Zoals in het literatuuroverzicht toegelicht, kent ouderbetrokkenheid verschillende gradaties. In de vragenlijst volgden we de volgende graduele indeling: van ‘informatie krijgen’ over ‘het kunnen vertellen van de eigen mening’ tot ‘effectief meebeslissen’. We peilden ook naar de waardering van ouders bij de opname van een actieve rol in de organisatie (bv. meehelpen of het geven van informatie aan begeleiders).
“Dit is de speelomgeving van mijn kind en zijn leiding. Ik wil mij daar niet tussen zetten. Ik kom enkel op vraag van de leiding een handje helpen maar wil mij daar niet mee moeien.” (een ouder) ALGEMENE BEVINDINGEN
De ouderlijke verwachtingen ten aanzien van betrokkenheid zijn opvallend lager dan de verwachtingen ten aanzien van de jeugdwerkorganisatie en de begeleiders (zie vorig hoofdstuk). Er is sprake van een grote onbeslistheid. Over alle groepen heen is voor al de items 20% of meer ouders niet uitgesproken: ze vinden dat niet belangrijk, maar ook niet onbelangrijk.
Het globale verwachtingspatroon inzake betrokkenheid loopt gelijk over al de parallelversies. Zo worden de hoogste scores voor ouders van niet-deelnemers en ouders van deelnemers voor dezelfde items opgetekend.
Het belang dat ouders aan ouderbetrokkenheid hechten, is echter niet voor alle groepen even hoog. Bij de ouders van deelnemers zijn de verwachtingen minder sterk uitgesproken (zie Tabel 34).
Tabel 34: Ouderlijke verwachtingen ten aanzien van betrokkenheid (% ouders dat (helemaal) akkoord is)
NIET DEELNAME DEELNAME
dat ik informatie krijg over de keuzes die de organisatie maakt
179 64.2 395 49.1 503 56.7 *a
dat ik mijn mening kan vertellen 174 54.0 392 43.4 499 30.7 *b
dat ik mee kan beslissen 173 24.9 397 13.4 499 6.2
dat ik zelf aanwezig ben tijdens
activiteiten 173 6.4 393 5.3 501 2.0 *a
dat ik mee kan helpen 173 50.9 389 47.1 500 16.6 *bc
dat ik de begeleiders van mijn kind goed
ken 176 62.0 384 52.6 501 20.8 *abc
dat ik voldoende rekening houd of mijn
kind het goed vindt dat ik betrokken ben 160 55.6 369 80.5 495 64.4 dat ik de begeleiders voldoende op de
hoogte stel van bijzondere kenmerken van mijn kind (bv. eetvoorkeuren enz.)
176 89.2 380 92.3 501 89.6
De hoogste scores staan vet gedrukt. Items die significant verschillen naargelang van de groepen, staan aangeduid met een * (p <.05), waarbij a staat voor een significant verschil tussen niet-deelname en deelname jaar, b staat voor een significant verschil tussen niet-deelname en deelname vakantie en c staat voor een significant verschil tussen deelname jaar en deelname vakantie.
Algemeen vallen de hoge scores op voor items die verwijzen naar de relatie met de begeleiders. Ouders vinden het in sterke mate belangrijk de begeleiders goed te kennen (cf. dat ik de begeleiders van mijn kind goed ken: 52.6% jaarwerking, 62% vakantiewerking). Gevraagd naar de eigen rol, erkennen ouders het belang om informatie aan de begeleiders te geven (cf. dat ik de begeleiders voldoende op de hoogste stel van bijzondere kenmerken van mijn kind: 89.2% niet-deelname, 89.6% deelname vakantie, 92.3% deelname jaar). Inzake de graad van inspraak willen ouders, eerder dan meebeslissen (6.2% deelname vakantie, 13.4%
deelname jaar, 24.9% niet-deelname), vooral notie hebben van de keuzes van de organisatie (49.1% deelname jaar, 56.7% deelname vakantie, 64.2% niet-deelname) en een luisterend oor bij eventuele verzuchtingen (cf.
dat ik mijn mening kan vertellen: 30.7% deelname vakantie, 43.4% deelname jaar, 54% niet-deelname).
Actief participatiegedrag hoeft voor een groot aandeel ouders niet. Ouders willen wel meehelpen (16.6%
deelname vakantie, 47.1% deelname jaar, 50.9% niet-deelname), maar ervaren niet de nood om tijdens de activiteiten aanwezig te moeten zijn (2% deelname vakantie, 5.3% deelname jaar, 6.4% niet-deelname).
De ouders in de niet-deelnamegroep zijn voor verschillende items uitgesproken positiever (p<0.05). Wat betreft het belang dat ouders hechten aan al dan niet meehelpen, al dan niet meebeslissen en het goed kennen van de begeleiders, is er een significant verschil tussen ouders met kinderen in een jaarwerking en
ouders met kinderen in een vakantiewerking. Opvallend is het laag percentage bereidheid tot meehelpen en meebeslissen bij een vakantiewerking (meehelpen: 16.6%, meebeslissen: 6.2%). Ouders met een kind in een jaarwerking zijn vooral onbeslist over deze items. Dat neemt niet weg dat toch 13% van de ouders met een kind in een jaarwerking meebeslissen belangrijk vindt.
Het eerder beperkt onderschrijven van het belang van betrokkenheid door ouders met een kind in een vakantiewerking weerspiegelt zich in de lage scores van deze oudergroep inzake het belang van het kennen van de begeleiders (20.8%). Ter vergelijking: iets meer dan de helft van de ouders uit de jaarwerkingsgroep (52.6%) vindt dit een belangrijk item. In vakantiewerkingen scoort de helft van de ouders dit als niet belangrijk. Dat zet zich evenwel niet door in het belang dat ze aan communicatie hechten. Zowel in de groep deelname jaar als deelname vakantie vindt de overgrote meerderheid van de ouders het belangrijk om zelf de begeleiders in te lichten over hun kind (92.3% deelname jaar, 89.6% deelname vakantie).
PROFIELGEBONDEN VERSCHILLEN?
Merken we een verschil naargelang van de verschillende ouderkenmerken? Voor elk van de vier groepsverdelingen vinden we verschillen: zie Bijlage 33 voor leeftijd, Bijlage 34 voor kansarmoedeachtergrond, Bijlage 35 voor migratieachtergrond en Bijlage 36 voor het jeugdwerkverleden.
Met betrekking tot inspraak hechten ouders vooral belang aan informatie krijgen over de keuzes van de organisatie. Het aandeel ouders dat dit item als (heel) belangrijk opgeeft, varieert van minimum 49.1% in de groep deelname jaar tot maximum 64.2% in de groep niet-deelname. In de drie parallelversies zijn ouders met kinderen van vier tot zes jaar het meest eenduidig uitgesproken (p<.01). De percentages ouders uit deze groep die daar belang aan hechten, bedragen: 68.6% niet-deelname, 68.6% deelname jaar en 71.2% deelname vakantie. De ouders van kinderen in de andere leeftijdscategorieën zijn meer verdeeld. Dat neemt niet weg dat de meerderheid (58%) van al de respondenten die ‘informatie krijgen over de keuzes van de organisatie’
als belangrijk opgeven, net ouders zijn met kinderen in de oudere leeftijdsgroepen (ouder dan tien jaar).
In de niet-deelnamegroep is er voor het item ‘informatie krijgen’ ook een significant verschil naargelang van het jeugdwerkverleden van de ouder (p<.05). Tot 64.2% van de ouders in de niet-deelnamegroep scoorden dit item als zijnde (heel) belangrijk. Van deze ouders scoren de ouders met een jeugdwerkverleden iets gematigder (59.8% met een jeugdwerkverleden tegenover 69.5% zonder een jeugdwerkverleden). Ook in de parallelversie deelname jaar scoren ouders met een jeugdwerkverleden beperkter. Deze verschillen zijn echter niet significant.
Bij de algemene bevindingen over ouderbetrokkenheid bleek dat het aandeel ouders dat effectief wil mee beslissen, beperkt blijft. In jaarwerkingen vindt ‘slechts’ 13.4% dit belangrijk. Splitsen we de globale verdeling voor de parallelversie jaarwerking uit naar migratieachtergrond, dan blijken respondenten met deze achtergrond evenwel sterker uitgesproken (p<.001). Van deze groep scoort een groter aandeel dit item (helemaal) belangrijk, namelijk 30.2%. Ouders zonder migratieachtergrond hechten daar in grotere mate geen belang aan. Het aandeel respondenten zonder migratieachtergrond dat effectief wil meebeslissen bedraagt 10.6%.
Het belang om aanwezig te zijn volgt een gelijkaardige verdeling. Dit item werd maar beperkt als belangrijk gescoord (6.4% niet-deelname, 5.3% deelname jaar, 2% deelname vakantie), waardoor de absolute aantallen in de parallelversies te klein zijn om er betrouwbare groepsuitspraken over te doen. Er zijn evenwel indicaties dat respondenten met migratieachtergrond die deelnemen aan jaarwerking, sterker belang hechten aan aanwezig zijn. Waar quasi geen (3.3%) respondenten zonder migratieachtergrond dit item
Een gelijkaardig patroon doet zich voor bij kansarmoedeachtergrond. De beperkte score in de groep deelname jaar geldt vooral voor respondenten zonder kansarmoedeachtergrond. Respondenten met kansarmoedeachtergrond van wie het kind deelneemt aan een jaarwerking, benadrukken dit sterker: 18.9%
met kansarmoedeachtergrond, 2.7% zonder kansarmoedeachtergrond. Dit verschil geldt ook in de niet-deelnamegroep, zij het minder sterk uitgesproken.
Splitsen we de algemene scoreverdeling uit naar het jeugdwerkverleden, dan scoren in alle parallelversies, uitgezonderd de groep deelname vakantie, vooral respondenten zonder een jeugdwerkverleden dat aanwezig zijn in meerdere mate (heel) belangrijk is (niet-deelname p<.05, deelname jaar p<.05). Voor beide groepen geldt: om en bij de 12% respondenten zonder een jeugdwerkverleden, om en bij de 3% respondenten met een jeugdwerkverleden (12.1 % deelname jaar en 12.5% niet-deelname zonder een jeugdwerkverleden tegenover 3.5% deelname jaar en 2.7% niet-deelname met een jeugdwerkverleden).
Ouders vertonen een relatieve bereidheid tot meehelpen. Ruwweg een vijfde (16.6%) van de ouders met kinderen in een vakantiewerking tot ongeveer de helft van de ouders met kinderen in een jaarwerking (47.1%) en in de niet-deelnamegroep (50.9%) vindt het (heel) belangrijk om mee te helpen. Bij de deelnamegroepen jaar- en vakantiewerking is deze score anders naargelang van de kansarmoedeachtergrond. Respondenten met kansarmoedeachtergrond zijn meer bereid tot meehelpen. Voor ouders met een kind in een vakantiewerking is dit verschil significant (p<.01). Ongeveer een derde (31.5%) van de respondenten met kansarmoedeachtergrond geeft aan te willen meehelpen. Bij respondenten zonder kansarmoedeachtergrond is dat percentage veel kleiner (13.9%).
Ook naar het jeugdwerkverleden zijn er significante verschillen (niet-deelname: p<.001, deelname jaar:
p<.05, deelname vakantie: p<.05). Van zowel ouders van wie het kind niet deelneemt als ouders van wie het
kind deelneemt aan een jaarwerking, vinden diegenen met jeugdwerkervaring het vaker belangrijk mee te helpen: 49.9% met een jeugdwerkverleden tegenover 44.3% zonder een jeugdwerkverleden. In de groep deelname vakantie is het net omgekeerd: 15% van de ouders met een jeugdwerkverleden tegenover 19.4%
van de ouders zonder een jeugdwerkverleden vinden het belangrijk mee te helpen.