Belgisch beroepsprofiel voor de verpleegkundige-ziekenhuishygiënist door Pedro Braekeveld & Chantal Dehon

Belgisch beroepscompetentieprofiel voor

verpleegkundige-ziekenhuishygiënist

Profil Belge de compétences professionelles

pour l’infirmier en hygiène hospitalière

Project / Projet

Contenu

Inhoud

Inleiding Introduction

Doel van de functie en siturering in de organisatie Objet de la fonction et lieu dans l’organisation

Competenties Compétences Demografische gegevens Données demographiques Resultaatsdomeinen Secteurs de résultats

5

5

4

4

3

3

2

2

1

1

6

6

7

7

Contenu

Inhoud

Inleiding Introduction

Doel van de functie en siturering in de organisatie Objet de la fonction et lieu dans l’organisation

Competenties Compétences Demografische gegevens Données demographiques Resultaatsdomeinen Secteurs de résultats

5

5

4

4

3

3

2

2

1

1

6

6

7

7

✓

Inleiding

Introduction

Primaire aanleiding / Motif principal :

 Geen middel om de huidige opleidingen voor VPK-ZHH te toetsen aan de vereisten van het KB 26 april 2007 en de verwachtingen van het werkveld  kwalitatieve opleiding

 Geen middel voor zelfevaluatie en/of zich gericht bij te scholen

 self-empowerment

 Noodzaak van een nationaal gedragen beroeps-competentieprofiel  professionalisering

Inleiding

Introduction

Secundaire aanleiding / Motif secondaire :

 Improving Patient Safety in Europe (IPSE)-project:  Eerste bevraging in 2006 :

 28 Europese landen  België  NVKVV  Conclusies : Diverse opleidings- en

beroepsprofielen  Nood aan harmonisatie  Publicatie ‘European Core Curriculum for

training of Infection Control Practitioners’ (2008)  Aanleiding tot TRICE-project in 2009 : Europees

competentieprofiel voor ICP Prof. S.Brusaferro  Europese richtlijn 2005/36/EC van het Bologna

Akkoord : afstemming opleidingsvereisten en – niveau’s binnen Europa

Inleiding

Introduction

Doelstelling / Objectif :

 Oorspronkelijk: De ontwikkeling van een afzonderlijk beroepscompetentieprofiel voor:

 Verpleegkundige-Ziekenhuishygiënist

 Geneesheer-Ziekenhuishygiënist

 Projectvoorstel samen met Dr. B. Gordts in 2008 t.a.v. Fed. Platform Ziekenhuishygiëne

 Niet weerhouden

 2009: Vernauwing scoop en projectvoorstel samen met NVKVV t.a.v. FOD Volksgezondheid  Startschot project : ontwikkeling van een Belgisch beroepscompetentieprofiel VPK-ZHH

Inleiding

Introduction

Het projectteam / Équipe de projet:

 Miguel Lardennois (FOD/SPF)  Paul Matthys (FOD/SPF)  Marc Koninckx (AUVB/UGIB)  Christophe Barbier (ABIHH)  Kathy Claeys (WG ZHH NVKVV)  Magda Vanneste (WG ZHH NVKVV)  Patrick Verschelde (Okc)

 Jean-Luc Vanderlinden (3M)

 Pedro Braekeveld (Projectcoördinator)

Het validatieteam / Équipe de validation:

 Leden van de Werkgroep ZHH NVKVV  Membres de l’ABIHH

Inleiding

Introduction

1. Voorbereiding (01/09/08 – 30/06/11)

2. Gegevensverzameling (14/10/11 – 13/11/11)

3. Gegevensverwerking (01/12/11 – 15/01/12)

4. Voorstelling en Validatie (26/01/12 – 30/06/12)

5. Presentatie en publicatie

Inleiding

Introduction

Zorginstelling

Contenu

Inhoud

Inleiding Introduction

Doel van de functie en siturering in de organisatie Objet de la fonction et lieu dans l’organisation

Competenties Compétences Demografische gegevens Données demographiques Resultaatsdomeinen Secteurs de résultats

5

5

4

4

3

3

2

2

1

1

6

6

7

7

✓

Demografische gegevens

Données demographiques

 Analyse gebeurde op de 301 volledig ingevulde enquêtes

Aantal keer link geopend _Freq.Abs. % Totaal aantal keer link

geopend 623 100,0

Geopend + niets ingevuld 164 26,3 Geopend + onvolledig

ingevuld 158 25,4

Geopend + volledig

ingevuld 301 48,3

Tijdsbesteding volledig ingevuld

totale tijd in sec 377520

gemiddelde tijd(sec)/respondent 1254

gemiddelde tijd(min)/respondent 21

Tijdsbesteding onvolledig ingevuld

totale tijd in sec 24760

gemiddelde tijd(sec)/respondent 157

gemiddelde tijd(min)/respondent 3

Taal _Freq.Abs. %

Nederlands 178 59,1

Frans 123 40,9

Demografische gegevens

Données demographiques

 65,8% verpleegkundigen en 34,2% artsen die de enquête volledig invulden VPK ZHH VPK DIR MED DIR GH ZHH VZ CZH 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0 40.0 45.0 50.0

Procentuele verdeling volgens functie

Functie _Freq.Abs. %

VPK ZHH 129 42,9 VPK DIR 69 22,9 MED DIR 50 16,6 GH ZHH 44 14,6 VZ CZH 9 3,0 Totaal 301 100,0

Demografische gegevens

Données demographiques

 Evenredige verdeling tussen personen met  10 jaar ervaring en  11 jaar ervaring 0-5j 6-10j 11-15j 16-20j 21-25j >25j 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0

Procentuele verdeling volgens aantal jaren ervaring

Aantal jaren ervaring _Freq.Abs. %

0-5j 35 26,9 6-10j 29 22,3 11-15j 22 16,9 16-20j 22 16,9 21-25j 21 16,2 >25j 1 0,8 Totaal 130 100,0

Demografische gegevens

Données demographiques

 Verhouding soorten ziekenhuizen volgens overheid: resp. 43,1% - 7,7% - 9,6% - 3,8% - 32,5% - 3,3%

Algemeen ziekenhuis

Algem. ZH met universitair karakter

Gespecialiseerd ziekenhuis

Geriatrisch ziekenhuis

Psychiatrisch ziekenhuis

Universitair ziekenhuis

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0

Procentuele verdeling volgens type instelling

Type instelling werkzaam _Freq.Abs. % Algemeen ziekenhuis 167 55,5 Algemeen ziekenhuis met

universitair karakter 23 7,6 Gespecialiseerd ziekenhuis 29 9,6 Geriatrisch ziekenhuis 7 2,3 Psychiatrisch ziekenhuis 54 17,9 Universitair ziekenhuis 21 7,0 Totaal 301 100,0

Contenu

Inhoud

Inleiding Introduction

Doel van de functie en siturering in de organisatie Objet de la fonction et lieu dans l’organisation

Competenties Compétences Demografische gegevens Données demographiques Resultaatsdomeinen Secteurs de résultats

5

5

4

4

3

3

2

2

1

1

6

6

7

7

✓

Doel van de functie

Objet de la fonction

Het opstellen, invoeren en opvolgen van maatregelen in samenwerking met andere

zorgverstrekkers en het formuleren van adviezen teneinde de hygiënische omstandigheden te

verbeteren, de zorginfecties te verminderen, en de kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid te

bevorderen.

La composition, introduction et suivi des mesures en collaboration avec d'autres fournisseurs de soins et la formulation des recommandations afin

d'améliorer les conditions d’hygiène, de réduire les infections liées aux soins et de promouvoir la qualité des soins et la sécurité des patients.

Situering in de organisatie

Lieu dans l’organisation

Rapporteert aan : Team Ziekenhuishygiëne Rapport à : Equipe d’hygiène hospitalière

Directe leidinggevende : Hoofd van het Verpleegkundig Departement

Contenu

Inhoud

Inleiding Introduction

Doel van de functie en siturering in de organisatie Objet de la fonction et lieu dans l’organisation

Competenties Compétences Demografische gegevens Données demographiques Resultaatsdomeinen Secteurs de résultats

5

5

4

4

3

3

2

2

1

1

6

6

7

7

✓

Resultaatsdomeinen

Domaines de résultats

Maakt deel uit van het team ziekenhuishygiëne en het verpleegkundig middenkader en werkt nauw met hen samen i.f.v. infectiepreventie (IP)

Fait partie de l'équipe d’hygiène hospitalière et du cadre infirmier intermédiaire et travaille en étroite collaboration avec eux en termes de prévention des infections (PI)

Samen met de andere leden van het team

ziekenhuishygiëne is hij/zij verantwoordelijk voor het opzetten, uitvoeren, evalueren en feedback van de surveillance m.b.t. zorggerelateerde infecties

En collaboration avec les autres membres de l’équipe d’hygiène hospitalière il/elle est

responsable de la conception, la mise en œuvre, d'évaluation et de rétro-formation de la surveillance sur les infections liées aux soins

Resultaatsdomeinen

Domaines de résultats

Staat in voor de dagelijkse coördinatie, uitvoering en opvolging van het IP-beleid

Est responsable de la coordination, la mise en œuvre et le suivi quotidienne de la politique de PI

Is verantwoordelijk voor het opstellen,

implementeren en bijsturen van IP-richtlijnen en – projecten o.b.v. relevante literatuur

Est responsable de la préparation, la mise en œuvre et l'ajustement des directives et projets de PI basés sur la documentation pertinente

Is verantwoordelijk voor het meten, registreren, opvolgen, evalueren, terugkoppelen en bijsturen van de compliance m.b.t. IP-richtlijnen

Est responsable de la mesure, l’enregistrement, la surveillance, l'évaluation, la rétro-formation et l'ajustement de l’observance à l'égard des directives PI

Resultaatsdomeinen

Domaines de résultats

Is het aanspreekpunt m.b.t. IP en vormt de schakel tussen het IP-beleid en :

 alle personen die een activiteit uitoefenen in het ziekenhuis en/of in contact komen met de patiënt en/of zijn omgeving

 patiënten

Est le contact sur la PI et forme un lien entre la politique de PI et :

 toutes les personnes qui exercent une activité à l’hôpital et entrent en contact avec le patient et/ou son environnement

 patients

Bewaakt de risico' s m.b.t. IP en stelt maatregelen voor om infectierisico's te beheersen t.b.v. kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid

Surveille les risques liés à la PI et propose des

mesures pour maitriser les risques d'infection pour assurer la qualité des soins et sécurité des patients

Resultaatsdomeinen

Domaines de résultats

Doet aanbevelingen m.b.t. de training, vorming, sensibilisering en ondersteuning van :

 alle personen die een activiteit uitoefenen in het ziekenhuis en/of in contact komen met de patiënt en/of zijn omgeving

 patiënten

met betrekking tot de IP-richtlijnen

Recommande la formation, l'éducation, la sensibi-lisation et le soutien pour

 toutes les personnes qui exercent une activité à l’hôpital et entrent en contact avec le patient et/ou son environnement

 patients

concernant les directives de PI

Doet voorstellen tot het uitbouwen en aansturen van een netwerk van referenten IP

Fait des propositions pour le développement et la gestion d’un réseau des référents PI

Contenu

Inhoud

Inleiding Introduction

Doel van de functie en siturering in de organisatie Objet de la fonction et lieu dans l’organisation

Competenties Compétences Demografische gegevens Données demographiques Resultaatsdomeinen Secteurs de résultats

5

5

4

4

3

3

2

2

1

1

6

6

7

7

✓

Gedragscompetenties

Aptitudes professionnelles

Plannen en organiseren: Het vermogen om taken in tijd, ruimte en volgens prioriteit te structureren om de doelstellingen of resultaten efficiënt en tijdig te bereiken

Planification et organisation: Structurer des tâches dans le temps, l’espace et selon les priorités, en vue d’une réalisation efficace et dans les délais impartis en tenant compte des objectifs et résultats fixés

Analysevermogen: Het vermogen om een situatie op te splitsen in deelaspecten en het logisch ordenen ervan. Op een efficiënte en effectieve manier zoeken, analyseren en begrijpen van gegevens

Faculté d’analyse: Aptitude à identifier les différents aspects d’une situation donnée et à les ordonner de façon logique. Faculté d’explorer, d'analyser et de comprendre des données de façon efficace et effective

Gedragscompetenties

Aptitudes professionnelles

Samenwerken: Het vermogen om constructief bij te dragen tot een gezamenlijk resultaat samen met anderen, ook wanneer het een onderwerp betreft dat niet direct van persoonlijk belang is

Esprit d’équipe: Contribuer de façon constructive à l’obtention d’un résultat collectif, y compris lorsque l’objectif poursuivi ne présente pas d’intérêt direct au niveau personnel

Mondelinge communicatie: Het overbrengen van een mondelinge boodschap, zodat de

gesprekspartner ze correct begrijpt

Communication orale: Transmettre un message oral de façon à ce qu’il soit parfaitement compris par le ou les interlocuteur(s)

Schriftelijke communicatie: Het vermogen om een boodschap schriftelijk over te brengen, zodat de doelgroep ze correct begrijpt

Communication écrite: Transmettre un message par écrit de façon à ce qu’il soit correctement compris par son/ses destinataire(s)

Gedragscompetenties

Aptitudes professionnelles

Contactvaardigheid / Netwerken: Het vermogen om met één of meerdere personen contact te leggen door het gepaste verbale en non-verbale gedrag, en het verder opbouwen en onderhouden van deze relaties

Sens du contact: Etablir aisément des contacts avec une ou plusieurs personnes et à adapter son

comportement verbal et non-verbal à la situation, aux personnes et aux objectifs ; développer et entretenir ces relations

Nauwkeurigheid: Aandacht hebben voor alle

deelelementen van informatie en taken, en correct en volledig werken

Rigueur: Etre attentif à tous les éléments d’infor-mation et à tous les aspects composant une tâche; assiduité à atteindre un niveau élevé de précision et d’exhaustivité lors de l’exécution de tâches

Technische Expertise

Expertise techique

Kennis

/

Connaissance

K - Kennis met betrekking tot preventie en controle van ziekenhuisinfecties (algemene en bijkomende voorzorgsmaatregelen met inbegrip van de

surveillance van infectieziekten)

C - Connaissance en prévention et maîtrise des infections hospitalières (précautions générales et spécifiques y compris la surveillance des infections hospitalières)

K - Kennis met betrekking tot hygiëne-aspecten van medische en verpleegkundige technieken/

procedures

C - Connaissance des aspects d'hygiène en matière de techniques/procédures médicales et infirmières

K - Kennis van hygiëne-aspecten m.b.t. klinische activiteiten op risicodiensten (OK, CSA, IZ, Spoed, Verloskwartier, Dialyse,…)

C - Connaissance des aspects d'hygiène relatifs aux activités cliniques des services à risques (bloc opératoire, stérilisation, soins intensifs, urgences, bloc d'accouchement, dialyse,…)

Technische Expertise

Expertise techique

Kennis

/

Connaissance

K - Kennis met betrekking tot reiniging, desinfectie en sterilisatie van medisch-verpleegkundig

materiaal

C - Connaissance des principes de nettoyage,

désinfection et stérilisation des dispositifs médicaux

K - Kennis met betrekking tot materiaal gebruikt bij medische en verpleegkundige praktijkvoering met de focus op infectiepreventie

C - Connaissance des matériaux nécessaires dans l'utilisation des pratiques médicaux-infirmières relatives à la prévention des infections

K - Kennis met betrekking tot het functie- en competentieprofiel van de verpleegkundige-ziekenhuishygiënist

C - Connaissance du profil de fonction et de

Technische Expertise

Expertise techique

Kennis

/

Connaissance

K - Kennis met betrekking tot epidemiologie en infectiologie

C - Connaissance en épidémiologie et en infectiologie

K - Kennis met betrekking tot kwaliteits- en risicomanagement

C - Connaissance en qualité et gestion des risques

Omvat onder andere kennis m.b.t. het uitvoeren van een risicoanalyse (: HACCP,… binnen de domeinen van voedselveiligheid, bouwen en verbouwen, linnen, afval,… ) en het implementeren van corrigerende en preventieve maatregelen (: verandermanagement, cultuurverandering, gedragsverandering)

Omvat onder andere kennis m.b.t. het uitvoeren van een risicoanalyse (: HACCP,… binnen de domeinen van voedselveiligheid, bouwen en verbouwen, linnen, afval,… ) en het implementeren van corrigerende en preventieve maatregelen (: verandermanagement, cultuurverandering, gedragsverandering)

Technische Expertise

Expertise techique

Vaardigheden

/

Aptitudes

V - Procedure of richtlijnen met betrekking tot infectiepreventie (IP) opstellen

A - Elaborer une procédure ou des directives relatives à la prévention des infections (PI)

V - Project met betrekking tot IP opzetten A - Elaborer un projet relatif à la PI

V - Project met betrekking tot IP uitvoeren A - Exécuter un projet relatif à la PI

V - Project met betrekking tot IP evalueren en bijsturen

A - Evaluer un projet relatif à la PI et corriger la pratique

V - Registratie in het kader van IP evalueren en bijsturen

A - Evaluer les résultats des enregistrements dans le cadre de la PI et guider la pratique

Contenu

Inhoud

Inleiding Introduction

Doel van de functie en siturering in de organisatie Objet de la fonction et lieu dans l’organisation

Competenties Compétences Demografische gegevens Données demographiques Resultaatsdomeinen Secteurs de résultats

5

5

4

4

3

3

2

2

1

1

6

6

7

7

✓

Functievereisten

Exigences de l’emploi

Diploma – Diplomaniveau

/

Diplôme – Niveau de diplôme

Bachelor verpleegkunde Bachelier en soins infirmiers

Master in de verpleegkunde of master in de volksgezondheid

Master en soins infirmiers ou master en santé publique

Vereiste specifieke kennis en/of ervaring

/

Connaissances et/ou expérience spécifiques requises

Minimum 2 jaren ervaring als verpleegkundige Minimum 2 années d'expérience comme infirmier

Bijkomende opleiding ziekenhuishygiëne van minstens 250 contacturen inclusief minimum 80 uren stage

Formation supplémentaire d’hygiène hospitalière d'au moins 250 heures de contacts dont 80 heures de stage minimum

Contenu

Inhoud

Inleiding Introduction

Doel van de functie en siturering in de organisatie Objet de la fonction et lieu dans l’organisation

Competenties Compétences Demografische gegevens Données demographiques Resultaatsdomeinen Secteurs de résultats

5

5

4

4

3

3

2

2

1

1

6

6

7

7

✓

Conclusie

Conclusion

Terugblik

/ Rétrospection

Conclusie

Conclusion

Basisingrediënten

/ Ingrédients de base

 Lange weg en veel geduld

 Red Monkey Innovation Management

 Passion

 Internet - Information

Conclusie

Conclusion

Succesfactoren

/ Facteurs de succès

 Lange weg en veel geduld

 Red Monkey Innovation Management

 Passion

 Internet - Information

 Networking

 Succesfactoren van het project

 Gevalideerde methodologie (OKC)

 Breed draagvlak (TZH, CNO, CMO, AUVB, FOD)

Conclusie

Conclusion

Resultaat

/ Résultat

 Lange weg en veel geduld

 Red Monkey Innovation Management

 Passion

 Internet - Information

 Networking

 Succesfactoren van het project

 Gevalideerde methodologie (OKC)

 Breed draagvlak (TZH, CNO, CMO, AUVB, FOD)

 Samenwerking met Wallonië (ABIHH)

 Resultaat van het project

 Dynamisch gegeven

Conclusie

Conclusion

Toekomstperspectieven

/ Perspectives d’avenir

 Vergelijkbare opleiding VPK-ZHH in Vlaanderen en Wallonië, zowel qua niveau als inhoud

• 1 jarige postgraduaatsopleiding

• Theorievakken  universiteiten

• Praktijkvakken  beroepsorganisaties

 Promotie van Self-Empowerment : zichzelf als VPK-ZHH evalueren en zich gericht bijscholen

 Professionalisering van het beroep VPK-ZHH

 Voldoende ( # FTE o.b.v. opnames ipv bedden) en gelijkwaardige inschakeling van VPK-ZHHn in het werkveld

• Jobinvulling

• Situering binnen de organisatie

Conclusie

Conclusion

Vanaf april 2013 beschikbaar op website NVKVV

/

À partir d’avril 2013 disponible sur le site de l’ABIHH

Yes, we can !

Conclusie

Conclusion

 Het projectteam / Équipe de projet:

 Miguel Lardennois (FOD/SPF)  Paul Matthys (FOD/SPF)  Marc Koninckx (AUVB/UGIB)  Christophe Barbier (ABIHH)  Kathy Claeys (WG ZHH NVKVV)  Magda Vanneste (WG ZHH NVKVV)  Patrick Verschelde (Okc)

 Jean-Luc Vanderlinden (3M)

 Het validatieteam / Équipe de validation:

 Leden van de Werkgroep ZHH NVKVV  Membres de l’ABIHH

 Iedereen die de enquête ingevuld heeft / Toute personne qui a rempli le questionnaire

Dank voor jullie aandacht

Merci pour votre attention