Programma 6 Middelen
5. Paragrafen
5.4 Treasury (financiering)
De uitgaven en de inkomsten van de gemeente lopen in synchroon in de tijd. De gemeente leent soms geld om tijdig betalingen te kunnen verrichten en soms heeft ze (tijdelijk) overtollige liquide middelen.
De gemeente Oosterhout hanteert een systeem van centrale financiering. In dit systeem bestaat er geen direct verband tussen een bepaalde investering en het aantrekken van financieringsmiddelen.
Alle rentelasten en rentebaten worden verzameld en daarna toegekend aan de gemeentelijke producten op basis van een zogenoemde omslagrente. Voor 2018 bedraagt deze rente 1,6%. Alle geldstormen van de gemeente lopen via de centrale treasuryfunctie. Deze werkwijze zorgt ervoor dat de gemeentelijke rentelasten zo laag mogelijk blijven.
Rentebeeld 2018
De rente is al langere tijd zeer laag. Ook voor 2018 is de verwachting dat dit voorlopig nog zo zal blijven.
Looptijd 1 januari 2016 1 januari 2017 1 september 2017
één maand 0,0% -/- 0,4% -/- 0,4%
drie maanden 0,15% -/- 0,3 % -/- 0,35%
zes maanden 0,2% -/- 0,2% -/- 0,3%
Looptijd 1 januari 2016 1 januari 2017 1 september 2017
vijf jaar 0,4% 0,2% 0,15%
tien jaar 0,8% 0,6% 0,65%
vijftien jaar 1,1% 1,0% 1,1%
Rentetoerekening
De behoefte aan inzicht in de kosten op de taakvelden en de behoefte om de wijze van
verantwoorden van de rente in de begroting en jaarrekening te harmoniseren, hebben ertoe geleid dat het BBV is gewijzigd met ingang van de begroting 2017. In de paragraaf financiering (treasury) dient inzicht gegeven te worden in de rentelasten, het renteresultaat, de financieringsbehoefte en de wijze waarop rente aan investeringen , grondexploitaties en taakvelden wordt toegerekend. Door onderstaand schema in de begroting op te nemen wordt invulling gegeven aan dit inzicht.
Renteschema Bedrag
a. Externe rentelasten over de korte en lange financiering € 1.883.068
b. Externe rentebaten -/- € 557.450
Totaal door te rekenen externe rente € 1.305.618
c. Rente die aan de grondexploitatie moet worden doorberekend
-/- € 120.750 Rente van projectfinanciering die aan het betreffende
taakveld moet worden doorberekend
-/- € 0
-/- € 120.750
Saldo door te rekenen rente € 1.184.868
d1. Rente over eigen vermogen € 2.342.903
d2. Rente over voorzieningen (gewaardeerd op contante waarde)
€ 0
De aan taakvelden toe te rekenen rente € 3.527.771
e. Werkelijk aan taakvelden toegerekende rente (renteomslag)
€ 3.491.023
f. Renteresultaat -/- € 36.748
Financieringsrisico’s
Bij het risicobeheer op de gemeentelijke financiering wordt onderscheid gemaakt in kortlopende financiering en langlopende financiering. Kortlopende financiering (ook wel vlottende schuld genoemd) heeft betrekking op leningen met een looptijd korter dan één jaar. Leningen met een looptijd van langer dan één jaar vallen onder de langlopende financiering.
Renterisico’s op korte financiering (kasgeldlimiet)
Het renterisico op kortlopende financiering wordt beperkt door de kasgeldlimiet. De totale omvang van de kortlopende schuld mag maximaal 8,5% van het begrotingstotaal bedragen. De kasgeldlimiet voor Oosterhout bedraagt voor 2018 € 13,2 miljoen (8,5% van € 155 miljoen). Gemiddeld per kwartaal mag de gemeente geen grotere kortlopende schuld hebben dan deze kasgeldlimiet.
Artikel 4.2. van de wet Fido schrijft voor dat bij het derde achtereenvolgende kwartaal overschrijding van de kasgeldlimiet de toezichthouder op de hoogte wordt gesteld. Bij overschrijding van de kasgeldlimiet dient de kortlopende schuld omgezet te worden in een langlopende financiering.
Renterisico’s op lange financiering (renterisiconorm)
De maximale toegestane omvang van langlopende financiering is gekoppeld aan de renterisiconorm. De renterisiconorm geeft het maximale geleende bedrag aan dat per jaar
onderhevig mag zijn aan rentewijzigingen. De renterisiconorm bevordert de spreiding van de afloop van aangegane leningen en daarmee de renterisico’s over de jaren. De renterisiconorm is 20% van het begrotingstotaal. Voor 2018 bedraagt de renterisiconorm voor Oosterhout € 31,0 miljoen.
Renterisiconorm * € 1 miljoen Rekening 2016
3. Renterisiconorm (1*2)/100 33,4 31,2 31,0
4. Renteherziening - - -
5. Aflossingen 8,3 16,4 7,4
6. Bedrag waarover renterisico wordt gelopen (4+5)
8,3 16,4 7,4
7. Ruimte onder renterisiconorm (3-6) 25,1 14,8 23,6
Leningportefeuille
Onderstaand overzicht laat het verloop zien van de aangetrokken lange financieringen en de daarbij behorende rentelast per eind jaar.
Leningportefeuille
Nadat leningportefeuille jarenlang is toegenomen is deze in 2017 weer gedaald. Verwachting is dat komende jaren weer sprake zal zijn van een lichte stijging. De hoogte van de leningpor-tefeuille is sterk afhankelijk van hoogte van geplande investeringen.
Verantwoord schuldenniveau
Om te sturen op een verantwoord schuldenniveau kan het kengetal schuldratio gehanteerd worden.
Dit kengetal geeft de netto schuld weer als aandeel van de exploitatie. Bij het bepalen van de exploitatie zijn de baten exclusief de inzet van reserves het uitgangspunt. Een schuldratio kleiner dan 100% is wenselijk.
Schuldratio
D. Financiële vaste activa m.u.v.
kapitaalverstrekkingen
18,0 17,5 15,8 15,4 15,1 14,7
Een ander verplicht kengetal betreft de solvabiliteitsratio. Dit kengetal geeft de mate aan waarin het bezit van de gemeente gefinancierd is met eigen vermogen. In de VNG-publicatie “Houdbare gemeentefinanciën’ is aangegeven wanneer deze ratio hoger is dan 30% dit als voldoende kan worden bestempeld. Lager dan 20% is onvoldoende.
Solvabiliteitsratio A. Eigen vermogen 154.581 147.507 143.365 141.111 137.881 145.165
B. Passiva (balanstotaal) 270.067 246.656 245.015 246.352 247.815 254.698 Solvabiliteitsratio
(A/B)*100%
57,2% 59,8% 58,5% 57,3% 55,6% 56,9%
Kredietrisico’s
De gemeente heeft in het verleden leningen en garanties aan derden verstrekt.
Verstrekte leningen
Het saldo aan verstrekte leningen bedroeg eind 2016 circa € 16,2 miljoen. Omdat er geen nieuwe leningen worden verstrekt neemt dit saldo jaarlijkse af.
Verstrekte geldleningen
Woningbouwcorporaties 16.120 15.764 15.405
1/3 regelingen 60 41 21
Overig 20 20 20
Gegarandeerde leningen
De gemeente heeft in het verleden – onder voorwaarden – geldleningen gegarandeerd van derden, met name voor woningbouw door corporaties of het kopen van woningen door particulieren. De leningen van woningcorporaties worden gegarandeerd door het Waarborgfonds Sociale
Woningbouw (WSW). De leningen van particulieren worden gegarandeerd door het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW). Samen met het Rijk en andere gemeenten zit Oosterhout in de
zogenoemde achtervang. Dit betekent dat de gemeente pas wordt aangesproken als de genoemde waarborgfondsen hun verplichtingen niet kunnen nakomen. In de praktijk is dit nog niet
voorgekomen. Een overzicht van de gewaarborgde geldleningen is opgenomen in de toelichting op de balans.
Schatkistbankieren
Tijdelijke overschoten aan liquide middelen worden verplicht gestort op een rekening bij de Nederlandse schatkist. Momenteel (september 2017) is er spraken van een positief saldo bij de schatkist. Dit saldo zal gebruik gaan worden voor het voldoen van lopende aflossingsverplichtingen op onze lening portefeuille.