Verslag van het tweede internationale congres voor toegepaste linguistiek, gehouden te Cambridge van 8-12 september 1969

toegepaste linguistiek, gehouden te Cambridge van 8-12

september 1969

Citation for published version (APA):

Ulijn, J. M. (1969). Verslag van het tweede internationale congres voor toegepaste linguistiek, gehouden te Cambridge van 8-12 september 1969. (Foreign-language Acquisition Research : report; Vol. 1). Technische Hogeschool Eindhoven.

Document status and date: Gepubliceerd: 01/01/1969

Document Version:

Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record

Please check the document version of this publication:

• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences between the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.

• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.

• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.

Link to publication

General rights

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain

• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.

If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, please follow below link for the End User Agreement:

www.tue.nl/taverne

Take down policy

If you believe that this document breaches copyright please contact us at:

openaccess@tue.nl

providing details and we will investigate your claim.

CONGRES VOOR TOEGEPASTE LINGUISTIEK,

GEHOUDEN TE CAMBRIDGE VAN

8-12 SEPTEMBER 1969

door:

Drs. J.M. Ulijn,

.!.

VERANTWOORD!NG B. VERSLAG BEZOEKEN

1. Talenpractica van de universiteit van Cambridge 1.1 Cursussen die in gebruik zijn

1.2 Luistermateriaal zonder tekstboek

2. Talenpraetica van het Cambridge-shire College of Arts and Technology

.3. Tentoonstelling boeken en talenpractica C. SECTIEVERSLAGEN

1. Language test-materials (sectie 10)

2. Measurement and classification of second language error

,~ Verslag sec ties

4, 6, 7

,.1 Talenpracticum

,.2 Centrum voor vreemde talenonderwijs aan universiteit of hogeschool

, . , Zelfstudie

3.4

Adult Education

'.5

Vaktalen - Langue. de specialite - Languages for special purposes

,.6

Teaching-machines

3.7

Computers D. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN pag. ! 1 1 .3 11 12

15

18

18

19

21 22 2.3

26

27

29

.30

32

.35

dit rapport verwezen wordt bij te sluiten. Indien gewenst kunnen alsnog fotocopie-&nwordenioe-g-ezond-en) •

- Abstracts, Second International Congress of Applied Linguistics Cambridge 8th - 12th Septem~er 1969.

- Second circular (programmaboekje en lijst van deelnemers).

- Audio-visual equipment, E.J. Arnold (prospectus). - Cassetlab. Cybervox (prospectus).

- Unitutor - Tsjechische universele leermachine (prospectus).

- Dr. D. van Abbe - Teaching materials for the year 2000.

stencil van lezing gehouden in sectie 6 van het tweede congres voor toegepaste linguistiek te Cambridge (7-12 sept. '69).

- W.A. Bennett - Tape accession and classification.

- F. Brodtkorb - Communication requirements in a language learning system and their costs.

- Formula for comparing direct and remote access systems. (sectie 6)

- Prof. O. Fujimura - Technological developments for language learning, algemene lezing.

- I. Lake - The Cost effectiveness of the direct distribution of programmes compared with dial access systems (sectie 6).

- Prof. G. Nickel - Applied Contrastive Linguistics, algemene lezing - W. Prescott - Continual Assessment of a language course (sectie 10). - Mevr. M. Sculthorp - Plan of the language Centre, Cornwallis

Building University of Kent at Canterbury (sectie 6). - P.A.M. Seuren - Het talenpraoticnm aan de Universiteit van Cambridge

in: Stam Stem nr. 15, dec. 1968 page 5-9.

- Dr. A.E.H. Tonkens - French television-co~se and its evaluation (sectie 6).

- R.C. Turner - CARLOS, computer-assisted instruction in Spanish (sectie 6).

- J.A. Upshur - Productive communication testing progress report , (sectie 10).

In het rapport bevinden zich de plattegronden van de volgende talen-practica:

1. Talenpractica van de Universiteit van Cambridge

2. Talenpractica van het College of Arts and Tech-nology te Cambridge

3.

Plan of the Language Centre, Cornwallis Building. (tig. 1) (fig. 2) (fig. 3) page 2

24

!.

VERANTWOORDING

Dit rapport beoogt een bijdrage te zijn tot de discussie over de rol t, .•

van de toegepaste linguistiek aan een technische hoges~~ool in het

algemeen en die van het vreemde talenonderwijs in het bijzonder. Het draagt een bijna uitsluitend informatief karakter en het zou wenselijk zijn tijdens b.v. een afdelingscolloquium nader op enkele punten in te gaan.

De vragen waarop ik getracht heb tijdens het Congres in Cambridge aen antwoord ta vinden betreffen twee terreinen:

1. de organisatie van het vreemde talenonderwijs aan een technische hogeschool; de inrichting van een optimale zelfstudiesituatie

(talenstudio) en een talenpracticum met het cursusmateriaal wat daarbij hoort.

2. het linguistisch didaktisch onderzoek dat zich vooreerst richt op

de vraag met welke vreemde-taalmoeilijkheden de studenten geconfronteerd worden in hun opleiding (diagnostische fase aan de hand van

fouten-analyses e.d.) en vervGlsens welke methoden en tec~nieken het meest

geschikt zijn om tot een redelijke vreemde taalbeheersing te komen in het kader van de ingenieursopleiding (evaluatie- en programmerings-fase).

Beide terreinen onderwijs en onderzoek hebben in hoge mate de keuze van het programma te Cambridge bepaald. Een bezoek werd gebracht aan

de talenpractica van de Universiteit van Cambridge en die van het Cambridge-shire College of Arts and Technology.

Op de tentoonstelling van boeken en talenpractica die tijdens het congres gehouden werd waren de belangrijkste Engelse en Amerikaanse uitgevers en fabrikanten aanwezig.

Het Congresprogramma omvatte een 7-tal algemene lezingen gevolgd door discussie:

1. The Applications of linguistics: Prof. B. Malmberg 2. Neurolinguistics of the adult: Prof. H. Hecaen

3.

The Uses of SOCiolinguistics: Prof.

J.

Fishman

4.

Applied Computational Linguistics: Prof. D. Hays

5.

Technological Developments for language learning: Prof. O. Fujimura

6.

Applied contrastive Linguistics: Prof. G. Nickel

7. Linguistic factors in Communications Engineering: Prof. K. Stevens

Daarnaast hielden een 15-tal secties in de ochtend- en

midda~ren

een

1

aantal werkbijeenkomsten. ).

Gekozen is voor deelname aan de volgende secties:

- Research in the Psychology of Second language learning (sectie 4)

- Technology of language learning (sectie

6)

- Language teaching materials (seatie

7)

- Language test materials (sectie 10)

- Measurement and classification of second language error (sectie 11)

In de eerste 3 secties waren onder mear de volgende punten uitermate

interessant: de nieuwste ontwikkelingen van het talenpracticum, de organisatie van een service-centrum voor vreemde talenonderwijs aan universiteit of hogeschool, de mogelijkheden van de zelfstudie

met name in het onderwijs aan volwassenen en het gebruik van teaching-machine en computer in het talenonderwijs.

1

) zie Second Circular, programmaboekje van het tweede internationale

B. VERSLAG BEZOEKEN

1. Talenpractica van deuniversiteit van Cambridge

Zowel het audio-visuele talenpracticum als het library-access practicum bevat 30 kabines en is gelegen in hat souterrain van hat collegezalen-complex (Lecture-block) aan de Sidguick-Avenue. Deze ligging biedt het voordeel dat er geen ramen zijn die geluiddicht moeten worden gemaakt, terwijl de air-conditioning erg goed is.

In de fonotheek vindt men bandenmateriaal voor de zelfstudie van maar dan 30 talen. Aan de overzijde zijn de tekstboeken te vinden. Er is een uitgiftebalie, maar daar wordt geen gebruik van gemaakt. De spoelen zijn groot, ~

15

em, en vereisen dus veel opbergruimte.

De gebruikte recorders zijn breed (merk Shipton) waardoor de kabines

~ 75 cm breed moeten zijn. Verdera technische details zijn mij helaas niet bakend. De galuidsweergave is goed. In het audio-visuele lokaal is een gesloten televisiecircuit toegepast, een toestel per kabine (Japans merk Ikogami).

Het bedieningspaneel re.p. bedieningspaneel + opname-studio (control-rooms) zijn van de practica gescheiden door een glaswand. De tabines staan in normafe klasopstelling met middengang met dien verstande dat in het AV-practicum de studenten met de rug naar de opname-studio zitten. Alle kabines zijn zichtbaar vanuit de control-rooms.

Er is weinig licht in beide practicums doordat iedere kabine een prive-lamp heeft die aan en uit kan worden gedaan. Dit heaft een isolerende invloed op de student die.er werkt.

In het AV-gedeelte is geen minimum projektie-hoogte in acht genomen (de hoogte is +

2t

meter), hetgeen geen bezwaar is omdat aebruik wordt gemaakt van close-circuit televisie.

Nieuwe bezoekers van het zelfbedieningsgedeelte schrijven zich in en krijgen op vertoon van hun collegekaart een speciale toelatingskaart voor het practicum. Er is, full-time, een steward in dienst die de mensen adviseert welke methodes ze moeten gebruiken. Er is praktisch geen controle en geen strikte surveillance. De diefstal van banden is erg groot. Sinds de oprichting van het talenpracticum zijn meer dan

1000 banden verloren gegaan. Signalering van bezoekersaantallen vindt a11een plaats via regelmatige steekproeven. Vijftig procent van het aantal bezoekers komt uit niet-literaire faculteiten, de andere helft

zie artikel van P.A.M. Seuren in: Stam Stelll 10, dec. 1968

5

x

6

plaat-sen i 5 ... _:t

_{5'.5 '"}

=

_garderobe garderobe fono-theek B +---r-"1

1---+-'-1

1----+---1 (audio-visueel prac· .... --1-- -of r--1'- - 4 f- --4- --~ ticum) , .... ---1---1 1---I---+ I---t---+ A I· balie I I rie'tfhodes

;-;

t- - -/"---i F--+---t t---.f--~ 1----t--- - I ,--4---1 . I-:- - -j- --1- .... - -I---i /"---1---1

1---+--+

~ontrolroom) TV opname studic + lerarenpaneel

.... -'

~pas ~

x>r

tcontrolroom) leraren-

T

c, steware p a n e e l " E

"'

_+I

5

x

6

plaatsen libra 7-access syste ~ workshop , workshop moederbanden

r

recording room t - -

j

_ _ """'---~L---...

x) deur met opschrift: "Enquiries"

zijn letteren-studenten, die ook altijd onder leiding gebruik maken van het audio-visuele practicum o.a. voor praktische fonetiek.

Dankzij veelvuldige bezoeken kon ik constateren dat het vooral buiten-landse studenten waren die Engels kwamen leren. Het aantal Engelse tekstboeken en banden bleek Teal te gering. De bezetting was steeds ongeveer 50% in een tijd dat de oolleges nog niet begonnen waren

(begin september). Het zelfbedieningsgedeelte is dagelijks open van

8

tot

5

uur.

De heer J.H. Trim, phonetious, en WeA. Bennett, direkteur van het talen-laboratorium demonstreerden ons het audio-visuele gedeelte. In iedere kabine bevindt zich een spiegel waarin men zijn lipbewegingen kan controleren die worden voorgedaan op het t.v.-scherm. Om bepaalde mondstanden duidelijk te maken wordt gebruik gemaakt van een zoomlens. De koptelefoons isoleren in de praktijk uitstekend, maar zijn erg zwaar. Film, dia's en allerlei illustratief materiaal kunnen via de t.v.-camera gepresenteerd worden. Er wordt gebruik gemaakt van "phased drills"

vooral om intonatiepatronen in te oefenen.

Dit materiaal wordt als conferentiemedium gebruikt, maar niet toegepast in een zelfstudie-situatie met video-opnamen.

1.1 Cursussen die in gebruik zijn

Afgezien van een English Business oourse zijn er geen speciale vaktaal-cursussen. In deze leemte zal worden voorzien naar gelang er goed materiaal op de markt komt. Men programmeert zelf cursussen in samenwerking met de British Council (The Turners). Met name voor Engels is er veel eigen, vooral fonetisoh mat~aal. Ook wordt een Nederlandse cursus ontwikkeld met de Vrije Universiteit van Amsterdam. De Nederlandse cursus van

Lagerwey is in gebruik. Bij de audio-visuele cursussen Chinees, Arabisch

1

en Hebreeuws wordt veelvuldig een gesloten televisie circuit benut. )

De steward heeft nog enkele nuttige wenken gegeven t.a.v. de codering van de voorradige cursussen. Banden en tekstboeken dragen dezelfde code, zodat vergissing uitgesloten is. Een copie van de betreffende regeling is ons inmiddels toegezonden. 2). Hoewel deze slechts ten dele in de

1) P.A.M. Seuren. Het talenpracticum aan de Universiteit van Cambridge in: Stam Stem, nr. 15 dec.

1968,

page

5-9.

2) Zie bijlage "Tape accession and classification".

Nederlandse situatie bruikbaar is, verdient zij toch aandacht. De banden zijn door veelvuldig en ondeskundig gebruik erg aan slijtage onderhevig. Banden worden verkeerd teruggezet, zijn vaak slordig opgespoeld waardoor de volgende gebruiker in moeilijkheden komt.

Conclusie voor THE-talenstudio: Zeker wanneer geen deugdelijk cassette-systeem voorhanden is, zal een goede controle noodzakelijk zijn om diefstal en snelle en verregaande slijtage van hard- en software te voorkomen.

De taak van een Eindhovense steward(ess) zou zijn:

1. Insohrijving van nieuwe cursisten en verstrekken van deelnemerskaart.

2. Statistische verwerking van bezoekersfrekwentie per dag en per taal.

3.

Adviezen t.a.v. de te kiezen cursussen.

4.

Uitgifte ~ uitleenbanden en teksten, ontvangst en controle met

bijbehorende administratie.

50

Aanwijzingen voor het gebruik van het materiaal en een'eerste

intro-duktie.

Hier voIgt een lijst van cursussen die te Cambridge in gebruik z1jn:

taalcursus auteur(s) uitgever,plaats

jaar (voor zover bekend).

1. Arabic

2. Arabic Egyptian

Charles A. Ferguson Moukhtar Ani

3.

An introduction to Modern Arabic

Ziadeh and Winder

4.

IRAQI Arabic

5.

Bengali CAL - MLA Washington Linguaphone Oxford University Press Holt Spoken Languages Series Linguaphone

··/5

taalcursus auteur(s)

6.

A bulgarian textbook for foreigners

7.

German

St. Ghinina - Ts. Nikolova L. Sakarova

8.

BBC-t.v. Deutsch (German for beginners)

Komm mit 1, 2,

3

Wir sprechen Deutsch

9.

Taperecordings of German texts:

10. a) Beginning Chinese b) Intermediate "

c) Character text for beginners intermediate

John de Francis Teng Chia-Yee d) ProdUnciation of Chinese

11. Character text for Mandarin

Yuen Ren Chao

uitgever, plaats etc.

Naouka i Izkoustvo

A.L.M. level 1, 2,

3

Harcourt, Brace, World

Deutschen Auslands-dienst fur Rundfunk und Fernsehen. Freiherr von Waltershausen K.G.

532

Bad Godesberg HeerstraBe

58

West-Deutschland

New Haven and London, Yale University Press, 1964. (Institute of far Eastern Languages). Harvard University Press, Cambridge Massachusetts

taalcursus

12. Greek: vocabularies

13.

Hausa basic course

14. Hebrew:

American version of the CREDIF-course

- plaatjesboek - werkschrift

auteur(s)

Carleton. T. Hodge and Ibrahim Umaru

15.

Haitian Creole Basic Course Programmed Introduction +

tape· script

Valdman, Joseph Windsor (NDEA)

uitgever, plaats etc.

Linguaphone Regentstreet 207-209 London Foreign Service Institute, Howard E. Sollenberger, Dean.

(1963)

Centre for curriculum development in audio-visual language teaching.

1966

Chilton Books New York Dept. of Linguistics Indiana University Bloomington-Indiana

16.

Hindi programmed by the Institute

ot

Oriental Studies, Cambridge

~ ~. . . ('zelf geprogrammeerd)

< 17. Col~qu±Al Hungarian

(illustrated)

18.

Learn Hungarian

A.H. Whitney

Zoltan Bankidi, Denes " Jokay, Szabo

Rontledge ~egan Paul Ltd. Broadway House:

68-74,

Carter Lane London EC

4

Tankonyvkiado

Publishing House for Textbooks, Budapest, 2nd ed.

1965

taalcursus

19. Danish

An elementary grammar and reader.

20. Teach yourself Czech (serie van 20 talen)

21. Czech

22. Spoken Danish

Spoken languages series

23. Speak Dutch

24. Dutch basic course: stenoils, zelf ge-programmeerd 25.. Irish 26. Icelandio a) vooabulaire b) book 27. Italian 28. Talking Italian BBC course 29. Finnish a) conservation b) text 30. French auteur(s) Elias Bredsdorff W.R. and Z. Lee Lagerwey

-7-uitgever, plaats etc.

Cambridge University Press, Bentley House, 200 Euston Road,

London NW 1, 3rd ed., 196,5

The English University Press Ltd., St. Paul's House, Warwicklane, London EC

4

Linguaphone Holt Linguaphone Linguaphone A.L.M. level 1 + 2 Harcourt, Brace, World

Linguaphone

A.L.M. level ~1 2,

3

taalcursus

31.

French

a) pour les ecoles b) vocabulaires

32. A

course in technical and commercial French:

auteur(s)

Des machines et des hommes

33.

Starting French BBC Bonjour Franyoise

34.

French pronunciation (ill. )

35.

Japanese beginning

36.

Teach yourself Japanese

+ grammar

37.

Japanese

38.

Luganda

39.

Spoken Norwegian Leonce Clement Charles Bouton Guitard, Marandet

Eleanor, Hare, Jorden

Hangen, Chapeman

40. Elementary Norwegian Draft of an audio-lingual method

41.

Persian basic course units

1-12

Bjarne Berulfsen Philips Bvardeman

Serge Obolensky Kambiz Yazdan Panah Fereidoun Kiraje Wousi

uitgever, plaats etc.

Linguaphone Audivox Harrap -RTF,

1964

Rotterdam Cambridge University Press

New Haven and London, Yale University Press

1963

The English University Press Ltd.

Linguaphone

Linguaphone

Holt, New York

University of Oslo International Summer School

1964,

Skriveshed Oslo

1965

CLA/MLA Washington, School of language and Area Studies, FSI Depto of State

taalcursuB

42. Let's learn Polish (basic)

43.

Portuguese a) vocabulary b) conversation auteur(s) Zofia Bastgen

44v Portuguis contemporaneo Rob. Lado 2 delen Mattoso Camara

Maria Isabel Abren Elea Ramen

45.

Russische literatuur op stencils

46.

Russian

uitgever, plaats etc.

Wiedza Powszechna Warszwawa 1961 Linguaphone Richard J.O'Brien S.J. Georgetown University Press, Washington DC 20007,

Catalogue card number 66-25520

A.L.M. level 1, 2,

3

47.

Short Novels: Foreign language Publishing House - Moscow

48.

Serbo-Croation Basic Course FSI

49.

Spanish for beginners BBC oct.

1964

50. Spanish 51. Audio-Spanish 52. Ealing Spanish Introductory course in Spanish Janko Janhovic (Sollenberger) A.G. de Paredes Carleton, T. Hodge Washington, DC, 1965 A.L.M. level 1, 2,

3

Cassell Audio text series London

35.

Red Lion Square London WC 1

1966

taalcursus

53.

Spanish pronunciation (ill.)

54.

Learn Swedish

55.

Swahili basic course

56.

!!!

basic course

57.

Turks stencils auteur(s) Fitzgibbon Merino Lima de Freitas Almquist, Wiksell

58.

A manual of spoken Tibetan Lhasa dialect

59.

Yoruba

60. Urdu

61. Learn to speak Welsh

62. Listen and learn the Welsh language WEDA Caernarvon 63. Engels level 1, 2, 3 zelf geprogrammeerd. stencils Kun Chang Betty Shefts

uitgever, plaats etc.

Cambridge University Press

Stockholm, 1964

Institute for English speaking students, University of Stockholm FSI Carleton, T. Hodge FSI Carleton, T. Hodge Seattle 1964 University of Washington Press FSI Carleton, T. Hodge, 1963 Linguaphone Wolfe Publishing Ltd. 10 Earehorn Street London WC 2 Welsh Economic Development Association Ltd. •• /11

taalcursus auteur(s) uitgever, plaats etc. 64. English pronunciation. stencils 65. Intonation of Colloquial English

66.

Realistic English

67.

A modern course in business

English J.D. O'Connor G.F. Arnold 1.2 Luistermateriaal zonder tekstboek Longmans

Oxford University Press

Oxford Uni versi ty pressi

Om de luistervaardigheid te oefenen zijn allerlei geluidsopnamen aanwezig: radio-nieuws-uitzendingen (BBC), literatuur, gedichten, dialogen, hoorspelen, drills, muziek (o.a. Afrikaanse muziek).

Verder zijn er banden ingesproken door een aantal buitenlandse studenten, die allerlei interessante onderwerpen behandelen en hun eigen land in hun eigen taal presenteren b.v. Argentinie, Frankrijk, en Zuid-Afrika.

Verder trof ik een aantal in Cambridge gehouden buitenlandse toeapraken op band aan, in overeenstemming met het idee dat de laatste tijd aan de THE is ontwikkeld. Ook in onze talenstudio is sinds kort dergelijk materiaal aanwezig. Een linguistisch minder gelukkig voorbeeld was de toespraak door Paus Paulus in het Frans gehouden voor de Verenigde Naties in New York, hoewel dergelijk authentiek, actueel materiaal erg motiverend zal werken.

Voor de .olgende talen was luistermateriaal aanwezig: Chinees, Frans,

Engels, Pools, Tibetaans, Russisch, (Argentijns)-Apaans, Spaans, Tsjechisch, Italiaans, Japans, Portugees, Hindi.

Ook zijn er diverse banden overgenomen van grammofoonplaten.

Literatuur:

1) Talenpracticum van Cambridge P.A.M. Seuren: Stam Stem nr. 15 p.5-9 dec. 1968

2) W.A. Bennett - Selfinstruction in Language Learning - Linguistic and psychological factors.

(W.A. Bennett is hoofd van het talenpracticum van de Universiteit van Cambridge)

Deze lezing waarvan de korte inhoud te vinden is op p. 62 van de "Abstracts" heeft niet plaats gevonden.

2. Talenpractica van het Cambridge-shire College of Arts and Technology

Gastheer: Dr. D. van Abbe: hoofd van de Afdeling Vreemde-Talenonderwijs.

De qua inhoud en presentatie uitstekende verzorgde lezing van Dr. van Abbe

in sectie

6

over "Teaching materials for the year 2000", waarnaar elders

verwezen wordt, deed grote verwachtingen koesteren t.a.v. de talenpractica aan zijn Technische Hogeschool.

Bestaat het practicum van de universiteit pas

3

jaar, Dr. D. van Abbe

kan al op

7

jaar talenpracticum-ervaring bogen. Deze hogeschool heeft

250 dagstudenten en 1000 avondstudenten terwijl nog eens 500 studenten een middelbare technische opleiding volgen.

De studenten nemen deels verplicht deels facultatief aan het vreemde talenonderwijs deel.

De getroffen voorzieningen doen vermoeden dat ook van deze laatste

moge-lijkheid een druk gebruik wordt gemaakt. Na 7 jaar is de huisvesting van

de talenpractica niet meer uitstekend te noemen. Zij zijn gevestigd in grotendeels houten noodgebouwen, wat de akoestische kwaliteiten niet bevordert. Overigens zijn ze wel erg rustig gelegen tegenover de buiten-muur die grenst aan een tuin.

Dr. van Abbe heeft

4

lokalen:

A) een audio-passief lokaal met een opstelling zoals talenstudio THE, waarover hij niet erg te spreken is. (merk Pij" inmiddels overgenomen door Cybervox), met lerarenpaneel. (16 lesplaatsen)

B) Een audio-visueel ingericht lokaal met diaprojektor, bandrecorder, bord, projektiescherm en 2 rijen stoelen met vast schrijfblad (16 lesplaatsen). De opstelling is dezelfde als die in het Centre de' linguistique appliquee van Besanyon. (zie fig. 2)

.= · fig.20pstelling in Talenpracticum 1:-:' ~ j \ !f

n

:1 :'\.

lokaal A A-P practicum

I

~:i H ~: " M "

I

+--+

t-~

+-~

_t--+

; ) ,.

.--.

+~

.-+

-'.

-+

+-f

-t

- i

lokaal B Audio-visueel lokaal

IDQ/

lera,&n· p"tleel " i lokaal C : A.A.C.-practicum

-13-•• /14

c) Twee audio-aetief-eomparatieve praetiea met ieder 16 kabines.

Het

7

jaar oude praeticum is toegarust met Pij'-apparatuur(normale klassieke band). Ret nieuwe practicum is voorzien van Cybervox. Dr. van Abbe is echter niet geheel tevreden en zou liever Shipton

ingevoard hebben, het mark van de Universiteitstalenpractica van Cambridge. De banden van Cybervox zijn opgeborgen in een soort grote

tweegats-cassette, waarvan mij de verdere details niet bekend zijn. In ieder geval wordt deze niet benut voor het zgn. zelfbedieningssysteem. (zie fig.2)

In beide practiea bevinden zich speciale witte plastic borden die met viltstiften beschreven worden. Dit heeft het voordeel dat er zo

weinig mogelijk stof bij de apparaten komt. Ret uitvegen gebeurt met een soort waterborstel en lijkt nogal omslachtig.

Midden tussen de kabines is een grote ruimte uitgespaard die benut wordt veor oefeningen onder leiding. Of hierbij ook technische apparaten die de studenten uit hun opleiding kennen, in de vreemde taal worden gedemonstreerd, is mij niet duidelijk geworden. De ruimte lijkt me erg gesehikt ervoor •.

D) Eigen inspreek- en eopieer-studio in een apart staand gebouwtje

ingericht. Merk: Revox~"' zoals het talenlaboratorium van de Universiteit van Nijmegen die bezit. De studio van de Universiteit van Cambridge besehikt over Philips-apparatuur. De ervaringen met Revox zijn beter.

Ret talenonderwijs geschiedt grotendeels onder leiding. Er zijn

±

20 part-of full time leraren in dienst, het laatste is niet erg duidelijk.

Per week zijn slechts

5

uur gereserveerd voor zelfstudie. Dr. van Abbe is tegen dit systeem. De studenten die een taal als keuzevak kiezen wonen per week 7 lessen bij. Op een aantal van 12 lessen worden er 3 doorgebracht in het talenpracticum. (Deze verde ling is blijkbaar te wijten aan het

Britse twaalftallig stelsel).

Van de gebruikte methodes heb ik helaas weinig kunnen zien. De afdeling beschikt over 3000 banden. Er wordt vrij veel aan extra-mural education gedaan. Zo worden voer diverse bedrijven in de stad seeretaressen opgeleid. Buitenlands hotel- en keukenpersoneel volgt Engelse lessen.

De belangrijkste vreemde taal naast Engels is Duits, de specialiteit van Dr. van Abbe. Daarnaast wordt Frans, Italiaans, Spaans en Russisch gedoceerd.

Franse methodes:

1) Le Iran9ais chez vous

2) La fran9&is du bureau, voor de secretaressen-opleiding

3)

Des machines et des hommes, een Franse technische taalcursus.

Speciaal materiaal v~~r technisch wetenschappelijke taal wordt weinig gebruikt.

Mijn algemene indruk is mede door kontakten met taalkundigen van andere T.H.t s in Engeland, dat aan vreemde talenonderwijs groot belang wordt gehecht en een voorname plaats wordt ingeruimd in het studieprogramma voor technische studenten.

Literatuur:

Dr. D. van Abbe 1) artikel in: Audio-Visual Journal, mei '69.

2) Teaching materials for the year 2000, stencil van lezing gehouden in sec tie 6 van het tweede congres voor toegepaste linguistiek te Cambridge 7-12 sept.t69. Dr. D. van Abbe heeft aangeboden aan de THE een lezing te komen houden over vreemde talenonderwijsproblemen aan een Technische Hogeschool.

Gezien de ontwikkeling van ons eigen vreemde talenonderwijs en de invoering van een lectoraat toegepaste linguistiek is dit punt de moeite van het

overwegen ten volle waard. Dr. D. van Abbe is bovendien een boeiend spreker.

3.

Tentoonstelling boeken en talenpractioa

In het volgende verslag is alleen opgenomen wat van belang is bij de

vervanging van soft- en hardware op korte en de te voorziene technologische ontwikkeling van het vreemde talenonderwijs aan de THE op lange termijn. Op de tentoonstelling waren

3

merken normale AAC talenpractica aanwezig: Teletron, een Italiaans merk, Aveley en Cybervox, Engelse merken.

Dit laatste heb ik toegepast gezien op het College of Arts and Technology te Cambridge. Een vluchtig onderzoek en enkele gesprekken met vertegen-woordigers wezen uit dat deze merken zeker niet beter zijn dan Elektron,

het merk dat we op het ogenblik voor onze talenstudio en practicum preferere~.

De afluistertoets by Aveley leek mij erg fragiel. Bovendien is de service van de Engelse talenpracticumfabrikanten op het Itcontinent" niet erg goed. Er waren echter ook twee merken cassette-practica aanwezig. Zoals bekend heeft de Talenstudio van de THE op het ogenhlik Philips eengats-cassette-recorders die spoedig vervangen moeten worden omdat ze versleten zijn en uit de markt genomen worden. Deze cassette-recorder leverde naast nadelen

van snelle slijtage en slechte geluidsweergave ook verschillende voordelen op die met invoering van losse, grote banden gaan verdwijnen nl. gemakkelijke bediening en geen diefstal, omdat deze cassettes elders niet te gebruiken waren.

Bij het invoeren van normale banden zal voortdurende surveillance nood-zakelijk zijn i.v.m. de elders in dit rapport gememoreerde massale dief-stal in buitenlandse zelfbedieningspractica. Relaas biedt ook de nieuwe tweegata-cassette die pas gestandaardiseerd en over de gehele wereld verkrijgbaar is dit nadeel, naast de anelle slijtage van de apparatuur

(slechta 1000 gebruiksuren) bij een zo frekwent gebruik als aan de T.H.E. De geluidskwaliteit is beter dan die van de oude cassette-recorder.

Cybervox gebruikt in haar cassette-practicum de gestandaardiseerde cassette. Hetzelfde schijnt het geval te zijn met Sony en Ericsson die eind september met dergelijke apparatuur uitgekomen zijn. Arnold, ook aanwezig op de ten-toonatelling in Cambridge past een niet gestandaardiseerde (dus tegen diefstal te vrijwaren) cassette toe op een recorder, die helaas een nogal onmogelijke vorm heeft voor toepasaing in een zelfbedieningspracticum.

(zie bijlage Audio-visual Equipment p.18 E.J. Arnold). De Cybervox-cassette-recorder kan men daarentegen gemakkelijk laten verzinken in een kabine-tafel. (zie prospectus Cassetlab. Cybervox). Al met al lijkt Elektron kwalitatief veruit het beste te zijn, naast Tandberg die goedkoper is en voorzien van een repeat-toets. Op het ogenblik wordt een UHEa toestel onderzocht bij de CTD. Het lijkt verstandig Elektron, Sony, UHER en de

nieuwe Philips-apparatuur aan een nauwgezet technisch onderzoek te onderwerpen. Op de tentoonstelling waren verscheidene Engelse en Amerikaanse uitgevers

van aUdio-visuele en audio-linguale cursussen aanwezig. De nieuwe uitgaven van Macmillan (Nuffield-projekt), Prentice Hall International, Longmans, AoL.M., Oxford University Press, Holt, e.a. zUl.lan aan "an nader onderzoek moeten worden onderworpen om vast te stellen in hoeverre zij bruikbaar zijn in nieuwe talenatudio en -practicum.

Het Engelse CILT (Centre for Information on languag~teaching) en het Amerikaanse ERIC (Educational Resources Information Center Clearinghouse on Foreign languages) bezitten grote documentatiecentra voor o.a. moderne vreemde taalcursussen.

Van Longmans zijn de volgende methodes technisch-wetenschappelijk Engels interessant:

1. GaC. Thornley Scientific English Practice

2. R.A. Close The English we use for science

3.

A.J. Herbert The structure of technical English

4.

J.R. Ewer A course in basic G. Latorre Scientific English

Naast de methodes wetenschappelijk Engels o.a. Wiskunde en Natuurkunde van de Oxford University Press, waarbij evenmin banden zijn, brengt Interlang een aerie "Languages for the Businessman" uit

level 1 Frans, Duita, Spaans, Rusaisch en Deens level 2 Frans, Duits;

en een Revision Course Frans, Duits, Spaans, compleat met geluidsbanden.

Verder was er op de tentoonstelling een opmerkelijke cursus Pools uit Polen met als basistalen Engels en Duits, helaas zonder geluidsbanden'

Mowimy po polsku - a beginners course of Polish Ed.: Wiedza Powszechna - Warschau

Poliglotta,

1968

Auteurs: WaclawBislco, S. Karolak, R. Tertel, D. Wasilewska

•• /18

1. Language test-materials (sectie 10)

In verband met de evaluatie van een Amerikaanse leescursus Russisch op afdeling T d.m.v. een teaching-machine, was het ook van belang enige lezingen bij te wonen die handelden over taaltesten.

J.A. Upshur (Michigan-USA) stelt in zijn "Productive communication , testing progress report" vast dat vaardigheidstests in het Engels als

vreemde taal een te beperkte validiteit hebben om prestaties te

voor-spell en in opdrachten die communicatieve vaardigheid in het Engels vereisen. In dit licht bezien is het dan ook van belang de discrepantie te meten

die er bestaat tussen de resultaten van een basis leescursus Russiach en een dagelijkse leespraktijk Russisch wetenschappelijke literatuur. Dergelijke testresultaten moeten leiden tot een voortdurende verbetering van een talencursus, zoals dat wordt voorgestaan door W. Prescott (York) in zijn paper: "Continual Assessment of a language course". W. Prescott En D. van Abbe zijnvan mening dat samenwerking van docenten en cursus-schrijvers een voortdurende noodzaak is bij het afnemen van testen die aan beiden de vereiste feedback brengen. In dit kader wordt ook kontakt gezocht met de auteur van een Spaanse audio-visuele 6ursus om samen met hem de resultaten van de curs us te evalueren voor studenten aan deze Technische Hogeschool.

V~~r de docent biedt dit het voordeel dat hij kan beschikken over een

voortdurende foutendiagnose. De auteur van de cursus krijgt de mogelijkheid zijn eigen doelstellingen te verduidelijken, eventueel te herzien en

zijn materiaal aan te passen aan bepaalde catego.rieen leerlingen.

Prof. R.M. Valette (BQston) presenteerde in haar nClassifying Foreign Language Objectives" een t'twee-dmmensionaal" overzicht dat het verband wil verduidelijken tussen behaviorale doelstellingen (verstaan, spreken,

lezen en schrijven) en de inhoudelijke gebieden van het vreemde talenonderwijs (syntaxis, vocabulaire, fonetiek).

3).

In verscheidene papers en discnssies is ook tot uiting gekomen dat in taalcursussen meer testen moeten worden ingebouwd voor zelf-evaluatie van alle vier taalvaardigheden: verstaan, spreken, lezen en schrijven. Tot slot vermeld ik nog het test-projekt van EeF. Chaplen nit Manchester.

3)

(Zie Table of Foreign Languages Objectives, R. Valette en Abstracts

p.

71).

Buitenlandse universiteitsstudenten werd gevraagd twee essays te schrijven over van te voren opgegeven opdrachten. Daarnaast werd nog een vocabulaire-en evocabulaire-en grammaire-test aangebodvocabulaire-en, elk bestaande uit 50 items. Aan de

hand van de resultaten werd de schrijfvaardigheid in het Engels gemeten.

4).

2. Measurement and classification of second language error

In een algemene lezing heeft Prof. Gerhard Nickel hat belang aangetoond

van de contrastieve linguistiek voor het vreemde talenonderwijs.

5).

In Europa en Amerika zijn talrijkeresearchcentra bezig met dergelijke projekten die bij zullen dragen tot een verder rationaliseren van het vreemde talenonderwijs. In Amerika is o.l.v. Charles A. Ferguson en onder auspicien van het Centre for Applied Linguistics of the Modern Language Association of America het Engels vergeleken met Frans, DUits, Italiaans Russisch en Spaans. Op het ogenblik lopen projekten in Poznan (Pools-Engels}, Zagreb (Servo-Kroatisch-Engels), Frankrijk (Frans-Engels), An Teanglann (lers-Engels) en Stuttgart (Duits-Engels).

Prof. G. Nickel is direkteur van het PAKS, (Projekt Angewandte Kontrastive Sprachwissenschaft) dat verbonden is aan de Teehnische Hogeschool van Stuttgart. Het wordt gesteund door het Volkswageneoneern, de regering van de staat Baden-Wurttemberg en de Raad van Europa. In seetie 13

(contrastieve linguistiek) zijn tal van andere projekten aande orde geweest (Duits/Frans, Spaans/Engels/Hongaars, Servo-Kroatisch/Hongaars, EngelsjJapans, TSjechisch/Engels, Roemeens/Engels, Servo-Kroatisch/Hindi

Russ~/Pools).

Contrastieve linguistiek is een lange, zeer kostbare weg om tot verbetering van het vreemde talenonderwijs te komen. Men kan onmogelijk suggereren, dat de linguistisch en pedagogisch-didaktisehe inhoud van een vreemde taal-cursus voornamelijk zou moeten zijn gebaseerd op verschillen tussen

moedertaal en vreemde taal. Storingen vinden niet aIleen hun oorzaak in de moedertaal. Hoewel contrastieve studies tal van toepassingsmogelijkheden bieden voor het vreemde talenonderwijs, is het in sommige gevallen beter fouten te observeren en ta analyseren dan ze te voorspellen. Foutenanalyse biedt aanmerkelijk snellere resultaten en geeft sneller kansen op verbetering van dit onderwijs.

4)

Zie korte inhoud Abstracts p.

43.

5)

Zie volledige tekst in bijlage.

bewees dat deze mogelijkheid tot snelle resultaten als eenserieus onder-deel wordt gezien van het arbeidsterrein van de toegepaste linguistiek. Het projekt dat opgezet is met de afdeling E op het gebied van technisch-wetenschappelijk Frans beoogt ook juist te komen tot anal~se en klassi-fikatie van syntaktisohe moeilijkheden met dien verstande dat hier al wordt uitgegaan van een twintigtal syntaktisohe strukturen die op grond van ervaringen elders voor Nederlandstalige studenten als moeilijk moe ten worden beschouwd.

Ik ben me ervan bewust dat dit uitgangspunt niet het meest ideale is. Jammer genoeg ontbreken nog voldoende onderzoekingen op het terrein van de technische wetenschappelijke vreemde taal.

De pogingen, die zijn gedaan om tot klassifikatie van foutencategorieen te komen, zijn verheugend te noemen. Drs. J.W. Tober onderscheidt in zijn bijdrage "A linguistic, psychological and pedagogical approach to second language error"

3

hoofdcategorieen. Fouten gemaakt door Franstaligen in de Nederlandse taal:

1) Keuze van de woorden

Afhankelijk: b.v. gebruik van hulpwerkwoorden Ithebben" en "zijn".

Zelfstandig: b.v. gebruik van het lidwoord. 2) Vorm van de woorden

Afhankelijk: b.v. grammaticaal geslacht van zelfst. naamwoorden en de morfologisohe implicaties.

Zelfstandig: meervoud van zelfstandige naamwoorden.

3)

Plaats van de woorden

Afhankelijk: b.v. plaats van het werkwoord op het einde van onder-geschikte zinnen.

Zelfstandig: inversie na bijwoordelijke uitdrukkingen.

w.

Grauberg onderzocht 20 opstellen van eerste-jaars studenten Duits aan een Engelse Universiteit, van 100 tot 200 woorden met 186 fouten. Hij onderscheidde lexikale, syntaktisohe en morfologische fouten.

geringer in aantal (70). 21 Fouten waren van morfologische aard.

Dit onderzoekje handelt duidelijk over schrijfvaardigheid. Het is echter de vraag of de moeilijkheden die technieche studenten bij het lezen en uitvoeren van opdrachten in buitenlandse technisch-wetenschappelijke taal ook grotendeels van lexikale aard zijn. In ieder geval is er bij het projekt op Afd. Evan uitgegaan dat deze moeilijkheden grotendeels in het syntaktische vlak zullen liggen, en zeker niet in het morfologische. Ook Mevr. P. Vlahovic gaat uit van een bepaalde syntaktische moeilijkheid van het Frans voor Servo-Kroaten, nl. het lidwoord. Daarvoor heeft zij het proces van de Frans.e taalverwerving geobserveerd in het Centrum voor vreemde talenonderwijs te Novi Sad (Joegoslavie).

Moeilijker dan de diagnose van fouten is de analyse van de betekenis van fouten. Van de 186 fouten uit het onderzoekje van Grauberg waren er 51 te wijten aan de interferentie van het Engels. Ook de contrastieve

linguistiek kan aen bijdrage leveren tot de evaluatie van fouten.

6)

3.

Versla. secties 4,

6, 7:

-

~~l~~~!~~l_~!_~!~~~~_!~~~~~!_!!~!~!~~

-

!!~~~~!~~l_~!_!~~~~~~!_!!~!~!~~

-

~~~§~~~!-!!~=~!~§-!!~!!::!~!~

In deze secties kregen we o.a. een beeld van technologische ontwikkelingen zoals die zich de laatste jaren hebben voorgedaan in het vreemde talen-onderwijs. Nagenoeg het gehele scala van audio-visuele hulpmiddelen kwam aan de orde: van bandrecorder tot talenpracticum, van dia tot film, en t.v., en van teaching machine tot computer. Anderzijds werden ons de problemen voorgeschoteld van de organisatie van een centrum voor vreemde talenonderwijs op tertiair niveau, aan tolk-vertalerscholen, economische hogescholen en nietliteraire faculteiten van Universiteiten. Op grond van de huidige behoeften en de toekomstige ontwikkeling van het onderdeel vreemde talenonderwijs aan onze T.H. leek het mij gewenst

verslag uit te brengen van deze 3 secties op de volgende punten:

a. talenpracticum c. zelfstudie

b. centrum voor vreemde talenonderwijs aan universiteit qf hogeschool

d. adult education e. vaktalen (langues de

specialite, languages for special purposes)

6)

Zie S.P. Corder: "The significance of Learner's errors" in: IRAL,

5 ('67).

f. teaching-machines g. computers

3.1 Talenpracticum

F. Brodtkorb, een vertegenwoordiger van Tandberg, stelde in zijn bijdrage "Communication requirements in a language learning system and their costs" de diverse types talenpractica aan de orde met hun respectievelijke kosten. AP (remote access system) en AA of AAC (direct access system).

Hij presenteerde twee formules om de kosten van beide systemen te vergelijken. 7)

De keuze van het merk was in deze geen moeilijkheid: Tandberg

1

Het is duidelijk dat voor een optimale zelfstudie aIleen het audio-actieve comparatieve systeem in aanmerking komt.

A .. H .. Crocker was in zijn bijdrage "The language laboratory - equipment selection" iets onpartijdiger. Hij ging vrij uitvoerig in op de criteria voor de evaluatie van talenpractica, gezien vanuit studenten en docenten-standpunt. Op de tweede plaats kwamen de diverse faciliteiten en speciale karakteristieken aan de orde zoals al of niet signaallampjes op de

console, mogelijkheden om studenten te groeperen voor discussie, de

problemen van meerdere programmats tegelijkertijd. Tenslotte nog: de evaluatie-technieken. Minimale standaardeisen voor faciliteiten en technische

kwaliteit moeten van te voren worden vastgesteld. Luistertests moeten over een zo groot mogelijk tijdsverloop worden uitgevoerd, al zal het moeilijk blijken om de degelijkheid van het materiaal voldoende te testen. Ook hier werd weinig nieuws verteld. Bij de selektie van onze apparatuur voor talenpracticum en talenstudio worden deze criteria al zoveel mogelijk gehanteerd.

Dorothy Forrester deed in haar "The effectiveness of language laboratories" een belangrijke aanbeveling: er dient een grondige studie gemaakt te

worden van het gedrag van de individuele leerling in zijn cabine.

Een opname van alles wat hij doet en zegt gedurende zijn verblijf in de cabine zou de vereiste feedback geven aan schrijvers van cursussen en kan belangrijk zijn voor de verbetering van het leerproces.

I. Lake van de Cybernetic Developments Ltd. (die o.a. het Cybervox

casset-lab uitbrengt) vertoonde in zijn bijdrage "the Cost effectiveness

7)

zie:Tormula for comparing direct and remote access systems.

of the direct distribution of programmes compared with dial access systems", dials van een dial-systeem op de campus van de Ohio State University. Door in een kabine met koptelefoons een nummer te draaien krijgt men de gewenste band te horen vanuit een centrale fonotheek.

De kosten van het dial-systeem zijn

I

1600,-- per plaats met een minimum aan

I

160.000,-- voor de gehele installatie.

Hij vergelijkt dit systeem met hat cassette-recorder systeem, voorzover hat de kosten en bruikbaarheid aangaat en pleit voor het laatste.

Zoals bekend is een 4-sporen cassette-recorder met koptelefoon ook te gebruiken in een talenpracticum.

Dial-systemen hebben alleen zin bij enorme gebruikersaantallen, en niet alleen ten behoeve van het vreemde talenonderwijs, maar ook voor andere doeleinden in een universitair milieu; onderwijs in het algemeen en ontspanning. Colleges, muziek, toneel en literatuur op de band kunnen op daze manier worden uitgezonden.

3.2 Centrum voor vreemde talenonderwijs aan universiteit of hogeschool

In een lezing, toegelicht met dia's heeft Mevr. M.A.L. Sculthorp, directrice van de vreemde talenafdeling van de Universiteit van Kent te Canterbury over de planning, organisatie en beheer van haar

gloed-nieuwe centrum gesproken. Zij deed zo~~belangrijke aanbevelingen

t.a.v. kontakt met de architekt in een zeer vroeg stadium, me thodologie in soft- en hardware, geluidsdichtheidseisen, air-conditioning en

bedrading, dat ik haar zelf aan het woord wil laten:

"To speak of language teaching technology is to imply a strategy, with planning, organization and administration, and consequently a methodology that integrates the hardware and the software. In the complex sphere of

a University it is important t~reate a modern language unit with

accommodation and technical provision that will adequately meet defined needs. The system must take account of the numbers using the centre, the optimum sizes of groups using particular technically-equipped rooms, the type of equipment best suited for learning at different levels; research and maintenance installations will be included; financial and building norms must be respected. The unit requires the provision of soundproofing, airconditioning, special ducting and wiring, so that Consultation with the architects is necessary at the pre-planning stage •

Refer-enoe Library Leoture" Lecturel Staff

I

Staff I Staff

I

Language Lab 4 ' Language Lab 3 LanguaS;,e Lab 2 Language Direotor ' - - -

--Seoretary Produo

t:-

II ion

Offi..

I

Recording Sttdio : Audio-Visual , Oarrels

Aoademio Staff Teohnioal _Servioes Workroom

I

Master Tape J Library

_I

Fast Oopyin t?; 1---; and Projeot l- I f ion Room

,

I Tape I Audio-Visual Library

,

i:

Room

-,

-.

-,

ReoePtio~

~-_:t

1

,..Language Oentre -,

Lab 1 _{Oonversatlhon Sooiable Area} '0 ... .,. ...

Room

f

(University of Kent at Oanterbury) _Entrance Main

Male Students Female Students

~

_{Oompu tini;..} Oentre

II

Q) ~ +>

=

Q) 0

II

~ Q) +> :;$

II

II PI

II

0 0 II

II

•• /25

An essential is to be able to forecast well ahead the teaching programmme: from the job-description to decide the most efficient methods of achieving the teaching aims. The claims of available electronic and mechanical

aids will be examined in this light alone, for once selected the technology will to a certain extent determine the form in which the language is

input, and the course-producers will to that extent be restricted by the machines. There will be interaction between the linguistic content and form, the teaching techniques employed, and the equipment - an

interaction intended to maximize learning-efficiency. Such a unit demands a central direction and will depend for its success on specially-trained

teachers, well supported by technical and secretarial assistants."

8).

In "Software for Hardware" pleit A. Spicer voor meer samenwerking tussen docenten en schrijvers van cursussen enerzijds (deze beginnen langzamer-hand samen te werken bij het produceren van software) en technologen die nog te zelden worden geraadpleegd. Deze blijven te lang in volstrekte eenzaamheid hun werk verrichten zonder kontakten met de

onderwijs-praktijk. In Nederland zou de oplossing van dit vraagstuk misschien liggen in de toevoeging van een studierichting onderwijstechnologie aan een Technische Hogeschool, waarvan in Twente sprake schijnt te zijn. Het experiment samen met Afd. Evan onze hogeschool is misschien een eerste stap in deze richting.

Hat talencentrum van de Universiteit van Kent verleent veel service aan niet-literaire studenten. Verheugend is de aanwezigheid van een tape-library en een uitgiftebalie. Er worden zelfs speciale service-cursussen

language for special purposes ontwikkeld.

9).

Met Mavr. Sculthorp zal

hierover nog nader kontakt moe ten worden opgenomen.

Ook de Universiteit van Essex heaft een belangrijke talenafdeling die service verleent in deze zin. Er is een klein practicum ingericht voor individuele studie, dat van alle universiteitsgebouwen uit gemakkellijk

te bereiken is. Oursussen onder leiding duren daar zelfs

3

tot

5

jaar.

Op de Universiteit van Surrey gaat de ttservice" nog verder. In zl.Jn lazing "Problems of designing a learning sequence for cine-loop films in relation to Russian" presenteerde B.P ... Pockne;y de films die hij zelf

8)

Korte inhoud van: Establishing and administering a language centre

in a university - door Mevr. M.A.L. Sculthorp, directrice van het Talencentrum van de Universiteit van Kent te Oanterbury.

9)

zie p.25 van de Abstracts.

-25-gemaakt heeft en die hij in een intensieve cursus Russisch voor universiteits-studenten gebruikt. De methode is bij Longmans verkrijgbaar. Deze universiteits-studenten afkomstig uit alle faculteiten (geschiedenis, biologie, scheikunde)

worden voor een jaar vrijgesteld van examens en tentamens om een inten-sieve cursus van 25 uur per week te volgen, aangevuld met excursies naar Rusland. De inhoud van de cursus is zelfs niet eens afgestemd op een later gebruik van technisch-wetenschappelijk Russisch, het is slechts een basiscursus. Er wordt in Engeland blijkbaar een zeer groot belang gehecht aan de studie van de Russische taal.

3.3 Zelfstudie

Zoals uit het voorgaande is duidelijk geworden, zijn er nog steeds veel tegenstanders van zelfstudie in een universitair milieu. Prof. Juan Estarellas (The Application of Behavorial Technology, a challenge for the foreign language department") pleit voor toepassing van gedrags-technologie op zelfstudiesystemen die eerder gebaseerd moeten zijn op psychologische theorieen en research dan op gegevens van de toegepaste linguistiek. Een talenafdeling moet zich langs daze lijnen ontwikkelen en in staat zijn eigen systemen te ontwikkelen en te evalueren.

Ondanks de aanwezigheid van een (klein) zelfstudiepracticum wordt er door de Universiteit van Essex (Prof. Strevens) toch weinig belang gehacht aan dit fenomeen. Men verleent dan echter langs andere wegen op grote schaal service aan mensen die b.v. technisch-wetenschappelijk Russisch willen leren 10). Het zelfstudiepracticum van Kent is beter ontwikkeld, maar het grootste tot nog toe in Engeland is dat van de Universiteit van Cambridge 11).

Er worden vooral mogelijkheden voor zelfstudie gezien voor gevorderd werk in een talenpracticum (Patricia Biggs - The language laboratory for advanced work). J. Rohrer kent op zijn Sprachenschule der 3w (ten behoeve van het leger) te Euskirchen (West-Duitsland) een belangrijk zelf-studiepracticum.

10) Zie p. 24, 25 11) Zie p. 1.

De bijdrage van W.A. Bennett, direkteur van het talenpracticum van de Universiteit van Cambridge "Selfinstruction in language learning

-linguistic and psychological factors" heaft helaas niet door kunnen gaan. In de Abstracts p.62 vinden we echter een aantal behartenswaardige zaken: Research in het verbale leren toont aan dat contrast belangrijker is dan praktijk (Carroll 1966). Door de leerling betekenisvol materiaal aan te bieden moet zijn aandacht bewust op de cursussen gericht worden, waardoor hij associaties kan leggen. Ook vanuit linguistisch oogpunt bezien is deze theorie te verdedigen (Martin en Roberts 1966; Fodor en Bever 1965). Met audio-visuele presentatie van de contrasten biedt zelf-studie goede mogelijkheden. De gedragspsychologie zegt dat onmiddellijke versterking van het korrekte antwoord essentieel is voor het leRen.

De leerling herhaalt een cue-response totdat hij korrekt antoordt.

Verfijning van dit principe leidt tot tlwash-back/wash-ahead" procedes of

"remedialtl _{programma's, waaraan in de talenstudio van de THE grote behoefte}

bestaat voor de talen Frans, Duits, Engels en in mindere mate Spaans,

_~Russisch, naar gelang de vooropleiding. Het programma legt de student verschillende antwoorden voor die op hun beurt naar speciale programma's verwijzen. Buiten en Lane (1965) hebben zich bezig gehouden met de vraag hoe de prestatie van de zelfstudie te meten, terwijl deze laatste in 1964 onderzocht heefthoe de student getraind kan worden zijn eigen prestatie te beoordelen.

3.4 Adult Education

In zijn uitstekende bijdrage "Teaching materials for the year 2000"

vraagt Dr. D. van Abbe zich af welke soort cursussen we de komende 30 jaar moeten gaan aanbiedenaan volwassenen. Teveel worden zij nog geconfronteerd met typische schoolcursussen. Hij respekteert het werk van pioniers

in het onderwijs aan volwassenen rond 1900: Hugo, Berlitz, Linguaphone. Ook al vertonen deze methodes veel lacunes, zij nodigen door hun bescheiden omvang vaak eerder uit tot studie dan de vaak lijvige produkten van

deze tijd. (b.v. Lagerwey audio-lingual course in Dutch). De Linguaphone, Berlitz en Hugo cursussen doan een serieuze poging de volwassene op

zijn eigen terre in te ontmoeten. Helaas worden de behoeften van de

volwassene miss chien weI goed gezien, het antwoord erop is, zonder meer, volkomen ouderwets. De plaatjes zijn vaak sterk verouderd, al is het moeilijk om hierin met de mode gelijke tred te houden. De leerlingen

Van Dr. van Abbe vinden Mme Thibaut uit de CREDIF-oursus Voix et Images de France uit 1961 een belachelijk lange rok draagt.

Eigentijdse pogingen om de volwassene van vreemde talenonderwijs te voorzien op een aangename manier zijn de televisieoursussen. Naast de lezing van JeH. Trim over "The place of Open-circuit Television in adult language training" werden op een avond tijdens het congres enkele lessen uit BBC taalcursussen vertoond. Zij bestaan nu voor Frans, Duits, Spaans en Italiaans en zijn in de handel. Onze eigen Teleac blijft wat dat

betreft niet achter met indertijd "Walter en Connie" (Engels), een cursus Russisch en !lEn France comme si vous y etiez". "En France avec Nicolas", een Franse cursus die afgelopen jaar is uitgezonden en waarvan de resul-taten zijn getest op een sample uit het kijkerspubliek in samenwerking

met het instituut voor toegepaste linguistiek te Utrecht. Dr. A.E.H. Tonkens

(A French television-course and its evaluation) deelde in sectie

6

de

testresultaten mee.

Ook de taalkundige voorbereiding van vrijwilligers voor de ontwikkelings-landen is ter sprake gekomen. A.J. Fiks van de American Institutes for Research gaf in zijn lezing "Language and Communication for Volunteers in International Service" een beeld van de taalkundige opleiding die Amerikaanse vrijwilligers van het Peace Corps krijgen: 13 weken d.i.

ongeveer 300 uur tweede taalonderwijs om zich op hun taak voor te bereiden. De pedagogische aanpak is audio-linguaal en berust op de Skinneriaanse dichotomie tussen "echoic and thematic verbal repertoires" d.w.z. na-spreken, imiteren, herhalen in praktische struktuuroefeningen en in dialoogvorm met verschillende onderwerpen.

Naarmate er meer Nederlandse afgestudeerde academici in ontwikkelings-landen zullen gaan werken, zullen ook de Nederlandse universiteiten,

hogescholen en instituten, (zoals bijv. het Tropeninstituut in Amsterdam), een adekwate taalkundige voorbereiding moeten geven op deze taak waarin de communicatieve vaardigheden in de tweede taal een uiterst belangrijke rol vervullen.

De toegepaste linguistiek moet gebruik maken van de best beschikbare informatie vanuit alle relevante disciplines. Het begrip dat de linguist heeft van de struktuur van het geleerde gedrag stelt hem nog niet in staat oak te begrijpen wat er gebeurt wanneer mens en een taal leren.

D.A .. Reibel zegt in zijn "Language learning strategies for the adult" dat de volwassene zich in een andere onderwfjs/leer-situatie bevindt dan het kind. Wanneer het mogelijk is een evalnatiemethode te ontwerpen voor deze situaties, dan kunnen daarop ook verschillende strategieen

gebaseerd worden voor het talenonderwijs aan volwassenen.

3.5

Vaktalen - Langues de specialite

Languages for special purposes

Men zal de volwassene het talenonderwijs moe ten geven dat hij verlangt. De Nuffield-projekten in Engeland, de onderzoeksaktiviteiten van CREDIF tn Frankrijk en het Goethe-Instituut in Duitsland geven een beter antwoord op de vragen van de volwassene op het gebied van het vreemde-talenonderwijs. De resultaten vanhet werk van het Nuffield op het Ealing Technical

College: cursussen Duits en Spaans voor de zakenman waren al te zien op de tentoonstelling te Cambridge. Is er echter weI sprake van een type zakenman als leerling? Dit zal van de eigen aard van ieder bedrijf afhangen. Ook een dergelijke curs us zal een antwoord moe ten geven op individuele behoeften, om nog maar te zwijgen van vragen van wetenschaps-beoefenaren en technische experts: Spaans voor geologen, Russisch voor fysici. Uit de experimenten die Prof. Gorosch eertijds op een lagere technische school uitvoerde 12) bleek dat het brengen van de taal in het

eigen we~kmilieu van de leerling de grootste motivatie biedt voor het

leerproces van het individu.

Of we nu Spaans geven aan toezichthoudend personeel in de bedrijven of Duits aan verkopers van verpakte melk op het strand, we zullen steeds moeten uitgaan van de behoeften van het individu. Dit lijkt pedagogisch gesproken het meest aanvaardbaar.

Dit onderwijs zal moeten steunen op degelijk linguistisch onderzoek.

V~~r het schrijven van een cursus Franse handelscorrespondentie is een

lijst als le Franqais Fondamental verre van voldoende. Onderzoeken als A.A. Lyne (Sheffield) itA computer-assisted investigation of the

vocabulary of a restricted language-business Frenchtl

, waaruit de verschillen

blijken met le Franqais Fondamental, bewijzen deze behoefte.

Dit woord-frekwentie-onderzoek heeft plaats gevonden mp 78.000 woorden van de Franse handelscorrespondentie. Andere voorbeelden zijn le

Vocabulaire general d'Orientation Scientifique van CREDIF en de computer-analyse van Russische wetenschappelijke teksten die plaats vindt o.l.v. M.H.T. Alford (Scientific language Project-University of Essex, Language Centre, Wivenhoe Park, Colchester, Essex). Na een curs us van 25 uur zijn Engelse wetenschapsbeoefenaren in staat een door de computer bewerkte wetenschappelijke tekst te lezen.

12) zie: art. Prof. M. Gorosch: English in the industrial workshop, in:

IRAL,

1965,

deel III p. 272 e.v.

In zijn ttlanguage teaching materials for the year 2000tl _{pleit Dr. D. van}

Abbe voor een taalkundige "penguinisation". De onderzoeksresultaten zullen dichter bij de onderwijspraktijk gebracht moeten worden. Hoe groot de

afstand is tussen resultaten van linguistisch onderzoek en cursusmateriaal voor vreemde talen wordt aangetoond door een onderzoek van Leopoldo

Widgorsky aan de Universidad Cat6lica en de Universidad Tecnica del

Estado in Santiago de Chile (Research on applied linguistics and its impact

on foreign language materials - seetie

7).

In Essex (waar de heer O'Toole docent Russisch is) bestaan geen specifieke cursussen wetenschappelijke taal. Mevr. M. Sculthorp te Canterbury

schijnt weI speciale cursussen te ontwikkelen. In dec. 1968 is een

conferentie bij~engeroepen om de organisatorische en linguistische

problemen vast te stellen die rijzen bij ~et geven van vreemde

taal-cursussen aan studenten van niet-literaire disciplines. Deelnemers waren o.a. Dr. N. Denison,W. Grauber, Prof. M.A.K. Halliday, Prof. R. Hartley,

Prof. D.C. Riddy. J.H. Trim en Dr. D. van Abbe. Hun conclusie was dat coordinatie van bestaande research en ontwikkeling dient te worden aange-moedigd, en dat men speciaal de linguistische problemen in ogenschouw moet nemen waarop toekomstige research zich zou kunnen richten.

Het verslag van deze conferentie (Languages for special purposes) is inmiddels gepubliceerd. 13).

Ook de Raad van Europa heeft al diverse bijeenkomsten aan dit probleem

gewijd (Stockholm.

'63.

Parijs

'64,

St. Cloud

'67)

en is tot ongeveer

dezelfde bevindingen gekomen. 14). Met name Prof. Max Gorosch bekend door "English in the industrial workshop" en op het ogenblik hoogleraar Spaans aan de tolkvertalersopleiding van de Economische Hogeschool in Kopenhagen heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld. Ook de Nederlandse hogescholen en de niet-literaire faculteiten van de universiteiten zullen in deze

een eigen geluid moetenlaten horen, waarbij zij op steun en medewerking moeten kunnen rekenen vande universitaire instituten voor toegepaste en algemene taalkunde.

3.6

Teaching-machines

Er zijn talloze merken teaching-machines, van de meest eenvoudige apparaten tot de meest ingewikkelde machines. Jammer genoeg zijn ze nog niet

13) Lanuages for special purposes - Abridged proceedings of a conference

convened in dec. 1968 by the CILT for the·Committee on Research en

Development. in moder.n languages. 14) zie volgende blade

kan worden. De grote moeilijkheid bij het invoeren van teaching-machines in het vreemde talenonderwijs is het maken van programma's; deze gaan al

gauw een

a

twee jaar arbeid per stuk kosten. De beginselen van de

geprogrammeerde instructie worden bij het ontwikkelen van programma's

voor het talenpracticum al langer toegepast.

15).

16

Fr. Soukup van de Economische Hogeschool te Praag ), met als

specialiteit: Duits, houdt zich bezig met het ontwikkelen van taal-programma's voor teaching-machines, naast legio andere vakken die daar aan de orde komen:tnatuur- en scheikunde'1, wiskunde, biologie, trans-portwezen, economie, etc. Voor al deze vakken worden eveneens programma's ontwikkeld. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een universeel toepasbare leermachine gekoppeld aan een bandrecorder, merk Unitutor, verkrijgbaar

14) _

Rapport de la reunion d'experts en matiere d'auxiliaires audio-visuels pour l'enseignement des langues vivantes au

15)

niveau universitaire, Stockholm,

22-25

octobre

1963

(Resume des

discussions du groupe Bt p.

13

et s.) (CCC/ESR Projet

10/28

def).

- Rapport de la reunion d'experts sur "Les langues des specialites",

Paris,

9-10

mars

1964.

(CCC/Mod. Lang.

(64% 7).

- Projet de rapport du stage sur "Les langues de specialite: analyse linguistique et recherche pedagogique" - Saint-Cloud,

novembre

1967.

(CCC/ESR Projet

52/1).

zie: Klaus Bung: Programmed learning and the language laboratory

London,

1968.

J.T.H. Lambooy: Bespreking van Klaus Bung in:

Geprogrammeerde Instructie,oktober

1968.

16)

Kabinett fur anschauliche und programmierte Lehre, Hochschule

fur 6konomie. Hoofd: Vladimir Stepan

4

G. Kliment Platz,

Praag

3,

Tsjechoslowakije.