Hoewel multimorbiditeit vanuit de WHO gedefinieerd wordt als het hebben van twee of meerdere chronische aandoeningen (Mercer et al., 2016), bestaat er geen officiële invulling van het begrip ‘chronische aandoening’. Het ontbreken van een strikte omlijning zorgt voor inconsistentie tussen populaties in onderzoek naar multimorbiditeit en maakt vergelijkingen tussen onderzoek moeilijk (Bernell & Howard, 2016). Voor de steekproef van dit onderzoek werden naast het hebben van minstens twee chronische aandoeningen slechts beperkte exclusiecriteria opgelegd. Deze ruime criteria, gebaseerd op voorgaand onderzoek met CLEVER, leidden zowel tot beperkingen als mogelijkheden. Enerzijds liet het zorgverleners en studenten toe om eenvoudig participanten te vinden voor deelname aan het onderzoek. Anderzijds zorgde dit ook voor participanten met sterk variërende profielen waardoor, mede omwille van het beperkte aantal participanten in dit onderzoek, datasaturatie niet werd bereikt. Bijkomend werden in dit onderzoek cliënten met acuut psychische klachten geëxcludeerd. Aangezien cliënten met een combinatie van psychische en fysieke aandoeningen de helft vertegenwoordigt van de populatie van personen met multimorbiditeit, werd in dit onderzoek m.a.w. de ervaring van een groot deel van de populatie niet in kaart gebracht (McLean et al., 2014). De steekproef is hierdoor niet representatief voor de volledige populatie van personen met multimorbiditeit. In de rekrutering van zorgverleners bleek de duur van een CLEVER- afname een heikel punt. Tijdens de fase van rekrutering gaven zorgverleners vaak aan wel interesse te hebben tot deelname, maar was er volgens hen in het contact met hun cliënten geen tijd voor een uitgebreid gesprek met CLEVER. Om zo veel mogelijk cliënten met CLEVER te kunnen bereiken, werden ook studenten betrokken bij het onderzoek. Het gebruik van deze twee verschillende doelgroepen om participanten te rekruteren, zou mogelijks een effect kunnen hebben gehad op de resultaten van het onderzoek. De participanten die door een zorgverlener werden geïnterviewd, hadden vooraf al contact met deze zorgverlener waardoor een vertrouwensrelatie reeds aanwezig was. Bij de participanten die door studenten werden benaderd, was dit niet het geval. Door de verschillende relaties die de participanten hadden met hun CLEVER-interviewer, kan dit de ervaring van de participanten hebben beïnvloed. De participanten die door de studenten werden geïnterviewd, gaven ook aan onder de indruk te zijn van de professionaliteit van de studenten. Dit kan aangeven dat de competenties van de persoon die CLEVER afneemt een rol speelt in de beleving van het CLEVER-gesprek. Verder onderzoek zal dit moeten uitwijzen. De HLQ en GSES die werden gebruikt voor datacollectie, zijn van goede psychometrische kwaliteit en bleken geschikt voor
gebruik in dit onderzoek (Elsworth et al., 2016; Schwarzer, 2014). Daarbij werden er geen missing values vastgesteld bij het verwerken van de resultaten uit deze vragenlijsten. Door de onvoorziene omstandigheden die de coronacrisis met zich meebracht, ontstond de noodzaak om telefonisch interviews af te nemen i.p.v. face-to-face. De meningen van onderzoekers naar het gebruik van telefonische interviews in kwalitatief fenomenologisch onderzoek zijn verdeeld (Holt, 2010). Allereerst is het als interviewer via de telefoon moeilijker een vertrouwensband op te bouwen en de participant comfortabel te laten voelen (Sturges & Hanrahan, 2004). Het was echter wel een voordeel dat de participanten uit dit onderzoek vooraf reeds fysiek contact hadden met iemand die betrokken was bij het onderzoek, namelijk een zorgverlener of een student. Tijdens het interview kon dit contact worden aangehaald en werd dit door de interviewer ervaren als een manier om toch verbondenheid te creëren met de participant. Een tweede nadeel van telefonische interviews bestaat erin dat de lichaamstaal van de participant tijdens het gesprek verborgen bleef en dus ook niet als informatie kon worden gebruikt om op bepaalde zaken door te vragen. Toch is er literatuur die aantoont dat de resultaten van onderzoek met telefonische interviews en face-to-face interviews niet significant verschillen en telefonisch contact daarom een waardig alternatief is (Sturges & Hanrahan, 2004). De duur van de interviews, gemiddeld 35 minuten, kan een indicatie zijn dat participanten via het telefonische contact de tijd konden nemen om hun ervaringen te delen. Een laatste aspect dat de betrouwbaarheid van dit onderzoek ondersteunt, is de methode die werd gebruikt voor de analyse van de interviews. De fenomenologisch-hermeneutische methode is er namelijk op gericht in de eerste plaats de ervaring in kaart te brengen, om pas in een latere fase over te gaan tot interpretatie (Lindseth & Norberg, 2004). Daarbij werd ook een groot aantal condensaties gevormd tijdens de analyse, namelijk 683. Dit zijn twee zaken die aantonen dat er tijdens de analyse dicht bij de ruwe data werd gecodeerd en interpretatie eerder beperkt werd toegelaten. De analysemethode die werd gebruikt, is daarbij ook geen lineair proces. Er werd tijdens de analyse steeds circulair geanalyseerd tussen het naïef begrip, de meaning units, condensaties en thema’s. Om dit proces transparant weer te geven werden in bijlage ook de verschillende thema’s, en de werkwijze die leiden tot hun indeling, ingevoegd (zie bijlage 8 en 9). Als laatste konden dankzij de bereidheid van drie participanten ook member checks worden uitgevoerd die de betrouwbaarheid van de resultaten verhogen.
5 Conclusie
Dit onderzoek toont aan dat cliënten met multimorbiditeit CLEVER als vernieuwende methode ervaren om belangrijke levensdoelen te bepalen. CLEVER biedt cliënten de kans om met een zorgverlener een diepgaand inzicht te krijgen in de activiteiten die betekenisvol zijn in hun leven. Participanten geven aan dat in de context van zorgverlening hier nauwelijks tijd voor is waardoor ze deze zaken niet durven te bespreken met hun hulpverleners. Toch vinden de participanten dit erg belangrijk en bepaalt het volgens hen in grote mate de efficiëntie en doeltreffendheid waarmee zorgverlening kan worden georganiseerd. Motivatie en acceptatie zijn voorwaarden om met CLEVER doelen te kunnen stellen. In het realiseren van betekenisvolle doelen, verschillen de ervaringen tussen participanten met hoge en lage gezondheidsvaardigheden en self-efficacy. Participanten die over een beperkte mate van gezondheidsvaardigheden en self-efficacy beschikken, ervaren minder ondersteuning en begrip vanuit hun medische en sociale omgeving, hoewel dit volgens alle participanten een bepalende factor in het realiseren van betekenisvolle doelen. In tegenstelling met participanten die hoog scoren op gezondheidsvaardigheden en self-efficacy, geven zij ook aan bijkomende obstakels te ervaren wanneer ze op zoek gaan naar geschikte hulpverlening om hun doelen aan te pakken. Voornamelijk personen met een combinatie van fysieke en psychische aandoeningen en een moeilijke financiële situatie lijken extra ondersteuning te kunnen gebruiken bij het realiseren van doelen. Onderzoek naar de ervaring van personen met multimorbiditeit met aandacht voor alle leeftijden en alle soorten chronische aandoeningen is noodzakelijk om in de toekomst gepaste zorg te organiseren voor deze cliënten.
6 Referenties
Agentschap Zorg en Gezondheid. (2017). Een geïntegreerde zorgverlening in de eerste lijn. Vlaamse Overheid: Agentschap Zorg & Gezondheid. https://www.zorg-en- gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/CELZ%20beleidstekst%20hervorming%20eerstelijnszorg. pdf
Åsenlöf, P., & Siljebäck, K. (2009). The Patient Goal Priority Questionnaire Is Moderately Reproducible in People With Persistent Musculoskeletal Pain. Physical Therapy, 89(11), 1226–1234. https://doi.org/10.2522/ptj.20090030
Avalosse, H., Verniest, R., Vancorenland, S., Cock, S. D., Gérard, F., & Cornerotte, S. (2017). Gezondheidsvaardigheden en informatiebronnen. CM. https://www.cm.be/media/CM-267- Gezondheidsvaardigheden_tcm47-29109.PDF
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W.H. Freeman.
Barnett, K., Mercer, S. W., Norbury, M., Watt, G., Wyke, S., & Guthrie, B. (2012). Epidemiology of multimorbidity and implications for health care, research, and medical education: A cross-sectional study. The Lancet, 380, 37–43. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)60240-2
Belgium.be. (z.d.). Coronavirus: versterkte maatregelen. Geraadpleegd 27 april 2020, van https://www.belgium.be/nl/nieuws/2020/coronavirus_versterkte_maatregelen
Bernell, S., & Howard, S. W. (2016). Use Your Words Carefully: What Is a Chronic Disease? Frontiers in Public Health, 4, 159. https://doi.org/10.3389/fpubh.2016.00159
Blixen, C. E., Kanuch, S., Perzynski, A. T., Thomas, C., Dawson, N. V., & Sajatovic, M. (2016). Barriers to Self-management of Serious Mental Illness and Diabetes. American Journal of Health Behavior, 40(2), 194–204. https://doi.org/10.5993/AJHB.40.2.4
Bloem, S., & Stalpers, J. (2012). Subjective Experienced Health as a Driver of Health Care Behavior. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.2102513
Bodenheimer, T. (2002). Patient Self-management of Chronic Disease in Primary Care. JAMA, 288(19), 2469–2475. https://doi.org/10.1001/jama.288.19.2469
Cassell, A., Edwards, D., Harshfield, A., Rhodes, K., Brimicombe, J., Payne, R., & Griffin, S. (2018). The epidemiology of multimorbidity in primary care: A retrospective cohort study. British Journal of General Practice, 68(669), 245–251. https://doi.org/10.3399/bjgp18X695465
Clausen, W., Watanabe-Galloway, S., Baerentzen, M. B., & Britigan, D. H. (2016). Health Literacy Among People with Serious Mental Illness. Community Mental Health Journal, 52(4), 399–405. https://doi.org/10.1007/s10597-015-9951-8
De Maeseneer, J., & Boeckxstaens, P. (2012). James Mackenzie Lecture 2011: Multimorbidity, goal- oriented care, and equity. British Journal of General Practice, 62(600), 522–524. https://doi.org/10.3399/bjgp12X652553
De Sutter, A., De Maeseneer, J., & Boeckxstaens, P. (2013). Empowering patients to determine their own health goals. European Journal of General Practice, 19(2), 75–76. https://doi.org/10.3109/13814788.2013.794057
De Vriendt, P., Gauwe, V., & Van de Velde, D. (2019). CLEVER doelen bepalen in de eerste lijn. Betekenisvolle activiteiten als hefboom om doelgerichte zorg te faciliteren (1e dr.). Politeia.
Debussche, X., Lenclume, V., Balcou-Debussche, M., Alakian, D., Sokolowsky, C., Ballet, D., Elsworth, G. R., Osborne, R. H., & Huiart, L. (2018). Characterisation of health literacy strengths and weaknesses among people at metabolic and cardiovascular risk: Validity testing of the Health Literacy Questionnaire. SAGE Open Medicine, 6, 1–12. https://doi.org/10.1177/2050312118801250
Dodson, S., Good, S., & Osborne, R. (2015). Health literacy toolkit for low- and middle-income countries: A series of information sheets to empower communities and strengthen health systems. World Health Organization, Regional Office for South-East Asia. https://apps.who.int/iris/handle/10665/205244 Elsworth, G. R., Beauchamp, A., & Osborne, R. H. (2016). Measuring health literacy in community agencies: A Bayesian study of the factor structure and measurement invariance of the health literacy questionnaire (HLQ). BMC Health Services Research, 16(1), 508. https://doi.org/10.1186/s12913-016- 1754-2
European Observatory on Health Systems and Policies (Red.). (2010). Tackling chronic disease in Europe: Strategies, interventions and challenges. World Health Organization.
Familiezorg West-Vlaanderen. (2018). Zorg-Esperanto. http://www.familiezorg- wvl.be/zorgesperanto.aspx
Fransen, M. P., von Wagner, C., & Essink-Bot, M.-L. (2012). Diabetes self-management in patients with low health literacy: Ordering findings from literature in a health literacy framework. Patient Education and Counseling, 88(1), 44–53. https://doi.org/10.1016/j.pec.2011.11.015
Fried, T. R., Tinetti, M., Agostini, J., Iannone, L., & Towle, V. (2011). Health outcome prioritization to elicit preferences of older persons with multiple health conditions. Patient Education and Counseling, 83(2), 278–282. https://doi.org/10.1016/j.pec.2010.04.032
Garvey, J., Connolly, D., Boland, F., & Smith, S. M. (2015). OPTIMAL, an occupational therapy led self- management support programme for people with multimorbidity in primary care: A randomized controlled trial. BMC Family Practice, 16(1), 59. https://doi.org/10.1186/s12875-015-0267-0
Gazmararian, J. A., Williams, M. V., Peel, J., & Baker, D. W. (2003). Health literacy and knowledge of chronic disease. Patient Education and Counseling, 51(3), 267–275. https://doi.org/10.1016/S0738- 3991(02)00239-2
Gegevensbeschermingsautoriteit. (2018). Algemene verordering gegevensbescherming. https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/algemene-verordening-gegevensbescherming
Hawkins, M., Gill, S. D., Batterham, R., Elsworth, G. R., & Osborne, R. H. (2017). The Health Literacy Questionnaire (HLQ) at the patient-clinician interface: A qualitative study of what patients and clinicians mean by their HLQ scores. BMC Health Services Research, 17(1), 309. https://doi.org/10.1186/s12913- 017-2254-8
Helliwell, J. F., Layard, R., & Sachs, J. D. (2019). World Happiness Report. United Nations. https://s3.amazonaws.com/happiness-report/2019/WHR19.pdf
Holt, A. (2010). Using the telephone for narrative interviewing: A research note. Qualitative Research, 10(1), 113–121. https://doi.org/10.1177/1468794109348686
Hu, H. H., Li, G., & Arao, T. (2015). The association of family social support, depression, anxiety and self-efficacy with specific hypertension self-care behaviours in Chinese local community. Journal of Human Hypertension, 29(3), 198–203. https://doi.org/10.1038/jhh.2014.58
Instrumentenkiezer. (2017). 4-Bollen Model. https://zelfzorgondersteund-instrumentenkiezer.nl/4- bollen-model/.
Kangovi, S., Mitra, N., Smith, R. A., Kulkarni, R., Turr, L., Huo, H., Glanz, K., Grande, D., & Long, J. A. (2017). Decision-making and goal-setting in chronic disease management: Baseline findings of a randomized controlled trial. Patient Education and Counseling, 100(3), 449–455. https://doi.org/10.1016/j.pec.2016.09.019
Lenzen, S. A., Daniëls, R., van Bokhoven, M. A., van der Weijden, T., & Beurskens, A. (2017). Disentangling self-management goal setting and action planning: A scoping review. PLOS ONE, 12(11), e0188822. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0188822
Lenzen, S. A., van Dongen, J. J. J., Daniëls, R., van Bokhoven, M. A., van der Weijden, T., & Beurskens, A. (2016). What does it take to set goals for self-management in primary care? A qualitative study. Family Practice, 33(6), 698–703. https://doi.org/10.1093/fampra/cmw054
Lindseth, A., & Norberg, A. (2004). A phenomenological hermeneutical method for researching lived experience. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 18(2), 145–153. https://doi.org/10.1111/j.1471- 6712.2004.00258.x
Luszczynska, A., Scholz, U., & Schwarzer, R. (2005). The General Self-Efficacy Scale: Multicultural Validation Studies. The Journal of Psychology, 139(5), 439–457. https://doi.org/10.3200/JRLP.139.5.439-457
MacColl Center. (2019). MacColl Center for Health Care Innovation. Our Work: Chronic Illness Care. https://maccollcenter.org/our-work/chronic-illness-care
Mangin, D., Stephen, G., Bismah, V., & Risdon, C. (2016). Making patient values visible in healthcare: A systematic review of tools to assess patient treatment priorities and preferences in the context of multimorbidity. BMJ Open, 6, e010903. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2015-010903
McLean, G., Gunn, J., Wyke, S., Guthrie, B., Watt, G. C., Blane, D. N., & Mercer, S. W. (2014). The influence of socioeconomic deprivation on multimorbidity at different ages: A cross-sectional study. British Journal of General Practice, 64(624), 440–447. https://doi.org/10.3399/bjgp14X680545
McMillan, S. S., Kendall, E., Sav, A., King, M. A., Whitty, J. A., Kelly, F., & Wheeler, A. J. (2013). Patient- Centered Approaches to Health Care: A Systematic Review of Randomized Controlled Trials. Medical Care Research and Review, 70(6), 567–596. https://doi.org/10.1177/1077558713496318
McPhail, S. (2016). Multimorbidity in chronic disease: Impact on health care resources and costs. Risk Management and Healthcare Policy, 9, 143–156. https://doi.org/10.2147/RMHP.S97248
Mercer, S. W., Gunn, J., Bower, P., Wyke, S., & Guthrie, B. (2012). Managing patients with mental and physical multimorbidity. BMJ, 345, e5559. https://doi.org/10.1136/bmj.e5559
Mercer, S., Furler, J., Moffat, K., Fischbacher-Smith, D., & Sanci, L. (2016). Multimorbidity: Technical Series on Safer Primary Care. World Health Organization.
Mold, J. (2017). Goal-Directed Health Care: Redefining Health and Health Care in the Era of Value- Based Care. Cureus, 9(2), e1043. https://doi.org/10.7759/cureus.1043
Mold, J. W., Blake, G. H., & Becker, L. A. (1991). Goal-Oriented Medical Care. Family Medicine, 23(1), 46–51.
Nagykaldi, Z. J., Tange, H., & De Maeseneer, J. (2018). Moving From Problem-Oriented to Goal- Directed Health Records. The Annals of Family Medicine, 16(2), 155–159. https://doi.org/10.1370/afm.2180
National Institute for Health and Care Excellence. (2016). Multimorbidity: Clinical assessment and management. NICE. https://www.nice.org.uk/guidance/ng56/resources/multimorbidity-clinical- assessment-and-management-pdf-1837516654789
Newbould, J., Burt, J., Bower, P., Blakeman, T., Kennedy, A., Rogers, A., & Roland, M. (2012). Experiences of care planning in England: Interviews with patients with long term conditions. BMC Family Practice, 13(1), 71. https://doi.org/10.1186/1471-2296-13-71
N’Goran, A. A., Pasquier, J., Deruaz-Luyet, A., Burnand, B., Haller, D. M., Neuner-Jehle, S., Zeller, A., Streit, S., Herzig, L., & Bodenmann, P. (2018). Factors associated with health literacy in multimorbid patients in primary care: A cross-sectional study in Switzerland. BMJ Open, 8(2), e018281. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2017-018281
Noel, P. H., Chris Frueh, B., Larme, A. C., & Pugh, J. A. (2005). Collaborative care needs and preferences of primary care patients with multimorbidity. Health Expectations, 8(1), 54–63. https://doi.org/10.1111/j.1369-7625.2004.00312.x
Op de Beeck, S., & Jame, L. (2019). Doelzoeker: Samen keuzes maken over persoonlijke zorg. Ervaringen van zorggebruikers en zorgverleners. Vlaams Patiëntenplatform. http://vlaamspatientenplatform.be/_plugin/ckfinder/userfiles/files/2019_11_29%20Rapport%20Doelzoe ker.pdf
Osborne, R. H., Batterham, R. W., Elsworth, G. R., Hawkins, M., & Buchbinder, R. (2013). The grounded psychometric development and initial validation of the Health Literacy Questionnaire (HLQ). BMC Public Health, 13(1), 658. https://doi.org/10.1186/1471-2458-13-658
Palladino, R., Lee, J. T., Ashworth, M., Triassi, M., & Millett, C. (2016). Associations between multimorbidity, healthcare utilisation and health status: Evidence from 16 European countries. Age and Ageing, 45(3), 431–435. https://doi.org/10.1093/ageing/afw044
Parker, S., Prince, A., Thomas, L., Song, H., Milosevic, D., & Harris, M. F. (2018). Electronic, mobile and telehealth tools for vulnerable patients with chronic disease: A systematic review and realist synthesis. BMJ Open, 8, e019192. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2017-019192
Patton, M. Q. (2015). Qualitative Research & Evaluation Methods (Fourth edition). SAGE Publications. Paulus, D., Van den Heede, K., & Mertens, R. (2012). Position paper: Organisatie van zorg voor chronisch zieken in België. Federaal Kenniscentrum voor Gezondheidszorg. https://kce.fgov.be/sites/default/files/atoms/files/KCE_190A_organisatie_zorg_chronisch_zieken_Positi on%20Paper_0_0.pdf
Peolsson, M., Hydén, L., & Larsson, U. S. (2000). Living with Chronic Pain: A Dynamic Learning Process. Scandinavian Journal of Occupational Therapy, 7(3), 114–125. https://doi.org/10.1080/110381200300006069
Protheroe, J., Nutbeam, D., & Rowlands, G. (2009). Health literacy: A necessity for increasing participation in health care. British Journal of General Practice, 59(567), 721–723. https://doi.org/10.3399/bjgp09X472584
Reuben, D. B., & Tinetti, M. E. (2012). Goal-Oriented Patient Care—An Alternative Health Outcomes Paradigm. New England Journal of Medicine, 366(9), 777–779. https://doi.org/10.1056/NEJMp1113631 Rijken, M., Bekkema, N., Boeckxstaens, P., Schellevis, F. G., De Maeseneer, J. M., & Groenewegen, P. P. (2014). Chronic Disease Management Programmes: An adequate response to patients’ needs?: Chronic Disease Management Programmes. Health Expectations, 17(5), 608–621. https://doi.org/10.1111/j.1369-7625.2012.00786.x
Romppel, M., Herrmann-Lingen, C., Wachter, R., Edelmann, F., Düngen, H.-D., Pieske, B., & Grande, G. (2013). A short form of the General Self-Efficacy Scale (GSE-6): Development, psychometric properties and validity in an intercultural non-clinical sample and a sample of patients at risk for heart failure. Psycho-Social Medicine, 10, 1–7. https://doi.org/10.3205/psm000091
Schillinger, D., Bindman, A., Wang, F., Stewart, A., & Piette, J. (2004). Functional health literacy and the quality of physician–patient communication among diabetes patients. Patient Education and Counseling, 52(3), 315–323. https://doi.org/10.1016/S0738-3991(03)00107-1
Scholz, U., Gutiérrez Doña, B., Sud, S., & Schwarzer, R. (2002). Is General Self-Efficacy a Universal Construct? European Journal of Psychological Assessment, 18(3), 242–251. https://doi.org/10.1027//1015-5759.18.3.242
Schwarzer, R. (2014). Everything you wanted to know about the General Self-Efficacy Scale but were
afraid to ask.
https://www.researchgate.net/publication/260383808_Everything_You_Always_Wanted_to_Know_Abo ut_the_Self-Efficacy_Scale_But_Were_Afraid_to_Ask
Schwarzer, R., & Jerusalem, M. (1995). Generalized Self-Efficacy scale. In J. Weinman, S. Wright, & M. Johnston, Measures in health psychology: A user’s portfolio. Causal and control beliefs (pp. 35–37). Nfer-NELSON.
Schwarzer, R., & Warner, L. M. (2013). Perceived Self-Efficacy and its Relationship to Resilience. In S. Prince-Embury & D. H. Saklofske (Red.), Resilience in Children, Adolescents, and Adults (pp. 139–150). Springer New York. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-4939-3_10
Sørensen, K., Pelikan, J. M., Röthlin, F., Ganahl, K., Slonska, Z., Doyle, G., Fullam, J., Kondilis, B., Agrafiotis, D., Uiters, E., Falcon, M., Mensing, M., Tchamov, K., van den Broucke, S., & Brand, H. (2015). Health literacy in Europe: Comparative results of the European health literacy survey (HLS-EU). The European Journal of Public Health, 25(6), 1053–1058. https://doi.org/10.1093/eurpub/ckv043 Stalpers, J. (2009). Psychological determinants of subjective health. Nyenrode Business Universiteit. Steele Gray, C., Gill, A., Khan, A. I., Hans, P. K., Kuluski, K., & Cott, C. (2016). The Electronic Patient Reported Outcome Tool: Testing Usability and Feasibility of a Mobile App and Portal to Support Care for Patients With Complex Chronic Disease and Disability in Primary Care Settings. JMIR MHealth and UHealth, 4(2), e58. https://doi.org/10.2196/mhealth.5331
Sturges, J. E., & Hanrahan, K. J. (2004). Comparing Telephone and Face-to-Face Qualitative Interviewing: A Research Note. Qualitative Research, 4(1), 107–118. https://doi.org/10.1177/1468794104041110
Taylor, R. (2017). Kielhofner’s Research in Occupational Therapy: Methods of Inquiry for Enhancing Practice (Second edition). F.A. Davis Company.
Tinetti, M. E., Naik, A. D., & Dodson, J. A. (2016). Moving From Disease-Centered to Patient Goals– Directed Care for Patients With Multiple Chronic Conditions: Patient Value-Based Care. JAMA Cardiology, 1(1), 9–10. https://doi.org/10.1001/jamacardio.2015.0248
Van de Velde, D., Devisch, I., & De Vriendt, P. (2016). The client-centred approach as experienced by male neurological rehabilitation clients in occupational therapy. A qualitative study based on a grounded theory tradition. Disability and Rehabilitation, 38(16), 1567–1577. https://doi.org/10.3109/09638288.2015.1107628
van der Heide, I., Snoeijs, S., Quattrini, S., Struckmann, V., Hujala, A., Schellevis, F., & Rijken, M. (2018). Patient-centeredness of integrated care programs for people with multimorbidity. Results from
the European ICARE4EU project. Health Policy, 122(1), 36–43.
https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2017.10.005
van der Heide, I., Uiters, E., Rademakers, J., Struijs, J. N., Schuit, A. J., & Baan, C. A. (2014). Associations Among Health Literacy, Diabetes Knowledge, and Self-Management Behavior in Adults with Diabetes: Results of a Dutch Cross-Sectional Study. Journal of Health Communication, 19(sup2), 115–131. https://doi.org/10.1080/10810730.2014.936989
Vandenbroeck, P., & Jenné, L. (2018). Gezondheidsvaardigheden versterken. Leren van tien innovatieve buitenlandse praktijken. Koning Boudewijnstichting.
Vermunt, N. P. C. A., Harmsen, M., Westert, G. P., Olde Rikkert, M. G. M., & Faber, M. J. (2017). Collaborative goal setting with elderly patients with chronic disease or multimorbidity: A systematic review. BMC Geriatrics, 17(1), 167. https://doi.org/10.1186/s12877-017-0534-0
Villegas, G., González, N., & Sánchez-García, A. B. (2018). Seven methods to determine the dimensionality of tests: Application to the General Self-Efficacy Scale in twenty-six countries. Psicothema, 30(4), 442–448. https://doi.org/10.7334/psicothema2018.113
Vlaams Expertisepunt Mantelzorg. (z.d.). Samenspraak.
https://www.mantelzorgers.be/Pages/Samenspraak.aspx.
von Wagner, C., Steptoe, A., Wolf, M. S., & Wardle, J. (2009). Health Literacy and Health Actions: A Review and a Framework From Health Psychology. Health Education & Behavior, 36(5), 860–877. https://doi.org/10.1177/1090198108322819
Wagner, E. H., Bennett, S. M., Austin, B. T., Greene, S. M., Schaefer, J. K., & Vonkorff, M. (2005). Finding Common Ground: Patient-Centeredness and Evidence-Based Chronic Illness Care. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 11(supplement 1), 7–15. https://doi.org/10.1089/acm.2005.11.s-7
West, E., & Jonsson, S. W. (2005). Health-related quality of life in rheumatoid arthritis in Northern Sweden: A comparison between patients with early RA, patients with medium-term disease and controls, using SF-36. Clinical Rheumatology, 24(2), 117–122. https://doi.org/10.1007/s10067-004- 0976-6
White, C., Lentin, P., & Farnworth, L. (2013). An investigation into the role and meaning of occupation