Tot slot wordt gekeken wat er met de kennis gebeurt. De crisisorganisatie kan besluiten deze kennis voor zichzelf te houden, maar kan het ook delen met andere (crisis)organisaties.
Kennis met betrekking tot incidenten wordt gedeeld met andere veiligheidsregio’s. Zo is er bijvoorbeeld een overleg tussen de hoofden van de veiligheidsbureaus. Daarnaast worden er kennisbijeenkomsten georganiseerd als er sprake is geweest van een incident.21
De contacten tussen de veiligheidsregio’s wordt steeds beter. Dit komt omdat men elkaar in het netwerk beter leert kennen en dat maakt het makkelijker om de ander te bellen met de vraag “goh hoe hebben jullie dat gedaan?”.22 De veiligheidsregio Gelderland-Zuid wil in het najaar bijvoorbeeld een evacuatieoefening gaan organiseren, dus toen is er rondgevraagd in andere veiligheidsregio’s wie al een soort gelijke oefening heeft gedaan en wat de ervaringen daarmee zijn. En door één telefoontje te plegen zijn mensen bereid je te helpen en sturen ze alle documentatie die ze kunnen vinden.23 Op deze manier kan de veiligheidsregio Gelderland-Zuid beoordelen of de oefeningen de juiste vaardigheden test en kan op basis van de beschikbare informatie de oefening worden aangepast.
Desondanks geeft Sanne Bastings aan dat de veiligheidsregio’s nog wel meer mogen samenwerken. Er zijn steeds meer kennisnetwerken waarin informatie wordt gedeeld, maar toch wordt vaak opnieuw het wiel opnieuw uitgevonden. Het excuus dat dan wordt gebruikt: “maar onze regio is net weer wat anders, wij hebben meer verstedelijking”. Altijd wordt iets gevonden om toch zelf maar te kijken hoe wij daar als veiligheidsregio mee omgaan.24
Lukas Vermeulen geeft aan dat momenteel op de strategische agenda van het Veiligheidsberaad water en evacuatie staan. Vanuit het Veiligheidsberaad wordt dan gevraagd of de regio mee wil werken aan bijvoorbeeld een impactanalyse. En de drie veiligheidsregio in Gelderland gaan dit nu samen oppakken. Dit komt door het informele contact dat er nu is.25
Het bovenstaande is informatieverspreiding binnen de veiligheidsregio’s. Intern en extern wordt ook informatie gedeeld. Intern worden de resultaten van oefeningen gedeeld. Dit wordt overigens alleen gedeeld met de betrokkenen van de oefening. De oefenstaf krijgt wel alle informatie met betrekking tot de gehouden oefeningen. Zodat zij ze kunnen zien wat opvalt tijdens oefeningen en dat eventueel kunnen aanpassen in toekomstige oefeningen.26 Daarnaast moet niet vergeten worden dat oefeningen
21
Interview Sanne Bastings, 2016. 22 Interview Lukas Vermeulen, 2016. 23 Interview Sanne Bastings, 2016. 24
Idem.
25 Interview Lukas Vermeulen, 2016. 26 Idem.
Pagina 40 van 57 zorgen voor veel impliciete kennis bij de individuen die meedoen aan een oefeningen. Dit zijn ervaringen en vaardigheden van het individu.
Binnen de brandweer wordt heel veel gedeeld. Als een incident plaatsvindt in een andere regio, dan ontvangt de brandweer in Gelderland-Zuid daar ook een memo van. Dit gaat richting een overload aan informatie.27 Te veel kennis is ook niet goed. Op een gegeven moment is niet meer te onderscheiden welke informatie wel en niet belangrijk is. Het kan ook resulteren dat een individu op een gegeven moment geen memo meer leest omdat het wordt gezien als ‘nutteloze’ informatie. Dat is iets waar de crisisorganisatie voor moet waken.
Met betrekking tot externe partners wordt ook informatie gedeeld. De externe partners zijn op de hoogte van thema’s die spelen binnen de veiligheidsregio Gelderland-Zuid.28 Het delen van thema’s zorgt ervoor dat de externe partners kunnen verwachten dat er een beroep op hen kan worden gedaan. Zo kan de externe partner gevraagd worden om mee te doen met oefeningen of om mee te denken over oplossingen.
Daarnaast nodigen externe partners ook vaak de veiligheidsregio uit voor kennisbijeenkomsten. Het is geen eenrichtingsverkeer wat betreft informatie-uitwisseling.29
Het creëren van nieuwe kennis wordt niet gestimuleerd vanuit het Veiligheidsberaad. De veiligheidsregio mogen zelf bepalen waar ze zich de komende jaren op gaan richten. Bij de veiligheidsregio Gelderland-Zuid is dit jaar het thema hoogwater.30 Daar moet ook bij gezegd worden dat een thema afstemmen binnen één veiligheidsregio al heel wat afstemming vergt, laat staan als dat voor een thema voor heel Nederland is waar één veiligheidsregio dan mee aan slag gaat.
Kennis creëren is gebiedsafhankelijk. Het is gebruikelijk dat veiligheidsregio waar bepaalde thema’s een grote rol spelen, die veiligheidsregio’s ook actief actie ondernemen op die thema’s. Zo heeft de veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland relatief gezien veel last van bosbranden. De veiligheidsregio heeft dan ook veel onderzoek naar bosbranden gedaan. Kenniscreatie is locatie gebonden. Het Veiligheidsberaad bepaalt niet de thema’s die de veiligheidsregio’s moeten oppakken.31
Het Veiligheidsberaad heeft voor de komende jaren een aantal doelstellingen geformuleerd. Zo staan onder andere water en evacuatie en continuïteit van de samenleving op het de agenda.32 Het valt op dat deze doelstellingen ook terugkomen in de beide beleidsplannen. De veiligheidsregio Gelderland- Zuid heeft in 2016 het jaarthema water en in 2018 continuïteit (Bastings & Okhuysen, 2016). De Veiligheidsregio Twente benoemt in haar beleidsplan verstoring telecommunicatie en ICT een prioritair risico, waarbij dit risico wordt veroorzaakt door een verstoring in de vitale infrastructuur (Aan de Stegge
27 Interview Lukas Vermeulen, 2016. 28
Idem. 29 Idem. 30 Idem. 31
Interview Sanne Bastings, 2016
32Website Veiligheidsberaad: www.veiligheidsberaad.nl/Documents/Factsheet%20Strategische%20Agenda.pdf (bezocht op 10 juli 2016).
Pagina 41 van 57 et. al., 2015). Dit geeft aan dat de veiligheidsregio’s het denkkader van het Veiligheidsberaad overnemen en er hun eigen visie op na houden.
5.4.1 Subconclusie
De kennis wordt verspreid onder de veiligheidsregio’s en gedeeld met externe partners. Dit geeft dus aan dat er sprake is van leaky kennis. De kennis blijft niet in de organisatie hangen. Er is een relatie tussen informeel contact en het delen van kennis. De veiligheidsregio’s delen meer met elkaar dan voorheen dan omdat ze elkaar beter kennen. Kennis wordt echter niet blindelings overgenomen. Er wordt gekeken in hoeverre de nieuwe kennis van toepassing is op de eigen veiligheidsregio en wordt zo nodig daarop aangepast.
Ondanks dat er veel leaky kennis is, is er ook nog veel sticky kennis. Deze kennis zit bij de individuen van de crisisorganisatie. Individuen die een oefening doen, kunnen niet alles wat zij op dat moment ervaren, expliciet maken. Dit zijn vaardigheden en ervaringen die bij een persoon horen. Het is persoonlijk meesterschap. Observanten kunnen proberen zoveel te observeren wat het individu doet, maar er zal altijd impliciete kennis blijven.