Programma 6 Middelen
6. Financiële begroting
6.13 Verloop vrije reserve
De vrije reserve wordt in principe gevoed vanuit de winsten van de diverse grondexploitaties/
grondverkopen en gerealiseerde jaarrekeningresultaten.
Een belangrijk kader voor de vrije reserve is dat investeringen alleen voor dekking vanuit reserves in aanmerking komen indien wordt voldaan aan de volgende criteria:
a. de kapitaallasten van de investering worden niet in de kostprijs of in een tarief verdisconteerd;
b. de investering kent een lange afschrijftermijn en komt in principe niet in aanmerking om op termijn te worden vervangen.
c. De vrije reserve kan en mag niet negatief worden;
d. Bij tekorten binnen de vrije reserve is het geen optie om extra geldleningen af te sluiten, aangezien het hier gaat om een dekkingsprobleem (geen financieringsprobleem).
In onderstaande tabel zijn de verwachte onttrekkingen in meerjarenperspectief van de vrije reserve weergegeven. De beginstand (inclusief saldobestemming 2016) per 01-01-2017 bedraagt € 28,4 miljoen.
Vervolgens zijn van dit bedrag alle uitgaven gehaald, waartoe de gemeenteraad reeds besloten heeft, maar waarvan de uitvoering nog loopt. Hieraan is toegevoegd een overzicht met claims van investeringen ten laste van de vrije reserve.
De conclusie hieruit is dat er een totale claim ligt op de vrije reserve ter hoogte van circa € 22,5 miljoen.
Starters-, blijvers en duurzaamheidslening 750
Digitale overheid 250 250
Binnenstadsmanagement 86
Impulsgelden cultuur 75
IJsbaan 30
Toekomstscenario's binnensport 30
380 kV 60
Visie Heuvel 30
Inrichting Heilige Driehoek (parkeren) 30
ISV-gelden 670
Brandweerkazerne Den Hout 750
Inhuur ruimtelijke projecten 250
Nog te voteren 25 1.127 4.130 6.750 0
Verduurzaming & onderhoud stadhuis 6.500
IHP 2.630
Fietspad Dorst 0
Sportaccommodatiebeleid 41
Onderzoek fietspad Raamsdonksveer 25
De Contreie Ecozone 1.500
Vernieuwbouw Mgr. Frenckencollege PM
Openbare ruimte rondom Mgr.
Frenckencollege 250
Kleedaccommodaties sportverenigingen 350
2e noodontsluiting Weststad 310
Dienstverlening 76
Bedrijventerreinen 10
Omgevingswet 100
Stadsafsluitingen 150
Bomen Slotpark 30
Gegevensmanagement 60
Totaal 4.720 3.147 6.150 8.490 0
Over gehele periode 22.507
* inclusief saldobestemming 2016 en begroting 2018
Opvallende posten:
• Van het huidige saldo van € 28,4 miljoen is al een bedrag van € 22,5 miljoen bestemd voor uitgaven waartoe de gemeenteraad reeds heeft besloten. Overigens dient voor een groot deel hiervan (€ 12 miljoen) de kredietvotering door de raad nog plaats te vinden.
• Slotjes Midden: het bedrag is gebaseerd op de vastgestelde samenwerkings- overeenkomst en actuele grondexploitatie.
• Het nog gereserveerde bedrag bij zwembadvoorzieningen betreft het benodigd bedrag voor de sloop van Arkendonk.
• Voor de (ver)nieuwbouw van het stadhuis is inmiddels € 6,5 miljoen gereserveerd.
• De vernieuwbouw van het Mgr. Frenckencollege staat hier opgenomen met een PM-post. Er is een nieuwe aanbestedingsprocedure gestart waaarvan de uitkomsten in oktober 2017 bekend worden (na publicatie van deze begroting). Naar verwachting zal er bovenop het huidige budget zo’n 20-40% meer benodigd zijn (€ 2,7 tot € 5,2 miljoen meer). De meerkosten hiervoor zullen ten laste van de vrije reserve komen.
Verwachte inkomsten vrije reserve
In de perspectiefnota is ook een inschatting gemaakt van de toekomstige inkomsten in de vrije reserve. Aangezien het hier veelal grondexploitatie betreft, is een hard getal moeilijk aan te geven en is het bij een aantal projecten beter om in scenario’s te denken. In onderstaande tabel zijn de cijfers weergegeven zoals deze op basis van de huidige inzichten naar onze mening realistisch zijn.
Goede monitoring is daarop vanzelfsprekend.
De volgende toekomstige inkomsten worden verwacht in de komende jaren. Het onderstaande beeld geeft een zo goed mogelijke inschatting, waarbij de verwachte inkomsten verder in de toekomst meer onzekerheid en risico in zich hebben.
Bedrag * € 1.000
Begroting 2018 439
Vrijval reserve Santrijn 2.700
Beneluxweg/kantoorlocatie 429
Heihoef 2.258
Over gehele periode 12.512
Conclusies:
Totaal wordt momenteel zo’n € 9,4 miljoen aan inkomsten verwacht binnen de vrije reserve.
Deze inkomsten zijn grotendeels toe te schrijven aan de grondexploitaties.
Positieve resultaten zijn direct gekoppeld aan de verkoop van de woningen en zijn veelal pas na 2021 te realiseren.
In de positieve resultaten van de grondexploitaties is grofweg rekening gehouden met de vennootschapsbelasting (VPB) voor overheidsbedrijven; de geprognosticeerde winsten zijn hiertoe met 25% verlaagd.
Deze inkomsten zijn slechts indicatief en worden niet meegenomen in de beschikbare vrije ruimte binnen de vrije reserve.
Het verloop van de vrije reserve is geen statisch geheel, zeker niet in deze tijd. De opbrengsten binnen de grondexploitaties liggen ver in de toekomst en zijn daarom erg onzeker. Het is daarom verstandig terughoudend te zijn met de verwachte winst en wordt de volgende correctie hierop gemaakt:
Bedragen * € 1.000 Totaal
Risicopost grondexploitaties 2.127
Totaal 2.127
Voor sommige posten zijn geen bedragen te noemen, maar zijn wel reële risico’s. Deze risicoposten betreffen expliciet geen risicovoorzieningen. Dit overzicht geeft slechts aan dat het realiseren van winsten binnen de grondexploitaties geen zekerheid is en dat deze (denkend in scenario’s) negatiever kunnen uitpakken dan de momenteel vastgestelde grondexploitaties.
Risicopost grondexploitaties
De totale boekwaarde van de grondexploitatie bedraagt per 01-01-2017 € 33 miljoen. Dit betekent dat er per saldo voor dit bedrag geïnvesteerd is in gronden en in gemaakte kosten voor bouw- en woonrijpmaken, plankosten e.d.
Doelstelling is om de totale investeringen op termijn (minimaal) terug te verdienen. De mate waarin dat kan is uiteraard afhankelijk van afzetmogelijkheden, renteontwikkelingen e.d. Gezien de huidige woningbouwmarkt is dit zeker een groot risico.
Om dit risico te ondervangen is er een zogenaamde algemene bedrijfsreserve ingesteld, die per 01-01-2017 een saldo kende van € 17,3 miljoen.
Confrontatie beschikbare en benodigde middelen vrije reserve
Wanneer de geactualiseerde kosten, opbrengsten en risico’s binnen de vrije reserve worden afgezet tegenover elkaar ontstaat het volgende beeld.
Bedrag * € 1.000
Jaar 2017
Jaar 2018
Jaar 2019
Jaar 2020
Jaar 2021 ev
Inkomsten GREX
Stand per 1-1 28.417 26.398 24.540 18.390 9.900 9.900
Toekomstige uitgaven 4.720 3.147 6.150 8.490 0
Toekomstige inkomsten 2.700 1.289 8.523
Risicoposten 0 0 2.127
Ontwikkeling vrije
reserve 26.398 24.540 18.390 9.900 9.900 16.296
Uit het bovenstaande overzicht blijkt we de komende jaren blijven interen op onze vrije reserve en dat voeding van de reserve voornamelijk afhankelijk is van de ontwikkelingen binnen de
grondexploitaties. Wanneer de geprognosticeerde inkomsten vanuit de grondexploitaties buiten beschouwing worden gelaten, loopt de omvang van de vrije reserve op basis van de huidige inzichten in 2020 terug tot een hoogte van zo’n € 9,9 miljoen (excl. geprognosticeerde inkomsten grondexploitaties). Dit is nog exclusief de PM-post die voor het aanbestedingsresultaat van het Mgr.
Frenckencollege is opgenomen.