Hoofdstuk 6. Conclusie en aanbevelingen
6.3 Ter afsluiting
In Nederland moeten docenten aan het primair en voortgezet onderwijs een
docentenopleiding voltooid hebben om les te mogen geven. Tot voor kort kon iedereen met een afgeronde academische opleiding les geven aan de universiteit. De aandacht voor docentprofessionalisering aan het hoger onderwijs is een recente ontwikkeling en
universiteiten zijn recent begonnen met het invoeren van standaarden voor de docent. De invoering van het BKO is een goede eerste stap naar een vorm van hoger onderwijs waar docentschap gewaardeerd en gemonitord wordt. Als de UvA aandacht besteed aan de behoeften van haar werknemers en aan de kennis die in huis is op het gebied van
onderwijsontwikkeling en docentprofessionalisering kan dit positieve gevolgen hebben voor de onderwijskwaliteit.
Literatuurlijst
Abdal-Haqq, I. (1995). Making time for teacher professional development. In Digest 95-4. Washington, DC: ERIC Clearinghouse on Teaching and Teacher Education.
Admiraal, W. (2012). Onderzoek in de school ter discussie: doelen, criteria en dilemma’s. Leiden: Universiteit Leiden.
Åkerlind, G. S. (2003). Growing and developing as a university teacher—variation in meaning. Studies in Higher Education, 28, 375–390.
Arnold, I. (2006). Het beste onderwijs komt uit de ivoren toren. Economisch Statistische Berichten, 4490 (334-335).
Baarda, D.B. en Groede, M.P.M., de, Theunissen, J. Basisboek kwalitatief onderzoek. Praktische handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek. Groningen/ Houten: Wolters-Noordhoff 2001.
Balam, E.M. (2006). Professors’ teaching effectiveness in relation to elf-efficacy beliefs and perceptions of student rating myths. Geraadpleegd op 05 maart 2013 via
http://etd.auburn.edu/etd/bitstream/handle/10415/1320/BALAM_ESENC_6.pdf?sequence =.
Basow, S.A. (1995). Student evaluations of college professors: When gender matters. Journal of Educational Psychology, 87(4), 656-665.
Basow, S.A., & Silberg, N.T.(1987). Student evaluations of college professors: Are female and male professors rated differently? Journal of Educational Psychology, 79(3), 308-314. Beijaard, D., Meijer, P.C., & Verloop, N. (2004). Reconsidering research on teacher’s
professional identity. Teaching and Teacher Education. 20, 107–128.
Boer, H. de, Bosker, R.J. & Werf, M.P.C. van der (2010). Sustainability of teacher
expectation bias effects and moderation by student characteristics. Journal of Educational Psychology, 102(1),168-179.
Borko, H. (2004). Professional development and teacher learning: Mapping the terrain.
Educational researcher, 33(8), 3-15.
Bettinger, E.P., & Long, B.T. (2005). Do Faculty Serve as Role Models? The Impact of Instructor Gender on Female Students. Geraadpleegd op 10 oktober 2012 via http://209.197.108.139/assa/2005/0109_1015_0601.pdf..
Boyer, E. L. (1990). Scholarship reconsidered: Priorities of the professoriate. Princeton, NJ: The Carnegie Foundation for the Advancement of Teaching.
Canes, B., & Rosen, H. (1995). Following in Her Footsteps? Faculty Gender Composition and Women's Choices of College Majors. Industrial & Labor Relations Review,
Cashin, W.E.(1989). Student Ratings of Teaching: Recommendations for Use. IDEA paper No. 22. Manhattan, KS: Kansas State University, Center for Faculty Evaluation and
Development.
Cashin, W.E. (1995). Student ratings of teaching: The research revisited. IDEA paper No.32.Manhattan, KS: Kansas State University, Center for Faculty Evaluation and Development.
Chism, N. V. N. (1999). Peer review of teaching: A sourcebook. Bolton, MA: Anker Pub. Co. Dall’Alba, G. (1991). Foreshadowing conceptions of teaching. Research and development in
higher education. 13, 293-297.
Day, C. (1999). Developing teachers, the challenge of lifelong learning. London, Philadelphia: Falmer Press.
Duyvendak, J.W. (2012, august 30). Academic culture between inspiration and self- congratulation. Adress at the Graduate School of Social Sciences, University of Amsterdam, Amsterdam.
Ehrenberg, R., & Brewer, D. (1994). Do School and Teacher Characteristics Matter?
Evidence from the High School and Beyond. Economics of Education Review, 13(1), 1-17. Healey, M. (2000). Developing the scholarship of teaching in higher education: a discipline-
based approach. Higher Education Research and Development, 19(2), 169-189.
Houghton, W. (2004). Engineering subject centre guide: Learning and teaching theory for
engineering academics. © Higher Education Academy Engineering Subject Centre,
Loughborough University.
Hoyt, D.P., & Pallet, W.H. (1999). Appraising teaching effectiveness: Beyond student ratings. IDEA paper No. 36. Manhattan, KS: Kansas State University, Center for Faculty
Evaluation and Development.
Janssen, F., Veldman, I., & van Tartwijk, J., (2008). Professionele docenten opleiden: een opleidingsvisie. Tijdschrift voor lerarenopleiders, 29 (1).
Kreber, C. (2002). Teaching Excellence, Teaching Expertise, and the Scholarship of Teaching. Innovative Higher Education. 27, 5-19.
Little, J. W. (1988). Seductive images and organizational realities in professional
development. In A. Lieberman (Ed.), Rethinking school improvement. New York: Teachers College Press.
Marsh, H.W. (1984). Students’ evaluations of university teaching: Dimensionality, reliability, validity, potential biases, and utility. Journal of Educational Psychology, 76(5), 707-754. Martin, E., & Balla, M. (1991). Conceptions of teaching and implications for learning.
Research and development in higher education. 15, 148-155.
Mentkowski, M., & Associates (2000). Learning that lasts. San Francisco: Jossey-Bass. Norris, S. P. (2000). The pale of consideration when seeking sources of teaching expertise.
American Journal of Education, 108, 167–195.
Norton, L., Richardson, J.T.E., Hartley, J., Newstead, S., & Mayes, J.(2005). Teachers’ beliefs and intentions concerning teaching in higher education. Higher Education, 50, 537- 571.
Prosser, M. , Trigwell, K., & Taylor, P. (1994b). A Phenomenographic study of academics’ conceptions of science learning and teaching. Learning and instruction. 4, 217-231. Prosser, M. , Hazel, E. , Trigwell, K., & Lyons, F. (1996). Qualitative and quantitative
indicators of students’ understanding of physics concepts. Research and Development in Higher Education. 19, 670-675.
Prosser, M., & Trigwell, K. (1997). ‘Relations between perceptions of the teaching environment and approaches to teaching’, British Journal of Educational Psychology 67, 25–35.
Prosser, M., & Trigwell, K. (1998). Teaching for learning in higher education. Buckingham:
Open University.
Prosser, M, & Trigwell, K. (1999). Understanding learning and teaching: The experience in higher education. Philadelphia: Open University Press.
Putnam, R. T., & Borko, H. (1997). Teacher learning: Implications of the new view of
cognition. In B. J. Biddle, T. L. Good, & I. F. Goodson (Eds.), The international hand-book of teachers and teaching. Dordrecht, Netherlands: Kluwer.
Raban, A.G. (2010). Educatief optimisme. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam. Ramsden, P. (1992). Learning to Teach in Higher Education. Londen: Routhledge.
Rask, K. N., & Bailey, E.M. (2002). Are faculty role models? Evidence from major choice in an undergraduate institution. Journal of Economic Education, 33(2), 99-124.
Remillard, J. T., & Geist, P. (2002). Supporting teachers’ professional learning through navigating openings in the curriculum. Journal of Mathematics Teacher Education, 5, 7–34.
Schifter, D., & Fosnot, C. T. (1993). Reconstructing mathematics education: Stories of teachers meeting the challenges of reform. New York:
Teachers College Press.
Trigwell, K., & Prosser, P. (1996). Changing approaches to teaching: a relational perspective, Studies in Higher Education, 21, 275–284.
Trigwell, K., Martin, E., Benjamin, J., & Prosser, M. (2000). Scholarship of teaching: A model. Higher Education Research and Development, 19, 155–168.
Trigwell, K., & Prosser, M. (2004). Development and use of the approaches to teaching inventory. Educational Psychology Review, 16(4), 409-424.
Trigwell, K., Prosser, M., & Waterhouse, F. (1997). Relations between teachers’ approaches to teaching and students’ approaches to learning. Higher Education, 37(1), 57-70.
Universiteit van Amsterdam. (2009). Faculty of science certificate programme in learning & teaching in higher education. Geraadpleegd op 19 november 2012 via
http://www.science.uva.nl/research/amstel/dws/lthe/.
Universiteit van Amsterdam. (2011). UvA instellingsplan 2011-2014. Geraadpleegd op 4 augustus 2012 via http://www.uva.nl/over-de-uva/uva-profiel/identiteit-en-
missie/kernwaarden-en-ambities/instellingsplan/instellingsplan.html.
Universiteit van Amsterdam (2012). Lijst met docenten genomineerd voor de docent van het jaar verkiezing. Geraadpleegd op 15 oktober 2012 via
http://www.docentvanhetjaar.uva.nl/docentvanhetjaar/over.cfm.
Universiteit van Amsterdam. (2012). Plan van aanpak docentprofessionalisering. Geraadpleegd op 21 november 2012 via http://www.uva.nl/professionalisering- enontwikkeling/docentprofessionalisering.cfm.
Van Alst, J., de Jong, R., & van Keulen, H. (2009). Docentprofessionaliteit in het hoger onderwijs. Naar een professionele infrastructuur als voorwaarde voor studiesucces. Geraadpleegd op 14 augustus 2012 via
http://www.iowo.nl/icto/kunweb/VSNUrapportDocentprofessionaliteit.pdf.
Wankat, P. C. (2002). The effective, efficient professor.: Teaching, Scholarship and Service. Boston, MA: Allyn and Bacon.
Wieringen, A.M.L. van (2011). Verwachtingsvol onderwijs. Den Haag: Onderwijsraad. Zwart, S, van Veen, K., & Meirink, J. (2012). Onderzoek in de school ter discussie: doelen,
Bijlagen
Bijlage 1 E-mail bestemd voor respondenten Bijlage 2 Interviewleidraad
Geachte,
Mijn naam is Maudy Dekker en in het kader van mijn studie Onderwijskunde aan de
Universiteit van Amsterdam schrijf ik mijn afstudeerscriptie over academisch docentschap en docentprofessionalisering.
Het doel van mijn scriptie is om inzicht te krijgen in goed academisch docentschap en docentprofessionalisering, en dan vooral in het BKO.
Tijdens mijn studie heb ik altijd veel interesse gehad in onderwijskwaliteit. Met de recente invoering van het BKO heeft die onderwijsvraagstuk ook veel aandacht gekregen op de UvA.
Vanwege uw deskundigheid en uw eerdere nominatie voor de docent van het jaar verkiezing, zou ik heel graag met u een gesprek willen hebben over uw opvattingen met betrekking tot academisch docentschap en docentprofessionalisering.
Het interview zal ongeveer 45 minuten duren en de verkregen informatie zal ik uiteraard vertrouwelijk behandelen.
Ik hoop op uw medewerking te kunnen rekenen en spoedig een afspraak met u te kunnen maken.
Met vriendelijke groet,
Maudy Dekker
Student Onderwijskunde (UvA)
Interviewleidraad
Introductie
Mijn eigen achtergrond
Scriptie onderzoek, uitleg onderzoek
Universiteit van Amsterdam en haar docenten staan centraal in dit onderzoek. In het kader van dit onderzoek zullen docenten die zijn genomineerd voor de verkiezing van docent van het jaar geïnterviewd worden over hun opvattingen over academisch docentschap.
De opvattingen van de docenten zullen geplaatst worden in een theoretisch kader. De vragen hebben betrekking op drie onderwerpen, de opvattingen van de docent over academisch docentschap, de opvattingen van de docent over lesgeven en de opvattingen van de docent over docentprofessionalisering en dan in het bijzonder de BKO.
Duur interview is 45 minuten
Het interview zal worden opgenomen
Verwerking van de resultaten zal anoniem en vertrouwelijk gebeuren.
Algemene informatie
Kunt u mij iets vertellen over uw achtergrond als docent? Aan welke faculteit bent u werkzaam?
Wat is uw functie (follow-up: heeft u nog andere nevenfuncties? Bijv. coördinator) Hoelang bent u al werkzaam als docent?
Hoeveel uur bent u per week werkzaam als docent en hoeveel uur daarvan geeft u les? Welke module(s) geeft u en in welke vorm? (hoorcollege, werkcollege, werkgroepen) Heeft u eerder lesgegeven op andere universiteiten of andere modules?
Academisch Docentschap
De volgende vragen gaan over uw opvattingen over academisch docentschap Opvattingen over academisch onderwijs
Wat is uw visie over academisch onderwijs? (follow up: Kunt u die omschrijven? Wat maakt universitair onderwijs anders dan hoger onderwijs? (bijv. kennis, theorie, onderzoek, inzicht)) In hoeverre ziet u het overdragen van kennis als een belangrijke rol voor het onderwijs? In hoeverre moeten student-docent verhoudingen een focus zijn van het academisch onderwijs?
Als we het over academisch onderwijs hebben, in welke mate is engagement van studenten van belang?
Bent u van mening dat in het onderwijs de docent centraal moet staan, of juist de student? (follow up: Waarom?)
De volgende vragen die ik nu aan u ga stellen hebben vooral betrekking op docenteigenschappen.
Docenteigenschappen
Kunt u uw nominatie voor de verkiezing van docent van het jaar verklaren? Waarom bent u een goede docent?
Welke eigenschappen of vaardigheden heeft u die u tot een goede docent maken? Denkt u dat uw karakter van belang is om een goede docent te zijn? (follow up: Waarom? Zijn de eigenschappen die u net noemde te leren of over te dragen? Denkt u dat iedereen een goede docent kan zijn/worden?)
Lesgeven
Hoe zou u uw manier van lesgeven omschrijven?
Kunt u iets zeggen over de structuur van uw module? (college, opdrachten, beoordeling, analyse etc.)
(follow up: hebben uw colleges een vaste indeling? Bijv. werkcollege/hoorcollege,
terugblikken, leerdoelen. Wat doen de studenten tijdens de colleges? (passief/actief gedrag. Welk gedrag moedigt u aan of juist niet?)
Welk (onderwijs)doel heeft u voor ogen tijdens het lesgeven? (follow up: Wat probeert u te bereiken tijdens het lesgeven?)
Kunt u omschrijven hoe u uw module samenstelt?
(follow up: Waar baseert u uw keuzes voor onderwerpen en literatuur op? Formuleert u doelstellingen voor de student? Maakt u deze duidelijk aan de klas? Stelt u uw modules elk jaar opnieuw samen?
Kunt u iets noemen dat u het afgelopen jaar heeft verbeterd of veranderd wat betreft het lesgeven of de module? (follow up: Doet u dit regelmatig of komt dit zelden voor?)
Inspireren/motiveren
Vind u het belangrijk hoe u op uw leerlingen overkomt in uw rol als docent?
(follow up: hoe denkt u dat u overkomt? Past u uzelf daarop aan? Op welke manier?) Op welke manier probeert u uw leerlingen te motiveren of inspireren?
Beoordelen/Toetsing
Houdt u rekening met de variatie onder studenten m.b.t achtergrond en leerstijlen/leerbenaderingen?
(follow up: Hoe gaat u daarmee om? Probeert u het aannemen van een deep approach te bevorderen? Bijv. door heldere doelen te stellen, keuzevrijheid, debat.)
Hoeveel studenten in uw klas hebben gemiddeld een deep approach (leer)benadering? En hoeveel studenten een surface approach?
Hoe beoordeelt u de studenten aan het einde van een module?
(follow up: Kunt u een eindtoets omschrijven? Waarom kiest u voor deze vorm van toetsen? (bijv. take home, essay, multiple choice) Wat probeert u tijdens het tentamen te toetsen? (bijv. feiten, inzicht, nieuwe ideeën, verbindingen.))
Geeft u vaak feedback op het werk/antwoorden van de leerlingen?
(follow up: Waarom wel/niet? Vindt u het geven van feedback een belangrijk onderdeel van het lesgeven?)
Contextfactoren
Voelt u zich als docent gesteund door uw faculteit of de Universiteit van Amsterdam? (follow up: Waarom wel/niet? Vindt u dat u genoeg vrijheid krijgt als docent?)
Heeft u voldoende tijd om uw lessen voor te bereiden? Is het moeilijk om de werkdruk te verdelen?
Hoe groot zijn de klassen waaraan u lesgeeft en wat vindt u daarvan? Wat zou u graag anders willen zien?
Docentprofessionalisering
Docentprofessionalisering is op het moment een beleidsprioriteit van de UvA. Welke rol vindt u dat de UvA (of faculteit) moet hebben op het gebied van docentprofessionalisering? Heeft u behoefte aan trainingen of cursussen met betrekking op docentschap/lesgeven? Heeft u cursussen of trainingen gevolgd met betrekking op docentschap/lesgeven? Welke? Heeft u enige vorm van training gehad toen u begon als docent? Wat voor vorm training was dit?
Vindt u dat docentprofessionalisering alleen zou moeten bestaan voor beginnende docenten?
(follow up: Vindt u dat docenten zich tijdens hun gehele loopbaan zouden moeten blijven ontwikkelen? Hoe ontwikkelt u uzelf als docent?)
Probeert u op de hoogte te houden van nieuwe ontwikkelingen binnen uw vakgebied?(follow up: Op welke manier doet u dit? (het volgen en lezen van wetenschappelijke tijdschriften of toonaangevende onderzoekers. het bijwonen van congressen))
BKO
Het BKO is een managementinstrument van de UvA. Vindt u dat het BKO de manier is om docenten te professionaliseren? (follow up: Heeft u ideeën over hoe dit anders zou moeten?) Als goede docent, hoe kunt u een bijdrage leveren aan docentprofessionalisering van andere
(beginnende) docenten? (bijv. buddy-systeem, het delen van ervaringen/inzicht) Spreekt u vaak met uw collega’s over onderwijs en lesgeven?
(follow up: Hoe vaak? Of waarom niet? Wisselen jullie bijvoorbeeld tips uit of helpen jullie elkaar? Maakt u ook gebruik van de ervaringen van andere docenten in uw eigen
onderwijspraktijk? )
Heeft U uw BKO-certificaat behaald?
(follow up indien ja: Wanneer? Follow up indien nee: Bent u bezig met het behalen van het BKO-certificaat of bent u dit van plan (Indien de respondent nog geen BKO-certificaat heeft behaald) Heeft u kennis van de inhoud van het BKO?)
In hoeverre vindt u het BKO-traject van toegevoegde waarde voor u als docent? Wat vindt u positief aan het onderwijsdossier?
Wat vindt u negatief aan het onderwijsdossier?
Vind u dat de beoordelingscriteria van het BKO (professionele houding, ontwerpen van onderwijs, uitvoeren van onderwijs, begeleiden van studenten en het organiseren van
onderwijs) juist getoetst worden? (follow up: Vind u dat er punten wel of niet aan bod moeten komen in het BKO?)
Heeft u tijdens het behalen van uw BKO-certificaat cursussen gevolgd in het kader van het BKO? (follow up: Had u hier wel interesse in gehad?)
Afsluiting interview