Stereotype 7: Afrikaanse groepen zijn anti-democratisch en onderdrukkend

In deze paragraaf is gekeken of er in het nieuws over Sierra Leone gesproken wordt over het feit dat bepaalde groepen anti-democratisch of onderdrukkend zijn tegenover de bevolking. Enerzijds is er hierbinnen gekeken of er groepen zijn, die een bepaald gebied in handen hebben, en daarmee een gebied als eigendom van een groep beschouwen, zonder dat ze de gekozen leiders zijn van die regio. Vervolgens is er tevens gekeken of groepen gebruik maken van methoden om de bevolking te onderdrukken, zoals marteling van de bevolking.

Hierbij is wederom gekeken of de bovengenoemde beelden vooral gebruikt worden bij de kenschetsing van de groepen die in het nieuws als de tegenstander worden gezien, tegenover de groepen die als medestander gezien worden. In tabel 16 staat per groep beschreven hoe vaak ze aan het stereotype verbonden worden in de onderzochte nieuwstekst in de periode van oorlog en vrede, en welk percentage van de artikelen de groep aan het stereotype wordt verbonden. In de tabel is te lezen dat in zowel de berichtgeving tijdens als na de oorlog wederom vooral het RUF en de rebellen aan het stereotype verbonden worden.

Binnen de representatie van het RUF wordt tien maal verwezen naar het feit dat ze een bepaald gebied in handen hebben, of een gebied onder controle hebben in de periode van oorlog. Bij de berichten over de onbenoemde rebellen wordt dit beeld nog eens zes maal gegeven. Tevens wordt er bij het regeringsleger in twee alinea’s verwezen naar het in handen hebben van een bepaald gebied. In de periode van vrede wordt éénmaal verwezen naar het ondemocratisch in handen hebben van een gebied, door de onbenoemde rebellen.

appendices

Tabel 16. Afrikanen zijn antidemocratisch en onderdrukkend Soort groep Naam van

groep Vermeldingen (oorlog) Percentage1 (oorlog) Vermeldingen (vrede) Percentage1 (vrede) Groepen uit Sierra Leone Rebellen 8 14,29% 9 42,86% RUF 13 12,50% 4 14,29% JP Koroma - - 2 2 Regering Sierra Leone 1 1,56% 1 2,50% Strasser 5 2 - -Regeringsleger 3 9,68% - -Bendes 1 2 - -Gewapende groeperingen 1 2 - -Groepen uit rest van Afrika Liberia - - 2 4,35% Guinee 2 5,88% - -Onbekend 6 17,14% - -Bron: ANP 06-2000 / 06-2003

1. Percentage van het totaal aantal alinea's waarin de betreffende groep voorkomt 2. Totale aantal alinea's van de groep is onder de tien, niet berekend in procenten

Het verschil in hoe de regering wordt weergegeven in de periode van oorlog, ten opzichte van de rebellen en het RUF, zit hem in het feit dat er bij het regeringsleger alleen wordt gesproken over het in handen hebben van een gebied, als dit in het nieuws recentelijk is veroverd door het RUF-leger (ANP 2000 06 1; 2000 06 11).

In de alinea’s waarin wordt gesproken over het in handen hebben van regio's door het RUF wordt daartegenover verhaald over het feit dat dit leger de gebieden alleen in handen heeft om de grondstoffen te exploiteren om de oorlogsmiddelen te betalen (o.a. ANP 2000 06 24; 2000 07 7; 2000 08 1).

In andere alinea’s wordt hierop volgend gemeld dat de VN-troepen moeten helpen om de diamantregio's die in handen zijn van het RUF, weer in handen te krijgen van de regering (ANP 2000 06 3; 2000 07 2). Hiermee wordt dus geïmpliceerd dat het volgens de VN verkeerd is dat gebieden in Sierra Leone in handen zijn van het RUF.

Verder wordt in het nieuws de diamanthandel van het RUF-leger als hoofdreden aangevoerd door de VN-veiligheidsraad voor het aanhoudende geweld in Sierra Leone. Door een certificeringssysteem voor de diamanten en het heroveren van de gebieden op de rebellen wordt gesteld dat er een einde kan worden gebracht aan de oorlog (ANP 2000 07 3; 2000 07 7; 2001 04 3).

Er wordt dus in het nieuws bij het RUF geïmpliceerd dat ze de gebieden alleen in handen hebben om hun oorlogsdaden door te zetten, en niet om de mensen in het gebied democratisch te regeren, zoals de regering dat wel wil. Hiermee wordt geïmpliceerd dat de bevolking per definitie beter af is onder de regering dan onder leiding van het RUF, en worden acties van de regering tegen het RUF gerechtvaardigd, in belang van ‘de bevolking’. Bij de berichtgeving over de onbenoemde rebellen wordt tevens gebruik gemaakt van het beeld dat ze de gebieden alleen in handen hebben, om met de grondstoffen de oorlogsvoering te bekostigen. Verder wordt de naam van een 'rebellengroep' tevens niet genoemd zodra de regering of het regeringsleger van Sierra Leone (ANP 2001 02 7) of Guinee (ANP 2001 02 2) een gebied wil veroveren van één van hun tegenstanders.

In één alinea wordt gesproken over de wettig gekozen regering die tegenover de rebellen wordt gezet in het conflict (ANP 2000 06 6). Hiermee wordt in deze alinea geïmpliceerd dat de rebellen, die een gebied in handen hebben, niet democratisch gekozen zijn.

Tevens wordt hiermee vermeld dat de regering wel gekozen is, en dus niet anti-democratisch. Het beeld dat bepaalde groepen zoals de regering, maar ook het RUF, meedoen aan de verkiezingen in 2002 nuanceert het stereotype beeld eveneens doordat de groepen, in tegenstelling tot wat er in het stereotype wordt beweerd, wel democratisch gekozen worden tijdens de verkiezingen.

Het stereotype wordt verder naar voren gebracht, door in het nieuws te laten zien dat een groep de bevolking onderdrukt, of verplicht om aan acties deel te nemen die door een groep worden geïnitieerd. Het anti-democratische gehalte van het bewind van Sierra Leone onder Strasser wordt vervolgens in het nieuws bevestigd, door hem te noemen als ex-dictator (2000 11 3).

Daar tegenover wordt Strasser in een alinea president genoemd, waarmee wordt geïmpliceerd dat hij wel wettig gekozen is. In de periode van vrede worden Koroma en de toenmalige leider van Liberia Charles Taylor in de berichtgeving weergegeven als niet democratisch gekozen leiders.

appendices Er wordt bij de onbenoemde rebellen, het regeringsleger en bij onbekende groepen57 tevens respectievelijk twee, één en vier maal gesproken over het feit dat ze mensen of kinderen dwingen om mee te vechten in de oorlog. Verder wordt er in het nieuws gesproken over criminele acties die worden uitgevoerd door groepen tegen de bevolking, mogelijk om hiermee de bevolking te onderdrukken. Het RUF gebruikt bijvoorbeeld verminking en moord om de bevolking schrik aan te jagen (ANP 2000 08 3). Het leger onder het bewind van Strasser wordt tevens aan criminaliteit tegen de bevolking verbonden (ANP 2000 11 3), evenals onbekende bendes (ANP 2001 01 2).

In de periode van vrede komt het beeld vaker in het nieuws voor, dat groepen bepaalde middelen als marteling gebruiken om de bevolking te onderdrukken. Het beeld dat de bevolking gemarteld wordt of dat ledematen afgehakt worden door de onbenoemde rebellen is in die periode in acht alinea’s weergegeven. Verder worden het RUF in vier alinea’s gekenschetst als een groep die gebruik maakt van deze onderdrukkingsmethoden. In één alinea wordt niet direct gezegd welke groep gebruik maakt van deze onderdrukkingsmethoden, en zouden zowel de rebellen als de overheid gezien kunnen worden als een groep die de bevolking verminkt.