Samenvatting belangrijkste theorie
Financiële Rapportering en Analyse
De cursusdienst van de faculteit Toegepaste
Economische Wetenschappen aan de Universiteit
Antwerpen.
Op het Weduc forum vind je een groot aanbod van samenvattingen, examenvragen, voorbeeldexamens en veel meer, bijgehouden door je medestudenten.
Samenvatting theorie Financiële Rapportering en Analyse
Indicatoren voor een onderneming in moeilijkheden + uitleggen.
Indicatoren om ondernemingen in moeilijkheden op te sporen: Boekhoudkundige en aanverwante gegevens.
vb. aantasting van het maatschappelijk kapitaal, sterk verminderde afschrijvingen, laattijdige neerlegging van de jaarrekening…
Geprotesteerde handelseffecten zoals wisselbrieven en orderbriefjes wijzen erop dat de schuldenaar zijn betalingen heef gestaakt.
Endossering en inpandgeving van facturen geven de
schuldenaar de mogelijkheid om een voorschot te bekomen op zijn op termijn inbare facturen.
Aanvragen tot uitstel van betaling en verstekvonnissen. Achterstallen bij openbare schuldeisers om zo
financieringsmiddelen te bekomen omdat de openbare schuldeisers niet meteen hun vorderingen opeisen. Bewarende beslagen en uitvoeringsmaatregelen. Stopzetting van verdere kredietverlening.
De vier meest voorkomende technieken die mangers gebruiken om winst te manipuleren + uitleggen.
BIG BATH ACCOUNTING = men gaat zoveel mogelijk kosten en
andere ongunstige elementen opnemen in een slecht jaar. Hierdoor is er sprake van een eenmalige negatieve slag, maar de vooruitzichten voor de toekomst zullen er wel goed uitzien.
vb. het slechte resultaat wordt toegeschreven aan het vorige topmanagement en het nieuwe management kan met een schone lei terug beginnen.
‘COOKIE JAR’-RESERVES = het management gaat de assumpties,
die nodig zijn voor het maken van schattingen, manipuleren.
vb. in goede jaren kan men conservatievere inschattingen maken en reserves opbouwen en in slechtere jaren zal men agressievere assumpties aanhouden en gebruikmaken van de opgebouwde reserves.
gemanipuleerd dat ze net onder het materialiteitsniveau vallen omdat de auditor op zoek gaat naar dergelijke materiële fouten.
VERDACHTE ERKENNING VAN OPBRENGSTEN = de opbrengsten
worden als gerealiseerd beschouwd zonder dat de verkoop volledig afgerond is of de levering gebeurt is.
vb. men neemt de opbrengsten die toebehoren aan het volgende jaar al op in het huidige jaar om zo het winstcijfer van dit jaar op te krikken.
Verklaar begrippen: “cooling-off periode”, “impairment test” (in eerste zit ook: Cookie Jar Reserves, Code 2009 (P189) en Code Buysse 2 (p190) uitleggen, EBITDA / Pro forma earnings (p181)
Cooling off periode: ‘voor de auditor om bij de klant te gaan werken en omgekeerd’ Artikel 133, § 3 van het Wetboek van vennootschappen stelt dat: “Zij (de
commissarissen) kunnen gedurende een tijdvak van twee jaar na het einde van hun
mandaat van commissaris, noch in de vennootschap die aan hun controle is onderworpen, noch in een daarmee verbonden vennootschap of persoon zoals bepaald in art 11, een mandaat van bestuurder, zaakvoerder of enige andere functie aanvaarden’’
Impairment test = wordt bepaald door IAS 36. Om te bepalen of er sprake is van een
bijzondere waardevermindering, moet men 3 stappen volgen. Drie stappen:
1. Men gaat na of er aanwijzingen zijn van een bijzondere waardevermindering.
2. Wanneer er aanwijzingen bestaan, moet men de realiseerbare waarde van het actief bepalen. Deze is de grootste waarde van de netto-verkoopwaarde en de gebruikswaarde van het actief.
Men vergelijkt de realiseerbare waarde met de boekwaarde. Wanneer de realiseerbare waarde lager is dan de boekwaarde (im
‘Cookie Jar’ reserves = het management gaat de assumpties, die nodig zijn voor het maken van schattingen, manipuleren.
Vb. in goede jaren kan men conservatievere inschattingen maken en reserves opbouwen en in slechtere jaren zal men agressievere assumpties aanhouden en gebruikmaken van de opgebouwde reserves.
Code 2009 = bestaat uit principes, bepalingen en richtlijnen. Er zijn negen principes die alle beursgenoteerde ondernemingen moeten toepassen. De bepalingen zijn aanbevelingen die omschrijven hoe de principes moeten worden toegepast.
Negen principes:
1. De onderneming moet een duidelijke governance structuur toepassen. 2. De onderneming moet een doeltreffende en efficiënte Raad
van Bestuur hebben die beslissingen neemt in het belang van de onderneming.
3. Alle leden van de Raad van Bestuur moeten integriteit en toewijding tonen. Er mogen geen conflicten zijn tussen de persoonlijke en de zakelijke belangen van de leden.
4. De onderneming moet een transparante procedure hebben voor de benoeming en de beoordeling van haar Raad en zijn leden.
5. De Raad van Bestuur moet gespecialiseerde comités oprichten om bepaalde specifieke aangelegenheden analyseren. Het moet dus een audit-, een benoemings- en een remuneratiecomité oprichten.
6. De onderneming moet een structuur voor het uitvoerend management uitwerken.
7. De onderneming moet de Raad van Bestuur en het management op een billijke en verantwoordelijke wijze vergoeden. Het basissalaris, de variabele remuneratie en de overige componenten moeten bekendgemaakt worden. 8. De onderneming respecteert de rechten van alle
aandeelhouders en moedigt hun betrokkenheid aan. 9. De onderneming moet een passende openbaarmaking van
de corporate governance waarborgen. Dit gebeurt door het opstellen van een CG-charter.
Code Buysee 2= bevat aanbevelingen voor een goed bedrijfsbeheer die toegepast moeten worden afhankelijk van de groeifase waarin de onderneming zich bevindt.
DEEL 1 = bevat aanbevelingen voor alle niet-beursgenoteerde
DEEL 2 = handelt over familiebedrijven. De belangrijkste
aanbeveling hierbij is het familieforum. Hierop overlegt de familie over haar eigen rol in de onderneming, de vergoedingen aan de familieleden en wie de leiding neemt in de onderneming. In het familiaal charter worden de spelregels voor de familieleden vastgelegd.
DEEL 3 = richt zich tot de kleinere bedrijven. De aanbevelingen
worden opgebouwd rond de belanghebbenden, zoals de klanten, de overheid en de leveranciers…
Pro forma earnings = Earnings Excluding Bad Stuff (EEBS); winstcijfers die niet
volledig berekend zijn volgens de geldende accountingstandaarden. Er zijn dus bepaalde ongunstige elementen uit de berekeningen gelaten..
Ebitda = werd ontwikkeld om de vergelijkbaarheid tussen ondernemingen transparanter te maken door het effect van verschillen in kapitaalmarktstructuren en belastingen op het resultaat uit te sluiten. Ook sluit het afschrijvingen uit voor de berekening van de winst.
Opmerking:
EBITDA kan ook gemanipuleerd zijn door agressieve accountingmethoden met betrekking tot opbrengsten en kosten.
Leg uit CGU en en carve out.
Carve out = De Europese Commissie beschikt over de mogelijkheid om een IFRS/IAS standaard in een aangepaste versie te aanvaarden. Deze zijn niet bevorderlijk voor de harmonisatie van de financiële verslaggeving.
Kasstroom genererende eenheid (CGU) = de kleinst identificeerbare groep van activa die, in grote mate onafhankelijk van andere groepen van activa,
kasstromen voortbrengen. Cash Generating unit.
vb. een mijnonderneming heef een private spoorweg laten aanleggen voor het vervoer van ertsen. De gegenereerde kasstroom kan men toewijzen aan de spoorweg en zijn hierdoor afhankelijk van de kasstromen die voortvloeien uit de ertsproductie. De spoorweg is niet onafhankelijk ten opzichte van de andere activa van de mijn dus de CGU voor de private spoorweg is de mijn als geheel.
Geef vier financiële indicatoren voor de kwaliteit van een onderneming.
Financiële indicatoren:
Opeenvolgende operationele verliezen. Aanzienlijke liquiditeit of cashflowproblemen. Uitstel van betaling van het dividenden.
De verkoop van bedrijfsactiva zonder de intentie deze te vervangen. Schuldherschikking.
…
Verklaar fair value en de fair value-accounting.
Fair value
• IAS 32: « Bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een verplichting kan worden afgewikkeld tussen terzake goed geïnformeerde, tot een transactie bereid zijnde partijen, die onafhankelijk zijn »
• Bepaling fair value - Marktprijs - Geen marktprijs: alternatieve waarderingsmodellen (Discounted Cash Flow methode, …)
Fair value accounting marktconforme, geactualiseerde waardering van activa en vermogenscomponenten
- Informatiebehoefe kapitaalmarkt - Economisch winstbegrip
• Waarde onderneming = actuele waarde van toekomstige netto inkomstenstromen die de onderneming verwacht te genereren. Deze waarde zou de marktwaarde moeten benaderen. • Waarde kloof tussen boekwaarde EV en marktwaarde onderneming wordt meer gedicht.
XARL? Extensible Assurance Reporting Language (XARL) is ontwikkeld om een zekere vorm
van zekerheid te bieden op XBRL-documenten.
Extensible business reporting language (XBRL) = een op XML gebaseerde open standaard voor het samenstellen en elektronisch uitwisselen van
ondernemingsrapportages en gegevens via het internet. Het is dus een computertaal voor de elektronische uitwisseling en standaardisering van financiële rapportering.
TAGS = het toekennen van unieke specificaties aan individuele financiële
gegevens- elementen in een zogenaamde taxonomie.
Alle activa en passiva in de buitenlandse balans moet vertaald worden tegen de geldende wisselkoers op het einde van het jaar.
Alle opbrengsten & kosten in de buitenlandse winst-en-verliesrekening moet vertaald worden tegen de geldende wisselkoers op het moment dat ze gerealiseerd werden. Vaak wordt hier een gemiddelde wisselkoers gebruikt. Een omrekeningswinst/verlies wordt geregistreerd als een
onmiddellijke aanpassing van het eigen vermogen. Opeenvolgende winsten of verliezen worden in het resultaat opgenomen.
Segmentrapportering?
Probleem:
De geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening geven geen inzicht in de mate waarin de verschillende dochterondernemingen of bedrijfssegmenten hebben bijgedragen tot het geconsolideerde resultaat.
Belgische wetgeving
Internationale wetgeving (IFRS 8)
De enige verplichting is dat ondernemingen met uiteenlopende activiteiten of markten hun omzet in de toelichting moeten uitsplitsen
naar de diverse activiteiten of markten.
Het bepaalt welke gegevens er per segment door ondernemingen vermeld moeten worden.
Informatie moet opgenomen worden wanneer een segment de drempel
van 10% van de omzet, het resultaat of de activa overschrijdt. Minstens 75% van de omzet moet verdeeld zijn in segmenten.
De verplichting voor het melden van segmentgegevens gelden enkel voor beursgenoteerde ondernemingen.
SEGMENT = onderneemt bedrijfsactiviteiten met daaraan verbonden
opbrengsten en kosten. De ‘chief operation decision maker’ beoordeelt de operationele resultaten om beslissingen te nemen over de aan het
segment toe te kennen middelen.
Informatie die verstrekt moet worden bij iedere periodieke financiële rapportage:
Algemene informatie over de segmentering.
Informatie over de gerapporteerde winst of verlies per segment, inclusief de kosten, de opbrengsten, de activa en de passiva van dat segment.
De omzet aan externe klanten er soort product of dienst.
klanten in het eigen land en de omzet in het buitenland.
De mate waarin de onderneming afhankelijk is van de grootste afnemers. Wanneer een klant meer dan 10% van de omzet inhoudt, dan
moet vermeld worden wat de totale omzet is voor die klant.
Voordelen:
Het vergroten van de informatieve waarde. Het verbeteren van de vergelijkbaarheid.
Het vergroten van de effectieve controle op het management.
Nadelen:
Bedrijfsleiders bepalen de segmenten zo ruim mogelijk omwille van de concurrentie.
Interimrapportering?
Tijd tussen afsluiting en publicatie van de jaarrekening:
De jaarrekening moet goedgekeurd worden door de Algemene Vergadering binnen een periode van zes maanden na de afsluiting van het boekjaar. De onderneming heef hierna nog dertig dagen tijd om de goedgekeurde jaarrekening neer te leggen bij de NBB.
→ Probleem: investeerders hebben behoefe aan meer tijdige financiële informatie. Om hieraan te kunnen voldoen, publiceren de ondernemingen interimrapporten.
Interimrapporten = hebben betrekking op een kwartaal of een half jaar en omvatten meestal een managementrapport en een beknopte balans, een winst-en-verliesrekening en een toelichting. Investeerders gebruiken de gegevens bij het herzien van de verwachtingen.
Verplichte informatie:
Nettobedrijfsopbrengsten. Winst voor en na belastingen. Interimdividend.
Toelichting. Auditrapport.
Opmerking:
Ondernemingen die op een Europese beurs genoteerd staan, zijn
verplicht om een halfjaarlijks rapport te publiceren. Dit rapport moet
binnen de vier maanden na het einde van deze zes maanden gepubliceerd worden.
jaarrekening en moet dus ook een verkorte versie van de balans, de winst-en-verliesrekening, de staat van wijzigingen in het eigen vermogen, de cashflow statement en de toelichting bevatten.
→ De beursgenoteerde ondernemingen worden aangemoedigd om deze standaard te volgen, maar zijn er voorlopig niet toe verplicht.
IASB?
Conceptueel accountingkader = IASB-kader; wordt gebruikt als referentiepunt
wanneer er geen specifieke richtlijnen vermeld worden voor de financiële verslaggeving en het is de basis voor de ontwikkeling van
accountingstandaarden.
Doelstelling: het verstrekken van informatie over een onderneming die
nuttig is voor een breed publiek. Het geef informatie over de financiële
positie, de prestaties en de liquiditeit van de onderneming. Karakteristieken van nuttige informatie:
Begrijpbaarheid. Relevantie.
Betrouwbaarheid. Vergelijkbaarheid.
Opmerking:
De International Accounting Standards Committee (IASC) heef dit kader aanvaard, maar is zich ervan bewust dat dit kader nog verder ontwikkeld moet worden. Bij het IASB-kader moet alle financiële informatie aan deze vier karakteristieken van informatiekwaliteit voldoen.
Verschillende puzzelstukjes geven van de reële waarde.
4 richtlijnen geven die de corporate governance regelgeving omvat. Principe van code 2009 (zie hierboven)
Corporate governance = deugdelijk bestuur; een reeks van regels en
gedragingen op basis waarvan vennootschappen worden bestuurd en gecontroleerd. Het zal zijn doel bereiken door te zorgen voor een goed evenwicht tussen ondernemerschap en controle.
Doel: het verzekeren van het langetermijn succes van een onderneming en dus het bevorderen van de duurzaamheid van een onderneming.
Comply or explain (corporate governance) Pas toe of leg uit.
De vennootschap moet ofwel de bepalingen van de code naleven ofwel uitleggen waarom ze dat niet doen.
2 verplichte en 2 facultatieve redenen om ondernemingen uit consolidatiekring te sluiten in België, en wat IFRS daarover zegt.
België
IFRS 10
Betekenis van de dochter is teverwaarlozen
Facultatieve uitsluiting. Geen uitsluiting mogelijk. Men mag kiezen of men de De dochter moet dus mee dochter uitsluit of opneemt in de geconsolideerd worden.
consolidatie.
Beperkingen bij de uitoefening van de controlebevoegdheid van de
moederonderneming
Facultatieve uitsluiting. Geen uitsluiting mogelijk. Men mag kiezen of men de De dochter moet dus mee dochter uitsluit of opneemt in de geconsolideerd worden.
consolidatie.
Onevenredige kosten of onverantwoorde vertraging van de moederonderneming om de gegevens
van de dochter te verzamelen
Facultatieve uitsluiting. Geen uitsluiting mogelijk. Men mag kiezen of men de De dochter moet dus mee dochter uitsluit of opneemt in de geconsolideerd worden.
consolidatie.
De moeder houdt de aandelen van de dochter uitsluitend aan met het oog
op latere verkoop
Facultatieve uitsluiting. Geen uitsluiting mogelijk, tenzij IFRS 5 Men mag kiezen of men de van toepassing is.
dochter uitsluit of opneemt in de Dit betekent dat men moet consolideren consolidatie. tot op het moment dat de aandelen
verkocht zijn, tenzij dat men publiek gemaakt heef dat men deze aandelen
gaat verkopen.
De opname van de dochter brengt het getrouwe beeld van de jaarrekening in
gevaar (+ controle in feite)
Verplichte uitsluiting. Geen uitsluiting mogelijk. Men mag de dochter niet De dochter moet dus mee opnemen in de consolidatie. geconsolideerd worden.
De dochter oefent uiteenlopende werkzaamheden uit
Verplichte uitsluiting. Geen uitsluiting mogelijk. Men mag de dochter niet De dochter moet dus mee opnemen in de consolidatie. geconsolideerd worden.
De dochter is in vereffening of zet haar werkzaamheid stop
Verplichte uitsluiting. Geen uitsluiting mogelijk. Men mag de dochter niet De dochter moet dus mee opnemen in de consolidatie. geconsolideerd worden.
Het onvermogen van de dochter om middelen over te dragen naar de
moederonderneming
Geen uitsluiting mogelijk. Geen uitsluiting mogelijk. De dochter moet dus mee De dochter moet dus mee geconsolideerd worden. geconsolideerd worden.
/= @6 A $B( & () CDECCC0))4 & E4F1()*( 4)BG 51 (G %*4$4 )
Grootste oorzaak faillissement?
Wanbeheer bestuurder
3 voorbeelden van interne oorzaken voor neergaande werking van een bedrijf.
Signalen die duiden op problemen binnen de organisatie:
Het verlies van managers met een sleutelpositie. Ernstige en herhaalde sociale conflicten.
Afhankelijkheid van één bepaald project of product.
Code lippens?
Code lippens = een werkgroep om een corporate governance code te
ontwikkelen. Vanaf 1 januari 2006 moeten beursgenoteerde ondernemingen een specifiek hoofdstuk wijden aan corporate governance, waarin zij hun corporate governance praktijken toelichten.
Het werd in 2009 vervangen door Code 2009. Deze is van toepassing vanaf 01/01/’09
Leg uit sociale balans.
IFRS Belgische wetgeving
De sociale balans is niet verplicht bij IFRS. De Belgische wetgeving heef de verplichting ingevoerd om een sociale balans te publiceren in de enkelvoudige jaarrekening. Inhoud van de sociale balans:
Een staat van tewerkgestelde personen.
Een tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar. Een staat van het gebruik van de maatregelen ten gunste van de werkgelegenheid tijdens het boekjaar in kwestie. De inlichtingen over de opleidingen van de werknemers tijdens het boekjaar.
Geef 4 verklaringen in verband met de commissaris.
het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de onderneming en de wettelijke bepalingen werden nageleefd. Er kan ook een toelichtende paragraaf toegevoegd worden.
JAARREKENING MET VOORBEHOUD = de jaarrekening in geval van een beperking van
de omvang van de werkzaamheden of in geval van een onenigheid met de leiding. Het voorbehoud zal worden uitgedrukt in het geval het betekenisvol is voor de beoordeling van de jaarrekening. Er kan ook een toelichtende paragraaf toegevoegd worden.
AFKEURENDE VERKLARING = de jaarrekening geef globaal gezien geen getrouw
beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de onderneming en de wettelijke bepalingen werden niet nageleefd.
ONTHOUDENDE VERKLARING = de commissaris verkeert in de onmogelijkheid om te
oordelen over het getrouwe beeld van de jaarrekening omdat er onvoldoende bewijsmateriaal is of omdat er fundamentele onzekerheden zijn die een belangrijke invloed kunnen hebben.
Leg uit 3 zaken dat een bedrijf moet hebben zodat er sprake is van controle.
MACHT = de onderneming beschikt over bepaalde rechten
die haar de mogelijkheid geven de activiteiten te sturen, die een invloed hebben op de variabele vergoeding.
RENDEMENT = de onderneming stelt zich bloot aan een
variabele vergoeding door haar betrokkenheid bij de afhankelijke onderneming. Deze vergoeding kan zowel positief als negatief zijn, alsook een rechtstreeks karakter hebben of bestaan uit synergiën.
BAND TUSSEN MACHT EN RENDEMENT = de onderneming heef de
mogelijkheid om de macht te gebruiken om het bedrag van de variabele vergoeding te beïnvloeden.
Geef sociale en economische indicator voor discontinuïteit van een bedrijf. ECONOMISCHE EN SOCIALE INDICATOREN = hebben betrekking op
niet-financiële oorzaken van discontinuïteit. Men maakt hierbij een onderscheid tussen signalen die duiden op problemen binnen de organisatie en signalen die duiden op problemen op de markten.
Signalen die duiden op problemen binnen de organisatie:
Het verlies van managers met een sleutelpositie. Ernstige en herhaalde sociale conflicten.
Afhankelijkheid van één bepaald project of product.
Signalen die duiden op problemen op de markten:
gereageerd wordt.
Het verlies van belangrijke leveranciers of klanten. Een aanzienlijke toename van concurrentie.
De sterke afhankelijkheid van een productlijn waarvoor de markt is ingekrompen.
Internetrapportering?
Klassieke manier van financiële verslaggeving:
Het verspreiden van financiële en niet-financiële informatie over de
onderneming die gebeurt via het jaarverslag, aangevuld met publicatie van interimrapporten en persberichten
Voordelen internetrapportering
Nadelen internetrapportering
Betere risico-inschattingen door investeerders. Correctere aandelenprijzen.
Een verbetering van de reputatie va de onderneming naar de buitenwereld toe. Een verhoogde snelheid van disclosure. Een makkelijkere toegang tot informatie. Tijdige informatie tegen een lage kost. De mogelijkheid voor ondernemingen om
toegangsstatistieken bij te houden. Een verhoogde rapporteringsfrequentie.
De betrouwbaarheid van de informatie kan lager zijn omdat deze niet gecontroleerd werd door een externe auditor. De informatie is onmiddellijk
terug aanpasbaar.
Wagenhofer:
Internet vermindert de kosten van informatieprocessen, maar technologie de vraag en het aanbod van financiële informatie niet. De mate van disclosure van financiële informatie blijf bepaald door kosten-batenafwegingen.
Opmerking:
Hoewel internetrapportering sterk toegenomen is, blijf de aangeboden informatie vrijwel gelijk aan wat ook beschikbaar is uit andere bronnen.
