Uit de theorie kwamen verwachtingen naar voren over een aantal verbanden tussen variabelen. Gedacht wordt dat voorkennis een positieve invloed heeft op hogere scores wanneer getest wordt op begrijpend lezen. Eveneens was de verwachting dat de conditie van de tekst, de leeftijd van de leerling en de mate van situationele interesse invloed heeft op het tekstbegrip. Om te kijken of hier sprake van is zijn er correlatie- en regressieanalyses gedaan. Er is als eerste gekeken naar de Pearson-correlatie tussen de scores op de respectievelijke voorkennis-testen en de begrijpend lezen-testen in beide versies afzonderlijk en bij elkaar opgeteld. Voorafgaand aan deze analyse zijn er spreidingsdiagrammen gemaakt om te kijken of er überhaupt sprake lijkt te zijn van verband tussen de voorkennis-testen en de scores op de begrijpen lezen-testen (bijlage 6.4). Deze geven een hooguit vaag idee van een positief verband. De gevonden Pearson’s r waarden waren passen in dat beeld. Tabel 12 laat verbanden zien tussen alle voorkennis-testen en begrijpend lezen- testen, de effectgroottes van deze verbanden zijn klein tot gemiddeld te noemen (Baarda, 2011, p. 108, Cohen, 1977, Pallant, 2013). Opmerkelijk is dat de correlaties, wanneer opgesplitst naar tweede- en vierdeklassers sterk van elkaar verschillen.
Begrijpend lezen Voorkennis IR
(totaal) Voorkennis DK (totaal) Voorkennis IR (2H) Voorkennis DK (2H) Voorkennis IR (4H) Voorkennis DK (4H) Industriële Revolutie N r=.275, p=.001 r=.050, p=.659 r=.406, p=.001 Industriële Revolutie DN r=205, p=.018 r=.039, p=.747 r=.287, p=.020 Industriële Revolutie N en DN r=242, p=.000 r=.043, p=.598 r=.355, p=.000 Dekolonisatie N r=.414, p=.000 r=.069, p=.554 r=.364, p=. 003 Dekolonisatie DN r=.546, p=.000 r=.254, p=.030 r=.467, p=. 000 Dekolonisatie N en DN r=.488, p=.000 r=.153, p=.061 r=.416, p=. 000
Naar aanleiding van de conclusie dat er kleine tot gemiddelde significante correlaties bestaan tussen beide scores is besloten regressieanalyses uit te voeren voor beide onderwerpen. Uit een enkelvoudige regressieanalyse bleek dat de scores op de voorkennis-test Industriële Revolutie 5,7% van de uitslagen op de begrijpend lezen-testen bij beide condities van dit onderwerp voorspellen (R=.246, Radj²=.057, p=.000, N=282). Bij het onderwerp Dekolonisatie is dit 22,7% (R=.479, Radj²=.230, p=.000, N=282).
Het conceptueel model bij deze studie laat echter zien dat er meer variabelen invloed op de afhankelijke variabele tekstbegrip hebben. Daarbij past dan ook veel meer een meervoudige regressieanalyse waarin al deze variabelen aan de orde komen. Aangezien er hier sprake is van exploratief onderzoek waarbij de invloed niet gegeven is past er een stapsgewijze methode voor meervoudige regressie waarbij spss variabelen niet meeneemt wanneer deze niet significant bijdraagt. Daarmee wordt voorkomen dat een variabele een rol toegekend wordt die er niet is. Bij het onderwerp Industriële Revolutie worden de variabelen SIQ en voorkennis meegenomen in het grootste model dat 11,1% verklaart van de variabele tekstbegrip (Radj²=.111, F=18,488, p=.000), dit model voorspelt dus maar een klein gedeelte van de variabele tekstbegrip. De score op de SIQ heeft in dit model de grootste invloed op de afhankelijke variabele wanneer deze een punt stijgt en heeft de sterkste samenhang (β=.240, p=.000, srSIQ=.237) met de variabele tekstbegrip. In de grafieken in bijlage 6.6 is het positieve verband tussen de SIQ-test en de variabele tekstbegrip ook visueel gemaakt. Dit positieve verband is, behoudens enkele schommelingen te zien aan de stijgende lijn.
Bij het onderwerp Dekolonisatie bestaat het grootste model dat de afhankelijke variabele tekstbegrip verklaart uit de drie onafhankelijke variabelen voorkennis, SIQ en de klas van de leerling (Radj2=.340, F=49,270, p=.000). In dit model heeft de variabele voorkennis de sterkste samenhang met het tekstbegrip en zorgt ook voor de grootste verandering wanneer deze een punt stijgt (β=.300, p=.000, srSIQ=.257). Het effect van de SIQ op tekstbegrip is overigens niet veel kleiner (β=.245, p=.000, srSIQ=.233). In beide modellen laat spss de conditie van de tekst weg wat verklaard kan worden door zowel de correlatie met het tekstbegrip als de significantie van die correlatie. Dit gaat op voor dekolonisatie (r=-.088, p=.071) en voor Industriële Revolutie (r=-.048, p=.212).
6.5 SIQ
Om te kijken of leerlingen de teksten ook verschillend ervaren is er een t-test voor onafhankelijke groepen gedaan. Hierin is gekeken of er een significant verschil is tussen de scores van leerlingen die de teksten in beide condities hebben gelezen. Uit de voorgaande analyses bleek al dat een hogere score op de SIQ-test een positief effect heeft op de score op de variabele tekstbegrip. Bij het onderwerp Industriële Revolutie is er een licht hogere score van elf honderdsten
43 (t=-1.404, df=280, p=.161). Bij het onderwerp dekolonisatie is er wel een licht hogere score voor de tekst zonder nominalisatie (Mzonder=2,947, Mmet=2,932). Ook dit verschil is niet significant (t=.168, df=280, p=.867). Er is dus geen meetbaar verschil in interesse tussen de beide condities van de teksten bij beide onderwerpen.
Uit de theorie kwam naar voren dat teksten zonder nominalisatie gemakkelijker te begrijpen zouden zijn en wellicht toegankelijker (Bostian, 1983; De Oliveira, 2010; Onrust, 2013). Een aantal items uit de SIQ-test bevragen de leerlingen over aspecten van de variabele situationele interesse die juist naar deze verwachtte aspecten vragen. Deze vragen (4, 11, 16, 17 en 27) zijn in spss omgezet in een nieuwe variabele met de som van deze items voor beide condities. Door met die nieuwe variabele een t-test voor onafhankelijke groepen te doen is er gekeken of er een verschil in bestaat in de scores voor de begrijpelijkheid van de teksten. Bij het onderwerp Industriële
Revolutie blijkt hieruit geen significant verschil (t=-1.756, df=279, p=.080) maar valt wel op dat de tekst met nominalisaties een hogere gemiddelde score heeft (Mzonder=14,713, N=136, SD=4.51) en (Mmet=15,635, N=145, SD=4.28). Het onderwerp Dekolonisatie laat een zelfde verdeling zien (Mzonder=16.650, N=137, SD=4.23) en (Mmet=16.418, N=141, SD=4.092) die eveneens niet significant is (t=.463, df=276, p=.644).