Grafiek 7. Verwacht aantal zelfstandig wonende personen van 60 jaar of ouder Bron: WoonZorgwijzer
Grafiek 7 laat een stijging zien van het aantal zelfstandig wonende mensen met dementie. Volgens deze informatie stijgt het aantal mensen met dementie die thuis wonen met 1600. Zoals te zien in grafiek 8 is deze stijging in vrijwel alle gemeenten zichtbaar.
In de volgende paragrafen geven we toelichting op deze cijfers, en een
Grafiek 8. Verwacht aantal zelfstandig wonende personen van 60 jaar of ouder per gemeente
Bron: WoonZorgwijzer 0
1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000
2012 2016 2018 2023
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800
2012 2016 2018 2023
❶
❷
❸
❹
❺
❻
❼
❽
Grafiek 10. Aantal thuiswonende personen van 19 jaar of ouder die mogelijk beperkingen ervaren op het gebied van …Bron: WoonZorgwijzer
6.1 Toelichting op data Cijfers Dementie
Dementie is de snelst groeiende doodsoorzaak in Nederland volgens het CBS. Het aantal mensen met dementie is door de vergrijzing vervijfvoudigd. De kans op dementie neemt sterk toe met de leeftijd.
Dit is te zien in de grafiek hiernaast. Hierin zien we dat met name in de hoogste leeftijdsklassen de kans op dementie toeneemt. Dit is een verklaring van de verschillen die we tussen gemeenten zien in de stijging van het aantal mensen met dementie. Gemeenten waarin de groei van het aantal mensen met dementie harder stijgt, hebben over het algemeen een grotere groep inwoners in de hoogste leeftijds-klassen.
Grafiek 9. Aantal mensen met dementie per leeftijdscategorie per 1.000 personen Bron: CBS StatLine
0 20000 40000
Sociale contacten/netwerk zich (veilig) buitenshuis
verplaatsen zich (veilig) binnenshuis
verplaatsen regievoering eigen leven
2012 2016 2018 2023
❶
Ongeveer 60% van deze groep bestaat uit vrouwen en 40% uit mannen.
Er is een vrij sterke samenhang met leeftijd. De kans dat iemand een enkelvoudige aandoening met mobiliteitsbeperking heeft, is ruim vier keer zo groot als iemand 70 jaar of ouder is dan wanneer iemand tussen 19 en 69 jaar is.
Een relatief groot deel van de groep met een somatische aandoening heeft een laag inkomen. Iets meer dan de helft van de groep behoort tot de 40% (landelijk) laagste inkomens. De kans dat iemand een enkel-voudige somatische aandoening met een mobiliteitsbeperking heeft, is ruim 3,5 keer groter als iemand tot de groep laagste 40% inkomens behoort dan wanneer iemand behoort tot de groep met de 20%
hoogste inkomens.
Wmo-voorzieningen
De Wmo-voorzieningen zijn sterk afhankelijk van het beleid op gemeentelijk niveau, en daarnaast leveren niet alle gemeenten de gegevens juist aan. Het gebruik van Wmo-voorzieningen in de regio is daarom in dit regiobeeld niet opgenomen, omdat het geen
betrouwbare informatie geeft.
6.2 Ouderenmishandeling
De tabel laat het aantal meldingen ouderenmishandeling zien per gemeenten in de regio Zuid-Holland Zuid. Ouderenmishandeling wordt geregistreerd per melding, en niet op type mishandeling (bijvoorbeeld psychisch geweld, lichamelijk geweld, verwaarlozing et cetera).
Gemeente Aantal meldingen 2019
Alblasserdam 1
Dordrecht 19
Gorinchem 1
Hardinxveld-Giessendam 2
Hendrik Ido Ambacht 3
Hoeksche Waard 9
Molenlanden 0
Papendrecht 1
Sliedrecht 4
Zwijndrecht 3
Totaal 42
Tabel 3. Meldingen ouderenmishandeling in 2019
Bron: Registratiesysteem Clavis Veilig Thuis ZHZ, meldingen van ouderenmishandeling, 2019
We zien het hoogste aantal meldingen in Dordrecht. Gezien het grote aandeel van ouderen die in Dordrecht wonen in de regio, is dit te verklaren. Opvallend is dat in Molenlanden geen melding is gedaan, terwijl deze gemeenten ook een relatief groot aandeel ouderen heeft.
❶
Daarnaast zijn er in het jaar 2014 bij Veilig Thuis in heel Nederland 1541 meldingen binnen gekomen. Dit zegt echter niet veel over het
daadwerkelijk percentage ouderen dat te maken heeft met mishandeling. Meldingen zijn over het algemeen het topje van de ijsberg. Vanuit het samenwerkingsverband is een beweging gestart om bewustzijn te creëren met het regionaal convenant Ouderen in veilige handen, dit is een gezamenlijke aanpak tegen ouderenmishandeling.
Naast deze cijfers uit het registratiesysteem, is de meest recente openbare landelijke bron in het kader van ouderenmishandeling de Gezondheidsmonitor 2016. Uit deze monitor komt naar voren dat 4%
van de 65-plussers te maken heeft met psychische mishandeling. Het percentage in de regio Zuid-Holland Zuid ligt iets onder dit gemiddelde.
GGD-regio Percentage
GGD Zuid-Holland Zuid 3,7
GGD Amsterdam 4,6
GGD Brabant-Zuidoost 4,2
GGD Drenthe 3,5
GGD Flevoland 3,2
GGD Fryslân 4,6
GGD Gelderland-Zuid 3,6
GGD Gooi en Vechtstreek 3,4
GGD Groningen 4,6
GGD Haaglanden 4,4
GGD Hart voor Brabant 2,9
GGD-regio Percentage
GGD Hollands Midden 3,3
GGD Hollands Noorden 4,1
GGD IJsselland 3,5
GGD Kennemerland 5,3
GGD Limburg-Noord 4,5
GGD Noord- en Oost-Gelderland 3,6
GGD regio Utrecht 3,9
GGD Rotterdam-Rijnmond 3,7
GGD Twente 4,0
GGD West-Brabant 3,3
GGD Zaanstreek-Waterland 4,1
GGD Zeeland 3,3
GGD Zuid-Limburg 5,9
Gelderland-Midden 3,9
Totaal gemiddelde 4,0
Tabel 4. Ouderenmishandeling per GGD-regio, geschat percentage Bronnen: Gezondheidsmonitor 2016
❶
❷
❸
❹
❺
❻
❼
❽
6.3 Ontwikkeling wijkverpleging
Het percentage inwoners dat gebruikmaakt van wijkverpleging uit de Zorgverzekeringswet ligt in drie gemeenten lager dan het Nederlandse gemiddelde (Hendrik Ido Ambacht, Hoeksche Waard en Molenland).
Gemeente Papendrecht is gelijk aan het Nederlandse gemiddelde. In de overige zes gemeenten zijn er meer inwoners met wijkverpleging in vergelijking met het Nederlandse gemiddelde.
% inwoners met wijkverpleging
Aantal inwoners met wijkverpleging
Alblasserdam 4,3 860
Dordrecht 3,8 4500
Gorinchem 3,8 1380
Hardinxveld-Giessendam 3,7 665
Hendrik Ido Ambacht 3,2 980
Hoeksche Waard 3,4 2945
Molenlanden 3,1 1360
Papendrecht 3,5 1130
Sliedrecht 4,4 1100
Zwijndrecht 4,1 1830
Landelijk 3,5 601 300
Tabel 5. Ontwikkeling wijkverpleging Bronnen: Vektis Wijkverpleging en CBS 2018
1 Deze aantallen hebben niet specifiek betrekking tot de doelgroep
6.4 Duiding data thuiswonende ouderen
In de regio is een toename zichtbaar van het aantal thuiswonende mensen met dementie (60+), dit is in lijn met de landelijke
ontwikkelingen. Daarnaast zal het aantal mensen met somatische aandoeningen verder stijgen. Tot slot zien we ook een toename in het aantal thuiswonende volwassenen die mogelijk beperkingen ervaren op verschillende gebieden1. Deze stijgingen zien we in alle gemeenten in regio Zuid-Holland Zuid. Wat betreft de ervaren beperkingen (regie en veilig binnenshuis en buitenshuis verplaatsen) zien we dat de
problematiek in verhouding met de landelijk gebieden groter is in de stedelijke gebieden.