Uit internationaal onderzoek blijkt dat zorg in het onderwijs steeds meer evolueert naar een vorm van zorgverlening die geïntegreerd is in het onderwijs zelf (Aluede, Imonikhe & Afen-Apaida, 2007; Galassi & Akos, 2004). Ook in het Vlaamse onderwijs wordt geïntegreerde zorg steeds meer beschouwd als een taak van scholen waarbij leerkrachten en de samenwerkingsverbanden met externen een centrale rol hebben (Struyf, Verschueren, Verachtert & Adriaensens, 2012). Om meer te weten te komen over de zorg op school maken we gebruiken van enkele schalen van het OBPWO 09.05 omtrent zorgbeleid in het basis-en secundair onderwijs.
Om te weten te komen in welke mate een school een zorgvisie heeft die gedragen wordt door het leerkrachtenteam maken we gebruik van de schaal ‘gedragen zorgvisie’. Deze schaal had in OBPWO 09.05 een goede betrouwbaarheid van 0.87 voor de schaal bestaande uit 8 items en 0.84 voor de schaal bestaande uit 5 items. Wij maken gebruik van een schaal bestaande uit de 6 items met de hoogste item-totaal correlaties Deze schaal meet de mate waarin de zorgvisie gedragen wordt door
het leerkrachtenteam. Deze schaal wordt weergegeven in tabel 28.
Tabel 28
Schaal: gedragen zorgvisie
Vraag: ‘Geef aan in welke mate de volgende stellingen van toepassing zijn op uw school gaande van helemaal oneens tot helemaal eens.’
1. Op onze school is het voor alle leerkrachten duidelijk waar onze school naar toe wil evolueren op vlak van
zorg.
2. In onze school worden leerkrachten vergoed voor het volgen van professionaliseringsactiviteiten.
3. Op onze school delen leerkrachten en directie/beleidsteam dezelfde visie op zorg
4. Op onze school is het verwezenlijken van de schoolvisie op zorg een prioritaire bekommernis voor alle
leerkrachten
5. Op onze school is de visie op zorg gekend door alle leerkrachten
6. Op onze school waken we erover dat de zorgvisie op de agenda komt van diverse overlegorganen (bv.
Personeelsvergadering, schoolraad, leerlingenraad, ouderraad)
Antwoordschaal is een Likertschaal met 5 punten: 1=helemaal oneens; 2=oneens; 3=noch eens, noch oneens; 4=eens; 5=helemaal eens
Om te weten te komen in welke mate er professionalisering i.v.m. zorg op school plaats vindt maken we gebruik van de schaal ‘professionalisering i.v.m. zorg op school’. Deze schaal had in OBPWO 09.05 een voldoende betrouwbaarheid van 0.77 voor de schaal bestaande uit 8 items. Deze schaal meet de
mate waarin professionalisering plaats vindt i.v.m. zorg op school. Deze schaal wordt weergegeven
in tabel 29. Tabel 29
Schaal: professionalisering i.v.m. zorg op school
Vraag: ‘Geef aan in welke mate de volgende stellingen van toepassing zijn op uw school gaande van helemaal oneens tot helemaal eens.’
1. Onze school stelt werkmateriaal beschikbaar dat bruikbaar is voor de zorgverlening aan leerlingen
2. Op onze school is een toegankelijk documentatiecentrum met voldoende informatie op vlak van zorg
3. Op onze school volgen leerkrachten bijscholing op vlak van zorgverlening aan leerlingen
4. Op onze school is er een gericht nascholingsbeleid rond nazorgthema's
5. Op onze school komen buitenschoolse hulpverleners werken aan de professionalisering van het
schoolteam op vlak van zorgverlening aan leerlingen
6. Op onze school zijn de verplichte bijscholingen en studiedagen relevant voor de dagelijkse schoolpraktijk
op vlak van zorg
7. Onze school organiseert vorming in het kader van zorgverlening
8. Op onze school krijgen leerkrachten gemakkelijk toestemming en financiële ondersteuning voor het
volgen van bijscholing op vlak van zorg
Antwoordschaal is een Likertschaal met 5 punten: 1=helemaal oneens; 2=oneens; 3=noch eens, noch oneens; 4=eens; 5=helemaal eens
Om meer te weten te komen over welke invullingen en accenten worden gelegd in de zorgvisie van een school geven we verschillende paren van stellingen. Er dient steeds aangeduid te worden welke stelling van het paar het meest van toepassing is. De stellingen sluiten hierbij in meer of mindere mate aan op de uitgangspunten van handelingsgericht werken. Deze vragenreeks is afkomstig OBPWO 09.05, er werden echter enkele stellingen verwijderd in functie van de lengte van de vragenlijst. De vragenreeks bestaat uit 6 paar stellingen en wordt weergegeven in tabel 30.
Tabel 30
Invullingen en accenten zorgvisie
Vraag: ‘Geef telkens aan welke stelling meer van toepassing is op uw school.’
1. Nagenoeg alle zorgleerlingen kunnen
geholpen worden binnen het gewoon onderwijs
O O O O O O
Zorgleerlingen worden het beste geholpen binnen het buitengewoon onderwijs
2. Zorg wordt het best verleend door
specialisten, binnen en buiten de school
O O O O O O
Zorg wordt best verleend door de klastitularis/ klasleerkracht
3. Een zorgnood komt vooral voort uit
een gebrekkige afstemming tussen de noden van leerling en het aanbod op school
O O O O O O
De oorzaak van een zorgnood is vooral verbonden met de kenmerken van de leerlingen
4. Alle leerkrachten moeten in staat zijn
om de begeleiding van zorgleerlingen op zich te nemen
O O O O O O
Enkel gespecialiseerde leerkrachten moeten in staat zijn om de begeleiding van zorgleerlingen op zich te nemen
5. Alle leerlingen moeten uitgedaagd
worden om zich maximaal te ontwikkelen
O O O O O O
We geven voorrang aan het
remediëren van tekorten en het oplossen van problemen
6. Attestering (bv. Attest dyslexie) is een
voorwaarde om een individueel zorg- of handelingsplan aan te bieden
O O O O O O
Ook voor zorgleerlingen die (nog) geen attest hebben kan een individueel zorg- of handelingsplan opgesteld worden
Omdat we ook willen weten in welke mate de directie tevreden is over het zorgbeleid op school stellen we hierover één vraag. Deze vraag wordt weergegeven in tabel 31.
Tabel 31
Tevredenheid zorg op school
Vraag: ‘Geef aan of de volgende stelling van toepassing is op uw school of niet.’
In het algemeen ben ik tevreden over het zorgbeleid op onze school. Antwoordschaal is een ja-nee schaal