10.2. Onderzoeksinstrument Beste,
10.2.2. Vragen voor de vluchteling: 1 Introduceer uzelf in het kort.
2. Wat is uw achtergrondverhaal?
3. Wat doet u op dit moment in Nederland (werk, opleiding)?
4. Waarom bent u wel of niet tevreden met uw leven in Nederland op dit moment? 5. Op welke manier merkt u dat u wel of niet gelijkwaardig behandeld wordt? 6. Hoe helpt de hulpverlening u (op welke gebieden, wanneer, hoe lang)? 7. Kunt u uw eigen cultuur beschrijven?
8. Op welke momenten ervaart u culturele verschillen?
9. Wanneer voelt u zich alsof u zich moet aanpassen aan de Nederlandse cultuur? Hoe doet u dat vervolgens wel of niet?
10. Met welke groep mensen in Nederland identificeert u zichzelf het meest? 11. Op welke manier voelt u zich thuis in Nederland en wanneer niet?
12. Denkt u dat u dezelfde mogelijkheden krijgt als autochtone Nederlanders, op het gebied van werk, onderwijs, kansen?
13. Wat zijn dingen die voor u missen in de Nederlandse samenleving? 14. In hoeverre is uw identiteit verandert, na de vlucht, hier in Nederland? 15. In hoeverre speelt uw eigen cultuur in uw leven een rol?
16. Heeft u het gevoel dat uw eigen cultuur in Nederland welkom is (met bijbehorende rituelen, normen & waarden)?
17. Op welke manieren zou de hulpverlening uw beter geholpen kunnen hebben of beter kunnen helpen?
18. Waar heeft u behoefte aan (als het gaat om hulp, zorg, etc.)? 19. Hoe ziet u uw toekomst voor zich?
20. Maak een visualisatie van uw eigen hulpbehoeften. 10.2.3. Nieuwe vragen voor de hulpverlener:
2. Geef een beschrijving van uw eigen cultuur (religie, afkomst, dominante normen en waarden)/wat is uw achtergrond?
3. Met welke culturen komt u voornamelijk tijdens uw vluchtelingenwerk mee in aanraking?
4. Wat zijn de grootste culturele verschillen tussen uw en de vluchtelingen die u begeleidt? Leg uit.
5. Hoe gaat u met deze verschillen om?
6. Hoe bereidt u zich voor om vluchtelingen te kunnen begeleiden?
7. Hebt u hulp of handvaten gekregen om met vluchtelingen te kunnen werken (training, cursus, bijscholing, etc.)? Vindt u dat wel/niet noodzakelijk?
8. Welke moeilijkheden ervaart u in de interactie met vluchtelingen?
9. Wanneer ervaart u dat de vluchteling en u elkaar begrijpen en dat de interactie geslaagd is? Geef voorbeeld(en).
10. Op welke manier beïnvloedt uw eigen cultuur uw mening over en omgang met vluchtelingen?
11. Waar hebben vluchtelingen denkt u het meeste behoefte aan, eenmaal aangekomen in Nederland?
12. Denkt u dat de behoeften van vluchtelingen vervuld worden en hoe draagt u daar dan aan bij?
Kunt u een piramide van de hulpbehoeften die vluchtelingen volgens u hebben tekenen? (Een top vijf, nummer 1 het meest belangrijk).
13. In hoeverre vindt u dat vluchtelingen zich moeten aanpassen aan de cultuur van het aankomstland?
14. In hoeverre vindt u dat Nederlanders zich moeten aanpassen aan vluchtelingen? 15. Op welke manier merkt u in de interactie met vluchtelingen dat er sprake is van zo’n
wederzijdse aanpassing? Of juist niet?
16. Bent u bekend met het begrip cultuursensitiviteit? Wat betekent het volgens u? 17. Waarom is cultuursensitiviteit wel of niet belangrijk volgens u bij een interactie
tussen hulpverlener en een vluchteling? 10.2.4. Nieuwe vragen voor de vluchteling:
1. Can you tell me your name, age, where you are from and something about your life in your home country? What did you do over there?
2. Can you describe your own culture (beliefs, values, religion)?
3. Can you tell me why you came to the Netherlands and how it felt to arrive here? 4. Can you describe your life here in the Netherlands, what do you do on a daily basis
(work/school/?)?
5. In which way do you feel satisfied with the life that you have in the Netherlands right now?
6. In which way do you feel welcome in this country? (Give an example).
7. In which ways (aid)organizations, social workers or volunteers help(ed) or didn’t help(ed) you? Can you give an example?
8. To which extent do you experience cultural differences with the dominant culture over here? Can you give examples?
9. Do you feel you have to adjust to the Dutch culture, in order to live here? How do you adjust (or not)? Or in which way did you changed, in order to come and live here? 10. To which extent do you think the people living in the Netherlands also have to adjust
a bit to you, in order to live peacefully with every culture?
11. When do you feel mistreated or discriminated, because you are not from Holland? Can you give an example?
12. Which things from your home country and culture do you miss over here? What is the hardest thing to adjust to?
13. Do you feel you can practice your own culture here and live the same way as you did in your home country? Explain.
14. Do you feel that your culture and yourself as a person are respected here? Explain. 15. In which way do you think that your own culture influences the way you interact with
people from the Netherlands? Explain.
17. What are the biggest needs you have right now? What do you want and/or need help with? Did you enough got help to fulfill your needs?
18. Can you visualize your own needs in a pyramid please (on top of the pyramid the biggest need you have)?
19. What are some tips you might personally have for (aid) organizations, social workers or volunteers so they can help you better to fulfill your needs?
10.3 Schematisch overzicht respondentengroep
Hulpverlener Werkomschrijving Culturele achtergrond Hulpbehoeftepiramide
Anna Bij de noodopvang
voor Asielzoekers bij Leger des Heils, als ‘manusje van alles’ en ik geef
Nederlandse les aan vluchtelingen.
→ Voorafgaand geen verplichte cursus & geen specifieke vereiste competenties
Ik ben niet gelovig. Ik denk wel dat ik wat meer dan de gemiddelde Nederlander open sta voor buitenlanders of voor nieuwe dingen.
1. Basisbehoeften (eten, dak, bed, kleding)
2. Werk, Nederlandse les en tijdsbesteding
3. Sociale contacten met eigen familie + Nederlanders 4. Leuke bezigheden (sport,
musea en dergelijke)
Tom Vrijwilligerswerk op Lesbos, via
‘Movement On the Ground’. Ik heb op het strand in de nacht gesurveilleerd naar boten, ik heb op de kampen gewerkt waar nodig, kampen opgezet, als het slecht weer was gaten gegraven, ik heb bij de haven kleren uitgedeeld, ik heb in het warenhuis
gewerkt om daar alle donaties vanuit de wereld te sorteren. → Voorafgaand geen verplichte cursus & geen specifieke vereiste competenties
Ik ben niet gelovig. Ik kom uit een wit dorpje. Onze cultuur is qua man-vrouw relatie meer geëmancipeerd.
1. Familiehereniging 2. Onderkomen & vrijheid
Susan Ik was een half jaar lang een Jobcoach voor een vluchteling, Je bent dan een paar
Ik ben niet gelovig en Gewoon helemaal Nederlands.
Mijn ouders allebei uit
1. Primaire voorzieningen 2. Bescherming, gevoel van
veiligheid
3. Professionele zorg 4. Huis vinden
uur per week beschikbaar om diegene te helpen aan een baan of om meer praktische vragen te beantwoorden. → Voorafgaand geen verplichte cursus & geen specifieke vereiste competenties
de zorg. Die mentaliteit heb ik ook wel
meegekregen:
Behandel anderen zoals je zelf ook behandelt wil worden. Hard werken loont. Ik heb wel ook geleerd om dingen altijd van de andere kant proberen te begrijpen. Mijn gezin was denk ik best wel traditioneel.
De Nederlandse cultuur is individualistisch.
5. Werk
Justin Ik werk bij
Vluchtelingenwerk Nederland, op de procesopvang locatie in Zaandam. Mijn taken zijn onder andere: voorlichting geven over de asielprocedure, individuele vluchtverhaalanalyse s afnemen, terugkeergesprekken voeren, spreekuur draaien, waar nodig contact opnemen met de advocaat/IND/COA, nieuwe vrijwilligers inwerken en ook de administratie bijhouden. → Voorafgaand vrijwillig cursussen gevolgd & geen specifieke vereiste
Ik ben zonder religie opgevoed en ben nu ook ongelovig. En voor de rest heb ik twee witte ouders. De normen en waarden waarmee ik ben opgevoed en waar ik ook in geloof zijn dat mannen en vrouwen gelijk zijn. Maar ook dat een andere seksuele voorkeur geaccepteerd dient te worden en dat je andere culturen niet altijd vanuit je eigen invalshoek kunt beoordelen of veroordelen. 1. Onderdak en eten 2. Psychologische bijstand 3. Medische hulp 4. Juridische bijstand
competenties
Jan Ik werk bij
Vluchtelingenwerk Nederland, als maatschappelijk begeleider, wat eigenlijk inhoudt dat ik vluchtelingen dan help met hun
papierwerk en administratie zaken. → Voorafgaand geen verplichte cursus & geen specifieke vereiste competenties
Nederlands en niet gelovig.
1. Contact met lotgenoten & familie hereniging
2. Nederlandse taalcursus + contact met Nederlanders 3. Werk
Mark Ik werk voor het Medisch Opvangproject Ongedocumenteerden . Dit is opgericht vooral voor vluchtelingen met psychische klachten. → Voorafgaand geen verplichte cursus & wel specifieke
vereiste competenties (opleiding
hulpverlening)
Ik ben zelf half Surinaams en half Arubaans. Ik ben wel in Nederland geboren en niet gelovig. De basisprincipes hoe ik mijn eigen cultuur zou omschrijven:
Iedereen met respect behandelen, wel vrijheid van meningsuiting maar op een respectvolle manier. Ik ben iemand die van eerlijkheid houdt, zeggen wat je vindt, iedereen
accepteren zoals ze zijn. Mensen helpen waar nodig is.
1. Verblijfsvergunning 2. Stabiliteit/regelmaat 3. Werk/geld/eten 4. Sociale contacten
Marga Ik ben vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk Schiphol, bij het detentie en uitzetcentrum. Ik geef daar
‘Information, counseling en legal
Ik ben niet gelovig opgevoed en dochter van een Nederlandse moeder en een Iraanse vader. Ik identificeer mezelf wel met een Amsterdams meisje, want ik ben hier
1. Contact
2. Duidelijkheid procedure 3. Opvang/onderdak 4. Taal
advice’.
→ Voorafgaand vrijwillige cursussen gevolgd & wel specifieke vereiste competenties
(Sociale opleiding of Rechten)
opgegroeid en naar school gegaan. Ik heb hier wel meer “roots” ofzo maar ik ga wel veel naar Iran, dat is ook mijn thuis. Mijn gezin was links-liberaal. Altijd veel aanpassen, ik denk wel normen en waarden ook van je leren
aanpassen aan de plek waar je bent en ook respect te hebben voor andere levenswijzen. In ieder geval een soort nieuwsgierigheid.
Elisabeth Ik werk anderhalf jaar bij
Vluchtelingenwerk Schiphol, in een detentiecentrum. Dat is voor mensen die in een grensprocedure zitten, wat betekent dat ze in de verlengde asielprocedure zitten en daarmee
ondersteun ik ze met die procedure en geef ik advies en ook een beetje mentale support.
→ Voorafgaand vrijwillige cursussen gevolgd & wel specifieke vereiste competenties (Sociale opleiding of Rechten) Ik ben geboren en getogen in Amsterdam. Ik ben niet gelovig opgevoed, mijn moeder is helemaal Nederlands en mijn vader heeft een Indische achtergrond. Mijn studieachtergrond is Rechten en
belangrijke normen en waarden die ik heb zijn denk ik gelijkheid, rechtvaardigheid en dat je je bewust moet zijn van hoe bevoorrecht ik in ieder geval ben, en dat op het moment dat je je openstelt voor andere culturen, dat je dan ook de ruimte hebt om iets van dat bevoorrechte te delen. Ik zou mijn cultuur omschrijven als
1. Basisbehoeften 2. Veiligheid 3. Zekerheid
4. Gelijkheid (werk taal, educatie)
een vrije cultuur. En specifiek de
Amsterdamse cultuur voor mij dan, waarin we tolerant zijn, in ieder geval tolerantie als een streven kennen en we leven in een democratie Lisanne Ik werk bijna drie
jaar als sociaaljuridisch medewerker voor Vluchtelingenwerk Nederland op het detentiecentrum Schiphol. Ik werk met vluchtelingen die met hun beroep of hoger beroep bezig zijn of al zijn uitgeprocedeerd. → Voorafgaand vrijwillige cursussen gevolgd & wel specifieke vereiste competenties
(Sociale opleiding of Rechten)
Ik kom uit een
overwegend links gezin. Door de
sociaaleconomische positie van mijn ouders zou ik ook zeggen dat ik erg ‘privilegded’ ben. Ik ben opgevoed zonder religie en ik beschouw mijzelf denk ik als atheïst.
Ik zou mijzelf als links en feministisch
beschouwen en ben ook maatschappelijk
betrokken. Solidariteit is voor mij een zeer
belangrijke waarde die ik graag verdedig. Ik denk dat de Nederlandse cultuur uit veel culturen bestaat, maar als ik het moet stereotyperen dan zou ik zeggen
individualistisch en direct. Trots op zijn zogenaamde tolerantie jegens verschillende groepen maar in de praktijk zijn we redelijk ‘closed minded’. Wat positiever misschien is
1. Familie, liefde en aandacht 2. Sociaal-maatschappelijk
netwerk met Nederlanders 3. Juridische ondersteuning 4. Baan vinden
dat we denk ik relatief weinig statusgericht zijn. Individualistisch en direct ben ik ook, ik maak mijn beslissingen zonder dat ik me iets wil aantrekken van wat dat betekent voor mijn familie of de mensen om mij heen, qua eer/status of wat dan ook. Ook heb ik niet zoveel met hiërarchie dus in die opzichten ben ik nogal ‘Nederlands’.
Vluchteling Levensinvulling Achtergrond Hulpbehoeftepiramide Karim In Syrië was ik bezig
met een algemeen onderwijs namelijk middelbare school, bovenbouw. Dit kon ik helaas niet
afmaken. Dus nu doe ik hier een
schakeljaar Nederlandse taal leren op het mbo en ik heb momenteel gesprekken om te beginnen met niveau 4 bij het ROC. Ik werk ook bij de Albert Heijn.
Ik ben oorspronkelijk niet Syrisch maar
Palestijns maar ik ben in Syrië geboren.
De cultuur is heel rijk. Er is meer respect voor elkaar, de ouderen zijn belangrijk, de religie is ook belangrijk. Wij denken heel veel aan de andere mensen. 1. School/taal 2. Netwerk 3. Vrienden 4. Werken 5. Reizen 6. Woning
Mohammed Ik leer nu Nederlands op school en ik heb
Ik heb eigenlijk twee zusjes en zeven broers.
ook twee dagen vrijwilligerswerk. Ik werk als kok.
Ons gezin is in totaal met twaalf mensen.
In Syrië is religie belangrijk. Waar ik woonde waren christenen, andere mensen, andere religies. Maar we leefde samen en waren goed met elkaar. Amir Ik woon in
Duivendrecht en ik studeer nu mbo- niveau 1 en ik loop stage bij de Albert Heijn.
Belangrijke dingen in Syrië zijn denk ik wel familie en geloof. Bijna iedereen daar is Moslim. Dat is wel belangrijk en hier in Nederland heb je veel vrijheid. Daar in Syrië hebben we niet veel vrijheid. Hier kan je zeggen wat je wil maar daar niet. Als je iets verkeerd zegt ben je dood of je weet niet wat je kan overkomen.
Nederlands leren en Nederlandse contacten. Motaz I am an electrical engineer, so I was graduated in 2008 and worked in the Schnider electric company for five years. I have an apartment in Amsterdam now. I start learning Dutch pretty quick. I
finished A1 level and now I will register in Amsterdam
University to learn Dutch more quickly.
I am Muslim. I think I grow up in a good family, my mother was a teacher and my father is engineer. Muslim, it is my religion, I think it’s the same what is
meaning to be Christian or any religion.
Culture is also my food and the way I interact with my family. But mostly that I am Muslim.
1. Learn Dutch (succes in Inburgeringstoets) 2. Evaluate diploma 3. Find Master 4. Find job 5. Make a family
Fatiyha I am a member of the well know refugee movement called ‘We Are Here’ and I also attend as a guest student in the 'Hogeschool van Amsterdam', studying a Minor in Diversity of Urban area. My culture is based on traditions, Somali traditions and in combination with the Islamic religion. This is not just a religion but a way of life or a lifestyle for us.
Privé
Olaf Ik zit bij theatergroep “de Gasten”. Ik maak en speel theater daar. Ik doe ook
vrijwilligerswerk soms.
Mijn cultuur is
nationalistisch. Ik ben ook net zoals Oekraïners heel direct.