Harold Van de Perre over Franciscus
Franciscus(paus én heilige) inspireerde Harold Van de Perretot een glasraam in de Sint-Baafskathedraal. Openhartig interview overkunst en geloof.
Paus Franciscus en zijn illustere naamgever uit Assisi werden samen vereeuwigd in een glasraam. Nietver van hetwereldberoemde Lam Godsretabel kreegdit werk van Harold Van de Perre (83) in 2018 een plaats in de Sint-Baafskathedraal. De kunstenaar liet zich hiervoor inspireren door de encycliek Laudato Si', waarin paus Franciscus zijn band met de heilige omsmeedt tot een krachtige sociale en ecologische leer voor de Kerk en de wereld.(...)
Watfascineert uin Franciscus van Assisi?
Zijn inspirerend en bezielend voorbeeld is in de kerk nooit weggeweest. De invloed van de heilige Franciscus is onschatbaar. Sint-Franciscus was in elke tijd actueel en vandaag meer dan ooit.
Red mijn kerk, sprak het kruis in San Damiano tot hem. Vandaag wil paus Franciscus naar zijn voorbeeld hetzelfde doen. En hij moet vandaag niet alleen de kerk redden, maar ook de wereld die ten onder gaat door het ongebreidelde, niemand en niets ontziende, groot geldgewin vangewetenloze lieden.
De heilige is één grote paradox. Hij koos voor de grootste armoede maar geen enkele heilige heeft meer beeldende kunstenaars, en dichters en schrijvers, geïnspireerd en zoveel geld in beweging gebracht: onmiddellijk na zijn dood vloeide alle creatieve energie naar Assisi voor het geniale bouwproject dat zijn graf moest bekronen (de huidige Sint-Franciscusbasiliek en het kloosterconvent). In de beneden- en bovenkerk waren de grootste schilders van die tijd aan het werk: Cimabue, Giotto, Simone Martini, Lorenzetti schilderden er fresco's en ontwierpen er de oudste en mooiste Italiaanse glasramen.
Een onvoorstelbare schatkamervan kunstboven het graf van de armste der armen!
Zonder Franciscus geen Giotto. En zoals Giotto aan het begin staat van de Europese (en moderne) schilderkunst, staat voor mij Franciscus aan het begin van de moderne tijd.
Franciscusals begin van de moderne tijd, hoeziet udat dan?
Franciscus was geen geleerde, geen theoloog, geen priester, maar een dichterlijke zonderling die het hart van het gewone, ongeletterde volk bereikte. De streng kijkende Pantocrator of Albeheerser uit de Byzantijnse tijd bracht hij bij de mensen als de 'Mensenzoon', die onrecht en mishandelinghad ondergaan.
Door de vermenselijking van Christus verlegde hij ongewild het accent van het 'theocentrisme' naar het 'antropocentrisme' waaruit nadien de renaissance en hetmoderne humanisme ontstond ... en de secularisatie. Ongewild, want voor hem bleef God 'de
Allerhoogste, Almachtige en Algoede Heer'. Met die aanroeping begint hij zijn Zonnelied.
Christus bleef, hoe menselijk ook, de Zoon van God tegenover wie hij zich 'de minste van alle schepselen' voelde.
Wat is debijzonder kracht van Franciscas volgens u?
In de almacht van zijn onmacht: hij voelde zich tegenover zijn medemens in alles'de mindere', kortom degeringste.
Hij wilde hun 'minderbroeder' zijn die alleen onder de zondaars zich 'degrootste' voelde.
In deze paradox zit precies zijn onvergelijkbare sterkte, zijn kracht. Die kracht wordt ook door Maria bezongen in haar Magnificat toen zij als zwangere haar nicht Elisabeth bezocht. Door die kracht werd Franciscos, na Maria, de puurste heilige. Maar zichzelf voelde hijzich het tegengestelde: de meestonzuivere, de meestonwaardige.(...)
Uw Laudato Si'-glasraam is figuratief. Hebt u bewust niet voor een abstracte voorstellinggekozen?
Absoluut. Ik creëer voor de gewone sterveling en streef naar een tijdloze moderniteit die blijvende kracht uitstraalt. In 'het nieuwe om het nieuwe' geloof ik niet. Alles is reeds duizendmaal gezegd, geschreven, geschilderd, gedaan. Het enige wat nieuw is, is de persoonlijkheid en de persoonlijke stijl van de kunstenaar.
Dit glasraam getuigt ten volle van mijn persoonlijke stijldie ik bewust veranker in de grote glasraamtraditie.
Het is ook een glasraam dat aan de geschiedenis van het geloof vandaag verder wil schrijven: het is vanuit Franciscusvan Assisi een hedendaags 'Paus Franciscusglasraam'.
Het Zonnelied van Franciscus werd mijn leidmotief. De toeschouwer kan 7figuratieve motieven. Centraal paus Franciscus die de heilige van Assisi ontmoet, met als pendant de heilige Damiaan die een melaatse omhelst. De figuren zijn allen een onderdeel van een moderne, abstracte glasraamconstructie in fonkelend kleurenpallet en in volbloed 'glasraamtaal'. Hierdoor harmonieert het glasraam perfect met het interieur van de kathedraal: het is alsof het er al eeuwen staat en toch oogt het hedendaags modern.Vanuit gisteren heb ik het vandaaggecreëerd voormorgen. (...)
(overgenomen van Kerknet 28 september 2020)
Homilie transitusviering te Antwerpen
P. FrancisAkkara, Dominicaan
"Komt allen tot Mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt, en Ik zal u rust en verlichting schenken. Neemt mijn juk op uw schouders en leert van Mij: Ik ben zachtmoedig en nederig van hart; en gij zult rust vinden voor uw zielen, want mijn juk is zacht en mijn lastislicht"
Lieve vrienden,
Voordat ik deze kleine reflectie met u deelde, dacht ik eraan om eerst iets te delen dat een paar maanden geleden gebeurde tijdens mijn dagelijkse wandeling langs de vijver van de Parkabdij in Leuven. Ik heb genoten van die rustige wandelingen die elke avond mijn geest kalmeerden van alle zorgen om me heen.
Tijdens zo'n wandeling, terwijl ik liep, vloog een klein zaadje met zijn plukje haar langs mijn gezicht — in het Engels noemen we het "air pollination of seeds" of 'luchtbestuiving van zaden — en op het moment dat het langs mijn gezicht vloog, was mijn natuurlijke reactieom dat zaadje te vangen: "neem een kijkje en laat het weer los."
Nadat ik dit had gedaan en toen ik een paar stappen verder liep, realiseerde ik me plotseling het feit dat dit specifieke zaadje dat zo lang in de lucht zweefde uiteindelijkop de grond zou vallen en in een andere plant of zelfs een boom zou veranderen, en ik werd net een deel van de levenslange cyclus van alle zaden. Het zaad kreeg een nieuwe richting toen ik het vasthield en het in een andere richtingwegblies.
Het was maar een klein incident, maar als je het vergelijkt met ons dagelijks leven, denk ik datwe niet verschillenvan het zaad dat langs me heenvloog. Ookwij zweven indeze wereld op zoek naar een perfecte plek voor ons om uit te groeien tot een plant, maar we hebben iemand nodig die ons leidten ons op de juiste manier naar de juiste plekleidt.
In het evangelie van vandaag zegt Jezus: "Kom tot mij, allen die vermoeid zijt en zware lasten dragen, en ik zal u rust geven". Deze Jezuswoorden zijn een oproep aan ieder van onsom naar Hem toe te gaan en onze nieuwerichting te vinden.
Wie Jezus tijdens zijn leven ontmoette, leefde niet langer hetzelfde leven, maar onderging zelf de nodige verandering om andere mensen te kunnen ontmoeten en hen de juiste richting te geven. Zodoende nam Jezus niet alleen tijdens zijn leven zielen inzijn greep
en blies ze in de juiste richting volgens het plan van God, maar Hij is dat door de eeuwen heen blijven doen en doet dat nogsteeds.
St. Franciscus van Assisi was ook zo'n zaadje dat ronddreef in deze uitgestrekte wereld, onzeker welke richting hij moest inslaan, totdat hij onze HeerJezus ontmoette en zijn pad duidelijk werd met deze nieuwe richting. Niet alleen wortelde hij zich vast in een vruchtbare grond, maar bleek ook een schuilplaats te zijn voorzoveel anderen die hemin zijn leven tegenkwamen, en hij gaf nieuwe richtingen aan die anderen hielpen om deze vruchtbare grond te bereiken. Het leven van zoveel heiligen is door de eeuwen heen hetzelfde geweest.
Maar méér dan alleen Jezus ontmoeten tijdens onze levensreis, moeten we een stap verder gaan, namelijk kansen creëren om Jezus in ons dagelijks leven te ontmoeten. Als het zaadje gewoon op een bepaalde plaats zat zonder zichzelf licht genoeg te maken om door de wind te worden bewogen en richting te krijgen, zou het gewoon zijnverrot en afgestorven.
We moeten de dynamiek van de Heilige Geest in ons laten werken om in de luchtte blijven drijven omJezus tekunnen ontmoeten in onze activiteit in de Geest.
Ik weet niet veel overde heilige Franciscus van Assisi, maar ik werd verliefd opdit éne charisma van hem : te drijven in de Geest en Jezus te ontmoeten, waar hij ook ging, in de mensen die hij ontmoette, waardoor hij het leven veranderde niet alleen van wie hij ontmoette, maar ookzijn eigen leven en hij had deze woorden van gebed altijd op zijn lippen : "Mijn God en mijn alles". Ik denk dat we op dit feestvanSt. Franciscus kunnen leren om in de Heilige Geest te blijven drijven en kansen te creëren in ons dagelijks leven Jezus te ontmoeten waarhij ookging en wie hij ook ontmoette. Amen.
Hoe br. Angelus uit Vlaanderen op bezoek kwam bij br.
Franciscus.
Uitdenalatenschap van FranciscusDe Bouck, bewerktdoorStan Teuns
Het gebeurde eens dat Franciscus tijdens zijn laatste ziekte lag te rusten, heel verzonken in God. Hij was uitgeput door ziekte en boete. Het zou niet lang meerduren voor zuster Dood zou komen in de herfst van 1226. Hij voelde zich moe, maar gelukkig. Hij mijmerde over Gods schepping. Maar nu kon hij ze niet meer aanschouwen. Zijn blinde ogen konden zelfs geen licht meer verdragen. Innerlijke rust was nu zijn rijkdom. De strijd was voorbij. Hij was kalm als een brede stroom, die uitmondt in de grote Oceaan.
Franciscus hoorde stappen op de verharde vloer. Iemand hurkte schroomvol maar met bonzend hart naast hem. "Broeder Leo, ben jij het?" en er lag blijheid in zijn stem,want Leowas zijn vertrouweling en biechtvader. "Nee, Vader, ik ben broeder Angelus, en ik kom uit Vlaanderen!" "Uit Vlaanderen, broederAngelus, wat ben je welkom! E Fiandra, Fiandra. Ooit droomde ik ervan naar dit verre land in het Noorden te trekken. Maar mijn hartwas sneller dan broederezel. De mensen vereren er zo vroom, zegt men, het Allerheiligste Lichaam van Christus. Maar nu is de reis wel afgeschreven." Toen zweeg Franciscus een tijdje.
Angelus bekeek dat magere gezicht, zag die ontstoken gesloten ogen. De handen en de voeten droegen de wonden van Christus. Angelus aarzelde: "Vader, wat moet hetjou pijn doen. Jij hebt zo heerlijk de schepping bezongen en nu zie je niets meer!" Franciscus oogleden trilden, maar bleven dicht. "Och, broeder Angelus. God is mild.Je moet niet alleen kijken met je ogen. Kijk vooral met je hart en dan voel je hoe rijk je bent, ook in de grootste armoede. Luistereens."
Broeder Angelus werd heel en al aandacht. "Als de lange dag voorbij is en de koele wind mijn wangen streelt en de vallende bladeren naar beneden ritselen, dan hoor ik wat geel, goudgeel is. Als het regent en de geur van hetgras langs de bergflank omhoog waait, dan ruik ik wat groen is. Schreit of lacht ereen kind in deverte, dan heeft dat een roze klank!
En bloed, broeder Angelus - en deze merkte hoe Franciscus zijn bloedende handen in de mouwen wegstopte - bloed doet me denken aan het rood van de ondergaande zon, maar ook aan de liefde van Christus. Als broeder leeuwerik jubelend het luchtruim inklimt, dan weet ik wat zilver is. En als broeder wind zich wringt tussen de bergen en de wolken uiteenjaagt, maar de zuivere geur van de ozon mij bereikt dan voel ik het onbeschrijfelijke blauw om me heen. Maar broeder Angelus - je kon de innerlijke bewogenheid van Franciscus stem waarnemen - als de broeders elkaar kwetsen, krijg ik een purper gevoel."
Franciscus moest nu wat op adem komen. Toen vroeg Angelus nieuwsgierig: "Maar Franciscus, hoe ze je het wit?" "Het wit, Angelus, het wit? Heb je al ooit ondervonden wat echte vriendschap is. Dat gevoel, dat zo puur en helder is, als het water dat langs de bergbeek naar beneden klatert en zo fris en weldoend is. Dat gevoel, dat gelijken zoekt of gelijken maakt. En daarbij het warm besef dat Christus steeds in 't midden is. Echte vriendschap, Angelus, heeft de geur en de ongerepte kleur van een lelie. Ja, ja. Wit is zo iets!" "En zwart, Franciscus, hoe zie je dat?" en hij kreeg een angstig voorgevoel. "Ach, broeder, ik ben geen zwartkijker. Daarom heb ik Christus te lief: Hij is mijn Licht mijn Alles!
Zwart wordt alles, als de Liefde niet wordt bemind. Zwart is de kleur van de volslagen blinde!" Je kon destiltesnijden in het armoedig hokjewaar Franciscus lag.
Toen vertelde Franciscus nog verder: "Angelus, hoor je zuster Clara samen met haar zusters zingen hiernaast in San Damiano? En de broeders bidden in het dal van Onze-Lieve-Vrouw-ter-Engelen, in het arme kapelletje van Portluncula. Hoor je ze? Dat, Angelus, dat zijn alle kleuren van de regenboog!" Dat klonkals hemelse muziek voor Angelus.
Hij hield zijn adem in. En van ontroering kreeg hij een koude rilling.
Franciscus werd nu toch echt moe. Hij legde zijn hand op de voorarm van Angelus.
Een weldoend gebaar. Met aandrang sprak hij nu: "Ga maar naar Vlaanderen terug en zeg aan de broeders daar, dat zij altijd moeten leven volgens het Evangelie van Onze HeerJezus Christus,ja altijd. Ik heb mijn taak volbracht. Uw taakmoge Christus U leren! De Heer zegene en behoede u. Hij tone u zijn aanschijn en ontferme zich over u. Hij kere zijn gelaat naar u toe en geve u vrede! Moge de Heer jou zegenen, broeder Angelus." Nu zonk Franciscus weg in eenverkwikkende slaap.
Het was stil geworden op de bergflank van de Monte Subasio. De duisternis schoof over het dal heen. Alle geluiden stierven uit. Sterren begonnen te pinkelen.
TOT LOF VAN CHRISTUS!
Brugge: Verhuizen op Allerheiligen 2020 in Coronatijd
fotos: PaulGervoyse Zoals vroeger al meegedeeld zouden Klaas en Boni op Allerheiligen verhuizen naar Herentals. Afgesproken was om op Allerheiligen om 10 uur de laatste eucharistieviering te houden in onze kerk en daarna de kerkte sluiten.
Zois ook gebeurd, maaralles verliep wel in ongewone omstandigheden.
In 'normale' tijden zou dit een 'plechtige' eucharistieviering geweest zijn met een koor en een overvolle meezingende kerk en een receptie na de viering. Nu waren we twee dagen voordien nog niet zekerof er wel een eucharistieviering mocht plaats hebben. Er zaten immers verstrengde coronamaatregelen aan te komen. Die werden op vrijdag 30 oktober
meegedeeld: Allerheiligen om 15u naar Herentals vertrokken waar ze met de medebroeders van Herentals dezelfde avond deretraite begonnenzijn.
Zo 'eenvoudig' kan het sluiten van de kerk en het klooster in coronatijd verlopen...
Hier volgt dewat verkorte versie van de homilie die Adri hield tijdens de afscheidsviering.
"Allerheiligen is ditjaarom meerdere redeneneenbijzondere Allerheiligen. Hetwordt eenAllerheiligen in 'corona-modus' en bovendien is het voor ons, kapucijnen , een dag van verhuizen en dus van een vertrouwde omgeving met vertrouwde mensenachterlaten en zich op weg begeven...
Een Allerheiligen in 'coronamodus': Een onzichtbaar en zeerbesmettelijk virus grijpt veelmensen naar de 'keel', ze geraken inademnood geraken. Het verlamt ons samenkleven.
We wordenbeknot inonzebewegingsvrijheid en in onze contactenmetgeliefde mensen want we kunnen ons niet 100% beschermen tegen dit virus. Het confronteert ons met de kwetsbaarheid en eindigheidvan hetleven.
Allerheiligen en Allerzielen zijn sowieso dagen die ons met deeindigheid van het leven en met afscheid confronteren. Ons leven is een tocht die eindigt in de tijd, voor de een vroeger, voorde ander later. Mensen 'ontvallen' ons. Soms mensen die we echt niet kunnen missen. Mensen met wie ons leven iedere dagen vervlochten was, mensen die een stuk van onszelf waren. Ook mensen op hoge leeftijd die we wel missen maar waar de rijke herinneringen en dedankbaarheidoverweegt.
Als christenen mogen we geloven dat het afscheid 'tijdelijk ' is, want dat we elkaar zullen weerzien. Al beseffen we dat onze voorstellingen over een leven na dit leven en over dat weerziente kort schieten.
Onze samenleving heeft bij het mogelijk leven na het sterven veel vragen. We horen vaak heel aarzelend en voorzichtig spreken:" Je bestaat verder zolangwe aan u denken." "We bestaan verder in onze werken en kinderen en in de herinnering" "De overledenen zijn een sterretje in hetheelal".. .enz.
Allerheiligen nodigt uit om over de twijfel heen echt te vertrouwen dat de bron van ons leven een voortdurend scheppende en liefhebbende God is endat wein Zijn liefde mogen verder leven en we daarin elkaar ontmoeten. We mogen nu die verbondenheid met onze overledenen echt beleven, en spreken methen!
Deze dagen zijn dus niet alleen dagen van afscheid maar van grote verbondenheid waarin we dankbaaren stoutmoedig durven gelovendat we voor een levenin liefde geboren zijn en in Gods liefde mogen verder bestaan.
*We zijn geboren vooreen leven in goedheid. De liturgie van Allerheiligen houdt ons ieder jaar de zaligsprekingen voor. En deze zeggen ons waar zo'n leven in kan bestaan. Ze nodigen om te leven metheldere en zuivere bedoelingen in alle eenvoud, Ze wijzen weg van zelfbetrokkenheid naar aandacht voor de anderen, naar meeleven, naar barmhartigheid, naar vredevolle bedoelingen, naar uitzien naar een goede wereld vooriedereen, ze nodigen uit tot een verlangen naar het Rijk Gods...Het zijn tegendraadse maar levengevende uitnodigingen.
Allerheiligen is voor ons, kapucijnen, Klaas, Boni en mij, ditjaar een heel bijzondere dag omdat we afscheid moeten nemen van dit klooster en van deze kerkruimte en ook van jullie die hier met ons vaak vierden en van deze stad Brugge en omgeving, ja van
West-Vlaanderen.
Bij dit afscheid gaat het niet alleen en niet zozeer om ons drie. Want met ons heengaan komt er een einde aan een lange en rijke tijd van een talrijke en veelzijdige aanwezigheid van kapucijnen in Brugge en omgeving. Er is immers niet alleen dit klooster
maar er was ook het kloosterin de Clarastraat metdaarachter de schipperschool, er waren ook de kapucijnen in het Centrum Ryckevelde en in het aalmoezeniershuis van depsychiatrie in Beernem.
Bij een afscheid kijken we spontaan terug op de voorbije tijd. Dat doen wij ook. Op die eeuwenlange aanwezigheid van kapucijnen in Brugge en West-Vlaanderen , op hun leven, hun werkzaamheden, hun verbondenheidmet debevolkingmaarook op de sympathie
Bij een afscheid kijken we spontaan terug op de voorbije tijd. Dat doen wij ook. Op die eeuwenlange aanwezigheid van kapucijnen in Brugge en West-Vlaanderen , op hun leven, hun werkzaamheden, hun verbondenheidmet debevolkingmaarook op de sympathie