‘De sterkere doet wat in zijn macht ligt, de zwakkere laat het zich welgevallen’
Nederlands‐Egyptische betrekkingen in de periode 1952‐1962 MA‐thesis: Jan Erik Visscher, 6380549 Begeleider: prof. dr. James C. Kennedy Tweede lezer: prof. dr. Marianne van Leeuwen
MA Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen Faculteit van de Geesteswetenschappen Universiteit van Amsterdam, 31‐10‐2011 Voorzijde: Titel: ‘de sterkere (…) welgevallen’, is afkomstig uit de Peloponnesische Oorlog van Thucydides (460‐ 395 v.Chr.). Het betreft een vertaling (uit het Grieks) van M. A. Schwartz (Amsterdam 2003) 333.
Afbeelding: Een glazen bokaal, geschenk van H.M. koningin Juliana (namens de Nederlandse regering) aan Z.M. koning Faroek, ter gelegenheid van zijn tweede huwelijk in 1951. De bokaal is versierd met een ingegraveerde jachtvoorstelling en in de voet het Nederlandse en Egyptische wapen. In: NA, Archief van het Gezantschap in Egypte, 2.05.117/13641,’koning Faroek en de Koninklijke familie 1945‐ 1954’.
Inhoudsopgave
I: INLEIDING 3 II: HISTORISCHE CONTEXT 5 H1: Nederland en de internationale status‐quo 5 H2: Egypte en de internationale status‐quo 7 H3: Verdediger en Aanvechter in de aanloop naar 1952 9 III: BEVINDINGEN 12 H1 Aanvechter in wording: de Vrije Officieren en het juk des Konings 12 1.1 Het wereldtoneel en de regionale context 12 1.2 Het gezantschap tussen ‘dit van woestijnzand aan elkaar hangend volk’ 131.3 Nederland en Koning Faroek 15 1.4 Donkere dagen voor het gloeilampconcern Philips 16 1.5 Exit Faroek 17 1.6 Philips: Let’s make things…. 19 1.7 Entrée Vrije Officieren 21 1.8 Nieuw‐Guinea in driehoeksverband 23 H2 Aanvechter in actie: Nasser en het juk der koloniale mogendheden 25 2.1 Het wereldtoneel en de regionale context 25 2.2 Toenadering in Cairo en verwijdering in Bandoeng 26 2.3 De anti‐ koloniale nationalisatie 28 2.4 De interventie der koloniale mogendheden 29 2.5 Nederlandse scheepvaart in zwaar weer 31 2.6 Nederland en de exodus der Egyptische Joden 34 2.7 Verdedigers en Aanvechters in de Verenigde Naties 36
2.8 Driehoeksrelatie met scherpe kantjes 37
H3: Verdediger onder vuur: Nederland en het recht op de vrije doorvaart 40 3.1 Het wereldtoneel en de regionale context 40
3.2 Nieuwe gezichten in een ander Egypte 41
3.3 Een spion in gevangenschap 43
3.4 Een drievoudig snoer wordt niet spoedig verbroken 44
3.5 Nasser’s eregast Soekarno 47 3.6 Het zwaardrecht en de troefkaart 48 3.7 Spion voor het gerecht 49 3.8 Een drievoudig snoer wordt (…) spoedig verbroken 51 IV: CONCLUSIE 55 V: BIBLIOGRAFIE 60 VI: BIJLAGEN
