Verwachte ontwikkelingen

Voor de Milieubalans 2007 zal nieuw verzamelde kennis worden verwerkt in de

emissieberekening van verkeer en vervoer. Deze nieuwe inzichten zullen ook invloed hebben op de in dit rapport gegeven emissieramingen. Deze nieuwe inzichten zijn dus nog niet verwerkt in de emissieberekeningen die zijn uitgevoerd voor de Milieubalans 2006. De stelregel is dat alleen nieuwe inzichten die in de historische emissieberekeningen voor Milieubalansen zijn verwerkt ook in de emissieprognoses worden verwerkt. Op deze wijze wordt methodische inconsistentie voorkomen.

In dit hoofdstuk worden alvast de op handen zijnde wijzigingen toegelicht, en waar mogelijk wordt een ordegrootteschatting van de wijziging van emissies gegeven.

9.1

VERSIT+

TNO heeft in het jaar 2005 het VERSIT-model (Lefranc, 1999) grondig verbeterd. Het is met het nieuwe VERSIT+-model mogelijk om door de invoer van veel meer ritparameters en emissiedata van een groot aantal ritcycli betrouwbaarder en gedesaggregeerder

emissiefactoren af te leiden. Met het huidige VERSIT-model kan slechts voor drie wegtypen (stadsweg, provinciale weg en snelweg) een gemiddelde emissiefactor worden afgeleid. Met het nieuwe VERSIT+ kan in theorie voor elke snelheid een emissiefactor worden afgeleid en kan tevens per snelheidsklasse een ritkarakteristiek worden gedefinieerd. Met ritkarakteristiek wordt hier bedoeld, free-flow rijden, in de file rijden, in de stad met veel stoplichten etcetra. Ten tijde van het berekenen van de historische emissiecijfers voor de Milieubalans 2006 vond de taakgroep verkeer (onderdeel van het project EmissieRegistratie) het om een drietal

redenen niet juist om de VERSIT+-factoren te gebruiken:

1. Een tweetal vervoersstatistieken waarvan aanvankelijk werd gedacht dat ze voor de emissieberekeningen voor de Milieubalans 2006 gebruikt konden worden bleken pas halverwege 2006 gereed te zijn. Het betreft actualisatie van de historische reeksen vrachtautokilometers en personenautokilometers door het CBS. Deze statistieken geven naar het nu laat aanzien wat hogere verkeersprestaties. Volgend jaar zal de gehele reeks emissiecijfers op basis hiervan worden herberekend en dus worden emissies hoger. Toepassing van VERSIT+ in Milieubalans 2006 zou dus eerst een daling van (voor luchtkwaliteit relevante) emissies die volgend jaar weer omhoog zouden gaan door de nieuwe volumecijfers. Het MNP vindt dat ze met het doorvoeren van dergelijke schommelingen in de cijfers het beleid niet dient.

2. Gezien de gevoeligheid van het luchtkwaliteitsdossier vindt de taakgroep het van groot belang om eventuele veranderingen in methoden goed te documenteren. Momenteel heeft TNO het methoderapport waarin de achtergronden van het VERSIT+-model en de

verklaringen van de verschillen zijn opgenomen nog niet gereed.

3. Een jaar uitstel geeft TNO tijd om een groot deel van de verbeterpunten die nog op de rol staan uit te voeren. Overigens betekent dit niet dat er (indien alle genoemde

verbeterpunten worden uitgevoerd) in de jaren na 2007 geen wijzigingen in de emissiefactoren van personenautoۥs meer zullen optreden. Nieuwe metingen aan

voertuigen uit het Steekproefcontroleprogramma zullen aan de TNO-database worden toegevoegd en tot iets andere uitkomsten kunnen leiden. Resultaten van onderzoek naar koude start effecten zullen indien meer metingen beschikbaar komen worden toegevoegd

aan het model. Kortom, TNO zal zich altijd blijven inzetten om met de uitkomsten van VERSIT+ zo goed mogelijk de praktijkemissiefactoren van wegvoertuigen te modelleren.

9.2

Nieuwe verkeersstatistieken

Het Centraal Bureau voor de Statistiek levert naar verwachting in de eerste helft 2006 voor zowel personen- en bestelauto’s als vrachtauto’s en trekkers een geactualiseerde reeks

verkeersprestaties voor de periode 1990-2005. Deze data zijn externe input voor de taakgroep verkeer en hebben direct invloed op de hoogte van de emissies die worden berekend.

9.2.1 Personenauto’s en bestelauto’s

Tot nu toe werd de verkeersprestatie van personen- en bestelauto’s gebaseerd op de in 1999 voor het laatst uitgevoerde CBS-statistiek het PersonenAutoPanel (PAP). Door slechte vertegenwoordiging van zakelijke rijders in deze statistieken en ook vanwege de hoge kosten van het PAP is ze in 1999 stopgezet. Jaarkilometrages van personen- en bestelauto’s zijn vanaf dat jaar op basis van de groei van de verkeersprestatie uit het Mobiliteits Onderzoek Nederland (MON) geëxtrapoleerd op basis van het laatste PAP-statistiekjaar. Na vijf jaar extrapoleren was de taakgroep verkeer van mening dat er weer eens goed onderzocht moest worden wat de werkelijke verkeersprestatie van personen- en bestelauto’s was.

Onder aanvoering van de taakgroep verkeer is begin 2005 het CBS bereid gevonden een nieuw onderzoek te doen, op basis van de door hen aangeschafte database van de Nationale AutoPas (NAP). De NAP verzamelt kilometerstanden van personen- en bestelauto’s die bij de APK-keuring wordt geregistreerd. Op deze manier heeft de NAP in de afgelopen jaren een enorm databestand opgebouwd. Mede door de omvang van de database heeft het CBS haar vertrouwen uitgesproken over het opleveren betrouwbare jaarkilometrages medio 2006.

9.2.2 Vrachtauto’s en trekkers

Sinds 2003 heeft het CBS een vernieuwd en uitgebreide Bedrijfs Voertuigen Enquête (BVE) in het leven geroepen. Een van de doelen van de verbeterde statistiek was het opleveren van een geactualiseerde reeks vrachtwagenkilometers op Nederlands grondgebied. Een van de belangrijke verbeterpunten was daarbij het schatten van de hoeveelheid op Nederlands

grondgebied gereden kilometers door buitenlandse vervoerders. In de huidige statistiek wordt hiervoor een constante hoeveelheid kilometers per vrachtwagen genomen. Met de uitgebreide enquête is het mogelijk dit kilometrage te verfijnen. Het CBS heeft inmiddels voor de jaren 2004 en 2005 de gegevens van het BVE binnen en schat in medio 2006 een nieuwe volledige reeks (1990-2005) vrachtwagenkilometers op te kunnen leveren. Een wijziging van de historische reeks verkeersprestaties zal ook de historisch emissiereeks doen wijzigen.