DE jonckheydt wensch ick Gods vrees, geloof, Wijsheyt, en vast fondacy
Om niet te worden des Duyvels roof Al met de boose nacy,
Voor wien ghemeyn, bereyt is pleyn Eeuwigh te branden, en knersen der tanden Weeningh der ooghen, acht dat niet kleyn. 2 Soo wie hier voor wil zijn behoet die moeten worden herboren,
Aflaten van't quaedt, en doen dat goedt, Wilt David, en Christus hooren, Wie niet en werdt, herboren expert,
die is in't verdommen, en mach niet kommen Al in Godts rijck, is dit niet hert?
3 O jonckheydt wilt doch hier op sien En wilt den Heer' vroegh soecken. Hier na sal gheen ghenade gheschien Strijdt vromelijck, als de kloecken,
V woorden bedenckt, met sout wel menght,
Wilt vriendelijck spreken, u aerdt wilt breken, Eer dat ons Godt voor 't oordeel brenght. 4 Dit sal gheschieden doch een reys, Al weten wy ure noch stonden, Een yegelijck sal dan in sijn vleys Ontfanghen, wilt dit doorgronden
Na sijnder daedt, het zy goedt ofte quaedt, Verstaet te deghen, met gheen twee weghen 't Landt men doch niet in en gaet.
5 Laet ons doch treden Godts paden recht, Aenmercken goe voorbeelden:
En niet als Ham, een onnut knecht, Sijns Vaders schand' niet heelden,
Maer sijns Broeders geleert, die hebben ghe-eert, Haer Vader ghedeckt, waer door hy correct Haer goedt toeseyde, Ham verneert. 6 Dit was al voor de Wet, denckt doch, Al eer Godt had gheboden
Vader en Moeder te eeren noch, Soo worden ghestraft de sonden, Ghebenedijt, Sem, Iaphet, die tijdt,
Ghy kinderen wilt achten, en neerstelijck trachten V Ouders te eeren, wie dat ghy zijt.
7 Isaac, Ioseph seer bequaem, O jonckheyt, wilt dit mercken, Sy waren haer Ouders gehoorsaem, Ghedenckt Absalons wercken, Hy die sijn Vader vervolghde swaer, Hy is ghebleven, en liet sijn leven
Aen een boom hanghende met sijn haer: 8 Maer Iephthas dochter was seer fijn, Sy wilde haer Vader niet maecken Meyneedigh, maer liever ghedoodet zijn, O joncheyt wilt dit smaecken,
Nu neemt het meer, ter herten seer, Den goeden na gaet, het quade haet, 'Tis al gheschreven, tot onser leer. 9 De kinderen Ionadabs, merckt hier, Hie sy haer Vader hoorden,
De Ioden beschaemden in die manier Na Ieremias woorden,
Siet dat gheslacht, ghedenckt de kracht, Soudt niet soo vallen een van haer allen, Soud' altoos voor Godt staen, dit acht.
Pause.
10 Doen Christus by de Leeraers sat. (Soo men leest) in den Tempel, Maria quam daer, men vindt het plat, Aenmerckt Christus exempel, Hy die Godt was, gingh op dat pas,
Met haer ootmoedigh, vermaende haer goedigh Al van de dinghen sijns Vaders ras.
11 Die Godt vreesen, al zijnse grijs Eeren haer Ouders met namen, Ghelijck de Heer, na Syrachs bewijs, Met woorden en wercken te samen, Dit leert ons Godts Wet, te eeren haer net, Wilt niet vertraghen, soeckt Godt te behaghen,
Ons is hier ure noch tijdt gheset: 12 De kinderen komen seer wel toe, Wiens Ouders niet schuldigh en blijven de kinderen weder te baren in't goe, Als vleeschelijck' Ouders kijven, Veel zijn daer wel, die wreet en fel Haer huysen regieren, met qua manieren, Verwachten hier namaels noch de Hel. 13 Die Godt wil vreesen, in desen tien, Moet neerstigh de Schrift aenschouwen, Gheensins op de menschen sien, daer sijn veel onghetrouwen, daer isser heel, gheroepen veel,
Maer weynigh wy lesen, verkoren hoort desen, den vromen komt Godts Rijck te deel.
14 Nu wil ick u den Almachtighen Godt Op desen tijdt bevelen,
die wil ons bewaren, dit is het slot, Sijn gracy mede deelen,
dit slecht vermaen, ten goeden neemt aen,
Tot danckbaerheyt siet het, uyt liefden geschiet het Voor dat wy onweerdigh, hier is ghedaen.
[De werelt is gheheel in roere]
Na de wijse: Alst begint.
DE werelt is gheheel in roere, Het volck is over al bevreest, dat doet de Babylonische Hoere, die noch sit op't ghekroonde Beest,Wy sijn hier in een wilt foreest, voorwaer Als wy vervolght sijn aldermeest, Laet ons niet wesen wanckelbaer.
Hierom mijn Broeders al te samen, En leeft niet in de sonden blent, Wilt u het Euangelie niet schamen, Maer blijfter by tot in den endt,
Al wordt 't lichaem gheheel gheschent, ghedoodt, Vreienden en vreest voor gheen torment,
Strijdt voor de rechte waerheydt bloot. Want Christus heeft selve gheleden, En alle die Propheten soet,
Hierom mijn Broeders in dit dal beneden Vreest niet des Werelts teghenspoet, Al moet ghy laten lijf en goedt, met pijn, Denckt dat d'een vleesch het ander doet, 'Tsal hier namaels vergolden sijn.
O Heere Godt van Hemelrijcke, Aensiet doch neder in't Aertsche dal, Vertroost u Kinders al ghelijcke, Die hier vervolght zijn over al:
Elck wilde wel sijn van u ghetal, certeyn, Die poort' is enghe, den wegh is smal, Die daer leyt tot den leven reyn.
Maer vele gheroepen weynigh uytvercoren Dacht ick (eylacen) sullender sijn,
O Heere en straftse niet in uwen tooren, Maer stercktse met u woordt divijn, Dat is oprecht ende fijn, alle man,
Ghy zijt alleen de Medecijn, Die alle Menschen helpen kan.
Veel menschen lesen de Schrifture, Maer lacy de liefde en isser niet, En laten Christus die rechte deure, Die wegh, ende die waerheydt siet,
Veel menschen sijn ghelijck een riedt, dat waeyt, Wanneer daer eenigh vervolgh gheschiet, Sy zijn terstondt gheheel ontpaeyt.
Ezechiels Prophecie al voren Die dunckt my by nae sijn vervult, De Herders sietmen vreught oorbooren, Sy hebben 't vette Schaep ghesmult.
Het verstroyde Schaepken heeft geduldt, och jae't, Het wordt gheslaghen met onschult
Al daer 't in de Woestijne gaet. Die om des Heeren Name lijden, En vroom bekennen die waerheyt, Die sullen blincken in witte zijden, Een Bruylofts-kleedt is haer bereydt, Dat is Godts kinderen toegeseyt, oprecht, Siet dat u niemandt en verleyt,
Maer blijft Godt een ghetrouwe knecht. Hierom mijn Broeders doet u beste, Al om te leven nae Godts woordt, Godt sal zijn volck bystaen in't leste,
Waer dat wy sijn Zuydt ofte Noordt, zijt onvertsaeght,
Al om te gaen door de enghe poort, Hierom, mijn Broeders, sorge draeght.
[Dewijl de tijdt voorhanden is]
Nae de wijse: Als nu mijn stondt voorhanden is, &c.
DEwijl de tijdt voorhanden is,Dat wy hier moeten scheyden, Soo wil ons Godt alsoo ghewis Ghenadelijck gheleyden, Op dat wy dat betrachten voort Dat wy alhier hebben ghehoort, En ons moghen bereyden.
Op dat wy dan soo in dien dagh, Staen aen zijn rechte zijde, Als Christus sal maken ghewagh, Comt ghy ghebenedijde,
Besit het Rijck dat u bereyt Is, van begin en eeuwigheyt, Verlost van allen lijden.
Hierom soo laet ons neerstigh zijn Met bidden ende waken,
Op dat wy hier uyt dese pijn, Tot sulcker vreught gheraken, By Godt en sijn Enghelen schoon Hier boven in des hemels throon Der Engh'len spijse smaken.
O Godt, daer nae staet ons begheert,
Laet ghy ons dat ghelinghen, Dat uwen Naem worde ghe-eert, Wat wy spreken en singhen, Dat het gheschiede met aendacht En met der daet oock werd' volbracht En ons broos vleesch bedwinghen.
Dat het den Gheest ghehoorsaem zy, Dit cort verganckelijck leven,
Met uwer gh'naden woont ons by, Vwen vree wilt ons gheven, Houdt ons in rechter eenigheydt, Bewaert u volck tot aller tijdt, Tot ghyse sult verheven.
En voeren in u eeuwigh Rijck Met der hemelscher scharen, Hier meed' wilt ons ghenadelijck, Godt al t'samen bewaren,
Op dat wy moghen gheschickt staen Als hemel en aerd' sal vergaen, En Godt sal openbaren.
Ons ziel en lijf in uwe handt, Doen wy, o Heer, bevelen, Blijft ghy by ons tot aen het endt Soo moghen wy niet felen, Dewijl het moet ghescheyden zijn, Willen wy Godt lofsinghen fijn Eenmoedigh uyt der kelen.
V Vader, Soon, en heyl'ghe Gheest Eenighe Godt met namen,
Al dat ghy hebt gheschapen meest, Soud' u loven te samen,
Nu wy scheyden aen desen cant, Houdt ons in uwer liefden bandt, Door Iesum Christum, Amen.
Volherdende verwintmen.
[Emanuel die is uyt ghetoghen]
Nae de wijse: Van den xx. Psalm.
EManuel die is uyt ghetoghenWt zijns vaders rijck in swerelts pleyn, Ieloersche liefde heeft dat vermoghen, Zijnen lust was te wesen by smenschen greyn. Om hem soo wil ick wagen
Mijn lijf en alle mijn goet, Mijn lijf en alle mijn goet,
En verlaten vrienden ende maghen,
En schencken hem mijn lijf, hert ende bloet. Desen Bruydegom heeft my vercoren Wt des werelts quaedt fenijnigh abuys, In ydelheydt soo was ick gheboren, Ick wil met hem soecken een ander huys, Adieu Vader, Moeder, Suster, Broed'ren Adieu vrienden allegaer,
Adieu vrienden allegaer, Adieu al sweerelts goedren,
Desen Bruydegom die neemt my waer.
Tot Syon wil ick my gaen keeren, Daer is hy woonachtigh mijns herten lief, En dienen hem daer met grooter eeren, Die my aldus hoochweerdelijck verhief, Hy is al waert een seghel
Ghedruckt op mijn herte vast, Ghedruckt op mijn herte vast,
Och Bruydegom ghy zijt mijnen spieghel, Ick en weet ter werelt gheen liever gast.
Ick hebbe hem mijn trouwe ghezworen Aen zijne eerweerdighe rechterhant, Te vooren liep ick gheheel verloren Verdwaelt in het Babylonische landt. Nu wil ick hem trouwelijck by blijven, Sijn woorden sullen my voen,
Sijn woorden sullen my voen, Gheen hoerdery en wil ick bedrijven, Als ander Babelsche dochteren doen. Lof Princelijcken Vader verheven, Lof almachtigh Godt alder Heeren Heer, Syon die looft u alle haer leven,
Dat suyver ende reyn Maeghdeken teer. Ierusalem dat wordt opghetimmert Door u schoon Emanuel,
Door u schoon Emanuel,
V krachtige hant is niet vermindert Al houdet de werelt voor apen spel.
[Een yeghelijck boom die gheen goede vrucht voort en brenght]
Nae de wijse: Wel saligh sijnse hier op aerden levende.
EEn yeghelijck boom die gheen goede vrucht voort en brenght, Die wort de bijl so ras al tot den boom gesent,Om hem af te houwen, jae houwen, En in 't vyer te werpen sonder ent, Dus wilt te recht gaen bouwen.
Laet ons al oprecht zijn in der liefden goedt, Christus die is de stam die ons wel wassen doet, Wel haer die dit versinnen // jae sinnen,
De vreught des Gheests is alsoo soet, Wilt die te recht beminnen.
En laet geen vuyl geklap uyt uwen monde gaen, Wandelt als kinderen des lichts, 'twordt u geraen, Wilt u nu becleeden // jae kleeden,
Met de waerheydt aenghedaen, Omgordet uwe leden.
En trecket na aen den kreeft der gerechtigheyt, Geschoeyt aen uwen voeten, hoort na mijn bescheyt, Op dat ghy wel meucht loopen // jae loopen, Al om den prijs, 'twerdt u gheseyt
De deure staet nu open.
Boven alle dinghen grijpt nu aen den schilt, daer ghy de vyerige pijlen met uytblusschen wilt. des vyandts listighe laghen// jae laghen
den helm der saligheydt, soo Schrift vermelt, Soo werdt ghy niet verslaghen.
Gods woordt dat moet ghy nemen voor u sweert ghemeen, dat daer de bocken en schapen scheyt van een,
Ghelijckmen noch sal hooren // jae hooren, Gaet ghy vermaledijde heen,
Comt ghy mijn uytvercoren.
Hout goede wacht op sijne komst en staet bereyt, Op dat ghy met de bocken niet wert uytgescheydt, Al daer gheschrey sal wesen // jae wesen,
d'eeuwighe pijne is haer toegheseyt, dus wilt den Heer recht vreesen.
'sVleesch wercken die sijn openbaer alsomen siet, Wel hem die van den Afgodischen weghe vliet, Gheen overspel bedrijven // jae drijven, Noch gierigheyt dit wel bespiet, Soo meught ghy eeuwelijck blijven.
Wellustigheyt en dronckenschap, hier wel op siet, Nijdigheyt en achterklap oock wel vermiet,
Alsoo daer staet gheschreven //jae schreven, 'tRijcke Godts en verkrijghen zy niet, den tweeden doodt sy aenkleven.
Och Broeders en Susters ghemeen ons Prins bemint, Hy soeckt de arme schaepkens, die hy dolende vint, Soo sy haer willen bekeeren // jae keeren,
En hy heeft ons lief als zijn kindt, Hy is een Heer der Heeren.
[Een vast gheloove met ootmoet]
Nae de wijse: Van Andries Kespe.
EEn vast gheloove met ootmoet, Is de Heer aenghename,Als men mach lesen overvloet Bysonder een exempel goet Leert ons Lucas bequame.
Int sevenste Capittel bloot, Van Centurio expeerdigh,
Wiens ootmoet en gheloove was groot, Daer lach in zijn huys kranck ter doodt Eenen knecht by hem seer weerdigh.
Binnen Capernaum de stadt Tot Iesum hooghe ghepresen Sandt hy de oudtste der Ioden, badt Den Heer als dat hy quam, en dat Hy den Knecht wilde ghenesen.
Dus quamen sy tot Iesum soet, Baden neerstigh, en spraken, Hy ist weerdigh dat ghyt hem doet, Hy bemint ons volck t'onser spoet, En ginck ons de Schole maken.
Den Heere ginck ter selver tijdt Met die hem dit aendienden, Als hy van 't huys niet en was wijt, Den Hooftman sandt tot hem met vlijt,
En liet segghen door zijn vrienden. Vermoeyt u niet met onghemack, O Heer, met tot my te komen Hier in mijn huys onder mijn dack, Ick arm sondigh Mensche zwack Niet weerdigh kan icks my roemen.
En midts ick my onweerdigh vont Ben tot u niet ghetoghen,
Maer spreeckt een woordt, soo werdt terstondt Mijnen knecht wederom ghesont,
Het is wel in u vermoghen.
Want ick selve oock een Mensche zy Der Overheydt onderdanigh,
Krijghsknechten heb ick onder my, Den eenen, segh ick, gaet, en hy Gaet, alsoo ick ben vermanigh.
Segh ick den anderen, komt hier, Stracx comt hy, na mijn ghebieden: Segh ick, doet dat met snel bestier, Mijn Knecht die doet, op dees manier En spreeckt maer, tsal gheschieden.
Den Heer door dit aenhooren, siet, Verwondert ginck oorconden,
'tVolck dat hem volchd' hy hooren liet, Ick segh u, sulck gheloof ick niet In Israel en hebbe gevonden.
Nu als sy t'huys zijn komen snel Die uytghesonden waren
Den krancken Knecht vonden sy wel
Te pas, en vry van zijn ghequel, Tot des Heeren lofs verklaren.
Oorlof Broeders, laet ons door kracht des gheloofs vlijtigh treffen,
In woordt, in werck, en in gedacht de recht ootmoet, die Godt groot acht, Hy sal ons namaels verheffen.
Een is noodigh.
[Een Cananeetsche Vrouwe minjoot]
Na de wijse: Vrouwen wacht u Hennekens wel, &c.
EEn Cananeetsche Vrouwe minjootIs uytghegaen tot Iesum soet, Sy riep tot hem in grooten noot, O Heere ghy Davids Sone goedt, Wilt over my // ontfermen ghy,
Den boosen mijn Dochter veel lijden aendoet, O Heere wilt haer beschermen vry.
Maer hy en antwoorde niet een woordt, Sijn Iongheren traden tot hem aldaer, En baden, en spraecken, o Heere verhoort Dit Vrouken, het roept ons soo jammerlijck naer, Christus sprack mijn // seyndinghe fijn
En is tot den verloren Schapen maer, Die van den huyse van Israel zijn.
Doen quam dat Vrouken met groot ootmoet
Tot Christum vyerigh, sonder verlaet, En sprack voor hem ghevallen te voet: O Heere my inden noot bystaet,
Niet goet en ist // sprack daer Godts Christ, Datmen den kinderen 'tbroot nemen gaet, En datmen dat voor de honden verquist.
Al was dit woordt om hooren swaer, Het vrouken in't bidden bleef even snel, En sprack, jae Heere, dat is wel waer, Nochtans eten die hondekens wel
De kruymkens kleyn // die daer in 't pleyn, Vallen beneden van haers Heeren tafel, Die zijn haer doch tot spijse ghemeyn.
Den Heere vol ghenaden milt, Sprack, O Vrouwe u gheloof is groot. Gaet, u gheschie, alsoo ghy wilt, Sy en bleef niet van trooste bloot, Haer dochter vondt // sy fraey ghesondt Wt 'tghewelt van Sathan sonder aenstoot, T'huys op haer bedde ter selver stondt.
Int bidden moet men volherden, siet, Ghelijck dit Vrouken heeft ghedaen, Om datse aenhiel, en niet af en liet, Heeft sy ghenade van Godt ontfaen, Dus in verdriet // tot Christum vliet, Hy sal u ghebedt wel gade slaen,
Alst inden Gheest en waerheydt gheschiet.