SUWI-keten

Eigenlijk kan men niet spreken van een SUWI-keten, er zijn er honderden (die overigens wel sterk op elkaar lijken). SUWI staat voor Structuur Uitvoering Werk en Inkomen; de bijbehorende wet is sinds 1 januari 2002 van kracht. Geen sinecure, na de totstandkoming is bij een evaluatie (SUWI-evaluatie 2006) gesteld dat er “in de geschiedenis van de sociale zekerheid nog nooit een periode is geweest waarin zo vérgaande veranderingen in de uitvoeringsorganisaties en materiewetten zijn doorgevoerd en dat ook nog tegelijkertijd”. Binnen de SUWI-keten is een aantal overheidsorganisaties werkzaam. Onderstaande tabel geeft een overzicht.

Partij Verantwoordelijkheid

Ministerie SZW (Sociale Zaken en Werkgelegenheid)

Beleid en regelgeving (KB instelling Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid)

RWI (Raad voor Werk en Inkomen) Advies en overleg (art. 17 SUWI)

IWI (Inspectie Werk en Inkomen) Toezicht op de uitvoering (art. 37 SUWI)

CWI (Centrum voor Werk en Inkomen) Bemiddeling van werkzoekenden (art. 21 SUWI) UWV (Uitvoeringsinstituut

WerknemersVerzekeringen)

Bevorderen van inschakeling in arbeidsproces (art. 30 SUWI)

Gemeenten Ondersteunen klanten bij arbeidsinschakeling en sociale activering (art.

7 en 8 WWB) Private partijen (re-integratiebureaus,

uitzendbureaus

Uitvoeren van re-integratietrajecten in opdracht van UWV, gemeenten en werkgevers

Bij de start van de SUWI-wet is een uitvoerende verantwoordelijkheid gekomen bij het UWV en bij de gemeenten inzake de domeinen inkomen en werk. Het CWI had een primaire verantwoordelijkheid als het gaat om de arbeidsbemiddeling van werkzoekenden. Inmiddels zijn UWV en CWI gefuseerd. Rondom het vergroten van de arbeidsparticipatie spelen diverse publieke en private partijen een rol.

Om de SUWI-keten te beschrijven volgt onderstaand een geciteerde beschrijving uit een essay uit de Leergang Sociale Zekerheid in Verandering van de Divosa (2007).

Komt een klant (werkzoekende) bij ……

Om de werking van de SUWI keten in de praktijk te beschrijven nemen we een denkbeeldige klant die werkloos is geworden, een inkomen wil en ook graag weer een andere baan.

De werkwijze kan per locatie verschillen, maar we gaan in dit voorbeeld uit van de gemeente Breda. In het primaire proces van de SUWI keten zijn drie partijen die voor de klant een rol van belang spelen te weten: CWI, UWV en de gemeente. In de SUWI keten vervult het CWI de poortwachterrol, wat inhoudt dat zij de toegang tot het gebruik van sociale voorzieningen moet bewaken c.q. zoveel mogelijk moet beperken. Dit betekent voor onze klant dat hij zich hier meldt met een vraag naar inkomen en werk. We positioneren onze klant in een gemeente waar het CWI, UWV en gemeente samenwerken in het BVG (bedrijfsverzamelgebouw waarin naast CWI, UWV en gemeenten ook uitzendbureaus; re-integratiebedrijven; jongerenloketten etc. gehuisvest zijn) om vanuit de één-loket gedachte de dienstverlening te optimaliseren. Opgemerkt zij dat deze situatie nog lang niet in alle gemeenten is gerealiseerd. De klant meldt zich aan de receptie van het BVG en krijgt een intakegesprek met een medewerker van het CWI. Deze stelt vast of de klant in aanmerking komt voor een uitkering; dit kan een uitkering zijn bij het UWV of de gemeente en wat de afstand tot de arbeidsmarkt is, uitgedrukt in route A of B (A is een klant die snel naar werk te bemiddelen is en B is een klant die hulp nodig heeft, bijvoorbeeld in de vorm van een re-integratietraject om werk te vinden). Tot 2006 werd

onze klant daarna uitgenodigd voor een uitkeringsintake bij hetzelfde CWI om de aanvraag voor een uitkering verder af te ronden. Vanwege bezuinigingsmaatregelen is het CWI vanaf

genoemde datum gestopt met de uitkeringsintake en is deze weer overgedragen aan de gemeente.

Blijkt bij de intake dat onze klant een recent arbeidsverleden heeft dan wordt de aanvraag voor een WW uitkering doorgeleid naar het UWV die dan vervolgens het recht op een uitkering vaststelt. Onze klant met een recht op een WW uitkering blijft nog zes maanden in begeleiding bij het CWI, die vanuit haar poortwachterrol, de taak heeft onze klant zo snel mogelijk weer terug te brengen op de arbeidsmarkt.

Mocht onze klant na zes maanden nog geen werk hebben gevonden en het recht op een WW uitkering bestaat nog dan neemt het UWV de begeleidende rol zelf op zich in de persoon van een re-integratiecoach. Deze stelt dan een begeleidingstraject voor onze klant op en maakt hierbij gebruik van re-integratiebedrijven waarbij het UWV, middels een openbare aanbesteding, re-integratietrajecten heeft ingekocht.

Tot 1-1-2006 waren de SUWI ketenpartijen (UWV en gemeenten) wettelijk verplicht om alle re-integratietrajecten op de private markt in te kopen. Deze verplichting was gecreëerd om de private re-integratiemarkt de kans te geven zich te ontwikkelen tot een ‘volwassen’ markt. Onder druk van voornamelijk gemeenten, vanwege tegenvallende prestaties, is deze verplichte inkoop op de private re-integratiemarkt vanaf 2006 niet meer verplicht.

Wordt onze klant aangemeld bij een re-integratiebedrijf dan zullen er een aantal producten (vaardigheidstrainingen, scholing, assessments etc.) worden ingezet om het uiteindelijke doel, uitstroom uit de uitkering, te bereiken.

Mocht nu bij de intake door het CWI blijken dat onze klant in aanmerking komt voor een bijstandsuitkering, dan wordt er een boodschappenlijstje meegegeven waarop staat welke bescheiden mee moeten worden genomen naar de uitkeringsintake met een medewerker van Sociale Zaken. Tevens bepaalt de medewerker CWI in welke fase, A of B, onze klant zich bevindt.

Na deze stappen vullen de gemeenten het vervolgproces allemaal verschillend in, mede afhankelijk of er een BVG aanwezig is.

Niet geheel toevallig is onze klant woonachtig in Breda en heeft na het gesprek met het CWI aansluitend een gesprek met een medewerker re-integratie van de gemeente. In dit gesprek wordt direct met onze klant gekeken naar de (on)mogelijkheden op de arbeidsmarkt; vindt doorverwijzing plaats naar het in het BVG aanwezige uitzendbureau;

aangeboden. Er wordt in ieder geval een aanbod gedaan voor een traject. Na dit gesprek kan onze klant een afspraak maken met de gemeente om te praten over de uitkering als de daarvoor benodigde bescheiden zijn verzameld. Bij het bepalen van het recht op een bijstandsuitkering wordt tevens de uitkomst van de fraudescorekaart meegenomen die door de medewerker CWI is ingevuld en door een fraudepreventiemedewerker van de gemeente is beoordeeld. Na toekenning uitkering wordt het door de medewerker re-integratie aangeboden traject verder vormgeven. Net als bij het UWV spelen hier de re-integratiebedrijven een belangrijke rol.

Een schematische weergave van de SUWI-keten is te vinden in de bijlage 1. Een voorlopige conclusie is dat de SUWI-keten een dynamische keten is, waar zo nu en dan wisselingen in de rolverdeling plaatsvinden, door bezuinigingen, door tegenvallende prestaties, door verandering in wetgeving. De gemeenten hebben een redelijke mate van vrijheid, vooral in het re-integratiegedeelte van het proces. De energie in deze keten komt zeer waarschijnlijk uit de medewerkers, die een sociaaleconomische drive hebben werkloos geworden mensen te helpen (met uitkering of het vinden van een baan).