Die O.B. Jaargang 6, no.18

Gercgisf.,·cer aan tlie UooJpu:;i;antoor as 'u ~·unsblad.

Jrg. 6. Kaapstad, Woensdag. 2 April 19-17. No. 18.

K

o

nin

g

sbes

o

elk W e

r

ik

SoJllldagsontheiligiTrllg

In

Die 1-!andl

Die honing het voorverlede Sondag in Durban tenui;:; gcspeel nadat hy die oggend 'n diens in die her!< bygcwoon het. In tlio Al'ril,aansc pers het hierdie optrcde afkeurcn<le J'ommcntaar uitgelok. Daar is vcrldaar !lat. die I-aning se ath·iseurs bchoort io gewect het da.t sport op Sondag a:; ontheiliging van die ::;abbat in. Suid-Afril;a bcsl>ou word, en dat hicn.lic hoe \'OOrbechl 'n aan-mocdigiug vir Sondagsport· :;al ,,·ec .

In Engeland is dit natuurlik gewoonte om Sondac aan sport dee! te neem, en die feit dat in Suid-Afril<a nou so 'n koni nk-like voorbeeld teen die b-adi-sies en godsdienstige opvat-tings van ons volk geste1 is, is net 'n verderc bcwys van die ongerymdheid dat 'n vreemde vors met vreemde uitkyk staatshoof van • Suid-Afrika moet wees. Nicmand !;an 'n volk voorgaan as hy vrcemtl staan teenoor daar<lie volk se tradisies P.:.e.

moedig om die Son<lagoggend in die strale te kom sl<reeu ,·ir die koning.

Hicrteen is crnstigc beswaa r gemaal< deul' die Gesamentlike Kommissie vir Sosiale Euwels in die Skiereiland, \\'at \'erklaar dat dit kinders van die kerk sal weghou, die Chrislelike gc-voel sal sl,ok en ontheiliging \'an die Sabbat in die hand werk. 'n Bcroep is gcdoen op lhlmat.c vnn die l<crl<c om hul l<inder:s nie aan die J>ctoging te laat cleclnecm nie.

WOLMARANSSJro~ ~~~~~AiR

GEV

ll~IJ~~~~~~

Nog

Onvo~d~~mJ@®

@®~~~1fl

~

f

Vir

ifrQ~C§~Jflltf6

Qil

~®~®

'

n

l

'H

ooi pr

cs

ta

sic,

m

aar

a

i

l

e

:;

.is nog

ui

c

pfui:;

u

ic,

is

die

:;amcvaucndc

gcv

olg

Lt·c

kking

waartoc ger

a

ak

wos

·

d

hy

on

t

led

ing

nm

d

ie

ved<iesingsnitslag

in '

W

ol

m

aran

ss

ta

d

w

a

ar

a

dv

.

E

.

G

-

]an

se

n

vedcdc Wocnsdag

'n

oorw

e1d

igen

-<lc

m

ee

r

de

rheid

b

e

haal

h

e

l

oor

d

i

e Vcre

ni

gd..-

Parly-ka

n

did

aa

l

.

,

nmr

.

J

.

D.

l

'Vl!.

Pl'in

sl

oo-

Ee

r

sgc

n

oem

d

c

het

3

,687 stc

m

mc

g

e

kr:y

t

ecnoo

r

1,

806 van

sy

tee

n

-sl

and

e

r

-

'

u

m

ce

r

d

erh

ci

<l

van

1

,

881.

Die uitslag kan sonder twy-fel beskou word as 'n vrug van die oorccnkoms tussen die H.N.P. en die Afrikanerparly, waarvan die aankondiging net. betyds was om die golf van gcesdrif onder nasionaalgesin-<:!cs te l:l•J.t opstu, met die ve r-pletterende resultaal. Volgens ber.ig hct ook O.B.-lede aan ·die verkicsing declgeneem, wat in die Jig ''an die goeie nuus \'an 'n ooreen!toms en die gc-matigheid van clie kandidaat heeltemal verst.J.anbaar is. Die uitslag is <.ian ook dcur -die hele nasionale ,·oJk met blydsl,ap ontvang. Een (cit staan bo al-les en <lit .is dal die Smuts-bewind 538 stemme minder ge-luy hct as \'ier jaar gelede -'n uite1·s bcmoedigende teken.

GEVA.ARTEKENS Ontlcding van die syicrs ioon egter· dat die aangelcondigtlc.

ooJ·ccnl<oms tusscn die twee op-posisiepart~re, hoewel bct chcnis-\'Ol, nog nie die \'Olledigc slaan-Inag van die nasionalc vo1k lian mobilisecr .nie. In l!H 3 het

daar 'n onafhanklike kandiciaat in die persoon \'an ad\', J. D. Jerling, voormalige gebiedslcier 'van die Ossewabrandwag, in die ldcsafdcling as derde kandidaal gestaan. Hy het 8i0 stemme get rei< en die H.l'\ .P.-kanclidaat, wyle genl. Kemp, 2,818 tcen-oor 2,314. van die Verenigde Party-kandidaat. Die totalc op-posisicsteml<rng ,,·as \·ier jaar geh;dc dus 3,718 v81·gelcke met 3,683 nou, wnt bctelren <lnt daar in werlilil;heid 'n agt<'rui1gang van 31 in die opposisicstcmkrag in dnanlic ldcsnfdcling was.

569 BLY WEG Tcsame met die 538 stem -me wat die Vcrenigde Par -ty minde1· gekry hct, bete -lten dit dus dat da.;~r alt.e -same 569 kiesers ,in YVo!ma -ransstad nou minder gestem het as vier jaar geledc. As aangeneem word dat au\'. .let·Jing se' ondersleuners hicr -dlc keer almal vit· adv. Jansen gcstem hct, dui dit:. daarop dat die H.N.P.-kandi<.laat fcitlilr g-ccn ah•alligc SnJJ-:;tcmmc ge

-t rei> hct nie, maar da.t die Smuts-ondcrsteuners eenYOlHiig buite stemming gebly het. Of duar moct aangencem wort! dat · die ontc\'rcue Sappc wel vir die (H.X.P.-I>andidaat gcstcm het en dat by ·n GOO i\"asionale kiesers wat in l!H3 hul stcnu11e OJl 'n

onafhanldil{o ){an(lidaat teen genl. Smuts uitg-c.bring hel", hier:clie hecr buite stcnuning ge-b!y het. En al het hierdie l'ie-~o,·s n!e groepsgewys weggcbly nie, be,,·ys dit in cllt geval dat; ·die H.K.P. met 'n bcsonder stet·l• J;andi<laa.t nog nic die suij!'l,xag openba:u· wat nndig is vir 'n .landswyc oorwinniug nie.

Inmiddels word in l<aap-stad voorbereidsels getref om die lwning op Sondag, 20 April, in die strate 'n o pen-bare vcnvellwming le gee vera! met die medcwerlting van l<inders. Die sladsraad w!l groot getalle ltinders aan

-l-1lULDE

AAN

IHI

OM

In J 913 het 86 pe!'sent van die lcicscrs van Wolmaransstad aan die verkiesing deelgeneem teenoor slegs 79 pcrsent hier-die kcer - 'n \'~rslcynsel wat in stryd is met die crvaring <!at in tussenverkiesings, met -die groter l<Onsentrasie van organ.isasiekragte, altyd 'n g ro-tcr perscntasie stemme gemon -ster J(.J.n wore! as in 'n algemene \'erkiesing. Die Burger verwys dan ool< na die moeilikheid wat in \Volmaranssta<l ondervinct is om <lie ,v·crkiesingsorganisasie i:'l die hoogste versnelling te

kry''.

SUlVuB

Ot

llES

Net nadat die koninldike gcsin Ermelo ve1·'ede week verlaat het, het 'n gcv.•eldige dondcrstorm die dorp getref en die wcerlig het verskeie kere necrgeslaan en skadc aangerig. Onder mecr is ook die toring van die st ads-huis getref sodat die ho r-losie gaan staan het. 'n Paar oomblild<e voordat die wecr-lig die toring getref hot, hct die Britse koning en sy ge- ' volg reg onder die toring gestaan.

l\Inr. Gordon Tom:inson, Vre-c!ofort, slcryf as volg:

Met die Jwninklilcc l>esoel< op Kroonstad het die S.A.U.l<. ui t-gesaai dat ck en my eggcnotc onder dicgcne w:.u; wat die ko -ning verwelkom het. Ek glo nic dat hierclie berig opseUil\. ge-docn is nie, heel moontlik is die pers met 'n vcroudcrde bur-gemeesterslys voorsien.

Hoc dit ool< al sy was cl' en mev. Tomlinson alte selcer r.ie op gcmcltle fuulcsle teenwoor<lig nic. Ons het die S.A.U.l{. gevra om die fcut te \'crbeter, maar tot hedc hot hn1le die swye b e-waal'; moontlllc beskou hulle dat

ons 'n eer a~:ngedocn is! Ons JliC,

r

>

·

~ll

~

Dit !s more ecn-en-tagtig jaa1· geletle tlat James l>arry l\1unnil; Hertzog die ecrste Iewcnslig aaru;Jwu het. Gebore te midde van die stryd van die wonlcnde Af

rilm.-nenlom het. hy sy spore blywenJ gelaat op die cntwikkcllng van ons voll•. 1\"le ai-leen het hy die vollc tleUl' clio l<rlslsjat·e gelel nle, n1aar hy het ook sl<eppend

Inge-\\'Crl' op !lie toekomsvormlng "an die Hoerenasle en die fondament gele waarop r e-publlkanisme in Suld-A.frll'a sal voortbou. Met sy dood in November 1942 het 'n :;root Ieier van die Afrikanerdom ons ont"al. Langs hierdic \reg ons nedcrige hulde a::11t ons ontslape luier en dicpo danl<ba'arheid vir wat hy ons nagclaat hct.

_

..

VERSOENING NODIG llicrdie ftitc oponbaar.· dus tlat die aanlwndiging ,·an 'n oorcenl;oms tussen d1·. ;\lalan en mn1·. Havenga, hoewel 'n groot stap voo~uil·, nog nie voldocn<le was om clam·die nodige self\'er -trouc en gt>eS<Irif by die Afri-l<ancn·oll; to jaat opvlam wat no<lig is vir 'u oorwinnjng by 'n algemene verldcsing nie. naar sal ook tocnadcring moet Jwm tusscn aile nasiona algesin-do groepc.

Hierby moet₁in annmcrking gancem word dat die wan -hoop oor die broedert.wis in die ste<lc veel ernstiger is as op die plaLtcland waar daar darem nog op een of ander manier 'n saamh orig-hcidsg<:voel bcstaan.

Die uitslac van die onlang-sc munbipale ,·erldc,ings aan die nand hct duidelil{ geDinst rcer wat '11 ,.e,·sldl daar bcstaan hct tllssen ldcs:.Udeling,; waar aile Afril,am·rs saamg•·,,·erl> hct en die "aar die O.B. uitgcsluit was. En dit sal die stedclilce l<iesafdt'ling:s wee!' wa t die deurslag gaan goo in 'n al ge-mene ,·crldcsing!

K

ommunis

~e

On

S~aatsdiens

Ufftge

d<ojp

Pre:; Truman het. die ontslag \'an alle ,ontroue" amptcnare in die swa.tsdicns van die

V.S.A. gelas, en ool< drastiese maatrei:Hs aangekondig om te verhoed dat t·evolusionere per-sonc !.ot die slaatsdiens toetree. Die stap is gedoen na aanlei-ding van die verslag oor die hedrywighedc van kommunisti

e-se ·clemente in die staatsdiens v11n die V.S.A.

BLADSY '1'\VEE DIE O.B.. WOENSDAG. 2 APRIL 1917

--

--

----

--

--

--

--

---

---

--

---

---

---

---KO

E

R

A

NT

=

REAK

S

KE

S

OP

SAM

EWERK

I

NG

D

i

e

a

a

nku

n

d

i

g

i

n

g van d

i

e

oor

e

cnkom

ti

L

u

sse

n d

i

e

Afrikancrpart

y

rn di

e

lL

N

.

P

.

he

t uitf·eu

l

op

e

ll

de

r

caks

icti

i

n die opeuharc

pcrs

gch

a

d

.

V

a

n

E

11

gcl

s

c

kau

t

i

,

gepoog

om

d

i

e

;ehe

u

r

l

en

iti te

k

lc

iueer en

dit. was

i

n

te

t

·

es

s

mH o

m

t

c

s

i

c

n

hoc in

d

i

e

.E

ng

dse

l)en

;

wat

kort gclede

m

et dl.e

O

.

B

.

::5C

,

off

i

s

i

e

r

e so

iHlc•

·

man

tik

app

e"

gctipo

t

.

'h

ct

,

non

tikie

li

k o

u

t

dck

dat

die

O

s

tiewahrand

w

a

;;

s

t

c

rk

i

s

.

So vcrwys die Cape Argus na

die 15,000 stemmc van die Afri·

]{ancr·party by die Jaaste verkie.

sing en verl<laar dat dit eintlik geen \'erskil vir· die regerings

-pany sal maak nie. Daf•ren·

tcon rnccn <lie bla1l daf dr.

)ta-Jan 'n tal<t!csc :sukscs bchaal

Jtcl dcur dat clil :;y posisic ,,vcr

-sfcrJ, ,·ir die bcreil;,ing van 'n

YCr,(andhou<linl:' rnet die \'CCI

talryker \'Olgclinge \'an dr. Van

Hensburg.''

Die Transvalcr, H.N .P.-o

r-gaan in Trans,·aal, verweJlwm

die oorcenkoms as 'n bewys dat die skeidslyne tussen die twcc partyc begin weg'\·ai, maar be

-l,lemtoon die feit clat die O.B. en Nuwe Orcle van die same

-werking uitgesluit is . .. Dnar is

net ecn moontlil,heid.'' aldns tlie

blad, ,dit. ig dal die

o

.

n

:

en

N.O. hienlic feit moe( aanvaar

r·n ontbincl. Hulle leclc lmn dan in nnder \'Cr!Jand len voile aan

<lie volJ,;stry<l op politicl'e gc

-bicu deelnccm. Sonder ,·erwyt

of wrol< daa•·oor, en sonder om

in beson<ll'rhede te sc waarom,

word nl. aangeneem dnt hullc

dan maldil' lede van die

Afri-J,anerp:u·t~· lutn word. ecr!ler as

van die .H.N.P."

AA~VALLE

Ook Die Kruithoring, ampl

e-liJ(e orgaan \·an die H.K.P .. be -klemtoon clie uitsluiting van die

Ossewabrandwag, en bevat

daarbenewens 'n paar bricwc met bittere aanvallc op die Be -weging. Die een brief, oncler te-]{en <leur Gideon Burger, Beau·

fort-\'Vcs, lui in sy slot para

-graaf as volg: ,Die swart hand

Yan Rhodes is daat·in sigbaar. Smuts is een ,·an sy erfgename, en die J oodse bcleid wat die

K.G.

van

clie 0.13. voJg·, verwek

dicsclfde gedagle. Daarom het hy sy opleiding in Engels en

Duils gehad."

Die ander brief, onderteken

deur Louis L. S. J. Kruger, Pot-gielcrsrust, word rnct die vol

-gcnde sinne ingc~ui: ,Hicr by ons is nog net cen O.B.-offisier oor om die hecngaan van maa r-s:kall< Smuts se Hanslam Han

-dyman No. 2 te betreur. Ons gun dr. Hansic dit, want hy het mos in Pretoria gese dat die

O.B:s gelwm hct om tc l?ly. !)

Komm

unisticsc

P~

r

t

y

Is

Vyfdc

Rolonnc'

,Die Amrn/WUJISc J\ommu -,/11.~liesc Parl!l .stel hom len (/Q('[ 0111 (/ir TCfJCI'illff 01111:0r t r wcr!l· J>io l{omnwnistiese Party is

'

J•

t•yjclc kolomcc wat

sond.,r twyfcl sy lzoo.r;sto tro11.. cw n Rttslo.llcl 'L·erskulclig is,"

aldus Edqar lioo~:cr, hoof !ian

die Amerilwa,>lse Fe(/!7rctle Bnro

nw Ondcr.sock 1u~ Oll·Jlmcri

-lawnsc bcdrywigheda.

Hy hel die wenslil<hcid om die parly in die Inn tc -doen

bctwyfel omclat hullc die

ge-lcentheid sal uitbuil om

mar-telare \'an hulself tc maak.

Volgens persbcrigte is die

.i\mcrikaanse volksgemoedcrc lol 'n hoogtepunt opgedryf teen die lwmmuniste <en Rw

;;-land. Daar is o.a. t·erklaar clat

hicrdic r;avoel ,net so sker7J is

as toe die Amel'i/..a(wse haca

ri1· Duilsla11d ·OJJ sy hoogste

tyclens die o01·log was.

Ja, le bly om die maarskalk se

\'ermoeide sic! tc verkwik. Hulle glo rnos nie in 'n 1\"asionalc kruisie nie, maar net in die Empire, Indiers en Kommunisle

se kruisie .... "

GROTER SAMEWERKING

Dfe Vaderland spreek hom

hoopvol uit oor die l<anse op

oorwinning met so 'n saamsnoe

-ring van kragte en waarslm

teen enigicts wat die natuul'!il{e

proses ,·an aaneengroeiing mag slui t en onnodige wonde ,·er

-oorsaak. Die blad sluit af met die volgendc woorde:

,A:s die mcdcwerking n\n die O!;Sewabrandwag en Nnwc Orde

g-evinll lmn won.! - en ons twy

-fel nie dna•·na•l nic - sal 11ie

Af•·ikancr, \n~er bewu;; \'lln sy

lir:lg. die volgende vcrld~sing

hoop\'OI tcgemoet. sien. !.nat ons

g-•·uot wees in die uur \'an groot

11ing·e!"

'n Teleurstellende vcrskyn -sel in \'erband met die hele

aange!eenthcid is dat die H.N.P.-pcrs met uitsondering

van Die Volksblad, gcen ver

-slag geplaas het van dr. Van

Rensburg se welwillende toe-spraak op Stellenboseh. Die Cape Argus vind hierdie

verswyging so vreemcl dat hy

spesiaal in 'n berig daarna

ver-wys. Onder die opsluif , Nasio-naliste en die O.B." slnyf die blad:

,Die Kaapstadse o1·gaan van

die Hcrenigtle Nasiona:e Party

maal< v;mdag gcen melding van

die loespraak wat dr. Van Rensburg, Ieier van die Os sewa-brandwag Saterdagaand op

Stcllcnbosch gchou het nie, toe

dr. Van Rensburg gcsc het dat

hy hoop die H.N.P. en die

Os:;e-wabrandwag sa! ook saainwcrl<.

Dr·. Van Rensburg" het op Stel

-Jenbosch gese dat die Ossewa·

brandwag, en hy in besondcr,

danl<baar is dal tlr. Malan en

mnr·. Havenga lot 'n oorecn

-l<oms geraak het," aldus die Cape Argus.

Ondel· die opskrif ,O.B.-leier

nie Gerapporleet··- Eenheiclsl<ip

in Onstuimige Waters" maal<

die 1\"ata! Witness 'n voorblad -berig van die feit dat. Die Bur·

ger geen woord van clr. Van

.Rensburg se toespraak gcplaas

het nie. Hy beskou dit as 'n a:lnduiding dat daar ~ciers van die H.K.P. is wal nil<s met die O.B. te doen wil he nie.

SY ARM !COS IJOM BOETE: Omdat hy met sy arm deur

die venster '11 motor in die

Paarl besluur het. is Jo

h:in-ncs Roussouw verlcde week

in die magistr·aatshof tc Paarl

met £1 beboct. Hy is skuldig

bevind kragtens <lie )'lotor

-voertuigordonnans:c.

Hierdic slrcnge optrc<ic teen motoriste wat hul:c nie by

die vcrkccrsregu!asics hou nic,

is deel van die vcldlog om groter pa<lvcilighcid.

Dankbaa

u

rh

e

i

dl

Vir

Hudp Aan

Dllll

it

sers

Di.cpc danlcl>cta!·hei<l oo1· die

011/Valt!Js t:Ct?l vocdscl e.n lc.lc

-re-pakkics uit Suid-Afrika

sprcck uit b1icwe wat. die

KaaJIICI,>ldse Noodlenigin{Jskomt·

tee 1dt Dnitsla.nd on.tvc~nv hct. Die /Cit dat daa1· i.n l!i.cnlie

u;CJ'Cld 110{1 ?IIC'I!SO is wat CU:PI

die Duitsc volk in lwl hon·

fJCl'Sll.OOd dink:, i.S 1_{11 soete dTII'P·}

. pel i>v die bcl\.c1· u(IJn clie Dnit·

scrs in die rmr !i(Ln hill

·

vc

l

··

IICdcring.

AI clie briewc spreek van die nootl wal besig is om nu

-wc hoogles Lc bereik, van ·die

hOJlf;Cl' en I<Ot•c wal hul lc·

wens )Jedreig. maar el ke brief

maai< ook melding- van die danl<h:larhc{ct \\·aarmcc die vocd:>cl en ld-cre ontvang word. El\hENTLIKHEll' 1 ., T•:k l<an u nie vcrlcl hoe clicp ons getref ·is deur die

fcil dat u \'Olk aan ons din!<

nie. Dit is meer as

wat

ek

l<on geglo het na <lie wrede

oorlog'', sJn·yf 'n onderwyseres.

,Ek was van mening ·dat die

hele wcrcld ons· haat beha.!we

miskien 'n paar persoonlike \Ticnde. bit is. moeilik om te

v-ertcl wal di~ werklik vir ons

betekcn. In die ma.:~.nde na

die oorlog is elke dag aan ons

meegedeel hoe die wereld ons

haat." V erskeie ander briewe met soorlgelyke inhoud. is ook

ontvang.

i\{et wattcr sensasie die

ont-vangs van pakkies uit

Suid-Afrika gcpaard gaan, blyk uit die volgende vo01·val. Terwyl

•die v.;:~clcr van 'n gesin in 'n

hofgcding betrokl<e was, het die

gesin 'n pakkic mel voe<lsel en

klere uit Suid-Afril\a ontvang.

Die feit dat daar nou weer

icts te ete was. was vir <lie

seuntjie van die gesin sull<e

grool nuus dat hy die ho(saal binne gestorm en sy vader vcr

-soek het om cladelil\ huistoc Le

korn want ,daar· het 'n pal<·

Ide uit Suid-Afril~:i aangelwm!'

Irt briewc wal diz plaaslil<e

Kwal<crs ontvnng het, word

vcrlcl hoc hondel'dc persone uit Oos-A (ril<a ge<leporteer is. in

die tn~inc ,·crkluim en \'an hon -ger geslct·£ l1ct. NUWID LDJ~E I).A.H.A. i:- \';> n \'OOI'llCJllC om. I'Jlnncl<o•·t n offtsicle P"ldtcldicn~; na Ouilsl:•tl<\ te opcJ•. Die idee is om ){!ere

en ,·oedsel teen gruolhan· delpryse aan lc !wop en dan

skenkers wat bereid is om \'ir

<lie opgcmaal<le pal<ldes te

bet.3.al, lc vi mi.

'n andcr mctode

,·

an

hul

pver-lening is om 'n peetl<ind in

Duitsland aan te neem aan wie

weeldii{S 'n pakkie gestuur kan

word met persoonlil\C ltontak

tussen peetldnd en pcetouer.

Volle besonclerhece is

ver-luygbaar van D.A.H.A., Hoop

-straat 105A. Kaapstacl.

Met <lie oog op die bittere

nood cloen die Kaaplandse Ko· mitee vir J'\:oo'clleniging opnuut

'n beroep op gocdgesinde per

-sone om l<iere en geld vir

ver-sencling na Duitsland aan die

kom.itee lc stuur. Die adres is:

P/a. Hoopstraat 105A, Kaap -stacl.

1PJERSSIRYD 5

J

AAJR

GJELIEDE G

JE

S1

'

AAIK

T

d

ellllrsteliing Oo

r

Weiering

Die cerstc golf ,·an gccsdrif oor die toenadering tussen mnr.

Ha.vcug~t en dt·. l'rlalan is aansienlik gl'demp toe lcdc ,·an llic

Os:scwnorand\\'ag so\\·cJ as die publici< moes bemcrk dat J)ic

Burger gecn versing geplaas het Yan dio belangril<c toespraal<

,·an dr. Van flensburg op SteUcnbosch, waarin hy namens die

Os::H:\\1\hran<.hn\g die oorc!'nlwms vcrwelliom het as 'n stnp

in dill l'igting van \'Oil,scenheid uie.

t\lmal het vcnvag dat dan.r

'n nuwe tydperl; ,·an nasionalc samewcrldng aanb'ebreel< het

en 1hat. oolc clio H.N.P.-Ieiding

dour :sy pers die goeie g esind-hr·id van die Osl"e\\·abramlwag

ter n;rsterldng Yan die gce:s

-drif heJ.:end sou laat ,,·on! het.

Ons vernecm dat hierdie te -leurstelling ook <leur sommige

\'Oll<sraadslede van die H.N.P.

gcdeel is, en dat een van hulle

hy die redaksic ,·an Die

Bur-ger navraag ge<ioen het

wuarom daa1· geen vers!ag

\'Crslcyn het nic. Hom is toe -mcege<lecl dat die Ossewa

-brandwag eers sy ,boikot·

bevel" teen die Nq.sionale Pcrs moct tcrugtrel<.

As dit die enigste rcde is

waarom daar geen publisiteit

aan die K.G. se welwillendheid gcgee is nic, clan behoot·t hier

-clie beswaa1· in die toelwms

wcg te val, aangesien daar gecn

grond \'OOr bestaan nic. DIE FEITE

Die fcitc i:s naamlilt eerstens

<lat claar nooit enige opt1·ede

teen die Nasionale Pers deur

die sentralc gcsag van die Osse

-wabrandwag versoel<

is

nic en dat gccn ,boikotbcvel'' cleur die

Kaaplanclse gcsag uitgereik is

nic - rlie cnigste pro\'insic

waa.rin !lie lin-essie tcr spral;e

gcli:om hct. Wat wei gebeur het, is dat die offisicrc van die

Onko§te Van

li{oning

S

e

B

e

s

o

ek

l\IPer bcsonllcrhcde oor hoc

die. £.1!1.650 \\'at d!'ur die rege

-ring- \'ir die ontvang Yan <lie

Britsr· Jwning gcstem is, bc

-stcc word is Vl'rlcdc "·eel< llcur

die Minister van Finanslcs in

diP vull(:,;raad !:'C~ee. Dit. sluit.

nic nile lwstes in nic, claar die

~;roolsft' dcd d~.:u•· die vcn;llil -lend•· st:wtsdrp:u·lemcnte ,.n

plaaslil<c liggamo getlm. II'Ord. Die Minister hcL ,·crklatlr dat 'Jl haie g-root bcdrag- lly wcct

nic prcsies nic - in \'Cl'band mel die iwninldilte lt·cin en die

loodslrcin staan. Die ve rvcr-sing:- en maaltyc is hierby in

-gcsluil.

Onder andere is £15.000 PC·

slee aan die onthaal van die

J<oning op die staalsbanl<et

en tuinparty in Kaapstad en_ ander ge!eenthede waar die

Britse koning onthaal is.

Op vuurwcrke het die rege -l'ing sowat £2,000 gemors en aan die landingsveld by

bult-fontein en die wildreserwe is

£1,000 be~tce .

In die begroting vir die nuwe

cliensjaar word verdere £10,000

gevra vir die onlvangs ,·an die koning terwyl die Departement

van Naturelle Sake van

voor-neme is om £3,750 in hierdic ,·erband te bestee.

Kaaplandse Behcerraad op 22

J anuarie 1942 die N asiOJHtle

Pers ,·ersoek het om die o

n-ware en onwaardige propaganda

te Staal< en hom tot beginscl

-vcrskillc te bepork, so nie, sal

,die oCfisiere sondet· oev~l vau

Hooflm·artier aile O.B.-lede vcr

-soek om hu! onderstenning ....

te onttrei<." (Die O.B., 4 Feb.

19·12). GESTAAK Op .1 Julie J 9,!2 is dent mid-del ,·an die arnptelil'e orgaan van die Ossc\nlbJ·anchnlg- aan -gelwndig dat die StQ·d teen die pcrs gestaa){ is ,om sodoende die dircksic (\'an die Xas. Pcrs) sc houding t cenoot· die voll\ duidclil<ei· te Jaa.t. afstcel< by cli6

van die 0.8.-Jciding" (Dio O.B.,

l Julie).

Die waarhcicl is tlus dat

die stJ'}cl-\\·aarby gcen :;

pra-l<e van 'n bevel was n!e -reeds op 1 Julie 1942 as

ge-staal' aangel<onrlig ;<;, Daar stcek dus geen sin in om te cis dat die O.B.-!eiding

'n bevel moet terugtrcl< wat hy

nooit gegce het nie en 'n stryd

moet ,becindig'· waan·an die

cinde reeds ,·yf jaar geledc

amptelik aangei<onctig is nie.

JUIS DIE OORSAAK

Mislden is dit wenslik om

hierby net te beldemtoon dat i11

die kon·cspondensie wat daar

in verband met die vergadering

van 22 Januarie met die Nas.

Persdirel{sie gc,·oer is, daar ,·er

-,,

·

.rs

is nn. me weicri ng ,·an 0. B.

-stulil,;e deur die Nn.sionale Pers

as oo•·sank van die rcal,sie ,·an

O.B.-I<ant. M.a.w. (lie pcrs hct.

reeds voot· die sogcnaamde ,boi

-1wt" \'an die O.B. die beleid vau vandag gevolg om geen stuld{(:

of toesprake van O.B.-Ieiers tc

publisect· nie.

Ons noem hierdie feitc ter \'erduideliking \'an die posisie in

die hoop dat daar 'n beter ve

r-stanclhoucling mag ontwikkel.

Dit dien anclcrsins gecn doel om ou koeie uit die sloot te

graaf nie. en daarom is <lit jam

-mer dat die \Tiendc:ike woor<lc

van nwr. Havcnga en ell'. 1\'1 a

-lan. naamlik dat ctie verJe~lc

vergect moet word, nie deur 'n

dee!

,

·an

die pcrs in die pral\tylc

bevcstig word nie deur. waat· <lio K.G. hom bereid verklaar

hct om die vc~·Jeclc te begrawe, sy tocspraak gcweier word op grond van 'n stryd wat vyf jaar

gelcde plaasge\'ind en reeds

ge-einclig het.

: : : : =::::::

GENERAA

L

SIC4.P

F

l

l

D

I

E K

.

G

.

,

DR.

J

.

F

.

J

.

VAN

RENS

B

UUG

JIOU 'I\ VERGADERII\'G TE

N

E

LS

PR

UIT

11\" DIE LANDBOUSAAL

op

D

ondc

r

dag

,

17

A

1

n

·

i

l

01\1 8-UUR N.:\1.

Alle Brandwagte gaan tee

n-woonllg wees.

DIE O.B.. \\"OENSDAC, 2 APHIL 1!)17 BLADSY DRIE

Jood

s

e Propa

ga

nda

T

eeJru JEngelse SeH&e

As Teen Hitlier

fiD<IDlik®tc Knyp

§~~ll"

Die wysc waarop die

blan-l<es die boilwt teen die lndiers

loots, is so sul<scsvol dnt die

Indiers reeds begin om op hul cie spore terug te gaan. 'n

Vergadering \'an IndiCt'S op

Stanclerton het besluit om by

die Indiese regering aan te

dring dat die boii<Ot wat hulle

teen cEe Unie ten opsigte \'an

goiingsakke \'oer, in hersiening

gencem moet word. Oic ondcrsteuning wat lll'ittanjc ann clie Jooclse ,·oo•·oorlo,:;--.c·

prop:l,:;-ancla teen Duitsland verl<'en hel, is vinnig besig om up sy <'i<' lwp terug te lwm dcuruat Joodsc propagandistc· in

Amc-rilm met 'n intensiewe vehJtog- daat·in geslaag lwt om die• Anwdkaansc open bare mcning "o teen Engclancl op tc s11 <·c•p

na. :rnnlci<ling van <lie lwhandt•ling 11'1\1 clie Jode in Pale" I inn !;l·nil'!, dnt die Amcrikannse publici; tans glo dnt Eng<'lnn<l

,foo<lsf' ldndi'I'S met warm ystcrs br·u•Himerl>.

Daar is ook besluit dat die

Indiers in Suicl-Afrik·:t met die

blankes rnoel saamwcf'lc om

eensgesindheid te ln·y.

Ann die hoof van hierdie

pro-paganda-veldtog is 'n Ukminse

Jood, Bergson, wnt vermocdelik

skal;cJ met die Joodse

terroris-tiesc organisasie in Palestina.

Jn feitlik nile Amerikaansc

koe-rantc 1·erskyn daar groot

anti-Britse ad,·ertensies, elk met 'n

storie oor die wrede behande-·

ling- wat die Engelse op hul slahoffers toepas.

.Ben advet·tensic bevat 'n !>namgeflnnste foto van 'n kin<)

op wie sc rug die letters .. D.P."

gchmnd is, met die insinuasic

clat die Ul'itte hiervoor verant-II<Hll'dCiil< Is. Die Ameriltaanse publiek glo reeds dat die Brilte vir hierdic wrcedhcid

,·erant-woordel!lt is en na mekaar af

of die Britte nou dieselfde m

e-todes toepas as wat hulle voor

-llccn omlrcnt Hiller meegedeel

is.

Kommuni

s~e

frken Moord

Op Mu

ss

olini

Die J(ommunistiese Party in

Jlnliu hct nou vir die eeriitc

l<ccr· •·ontlborstig el'l<cn dat hy \'Cran t woordelil< is vir die moon! up :\luo;o;olini. Die moordcnaar ;, die J;ommunis \Va!ter

Audi-;.io. Jfy het die iilcoot

afg-c-' uur 11 nt \'Crar;rtwoonleW;. wu<; \'ir· clic· clood \'an dif' ltaliaanse

l<'ier.

Daar is aangelwndig uat die

mat)r·dcnaar met die hoogste

militi:rt• orde vereer sal word.

ONDERSOEK CEVRA

In tussen het d.ie we:bekende

anti·Fascistiesc ad,·okaat Vit-torio Ambrosino in 'n hofbe\'CI

geeis dat die sekretaris en on -derletcr \'an die Kommunistiese

Party tydens die moord op

Mus-solin! en cud-premier Parri saam met twee ander manne

voor die hof gebring moet word

sodat die sltande wat op Italic

rus weens hiet·die moord uit die

weg gentim kan word. Hy hCt \'Crlclaar chtt die Jhtliaansc ,·oll< vandng in die oe van die woreld

gcbrandmcrk staan as 'n

bar-ba::ll·-.c voll< wat hul Ieier en s:y Juitcnunte vermoor het en hulle

slatldig gcmaal; hct nan

gruwe-hiH· 11 ancladc.

ROOF

Die vermoedc word uit

ge-spreck dat die kommuniste drie

miljoen lire in goud van Musso·

Jini gcstecl het en dit vir hul

eie voordeel aangewend het.

Ambrosino eis ook dat die

dief-stul, wat hy beskryf as 'n mis·

d:l.ad teen die Italiaanse \'Oil<,

ondersoel< word sodat die

skul-diges vir hul dade kan boet.

Die hof is besig om die \'CI'·

sock tc oorweeg hoewel

getwy-fcl word of uaar ooit gehoor

aan gcgee sal word. Die felt

<lnt die advoltaat beltcnd is as

'n anti-faseis, word as uiters

betekenisvol beskou.

Xnmate die wer<'ldn·aag na flril'-e stf'enlwol in die ,·ooroo•·lo~se

tyclperk gedaal hd, hl'l F:ngf'l:rnd te doen g .. l<ry nwt 'n o

nt-wrigting in Suitl-\Vallis. dif' n~·wf'rheidsentrum ,·an G•·oot-Brit· tanjc. T(•n eindc hi<·r·dic vrang-stul; up te los het eli(' Hritsc regcl'ing allerlci ligh• 11_\'1\'f'J·Jwde hkr begin oprig vir "Y oucl -mym\'('J'IH•r;; soos op dil' t'oto to· sicn is. Die pro<hll<sie• in stf'('n·

l<ntd het in die ocll·logsjarf' <·n clanmn egte•· so gc·dual dnt dit in die hc·gin vu11 hiPnlil• jaar '11 ramp afgegc•t· ht·t.

(Sio•n h('J·igt I' op l.ll:ulsy R)

V

E

RGAlDERnNG

Van.

W

cerrJkcers

COP

~<001DIEPOO

JR

T

Die jaarlil;se werlU'I'"'·er

gn.-dt•ring wat i11 die vc•·lc'de alt~·d

in die JohannesburgM· "tadsnal gchon is, maar wat dcur dif' nptJ·eclc van die stads•·aad \'

l'l'-lcde jaar n!e daar lton plaas

-vind nic omdat (lie hunr 1·an tlil' stadsaal gel;anselleer is nadn l

dit re<.•ds aan die O.B. tof'g-f'"e

was, vind vanjaar in tlit· "tad

-saal te Roodepoort plaus.

Hiet·die 11eidagvcrgadel'ing

word gehou op 1 lV[ci onder die

voorsitterskap van ctr. P. J.

Unie

Gaa

n Meer

By~sora

Maal<

Suid-Afrika wend tans po -gings aan om plaaslil<e \'Cr·

1·aardiging \'an bytsoda te 1·er·

meet·der en ook om meer \'rtn

die buiteland af in lc vocr,

volgens 'n amptelilce me<lede·

ling.

Op die oomblilt ''et·vaat·tlig

die Unie maar 'n baie ldein

pcrsenl.::tsie ,·an sy not·malc

,·erbr·uil' en word die grootsll!

hoeveelheid \·an oorsee inge·

\'OCr. Bytsoda is hoofsaaklil;

\':l.n Brittnnje ingevocr, maar as gcvolg ,·an die stecnkool·

tel<ort aldaar het die produl<·

sic van bytsoda baie afgen.eem.

Ook in die Vercnigdc Stale van Ameril<·3. heers 'n iekort aan

sccpsoda.

1\tcyer. \\'aggen!. Hein Richter

sal in be,·cJ \·an dill \'Crrigtingc

wecs.

Die reelings \'il' die \'

ergade-ring is reeds in or·de, en 'n

mas-sa-opkoms \\'Ol'd vcr·wag. Die

r:andse bl:l.asorl<es sal ook op

-tree. Die 1·errigtings sal ,·erder

opgeluister wore\ deur· 'n koor

onder Ieiding \·an genl.

Hart-man.

'n Spesiale afdeling wag-te

sal by die velTigtings optrec.

Fabrieke Goon

Vir f.ngeland

Produseer

Duitse wolfabrielcc sal binne

kort begin om Suid-J\ r'rikannse

wol

,·it

·

die Brilse wolnywerhcid

te vcrwerk. Hiet·die besluit is

~oedgel<eur dem die Btitse

woltekstielnyweraars wat in

Bradford vergader hel. Voor· lopig geld die reeling tot In

1948. Op die oomblllt produscer

die Duilse fabrieke nog feit lik

niks en is lclere nie te ltoop nie.

Danr is verldaar dat indien die

fabr!eke begin werl< 'n deel vnn

die produksie Engelnnd so! toe·

lwm.

Stuur u POSB.ESTELLINGS vir

e

KANTOORBE!'l'ODIGDHEDE

e

u

0

SKRYFBEHOEFTES

na

SOLM

S

VAN

N

I

EKERK

Grooto JI.erkgebou, Parlementstraat, KAAPSTAD - Foon 27017

G

r

ys

-hare:

An

ti

grys

herstel aile grysharc tot hul n a-tum·Jike l<leut·. Dit is vry van kleurstof of skadelike bcsta nd-.dele, 1·erwyder sl<llfers, be,·o r-der kopvelkwale, laat hare

groei, ens., 5/6 per bottel, pos

-vry. Kontant met bestelling. Ook kan blindederm en ander

operasies vermy word en aile siektes en kwalc met ltruie en ander geneesmiddels behandel

wot·d. Skryf, gee besonderhede

aan: DIE BOEREVROU. P

es-bus 7559, JOHANNESBURG.

Ons Gee nog Steeds LEIDIXG

S

.

A

.

GRAFSTEE~-

EN

MO~Lr:\IE~TWERKE

(EIE~S.) RPK Voortreltken1 rg - MAITLAND

Beskerm

u

Oe

Bring u oogurt.s se voorskrlf na ons. Laat gekwnlifiseerde

Voorsl<rif-Oogkund!ges u

be-dlen.

Wahl, Lawrence

EN KIE

.

BRIL~1A KERS

Adtlorley~traat l~On, Kaapstad Foon 22408

-

- -

- - -

-

.-

-

-Lyk

H

ierdie

J

aar

Op

U

Be~te

n

On

s

hie

d die A

ll

erjongs

t

c ogge

n

d- en m

t

ddag-rokke aan

.

L

o-

en Frem

ode

Kost

uu

ms

-

-..

=

IBURUilLJLIE

Bring u oog-arts se ,·oorslnif vir lwille na ons.

GOEIE WERK TEEX BILLIJiE PRY:o;t;.

GEHOOHAPPAHAAT

m>n~

w

<ID®JrU:rr<e&:Ik<e

Jr ...

&fi»

u:<e~lli:

K<'

1·klaa

n,

KAAPSTAO

.

Ma

itlarul

stt

·aat

,

'BLOEMH)NTEI

~.

nesocl< ons of ~kryf om Bl'~uruh•rht·tlf'.

ALBEI

IS ,H

U

IS

E"-

'

n

dak oor die kop, en

vier mure om die weer buite te hou. 1\lbci bc -antwoord llan die hoofdoel van bcskutling. J\1:\:~r wat 'o vcrski1 in gericf eo gemak l

So ook met Lewensassuransie. 'n Klein polis is ook ,assuransie"-goeie, gesondc dekkin~.

Maar, net so min as wat die man wac darcm m

redelike gericf wil woon, hom tened.c. kan stcl met die kleinste en goetlkvopsre ou huts1e, net so

weinig kan hy gc!delike ,·ersorg~hcid \·ir hom~clf

en sy gesin vcrskaf deur ce \~·tl kl:lar.kom m~t

sommer net ,'n pohs"-en t~ dJk~vds vt.r t;'allr n deeltjic van die bcdrag wat werkbk nocltg IS I

*

:tvfaak SEKER dar daar werklik

geMtg

aSSllr:tn -sie vir u gcsin se behoeftes of vir u cic oudag ~a1

wees

deur

nog

'

n SANLAM-Polis!

- TAt<K£ OWARSOEuq OtC UNIE

-HOOFKANTOOR: WAAlSTRAAl 28. KAAPSTAO

9725-10

BLADSY VIER DIE O.B .. \VOENSDAG, 2 .APRIL 19{7 ,DIE O.B.," WOENSDAC, 2 APHIL l!H7

Samewerlldl!llg e!Ill O.B.

\•Vat gaan die Ossewabt·andwag se plek wees in die lwmbi

-nasie van Afrikanerkragte \·ir die aarrstaande verldesing? Hier

-die vraag is na die onlangse ontwikkelings in die rigting van samewerldng op die !ippe van alle O.B.-lecle. Die eerste reaksie van meeste O.B.-Iede op die aankondiging was een van hoopvolle verwagting en venvelkoming \·an die samekoms van die twee

opposisie-partye as 'n eerste stap na algemene samewerldng tussen nasionaa!gesindes. Daar was egter 'n sterl< gevocl van teleurstelling toe dit die volgendc dae uit die houding van die pcrs geblyk het dat die H.N.P.-Ieiding nog nie bereid is om die verlede te begrawc sever clit die Ossewabranclwag betref nie. Die K.G. hct op Stellenbosch cgter \·ercluidelil< dat daar ecrs 'n begin gemaaJ( moet word waa.rop verdere stappe later kan volg.

Daar-voor is natuurlik geduld nodig. Intussen mag diL sy nut he om

<lie noodsaaldikheid van samewerl<ing met die Ossewabranclwag

te beldcmtoon asook om die )Jcsware wat daartecn gcopper word, uit die weg te probeer ruim.

Ons het. reeds in 'n vorige uitgawe beldemtoon dat wat nodig is vir 'n nasionale oorwinning in die eerste plaas 'n vloedgoiC van geesdrif en selfvertroue is - icts wat nie lmn gesldc<l solanh

twec sterk Af•·ilmnergrocpe soos die O.R. en l.I.N.P. in 'n stant. van vyandsl<ajJ met mcl<aar ve•·l;eer nie. By geen O.B.-lid l<an enigc geesdrif vir 'n vcrkiesing opgcwck word indien hy \'ir 'n

kandidaat mocl stem wat hom vir 'n vyand hou nie. Dit is ee n-voudig menslik. En solanl( dua•· gccn vt·cdc tnssen die H.N.P.

en O.l3. ges!uit word nie, sal die grootste dec! van die voll{ ool;:

gccn gcesddf en nog mintier sclfvert.rouc vir 'n oorwinning l<an

ontwil<kcl IUO.

. Dat ons siening hicr juis is, blyk uit 'n brieC van 'n Ieser aan

Die Burger waarin hy blydskap uitspreck oor die samekoms van

dr. Malan en mnr. Havenga, en _dan o.m. verklaar:

• ,Ek wil net hier se dat ek sedcrt die nood!ottigc skeuring feitlik op die draad gesit het, want ek het nic my weg oopgesien om my broers te bevcg nie."

naar is tienduiscnde snll<c AfdJ(Uncrs wat hul rug ecnvoudig

op die politick gedraai hct uit afslw vir <lie sinlosc l.H·oedertwis

en uit wanhoop op (lie toelwms. Hicr<lie w:mhoop :,;nl nic Yer -dwyn solanl~ die v~·andsl;ap teen die OssC'wabrandwng- bly voort

-bestaan niC.

KHAG'l'IGE 'BONOGEKOOT

Afgesicn van die vloeclgolf van geesdrif, wat miskien weer

die hoogtes van 1938 kan bcreik inclien 'n vredesluiting t.ussen dr. Malan en dr. Van .Rcnsburg ook aangekondig w.ord, sal daadwerldil<e samewerking van die O.B. ~n 'n verkiesing ·n mag

-lige fal\tor bybring. Die Ossewahrandwag sc gewcldige org

ani-sasie\·crmoe het. reeds in <lie vcrlede gcblyl' toe die t ussc

n-vcrl<.iesing in \Vinburg in Januaric 1941 deur die 0.13.-organisasic gcvoe1· is en die Nasionalc Party daar die grootste, oorwinning

in sy geskiedcnis \';'\D die ldcsaf<leling hchaal hct.. Maar dit het

ool' gcblyk uit sy Koodhulpfonds van .£100,000 wat hy · tydens

<lie oorlog sender bystand van buite ingesamel het ten behoewe van vet·volgde Aft·ikaners. Dit hct ook gci.Jlyl<. 11iL sy vcrsterldng van politiel<e gc,·angencs wat so lanl• ns ses jnar uit die ldouc

van die F.rnpirc-t ronlic gchou is ten spytc van die best..; spe

ul·-d.icns \\·at die Hcgering l.on snmnste! en ten spyte van 'n lee •·-sl;arc l<alderiddcrs wie se taal< dit was om gcheimo spiocnasic

op Afrilmners toe te pas. Die Ossewabrandwag sc org-anisasie -vonnoc hct albci hicrdic magto van die stan.- geklop, en die

politicl>c gevangcnes llf't llllllo onlangs na voorafgaande onder·-·

)landcling aan die staat vrywillig uitgclcwer.

Niemand sal waag om te ontken dat so 'n organisasiekrag van dcurslaggewendc bctekenis l<:ln wees in 'n verkiesing waarin niks minder as die YOortbestaan van die volk op die spel gewe1·p is nie.

Wat is die prys wat vir hierdie krag betaal moet word?

Luidens herhaa:de versekerings van die O.B.-lciding is clit niks

meer as 'n blote vrienclskapserkenning nie. Die O.B. cis vir sy .hnlp gccn sc1cls en gcen scggcnsl•ap nie. tHy Yra net dat die

vyandslmp teen hom gcstaa.J• en <lat hy as 'n vricn<l in die st.ryd verwcllwm moct word, soos mm·. J!avenga 1ewens reeds ge -docn )let.

Geen

In \·erband mel die \·raagstuk van erl<cnning van clie Osse

-wabrandwag as 'n strydgcnoot teen die Empire-bewind dcur die H.N.P.-!eiding, het Die Transvalet· en Kruithoring as bcswaar daarteen geoppcr dat die Ossewabr·andwag die partye wil ve

r-nictig en daarom uitges!uit moet word van 'n vriendsl;apsverdrag tusscn Afrilwnergrocpe. Ons wil hierdie b-eswaar wecrle deur

ecnvoudig te verklaar dat die H.N.P.-!eiding bes:is minder be

-swaard op hierdie punt kan voel as mnr. Havenga wnt reeds !':O 'n

vricndsl<.apsvcrhouding aangeneern het.

Die O.B. se stryd gaan teen die Britsc parlementere stelsel, en van hierdie stelsel hct <lie Fedemle Ra.ad van die H.N.P. op

J 0 April 1941 as volg \'erklaar:

,,\Vat. ook a! ten gunste van die Britsc pa•·lcmcntere stclsel

in andcr dele van die wheld gese mag word, is dit, nit. dlc vo!l;

s-oogpunt bcs!;on, in Suid-Afrika in iedcr ge\·al 'n mislulddng

gcwccs." (Die Rcpublikeinse Orcle, uitgcgee cleur die Federale

Raad, bl. 1). ( Vervolg in voet volgcnde kolom)

WONDERILIR\E UnTVINDYNGS

VAN

DUIISERS

Dnit

se

'veteu

sk

aplik

es

h

et

uaarin

gcslaag

Olll

'u

in

str

u

ment

n

it

t

c

vi

ml w:wnn

ce

hu

ll

c

iu

s

aaat

wa

s

om

i

n a

]

ge

h

e

le

dui

s

t

er

ui

s v

oo1·werp

e

wat

200

tr

ee

va

n

hul

lc

verwyder

i~,

s

o

duid

eli

k

soos

in

dagl

i

g t

e

oncl

e

r

s

k

c

i.

J-Iierd

i

c

.

i

s

maar

cc

u

v

a

u die cluiscnd

e

r

cv

o

lus

iou

ere u

itviu

d

iug

s v

an

d

i

e

Dnit

sers

wa

t .in

die

hande van

d

i

e

Ame

rikaner

s

geval

h

e

t

.

Die

Duit

sc

wonder

-i

n

s

trume

nt

J

t

e

t

.

die

Amer

i

k

an

c

rs

r

ee

ds in

d

i

e oorlog

teen

Japan

gehrnik

.

Die vcrhaal van die Duitsc breinluag wat uitvindings

moontlik gemaal; hct waan·an

beroemde wetcnskaplikes maar

net it1 hullc wildste dromc lwn

droom, word nou broksgewys deu1· die Amerikaansc en Britse inligtingsdicns vertcl.

In Amerika is amptenare

he-sig om sowat 50 ton inligting wat hu:le in Duitsland geraap

en gesl<raap het, tc ondersock en te klassifiseer. Dit sluit ge -heimc militl!re wapens. tegniese en industricle uitvindings in. In Amerika is verldaar dot meer as miljoen verskillende

items geldassifiseer moet word. Op die hal<ke von die invals

leer het opgcleide afdelings ge -volg wat spesiaal met die tank belas was om geheime uit\·ind

-sels en dokumente in te same!.

In 'n artikel wat in 'n Britsc

ty<lsluif verskyn word 'n

bc-slcrywing gegee van die ,,skerp

-sln:tterslens" waannee die Duit

-sers in staat was om in die duisternis te sien. Duitsc skc

rp-slwttcrs lwn hul slagoffcrs op

'n afstand van 200 tree in die

donkerste nag omlcap. Tenks

wnt van ·die instrument voor

-sicn was, l<On hulle sl<yf twee

myl ver in die donker sien.

Hicrdie uitvinding is die ecrstc

lcecr dctu· die Amcrikanc•·s teen

die Japanncrs by Oldnitwa.

gc-bruik, \'Crldaar tlic J3ri1sc blad.

ANDER. SE J\.ALF" Die Amerikaansc blad, Quar -ter:y Review, gee oolc 'n be

-skrywing van die uitvincling en

Die O.B. beoog hervorming op A frikaansc Ices van hiCJ·dic

mislukte Britse stelsel. Maar

tlaa.•·by besef die Ossc

wabrand-wag dat daardio hervorming in

ell< gcval no<•it sal l•an J)laas

-vind intlien tlic Smuts-bewind

toegclant. wm·d om in die

vol-gendc ses jaa r hondcl·dtluise

n-<lc J3rltsc immigrantc nn S

uid-Af•·ika tc I.Jring wat daanlic stclsel gaan handhalif nic

-net soos dr. l\lalan sc party in

elk gcval ook Ycrnictig sal word

intlicn gent. Smuts sc

immigra-siesl<Cma dcurgovoor word. Die

Cape Times het immers 'n paar weke gelede verklaar:

,Nasionalisme se wat·c bc

-swaar (teen immigrasie) is

duiclelik gefundecr in die vrees dat 'n groat inslro

-ming van nuwclinge hom .sal

oorweldig en uitcindelik as politiekc party sal Yernict ig."

\Vaar die gcvaar dus bcstaan

uat die hclo voll; vcrniotig gaan

wonl tesame met die H.N.l'. en <lie O.B., daar stel ons voor dat daa.r ccrs lncrgetrck moe1, wonl tnsscn die bcdrcigdcs sotlat

hicnlie gemeensl>nplike vyand CCI'S die hoof gcbictl kan word. Dnm·na. lmn o~s weer gcsols of

stry oor die yraagstul' vnn hc•

·-vorming. Maar ons g!o clal uit

so 'n' bondgenootsl>ap in elk

ge-val grater begrip vir mckaar sal groei en dat dit sal uitmond in 'n groter eenhcid waarin nie -mand van die saamwerl<endes,

juis ,vcrnietig'i word nic, net so

min as wat of mnr. Havenga Of dr. Malan ,\·ernietig" sou word in<lien hulle later hul af -sonderlike identitcit in 'n gro

-ter en gemeensl>aptiJ5e organi·

sasie sou oplos.

plaas 'n foto daarvan om dit te

illustrccr. Daarjn word verk!aar dat die Verenigdc State nou

sy sot·gyuJdig bewaarde gehe i-me wapen bekcnd gemaak het. Die blad bevcstig dat dit teen die Japanncrs by Okinawa ge

-bruil< is en vci·k!aar dat dit vc

r-antwoordelik was vit· dertig

perscnt van die Japanse ongc -vallc hinnc die ecrste scwc dac. Daa1· word egter geen me:ding gemaak van die feit dat hullc

met die l1alf van die Duitsc wetensl<aplikes geploee het nie.

I'R OJ EJ\:'.('IELE Teen die eindc van die ocr-log bet die Duitsers 138 \' CI'Skil-lende soortc projclcticle in wc

r-ldng of ontwikkcling gehad. Hierin het hulle \'an aile den

-l<cnde metodes van beheer ge

-bniik gemaalc Hullc V -·1 was

ncl' gerccd met die oorgawe en

hullc het reeds hegiu met g-root-sl<aa.lse p•·otlul>sic llaarYun. Dit weeg 24,000 pond, trek scstig my! bol<ant die aarde teen 'n sne!heicl van 3,275 my! pe1· uut,

en het 'n trefafstand van 230

my!. Dit trcl' so vinnig clat dit

nic gehoor kan word voordat dit ontplof nie. Die V-9 was

uog g•·ote1·. Dit l<on 3,000 my! ver trek teen 'n snclhcitl van ;),870 myl per llllr.

'n Langafstand \'Uurpyl-bom

-werper wat veertig minute

\·an Berlyn tot in New York

sou neem, was byna vo!toof. Die A.meril<aners verldaar dat met 'n honclerdtal sull<c viieg-tuic, die Duitsers enige stad tet• werelcl binnc 'n paar dae

in puin kon gele het.

~YWERHEDE

Verskeic ontdekkings wat die spinnywerheid geweldig baat, is ook heslag op gele, b.v. kousc wat nie !ere ire]{ nic.

Die grootste aantal uitvindings lwm egter uit die I. G.

Farben-fabrieke wat formules vir

sin-tctiese rubber, medisyne en chemiese preparate metaalpro -duJ;te en plastiesc stowwe in-sluit. Onder meer sluit dit 50,000

\·er~ldllendc l>leurst owwe in

waarvan die Amcrilmners nie

die vaagstc benu! g·cha<l hct nic, en wat baie bcte1· is as wat ooit in Amet·ika gcbruik is.

Die Dui.tscrs het oak die-pas

-teurisasie van melk deur

mid-del van ultra violetstrale

moontlik gemaak. Voorhcen

hct aile pogings misluk. Hul:c

het ool' nuwc metodes antwerp om voedsel maandclanl' vars te hou waarmee hulle hul

duik-bote voorsien het. 'n Sny brood het agt maande lank goed gc

-bly.

'n Amerilwanse mcdikus wat die mediese uitvindsels

nage-gaan het, hct \·erk:aar dat baic van die ui~vinclsels r evolusio-nerc veranderings op die me-diesc gebicd tewceg sal bring.

'n Duilsc uitvinding het die weg aangetoon hoc om sinteti e-se bleed te berei wut as nood

-maatreel aan 'n pasient toe -gedien l>an word, sodat hy aan die !ewe kan bly tot tyd en wyl bleed beslcikbaar is. Hulle het ook 'n suksesvo:Je middel teen

hoe blocddruk uitgevind.

Hierdie inligting wat van die

Duitsers geplunder is, het

Ame-rilca ticn jaar vooruit gehelp,

word verldaar;

Du.itse

Verset

Groei

Aan

Die Amerikaanse hoofkwar

-tier in Duitsland het aangekon

-dig dat hulle die !eiers van die Duitse ondergrondse bcweging wat hom beywer vir verset teen

die vcroweraat·, in hcgtenis

gc-neem het. Hullc was alma.! hooggeplaaste offisiere in die Duitse weermag en het behoort tot die afdeling wat in die J

aas-tc dae onder die persoonlikc

bevel van Hitler gestaan het.

Hicrdie !eicrs wat t·eeds

ska-kels ool' die hele Duitsland op -gebou het en per g~heime radio met hul lcde in kontak was, sal

deur 'n militere hof in Mi.inchen verhoor word.

Inmiddels is ook aangekondig dat 40,000 Duitse1·s 'n orclelike

bctoging in die Britsc geblcd by Dusseldorf gehou het _as pro

-. tes teen die \·oedseltelwrt. Vallbonde hct ool< stakings uit -geroep. As ge\·oJg hiervan het e!ektrisiteits- en vervoerdienste tot stilstand gekom.

J1EISPHOGHAM

HFKOl\lDT

.

w.

_R

_.

_LAURSCHEH

Ill

_Ge

_n

_c

_raal

_sk

_ap

_A

_15.

~ APHIL GAIOES ]I) v.m.

lj _{APIOL WA LLJ:::IU<AAL 3 n.m.}

v

1\PitJ r~ ::)O.J;;JJATSFO~TEIN 10 Y.lll.

~I AI'H

u

,

KAMIESI{OOON H n.m.

)I) _{Al'IOL H.O:-IIAA:"i}

3 n.m.

11 Al'.IUL ::)P.RINGBOJ( 7.30 n.m. 1~ :\.PHIL V!OOLSDHIFT 3 n.m. H AJ' I( JJ, 01'\SEEPRANS 7.30 n.l11.

If) A PJOl, Hll~NOSTEHiiOP 3.30 n.ln.

J5 :U'HII, l'l':RDE ElLill"\'D 7.:50 n.m.

Hi f\J'IUL 1\f\I{AlHAI:i _'7.30 1).111.

)7 Al'HIL IU!:l!\WJ~.' 7.30 n.m.

) l j Al~HIL J\A~ON EILAND 7.30 n.m.

.I!J Al'J(.IL OPlNGTON 7.30 n.m.

A

B

e

Vrie

n

d

e

e

n

Bf'

l

ang

s

t

c

llend

e

s

word

Ha

r

t

li

k Ui

t

ge

n

ooi

Bog

e

uo

c

md

c

Ve

r

gaderi

n

gs

hy

t

c

woou

.

DIE O.B .. VlOENSDAG. 2 APRIL l!).l7

Skand~~~

B~

tiD®g

M®

~

trnM

Sk

Obffi

S

Oo~r$~(0Jki

ng

Van

V@k.

m@nn

e

Sowat 11,500 vakmanne van

die Suid-Afrikaanse Spoorwec

het verlede wee!< met 'n sloer-staking begin. Hulle cis 'n vakansiebonus van 7% perscnt.

Massa Kiaathou

t en

Staat

As

lKanon§l\yf

In Kaapstad is '1,000 valo nan-ne by die staking betrol<l<e

terwyl valonanne in feillik alle

stedelike gebiede aan clie

sta-Jdng deelneem. Gr·oot vertJ·

a-gings van die stede1ike en u

nia-le lreindiens het dadelil< gevolg op die staking.

Die Suid-Ajrikaa.nsc octeJl·

skiJI Generaa.z Bollia - c/ie on,lgste ·wat Bnid-.!lfrika be

-sit - sal OM 'n P<tar weke

dcm· • lra110nvu.u1· in die omge

-1Ui,11{] van. Valsbaai tot si,nk ge -brilt[J 11Jonl omdctt hy weens sy

ouderdom 11.ic mcc·r geskik ts

om matNJse mcc 01> tc lei nie. Pogings om die skip

tc

ver -vang w-as onsuJ,scsvol en Sui-d

-Afril<aansc matrose sal voort -aan op <lie vast:eland opgclci word. Hierclie kral<ende ou skip het geclurende die oorlog gcdien om besoel<ende matrose onderdak te ve1·leen en is al etlike jare nie meer vir die opleiding v::~n matrose gebruik nie.

Die bcsltlil o1n c/ie Generaa/ Botct te J..·cldcr sond.e1· om ect·s

d1e waardevoZle sta.al en ander toet··l<sti;ng tc venvycie1·, wa.t

op die oomblik geweldig slawt·s

is, is 'n skamla1ige ve;·h:wisti.II!J t·an matc1·ia.ai.

WAARDEVOL

Die l!elc clek va~~ die skip

is gepantscr met staa1platc 'lJQin twee lot d1·ie <luim dik.

Venlc1· is dc£ar honderdc

t011nc S/.(J.(£l am!. die /i;an(. V(l,ll

die skip wat ctf gehaal en veorllilc Teem. wo1'(1.

Staal is op die oomblik so

skaars dat ons nywerhede daa r-aan m.ank gaan. Onlangs het minister· J. W. Mushet in die

volksraad verklaar dat die

staalposisie kritiek word en dat

•dit in die Unie 'n st1·emmende fal<tor is. Fly het gcs(; clctt as die toestand ,11lc ·vcTbCtC?· ni-c, die permitte ct(tn fctb?·icl;e met die heltte t:en11i11<lCr s((/ moct word. In Ka.apstad wo1·d ou trem -spore tans opgeg1·awe om staal aan die Iabrieke te versl<af. Dit is bclamd dat En1·opcs'J m.ooJid

-hecle ?·cells besig is on~ slcepe

wat gcclm·cndc die oo1·log tot

sink geb1·inq is, tc bcr[l te;· -wille van die bndkbare mate

-Tiaal. In Suid-,1/rika !)ooi die

1·cgering die s/(ta/ wM in sy

besit is i.n d!c see.

Benewens hicrdie tonne staal

i:> daar ool< groot hoeveelhede

bruikbare hout wat verwyder

l<an word. Die boonste del< is

uitgele met 5,000 vierkante voet kiaathout, 3 dm. ··dik -ook 'n onverl<rygbare h out-soort vandag.

Geweldige hoeveelheid st:aal word gebmik vi1· die bou van ·n skip, soos op bosta:tn<le fot·o van 'n skip OHdcr Jwnst rnksiP gcsien kan word. Dit gee 'H idee vau die ,.,•rmorsing· van

hienlie produl' dc·nr die rcgering iu sy voot·geuonte k(ll<l<_·1·in

g-v:lu die Louis not ha, 'n skip ,,·at IJoon<,p met ~taalpan tscl'.

beslaan is.

D®~

~~ff

~ffern~~

Mli~~e~

I

~em1

Egsk~ll~lliDlg

1

Die appclh<>f in New Yol'l' hc.t <lie ~''"' om ~ltadevergoeding

nlll vyi onmondige l•inders teen die vrou wat h)!) ,·ader be\\'ecg

het om nut hul mocder te sl,ei.

toegestaan. ?\amens die ldn

-ders het die moeder fG,OOO vir

ell>e ld ncl g-ee iS.

J n sy uitsp•·aak het· die re~­

ter verldaar dat die ged,·ag •·n

opt1·edo van die vader die fami -Jie-ceuhcid ,·an <lie kintlerf; ve

r-woes het - daardie eenhcid c11

bi'Si>erming wat die ldn<lPrs ge

-regtig was om te geniet totdnt

hullc volwas~e is.

Judieu hierdie uitSJlraak na

-volgiug !11 ander ho\\'e genic!,

het hy gesc, sal die egskeidiug

-:;yfcr aansienlik vcdaag word.

Nuwc

Gcn

eraalskap

In

Trans

va

al

Die Kommando Hendrina

Geneeshere se

Rekenirngs

Te Hoog

E6b3 wat onder gcncraal 1'\aas Pt·insloo geressohecr het,

res-sorteer tans onder hfgeneraal Scheepers van Ermclo. 'n Nt~­

we yen.eraa.lska71 is gcstig en hfkonult. J. W. Vorster van

Gm·o7-ina is bcvordcr tot genc-rcwlvir die >IIIIVC AjdclLng. Die

kommando l•on nie formeel

af-skei-d neem van sy genera-.11,

afdkomdl. en hfkomdt. nie;

maar aan hulle wil ons die

versekering gee claL die O.B.'s van hierclie kommando maa1· swaar afsl,eid neem. Ons sal altyd l<nn tcrug dink &an ge -ncraal Prinsloo se bekwame

Ieiding en Streng dissipline.

Dis claarclie ctissipline waL ons

altyd hegtct· :~an hom laaL voel

het.

-.... Die Suid-Afrikaansc Genees

-lwnclige- en .:randheeUmudige

Rtuttl het iu 'n omsendbrief sy

lJeso•·gdheid uitgespreek oo•· <lie bnit.cnspor.igc vergocding wat

medici en tandheellwndiges vir

hul dienstc cis.

In die brief word verwys na die feit dat verskeie geneeshere

sowel as tandheelkundiges in die afgelope maande voor die

1V(edicse Raad moes versl,yn. D1t baar ernstige besorgdheid,

tot sover clie omsendbrief.

Gedurende die afgelope jaa.r

hct ecn uit cJJ>e dc·:-tig gcnecs -llcre wat pral<tisecr, voor die i\Iediese Rand ver~l•yn om hulle

te ,·erantwoord <!P aunl<lagte

van te hoe fooie.

Ten gevolge van hierdie toe

-name aan ondersoeke deur die

Raad, het hy dit nodig geag om

'n jaarlikse heHing van £2/2/

-op geneeshere te le om die on -koste in verband met die grotet·

aantal ondcrsoel<e te clek. ~

Hfgenernnl Scheepe!'S en

hfkomdt De W-et verdien gc\uk

gewcns te word met hfkomclt.

Vorster .:Js hulle keuse vir

ge-neraal. \Gcncraal Vorstcr is by

ons r;oc<l beken<l, hy dien Oa -?'Oli?tCt ?·ccds vcm 19111 etf. H

en-drina sal 100 persenl sy gewig

agtcr hom. ingooi om clio 0. 13.-sanl< end-uit te eli en. (Kon•.).

A.V

.

B

.O.

B

.

Lykbeeorgers, Grn.!!\tf"('orrlnkrr-s.

Uegr-a. roJs verset;f'rt':.rlrs

~ Bloemfontein - Pretoria

130 Taluco

BLADSY VYF

o o •

"o

~~olyt:a

~S!t:1AGI~Id '1\ma!te?

Kommondo-algsre~

l

_PL

_UIM

_VEE

Die Oe.te Flrmn om u rt.UDI\'El'

.I':JEHS en onder l'ltOUUKTE Mn

te etuur Is:

C

.

M

.

ELOFF

E

N K!K

(EOms.) Ilpk

MORE~(Alll{ (Posbus n83l Newton

:

1

r

{

o-~

-

-

·

.

(~~;:;fo....-;r-

~

WJE

IE§ 1m1ESlriiE!f1M

~

I

~-

BRAN

D-Assuransie

by-!

,

6:

A

~

0

T

jh

~ ~

j

0

- -

-

- - -

- - - -

.

-

®

I

~~~

SUID·AFRIKAANSE NASIONALE

TRUST EN ASSURANSIE MPY .. BPI<. Takl'e dwarsdcn r die Unio.

A

VROJEE Wi!

O!RlEoMARK

IKA.APSTA

D

0 Setallng geslded onmlddellll' wcekllks, mfillndellke of Goos verlrmg

M

I

NNAAR

Elonu.ar: GUSTAV RETIED.?

U

K.oo

p

A

lt

oos

Di

e

}ongst

e

Mocle

ll

c

G

li

O

EDE

®

T

A.BR

EHDS

®

.TA

STE,

ENS

.

b

y

-Steyrr&$

Di

e

Mod

e

winkel

PAHOW

G. A.

JFKCHARDT,

Bpk

.

(Lid Atrtltnanoo Ban<lololnDtttuut

MASJlNER.JE, YSTERW .Ao.RE,

PRODUKTEHANDELAARS

Foon 700 Opgerig 1848

BLOE

MFONTEIN

KO

-

OPEHAT][EVE

'~

r

[JNBOU

WE

HS

VERE

N

IGING

.

.

VAN

Z

U

IO

-

AFI

U

KA.

BEPERKT.

( li<•r£'gJ~t reer l;ragtcns <lio \Vet: op Roop. VCI'cnigings, 1939).

KE.'\'NJSG£WING AAN., LEDE lNSAiiE

lXTRF:IOUNG ViLl\' AANDELE.

Lede wat hul wynboerdery opgegee het en wat begerig is om hul aandele l<ragtens <lie bepaling van Artikel 21 Yan die Statuut

van clie Vereniging te !nat intrek (waarna die KW.V. die

nomi-nale waarcle van 10/- per aandeel aan hulle sal uitbetaal), word

\·ersoek om sonder versuim met die Hoofl<antoor skriftelik daal ·-omtrent in verbinding te tree.

Sodanige intrekldng kan egter slegs deur 'n besluit van die

lecle op 'n algemene vergadering geskied en aangesien die Alg e-mene Jaarvergadering \·an die Vereniging binnekort gehou sal

word, moet alle aansoeke vir intrekldng van aandele tesame met die betroldcc SCI'lifil<ate die Hoofkantoor van die Vereniging, Pos