'1 clio Pm·ty hull<' van hul ample onthef.
Die Yadcdancl berig van hondenle leek· 1'1111 clio Party wnt nou in Transvaal in grot'J.JO be-dank of hulle aan die pnt·Lypolitiok ouLLrck.
Op ctlikc plekke hot die parlytnkke eenl•oudig
opgehou om to bestnan.
.• wmile~ oindelik OJ> vorsoek van dr. Van Rens-burg hyc~>ngeroc~p, en hct die lwmilcc bevind d<l~
d<·. 1\lalan dr. V:1n Hensburg liC 11·oonto ver·
keerd vertolk net. Dr. Malan i1et by ·l.laardie geleentheid gew~icr om eJect te neem aan clle
Komitec se bcraallSiaging.
\Val die eersLc stadium 1·an die :;;tryd betret,
hct on:< clns die \'Or!<kynscl dat dr. )lalan die
plegtig oorecngf'lwmc samew<'rkiug met. anch:r
vo!ksorganisasies him10 clio ]£C'n]l('itblwmitec
convoudig verbrcck hot deur (I) nie sy bcskuld: -ging teen dr. Van Rensburg eers voor die komi· tee tc lc nie, soos die ooreenkoms geverg het; (2) hy geweier ltet 0111 sy samewerking te ver·
leen om die botsing op te los deurr eenvoudig weg tc bly van die vcrgadering; (3) hy daarna
hom nie aan die bes!uite van die l<omitce Otldcr·
werp hot nie, maar voortgegaan het om in stryd l.net sy plegtige waarborg te eis dat die Osscwa·
wrandwag nou aan die Party ondsrwcrp moct
word.
Hicrlc<'noor lwt. dt·. \':111 H.t•nshttJ·g sy g.•wtl
-lighcid gclOGn om die hcle l<a:tk ;J:tll die komitu<:
,·om· lc lc dcur Rl·lf to ,·c··~nC'k dat. die komitco
byeengcrocp moeL II'Ord - dr. Malan lh:t vor
-klaar dnt dit nio sy w~rk b om die komiLeL· op
w rocp uic, en daarom hct. hy clie kmuilo<' oc>J'
die hoof gesif'n. Ycrder het dt·. \'all Ht•nsl111r:.:
sr gowillighcid om saam Ll• w(·rk gcoponlw.ar
(leur clio versoek van die komitee uit lf! vom en too to gee a:tn dr. Thialan ~c ultimatum dcur
die uot.rol;ke ornscndbrief Lcrng to tr,•k.
JJiornn. hnt tlic \'OOrsiti.nr v:~u die kmuitl'!e 'n bcrocp op die IJc·Lrokke gror•pr gcdoen on1 'n
volkskongres te hou. Dr. Van Aensburg het
dadclik sy gewillighcid te kenne gegee om 11om by so 'n volksuitspraak ncer te le. Dr. Malan
weier ogter om deel te ncem aan so 'n kOnl!res
en nocm dit in111enging in die Party se cio aa n-geleenthede. Kor~ tl:larna. c·glc-r kom dr. :\l:tl:lh
s<-lf nlPt 'n voot-,;ld wat 'n \·olkslwngrt:>s in die
VYF
voorLlltsig stet, maar wei n:tdat. hy (dr. i\falan)
bt•nol·lll sou wccs as diktn.Lor van 'H Nnsionale Komi[<'C wat self die komilcc sanmstel en o.a.
ook dr. Van J1cnl:.burg as persoon uiLnooi om
sit.ling daarop te he. l'rof. Du l'lessiJ> he!. in
Vl'rband hiN'lltt•e vcrlda~H dat hiordic Oll['el-· gesag \'an die l':trty in die persoon van dr.
Malan die redo wao; waarom die N<tsionalc
Komi-teo misluk hot, en van hicrdie essensiiHe punt wou dr. Malan geensins afwyk n)c.
i\s 'n mens hicrdie opt;redc vnu dr. i\falan in gc<iagte neem, kom die vraag by jou op waarom
non dr. Van Rensburg so maklik saamwerk met die ancler volksorganisasics, en hct ell(e gesa· mentlike optrede skipbreuk gcly as gevolg van
dr. Malan se wcicring o_m ook saam te wcrk,
betlalwP in die hoedanigheid as ,_voli\Sieier"? Die bcanLwoording van tlic l'r!"lag waarom clr.
\"a.u Rcnsburg uooit met. tlr. ?.blan kou saaln·
work uio, word vcrgemaklik us 'n mens die oo~
ook op ander aspekte van ons politi<'ko lew<> bat Yal. Na. 1 cu !l September i939 hcl (Itt
gE'l~·k of ons rindelik 1·ulksconhcid hcL. Die vr,'uc:Jc was egLor korLsLouuig. Genl. J lort?.og
is uiG die geslolc gelederc gcdruk en die J.J.N.P.-Iniding het bcduio dat genl. l lerlzog nic bcroid
was om saarn tc wet·k nic. As redo vir sy
,af~kilfcring" is gcnocm tlat hy glo llie Engelse
so golykc regtc won beskcnn. Vamlag egter
veroordeel dr. Malan en sy pers weer die Os sewa-b~andwag-!eiding omdat hullc dan N 1 E die
Engelsc se regte wil erken nie. lnderdaad •n
eienaardige toestand van sake!
Nogtans, n:tdaL gcJtl. IIerl wg ,gell'o:.ior he~ om s::mm met Ul'. Ill alan te work", is atlv. Pi row
mnt 'n aantal volgelinge gcdwing om a f t.e
>kilfe1·. Ook hnlle openbaar die , wontlcrlike
vorsl,ynsel" dat hulle nic me~ dr. JU:d::tu lean
f,:Ja)llWCI'k JliC. •
Ons het dus die wonderlilte verskynscl dat genl. Hertzog met sy gevolg dr. Van Rensburg en die O.B., die ander vo!ksorganisasies en uit·
olntlolik ook aclv. Pirow en sy volg'elingc die een
na die antler samewerking met dr. Malan moes staalt.
Dit laat 'n mons dink a:ln die sohlaat wnt nit. pas geraak hoL met clio r<'giment. Sy trotso
nucrs het na lwm gcwys en gesi!: ,Ons seun
:s die cuigste van die helc regiment wat in pa.3
js;. 1"
D1·. )falan is die enigsto Icier wat meL al die
:m(1Pl' saamwork! i\laar dan moot a! rlio :tndc1 b~· hom in sy hok kom iukruip. On;; het egt-er
eli~ wonderlike verskynsol tlat 'n halfdosyn
manne reeds in die hok was, maar dat ccn n:.
lli<: :mdcr weer daar uit is. Ons wag clio
oom-hlik in spnuni11g af wanucor dr. J\hlan self uilkom en samcwcrkiug op gclykc voet korh
,;ock.
W AARSKU\\"IN
G
AAN
K
!ESE
RS
VAN
VRYBURG EN JUVEHSDAL
)Ia \'Crnecm \\Ord het diu Pari.ydiktaLuur in Kanpslad teen die uitdruklike bcsluiL \':111 die Vryburgse aftlelingsbcsl.nur 1•an die Parl;y be
-"ecl dnt mnr. J. A. van ·w~·k, organi~orende
sekrctaris van die H.N.P., a~ kantlidaaL vir die
I'ro1·insiale tusscll\·crk.iesing in Vryburg benocn•
mo<'L word. Dio af!lelin~sb('stuur hPt reeds beslttib dal; hulle ge('n man l':ttt bni[e wil invoel' nie.
:\fnr. Van Wyk is b<-kend vir sy I'Y=lltdigheicl
tct•noor die Ossowabrnndwag. Indien clio Nasio
-Jt:~li ... to van Vr_ybnr·g hom as k111dichlaL gm1.n
,..(e], ~al hy geon stcmme v:\n O.ll.-l<'dc iu die
1•erlticsing onLv:1ng nio. lndie~;~ 'n Sap verkies
word, sal die blaam op die Partyleiding rus. Jn Riversdal is <lie posisic diesclfde. Mnr
Strc-ic·her, wa[, dcur die l'arty as kandid:l:Jt h
c-noi?m was, was 1·i t· die Osscwahrandwag hcclte
-n~:ll a:tnneemlik. Hy is egtct· dour diu
Parry-leidiug oorr<:>ed om icrug te staan en mnr. P. I< .
I<:> H~ux-w:~t, P:<'Pn introduksio nodig h<'L 111"'
. -·is bcnocm as kandidaaL- ook 'n man van
hui!e.
Die Ossewabrandwag het vroegtydig gewaar·
sku dat vyande van die O.B. nie d1e steun van 0.8.-lcdo in verkiesings sal ontvang nie. Die 0. B. ltan nie mense steun wat sy vernictiging
bcoog nie. Gecn O.B.·Iid sal dus vir mnr. L~
Roux,
wathom
so sterk teen die beweging be· ywcr het, stem nie.SES
-
-
--
---~--~--vnr
1942
'n Pragstuk met afdruk van 'n skil-dery deur Coetzer op omslag, wat die O.B. in sy wese en strewe s.imboliseer. Belangrike datums uit ons geskiedenis sowel as die geboortedae van ons helde
word aangedui.
Hierdie .almanak is die eerste van 'n reeks en is hoofsaaklik aan ons volks-geskiedenis gewy. Dit sal dien as posi-tiewe propaganda vir die doe! en strewe van die Beweging, asook 'n leidra.ad vir aktiwiteite wat gedurende die jaar
deur die .organisasie, en veral deur die vroue Kommando's waargeneem kan
word.
Geen O.B. lid behoort daarsonder te
wees.
l?RYS
2/6 JPOSVRY.
24-/r~
PIER
DOSYN.
Beste! van0
.
B.
H
OOFKWARTIER,
Voo
r
trekkergebou
403,
JOHANNESBURG, Tvl.
0
NS is
cl
warsrle
ur
di
e
Unie,
sowel
as
buite
sy
grense,
bek
e
ncl
vi
r goeie drukwerk
t
een
konkur
e
rencle
pr
ys
e.
B
ESTE
in
ve
rba
is
om
nd met
ons te
u benodig-
raaclpleeg
hecle.
Prysnoterings wo
rd
gratis
ve
rskaf
. En
i
ge
soort
drukwerk van visitekaarte
tot
geleercle
Dissertasies
word onderneem.
HOU
KOERS
N.A
Drukkers, Uitgewers en Boekbinders.
Die
Laan,
St
elle
nbosch
.
S~aalk
PIDlb~ikas
ie
Warm
Bedanklings
Kan
O
.
B
.
Se
,Swak
h
eid
"
Nie
.
Met
Syfe
r
s
Bew
ys
Nie
Die 'l'ransvaler van 6 Februarie kondig in 'n
lang hoofartikel aan dat hy nie nlCer bedankings
mt die Osscwabntndwag gaan publiseer nie.
Hy
noem verskeic rcdes, o.a. dat dit nie meervan nut is om die name te plaas nie; aangesien
dit gcen invloed het op die Ieiding van die bewegmg nie. V oorheen was die doel van die name om die beweging tot hervorming te dwing. 'n Auder rede is dat die mcnse wat bedanl1
blootgestel word aan vcrvolging, en Die
'rrans-valer 1s jammer vir hulle.
Die belangrikste redo skyn egter tc wecs dat ..
,die e1~orme verswal~king van die O.B. nie ge· meet kan word aan die getalle bedan!dngs in die pers nie." Aldus die blad. Ons glo dat
laasgcnoemde die cintlikc redc is. I!Jaar was nie
genoeg beclankings om aan te toon hoe die
Ossewabrandwag , ineenstort" nie. Dit is vee!
makliker om van 'n verhoog af te beweer dat
die Ossewabrandwag dood is as om die bewyso
daarvoor te !ewer in swart op wit.
"SOWAT" 3,700
As 'n mens kyk na die finale lys wat Din
Transvalcr op 'n ~ndcr bladsy plaas, kom die rede vir sy staking van publilmsie nog sterkt>r
uit. Die blad erken dat tot aan die begin van
die wapenstilstand die name ,van sowat 2,600
mense" wat uit die 0.113. getree het in Di~>
i"ransvaler gepubliseer is. Sedertdien is die
name van ,nog mcer as 1,100 ontvang"" Altesame dus, !let in Die Transvaier net
,so-wat" 3.700 bedankings uit die O.B. verskyn
-'n Provinsie waarin meer as 130,000 Jede van
die Ossewabrandwag was voor die oorlogsver·
kiaring deur die Partyleier.
Hierdie syfers stem dus grotencleels ooreen met adv. Jerling se versekering dat nie twee persent
in Transvaal beda.nk het nie.
Ons kan dus goed verstaan dat Die 'l'r:msva
-ler licwcr nie mecr bedankings wil plaas nie.
Onthou sal word dat Die Burger dieselfde b
e-leid aangekondig het geruime tyd voor die wapenstilstand. "Die verswakking van ilie O.B. kan nie gemeet word aan die getalle bedankin~s
in die pers nie."
Ons stem saa.m; dis corder 'n maatstaf vir di" swakheid van die Party I
L
aat O
ns Met
'n
Daad Protestee
r
(\7 ervolg van bls. 4.)
en bereid is om op te offer. Laat ons toon daY. deur hul lot te verlig, ons met 'n daad pr otes-teer teen die pleging van onreg aan 'n volk e,,
sy kindcrs. Laa.t ons hulle ondersteun daar
binnc in die tronk en laat hul afhanklikes ve
r-sorg word daarbuite.
Laat ons deur ons vasberade optrede toon dat
die pad van Suici-Afril<a nie deur berge of moordl<oppe of konsentrasiekampe gestuit kon
word nie en nog mintier deur doringdraad en ystergrendels.
- - - - -
-
--
- - - -
- - - -
- -
- - - .
DIE lENVAN
KAAIP§1f' AD
~
een
van-
afc.o
esit~-Ce
d,Ae-:kane-t
.!?lJ
stSt,?kolo
e-n
o:n&-~eclei<JCad
?eoJt-en
~
?ee
bev-teclrjt-e-
"
n?
e~
veide.en
~ncle
1.-o.
te"'ni
-n?
•
ADDERLEY§TRAAT
134
KAAPSlAD
DIE O.B.,
W
OENSDAG,
25
FEB.
19
42
.
DIE
O.B
.
-
N
OODHULPFONDS
Die volgende vordcre bydrae in Kaapland tot ons fonds vir hulpv~?rlcning aan afhanklikes van
gelnterne~rdes is aan Die O.B. bekend gemaak. Erkenning van bydrae in ander provinsies sal hter bekend gemaak word.
Reeds erken
V rone-Komma.udo, Beaufort-Wes
V riemle, Piuelands . . . . . . . . l\fcdiese Vriend, Kaap:;tad . . . .
IvJnr.
B.
de Villiers, WellingtonMnr. H. P. Ekcrmans, l\Iaitland
Dr. J'. J, du 'l'oit, Upington . . . .
hlediese Vriend, Worcester . . . .
A. J. de Jager, Oudtshoorn
L. de Jager, " J. \";J,n Antwerp, , C. J. Fourie, Vriend,
H
.
S. Schoeman,H.
Swart,H
.
W.
li'. Potgieter, A. van der l\ferwe, Volkskas, Dr. Lamprecht, .J. S. '!'heron (Ds.), J. Olivier, G. do Jager, A. de Jager, Vriencl, ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) JJ ) ) ) ) Vriend, ,. C. A. do Jager, A.J./Seun " I. Jordaan, , Vricnd, , J.H
.
Coetzee, J. C. Barnard, A. l\Iaree, J. Bekker, B. Terbl:tnchc, Vri·end, Vriend, J. G. von Mollendorff, P. J. Olivier, J. B. Muller, 'f. Venter, l\f. C. Klue, J. J. Botos,Koos van Rensburg,
A .• J. de Jager, C. A. de Jager, A. J. Potgietcr, Skoolseun, Kaapstad ) ) JJ ) ) JJ ) ) ) ) ) ) ) ) JJ ) )
·
"
) ) ) ) Skooldogtcr, Stellenbosch . . . . . .Genl. Barry Lubbe, Clanwilliam ..
V redehoek Veldkornetskap, Kaapstad
Lys No. 478 . . . . .. .. . . F. J. \Vykerk, Robertson . . . .
Genl. M. F. ·Smith, Robertson
Vriend, Robertson . . . . .. . .
Manne- en Vroue-Kommanclo's,
Carnarvon . . . .. . .
Vrieud, l\:Iaitland . . . .. . . Richmond Komma.ndo, Stuterhcim
Komgba Kommando, Stntterhcim
Hoofkommandantskap Upington, Lys 102 .. .. . . .. . .
l\:fnr. P. J. du Plessis, L.V . . . . . Vriend, Montagu . . . . . . . . . .
Hoofkommandantskap, Kaapstad Vriend, Kaapstad . . .. .. .. . .
l\'fnr. E. A. Nel en Gesin, Upington l\fnr. M. 'l'. 'roerien, Stcllenbosch Papendorp V roue-Komma.ndo J.
'I'
.
De:.midenhout,J_,.v.
£ s. d. 578 19 10 50 0
1 5 01
0
0
5
0 0
1 0 0 2 2 0 1 1 0 25 0 0 25 0 0 10 0 0 7 10 0 2 10 0 5 0 05
0
0
5 0 0 1 10 01 1
0
1 10 6 1 1 0 1 1 c1 0
0
50
0
1 1 0 0 5 05
0
0
1 0 00
1
0
0 5
0
0 5 \.l 0 5 00
1 0
0 2 6
0 2 6
0
50
0 2
0
0
50
0 2 6 0 5 lJ 0 10 0 0 5 00
5 0
1 0
0
1
0
0 2 0 0 0 5 00
5
0
3. 7 610 16
0
2 10 02 0
0
0 5 0 50 0
0 10 \.1 2 2 6 5 0 0 14 7 65 0 0
3 0 u .20 0 01 0
0
0 10 6 10 10 0 2 0 01
1
4
0
Groot totaal .. . . .. £797 1 10Die bechag van £ll2 uit OudLshoorn i's binno
twee uur in die kommando gekoll~kteer, en is
aangestnur as "die eerste paa.iement."
Algemene
Handelat&l!"1'31
FOON 5-4294
J
.
J.
DE
GOEDIE
9STASIEWEG 51 OBSERVATORY
Pr·obeet· ons Ee,·steklas Kn1idenie1·sware m