Substance-eisen in België

De Belgische belastingwet heeft geen expliciete vereisten omtrent economische substance. In plaats daarvan wordt de economische substance in België per geval beoordeeld. In zijn algemeenheid kan een transactie op basis van vier argumenten worden betwist. Dit zijn de belastbare aanwezigheid in België, de uiteindelijk gerechtigde, anti-misbruik wetgeving en verrekenprijsafspraken. In de volgende paragrafen worden de eerste drie kort besproken.87

4.4.1.1 Belastbare aanwezigheid

In de Belgische wetgeving wordt een bedrijf als inwoner van België aangemerkt als het aan een van de volgende criteria voldoet:

- Het hebben van een geregistreerd kantoor in België; - De plaats van beheer of administratie is in België; - Het hebben van een hoofdvestiging in België.

Als het kantoor en de plaats van beheer in twee verschillende plaatsen plaatsvindt, wordt de plaats van vestiging bepaald door de plaats van beheer (substance-over-form). De plaats van beheer is de plek waar het bedrijf zijn algemene belangen beheert, reële

activiteiten worden uitgevoerd en waar belangrijke beslissingen worden genomen.

4.4.1.2 Uiteindelijk gerechtigde

Dit criterium kan meer worden omschreven als een juridisch concept dan een economisch concept. De uiteindelijk gerechtigde is de officiële vruchtgebruiker of eigenaar. De

uiteindelijk gerechtigde dient in Belgie gevestigd te zijn om aan deze substance-eis te voldoen. Het gaat hierbij met name om dividenduitkeringen, interestbetalingen of royalty- betalingen.88

4.4.1.3 Anti-misbruik wetgeving

België heeft veel aandacht besteed aan de substanceeisen en het voorkomen van structuren die als misbruik kunnen worden bestempeld. Een nieuwe anti-misbruik maatregel is

derhalve in 2012 geïmplementeerd in de wet. Deze nieuwe wet geeft de autoriteiten een effectief middel om belastingontwijking te bestrijden. Het gaat met name om het bestrijden van constructies die in zijn geheel kunstmatig zijn en waarvan economische substance ontbreekt.89

87 _{Verlinden, I., Abelhausen, K., Geboers, T., (2014). Substance in international taxation. ITPJ}

21/5

88 _{Zie vorige voetnoot} 89 _{Zie vorige voetnoot}

4.4.2 Transparantie

Per 1 januari 2005 geldt er in België een nieuwe rulingprocedure. Deze procedure wijkt niet veel af van de procedures zoals die in Luxemburg en Nederland gelden. Veel interessanter echter is het feit dat de nieuwe rulingprocedure voorschrijft dat België de afgegeven rulings dient te publiceren, op anonieme basis in de vorm van een individuele of collectieve

samenvatting.90

De publicatie van rulings in België vond al plaats voordat de nieuwe procedure werd geïntroduceerd. Zo publiceerde het Belgische ministerie van Financiën in 2000 al de inhoud van 76 rulings. Hierbij werd rekening gehouden met de vertrouwelijkheidsverplichtingen door de rulings te anonimiseren.91

Het publiceren van rulings kan worden tegengegaan door de belastingplichtige. Zo kan hij/zij verzoeken de ruling niet te publiceren, mocht de belastingplichtige hier

gerechtvaardigde economische of zakelijke redenen voor kunnen aandragen.92 _{Ondanks dat}

de publicatie wordt geanonimiseerd kan ik me voorstellen dat bedrijven niet willen dat hun fiscale constructies publiek worden gemaakt. Zo kunnen andere bedrijven dit eventueel kopiëren of kan het zijn dat belastingdiensten die helemaal niks met dit bedrijf te maken hebben deze informatie verwerven. Voor bedrijven kan dit een ongewenst neveneffect zijn van publicatie.

4.4.3 Invulling aan BEPS actie 5-rapport

In het peer review van de OESO was België ook onderdeel. Voor België geldt dat er vier relevante instanties zijn die rulings die binnen de uitwisselingsplicht vallen kunnen verschaffen. Dit zijn:

- 1) Afdeling internationale betrekkingen;

- 2) Afdeling voor buitenlands belastingplichtigen; - 3) De ruling commissie;

- 4) De afdeling verrekenprijsafspraken93

Voor elke afdeling is er in België aandacht besteed aan het identificeren van rulings uit het verleden. Eenmaal geïdentificeerd werd bekeken of de rulings binnen de

uitwisselingsverplichting van de OESO vallen. Het identificatieproces verliep per afdeling uiteraard wel anders. Per afdeling zijn er overigens ook ontwikkelingen doorgevoerd om ervoor te zorgen dat bij toekomstige rulings, deze worden geïdentificeerd en wordt bekeken of deze vallen binnen de categorieën zoals deze volgen uit het BEPS actie 5-rapport. De conclusie die het peer review dan ook verbindt aan het verzamelen van alle relevant

90 _{Vanhulle, H. (2005). The Belgian advance ruling procedure: recent experience and greater}

efficiency and flexibility from 2005. European taxation 45/3

91 _{Verlinden, I., Smits, K., Devos, J., (2003). Setting the Scene for the future? New publication}

of rulings. ITPJ 10/3

92 _{Cauwenbergh, P., Gaublomme, A., Hinnekens, L., (2008). Transfer pricing in Belgium –}

rulings and practice. BFIT 62/8

93 _{Harmful Tax Practices - Peer Review Reports on the Exchange of Information on Tax}

informatie door België is dat aan alle verplichtingen is voldaan en er verder geen aanbevelingen worden gedaan.94

4.4.3.1 Informatie-uitwisseling

Evenals Luxemburg heeft België de benodigde wettelijke basis om aan de spontane uitwisseling van informatie te voldoen. Om de informatie uit te wisselen met andere bevoegdheden, werd vereist dat men het standaardformulier in te vullen. Deze werden vervolgens door twee relevante medewerkers bestudeerd om er zeker van te zijn dat deze correct en compleet waren ingevuld. Alle formulieren werden ook nog door het diensthoofd of de aangewezen supervisor gecheckt.95

Om voor een geharmoniseerde aanpak te zorgen, werden door de

belastingautoriteiten vergaderingen gehouden, werden er trainingssessies georganiseerd en werden er richtlijnen en duidelijke deadlines verschaft omtrent het transparantiekader.96

De conclusie die het peer review verbindt aan de informatie-uitwisseling in België is dan ook dat het benodigde wettelijke kader en het administratieve proces voor de

uitwisseling voldoende aanwezig is. Wel vonden er enige vertragingen plaats in de uitwisseling van de informatie. Er zijn hiertegen maatregelen genomen en aanbevelingen vanuit de OESO bleven daarom ook uit.97

4.5 Spanje

Het laatste land dat nader onderzocht wordt is Spanje. Er wordt in de volgende paragrafen ingegaan op de rulingpraktijk zoals die in Spanje wordt gehanteerd. Daarnaast wordt, evenals voor de andere landen, nader bekeken hoe in Spanje is omgegaan met de minimumstandaarden vanuit het BEPS actie 5-rapport.