Home-making practices tussen nieuwen duurzame bewoners verschillen van elkaar. Deze verschillen beïnvloeden de thuisgevoelen van duurzame bewoners negatief. Dit resultaat, en de belangrijkste bevinding van dit onderzoek, is waarschijnlijk overdraagbaar naar andere contexten. Duyvendak (2010) bevestigd deze resultaten.
Voor het paradoxale resultaat is dit minder duidelijk: de voorwaardes voor het aantrekken van nieuwe bewoners (door middel van renovaties en nieuwe horeca) zorgen juist voor een toename in positieve thuisgevoelens voor zowel bewoners zonder- als bewoners met migrantenachtergrond, terwijl ze hier geen gebruik van maken. Het is an sich niet vreemd dat bewoners zich prettiger voelen in een opgeknapte buurt. Echter, zij wonen niet in de nieuwe huizen en geven aan zich niet thuis te voelen in de nieuwe horeca om hier te consumeren. Logischer was geweest als zij zowel negatief tegenover de nieuwkomers alsmede de renovaties en nieuwe horeca hadden gestaan. Deze twee zijn immers onlosmakelijk met elkaar verbonden. Echter, participanten ervaren het als twee
onafhankelijke onderdelen van de veranderingen in de wijk.
Een punt wat de generaliseerbaarheid van de resultaten in de weg staat, is de diversiteit aan participanten van dit onderzoek. De 13 participanten verschilden onderling zeer sterk van elkaar. Ze verschilden bijvoorbeeld van etnische achtergrond, sociaaleconomische positie en politieke
overtuiging. Door deze grote diversiteit is er relatief weinig data per ‘groep’. Dit hindert de mogelijkheid om een onweerlegbaar onderscheid te maken tussen bewoners met- en zonder migrantenachtergrond.
Opvallend is het verschil hoe de participanten in dit onderzoek, en de participanten in het onderzoek van Mepschen (2016) tegen territorial stigmatization aankijken. Mepschen (ibid) beschrijft dat bewoners zonder migrantenachtergrond zich niet verzetten tegen het negatieve beeld dat over hun buurt wordt verspreid. Zij gaan mee in dit narratief van ‘achterstandswijk’ en proberen dit met nostalgische argumenten (‘vroeger was alles beter’) goed te praten. Terwijl duurzame bewoners in de Indische buurt wel negatieve ervaringen hebben gehad in de ‘achterstandsperiode’, verzetten ze zich toch actief tegen het negatieve beeld dat over de buurt werd verspreid. Twee participanten zijn hier een uitzondering op, zij gebruiken wél de nostalgische argumenten die Mepschen (ibid) als exemplarisch ziet. Dit zijn de enige twee bewoners die vallen in het plaatje wat Veldboer (2010) schetst. Hij beschrijft dat in wijken waar bewoners op etnische achtergrond en sociaaleconomische
53 status zijn gemengd , het de ‘blanke onderklasse’ is die tegenover bewoners met een
migrantenachtergrond het meest afwijzend staat. In deze context ligt dat genuanceerder. Tussen bewoners met- en zonder migrantenachtergrond is een vredige verstandshouding, vooral als het burencontact betreft. In de Indische buurt zijn het juist de duurzame bewoners die afwijzend tegenover de nieuwe (hoge) middenklasse bewoners staat.
Deze bevindingen, en de verschillen met bestaande literatuur roepen nieuwe vragen op. De nieuwe horeca in de buurt maakt, deels vanwege het universele karakter, ambivalente gevoelens los bij duurzame bewoners. Een passend vervolg op dit onderzoek is om de deelnemende participanten over enkele jaren nog eens op te zoeken en ze opnieuw te bevragen over hun ideeën over de horeca in de wijk. Dan wordt duidelijk of de stedelijke vernieuwing dusdanig historisch is ingebed, of
verbonden met de buurt raakt, dat ook duurzame bewoners zich er opnieuw thuis voelen. Een ander punt dat uitwerking behoeft is de invloed van het verschil in home-making practices tussen de nieuwe (hoge) middenklasse bewoners en duurzame bewoners met een
migrantenachtergrond. Uit dit onderzoek blijkt dat bewoners met een migrantenachtergrond zich door de komst van nieuwe bewoners minder thuis gaan voelen, maar of ze zich hierdoor ook meer gaan terugtrekken in hun huizen is een nieuw vraagstuk.
54
Referenties
211 miljoen naar Amsterdamse Vogelaarwijken. (8-11-2011).
http://www.binnenlandsbestuur.nl/ruimte-en-milieu/nieuws/211-miljoen-naar-amsterdamse- vogelaarwijken.1906590.lynkx?specialismId=147957, op 23-5-2017.
Arthurson, K. (2005). Resident’s perspectives about social mix. Social City, 18, pp 1-12. Berg, M. van den. (2015). Imagineering the city. In: R. Paddison & T. Hunter (eds.) Cities and Economic Change. London: Sage
Bicknese, L., Slot, J. (2007) De staat van de aandachtswijken. Zeeburg. Gemeente Amsterdam, Dienst, Onderzoek en Statistiek.
Bicknese, L., Slot, J., Hylkema, C. (2007). Probleemwijken in Amsterdam. Gemeente Amsterdam, Dienst, Onderzoek en Statistiek.
Burgers, J. & Zuijderwijk, L. (2016) At Home at the Neighborhood Square. Home Cultures, 13(2), pp. 101-121.
Blokland, T., Nast, J. (2014). From Public Familiarity to Comfort Zone: The Relevance of Absent Ties for Belonging in Berlin’s Mixed Neighbourhoods. International Journal of Urban and Regional Research, 38(4), pp. 1142–59.
Bosker, T. (2014). Gentrifying an entire city? Roll-out gentrification, segregation, and state intervention in Amsterdam. Master thesis.
Bryman, A. (2012). Social Research Methods. Oxford, University Press.
Calhoun, C. (2009). Cosmopolitanism and Nationalism. In: Schinkel, W. Globalization and the State: Sociological Perspectives on the State of the State. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Dean, J., and J. Hastings. 2003. Challenging Images: Housing Estates, Stigma and Regeneration. Policy & Politics, 31(2), pp. 171-184. Bristol: Policy Press
Dienst Onderzoek en Statistiek. (2007). De staat van de aandachtswijken. Zeeburg. Gemeente Amsterdam, Amsterdam.
Duyvendak, J. W., Reinders, L., & Wekker, F. (2016) Homing the Dutch. Home Cultures, 13(2), pp. 87- 100.
Duyvendak, J. W. (2011). The Politics of Home. Basingstoke: Palgrave Macmillan. Gemeente Amsterdam. (2014). Gebiedsanalyse Indische Buurt. Van:
https://www.amsterdam.nl/publish/pages/634523/gaoost-indischebuurt.pdf Groen, C. (22-11-2015). Foto Indische Buurt Poezie. Van: http://www.oost-
online.amsterdam/index.php/world/nieuws-en-buurt/indische-buurt/4116-bouwplaats-poezie-in-de- indische-buurt.
55 Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. In: N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative research, pp. 105-117. Thousand Oaks, Sage.
Heijdra, T. (2000). Zeeburg. Geschiedenis van de Indische Buurt en het Oostelijk Havengebied. René de Milliano, Alkmaar.
Hochstenbach, C., Uitermark, J., & van Gent, W, van. Evaluatie effecten Wet bijzondere
maatregelen grootstedelijke problematiek (“Rotterdamwet”) in Rotterdam. Amsterdam, Amsterdam Institute for Social Science Research (AISSR).
Hoekstra, M. (te verschijnen). Dissertatie.
Ley-Crevantes, M. & Duyvendak, J.W. (2015). At home in generic places: personalizing strategies of the mobile rich. Journal of Housing and the Built Environment, 32(1), pp 63–76.
Linkse Actie. (15-10-2016). Van: https://schravendeelr.wordpress.com/2016/10/15/linkse-actie/, op 23-2-2017.
Mepschen, P. J. H. (2016). Everyday autochthony: Difference, discontent and the politics of home in Amsterdam. Dissertation.
Ministerie van VROM. (2007). Actieplan Krachtwijken. Van Aandachtswijk naar Krachtwijk. Den Haag, Ministerie van VROM.
Ouwehand, A., and E. Bosch. 2016. “Planning ‘home’ by Branding: Developers Setting the Stage for Middle-Class Sense of Home Within Social Mixing Schemes.” Home Cultures, 13(2).
Rath, J. en W. Gelmers (2015) ‘Hippe Koffietenten en Stedelijke Sociabiliteit’, pp. 125-132 in A. van Wageningen en V.D. Mamadouh (red), EU@Amsterdam: Een stedelijke raad. Amsterdam.
Amsterdam: AU
Reinders, L. 2014. ‘Re-imagining Nieuwland: Narrative Mapping and Discursive Constructions of Urban Space in a Multi-Ethnic Neighborhood.’ In W. Fischer, M. P. Berg and A. Christou (eds), Narrating the City: Stories, Space and the Everyday. Oxford: Berghahn.
Rutte, M. (2017). Brief aan alle Nederlanders. Van: https://www.vvd.nl/nieuws/lees-hier-de-brief- van-mark/
Sakizlioglu, N. B. & Uitermark, J. (2014). The symbolic politics of gentrification: the restructuring of stigmatized neighborhoods in Amsterdam and Istanbul. Environment and Planning, 46, pp. 1369 – 1385.
Seidman, I. (2009). Interviewing as qualitative research. New York: Teachers College Press. Stadsdeel Zeeburt. (2009). Horecavisie Indische Buurt. Gemeente Amsterdam, Amsterdam. Tersteeg, A. K. & Pinkster, F., M. (2016). “Us Up Here and Them Down There”: How Design, Management, and Neighbourhood Facilities Shape Social Distance in a Mixed-Tenure Housing Development. Urban Affairs Review, 52(5) pp. 751–779.
Uitermark, J. & Bosker, T. (2014). Wither the undivided city. Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie, 105(2), pp. 221–230.
56 Uitermark, J., J.W. Duyvendak & R. Kleinhans. (2007). Gentrification as a governmental
strategy: social control and cohesion in Hoogvliet, Rotterdam. Environment and Planning, 39, pp. 125 -141.
Veldboer, A. P. M. (2010). Afstand en betrokkenheid in de gemengde wijk: over afwijzende en loyale groepen bij stedelijke vernieuwing Amsterdam. Dissertation.
Watt, P. (2008). The Only Class in Town? Gentrification and the Middle-Class Colonization of the City and the Urban Imagination. International Journal of Urban and Regional Research, 32(1), pp. 206- 211.
Zieleman, A. J. (2010). Van rampenbuurt achter het spoor naar de nieuwe Pijp. 30 jaar
stadsvernieuwing en Stedelijke Vernieuwing in de Indische Buurt in Amsterdam (Master Thesis). Universiteit van Amsterdam, Amsterdam.
57
Bijlage I
Topiclijst
Deze topiclijst omdat een aantal onderwerpen en voorbeeldvragen die tijdens de interviews leidend zijn geweest.
Introductie en informed consent Opening
Wil je jezelf kort introduceren?
Hoe ben je hier in de buurt terecht gekomen?
Over de Indische Buurt
Hoe was de Indische Buurt toen je hier net kwam te wonen? Welke grote veranderingen heb je sindsdien gezien?
Wat is het grootste verschil tussen de Indische Buurt van (…) jaar geleden en nu? Hoe zijn deze veranderingen voor jouw?
Hoe zien andere bewoners de Indische Buurt? Hoe verschilt dit van je eigen perspectief?
Over thuisgevoelens
In hoeverre is de Indische Buurt een buurt waar je: - Jezelf comfortabel voelt op straat?
- Je weet wat je moet verwachten als je een wandeling maakt? - Jezelf vrij voelt om met je buren te praten?
- Jezelf vrij voelt om met andere bewoners te praten? - Je identificeert met winkels en horeca in de buurt?
In hoeverre voel je je verbonden met de bewoners in de buurt? Is dit de afgelopen periode veranderd?
Hoe komt de verbondenheid tussen jou en andere bewoners tot uiting? Wanneer voel je je niet thuis in de buurt?
Wat zijn plekken waar je graag naartoe gaat? Wat zijn plekken waar je je niet welkom voelt?
Invloed van verandering op thuisgevoelens
Als je één ding in de buurt kon veranderen om je meer thuis te laten voelen, wat zou het zijn?