Braille_Maatschappijwetenschappen_VWO_2019_TV1_aanpassingen

(1)

AANPASSINGEN EXAMENS 2019 TIJDVAK 1 VWO MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN

Algemene aanpassingen:

 Afbeeldingen zijn verwijderd en waar nodig omschreven.

 Onder het kopje "Tekst …” staat de omvang van de tekst, uit hoeveel alinea’s de tekst bestaat en de bron.

TITELBLAD

 Toegevoegd:

Bij dit examen hoort een bijlage (bronnenboekje).

Achter elk vraagnummer staat hoeveel punten met een goed antwoord behaald kunnen worden.

OPGAVENBOEKJE Blz. 2

 Vraag 1 aangepast:

Lees alinea 1 t/m 4 van tekst 1.

De positie van de burgemeester is in de loop der jaren sterk veranderd. Waar zijn gezag vroeger een vrijwel vanzelfsprekend gevolg was van zijn positie (laatste zin van alinea 2), is dat tegenwoordig afhankelijk van de wijze waarop de burgemeester zijn macht gebruikt.

- Geef een omschrijving van het begrip gezag.

- Leg uit dat het gezag van de burgemeester tegenwoordig minder

vanzelfsprekend is. Betrek in je uitleg een machtsbron en een gegeven uit alinea 1 t/m 4 van tekst 1.

Lees alinea 5 van tekst 1.  Vraag 4 aangepast:

Lees alinea 6 van tekst 1. Blz. 3

Gebruik figuur 1.  Vraag 10 aangepast:

(2)

Blz. 5

 Vraag 12 aangepast: Zie alinea 3 van tekst 3.

De Verenigde Naties hebben 2017 uitgeroepen tot internationaal jaar van duurzaam toerisme. De redenen die hiervoor in de tekst genoemd

worden, sluiten aan bij de doelstellingen van de VN.

Leg uit welke twee VN-doelstellingen te herkennen zijn in de zinsnede uit alinea 3: "moet leiden tot meer werkgelegenheid, minder armoede, meer begrip voor andere culturen en de wereldvrede".

Blz. 7

 Vraag 17 aangepast: Gebruik tabel 1.  Vraag 18 aangepast:

Lees alinea 1 t/m 3 van tekst 6.  Vraag 19 aangepast:

Maak gebruik van alinea 1 t/m 3 van tekst 6. Criminaliteit is een relatief begrip.

Leg uit met behulp van een citaat uit alinea 1 t/m 3 van tekst 6 dat criminaliteit relatief is.

 Vraag 20 aangepast: Lees alinea 4 van tekst 6.  Vraag 21 aangepast:

Lees alinea 5 van tekst 6.

Er bestaan verschillende sociologische theorieën ter verklaring van criminaliteit en crimineel gedrag.

Leg uit welke twee theorieën te herkennen zijn in de aanpak die VVN voorstelt in de laatste zin van alinea 5 van tekst 6: "Ze hoopt dan ook dat de minister meer boetes gaat laten uitdelen door geautomatiseerde controles en dat meer telefonerende automobilisten van de weg worden geplukt."

Blz. 8

Lees alinea 2 en 3 van tekst 7. (...)

Geef de twee tussenliggende stappen van de (neerwaartse) oplagespiraal en onderbouw elk van beide stappen met een passend citaat uit alinea 2 en 3 van tekst 7.

 Vraag 26 aangepast: Lees alinea 4 van tekst 7.

De handelwijze van voetbalclubs zoals beschreven in alinea 4 van tekst 7, heeft te maken met wat binnen de communicatiewetenschap een

(3)

'mediaframe' genoemd wordt.

- Geef een omschrijving van het begrip mediaframe.

- Leg uit met behulp van een gegeven uit alinea 4 van tekst 7 wat het verband is tussen de handelwijze van de voetbalclubs en het begrip mediaframe.

Blz. 9

 Vraag 27 aangepast: Zie alinea 4 van tekst 7. (...)

Leg uit welke journalistieke norm, zoals toegepast door de schrijver van tekst 7, te herkennen is in alinea 4 van tekst 7.

- Welk orgaan dient of welke organen dienen het voorstel voor nieuwe Europese wetgeving in?

- Welk orgaan neemt of welke organen nemen een besluit over dit voorstel?

TEKSTBOEKJE Blz. 2

 Toegevoegd onder tekst 1 (...): Lange tekst met zeven alinea's. Bron: de Volkskrant, 29 april 2017

(1) De burgemeester wordt steeds meer ... (r. 1-5) (2) Vroeger, ja vroeger, toen was het vak ... (r. 6-16) (3) Tikje gechargeerd? Misschien. Maar ... (r. 17-31) (4) Kritiek (r. 32-47)

(5) Burgemeesters kiezen in ... (r. 48-55)

(6) Ton Rombouts van Den Bosch, met ... (r. 56-67) (7) De hang naar veiligheid heerst al ... (r. 68-81) Blz. 3

 Toegevoegd onder tekst 2 (...): Korte tekst met drie alinea's.

Bron: Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid, 2016 (1) Aanleiding voor het onderzoek (r. 1-14)

(4)

(3) Opzet van het onderzoek (r. 21-35) Blz. 4

 Aangepast figuur 1:

Bron: World Press Freedom Index, 2017

Op een wereldkaart is te zien hoe landen scoren op de World Press Freedom Index van Reporters Without Borders (2017).

Op deze wereldkaart worden landen onderverdeeld in vijf groepen: Groep 1. 0 - 15 punten (goed). Bijvoorbeeld: Scandinavische landen, Nederland, Duitsland en België.

Groep 2. 15 - 25 punten (redelijk goed). Bijvoorbeeld: VS, Canada, Australië, Frankrijk, Spanje en Engeland.

Groep 3. 25 - 35 punten (problematisch). Bijvoorbeeld: landen in Zuid-Amerika, Italië, Polen en enkele landen in Afrika.

Groep 4. 35 - 55 punten (slecht). Bijvoorbeeld: Rusland, India, enkele landen in Afrika en Midden-Amerika.

Groep 5. 55 - 100 punten (zeer slecht). Bijvoorbeeld: Egypte, Saoedi-Arabië, Iran, China en Noord-Korea.

Blz. 5

 Aangepast figuur 2:

Bron: Odekerken & Brenninkmeijer, 2017

Onderstaande gegevens uit een diagram geven het percentage weer van journalisten dat in het onderzoek 'Een dreigend klimaat' aangegeven heeft dat de betreffende stelling op hem of haar van toepassing is. (...)

Gegevens diagram:

1. publiceert soms liever niet uit angst voor bedreigingen: 15%

2. heeft vanwege fysieke bedreiging of geweld een reportage afgebroken: 38%

3. heeft vanwege fysieke bedreiging of geweld bepaalde locaties of wijken gemeden: 32%

Blz. 6

 Toegevoegd onder tekst 3 (...): Middellange tekst met vijf alinea's. Bron: de Volkskrant, 2 augustus 2017 Help, de stad verzuipt in bezoekers

(1) De protesten tegen de groeiende ... (r. 1-6) (2) "Als het toerismeseizoen is ... (r. 7-20)

(3) Het toerisme is nergens meer weg te ... (r. 21-34) (4) De weerstand van de stadsbewoners ... (r. 35-42) (5) Aantasting van het leefklimaat is ook ... (r. 43-53) Blz. 7

(5)

Middellange tekst met drie alinea's. Bron: Het Parool, 25 mei 2017

(1) In schriftelijke vragen vraagt de SP-fractie ... (r. 1-10) (2) Voordelen overschat (r. 11-21)

(3) Grootkapitalisten (r. 22-42) Blz. 8

 Toegevoegd onder tekst 5 (...): Korte tekst met twee alinea's. Bron: Het Parool, 25 oktober 2016

(1) Amsterdam zal veel fundamentelere ... (r. 1-12) (2) Andere wetgeving (r. 13-23)

Blz. 9

 Toegevoegd onder tabel 1 (...):

De tabel bestaat uit vier stellingen met daaronder de meningen van de verkeersslachtoffers.

Voor de stellingen zijn de nummers 1 t/m 4 geplaatst. Blz. 10

 Toegevoegd onder tekst 6 (...): Middellange tekst met vijf alinea's. Bron: de Volkskrant, 2 augustus 2017

(1) Autorijden met een smartphone in ... (r. 1-9) (2) Dit schrijft Veilig Verkeer Nederland ... (r. 10-21) (3) Op dit moment is het tijdens het ... (r. 22-28) (4) Een woordvoerder van de Nationale ... (r. 29-34) (5) Een telefoon vasthouden tijdens het ... (r. 35-50) Blz. 11

 Toegevoegd onder tekst 7 (...): Lange tekst met vier alinea's.

Bron: NRC Handelsblad, 2 augustus 2016 (1) De voetbaljournalist heeft een ... (r. 1-31)

(2) Op het eerste gezicht lijkt de maatregel ... (r. 32-47) (3) Kranten hebben minder geld voor ... (r. 48-69)

(4) Clubs eisen meer controle (r. 70-99)

Blz. 13

 Toegevoegd onder tekst 8 (...):

Middellange tekst met twee alinea's. Bron: nos.nl, 15 september 2017

(6)